Transcript کارآزمایی بالینی ارتباط با صنعت – تجاری سازی، خلق ثروت

‫کارآزمایی بالینی‬
‫ارتباط با صنعت – تجاری سازی‪ ،‬خلق ثروت‬
‫دکتر علیرضا فیروز‬
‫مرکز کارآزمایی بالینی‬
‫دانشگاه علوم پزشکی تهران‬
‫‪Copyright: Clinical Trial Center‬‬
‫در این جلسه‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫كارآزمايي باليني‪ :‬تعريف ‪ ،‬فازها‪ ،‬دستورالعملها‬
‫اقتصاد كارآزمايي باليني‬
‫ارتباط صنعت و دانشگاه‬
‫ساختارهاي كشوري‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫كميته مطالعات باليني سازمان غذا و دارو ‪،‬‬
‫كميته اخالق‪،‬‬
‫مركز ثبت كارآزمايي باليني‪،‬‬
‫مركز كارآزمايي باليني‬
‫‪3‬‬
‫کارآزمایی بالینی‬
‫‪‬‬
‫کارآزمایی بالينی پژوهشی است که به طور آینده نگر مداخله‬
‫ای مرتبط به سالمت انسان را به دو یا چند گروه مورد مقایسه‬
‫تخصيص می دهد تا تاثير آن را بر یک پيامد وابسته به سالمت‬
‫در آزمودنی های مطالعه ارزیابی و مقایسه نماید (تعریف سازمان‬
‫بهداشت جهانی)‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫اهمیت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تامين کننده باالترین سطح شواهد جهت دست اندرکاران‬
‫بنابراین جهت ثبت یک محصول جدید الزامی است‪.‬‬
‫نقطه اتصال پژوهش های علوم پایه تا علوم کاربردی و بسته‬
‫های خدمات سالمت‬
‫ارتباط قوی تر حوزه صنعت با دانشگاه و خلق ثروت از طریق‬
‫کاربردی و تجاری شدن دانش توليدی در حوزه علوم بالينی‬
GR
A
B
LE
Type of Evidence
1a
SR of homogenous RCTs
1b
Individual RCT (with narrow CI)
1c
All or none
2a
SR of homogenous cohort studies
2b
Individual cohort study (including low quality RCT e.g. <80% follow-up)
2c
Outcome researches
3a
SR of homogenous case-control studies
3b
Individual case-control studies
C
4
Case series (and poor-quality cohort and case-control studies)
D
5
Expert opinion w/o explicit critical appraisal
‫گایدالین هاي موجود‬
Declaration of Helsinki – 1964 last update 2013
 ICH GCP – 1996


Iran GCP - 2003
CONSORT – 1996, last update 2010
 Protocol registration - 2004
 SPIRIT - 2013

7
‫میانگین هزینه تولید داروي جدید‬
‫( شامل شكست پروژه ها نیز میشود)‬
‫‪ ‬بطور ميانگين ‪ 12‬سال و هزینه ای حدود ‪ 1200‬ميليون‬
‫دالر امریکا برای رسيدن یک دارو از مرحله ایده تا‬
‫فروش هر داروی جدید صرف می شود‪.‬‬
‫‪ 7-6 ‬سال آن در فازهای مختلف یک کارآزمایی بالينی‬
‫صرف می شود‪.‬‬
‫‪ %70 ‬هزینه توليد و عرضه یک دارو در کارآزمایی های‬
‫بالينی صرف می گردد‪.‬‬
‫‪1970s = $140 million‬‬
‫*‪Mid 1980s = $320 million‬‬
