مدیریت استراتژیک پیام نور۹(۱۹۴_۲۱۵)صفحه
Download
Report
Transcript مدیریت استراتژیک پیام نور۹(۱۹۴_۲۱۵)صفحه
صفحه194_215:
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
مراحل 6و 7مدل Yبيانگر پيادهسازي استراتژي هستند .مرحله 6با پيادهسازي برنامه و توصيف نتايج و مرحله
7با ارزيابي نتايج سر و كار دارد.
ايجاد استراتژي IS/ITبه رقابت اصلي مديران اجراي ي كسب و كار و IS/ITدر سالهاي اخير تبديل
شده است.
برنامهريزي استراتژيك IS/ITميتواند نقشي بحراني در كمك به سازمانها براي افزايش بازدهي ،تاثيرگذاري
و توان رقابتي ايفا كرد.
اهميت پيادهسازي برنامههاي استراتژيك IS/ITبه واسطه توجه زيادي كه در سالهاي اخير به ان معطوف
شده ،نشان داده ميشود.
مطالعات نشان ميدهد كه پيادهسازي اين برنامهها به چهار دليل مهم است .اول ،شكست در انجام برنامه
استراتژيك IS/ITميتواند به از دست دادن فرصتها ،دو برابر شدن تالشها ،سيستمهاي ناسازگار و به
هدر رفتن منابع منجر شود .دوم ،تعيين اندازهاي كه برنامهريزي استراتژيك IS/ITبه مقاصد خود ميرسد از
طريق پيادهسازي معين ميشود .سوم ،فقدان پيادهسازي نيز ،سازمانها را نسبت به ادامه برنامهريزي
استراتژيك بيميل و ناراضي ميكند .چهارم ،فقدان پيادهساز ي مشكالتي را ايجاد ميكند كه اولويتها را در
برنامهريز ي استراتژيك IS/ITاتي سازمان حفظ و تنظيم ميكند.
پيادهسازي استراتژي IS/ITميتواند بهعنوان فرايند تكميل پروژهها براي برنامه كاربردي در زمينه فناوري
اطالعات بهمنظو ر همكار ي با سازمان در تحقق بخشي به اهداف سازمان تعريف شود.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
موفقيت استراتژي ITبه صورت بحراني به تواناي ي تيم كسب و كار و ITدر اجراي برنامه استراتژيك بستگي
دارد .اجراي كامل و جوامع به (الف) تواناي ي به كارگيري برنامه كسب و كار بهطور همهجانبه در زمينه
برنامههاي كلي كسب و كار و (ب) متمركز شدن تيم برنامه بر شرح جزئيات برنامه كسب و كار در چرخه حيات
اجراي برنامه بستگي دارد.
اجراي همهجانبه ،استراتژي ،توسط اصول مديريت پورتفوليو ياري ميشود.
زمينه مديريت پورتفوليو تضمين خواهد كرد كه استراتژي تخصيص منابع (معيار تصميم در سرمايهگذاري)
توليد متعادل در بلندمدت و كوتاه مدت و نتايج رشد براي رساندن مزيت رقابتي با ثبات به سازمان را ارائه
خواهد كرد.
هم راستاي ي كسب و كار و ITاز طريق تسخير و مستندسازي نيازمنديهاي كسب و كار توسط ،ITبا
تعامل نزديك با مالك كسب و كار برنامه ميسر ميشود.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
دانش كسب و كار به تحليلگر ITاين اجازه را ميدهد كه درباره چشمانداز و پيامد مورد انتظار
مالك كسب و كار با به چالش كشيدن مالك براي توجيه هر ويژگي و نيازمندي هاي عملياتي برنامه در
زمينه تجسم انرژي سازمان براي تمايز برحسب توليد يا ظرفيتهاي خدماتي پيشنهاد شده به
مشتريان و تحربه مورد انتظار مشتري از محصوالت و خدمات ،جستجو و ازمايش كند.
شكست برنامهها به اين دليل بوده است كه نيازمنديهاي برنامه يا مبهم و يا بسيار بلندپروازانه بوده
و يا به دليل فقدان هم راستاي ي با استراتژي سازمان به وجود امدهاند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
تركيب دانش مالك كسب و كار از استراتژي سازمان (با اطمينان باالتر به وسيله توزيع پايين به باال از طريق
مدير اجراي ي واحد كسب و كار براي شكل دادن به استراتژي سازمان) به همراه درك عميق تحليلگر ITاز
كسب و كار و محيط ،ITيك عامل بحراني موفقيت براي اجراي بهينه برنامه خواهد بود .ديگر عامل بحراني
موفقيت ،كار گروهي كسب و كار ITو اتحاد انها با هم در مديريت درخواستهاي تغيير در طي اجرا و
فرايند و تغيير روش انجام كار در پايان چرخه حيات مديريت برنامه است.
