Transcript اختلالات اسید باز

‫اختالالت اسید و باز‬
‫‪‬‬
‫‪PH‬‬
‫‪ :PH‬قدرت ئيدروژن ( ‪ )power hydrogen‬است و بيانگر غلظت يون‬
‫هيدروژن در بدن است‪ PH.‬بصورت لگاريتم منفي بيـــان مي شـــود‬
‫‪ . PH = -log (H). ‬مثال\" اگر غلظت يون هيدروژن برابر ‪0.01 mol‬‬
‫باشد ‪ PH‬آن برابر با ‪ 2‬مي شود‬
‫‪ ‬هــرچه غلظــت يــون ‪ H+‬زياد شــود ميزان اسيديته خون بيشتر و ‪PH‬‬
‫كمتر مي شود‪.‬هنگامي كه غلظت يون ‪ H+‬كم شود خون بازي شده و ‪ PH‬باال‬
‫مي رود‪ .‬از روي ‪ PH‬اختالالت تعادل اسيد و باز تشخيص داده مي شود (‬
‫اسيدوز و آلكالوز)‬
‫‪ PH‬مايعات بدن تاثير عمده ای بر عملکرد طبيعی بدن دارد‪.‬‬
‫‪ PH‬خون بين ‪ 7.35 – 7.45‬است‪.‬‬
‫‪PH> 7.8‬‬
‫‪PH< 6.9‬‬
‫کشنده است‬
‫سيستم های تنظيم کننده ی ‪ PH‬در بدن‬
‫‪ -A‬تامپون (بافری)‬
‫‪ -B‬تنفسی‬
‫‪ -C‬کلیوی‬
‫تامپون‬
‫سريعترين پاسخ را در مقابل تغييرات ‪ PH‬دارد بنحوی که در ‪ 4‬الی ‪5‬‬
‫ساعت به حداکثر کارايی خود ميرسد‪.‬‬
‫ بدن دارای چهار سیستم بافری است ‪:‬‬‫‪ -A‬بيکربنات (‪ :)HCo3-‬مايعات خارج سلول‬
‫‪ -B‬هموگولوبين (‪ :)Hb-‬درون گلبول قرمز‬
‫‪ -C‬فسفات (‪:)Po43-, HPo42-‬داخل سلول ها و توبول های ادراری‬
‫‪ -D‬پروتئين (‪ :)Pr-‬در پالسما و درون سلول ها‬
‫سيستم تنفسی‬
‫عملکرد فوری در اصالح ‪ PH‬از طريق اقتباس يا دفع ‪ Co2‬و يا‬
‫واکنش زير ‪:‬‬
‫‪H+ + Hco3-‬‬
‫‪H2Co3‬‬
‫‪Co2 + H2o‬‬
‫سيستم کليوی‬
‫سلولهای توبوالر کليه‪ ،‬اسيدهای متابوليک آزاد شده توسط سلولهای بدن‬
‫را توسط ترشح يون هيدروژن و باز جذب يون بيکربنات دفع ميکنند‬
‫و عملکرد تاخيری در اصالح ‪ PH‬دارند‪.‬‬
‫تنفسی‪،‬گويند‪.‬‬
‫باشد(اسيدوز‬
‫به حالتی که ‪PH<7.35‬‬
‫متابوليک)‬
‫اسيدوز‬
‫الف‪ -‬اسیدوز تنفسی ‪ :‬ناتوانی ريه در دفع ‪Co2‬‬
‫ عوامل ایجاد کننده ی اسیدوز تنفسی ‪:‬‬‫‪ -1‬هيپوونتيالسيون (‪ ،CopD‬پنومونی‪ ،ARDS ،‬ادم ريوی)‬
‫‪ -2‬اختالل در عملکرد عصبی عضالنی (ترومای شديد قفسه سينه‪ ،‬پوليوميليت‪،‬‬
‫گلين باره‪ ،‬چاقی شديد‪ ،‬مياستنی گراو)‬
‫‪ -3‬اختالل در مراکز تنفسی (تروما‪ ،‬مصرف داروها)‬