‫*‪Late 1990s = $800 million‬‬
‫*‪Early 2000s = $1.2 billion‬‬
‫بر اساس مطالعات جديد به نظر مي رسد روند رو به رشد ادامه دارد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪9‬‬
‫تجارت شركت هاي داروسازي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تجارت جهانی فارماسوتيکال ارزش ساالنه ای در حدود ‪300‬‬
‫بيليون دالر دارد‪.‬‬
‫‪ 10‬شرکت بزرگ داروسازی دنيا حدود یک سوم مارکت دنيا را‬
‫با سودی حدود ‪ %30‬در کنترل دارند که ‪ 6‬عدد از آن ها در‬
‫ایاالت متحده و ‪ 4‬شرکت در اروپا قرار دارند‪.‬‬
‫سهم واحد توسعه پژوهش از درصد فروش در سال ‪2012‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ %20.7‬سهم بخش های توسعه پژوهش داخلی از فروش داخلی‬
‫‪ %16.4‬سهم توسعه پژوهش از کل فروش‬
‫تاثيرات اقتصادی بخش فراماسوتيکال‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بيش از ‪810‬هزار شغل مستقيم‬
‫‪ 3.4‬ميليون شغل مستقيم و با واسطه‬
‫‪10‬‬
BEFORE THE TRIAL:
Protocol submission
SPONSOR
Appointed
Approval
Auditor
(Ensure
the good
quality of
the trial)
MONITOR
Health
Authoritie
s
Appointed
Inspectors
Regular
visits
INVESTIGATOR
Ethics
Approval Committee (IRB)
Recruit
Subjects (included in the trial)
11
‫تقسیم بندی کارآزمایی های بالینی‬
:industry- sponsored clinical trials 
marketing authorization – ‫اکثر اوقات برای دریافت مجوز بازار‬
:Investigator initiated clinical trials

Other names: Investigator sponsored trials(IST), Investigator Initiated Trial
(ITT), Investigator Initiated Study (IIS), Non-Commercial Trial (NCT),
Physician Led Study(PLS), Academic Clinical Trial(ACT), Investigator Driven
Clinical Trial (IDCT)
12
‫اهمیت کارآزمایی های بالینی‬
‫)‪Investigator-initiated trials (IITs‬‬
‫‪ ‬انباشت دانش و کمک به ‪Evidence- based medicine‬‬
‫‪‬‬
‫اهداف آکادميک یا مدیریت خدمات سالمت ( نه اهداف تجاری)‬
‫‪‬‬
‫بروز رسانی گایدالین های تشخيصی درمانی‪ ،‬بررسی ایمنی دارویی‪،‬‬
‫اندیکاسيون های جدید حتی در زمانی که دارو تایيد فروش بازار را دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫عدم وابستگی مالی به بخش صنعت و اطمينان بيشتری به درستی آن ها‬
‫‪‬‬
‫بيشتر مواقع نتيجه این مطالعات برای حوزه فارماسوتيکال جذابيتی ندارند!‬
‫‪13‬‬
‫مهم ترین مشکالت کارآزمایی های بالینی‬
‫)‪Investigator-initiated trials (IITs‬‬
‫‪‬‬
‫عدم حمایت کافی در محيط دانشگاهی برای تشکيل تيم های چند‬
‫تخصصی ( فرایندهایی هزینه بر و گران)‬
‫‪‬‬
‫تجربه محدود در زمينه کارآزمایی بالينی بر طبق ‪(GCP‬‬
