Transcript دانلود
به نام او كه در همين
نزديكيست
خوشبختي يعني خدا آنقدر عزيزت كند كه وجودت براي
ديگران مايه آرامش باشد
اصول كار مرجع
پيشينه خدمات مرجع
و
خدمات مرجع ديجيتال
پیشینه خدمات مرجع
ویلیام کتس:
پیشینه خدمات مرجع به 5هزار سال پیش برمی گردد
ساموئل روتشتاین:
ا
ریشه های خدمات مرجع کامل امروزی است و به اواسط قرن 19باز میگردد
عوامل مهم در شکل گیری خدمات مرجع
سه عامل مهم در شکل گیری خدمات مرجع دخیل بوده است:
-1رشد و انفجار گسترده اطالعات
-2باسواد شدن افراد و توده ها و نیاز به سوادآموزی و کسب دانش
-3رشد بی سابقه نشریات در اواسط قرن 19
تاریخچه
نخستین مقاله در رابطه با خدمات مرجع :ساموئل سوئیت گرین ()1876
نخستین اظهارنظر در زمینه ارائه خدمات مرجع به عنوان ابزاری جهت کمک به مراجعه کننده در جلوگیری از هدر
رفتن وقتش :اسپوفورد ()1876
نخستین كتاب در زمينه خدمات مرجع :جيمز واير ()1930
با عنوان A Textbook for Students of Library Work & Librarians
مهمترين و اصليترين كتاب در حوزه خدمات مرجع :ويليام كتز ()1969
با عنوان Introduction to Reference Work
اين اثر ارزشمند تا به حال 8بار و در سالهاي 2002 ،1997 ،1992 ،1987 ،1982 ،1978 ،1974 ،1969ويرايش شده
است
تفاوتهاي اساس ي كتابداران مرجع امروز با كتابداران مرجع پيشین
كتز معتقد است:
-1امروزه كتابداران نه تنها از منابع چاپي بهره ميبرند بلكه از پايگاههاي اطلعاتي ،س يديها و ...نیز استفاده
ميكنند
ا
-2امروزه كتابداران ديگر نميتوانند صرفا به منابع مجموعه خود و منطقه جهت پاسخگويي اكتفا كنند بلكه
با بهرهگیري از اينترنت و دسترس ي به پايگاههاي خاص ميتوانند گستره جستجوي خود را گسترش دهند
-3امروزه كتابدار مرجع به عنوان واسطه ميان انبوه اطلعات الكترونيك و كاربران شناخته ميشود
تغيیر در نحوه ارائه خدمات مرجع
از اوايل دهه :1930كتابخانههاي آمريكا به صورت تلفني به برخي پرسشها پاسخ ميگفتند
از اواسط دهه :1980منابع چاپي
منابع الكترونيك
از اوايل دهه :1990ظهور پرشتاب اينترنت و شكلگیري موتورهاي جستجو
شكلگیري خدمات مرجع 24/7
خدمات مرجع الكترونيك در كتابخانهها
اين نوع از خدمات مرجع به 3طريق عمده ارائه ميشود:
-1پست الكترونيك ()Email
Ask a Librarian -2
FAQ -3
سه ايراد عمده پست الكترونيك
-1سرعت پايین اينترنت به خصوص در كشورهاي درحال توسعه
-2تعيین احراز هويت