‫عالئم بالینی ‪ :‬سر درد‪ ،‬گيجی‪ ، ،‬افزايش ‪ ،Icp‬کاهش ‪Loc‬‬‫ درمان ‪ :‬رفع عالمت زمينه ای ‪ +‬استفاده از برنکوديالتور ها‪ ،C.P.T ،‬تهويه‬‫مکانيکی‬
‫ب) اسيدوز متابوليک‬
‫افزايش اسيد الکتيک‪ ،‬پيروئيک‪ ،‬کلريدريک‪ ،‬سولفوريک‬
‫علل ایجاد اسیدوز متابولیک ‪:‬‬
‫‪ -A‬احتباس اسيد بواسطه خوردن مواد اسيدی ‪ ،‬آسپرين‪ ،‬متانول‬
‫‪ -B‬احتباس اسيد بواسطه ساخته شدن ‪ :‬کتواسيدوز ديابتی‪ ،‬کتواسيدوز‬
‫الکلی‪ ،‬اسيدوز الکتيک‬
‫‪ -C‬احتباس اسيد بواسطه اختالل در دفع اسيد ‪ -CRF -ATN :‬شوک‬
‫‪ -D‬کاهش بيکربنات ‪ :‬اسهال شديد‪ ،‬وجود ژژنوستومی‬
‫ عالئم بالينی ‪ :‬سر درد‪ ،‬هايپرکالمی‪ ،‬هايپرونتيالسيون‪ ،‬آريتمی قلبی‬‫ درمان ‪ :‬رفع علت اوليه‪ ،‬تجويز ‪NaHco3‬‬‫‪-‬‬
‫الکالوز‬
‫زمانی که ‪ PH>7.45‬شود ‪:‬‬
‫‪ -A‬تنفسی ‪ :‬کاهش اسيد کربنيک خون‬
‫‪ -B‬متابوليک ‪ :‬کاهش ساير اسيدهای خون يا افزايش ‪HCo3-‬‬
‫ج) الکالوز تنفسی‬
‫افزايش دفع ‪ Co2‬از ريه‬
‫ علل ايجاد الکالوز تنفسی ‪ :‬اضطراب‪ ،‬درد‪ ،‬تب‪ ،‬هيپوکسی‪ ،‬عفونتها‬‫ عالئم بالينی‪ :‬احساس سبکی سر‪ ،‬پاراستزی انگشتان‪ ،‬کرامپهای‬‫عضالنی‪ ،‬آريتمی قلبی‪ ،‬کاهش کلسيم‪ ،‬کاهش پتاسيم‬
‫‪ -‬درمان ‪ :‬رفع علت اوليه‪ ،‬اصالح وضعيت هايپرونتيالسيون‬
‫الکالوز متابوليک‬
‫)‬
‫د‬
‫علل ايجاد الکالوز متابوليک ‪:‬‬
‫‪-A‬کاهش ساير اسيدها در خون ‪ :‬استفراغ‪ ،‬ساکشن معده ای‬
‫(‪ ،(N.G.Tube‬ديورتيکها و کورتونها‬
‫‪ -B‬افزايش يون بيکربنات ‪ :‬مصرف بی رويه ‪ ،NaHCo3‬الکتات‪،‬‬
‫ترانسفوزيون وسيع خون‬
‫ عالئم بالينی ‪ :‬هيپوونتيالسيون‪ ،‬تهوع و استفراغ‪ ،‬کاهش کلسيم‬‫ درمان ‪ :‬رفع علت اوليه‪ ،‬استفاده از استازوالميد جهت افزايش دفع‬‫‪HCo3-‬‬
‫پارامترهای ‪abg‬‬
‫‪ : PaO2 ‬فشار سهمي اكسيژن خون شريـاني اســت و نشـانگر درجه‬
‫اكسيژناسيون خون مي باشد‪ .‬ميزان طبيعي ‪ PaO2‬برابر ‪mm Hg‬‬
‫‪ 80-100‬است‪.‬اگر از ‪ 80 mm Hg‬كمتــر شــود فرد مبتال به هيپوكسي‬
‫خفيف است‪ .‬اگر از ‪ 60 mm Hg‬كمتـر باشد‪ ،‬هيپوكسي متوسط و اگر‬
‫از ‪ 40 mm Hg‬كمتر شود هيپوكسي شديد است كه بايد بدون ترس از‬
‫مسموميت با ‪ O2‬بدون دريغ ‪ O2‬داده شود‪.‬‬
‫‪PaCO2‬‬
‫‪ : PaCO2 - ‬فشار سهمي ‪ CO2‬خون شرياني است و معيارجهت‬
