Transcript حقیق درس 15 دین و زندگی سال دوم (سید محمد حسین جدی آرانی)

‫به نام خدا‬
‫درس‪15‬‬
‫کار و درآمد حالل‬
‫سید محمد حسین جدی‬
‫دبیرستان نمونه دولتی‬
‫صنیعی فر‬
‫فهرست ‪:‬‬
‫درسنامه‬
‫اندیشه و تحقیق‬
‫آیات ‪ ،‬معانی و پیام آیات‬
‫آیات‪:‬‬
‫ب ِْس ِم ه ِ‬
‫اَّلل هالر ْ َِمْح ِ هالر ِِح ِم‬
‫ص َد َق ُ‬
‫ات لِ ْلفُ َق َراء‬
‫‪ ‬إِ َّن َما ال َّ‬
‫ْ‬
‫ع َل ْی َها و درماندگان و گارگزاران زکات‬
‫ك‬
‫ا‬
‫س‬
‫م‬
‫ال‬
‫‪َ ‬و‬
‫ِ‬
‫ین َ‬
‫ین َو ْال َعا ِملِ َ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫ِ‬
‫ب و دلجویی شدگان و[آزاد کردن] بردگان‬
‫‪َ ‬و ْالم َُؤلَّ َف ِة قُلُو ُب ُه ْم َو ِفي الر َقا ِ‬
‫و [پرداخت بدهی] بدهکاران و در راه‬
‫ْ‬
‫َ‬
‫ّللا‬
‫ین َو ِفي َس ِب‬
‫غ‬
‫ال‬
‫‪َ ‬و‬
‫یل ه ِ‬
‫ار ِم َ‬
‫ِ‬
‫ِ‬
‫[تقویت آیین] خدا‬
‫یل‬
‫ْن الس َِّب ِ‬
‫و[کمک به] مسافران در راه مانده است‪.‬‬
‫‪َ ‬واب ِ‬
‫ّللا‬
‫این فریضه الهی است ‪.‬‬
‫یض ًة م َن ه ِ‬
‫‪َ ‬ف ِر َ‬
‫‪َ ‬و ه‬
‫و خدا دانای با حکمت است ‪.‬‬
‫ّللاُ َعلِی ٌم َح ِكی ٌم‬
‫همانا صدقات [زکات] ‪ ،‬برای نیازمندان‬
‫توبه ‪60 ،‬‬
‫‪َ ‬واعْ َلمُو ْا أَ َّن َما َغ ِنمْ ُتم من َشيْ ء‬
‫لِل ُخم َُس ُه‬
‫‪َ ‬فأَنَّ ِ ه ِ‬
‫ُول َولِ ِذي ْالقُرْ َبى‬
‫‪َ ‬ولِلرَّ س ِ‬
‫ْ‬
‫ْ‬
‫َ‬
‫ین‬
‫ك‬
‫ا‬
‫س‬
‫م‬
‫ال‬
‫و‬
‫ى‬
‫م‬
‫ا‬
‫ت‬
‫ی‬
‫ال‬
‫‪َ ‬و‬
‫ِ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫ِ‬
‫یل‬
‫ْن الس َِّب ِ‬
‫‪َ ‬واب ِ‬
‫بدانید که هر چه غنیمت گرفتید‪ ،‬همانا‬
‫خمس [یک پنجم] آن‬
‫برای خدا و رسول و خویشاوندان‬
‫[اهل بیت]‬
‫و یتیمان و بینوایان‬
‫و در راه ماندگان از [سادات] است ‪.‬‬
‫انفال ‪41 ،‬‬
‫ض‬
‫‪ ‬ه َُو أَن َشأ َ ُكم م َن األَرْ ِ‬
‫‪َ ‬واسْ َتعْ َم َر ُك ْم ِفی َها‪...‬‬
‫او شما را از زمین آفرید ‪.‬‬
‫وشما را به آبادانی آن واداشت‪.‬‬
‫هود ‪61 ،‬‬
‫ین آ َم ُنو ْا‬
‫‪َ ‬یا أَ ُّی َها الَّ ِذ َ‬
‫‪ ‬ا َّتقُو ْا َه‬
‫ّللا‬
‫‪َ ‬و َذرُو ْا َما َب ِق َي ِم َن الر َبا‬
‫ین‬
‫‪ ‬إِن ُكن ُتم م ُّْؤ ِم ِن َ‬
‫ای کسانی که ایمان آورده اید‬
‫پروای خدا داشته باشید‬
‫و آنچه را از ربا باقی می ماند ‪ ،‬رها کنید؛‬
‫اگر مومن هستید‪.‬‬
‫‪َ ‬فإِن لَّ ْم َت ْف َعلُو ْا‬
‫سولِ ِه با خدا و رسولش اعالن جنگ دهید‪.‬‬
‫ّللا َو َر ُ‬
