جلسه اول (اشکال دارویی، داروهای دیابت و چربی)
Download
Report
Transcript جلسه اول (اشکال دارویی، داروهای دیابت و چربی)
افزایش غلظت گلوکز در خون را دیابت گویند .دیابت بر دو نوع است :دیابت
تیپ 1و دیابت تیپ . 2از عالئم این بیماری در هر دو نوع دیابت می توان به
پرخوری _ پرادراری _ پرنوش ی _ دوبینی و Blue Red Visionاشاره
کرد.
به طور كلي ديابت داراي 2مدل و تيپ است :تيپ 1و تيپ :2
Diabet
فاکتور
سن
I
II
كمتر از 20سال
باالي 45سال
Age<22
Age >45
ژنتيك
تأثير دارد
ميتواند تأثير داشته باشد
وزن
الغر
چاق
ترشح انسولين
صفر
ترشح ميشود يا كم ترشح ميشود.
كتون بادي
ديده ميشود
وجود ندارد
فرد حتما بايد 8الي 12ساعت ناشتا باشد.اين آزمايش عددي را برايمان
مشخص ميكند كه با توجه به جدول استانداردي كه انجمن آمريكا آن را
طراحي كرده است ،مشخص ميشود كه آيا فرد مبتال به بيماري دیابت
هست يا خير و بيماري او در چه مرحلهاي ميباشد .جدول و اعداد آن به
شرح زير است:
مرحله بیماري
اعداد براي افراد غیر باردار
اعداد براي خانمهاي باردار
(عادي) Normal
90-110
70-90
(مستعد دیابت) Pre-Diabetic
110-125
90-110
(فرد دیابت دارد) Diabetic
FBS > 125
FBS > 110
دیابت شدید Severe Diabetic
FBS > 250
-در خانم باردار نبايد قند باال برود چون به جنين آسيب ميرسد.
آزمایش BS
اين آزمايش خون ،از فرد 2ساعت بعد
از خوردن 100گرم گلوكز(در
افراد غير باردار) يا پس از
خوردن 50گرم گلوکز(در افراد
باردار) ،آزمايش گرفته ميشود.
در كل اگر فرد قند خون باالي
200داشته باشد يعني به بيماري
ديابت مبتال است در خانمهاي
باردار كه مبتال به ديابتاند ،اين
عدد باالی 130ميباشد.
آزمایش HBA C
1
َ
هموگلوبين اكسيژن را جذب ميكند .اصوال در
افرادي كه قند خون بااليي دارند ،قند
تمايل دارد به هموگلوبين وصل شود .بعد
از اين اتصال ،ساختار و شكل هموگلوبين
تغيير ميكند.حال با انجام اين آزمايش
خون و بررس ي هموگلوبينها ،اگر مقدار
هموگلوبين گلوكورونيزه شده باالي
%6.5باشد ،فرد مبتال به ديابت است ولي
اگر اين مقدار زير %4.5باشد ،فرد نرمال و
عادي بوده و بيماري ندارد .اگر عدد بين
اين 2سطح باشد يعني فرد در مرحلهي
ميباشد و مستعد Pre-Diabetic
ابتال به بيماري است.
دستهي اصلي و كمكي تقسيم ميشوند2 داروهاي ديابت به
داروهاي اصلي ديابت
شکل دارویی
نام ژنریك
دوز
Tab
Metformine
500 , 1000 mg
نام تجاری
کارخانه و کشور سازنده
Apo-Metformin
Apotex _ Canada
Glucophaghe
Merck _ France
Metformin Hexal
Hexal _ Germany
Metover
Actover.Co _ Slovenia
Brot
Medochemie _ Cyprus
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
5 mg
Glibenclamide
Tab
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Apotex _ Canada
Apo-Gliburid
Germany
Gliben
T.C _ Iran
Glibotex
گلي بنکالميد باعث تحريك ترشح انسولين ميشود و متفورمين ،حساسيت
سلول ها را نسبت به انسولين جهت جذب گلوکز به داخل سلول را باال
ميبرد.
توجه داشته باشيد كه حداكثر دوز و مقدار مصرفي متفورمين 3 g/Dayيا
3000 mg/Dayميباشد
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
80mg
Gliclazide
Tab
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Bristol _ England
Gliclazide 80
عملكردي شبيه به گلي بنکالميد داشته و بايد قبل از غذا مصرف شود.