-3عدم توانايي در شكلگیري مصاحبه مرجع
)MOO (Multi-user Object-Oriented
خدمات مرجع ديجيتال
خدمات مرجع ديجيتال يا مجازي در واقع همكاري بین كاربر كتابخانه وكتابدار را در يك
بستر مبتني بر رايانه در بردارد .اين خدمات ميتوانند از رسانههاي متنوعي شامل پست
الكترونيك ،فرمهاي وب ،گفتگوي اينترنتي ،ويدئو كنفرانس ،انتقال صوت از طريق
اينترنت و ....استفاده كنند (اسلون .)2002 ،
خدمات مرجع ديجيتال
نتايج پژوهش مركز تحقيقاتي PEWدر سال 2002در اياالت متحده نشان داد:
%73دانشجويان براي جستجوهاي اطالعاتيشان از
اينترنت بيش از كتابخانه بهره ميبرند در حاليكه تنها
%9آنها از كتابخانه در جستجوهاي اطالعاتيشان
بيش از اينترنت استفاده ميكنند
آمار استفاده از اينترنت در دنيا طي سالهاي2005 -2000
منطقه
جمعيت
جمعيت (به درصد)
استفاده از اينترنت
ضريب نفوذ اينترنت
در بین جمعيت (به
درصد)
استفاده از اينترنت (به
درصد كل دنيا)
رشد استفاده از
اينترنت ()2005-2000
آفريقا
915210928
14/1
22737500
2/5
2/2
403/7
آسيا
3667774066
56/4
364270713
9/9
35/7
218/7
اروپا
807289020
12/4
290121957
35/9
28/5
176/1
خاورميانه
190084161
2/9
18203500
9/6
1/8
454/2
آمريكاي شمالي
331473276
5/1
250801428
68/1
22/2
108/2
آمريكاي التین
553908632
8/5
79033597
14/3
7/8
337/4
استراليا/
اقيانوسيه
33956977
0/5
17690762
52/9
1/8
132/2
كل جهان
6499697060
100
1018057389
15/7
100
182
به نام او كه در همين
نزديكيست
اصول كار مرجع
خدمات مرجع ديجيتال
ً
آيا اساسا استفاده از كتابداران متخصص و آشنا به منابع
مرجع حوزههاي گوناگون ،در چنین شرايطي ،ضرورت
دارد؟!
پرسش :آيا ممكن است اطالعاتي راجعبه اينكه آمريكاييها تعطيالت عيد پاك را چگونه ميگذرانند در اختيار
من قرار دهيد؟
!Ask Yahoo
Library of Congress
Ask a Librarian
نحوه ارسال پرسش
پر كردن يك فرم ساده جستجوي وبي
پر كردن فرم جستجو با فيلدهاي متنوع درمورد
موضوع پرسش
زمان پاسخگويي
هيچگاه!
دو ساعت و پنج دقيقه پس از ارسال پرسش (
روز تعطيل شنبه)
شيوه دستيابي به پاسخ
كاربر بايستي خود در بخشهايي كه به نظرش
مناسب ميرسند و توسط ياهو پيشنهاد شده به
جستجو بپردازد
ارسال پيام از طريق ايميل به آدرس شخص ي
كاربر
پاسخ
پاسخي دريافت نشد!
هيچ توضيحي نیز ارائه نگرديد!
پاسخي مفصل در قالب عباراتي دوستانه و
صميمي
پيگیري
هرگز!