اجراي استراتژ ي با موضوعات حرهاي مديريت پروژه ،مديريت برنامه ،مديريت پورتفوليو به عنوان يك مجموعه
عمل كننده كسب و كار و ITدر مسئوليتپذير ي براي تحويل موفق ارزش ITسروكار دارد.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
ارزش
نتيجه(نتايج) نهاي يكسبوكاركهازسرمايهگذاريتجاريمبتنيبر ITموردانتظاراست .جاي يكهچنيننتايجيممكن
استمالي،غيرماليياتركيبيازهردوباشد.
پروژه
مجموعهايازفعاليتهايساختاريافتهدرگي رب اارائ هي كقابلي تمع ينب هس ازمان(ك هالزماس تاام اب رايدس تيابيب ه
نتايجهتجاريموردنيازكافينيست) مبتنيبرجدولزمانيوبودجهمصوب
برنامه
گروهيساختاريافتهازپروژههايمتكيبهيكديگركهبرايدستيابيبهنتيجهوارائهارزشالزموكافيهس تند .اي نپروژهه ا
اش مل،تغيي راتدرماهي تكس بوك ار،فراين دهايكس بوك ار،ك ارانج امش دهتوس طني رويانس انيوشايس تگيهاي
موردنيازبرايانجامكار،بهكارگيريفناوريوساختارسازمانياستكهالبتهتنهامحدودبهانهانيست.
پروتفوليو
مجموع هايازبرنام هها،پروژهه ا،خ دماتي اداراي يه ايمنتخ ب،م ديريتش دهونظ ارتش دهب همنظوربهين ه ك ردن
برگشتتجاري.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
سازمانها نياز به كسب مهارت در اصول مديريت پروژه سازماني ( )OMPدارند كه مديريت سيستماتيك
پروژهها ،برنامهها و پروتفوليوها در ه مراستاي ي با دستيابي به اهداف استراتژيك است.
OMPهمچنين چارچوبي براي ارزيابي بلوغ مديريت پروژه سازماني نهادهاي اقتصادي ،فراهم كرده است كه
بهطور غيرمستقيم ظرفيت سازمان در پيادهسازي و اجراي مؤثر استراتژي را اندازهگيري ميكند .به بيان ديگر،
OMP3از سه بخش تشكيل شده است:
)1دانش كه استانداردهاي OMPو چگونگي استفاده از ان را تعريف ميكندا
)2ارزيابي متدولوژي ارزيابي بلوغ OMPدر سازمان .
)3بهبود كه راهتماهاي ي براي توسعه قابليت ها در راستاي دستيابي به مهارتهاي مناسب را تعريف مي كند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
،)2003( PMIپروژه را به عنوان تالشي موقت كه براي ايجاد محصول ،خدمات و يا نتيجه انجام ميشود،
بيانميكند .با توجه به ،)2003( PMIمفهوم پروژهها ،البرازي طبيعي براي سازمانها به منظور مديريت ابعاد
مختلف اقدامات اوليه در حالتي منظم و قابل تكرار براي دستيابي به مقاصد استراتژيك است.
در بيشتر سازمانها پروژههاي متعددي ممكن است با هم در تعامل باشمند تا بهصورت جمعي ،نتايج تجاري
مطلوبي را توليد كنند .از اينرو ،گروهبندي خوشهاي از پروژهها بتوانند به روشي هماهنگ مديريت شده و منافع
مورد انتظار بدست ايد زيرا مديريت انها بهصورت جدا از هم امكانپذير نيست.
بنابراين مديريت برنامه يك نظم و ترتيب كليدي براي اجراي استراتژي است.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
مديريت برنامه انعطافپذيري موردنياز براي شناساي ي ،تعريف و مديريت مجموعهاي از پروژههاي به هم مرتبط را به
عنوان يك واحد منفرد كه برنامه ناميده ميشود ،براي دستيابي به منافع هماهنگتر و ه مراستاي ي با اهداف استراتژيك
جامعار ،فراهم ميكند.
وظايف مديريت شامل:
1طرحريزي برنامه (هماهنگ با برنامه استراتژيك)
2هماهنگي تحويل پروژه
3مديريت ريسك و تغيير
4همكاري كسب و كار و ( ITمخصوصا در تصميماتب كه بر عماري و فرايندهاي كسب و كار تاثيرگذار است) ميباشد.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
بيشترين اقدامات اصلي برنامه در طول خط واحدهاي كسب و كار و واحدهاي وظيفهاي گسترش يافتهاند .اين بدين
معني است كه مديران برنامه به تخصص در كسب و كار و به همان اندازه در وظايف ITنيازمند هستند.
انها همچنين به مهارتهاي نرم براي به توافق رسيدن با ذينفعان در مورد طرح برنامه ،راهحل پيشنهاد شده ،تخصيص
منابع و مديريت ريسك و تغيير مورد نياز براي به تكامل رساندن برنامه و ارائه نتايج تجاري كه توسط استراتژي كسب و
كار تصريح شده ،نيسازمند هستند.