‫بررسي كفايت تهويه آلوئولي است ميزان نرمال ‪ PaCO2‬برابر ‪mm‬‬
‫‪ 35-45 Hg‬است‪.‬اگر از ‪ 35‬كمتر شود فرد مبتال به آلكالوز تنفسي است‬
‫و اگر از ‪ 45‬بيشترشود فرد مبتال به اسيدوز تنفسي است‪.‬‬
‫‪O2 saturation‬‬
‫‪ : O2 saturation ‬درصد اشباع هموگلوبين با اكسيژن را نشان مي‬
‫دهـد‪.‬حد طبيعي در حدود ‪ %96 -99‬است معموال ‪ %100‬نداريم مگر‬
‫اكسيژن درماني كنيــم‪ .‬ايــن ميــزان بــا كاهــش ‪ PaO2‬كاهش مي يابد‬
‫بطوري كه دربيماراني كه ‪ PaO2‬كمتر از ‪ mm Hg 50‬دارند‬
‫‪ O2 sat‬با سرعت خيلي زياد كاهش مي يابد‬
‫‪-‬‬
‫‪ ( HCO3‬بي كربنات)‬
‫‪ ( HCO3- ‬بي كربنات)‪:‬بيانگر ميزان يون بي كربنات در خون است‪.‬‬
‫‪ ‬ميزان طبيعي آن برابر ‪ 22-26 meq/ lit‬مي باشد‪.‬‬
‫‪ ‬افزايش ‪ HCO3-‬بيانگر آلكالوز متابوليك و كاهش آن بيانگر اسيدوز‬
‫متابوليك است‬
‫‪)Base exess ( BE‬‬
‫‪ : )Base exess ( BE ‬افزايش يا كاهش سـطح بافري است‪BE .‬‬
‫روش ديگر براي توصيف وضعيت متابوليك خون به جاي ‪ HCO3-‬بوده‬
‫و گاهي هم به جــاي آن بـــه كار مي رود‪.‬‬
‫‪ ‬حد نرمال آن ‪ -2 Meq/lit‬تا ‪ +2‬مي باشد‪ .‬اگر از ‪ -2‬پايين تر رود‬
‫اسيــدوز متــابوليــك و اگــر از ‪ +2‬بـاالتر رود سبب آلكالوز متابوليك مي‬
‫شود‬
‫‪) total Buffer Base ( total B.B‬‬
‫‪: ) total Buffer Base ( total B.B ‬‬
‫‪ ‬مجموع غلظتهاي همه آنيونهاي بافري‪ ، HCO3- ( :‬فسفات‪ ،‬پروتئين و‬
‫هموگلوبين و ‪ )...‬در خون مي باشد‪.‬‬
‫‪ ‬حد نرمال آن ‪ 40-44 meq / lit‬است‬
‫مراحلآلن)انجام ‪ABG‬‬
‫‪ -A‬انتخاب محل مناسب (تست‬
‫‪ -B‬آماده نمودن محل‬
‫‪ -C‬انتخاب سرنگ مناسب‬
‫‪ -D‬هپارينه کردن سرنگ‬
‫‪ -E‬روش اخذ نمونه‬
‫‪ -F‬مراقبت از محل نمونه گيری شده‬
‫‪ -G‬نحوه ی حمل سرنگ‬
‫‪ -H‬نوشتن نکات مهم در برگه درخواست‬
‫گرفتن نمونه خون شریاني جهت ‪ABG‬‬
‫‪ ‬از طريق شريان زيرپوســتي مثــل راديـال‪ ،‬اولنار‪ ،‬بازويي و راني تهيه‬
‫مي شود‪.‬‬
‫‪ ‬متداولترين شريان‪ ،‬شريان راديال است زيرا به راحتي در دسترس بوده و‬
‫قــابــل لمــس مي بــاشد ضمنـا عوارض شديد محلهاي ديگر را ندارد‪.‬‬
‫نمونه خون بوسيله يك سرنگ هپارينه متــصل به ســر سوزن ريز‬