توسط كتابدار انجام پذيرفت
ّ
فرآيند كلي خدمات مرجع ديجيتال
ارجاع پرسش به كاربر در صورت ابهام
كاربر
ارسال اصل پرسش و
پاسخ آن
طرح پرسش
كتابدار مرجع براي
تشخيص موضوع و
پاسخگويي
ذخیره و نمايهسازي پرسش و
پاسخ در بانك اطالعاتي
پرسش و پاسخ و آدرس منابع
پرسش بدون ابهام
جستجو از منابع وبي و چاپي
ارجاع به مؤسسات
تهيه از ديگر كتابخانهها
مدل سه وجهي مصاحبه مرجع ديجيتال (آمنتروپ و هاملشاي)2001 ،
سواد تكنولوژي اطلعاتي (سواد
اطلعاتي كاربر)
ارائه خدمات
شكل پرسش مرجع
كاربران
ابزارهاي شناختي
نياز اطلعاتي
مدل سه وجهي مصاحبه مرجع ديجيتال (آمنتروپ و هاملشاي)2001 ،
سواد تكنولوژي اطلعاتي (سواد
اطلعاتي كاربر)
ارائه خدمات
شكل پرسش مرجع
كاربران
ابزارهاي شناختي
نياز اطلعاتي
مدل سه وجهي مصاحبه مرجع ديجيتال (آمنتروپ و هاملشاي)2001 ،
سواد تكنولوژي اطلعاتي (سواد
اطلعاتي كاربر)
ارائه خدمات
شكل پرسش مرجع
كاربران
ابزارهاي شناختي
نياز اطلعاتي
مدل سه وجهي مصاحبه مرجع ديجيتال (آمنتروپ و هاملشاي)2001 ،
سواد تكنولوژي اطلعاتي (سواد
اطلعاتي كاربر)
ارائه خدمات
شكل پرسش مرجع
كاربران
ابزارهاي شناختي
نياز اطلعاتي
مدل سه وجهي مصاحبه مرجع ديجيتال (آمنتروپ و هاملشاي)2001 ،
سواد تكنولوژي اطلعاتي (سواد
اطلعاتي كاربر)
سطح آموزش ي
ارائه خدمات
كاربران
اطلع از اينترنت
تجارب قبلي از سرويس
دانش عمومي از كتابخانه
شكل پرسش مرجع
ابزارهاي شناختي
نياز اطلعاتي
مدل سه وجهي مصاحبه مرجع ديجيتال (آمنتروپ و هاملشاي)2001 ،
سواد تكنولوژي اطلعاتي (سواد
اطلعاتي كاربر)
شناسايي
توضيح
مثالها
ارائه خدمات
كاربران
ارتباطات
گزينهها
شكل پرسش مرجع
ابزارهاي شناختي
نياز اطلعاتي
مدل سه وجهي مصاحبه مرجع ديجيتال (آمنتروپ و هاملشاي)2001 ،
سواد تكنولوژي اطلعاتي (سواد
اطلعاتي كاربر)
ارائه خدمات
كاربران
شكل پرسش مرجع
ساختار پرسش
تكنيك مصاحبه
نمونههاي قبلي
ابزارهاي شناختي
نياز اطلعاتي
كاركردهاي اساس ي سرويس مرجع ديجيتال
-1حمايت از آموزش از راه دور
-2عملكرد مناسب در مديريت دانش
كاركردهاي اساس ي سرويس مرجع ديجيتال
-1حمايت از آموزش از راه دور
-2عملكرد مناسب در مديريت دانش
كاركردهاي اساس ي سرويس مرجع ديجيتال
حمايت از آموزش از راه دور
آن ليپو (:)2006
به جاي اينكه فكر كنيم كاربران ما دور هستند بايد تصديق كنيم كه اين ما هستيم
كه از كاربران خود دوريم
كاركردهاي اساس ي سرويس مرجع ديجيتال
-1حمايت از آموزش از راه دور
-2عملكرد مناسب در مديريت دانش
كاركردهاي اساس ي سرويس مرجع ديجيتال
عملكرد مناسب در مديريت دانش
■خدمات مرجع آنلين ،مرجع فوري ،پست الكترونيك و ...توسعه پايگاه دانش را تسهيل ميكند
■ايجاد يك پايگاه دانش از پرسش و پاسخهاي پيشین باعث صرفهجويي در وقت كاركنان و كاربران ميشود
■سرويس مرجع ديجيتال پتانسيل بااليي براي ثبت دانش و مديريت مؤثر دانش بر عهده دارد
انواع خدمات مرجع
غیر همزمان
()Asynchronous
همزمان
()Synchronous