)2033( PMIيك پورتفوليو را بهعنوان مجموعهاي از پروژهها و يا برنامههاي ي تعريف ميكند.
مديريت پورتفوليو ،نقشي مكمل را در مديريت برنامه ايفا ميكند .در اين پورتفوليو ،پروژهها بايد برمبناي مجموعه
ضوابط مصوب و در رابطه با مال كهاي ارزش در مقابل ريسك ،اولويتبندي شوند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
كسب و كار ITبا هم درباره اولويتها و مبادلهها در زمينه مديريت پورتفوليو ،مبتني بر اولويتهاي
كسب و كار و استراتژي منبعيابي كه توسط برنامههاي استراتژيك ITو كسب و كار تعيين ميشود،
تصميمگيري ميكنند .انها همچنين درباره تعريف پروژه و هدف بهينهساز ي و استراتژيهاي تخصيص
منابع مشترك براي مديريت برنامه تصميم ميگيرند.
وظيفه مديريت پورتفوليو ،شامل فرايند ،حاكميت و ابزارهاي موردنياز براي برنامهريزي،
ايجاد،ارزيابي ،تواز ن و برقرار ي ارتباط با اجراي پروژه ITيا پورتفوليو ميباشد (كه گاهي اوقات سبد
سرمايهگذار ي ناميده ميشود).
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
براي تحويل موفق برنامه ،عمال هر برنامه بايد در برهه انتخاب شده مورد بازبيني قرار بگيرد تا
تضمين كند كه مقاصد و منافع كسب و كار موردنظر به صورت پيوسته و مطابق با مورد كسب
و كار برنامهريزي شده تحويل داده شدهاند.
پيامدهاي تجاري ثمره ه مراستاي ي پيوسته كسب و كار و ITاست .انها تعيين كننده اين
مساله هستند كه ايا استراتژيهاي رقابتي كسب و كار و سازمان موفق هستند يا خير.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
سرمايهگذاري هاي مبتني بر ITبه عنوان سبد سرمايهگذاري مديريت خواهند شد.
سرمايهگذاريهاي مبتني بر ITشامل قلمر و كامل فعاليتهاي ي است كه جهت دستيابي به ارزش كسب و كار موردنياز
ميباشد.
سرمايهگذاريهاي ITاز طريق چرخه اقتصادي كامل انها مديريت خواهند شد.
فعاليتهاي ارائه ارزش مشخص خواهند كرد كه دستههاي مختلفي از سرمايهگذاري وجود دارند كه بهطور متفاوتي ارزيابي و
مديريت خواهند شد.
فعاليتهاي ارائه ارزش ،معيارهاي كليدي را تعريف و بر انها نظارت خواهند نمود و به هرگونه تغيير يا انحراف پاسخ
خواهند داد.
فعاليتهاي ارائه ارزش ،تمام ذينفعان را بهسوي خود ميكشند و مسئوليت هاي مناسب براي ارائه قابليتها و تجسم منافع
را مشخ ميكنند.
فعاليتهاي ارائه ارزش بهطو ر پيوسته مورد نظارت و ارزيابي قرار گرفته و بهبود داده خواهند شد.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
فرايند حاكميت ارزش حاكميت ،نظارت و چارچوب كنترل را ايجاد كرده ،مسيرهاي استراتژيك براي سرمايهگذاري را فراهم نموده و
خصوصيات سرمايهگذاري را تعريف ميكند.
فرايند مديريت پورتفوليو شرح منابع را ايجاد كرده و ان را مديريت ميكند ،استانه سرمايهگذاري را تعريف نموده و سرمايهگذاري هاي
جديد را ارزيابي و انها را اولويتبندي ميكند ،همچنين پورتفوليو كلي را مديريت كرده و برعملكرد پورتفوليو نظا رت نموده و ان را گزارش
ميكند.
فرايند مديريت سرمايهگذاري نيازمنديهاي كسب و كار را شناساي ي كرده ،درك روشني از برنامههاي سرمايهگذاري داوطلب را توسعه
داده ،راههاي جايگزين را تحليل كرده ،برنامه را تعريف نموده و مورد دقيق كسب و كار شامل جزئيات منافع كسب و كار را ثبت ميكند،
مالكيت و وظايف را بهطور شفاف و بر عملكرد برنامه نظارت كرده و ان را گزارش ميكند .مورد اخر بر مديريت فعال براي تحقق منافع از
برنامهها از «مفهوم به پول نقد» از طريق نظارت بر پيامد كسب و كار در مقابل مورد كسب و كار برنامهها تمركز ميكند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
پايش پيامد كسب و كار ( ،)BOMبخش تجاري بررسي پس از پيادهسازي ( )PIRاست BOM .در نقاط
عطف از پيش تعيين شده حيات عملياتي برنامه خواهد افتاد كه با PIRسنتي كه با محض اتمام تحويل پروژه
بهكار خود پايان ميدهد ،تفاوت دارد .اين نقاط عطف بايد زماني انتخاب شوند كه مورد كسب و كار براي برنامه
ايجاد شده است.