‫استــريل تهيه مي شود‪.‬درصورت نيازبه ‪ ABG‬مكرر ‪Arterial line‬‬
‫گذاشته مي شود‬
‫توجه‬
‫‪ ‬در گرفتن نمونه خون شرياني از شريان راديال به نكات زير بايد توجه‬
‫داشت‪:‬‬
‫‪ -1 ‬براي كاهش اضطراب بيمار هدف كار خود را براي وي توضيح مي‬
‫دهيم‪.‬‬
‫‪ -2 ‬قبل از گرفتن نمونه ‪ ،‬حتما ً تست آلن براي بررسي كفايت خون‬
‫شرياني راديال و اولنار انجام شود‬
‫نمونه گيری‬
‫‪ ‬جهت گرفتن نمونه بايد اطالع كافي از آناتومي محل داشتــه تـا آسيب‬
‫كمتري به بيمار وارد شود‪.‬‬
‫‪ ‬شريان راديال روي استخوان راديوس در ‪ 1-2‬اينچي شيار مچ قرار‬
‫دارد‪.‬با لمــس دو انــگشــت اشــاره و ميانه محل نبض آن را مي توان‬
‫مشخص كرد‪.‬‬
‫‪ ‬بيمار را در وضعيت راحت قرار مي دهيم‪.‬ساعد و مچ را با زوايه حدود‬
‫‪ 30‬درجه نسبت به هم قرار مي دهيم‬
‫نمونه گيری‬
‫‪ ‬با پنبه آغشته به الكل يا بتادين ناحيه را ضدعفوني و تميز مي كنيم‪.‬‬
‫‪ ‬سرسوزن را با زوايــه ‪60‬درجــه به طرف پايين و محل نبض شريان وارد‬
‫كرده و با دقت سرسوزن را تا زمان ورود خون به سرنگ به جلو مي بــريم و‬
‫در همين حين‪ ،‬پيستون سرنگ را به عقب كشيده و اجازه مي دهيم خون وارد‬
‫سرنگ شود‪ .‬سرسوزن نبايد بــيشتر از ‪ 0.5‬سانتيمتر وارد شود چون احتمال‬
‫پاره كردن جدار زيرين رگ و عدم موفقيــت در خون گيــري وجــود دارد‬
‫نمونه گيری‬
‫‪ ‬فشارخون در شريان ها زياد است‪.‬براي جلوگيري از خونريزي زير‬
‫جلدي و هماتوم بيــش از يكبــار سرسوزن را در ناحيه نبايد وارد كرد و‬
‫در خونگيري متعدد‪ ،‬محل ورود سرسوزن بايد عوض شود‪.‬‬
‫‪ ‬پس از گرفتن نمونه‪ ،‬محل را به مدت ‪ 5‬دقيقه بايد فشار داد‪ .‬درصورت‬
‫استفاده از شريان فمـورال ‪ 10‬دقيقه بايد محل را فشار داد‪.‬‬
‫نمونه گيری‬
‫‪ ‬حبابهاي هواي موجود در سرنگ را تخليه مي كنيم‪.‬سرسوزن را گـــذاشته‬
‫و يا خم مي كنيــم‪ .‬مشخصات بيمار‪ ،‬ميزان اكسيژن دريافتي‪ ،‬درجه‬
‫حرارت و ‪ Hb‬بيمار را روي سرنگ مي نويسيــم‪.‬نمــونه بايد سريعا ً‬
‫فرستاده شود‪.‬‬
‫‪ ‬اگر از نظر مسافت دور باشد سرنگ را در محيط سرد ( ليوان يخ)‬
‫نگهداري مي كنيــم‪.‬زيــرا ســرما باعث كاهش متابوليسم سلولي شده و‬