‫مسایل قانونی‪ ،‬پایش مطالعات و ‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫هزینه فراوان انجام یک کارآزمایی بالينی (‬
‫لجستيک و منابع انسانی مورد نياز و ‪)...‬‬
‫طراحی پروتکل و ضمایم‪،‬‬
‫آزمایشات تشخيصی‪ ،‬فرایند بيمارگيری‪،‬‬
‫‪14‬‬
‫ارتباط بخش صنعت – دانشگاه‬
‫‪‬‬
‫منافع خاصی در حوزه ‪( IITs‬چه منافع علمی و چه منافع مادی)‬
‫برای شرکت های فارماسوتيکال وجود ندارد!‬
‫‪‬‬
‫در هنگام همکاری با بخش دانشگاهی تعهدات بخش‬
‫فارماسوتيک بسيار بيشتر از وقتی است که به تنهایی در حال‬
‫انجام فعاليت می باشد و هم چنين نوع مشارکت و حقوق‬
‫های مادی و معنوی این مشارکت تا حد زیادی پيچيده می‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫تجربه هندوستان‬
‫‪‬‬
‫انجام کارآزمایی بالينی در هند حدود ‪ %60-50‬نسبت به انجام آن در آمریکا‬
‫یا دیگر کشورهای غربی مقرون به صرفه تر می باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫به نظر می رسد بيش از یک هزار کارآزمایی بالينی در دو هزار مرکز‬
‫پژوهشی های مختلف در هندوستان در حال انجام است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در سال ‪ 2010‬حدود ‪ 2‬ميليارد دالر از این صنعت توسط هند جذب شده‬
‫است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سياستگذاران پژوهشی در هندوستان در حال حاضر با جدیت فراوان تالش‬
‫در تسخير درصد زیادی از منابع مالی صرف شده در کارآزمایی های بالينی‬
‫در جهان دارند‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫نظام داروی ی – سیاستگذاری‬
4843
1205
Drug
entity
2965
Dosage
forms
6110
Drug
Locally
produced
5150
Prescription
medicines
registered
1267
Imported
837
OTC
540
Nonregistered
imported
558
registered
herbals
‫نظام داروی ی – بازار دارو‬
‫‪60 000‬‬
‫ارزش كل داروي توليد داخل (ميليارد لاير )‬
‫‪50 000‬‬
‫ارزش كل داروي وارداتي (ميليارد لاير )‬
‫‪40 000‬‬
‫‪30 000‬‬
‫‪20 000‬‬
‫‪10 000‬‬
‫‪1391‬‬
‫‪1390‬‬
‫‪1389‬‬
‫‪1388‬‬
‫‪1387‬‬
‫‪1386‬‬
‫‪1385‬‬
‫‪1384‬‬
‫‪1383‬‬
‫‪1391‬‬
‫‪1390‬‬
‫‪1389‬‬
‫‪1388‬‬
‫‪1387‬‬
‫‪1386‬‬
‫‪1385‬‬
‫‪1384‬‬
‫‪1383‬‬
‫‪1382‬‬
‫‪1381‬‬
‫‪1380‬‬
‫‪1379‬‬
‫‪1378‬‬
‫‪1377‬‬
‫‪1376‬‬
‫‪0‬‬
‫‪40,000‬‬
‫تعد اد كل داروي توليد داخل (ميليارد عدد)‬
‫‪35,000‬‬
‫تعد اد كل داروي وارداتي (ميليارد عدد)‬
‫‪30,000‬‬
‫‪25,000‬‬
‫‪20,000‬‬
‫‪15,000‬‬
‫‪10,000‬‬
‫‪5,000‬‬
‫‪1382‬‬
‫‪1381‬‬
‫‪1380‬‬
‫‪1379‬‬
‫‪1378‬‬
‫‪1377‬‬
‫‪1376‬‬
‫‪0,000‬‬
19
‫واقعیت های کشور‬
‫‪‬‬
‫در ایران اکثر کارآزمایی های بالينی از نوع ‪ IITs‬می باشد که اکثریت آن ها‬