‫‪َ ‬فأْ َذ ُنو ْا ِب َحرْ ب م َن ه ِ‬
‫‪َ ‬وإِن ُت ْب ُت ْم‬
‫و اگر توبه کنید‬
‫‪َ ‬ف َل ُك ْم رُئوسُ أَمْ َوالِ ُك ْم‬
‫سرمایه هایتان از آن خودتان‬
‫ْ‬
‫ْ‬
‫ُ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫ظ‬
‫‪ ‬الَ َت‬
‫ظ‬
‫ت‬
‫ال‬
‫و‬
‫ُون‬
‫م‬
‫ل‬
‫ُون‬
‫م‬
‫ل‬
‫ِ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫تا نه ظلم کنید ونه مورد ظلم واقع شوید‪.‬‬
‫پس اگر چنین نکنید‬
‫بقره ‪ 276‬و ‪279‬‬
‫پیام آیات ‪:‬‬
‫سوره ی توبه (‪)60‬‬
‫‪ .1 ‬آیه درباره ی مصرف زکات است که ‪ 8‬مورد می باشد ‪.‬‬
‫(عبارت اند از‪ -1 :‬فقیران ‪ -2‬بینوایان ‪ -3‬مأموران جمع‬
‫آوری زکات ‪ -4‬متمایل کردن دل بیگانگان به دین اسالم‬
‫‪ -5‬آزاد کردن بردگان ‪ -6‬غرامت و بدهی بدهکاران‬
‫‪ -7‬در راه تقویت دین خدا ‪ -8‬کمک به مسافران در راه مانده)‬
‫‪ .2 ‬اسالم تنها دین عبادت نیست‪ ،‬قوانین اقتصادی هم دارد ‪.‬‬
‫یض ًة ‪ :‬واجب)‬
‫( َف ِر َ‬
‫سوره انفال (‪)41‬‬
‫‪ .1 ‬آیه درباره ی مصرف خمس می باشد که موارد مصرف آن‬
‫عبارتند از‪ -1 :‬خدا ‪ -2‬پیامبر (ص) ‪ -3‬خویشاوندان پیامبر‬
‫‪ -4‬یتیمان ‪ -5‬بینوایان ‪ -6‬در راه ماندگان‬
‫‪ .2 ‬محرومیت زدایی از برنامه های اسالم است و باید به سود‬
‫فقرا گام برداشت‪.‬‬
‫‪ .3 ‬آمدن نام طبقه محروم در کنار نام خدا و رسول (ص) و‬
‫اهل بیت نشانه ی گرامیداشت آنان می باشد‪.‬‬
‫سوره ی هود (‪)61‬‬
‫‪ .1 ‬اسالم دین جامع بین دنیا و آخرت است‪ .‬هم آباد کردن زمین‬
‫وهم استغفار و توبه آباد کردن آخرت را خواهان است‪.‬‬
‫‪ .2 ‬خواست خدا عمران و آبادی است‪.‬‬
‫سوره ی بقره (‪278‬و‪)279‬‬
‫‪ .1 ‬خطاب آیه خاص می باشد و داشتن تقوا الزمه ی ترک ربا‬
‫می باشد‪.‬‬
‫‪ .2 ‬شرط مومن بودن رها کردن رباست‪.‬‬
‫‪ .3 ‬ربا خواری اعالن جنگ با خدا و رسول اوست‪.‬‬
‫‪ .4 ‬مقصود از توبه در این آیه توبه از ربا می باشد‪.‬‬
‫‪ .5 ‬ترک ربا موجب تثبیت سرمایه می شود و روحیه ی عدم‬
‫ستم پذیری را به دنبال دارد‪.‬‬
‫« کار و درآمد حالل»‬
‫‪ ‬کار منشاء تولید ثروت‬
‫‪ ‬ویژگی های کار‬
‫پسندیده ازنظر اسالم‬
‫‪ .1‬کار باید مولد و خالق باشد‪.‬‬
‫‪ .2‬منشأ اصلی کار کسب درآمد باشد‪.‬‬
‫‪ .3‬کلید استفاده ازمنابع طبیعی وخدادادی باشد‪.‬‬
‫هم برای پدید آورنده ی یک شی حق تصرف‬
‫‪‬‬
‫درآن را می پذیرد و او را مالک می شناسد‪ .‬مالک اصلی و‬