شکل دارویی
نام ژنریك
دوز
Tab
Repaglinide
0.5 _ 1 _ 2 mg
نام تجاری
کارخانه و کشور سازنده
Novonorm
Novonordisk _ Denmark
Newbet
Aburaihan _ Iran
شکل دارویی
نام ژنریك
دوز
Tab
Pioglitazone
15 _ 30 _ 45 mg
نام تجاری
کارخانه و کشور سازنده
Pitoz
Samisaz _ Iran
Glutazone
Osvah _ Iran
دوز
نام ژنريك
شکل دارویی
50 _ 100 mg
Acarbose
Tab
َ
اين دارو دقيقا شبيه به داروي الغري اورلیستات (ونوستات) عمل ميكند ولي
عملكرد اصلي آن اين است كه مانع از جذب قند در روده باریک ميشود .و
اما از عوارض آكاربوز ميتوان به این موارد اشاره كرد:باعث ايجاد مشكالت
گوارش ي و سوء هاضمه در فرد ميشود و دل پیچه و دل درد ونفخ ايجاد
ميكند پس حتما بايد بعد از غذا ،مصرف شود .اين دارو با داروهاي قلبي،
كورتيكواستروئيد ،قرص ضد بارداري و داروهاي اعصاب تداخل دارويي
دارد و مصرف هم زمان آن با انسولين باعث كاهش شديد قند خون
ميشود.
انسولينها برحسب سرعت آزادسازيشان و ماندگاريشان در بدن ،به 4
دسته تقسيم ميشوند(در واقع داروی اصلی ما انسولين است اما
نمک آن متفاوت است که دسته های مختلفی ايجاد کرده):
دستهي اول سريع اثر )(Rapid Actionاند كه نوع انسولين آن
عبارت است از:
نوع شکل دارویی
نام ژنریك
شکل دارویی
Prefilled / FlexPen
Insuline Aspart
Amp
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Novonordisk _ Denmark
NovoRapid
مدت زماني كه طول ميكشد تا اين دسته از انسولينها تأثير خود را بگذارند5 ،
الي 15دقيقه است .به همين دليل بيمار قبل از تزريق انسولينهاي دستهي
َ
ن
ي
Rapid Actionبايد حتما چيز خورده باشد تا دچار افت قندخو و
در نتيجه شوك هايپوگالیسمیك نشود .ماندگاري اين دسته از انسولينها در
بدن انسان 2 ،الي 4ساعت ميباشد.
اثر يا Short actionميباشند كه نوع
)2دسته دوم ،انسولينهاي كوتاه
انسولين آن عبارت است ازInsulin Regular :
كه انواع ویال چندبار مصرف ايراني و خارجی دارد و به انسولين شفاف نيز
معروف است.
اين دسته از انسولينها نسبت به دستهي سريع اثرها ،ديرتر اثر ميكنند (معموال
بين 30دقيقه الي 1ساعت) و مدت زمان ماندگاری آنها در بدن نيز كوتاهتر
است( .معموال تا 2ساعت).
انسولين Regularتنها انسوليني است كه در مواقع اورژانس كه فرد قند
باالي 600و 500دارد ،ميتوان آن را داخل وريدي ) (I.Vتزريق كرد تا
سريع اثر خود را بگذارد
)3سومين دسته ،انسولينهاي متوسط اثر )Medium(Moderate
چندبار مصرف Insulin
Actionاند .كه نوع انسولين آن ویال
NPHاست .اين انسولين ،كدر و مات بوده و به شكل و فرمت ويال
) (Vialميباشند كه معموال با نوع Regularبا هم مصرف ميشوند
(با نسبت ثابت و مشخص (R) Regular %30و )(N) NPH %70و
بدين ترتيب ،تركيب درماني (كامبینیشن تراپي) را هم اينجا خواهيم داشت.
اين دسته از انسولينها 4ساعت پس از تزريق اثر خود را در بدن بيمار ميگذارد
و 10الي 12ساعت هم در بدن ميمانند.
همانطوری که ذکر شد افراددیابتیک باید انسولين NPHو Regularرا با
هم و آن هم با نسبت 70/30مصرف کنند
نوع شکل دارویی
Prefilled ,FlexPen _ Multiple dose
Vial
کارخانه و کشور سازنده
Novonordisk _ Denmark
) ( FlexPen
نام ژنریك
30%Insulin R + 70% Insulin NPH
نام تجاری
NovoMix
Exir _ Iran
Insulin 30/70
) ( Vial
شکل دارویی
Amp
اين دسته از انسولينها 1ساعت بعد از تزريق اثر گذاشته و 24ساعت هم در
بدن ميمانند.