پست الكترونيك
گفتگوي اينترنتي ساده
فرمهاي وبي
پيامگذاري فوري
پيام كوتاه ()SMS
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
انتقال صوت از طريق اينترنت
ويدئو كنفرانس
روباتهاي مرجع (هوش مصنوعي)
پست الكترونيك ()e-mail
مزايا
معايب
به لحاظ فني براي اجرا آسان است
پاسخهاي فوري و مورد انتظار كاربر را تأمین نميكند
كم هزينه و ارزان است
امكان انجام يك مصاحبه مرجع مفيد را از كتابدار و كاربر سلب مينمايد
در ارائه سرويس از اين طريق عالوه بر متن ساده ميتوان تصاوير ،و
فايلهاي اطالعاتي حجيم را به پاسخ ضميمه نمود
در اين روش عمده مسئوليت پاسخگويي به پرسش به عهده شخص
كتابدار است
كتابداران زمان بيشتري براي تحليل پرسشها خواهند داشت
امكان آموزش سواد اطالعاتي در اين روش امكانپذير نميباشد
موانع روانشناختي پيش روي برخي كاربران را به طور قابل مالحظهاي
كاهش ميدهد
ً
معموال كتابداران در اين روش به دليل در اختيار داشتن زمان بيشتر،
پاسخهاي دقيقتري ارائه ميكنند
پاسخگويي به پرسشهاي پيچيده از اين طريق ،مفيد نيست و تنها ميتوان
به پرسشهاي ساده پاسخ داد
براي افرادي كه توانايي نگارش باالتري به نسبت توانايي گفتاري دارند،
مناسبتر است
فاقد هرگونه عنصر ارتباطي كالمي براي اشخاص ي است كه توانايي
گفتاري باالتري به نسبت توانايي نگارش ي دارند
Ask-a-Librarian - Email
فرمهاي وبي ()WEB- BASED FORMS
اصول و ساختار اين فرمها تفاوتي با پست الكترونيك ندارد و داراي همان مزايا و
معايب نیز ميباشد
اما
به دليل ساختاريافتهتر بودن اين فرمها به نسبت پست الكترونيك سوء ارتباطات و
سوء تفاهمات ميان كتابدار و كاربر تا حدي كاهش مييابد
http://askalibrarian.sl.nsw.gov.au/reft100.aspx?k
ey=reqclient&ref=120
پيام كوتاه ()sms
مزايا
معايب
روش ي آسان ،سريع و قابل دسترس ي براي اغلب افراد ميباشد كه آموزش
آن نیز از طريق جزوه كمتر از 15دقيقه زمان ميگیرد
پيامها به حداكثر 160كاراكتر محدود ميباشد
هزينه راهاندازي آن پايین است ( با استفاده از نرمافزار
)MS Outlook
فرآيند مصاحبه را نميتوان به درستي در اين سرويس اجرا نمود
كاركنان به آموزش اندكي نياز دارند
ممكن است يك پرسش يا پاسخ در چند پيام براي كتابدار يا كاربر ارسال
گردد
كتابدار بايد با عالئم اختصاري اين نوع ارسال پيام آشنايي داشته باشد
http://www.library.yale.edu/reference/asklive/tex
t_sms.html
انواع خدمات مرجع
غیر همزمان
()Asynchronous
همزمان
()Synchronous
پست الكترونيك
گفتگوي اينترنتي ساده
فرمهاي وبي
پيامگذاري فوري
پيام كوتاه ()SMS
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
انتقال صوت از طريق اينترنت
ويدئو كنفرانس
روباتهاي مرجع (هوش مصنوعي)
انواع خدمات مرجع همزمان يا خدمات مرجع زنده
)(Live reference services
خدمات مرجع همزمان
()Synchronous
گفتگوي اينترنتي ساده
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