‫حقیقی همه ی موجودات خداست‪.‬‬
‫‪ ‬رسول خدا (ص) می فرماید ‪ :‬هر کس به آباد کردن زمینی که‬
‫بی استفاده است بپردازد و شخص دیگری در این کار بر او‬
‫آن زمین از آن او خواهد بود‪.‬‬
‫سبقت نگرفته باشد‪.‬‬
‫‪ ‬نکته ‪ :‬از حدیث فوق در می یابیم که کار باید مولد و خالق‬
‫باشد و نتیجه سودمندی داشته باشد تا بتوان نام «کار» برآن‬
‫گذاشت‪.‬‬
‫‪ ‬نکته‪ :‬کار مولد اختصاص به کار در کارخانه یا کشاورزی و پزشکی‬
‫ندارد‪.‬‬
‫‪ .1‬تولید علم‬
‫‪ ‬مهمترین کار‬
‫‪ ‬کارهای سودمند‬
‫‪ .2‬پیشرفت دررشته های علمی‬
‫‪.1‬تجارت کاالهای مفید وحالل‬
‫‪.2‬خدمات‬
‫‪ ‬بدترین بال برای هر جامعه‬
‫دوری از کار مفید و مولد‬
‫(پیشوایان به صراحت منع کرده اند)‬
‫روی آوردن به کارهای کاذب و‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ربا‪ ،‬کاذب ترین راه ها‬
‫ربا ‪ :‬پول وسیله ی برای مبادله ی کاالست‪ .‬اگر این پول‪ ،‬مستقال مورد‬
‫معامله قرار گیرد بدون آنکه فایده ای در کار باشد ‪ ،‬ربا پیش می آید‪.‬‬
‫‪ ‬چگونگی‬
‫انجام ربا‬
‫‪ .1‬قرض دادن پول از طرف صاحب پول به فرد نیازمند‪.‬‬
‫‪ .2‬قرض دهنده کاری انجام نمی دهد و در کار قرض‬
‫گیرنده شریک نمی شود‪.‬‬
‫‪ .3‬قرض دهنده هیچگونه خطری را نمی پذیرد و در‬
‫ضرر و زیان قرض گیرنده شرکت نمی کند‪.‬‬
‫‪ .4‬مقدار سود پول از ابتدا توسط قرض دهنده مشخص‬
‫می شود که پس از مدتی معین اصل پول به همراه سود‬
‫آن به صاحب پول برگردانده می شود‪.‬‬
‫‪ ‬آثار و پیامد ربا‬
‫بر اقتصاد جامعه‬
‫‪ .1‬تراکم ثروت در دست عده ای‬
‫معدود‬
‫‪ .2‬کسب ثروت زیاد بدون انجام‬
‫کار و محرومیت اکثر افراد‬
‫جامعه‬
‫‪ .3‬افزایش فاصله ی طبقاتی‬
‫گسترش استثمار‬
‫جامعه طبقاتی‬
‫‪ ‬نتیجه استکباری ربا‬
‫‪ ‬سرمایه داران بزرگ جهان با رباخواری معادن وثروت های‬
‫طبیعی کشورفقیررا استثمارمی کنند‪.‬‬
‫‪ ‬نکته ‪ :‬در عصر رسول خدا (ص) مردم عربستان به ربا آلوده‬
‫بودند تا این که از جانب خدا دستور آمد ربا را ترک کنند و به‬
‫جنگ با خدا و رسول او نپردازند‪( .‬بقره ‪278‬و‪)289‬‬
‫‪ ‬مشارکت کار و سرمایه‬
‫‪ .1‬سرمایه‬
‫‪ ‬عوامل موثر در هر فعالیت اقتصادی‬
‫‪ .2‬کار‬
‫‪ ‬چگونگی شکل گیری‬
‫مشارکت اقتصادی‬
‫‪ .1‬انجام کار از یک طرف و سرمایه از‬
‫طرف دیگر‬
‫‪ .2‬تقسیم سود حاصله بنابر توافق قبلی میان‬
‫صاحب سرمایه و انجام دهنده کار‬