BOMچرخه حيات خود را از همان ابتداي برنامه شروع ميكند (مورد كسب و كار توسط مدير برنامه منتخب
و با تاييد مالك برنامه كسب و كار و توسعه د اده ميشود).
موفقيت BOMبهطور بحراني به دقت و صحت مورد كسب و كار بستگي دارد.
به هر حال در واقعيت BOM ،و فرايند مادر ان يعني PIRمعموال توسط بيشتر سازمانها انجام نميشود.
داليل بسياري براي اين شكست وجود دارد .يك دليل ان اين است كه پيامد مورد انتظار ،PIRيا بررسي بععد
از پروژه ،شفاف نيست.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
Apfelو همكاران او ( )2007دريافتند كه PIRبراي سازمانهاي ي موفقيتاميزتر است كه فراگيري راتشويق
كرده و عار ي از فرهنگ «مقصديابي» هستند .ماهيت PIRو ،BOMفراگيري ،بهبود مداوم و دستيابي به
اهداف استراتژيك شرح داده شده سازمان است.
Apfelو همكاران او ( )2007چهار معيار كليدي موفقيت براي ارزيابي پس از پروژه را به شرح ذيل شناساي ي
كردهاند:
1موفقيت كلي كسب و كار
2موفقيت حاكميت و منشور
3موفقيت در اجراي پروژه
4موفقيت در جلب رضايت مشتريچ
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
1جلب اعتماد و احترام كسب و كار از طريق انجام پيوسته تعهدات (ارزش) كسب و كار
2به دست اوردن جايگاه مؤثر در هيات مديره اجراي ي
3مهارت يافتن در كسب و كار سازمان و راهاندازي ITبه عنوان كسب و كار
4به عهده گرفتن رهبري فناوري
5انتقال نقش ITاز مشاركت كننده عكسالعملگرا در ارزش كسب و كار
6استفاده از كارت امتيازي متوازن
7استفاده از حاكميت ITو سازمان
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
1استفادهازبرنامههاياستراتژيككسبوكار
2استفادهازبرنامههايكسبوكارمتنتخب
3بهكارگيريمتولوژياقتصاديموردكسبوكار
4مطابقتدادنكسبوكارباشايستگيهايكليديIT
5استفادهازفرايندحاكميتIT
6فعاليتتوامكسبوكارو ITدرحوزهمديريتپورتفوليووبرنامه
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
اجراي استراتژي
اجراي طرح برنامه مصوب توسط كسب و كار و ITبا تمركز هوشمندانه بر مديريت ريسك ارائه پيامد كسب و كار باتيزهوش تجاري قدرتمند.
نظارت بر پيامد كسب و كار
هر برنامه توسط مدير اجراي ي كسب و كار (مالك) حمايت مالي ميشود اين فرد كسي است كه مالكيت مورد كسب و كار توجيه شده براي برنامه
را كه مطابق قوانين حاكميت ITا مصوب شده ،بهعهده دارد.
مالك كسب و كار و حامي مالي برنامه كسب و كار ،مسئوليت اجراي بازبينيهاي پس از پيادهسازي و نظارت مستمر بر منافع كسب و كار
جهت تاييد دستيابي به مقاصد كسب و كار را به عهده دارند .همچنين جاي ي كه شكاف بين منافع واقعي و موردنظر وجود داشته باشد،
مسئوليت انجام اقدامات صحيح كسب و كار جهت تضمين براورده كردن مقاصد كسب و كار را عهدهدار ميباشند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
مدلهاي ه مراستاي ي استراتژيك با مدل پيوسته ه مراستاي ي ارائه شده توسط ما براي تعريف و اجراي استراتژي
ه مراستاي ي ITبا كسب و كار ،مقايسه ميشوند .نتيجه ان كه مدل ما تمامي عنصر ه مراستاي ي منفرد و غيرمتجانس
پيشنهاد شده در اين مدلها را يكپارچه كرده است .بهعالوه ،مدل ما بخشي از نيازمنديهاي كليدي را كه يا لحاظ
نشده يا تنها در برخي از اين مدلها به انها اشاره شده است .مورد توجه قرار داده است .نقاط قوت اصلي مدل ما در
مقايسه با كارهاي ارائه شده قبلي ،در دو بخش است( :الف) اين مدل تمامي عناصر ه مراستاي ي را بهطو ر يكپارچه
مورد مالحظه قرار ميدهد تا انها را براي صاحبان مشاغل ،معنادار و قابل استفاده سازد( .ب) مدل مذكو ر سيكل
كامل حيات ه مراستاي ي استراتژيك ،از نظارت بر نتيجه استراتژيك گرفته تا حلقه بازخور ي در حال پيشرفت مربوط
به خود همراست نمودن استراتژي را (به كمك اصول معماري و حاكميت )ITمورد مالحظه قرار ميدهد.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
ITابزار ي براي رسيدن به هدف كسب و كار است .از اين رو همانطور كه در فصلهاي گذشته مطرح
گرديد ،استراتژ ي ITبخشي از استراتژ ي كسب و كار و همسو با ان بوده و در ان مسيرهاي ي وجود دارد كه
سازمان فرايند ،سيستمها و افراد ITبايد براي كمكم و برقراري استراتژي كسب و كار در ان گام بردارند.