‫تغييرات كمتري در گازهاي خون نمونه ايجاد مي شود‪.‬‬
‫مراحل تفسير ‪ABG‬‬
‫‪PaO2‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ابتدا به ‪ PaO2‬توجه شود كه آيا بيمار دچار هايپوكسمي است؟‬
‫‪ 80‬ميلي متر جيوه )‬
‫‪ PaO2‬بين ‪ 60‬تا ‪ 79‬ميلي متر جيوه را هايپوكسي خفيف‬
‫‪ PaO2‬بين ‪ 40‬تا ‪ 59‬ميلي متر جيوه را هايپوكسي متوسط‬
‫‪ PaO2‬كمتر از ‪ 40‬ميلي متر جيوه را هايپوكسي شديد مي نامند‪.‬‬
‫مقادير زير ‪ 40‬ميلي متر جيوه بسيار مخاطره آميز است‪.‬‬
‫(‪- 100‬‬
‫‪ O2 Sat‬يا درصد اشباع هموگلوبين از اكسيژن مي باشد كه به مقدار ‪PaO2‬‬
‫و عوامل موثر بر منحني شكست اكسي ـ هموگلوبين وابسته است‪ .‬بجز در افراد‬
‫مبتال به ‪ COPD‬ميزان ‪ O2 Sat‬زير ‪ %80‬احتمال خون وريدي را مطرح‬
‫مي نمايد‪.‬‬
‫مرحله دوم ‪PH‬‬
‫‪ ‬با توجه به ‪ PH‬مشخص مي شود كه در وضعيت نرمال يا اسيدي يا بازي‬
‫قرار داريم‪.‬‬
‫‪ PH ‬زير ‪ 7.40‬اسيدي و پايين تر از ‪ 7.35‬اسيدوز خوانده مي شود‪.‬‬
‫‪ ‬همچنين ‪ PH‬باالي ‪ 7.40‬قليايي و باالتر از ‪ 7.45‬آلكالوز تلقي مي‬
‫شود‪.‬‬
‫مرحله سوم ‪PaCO2‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬با توجه به ‪ PaCO2‬مشخص شود كه اسيدوز تنفسي يا آلكالوز تنفسي يا‬
‫حالت نرمال وجود دارد‪.‬‬
‫‪ PaCO2 ‬كمتر از ‪ 35‬آلكالوز تنفسي و باالتر از ‪ 45‬اسيدوز تنفسي‬
‫است‪.‬‬
‫مرحله چهارم ‪- HCO3‬‬
‫‪ ‬به يون بيكربنات توجه مي شود تا مشخص گردد كه اسيدوز متابوليك يا‬
‫آلكالوز متابوليك يا حالت نرمال وجود دارد‪.‬‬
‫‪ ‬مقادير بيش از ‪ 26‬ميلي اكي واالن در ليتر نمايانگر آلكالوز متابوليك و‬
‫كمتر از ‪ 22‬ميلي اكي واالن در ليتر نشان دهنده اسيدوز متابوليك است‪.‬‬
‫مرحله پنجم ‪BE‬‬
‫‪ ‬به مقدار ‪BE‬توجه شود‪ ،‬اين معيار براي تفسير اسيدوز و آلكالوز با منشا‬
‫متابوليك دقيق تر از يون بيكربنات است‪.‬‬
‫‪ ‬در صورتيكه بيش از ‪ +2‬باشد نمايانگر آلكالوز متابوليك و اگر كمتر از‬
‫‪ -2‬باشد نمايانگر اسيدوز متابوليك است‬
‫مرحله ششم‬
‫جبران یا عدم جبران‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫آيا ‪ PH‬جبران شده است يا بدون جبران؟‬