پيامگذاري فوري
انتقال صوت از طريق اينترنت
ويدئو كنفرانس
روباتهاي مرجع (هوش مصنوعي)
گفتگوي اينترنتي ساده
)(Simple chat
مزايا
معايب
كاربر و كتابدار را قادر ميسازد تا پيامهاي نوشتاري كوتاه را
به صورت سريع و پيدرپي مبادله كنند
پرسشهاي پيچيده ممكن است به شكل رضايتبخش
پاسخ داده نشود
از آنجا كه طرفین همزمان روي خط هستند امكان انجام
عكسالعمل فوري را فراهم ميكند
اغلب كاربراني كه از اين شيوه بهره ميبرند كمحوصله بوده
و خواهان پاسخهاي سريع هستند
به محض اتمام مصاحبه ،يك نسخه از تمام مكامله براي
كاربر ارسال ميگردد
در اين شيوه اغلب اطالعات متني قابل مبادله هستند
انواع خدمات مرجع همزمان يا خدمات مرجع زنده
)(Live reference services
خدمات مرجع همزمان
()Synchronous
گفتگوي اينترنتي ساده
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
پيامگذاري فوري
انتقال صوت از طريق اينترنت
ويدئو كنفرانس
روباتهاي مرجع (هوش مصنوعي)
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
)(extended chat reference
تلفيق گفتگوي ساده اينترنتي با ويژگيهايي از قبيل ارسال صفحه ( ،)page pushingهمراهي ( ،)escortingو مرور
مشترك ( )Co-browsingمنجر به شكلگیري اين نوع گفتگو ميشود
مزايا
كتابداران ميتوانند از ابزارهاي متنوعي براي تسهيل ارتباط با كاربر استفاده كنند؛ يعني در حالي كه صفحات وبي را
مشاهده ميكنند با يكديگر ارتباط برقرار نمايند
كتابدار ميتواند در اين روش از پيامهاي از پيشآماده براي كاهش زمان و نوشتن استفاده نمايد
ديدن همزمان جستجوي كتابدار توسط كاربر بر روي صفحه مانيتور خودش
انواع خدمات مرجع همزمان يا خدمات مرجع زنده
)(Live reference services
خدمات مرجع همزمان
()Synchronous
گفتگوي اينترنتي ساده
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
پيامگذاري فوري
انتقال صوت از طريق اينترنت
ويدئو كنفرانس
روباتهاي مرجع (هوش مصنوعي)
پيامگذاري فوري
)(instant messaging
مزايا
معايب
امكان گفتگوي مستقيم بین كاربر و كتابدار وجود دارد
فقط يك ارتباط كالمي است؛ يعني كتابدار نميتواند
همپاي كاربر به جستجو بپردازد
استفاده و فهم آن بسيار آسان است
نسبت به ارتباطات صوتي وقتگیر است زيرا مجبوريد همه
چیز را تايپ نماييد
براي كساني كه مشكل شنوايي يا گفتاري دارند مفيد است
اگر كاربر به طور ناگهاني از سيستم خارج شود ،كتابدار
نميتواند فوري متوجه اين موضوع شود
امكان گمنام ماندن براي كاربران خجالتي وجود دارد
كاربران ممكن است در اين سيستم به همان اندازه كه
كتابدار انتظار دارد ،براي خو به جستجو نپردازند
به نام
بخشايندهي
بزرگدر همين
او كه
به نام
نزديكيست
اصول كار مرجع
انواع پرسشهاي مرجع
و
مهارتهاي مربوط به برقراري ارتباط با مخاطب
انواع خدمات مرجع همزمان يا خدمات مرجع زنده
)(Live reference services
خدمات مرجع همزمان
()Synchronous
گفتگوي اينترنتي ساده
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