كليد ارائه يك استراتژي ITداراي كيفيت باال و مرتبط ،به ه مراستاي ي هر مرحله از فرايند استراتژي ITبا
فرايند استراتژ ي كسب و كار مربوط ميشود.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
در بررسي انجام شده توسط ( Earl )1993در رابطه با برنامهريز ي سيستمهاي اطالعاتي استراتژيك كه بر روي
27شركت انجام گرفت مشخص شد كه برنامهها و استراتژي هاي موفق ISبايد نيازمنديهاي زير را تامين كند:
1ـ سه شرط ضروري براي موفقيت :روش ياتكنيك برنامهريزي استراتژيك ،فرايندي براي مشاركت افراد ذينفع
(بهخصوص مديريت صفي و كاربراننهاي ي)ا و پيادهسازي براي انجام مقاصد عنوان شده و استراتژيك كسب و كار.
2ـ پنج عامل بحراني موفقيت :مشاركت درگيرانه مديريت ارشد ،پشتيباني مديريت ارشد ،استراتژي كسب و كار
موجود ،بررسي كسب وكارم پيش از فناوري و مديريت مطلوب .IS
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
همچنين وي دريافت كه از بين پنج روش مورد استفاده توسط اين 27شركت براي توسعه استراتژي IS
و برنامه استراتژيك ،رويكرد كلنگر سازماني ،بهترين نتيجه را به دنبال دارد.
اين رويكرد ،برنامهريزي را به صورت كسب و كار معمول در نظر ميگيرد كه در ان تمامي ذينفعان
مشاركت دارند (كه اين كار همراهي و توافق سازماني را نسبت به استراتژ ي تضمين مي كند ).در فرايند
استراتژي ،از روش متمر و تكراري يادگيري براي «كشف» بهترين روش در مطابقت ITبا كسب و كار
استفاده ميشود و انها به صورت يك تيم به شناساي ي روشهاي علمي ميپردازند تا براي حصول بهترين
نتايج ،تالش كنند .درضمن مؤلفه رفتاري اجتماعي فرايند ،به اندازه داشتن روشي بينقص و عملي،
حياتی است.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
يك سزمان ،زماني ه مراستاي ي ضعيف كسب و كار و ITرا تجربه ميكند كه مسئولين اجراي ي نتوانند بهطور
اشكار نيازهاي ITخود را بيان كنند و يا وقتي متصديان ،ITدرك محدودي از كسب وكار ،هدف كسب و كار
و استراتژي داشته باشند (.)Chan,2002
فقدان ه مراستاي ي كسب و كار سبب كاهش و يا حتي از بين رفتن توانمندي سازمان ITدر ارائه ارزش كسب و
كار شده و بازده كلي شركت را به مخاطره مياندازد.
( ،Chan )2002ه مراستاي ي كسب و كار و ITرا متشكل از دو جزء ميداند :ه مراستاي ي استراتژيك كه بر
مطابقت دادن اولويتهاي كسب و كار و ITو فعاليتها تمركز دارد و ه مراستاي ي ساختار ي كه بر تطابق
ساختاري بين كسب و كار ITدر حوزه ساختار سازماني ،روائبط گزارشدهي بين كاركنان ،چيدمان پرسنل IT
و حقوق مربوط به تصميمگيري متمركز است.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
Chanمشاهده كرد كه چهار پیششرط براي موفقیت در همراستايي استراتژيك
وجود دارد:
)1ارتباط و در ك بین مسئولین اجراي صف و .IT
)2مدموريتهاي مرتبط كسب و كار و ،ITاولويت و استراتژيها.
)3فرآيندهاي برنامهريزي بین كسب و كار و ITمرتبط با يكديگر.
)4و تعهد مسئولین اجرايي به موضوعات و ابتكارات .IT
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
،Chanضرورت برخورداري از شش پيششرط را براي موفقيت در ه مراستاي ي ساختاري شناساي ي ك رد:
)1پرسنل صفي داراي مهارتهاي مناسب در زمينه ITو پرسنل ITداراي مهارتهاي كسب و كار.
)2روابط و كميتههاي گزارشدهي نامتمركز.
)3شبكهها و روابط غيررسمي
)4مسيرهاي كسب و كار و ارتباطات چند وظيفهاي.
)5عوامل انگيزشي و پاداشها و
)6معيار و ارزيابي عملكرد.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
( Chan )2002در مطالعه تجربي به عمل امده از هشت شركت واقع در امريكاي شمالي ،دريافت كه:
تئوري و عمل همراستاي ي استراتژيك ،با يكديگر هماهنگي دارند.