‫در بدن مكانيزمهاي جبراني (بافري‪ ،‬تنفسي‪ ،‬متابوليك) در زمان‬
‫اختالالت اسيدو باز فعال ميشوند پس يكي از سه حالت زير وجود دارد‬
‫الف) بدون جبران‬
‫ب ) جبران ناقص‬
‫ج ) جبران كامل‬
‫الف) بدون جبران‬
‫‪‬‬
‫‪ PH‬غير طبيعي ‪ PaCO2 ،‬يا ‪ HCO3‬نيز غير طبيعي‬
‫‪ ‬در اين حالت با توجه به ‪ .PH‬نوع اختالل (اسيدوز يا آلكالوز) مشخص مي گردد و‬
‫‪ PaCO2‬بيانگر اختالل تنفسي و ‪ HCO3‬نمايانگر اختالل متابوليك خواهد بود‪.‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫‪PaCO2 = 50 ,‬‬
‫‪, PaO2 = 60‬‬
‫‪PH = 7.25‬‬
‫‪HCO3 = 22‬‬
‫‪‬‬
‫تشخيص اسيدوز تنفسي جبران نشده ميباشد‪.‬‬
‫قانون ‪: I‬‬
‫اگر تغييرات ‪ PH‬و ‪ PaCO2‬در جهت مخالف يكديگر باشد‪ ،‬يك بيماري تنفسي‬
‫وجود دارد ‪:‬‬
‫‪PH = 7.32‬‬
‫‪PaCO2 = 50‬‬
‫= ‪HCO3‬‬
‫‪24‬‬
‫قانون ‪: II‬‬
‫اگر تغييرات ‪ PH‬و ‪ -HCO3‬هم جهت باشند‪ ،‬يك بيماري متابوليك وجود دارد ‪:‬‬
‫‪PH = 7.32‬‬
‫‪PaCO2 = 40‬‬
‫‪HCO3- = 18‬‬
‫ب ) جبران ناقص‬
‫‪‬‬
‫در اين حالت ‪ HCO3 ،PH‬و ‪ PaCO2‬هر سه غير طبيعي هستند‪ .‬بدين‬
‫معني كه مكانيسمهاي جبراني فعال شده اند اما موفق به اصالح كامل ‪ PH‬نشده‬
‫اند‪ .‬براي تشخيص اختالل اوليه و مكانيسم جبراني‪ ،‬ابتدا به مقادير ‪ HCO3‬و‬
‫‪ PaCO2‬توجه مي شود و سپس ‪ PH‬مد نظر قرار مي گيرد و قانون سوم‬
‫مطرح ميشود ‪:‬‬
‫قانون ‪: III‬‬
‫اگر تغييرات ‪ PaCO2‬و ‪ -HCO3‬هم جهت باشند‪ ،‬بدن در حال جبران عدم‬
‫تعادل است ‪:‬‬
‫‪HCO3- = 12 l PH = 7.30‬‬
‫‪PaCO2= 25‬‬
‫در اين مثال يك بيماري متابوليك وجود دارد‪ .‬كاهش ‪ PaCO2‬يك مكانيسم‬
‫جبراني است و تشخيص اسيدوز متابوليك با جبران ناقص سيستم تنفسي مي‬
‫باشد‪.‬‬
‫ج ) جبران كامل‬
‫‪‬‬
‫در اين حالت ‪ PH‬طبيعي‪ ،‬ولي ‪ PaCO2‬و ‪ -HCO3‬هر دو غير طبيعي‬
‫هستند‪.‬‬
‫قانون ‪: IV‬‬
‫در وضعيت جبران كامل‪ ،‬براي تشخيص اختالل اوليه و مكانيسم جبراني ابتدا با‬
‫نگاه كردن به مقادير ‪ HCO3- BE‬و ‪ PaCO2‬نوع اختالل را مشخص كرده‪،‬‬
‫سپس به مقدار ‪ PH‬توجه مي كنيم‪:‬‬
‫‪1‬ـ در صورتيكه ميزان ‪ PH‬بين ‪ 7.40 – 7.35‬بود‪ ،‬علت اوليه اسيدوز است‪.‬‬