‫نيز در محيط دانشگاهی و با حمایت معاونت های تحقيقات و فناوری و با‬
‫استفاده رایگان از امکانات دولتی و گاها با استفاده از هزینه های تحت‬
‫پوشش بيمه در قالب نيازهای پروسه تشخيصی و درمانی بيماران‪ ،‬بدون‬
‫پوشش بيمه ای بيماران برای کارآزمایی بالينی و برخی موارد بدون رعایت‬
‫دقيق منشور های اخالقی (رضایت نامه آگاهانه و ‪ )...‬انجام می شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫کارآزمایی های بالينی ‪ ،industry- sponsored‬بصورت بسيار نادر برای توليد‬
‫داروی جدید و يا داروي بيولوژيك و اکثرا به جهت اخذ مجوز برای ورود یک‬
‫دارو به داخل کشور و یا ساخت یک داروی دارای تایيدیه در سایر نقاط دنيا‬
‫در حال انجام است‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫واقعیت های کشور‬
‫‪‬‬
‫شرکت های داروسازی در ایران در اکثریت موارد فاقد یک بخش ‪ R&D‬با‬
‫تعاریف استاندارد و بودجه مستقل و پرسنل کارآزموده هستند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در حوزه های تجهيزات پزشکی ‪،‬طب سنتی ‪ ،‬فراورده های گياهی و‬
‫محصوالت آرايشي – بهداشتي )‪ (Cosmeceuticals‬نيز به دالیل متعدد ورود‬
‫این فراورده ها به بازار از مسيرهایی به جز انجام مطالعات بالينی در حال‬
‫انجام است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سياست گذاران یرای انتخاب و اجرای نهایی برنامه های موثر مداخله‬
‫سالمت در کشور نياز وافر به انجام مداخالت کمپلکس چند عاملی در‬
‫سطح ملی دارند‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫نیازهای بخش صنعت‬
‫‪‬‬
‫نياز به اطالعات کافی از قوانين ثبت داروی جدید‪ ،‬دستورالعمل تقاضای مجوز مطالعات بالينی‪،‬‬
‫فرایندهای درخواست و دیگر قوانين در حوزه وزارت بهداشت‬
‫‪‬‬
‫دسترسی به تيم حرفه ای با تجربه و چابک برای تدوین و طراحی پروتکل های کارآزمایی‬
‫بالينی (آشنایی به علم پایه‪ ،‬متدولوژی‪ ،‬آمار‪ ،‬آشنا به ‪ICH-GCP‬و ‪ ،)...‬گزارش نویسی و‪...‬‬
‫‪‬‬
‫اخذ مجوز های کمیته اخالق برای انجام کارآزمایی بالينی‬
‫‪‬‬
‫ثبت کارآزمایی های بالينی‬
‫‪‬‬
‫دسترسی به شبکه متخصصان بالينی (برجسته علمی‪ ،‬خوشنام و پيشرو در شبکه تخصصی‬
‫مربوطه) به عنوان ‪Principle Investigator‬‬
‫‪‬‬
‫دسترسی به فيلدهای مختلف درمانی و اطمينان از سرعت و دقت فرایند ‪Recruitment‬‬
‫بيماران برای انجام طرح در زمان مناسب‬
‫‪‬‬
‫‪22‬‬
‫ساختارهاي كشوري‬
‫مرتبط با كارآزمایي بالیني‬
‫کمیته مطالعات بالینی سازمان غذا و دارو‬
‫‪‬‬
‫ایجاد کميته مطالعات بالينی از سال ‪1382‬همزمان با پذیرش ‪ WHO-GCP‬توسط وزارت‬
‫بهداشت با هدف حصول اطمينان از اثربخشي ‪ efficacy‬و بي ضرري ‪ safety‬يك دارو با‬