همراستاي ي ساختاري از يك سازمان به سازمان ديگر متفاوت است( .يك راه درست وجود ندارد).
همراستاي ي استراتژيك ISنسبت به همراستاي ي ساختار ي رسمي ISاز اهميت بيشتر ي برخوردار است.
انعطافپذيري ساختاري ITبسيار مهم است.
ساختار ،ابزاري براي رسيدن به هدف است.
ساختار غيررسمي سازماني در مقايسه با همراستاي ي ISنسبت به ساختاري كه بهطور نتعارف شناخته شده است ،اهميت بيشت ري دارد.
فرهنگ قوي شركت ممكن است پيششرطي براي ساختار غيررسمي باشدا كه به ايجاد همراستاي ي ميپردازد.
همراستاي ي ساختار غيررسمي به توجه بيشتر ي نياز دارد.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
براي بهبود عملكرد و ه مراستاي ي كلي ،ISزمان و منابع مديريتي كميابي بايد براي بهبود استحكام سا زمان
غيررسمي (ساختارهاي مبتني بر روابطي كه از شاخه رسمي كار و هماهنگي امور فراتر ميروند) و ه مراستاي ي
واحدهاي كسب و كار و استراتژيهاي ،ISاما نه ضرورتا روي ه مراستاي ي ساختارهاي رسمي بهكار گرفته شوند.
ه مراستاي ي استراتژيك را ميتوان از دو جنبه فرايند يا پيامد مورد مطالعه قرار داد .جنبه فرايند بر فعاليتهاي
برنامهريزي و جنبه پيامد بر استراتژي هاي ايجاد شده تمركز دارد.
توسعه استراتژي ITه مراستاي كسب و كار نه تنها الزم است كه نتيجه (برنامههاي استراتژيك) و فرايند
(مراحل و فعاليتهاي برنامهريزي را درنظر داشته باشد بلكه جنبه اجتماعي مربوط به افراد دخيل در فرايند نيز
بايد مورد توجه قرار دهد.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
ه مراستاي ي كوتاه مدت را هم ميتوان از طريق پنج عامل زير به دست اورد:
o
دانش حوزه اشتراكي بين ITو حوزه كسب و كار (دانش و مهارتهاي كسب و كار)
o
مسير كسب و كار
o
ارتباطات برنامهريزي بين ITو كسب و كار
o
موفقيت در پيادهسازي ( ITافزايش اطمينان كسب و كار در تواناي ي ارائه )IT
o
ارتباط (بهويژه در شرايط مربوط به كسب و كار)
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
در ه مراستاي ي بلندمدت ،دانش حوزه اشتراكي با كسب و كار و مسير كسب و كار ،حياتيترين عوامل به شمار
ميايند.
با روش ه مراستاي ي سرتاسري مسير استراتژي كه براي پيادهسازي و نظارت بر نتايج حاصله بهكار گرفته شده است،
ميتوان با استفاده از فرايندي تكراري ،نسبت به حصول ه مراستاي ي كوتاهمدت و طوالني مدت اقدام كرد.
توسعه تكراري ه مراستاي ي استراتژيك براي مديريت تحول كسب و كار (و استراتژي وابسته پديده امده) موضوعي
حياتي است ،اين موضوع به ان دليل است كه دنياي كسب و كار ،پويا بوده و دائما دستخوش تغيير و تحول
است .فرايند ه مراستاي ي تكراري ،اين تغيير و تحول را مديريت كرده و ITو كسب و كار را با يكديگر هماهنگ
ميكند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
Zahr , Dasو )1991( Warkentingپنج بعد فرايند همراستايــي را به شرح زير شناساي ي
ميكنند:
رسميت :مسائل مربوط به ساختار فرايند برنامهريزي
گسترده :ارزيابي جامعيت
مشاركت :مستلزم درگير شدن مديران (مديريت ارشد) در امور است.
نفوذ :به قدرت ذينفعان مربوط ميشود.
هماهنگي و انطباق :اصالحات مربوط به فرايند برنامهريزي را بررسي ميكند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
Hendersonو )1993( Venkatramanمدل ه مراستاي ي استراتژيك ( )SAMرا
بهعنوان چارچوبي براي توصيف و توسعه ه مراستاي ي كسب و كار و ITتعريف ميكنند .همانطور كه در
شكل 5-1نشان داده شد ،SAM ،كسب و كار را در جاي ي و ITرا در جاي ي ديگر بيان ميكند .هر ناحيه
عملكردي داراي دو حوزه است كه در ان هر يك از حوزههاي كسب و كار منعكس كننده تناظري يك به يك در
طرف ITاست .اين حوزهها به اين شرح ميباشند:
در زمينهي كسب و كارا باالترين سطح در كسب و كار ،استراتژي كسب و كار ،يعني حوزه خارجي كسب و
كار را توصيف ميكند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
الف) گسترده كسب و كار ـ يعني حوزهاي كه مسيرهاي استراتژيك كسب و كار ،به ان مربوط ميشود.