‫‪ ‬برنامه های اسالم در‬
‫مورد ثروت و سرمایه‬
‫‪ ‬راه های به‬
‫کار گیری ثروت‬
‫‪ .1‬به کار گرفتن آن در تولید و‬
‫سازندگی‬
‫‪ .2‬رفع محرومیت و فاصله طبقاتی‬
‫‪ .1‬به کار گیری آن در بستر تولید وحیات اقتصادی‬
‫‪ .2‬شریک شدن با افرادی که نیازمند سرمایه هستند‪.‬‬
‫‪ .3‬به صورت قرض الحسنه به نیازمندان پرداختن‬
‫تا مشکل آنان حل شود‪.‬‬
‫‪ ‬نکته ‪ :‬سرمایه مانند خون باید در رگهای اقتصادی جامعه جریان‬
‫داشته باشد تا حیات جامعه را تأمید کند و عدالت اقتصادی را ممکن‬
‫سازد‪.‬‬
‫نتایج فعالیت اقتصادی‬
‫افراد با سرمایه دیگران‬
‫‪ .1‬سرمایه افراد با کارمهندسان وکشاورزان و‪...‬‬
‫همراه می شود و چرخه تولید به راه می افتد‪.‬‬
‫‪ .2‬ثروتی که از این راه به دست می آید باید بر‬
‫اساس توافق قبلی و به عدالت میان صاحبان‬
‫سرمایه و کار تقسیم شود‪.‬‬
‫‪ .3‬توضیع عادالنه سود حاصل از فعالیت‬
‫اقتصادی میان دارندگان کار و سرمایه‬
‫‪ ‬یکی از راه های برقراری عدالت‪ ،‬توضیع عادالنه سود حاصل‬
‫از فعالیت های اقتصادی میان دارندگان کار و سرمایه‬
‫‪ .1‬حالل و پاک باشد‬
‫‪ .2‬اگر با نیت الهی باشد اجر و ثواب اخروی هم‬
‫خواهد داشت‪.‬‬
‫بانکداری‬
‫‪ ‬ویژگی بانکداری در نظام اسالمی‬
‫الف) انواع مشارکت‬
‫و سرمایه در بانک‬
‫‪ .1‬مشارکت بانک به عنوان انجام دهنده‬
‫فعالیت اقتصادی با سپرده گذاران‬
‫‪ .2‬مشارکت بانک به عنوان صاحب سرمایه‬
‫با افراد جامعه به عنوان انجام دهنده‬
‫فعالیت اقتصادی‬
‫‪ .1‬سرمایه از بانک – کار از وام گیرنده‬
‫(بانک سهم خود را به وام گیرنده می‬
‫فروشد و بهای آن را ماهانه دریافت‬
‫می کند)‬
‫ب) تقسیم سود حاصل از‬
‫مشارکت بین بانک و افراد ‪ .2‬کار از بانک – سرمایه از سپرده گذار‬
‫(بانک سود حاصل از فعالیت اقتصادی‬
‫خود را به صورت ماهانه به حساب‬
‫سپرده گذار واریز می کند)‬
‫‪ ‬نکته ‪ :‬بانک باید سود حاصل از مشارکت خود را عادالنه‬
‫تعیین کند تا افراد جامعه توانایی همکاری سازنده با بانک را‬
‫داشته باشد‪ .‬اگر بانک بخش بیشتری از سود به دست آمده را‬
‫بر دارد روش عادالنه پیش نگرفته است‪.‬‬
‫‪ ‬قانون بانکداری‬
‫تصویب شده در مجلس‬
‫‪ .1‬مبنای عمل بانک هاست‪.‬‬
‫‪ .2‬براساس مشارکت سرمایه و کار‬
‫استوار است‪.‬‬
‫‪ .3‬با مقررات مالی اسالم مطابقت دارد‪.‬‬
‫‪ ‬تامین نیازهای عمومی‬
‫‪ ‬هزینه جامعه اسالمی‬