نوع شکل دارویی
نام ژنریك
شکل دارویی
Prefilled / FlexPen
Insuline glargin
Amp
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Sanofi Aventis _ France
Lontus
داروهاي اصلي
از آنجايي كه چربيها خانوادههاي مختلفي دارند ،داروهاي آنها هم در
دستههاي مختلفي قرار ميگيرند .به طور كلي 2دسته از داروهاي اصلي
براي چربي وجود دارد كه در زير به معرفي آنها ميپردازيم:
دسته اول خانواده استاتين ها ) (statinميباشند
به طور كلي ،باعث كاهش Total Cholstrolميشوند
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
20 mg
Lovastatin
Tab
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
10 _ 20 mg
Simvastatin
Tab
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Hexal _ Germany
SimvaHexal
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
40 mg
Fluvastatin
Cap
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Novartis _ Switzerland
Lescol
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
10 _ 20 _ 40 mg
Atorvastatin
Tab
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Pfizer _ USA
Lipitor
Pfizer _ USA
Tahor
Actover.co _ Slovenia
Atorexin
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
10 _ 20 mg
Rosuvastatin
Tab
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Astra Zeneca _ Sweden
Crestor
بههه طههور كلههي از عههوارض داروهههاي گههروه اسههتاتين ميتههوان بههه گرفتدههي پهها ،دردع ههله ،درد ماهيچهههاي ميوپههاتي
، Myopathyاشاره كرد که این موارد در داروی Rosuvastatinمشاهده نمی شود.
عملكرد این دسته در كاهش تري گليسيريد خون است
دوز
نام ژنریك
) 300 ( Cap ) _ 450 ( Tab
Gemfibrozil
اين دارو بايد حتما نيم الي يك ساعت قبل از ناهار و با معده خالي مصرف شود .زیرا جذب باالتری خواهد داشت.
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
500 mg
Clofibrate
Cap
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
100 _ 200 mg
Fenofibrate
Cap
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Abbott _ USA
Lipanthyl
Hexal _ Germany
Fenofibrate Hexal
Aburaihan _ Iran
Trirole
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
10 mg
Ezetimibe
Tab
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Osvah _ Iran
Ezeticol
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
25 _ 100 mg
Nicotinic Acid
Tab
َ
ن
اين دارو را اصوال با دستهي استاتينها ،براي كاهش كلسترول خو مصرف ميكنند
Tab Anethum
كه از گياه شويد گرفته شده و بر روي تري گليسيريد و كلسترول خون تأثير خود را گذاشته و آنها را كاهش ميدهد.
Slim Quick
(عصهاره چهاي سه ز +عصههاره گيهاه كهرفس)
داروی گیاهی نيز سبب کاهش کلسترول و کاهش اشتها در افراد می شود.
ایههن
دوز
نام ژنریك
شکل دارویی
60 _ 120 mg
Orlistate
Cap
کارخانه و کشور سازنده
نام تجاری
Aburaihan _ Iran
Venustat
Actover.co _ Slovenia
Xenover
Roche _ Switzerland
Xenical
اما عملكرد اين دارو كه اغلب براي الغري از آن استفاده ميشود بدين ترتيب
است كه باعث مسدود شدن کانالهاي چربي ميشود .چربي موجود در مواد
غذايي از طريق معده وارد روده باريك شده حال اگر اين کانال هاي انتقال
دهنده مسدود شوند چربيها ديگر نميتوانند وارد گردش خون شده و از
بدن دفع ميشوند.
به همين دليل است كه افرادي كه از اين دارو مصرف ميکنند مدفوع بسيار
چربي هم دارند.
«خالصه جدول داروهاي چربي و تأثیر آنها»
H.D.L
كمي باال ميبرد
L.D.L
به مقدار خوبي
پایین ميآورد
اثر ندارد
اثر ندارد
خیلي خوب باال ميبرد
اثر ندارد
اثر ندارد
اثر ندارد
كمي پایین
ميآورد
كمي پایین
ميآورد
Total cholestrol
بسیار پایین ميآورد
اثر ندارد
زیاد تأثیر ندارد .شاید كمي
پایین بیاورد
كمي پایین ميآورد
كمي پایین ميآورد
T.G
اثر ندارد
خیلي خوب پایین
ميآورد
كمي پایین ميآورد
اثر ندارد
اثر ندارد
Drug
Statin
Fibrate
Omega3
Nicotinic Acid
Ezetimibe