ب) شايستگيهاي ممتاز ـ تواناي يهاي منحصربهفرد شركت كه بهوسيله انها شركت در ارائه خدمات به مشتريانش،
برتري دارد.
ج) حاكميت كسب و كار ـ كسب و كار و قوانين نظم دهندهاي كه شركت براي اخذ تصميم هاي استراتژيك از انها
استفاده ميكند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
الف) محدوده فناوري ـ فناوريهاي حياتي يا برنامههاي ي كه ابتكارات استراتژ ي كسب و كار را پشتيباني ميكنند.
ب) شايستگيهاي سيستماتيك ـ قابليتهاي منحصربهفرد فناوري كه به متمايز شدن بنگاه كمك ميكند.
ج) حاكميت ITـ قوانيني كه ITو كسب و كار براي تصميمگيري در خصوص اولويت ITو سرمايهگذار ي از
انها استفاده ميكنند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
در مورد كسب و كار ،حوزه داخلي سطح پايينتر ،به زيرساخت و فرايندها اشاره دارد .اينها مواردي هستند كه
Kaplanو ( Norton )2004از انها به عنوان سرمايههاي ناملموس ياد ميكنند و از سه مؤلفه تشكيل
شدهاند:
الف) زيرساخت اجرايــي ـ تشكيل سازماني كه شركت بهوسيله ان بع پيكربندي شايستگي هاي ممتاز پرداخته و
استراتژي كسب و كار را اجراي ي ميكند.
ب) فرايندهاي حياتي كسب و كار ـ حياتيترين فرايندهاي ي كه شركت براي ايجاد ارزشي ممتاز براي مشتريان خود از
انها استفاده ميكند.
ج) مهارتها ـ مهارتهاي منحصربهفرد كه بايد كاركنان شركت براي اجراي استراتژي كسب و كار ،در اختيار داشته
باشند
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
بهطور مشابه در مورد ،ITحوزه سطح پايين داخلي به زيرساخت ITو فرايندها مربوط ميشود و از سه مؤلفه
تشكيل شده است:
الف) معماري ITـ چارچوبي كه بهطور منطقي تمامي محصوالت فني حاصل از فرايندها ،اطالعات ،ب رنامهها،
سيستم و زيرساخت شبكه را يكپارچه كرده و استانداردهاي فني و اصول عملياتي براي راهنماي ي و هدايت طرح
مربوط به راهحل كسب و كار را تعريف ميكند.
ب) فرايندهاي ITـ فرايندهاي داخلي مورد استفاده در ارائه خدمات ( ITهمچون مورد تعريف شده توسط
.)ITIL
ج) مهارتهاي ITـ مهارتهاي (منحصربهفرد) مورد نياز براي اجراي استراتژي .IT
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
دو بعد براي همراستايــي استراتژيك در اين مدل وجود دارد .اولين بعد به تناسب استراتژيك (همراستاي ي
عمودي) حوزه داخلي (داراي يهاي ناملموس) با حوزه خارجي (استراتژي) مربوط ميشود .به عنوان مثال فرايندها
و زيرساخت سازماني براي بهوجود امدن تناسب استراتژيك با استراتژي كسب و كار در سمت چپ ان طراحي
ميشوند و بهطور مشابه ،ه مراستاي ي انها توسط استراتژي ITكه در سمت راست ان قرار دارد ،مورد پشتيباني
قرار گيرد .بعد دوم به ه مراستاي ي حوزه ( ITدر سمت راست) و حوزه كسب و كار (در سمت چپ) مربوط
ميشود:
الف) استراتژي ITدر حوزههاي خارجي مربوطه با استراتژي كسب وكار (مزيت رقابتي كه در ان انتقال فناوري يا
رقابتي كه در ان فناوري ،فعال شده است ).ه مراستا خواهد شد.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
ب) زيرساخت ITو فرايندها در حوزه داخلي مربوطه با زيرساخت سازمان كسب و كار و فرايندهاي كسب وكار،
ه مراستا خواهد شد (اجراي استراتژ ي يا برتر ي خدمات) .
فرايند همراستاي ي حوزههاي كسب و كار و ITرا يكپارچهسازي كاركردي مينامند .اين مساله به بنگاه اجازه
ميدهد محصوالت و خدمات خود را متمايز كند.
ه مراستاي ي استراتژيك ،يك رويداد نيستا بلكه فرايندي از انطباق و تغيير مستمر است.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
عدم انطباق با تغييرات دائمي ،دليل اصلي ناكارامدي ه مراستاي ي استراتژيك ميباشد علت اين امر عدم درك
مناسب از ويژگيهاي پوياي ه مراستاي ي استراتژيك و مديريت انهاست.