‫‪2‬ـ در صورتيكه ميزان ‪ PH‬بين ‪ 7.45 – 7.40‬بود‪ ،‬علت اوليه آلكالوز است‪.‬‬
‫مثال ‪:‬‬
‫‪PH = 7.42‬‬
‫‪PaCO2 = 50 mmHg‬‬
‫‪HCO3- = 32‬‬
‫تشخيص ‪ :‬آلكالوز متابوليك‪ ،‬اسيدوز تنفسي‪ ،‬جبران كامل‬
‫بيماري اوليه ‪ :‬آلكالوز متابوليك (با جبران كامل )‬
‫پارامترهای اصلی جهت تفسير ‪ABG‬‬
‫الف) ‪: PH‬‬
‫‪PH>7.45‬‬
‫‪PH<7.35‬‬
‫محدوده طبيعی ‪7.35<PH<7.45‬‬
‫آلکالمی‬
‫اسيدمی‬
‫ب) ‪: PCo2‬‬
‫‪PCo2>45‬‬
‫اسيدوز تنفسی‬
‫‪PCo2<35‬‬
‫الکالوز تنفسی‬
‫محدوده ی طبيعی ‪35<PCo2<45‬‬
‫ج) ‪:HCo3-‬‬
‫الکالوز متابوليک ‪HCo3->26‬‬
‫اسيدوز متابوليک ‪HCo3-<22‬‬
‫محدوده ی طبيعی ‪22<HCo3-<26‬‬
‫د) ‪ )base excess( :BE‬ميزان اسيد يا بازی که برای حفظ ‪PH‬‬
‫طبيعی مورد نياز است‬
‫الکالوز متابوليک ‪BE>+2‬‬
‫اسيدوز متابوليک ‪BE<-2‬‬
‫محدوده ی طبيعی ‪-2<BE<+2‬‬
‫س) ‪)Buffer Base): BB‬‬
‫حاصل جمع آنيونهای پالسما‪ ،‬بيکربنات‪ ،‬پروتئين‪ ،‬هموگلوبين‪ ،‬فسفاتها‬
‫حد نرمال آن ‪ 40-44 meq / lit‬است‬
‫ه) ‪Pao2= 95- : Pao2‬‬
‫‪ 60<Pao2<80‬هيپوکسی خفيف ‪89<Sat<95‬‬
‫‪ 40<Pao2<60‬هيپوکسی متوسط ‪75<Sat<89‬‬
‫‪Sat<75‬‬
‫هيپوکسی شديد‬
‫‪Pao2<40‬‬
‫محدوده ی طبيعی ‪80<Pao2<100‬‬
‫شکاف آنيونی ‪Anion Gap‬‬
‫در حالت طبيعی کل آنيونها با تعداد کل کاتيونها برابر و در حالت تعادل‬
‫است‪.‬‬
‫‪ : AG‬روشی جهت کشف علت اسيدوز متابوليک است‬
‫‪AG : (Na+K) - (Cl+HCo3‬‬‫)‬
‫‪AG = 8-16 meq/lit‬‬
‫در حالت افزايش اسيدهای ارگانيک ( الکتيک‪ ،‬کتواسيد) ‪ ،‬افزايش ‪ AG‬را‬
‫داريم‪.‬‬
‫در حالتی که کاهش ‪ HCo3-‬و يا افزايش ‪ HCl‬داريم‪AG ،‬طبيعی است‪.‬‬
‫اختالالت ‪PH‬‬
‫‪ -A‬حاد ‪ :‬عدم وجود مکانيزمهای جبرانی‬
‫‪ -B‬تحت حاد ‪ :‬فعاليت مکانيزمهای جبرانی‬
‫‪ -c‬مزمن ‪ :‬جبران ‪ PH‬توسط مکانيزمها‬
‫انواع اختالالت اسيد و باز‬
‫الف) ساده‬
‫ب) مرکب (‪)MIXE‬‬
‫ج) جبرانی ‪ :‬وضعيتی که ‪ PH‬در محدوده ی طبيعی است و همزمان‬
‫وضعيت اسيدوز و الکالوز داريم‪.‬‬
‫ نکته ‪ :‬در صورتی که ‪ PH‬بين ‪ 7.35-7.4‬باشد علت اوليه اسيدوز‬‫است و اگر بين ‪ 7.4-7.45‬باشد علت اوليه الکالوز است‬
‫مثالهايی از اختالل مرکب‬
‫‪ -A‬اسيدوز تنفسی ‪ +‬الکالوز متابوليک (‪+CopD‬استفراغ)‬