پيامگذاري فوري
انتقال صوت از طريق اينترنت
ويدئو كنفرانس
روباتهاي مرجع (هوش مصنوعي)
انواع خدمات مرجع همزمان يا خدمات مرجع زنده
)(Live reference services
خدمات مرجع همزمان
()Synchronous
گفتگوي اينترنتي ساده
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
پيامگذاري فوري
انتقال صوت از طريق اينترنت
ويدئو كنفرانس
روباتهاي مرجع (هوش مصنوعي)
انواع خدمات مرجع همزمان يا خدمات مرجع زنده
)(Live reference services
خدمات مرجع همزمان
()Synchronous
گفتگوي اينترنتي ساده
گفتگوي اينترنتي پيشرفته
پيامگذاري فوري
انتقال صوت از طريق اينترنت
ويدئو كنفرانس
روباتهاي مرجع (هوش مصنوعي)
انواع پرسشهاي مرجع -ويليام كتز
-1پرسشهاي تعيین جهت
-2مرجع آماده
-3جستجوي ويژه
-4پرسشهاي پژوهش ي
انواع پرسشهاي مرجع -اوانز و همكاران
-1پرسشهاي تعيین جهت
-2مرجع آماده
-3پرسشهاي مرجع
-4پرسشهاي پژوهش ي
انواع پرسشهاي مرجع -گروگان
-1پرسشهاي اداري و تعيین جهت
-2پرسشهاي مؤلف /عنوان
-3پرسشهاي واقعيتيابي
-4پرسشهاي منبعيابي
-5پرسشهاي تغيیرپذير
-6پرسشهاي پژوهش ي
-7پرسشهاي اضافي
-8پرسشهاي بدون پاسخ
پرسشهاي اداري و تعيین جهت
سادهترين نوع پرسشهايي كه با كتابداران مرجع در ميان گذاشته ميشود
مثالها:
-1دستگاه كپي خراب شده ،ميتوانيد به من كمك نماييد؟
-2بخش نشريات التین كجاست؟
-3آيا ميتوانم از صفحات پاياننامه عكسبرداري نمايم؟
پرسشهاي مؤلف /عنوان
پرسشهايي كه در آن كتابدار مرجع بر اساس نام مؤلف يا عنوان اثر ،به جستجو
ميپردازد
مثالها:
-1به دنبال كتابي از صادق چوبك هستم ،آيا كتابخانه دارد؟
-2آيا كتابخانه ،كتاب ”آيین نگارش علمي“ را دارد؟
-3كتابخانه شما چه آثاري از دكتر فتاحي در اختيار دارد؟
پرسشهاي واقعيتيابي
براي پاسخ به اين پرسشها ،به استفاده از انواع منابع اطالعاتي نياز است؛ به
اين پرسشها مرجع فوري يا مرجع آماده نیز گفته ميشود .حدود 50تا 60درصد
پرسشها در كتابخانههاي عمومي از اين نوع است
مثالها:
-1نخستین رئيس جمهوري ايران پس از انقالب چه كس ي بود؟
-2بلندترين قله جهان چند متر ارتفاع دارد؟
-3واحد پول كشور روسيه چيست؟
پرسشهاي منبعيابي
در اينجا كاربران مجموعهاي از منابع را در مورد يك موضوع خاص تقاضا
ميكنند؛ به اين پرسشها پرسشهاي موضوعي ،پرسشهاي جستجويي ،و
پرسشهاي كتابشناس ي نیز گفته ميشود .پاسخگويي به اين پرسشها از چند
دقيقه تا چند ساعت ممكن است به طول بيانجامد.
مثالها:
-1آيا كتابخانه شما ،منابعي در مورد تاريخچه انرژي هستهاي در اختيار دارد؟
-2به منابعي در زمينه آموزش زبانهاي خارجي به كودكان نياز دارم؛ ميتوانيد
كمكم نماييد؟
-3آيا ميتوانم به مقاالتي در زمينه استانداردهاي سواد اطالعاتي دسترس ي داشته
باشم؟
پرسشهاي تغيیرپذير
به پرسشهايي اطالق ميشود كه در زمان انجام مصاحبه ميان كتابدار مرجع و
ً
كاربر ،از نوعي به نوع ديگر تبديل ميشود مثال از مؤلف/عنوان به منبعيابي تبديل
ميشود.