سه مرحله از ه مراستاي ي استراتژيك را نام ببريد:
سطح انفرادي :ه مراستا كردن زيرساخت ITبا نيازهاي كاربرد نهاي ي
سطح عملياتي :ه مراستا كردن فرايندهاي كسب و كار و IT
سطح استراتژيك :ه مراستا كردن استراتژيهاي كسب و كار و IT
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
در هر مرحله ،عناصر (يا متغيرهاي) ITو كسب و كار ،همچون ارگانيزمهاي زنده در يك اكوسيستم ،با تغيير
كسب وكار و شرايط محيطي ،ITتكامل مييابند .اما از انجاي ي كه هر سطح ،به سطح ديگر وابسته استا لذا
تغيير عناصر در يك سطح ،روي عناصر موجود در ديگر سطوح نيز اثرگذار است.
اين بدان معناست كه ه مراستاي ي استراتژيك داراي عليت چندجهتي در ميان سطوح و در بين سط وح است.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
1ـ تقويت انحراف :تكامكل توامان ،ه مراستاي ي ISرا به بازخورد مثبتي سوق ميدهد كه مطابق با گ فتههاي
Benbyaو )2006( McKelveryمعادل با تقويت انحراف پنداشته ميشود .كسب و كار در
پاسخ به محيط رقابتي ،از خالقيتهاي حياتي ITبراي دستيابي به مزيت رقابتي ،پشتيباني ميكند .عالوهبر
ان ،شركاي تجاري به كمك ITبه انتخاب و ارائه زيرساخت انطباقي مي پردازند نا در برابر نيازهاي كاربران (در
سطح انفرادي) پاسخگو باشند .اين فرايندهاي پايين به باالي خودسازمانده و ظهو ر يافته ،ساختارها و فرايندهاي
بسيار مهمي را خلق خواهند كرد كه براي بهرهبردار ي بيشتر ITمناسب هستند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
Benbyaو )2006( McKelveryاين پديد ه را يك بازخورد مثبت خود سازمان يافته به
ه مراستاي ي ISمينامند كه بهوسيلهي ان IS ،و كاربراننهاي ي مارپيچ توسعه را (بهصورتي) كه در مدل توسعه
حلزوني (مارپيچي) نرمافزار سال ( Boehm )1988امده است) ايجاد ميكنند و در ان تصوير اوليه بازخورد
كاربر نهاي ي ميتواند به سرعت و بهصورت مارپيچي (نمونهسازي اوليه تكراري و بازخورد كاربر براي انطباق جهت
تغيير) بهع عملكرد پويا و جديد كه در زيرساخت ITجاساز ي شده ،تبديل شود.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
در اينجا از اعمال تنش به عنوان وسيلهاي براي انگيختن پوياي ي در مساله توامان استفاده ميشود.
Benbyaو )2006( McKelveryاعالم كردند كه اين پوياي ي ،ه مراستاي ي ISرا در هر مرحله،
بهينه خواهد كرد به عنوان مثال ،انها ادعا كردند كه انطباق تكامل توامان همسو با ISهنگامي نتيجه خواهد
داد كه عامل تنش ،توسط مديريت و به واسطه تعهد نمديريت و انتظارات ITاز يك سو و رابطه قوي بين ITو
كسب و كار از سوي ي ديگر اعمال شود .از انجاي ي كه اين تنش ،تالش براي بهبود اين تناسب را دنبال ميكند،
درست مثل زرستشناسي كه در ان مارپيچها بازخورد مثبتي را نمايان ميكنند و نظمي خودجوش را به شكل
ساختارهاي فراك تالي توليد ميكنند انها نيز سادگي عميق در انطباق تكامل توامان را ادعا ميكنند.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir
سازمانها بايد تا حدودي ازادي داخلي را در قالب تواناي يهاي سازماني و ISتوسعه دهند .اين تواناي يها ،به شركت
امكان ميدهند پاسخگوي سطوحي از پيچيدگيهاي خارجي كسب و كار و ISباشد ،كه ممكن است در حال تغيير
باشند .انها در اين شرايط ادعا ميكنند كه تئور ي فاقد مقياس ،حداقل تالش در مورد اين موضوع بهكار خواهد رفت و
دو دليل براي ان ذكر ميكنند :اول ان كه شرك تها به دنبال توانمنديهاي داخلي كافي هستند تا در ب رابر كسب و كار
خارجي ،پاسخگو ،باشند .دوم ان كه انها فقط سطح حداقل نياز مربوط به درجات ازادي خارجي را فرا ميگيرند .اما
Benbyaو )2006( McKelveryمتذكر ميشوند كه در حقيقت ،براساس ديگر كارهاي تحقيقاتي انجام
شده ،عكس اين قضيه ،صادق استا چرا كه بهنظر ميرسد شركتها در بهكارگيري حداقل ميزان تالش ،مشكل
دارند .اين مساله بهطر جدي به پيچيدهتر شدن مشكل عدم ه مراستاي ي منجر ميشود.
انجمن فناوری اطالعات دانشگاه
پیام نور
wWw.it98.ir