‫‪ -B‬اسيدوز تنفسی ‪ +‬اسيدوز متابوليک (ايست قلبی‪ ،‬تنفسی‪+‬اسهال)‬
‫‪ -C‬الکالوز تنفسی ‪ +‬الکالوز متابوليک‬
‫(هايپرونتيالسيون‪+‬ترانسفوزيون وسيع خونی)‬
‫قانونهای طالئی در تفسير ‪ABG‬‬
‫در صورتی که اختالل صرفا تنفسی باشد‬
‫‪ -A‬به ازاء افزايش ‪CO2 ،20mmHg‬‬
‫‪ -B‬به ازاء کاهش ‪CO2 ،10mmHg‬‬
‫‪ 0.1 ، PH‬کاهش مييابد‬
‫‪ 0.1 ، PH‬افزايش مييابد‬
‫در هيپوونتيالسيون‪:‬‬
‫ به ازاء افزايش ‪CO2 ،10mmHg‬‬‫در هيپرونتيالسيون‪:‬‬
‫‪ -‬به ازاء کاهش ‪Co2 ،10mmHg‬‬
‫‪ 1meq ،HCo3‬افزايش مييابد‬
‫‪ 1.5meq ،HCo3‬کاهش مييابد‬
‫در صورتی که اختالل صرفا متابوليکی باشد‪:‬‬
‫تغيير در ‪ PH‬به ميزان ‪ 0.15‬تغيير در باز ‪ 10meg/lit‬ايجاد ميکند‬
Example 1
 Pao2 :90 mmhg
 Ph: 7.25
 Paco2 : 50 mmhg
 Hco3: 22 mEq/L
Interpretation: 
uncompensated respiratory acidosis 
Example 2
 Pao2 :90 mmhg
 Ph: 7.25
 Paco2 :40 mmhg
Hco3: 17 mEq/L 
Interpretation: 
uncompensated metabolic acidosis 
Example 3

 Pao2 : 90 mmhg
 Ph: 7.37
 Paco2:60 mmhg
 Hco3:38 mEq/L
Interpretation: 
compensated respiratory acidosis with metabolic 
alkalosis
Example 4
 Pao2 :90 mmhg
 Ph:7.42
 Paco2:48 mmhg
 Hco3: 35 mEq/L
Interpretation: 
compensated metabolic alkalosis with respiratory 
acidosiso
Example 5
Pao2 :56 mmhg
Ph:7.25
Paco2:50mmhg
Hco3: 23 mEq/L
Interpretation: ?
Example 6
Pao2 :40 mmhg
Ph:7.15
Paco2:40mmhg
Hco3: 15 mEq/L
BE=-6
Interpretation: ?
Example 7
Pao2 :85 mmhg
Ph:7.55
Paco2:35mmhg
Hco3: 30 mEq/L
BE=+8
Interpretation: ?
Example 8
Pao2 :90 mmhg
Ph:7.1
Paco2:60mmhg
Hco3: 16 mEq/L
BE=-6
Interpretation: ?
Example 9
Pao2 :55 mmhg
Ph:7.6
Paco2:20mmhg
Hco3: 32 mEq/L
BE=+8
Interpretation: ?
Example 10
Pao2 :65 mmhg
Ph:7.35
Paco2:25mmhg
Hco3: 12 mEq/L
BE=-10
Interpretation: ?
Example 11
Pao2 :80 mmhg
Ph:7.36
Paco2:55mmhg
Hco3: 33 mEq/L
BE=+9
Interpretation: ?
Example 12
Pao2 :70 mmhg
Ph:7.30
Paco2:70mmhg
Hco3: 30 mEq/L
BE=+6
Interpretation: ?
‫با تشکر از همراهی شما‬