پرسشهاي پژوهش ي
در اين نوع پرسشها آنچه مورد نياز است استفاده از ابزارهاي خاص پژوهش
ً
مانند تحليل آماري ،پيمايش ،فرضيهسازي ،استنتاج و ...ميباشد كه معموال به
تنهايي از عهده كتابدار خارج است؛ در اين عرصه كتابدار با استفاده از دانش
خود افراد صاحب صالحيت را به كاربر معرفي مينمايد
پرسشهاي اضافي و بدون پاسخ
اساسا براي اين قبيل پرسشها به دليل كاستي منطقي ،و يا امكان ناپذيري ذاتي
پاسخي وجود ندارد
مثالها:
-1در يك سبد 2كيلويي ُپر از شن ،چند دانه شن موجود است؟
-2در جنگلهاي شمال چه تعداد بوته جنگلي وجود دارد؟
-3آمار دقيق متكديان در كشور چه تعداد است؟
مهارتهاي مربوط به انجام مصاحبه مرجع
-1مذاكره و گفتگو در مورد پرسش
-2روشن نمودن دقيق مسأله
-3مشخص ساختن اطالعات مورد نياز براي پاسخگويي
-4گام برداشتن در جهت حل مسأله
-5خاتمه موفق مصاحبه
به نام
بخشايندهي
بزرگدر همين
او كه
به نام
نزديكيست
اصول كار مرجع
انواع مهارتها
و
الگوهاي جستجو
مهارتهاي مربوط به انجام مصاحبه مرجع -انواع
مهارتهاي غیر كالمي
مهارتهاي كالمي
مهارتهاي غیر كالمي
-1برخورد چشمها ()Eye Contact
-2اشارات و حركات جسمي ()Gestures
-3حالت راحت فیزيكي ()Relaxed Position
-4حالت چهره و لحن صدا ()Facial Position & Tone of Voice
مهارتهاي كالمي
-1به ياد آوردن
-2اجتناب از تشخيص پيش از موعد
-3انعكاس كالمي احساسات كاربر
-4استفاده از عبارات مشوق
-5بازگويي يا نقل محتواي مصاحبه
-6خاتمه موفق مصاحبه
-7بيان ديدگاهها و ارائه پيشنهادها
-8طرح پرسشهاي باز
به نام
بخشايندهي
بزرگدر همين
او كه
به نام
نزديكيست
)1936( الگوي جستجوي كارتر الكساندر
)Clarify the Question( روشن نمودن سؤال-1
)Select the Materials( انتخاب منابع-2
)Prioritize the Sources( اولويتبندي منابع-3
)Locate the Sources( جايابي منابع-4
)Search the Materials( جستجو در منابع-5
)Evaluate & Repeat if Necessary( ارزيابي و تكرار-6
الگوي جستجوي ريس و ساراسويك ( -)1963مراحل تكاملي
-1مشكل و نياز اطالعاتي
-2فرمولهكردن سؤال
-3تحليل توسط كتابدار
-4مذاكره بین كتابدار و كاربر
-5تعريف سؤال
-6تعيین مفاهيم مورد جستجو
-7همخوان كردن مفاهيم جستجو با زبان نمايهسازي
-8انتخاب راهكار جستجو
-9هدايت جستجو
-10فرموله كردن راهكارهاي جايگزين جستجو
الگوي میراندلي پائو ( -)1989پيش از شروع به بازيابي و جستجو
-1مسأله اطالعاتي ()Information Problem
-2نياز اطالعاتي()Information Need
-3بيان نياز در قالب سؤال(ً)Question
-4تقاضاي اطالعاتي()Information Request
الگوي ماركيونيني( -)1995پس از مشخصشدن تقاضاي اطالعاتي
-1انتخاب نظام اطالعاتي
-2همخوان كردن تقاضا با راهكارهاي جستجوي آن نظام
-3انجام جستجو
-4ارزيابي نتايج
-5استخراج اطالعات
-6عكسالعمل در برابر اطالعات بازيابيشده
-7تكرار جستجو در صورت نياز
-8جمعبندي
قواعد جستجو -انواع
جستجو براي منابع معلوم
جستجو براي منابع نامعلوم
(جستجوي موضوعي)
قواعد جستجو -راهكارها
قواعد جستجو -ساير امكانات