‫هدف ورود آن به فهرست داروئی یا بازار داروئی کشور‬
‫‪‬‬
‫وظايف و مسئوليت ها‪:‬‬
‫‪ ‬بررسي پروتکل های ارائه شده مطالعات بالينی بمنظور مطابقت آنها با‬
‫استانداردهاي کشوری‬
‫‪ ‬تایيد پروتکل و صدور مجوز انجام کارآزمائی بالينی )‪(CTA‬‬
‫‪ ‬بررسي گزارشات پيشرفت و نهائی مطالعات انجام شده در داخل وخارج از كشور‬
‫‪ ‬انجام بازرسی از سایت انجام و یا مستندات مطالعات بالينی‬
‫‪ ‬بررسی پروتکل های مطالعات بالينی بمنظور صدور مجوز داروی مطالعاتی )‪(IMP‬‬
‫اعضای کمیته مطالعات بالینی سازمان غذا و دارو‬
‫‪ 9 ‬عضو‪ :‬شامل دبیر كمیته‪ ،‬مركز تحقیقات ‪ 4 ( FDO‬نفر)‪،‬دانشگاه هاي علوم‬
‫پزشكي( ‪ 3‬نفر)‪ ،‬كمیته ملي اخالق ( ‪ 1‬نفر)‬
‫‪‬‬
‫شبكه اعضاي شامل ‪ 90‬نفر از متخصصین و فوق تخصص به‬
‫عنوان داور‬
‫در چه مواردی كارآزمایي بالینی الزم است؟‬
‫موارد‬
‫‪ ‬در مورد ملکول‪ /‬داروجدید ) ‪(New Entity‬‬
‫غیر بیولوژیک ‪ ،‬بیولوژیک ‪ ،‬نوترکیب ‪ ،‬واکسن و ‪.....‬‬
‫مطالعات الزم‬
‫کلیه مطالعات ‪non-clinical & clinical‬‬
‫در ‪M4-M5‬‬
‫‪ ‬در اندیکاسیون جدید‬
‫‪ ‬فرموالسیون جدید‬
‫مطالعه بالینی فاز ‪ 3‬و سایر مطالعات حسب لزوم‬
‫مطالعه بالینی فاز ‪ 3‬و سایر مطالعات حسب لزوم‬
‫‪‬داروهای بیوسیمیالر‬
‫‪ ‬داروهای گیاهی با فرموالسیون ثبت شده در طب سنتی ایران‬
‫‪ ‬داروهای ژنریک با ویژگی های خاص‬
‫مطالعه بالینی فاز ‪3‬‬
‫سایر مطالعات )‪(Literature‬‬
‫(مثال‪ TI :‬پائین‪ ،‬جذب نامنظم‪ ،‬متابولیسم سریع‪ ،‬اینهالرها و ‪)....‬‬
‫‪ ‬در مورد داروهای ژنریک‬
‫(باهرشکل داروئی و با جذب سیستمیک و ‪)......‬‬
‫مطالعات ‪Bioequivalence‬‬
‫روند پیش رو‬
2009
(1388)
2010
(1389)
2011
(1390)
Number of projects in Medical
Research
Number of projects reviewed in ECs
7757
8949
10550
3853
5262
6483
Number of CTs reviewed by ECs
785
892
1027
Number of CT files received by CTC
55
58
75
Number of CTs registered into IRCT
228
867
1255
27
‫كمیته اخالق‬
28
Copyright: Clinical Trial Center
‫سابقه توجه به اخالق در پژوهش در کشور‬
‫‪ ‬تشكيل كميته ملي اخالق در تحقيقات پزشكي (‪)1377‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تشكيل كميتههاي منطقهاي اخالق در تحقيقات در دانشگاههاي علوم‬
‫پزشكي و مراكز تحقيقاتي (‪)1378‬‬
‫تدوين اصول‪26‬گانه اخالق درپژوهش كشور (‪)1379‬‬
‫تدوين کدهاي اختصاصي(‪( )1384‬راهنمای اخالق در کارآزمایی بالينی)‬
‫تدوین راهنمای اخالق در انتشارات (‪)1388‬‬
‫تدوین راهنمای اخالق در پژوهش بر ‪)1389( HIV‬‬
‫وظایف کمیته هاي اخالق در پژوهش‬
‫‪ ‬حفاظت از حقوق‪ ,‬ايمني و رفاه افراد شرکت کننده در طرح ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بررسي پروتکل پژوهش براي اطمينان از رعايت ضوابط‬
‫بررسي سود و زيان پژوهش‬
‫انجام نظارت مداوم بر طرح هاي تصويب شده‬
‫ارزيابي عوارض جانبي و يافته هاي در حين انجام مطالعه‬
‫بررسي شکايات شرکت کنندگان‪ ,‬بررسي موارد مشکوک به عدول از پروتکل‬
‫مركز ثبت كارآزمایي بالیني‬
31
Copyright: Clinical Trial Center
‫ماموریت اصلي ثبت كارآزمایي بالیني‬
‫‪‬دسترسي همگاني به پژوهش‬
‫‪‬افزايش شفافيت پژوهش‬
‫‪‬تقويت پايه هاي شواهد علمي‬
‫در سال ‪ 2004‬انجمن جهاني ناشران پزشكي آن را به‬
‫عنوان يك الزام معرفي نمودند‪ :‬ثبت تمام مطالعات‬
‫مداخله اي يك مسووليت علمي‪ ،‬اخالقي است‪.‬‬
‫‪32‬‬
‫شبكه مراكز ثبت سازمان بهداشت جهاني‬
‫عملكرد مركز ثبت كارآزمایي بالیني‬
‫‪5576 registered trial s by Feb. 26, 2014‬‬
‫چگونه می توان سرمایه گذار صنعتی را برای همکاری با‬
‫پژوهش های دانشگاهی ترغیب نمود؟‬
‫‪‬‬
‫توجه به مهم ترین نيازهای بخش صنعت در انجام مطالعات بالينی‬
‫‪‬‬
‫باید به بخش صنعت توجه داد که یکی از موثرترین راه های بازاریابی‬
‫بخصوص در نزد پزشکان انجام کارآزمایی بالينی استاندارد است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫نقش رابطين صنعت و دانشگاه (‪)knowledge broker training‬‬
‫‪‬‬
‫توسعه وتقویت ‪ ( CROs‬اهميت شرکت های دانش بنيان)‬
‫‪‬‬
‫مهم ترین نکته! امکان دسترسی تجميع شده کليه خدمات در یک مکان‬
‫واحد تخصصی برای این که بتوانند در مسير پيشبرد یک طرح با یک فرد‬
‫مشخص به جای افراد متعدد و سازمان های حمایتی مختلف در تماس‬
‫باشند (‪ )single contact point‬صرفه جویی در زمان‪ ،‬هزینه ها و تعامل‬
‫مناسب تر‬
‫‪35‬‬
‫الگوی مرکز کارآزمایی‬
‫بالینی – پاسخگوی این‬
‫نیاز‬
‫‪http://ctc.tums.ac.ir‬‬
‫‪36‬‬
‫واحد هاي مركز ‪:‬‬
‫‪ ‬بازاريابي‬
‫‪ ‬آموزش‬
‫‪ ‬مديريت تجاري‬
‫‪ ‬مديريت ميدانی‬
‫‪ ‬مديريت داده ها‬
‫‪ ‬انتقال دانش‬
‫‪37‬‬
‫سال ‪1392‬‬
‫‪38‬‬
‫مشاوره در سال ‪1392‬‬
‫شنبه ‪ :‬مشاوره متدولوژي‬
‫يكشنبه‪ :‬مشاوره طرح هاي طب سنتي‬
‫دوشنبه‪:‬مشاوره متدولوژي‬
‫سه شنبه‪ :‬مشاوره آمار‬
‫چهارشنبه‪ :‬مشاوره نگارش مقاله‬
‫‪39‬‬
40
‫در انتها ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫آمادگی مرکز کارآزمایی بالينی به ایفای نقش ‪RCT Hub‬‬
‫( در اختيار گذاشتن اطالعات برای ایجاد الگوی مشابه‪ ،‬مشاوره‪ ،‬آموزش‪ ،‬هدایت و‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫ایجاد شبکه همکاری کارآزمایی بالينی در کشور‬
‫(برای انجام طرحهای چندمرکزی و ملی و کمک به توليد شواهد الزم جهت تصميم‬
‫گيری در حوزه بهداشت‪ ،‬درمان و آموزش سالمت)‬
‫‪41‬‬