‫‪.1‬هزینه ناشی از خألها و شکاف های‬
‫موجود در جامعه‬
‫‪.2‬هزینه برآمده از زندگی اجتماعی و‬
‫شهری‬
‫‪ .1‬زکات‪ 9 :‬چیز‬
‫‪ ‬تامین نیازهای جامعه‬
‫‪ .1‬انفاق‬
‫‪ .2‬مالیات‬
‫‪ .1‬واجب‬
‫‪ .2‬خمس‪ 7 :‬چیز‬
‫‪ .2‬مستحب‪ :‬مانند صدقات‬
‫‪ ‬هزینه ناشی از خأل و شکاف های موجود در جامعه از راه انفاق است‬
‫مانند‪:‬‬
‫‪ .1‬هزینه مربوط به تأمین زندگی نیازمندان‪ ،‬مساکین‪ ،‬انسان های از کار‬
‫افتاده‪ ،‬خانواده های بی سرپرست‪.‬‬
‫‪ .2‬تحصیل طالب و دانش آموزان و دانشجویانی که از تمکن کافی‬
‫برخوردار نیستند‪.‬‬
‫‪ .3‬افراد مقروضی که توانایی پرداخت قرض خود را ندارند‪.‬‬
‫‪ .4‬ساختن مساجد و کتابخانه ها‪ ،‬ایجاد موسسات فرهنگی و تربیتی‬
‫‪ .5‬تولید فیلم و نرم افزارهای آموزشی به منظور تربیت انسان های دیندار‬
‫‪ ‬نکته‪ :‬افرادی که از نعمت سالمتی و تمکن مالی برخوردارند‬
‫بخشی از اموال و سرمایه خود را به شکرانه رفاه وسالمتی در‬
‫راه خدا صرف امور خیریه می کنند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫زکات‬
‫‪‬‬
‫زکات یک انفاق واجب‬
‫است که به‬
‫الف‪ :‬غالت‬
‫‪ .1‬گندم‬
‫‪ .2‬جو‬
‫‪ .3‬خرما‬
‫‪ .4‬کشمش‬
‫ب‪ :‬دام ها‬
‫‪ .1‬شتر‬
‫‪ .2‬گاو‬
‫‪ .3‬گوسفند‬
‫ج‪ :‬سکه ها‬
‫‪ .1‬طال‬
‫‪ .2‬نقره‬
‫تعلق می گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬نکته‪ :‬قرآن کریم در بسیاری از موارد پس از بر پا داشتن‬
‫نماز بر پرداخت زکات تأکید کرده است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫نکات مهم‬
‫الف) حد نصاب در زکات ‪ :‬زکات اموال در صورتی‬
‫واجب است که مورد زکات به حد معین یا تعداد معین‬
‫برسد‪.‬‬
‫ب) زکات‪ :‬یک عبادت در اسالم است و الزم است به‬
‫نیت زکات و با قصد نیت قربت انجام شود‪.‬‬
‫ج) زکات طال و نقره در صورتی واجب است که به‬
‫صورت سکه باشد که معامله با آن رواج دارد‪ .‬پس زیور‬
‫آالت خانم ها زکات ندارد‪.‬‬
‫‪ ‬احکام وجوب‬
‫‪ ‬زکات فطره‬
‫‪ .1‬بر کسی که تا هنگام غروب آفتاب شب عید فطر‬
‫بالغ‪ ،‬عاقل و هوشیار باشد واجب است‪.‬‬
‫‪ .2‬بر فردی که فقیر نیست واجب است که برای‬
‫خودش و کسانی که نان خوراوهستند بپردازد‪.‬‬
‫‪ .3‬مقدار زکات فطره برای هر نفر ‪ 3‬کیلوگرم‬
‫گندم‪ ،‬جو‪،‬خرما یا برنج و مانند این هاست که‬
‫باید به مستحق (نیازمند) بپردازند و یا پول آن‬
‫را بپردازد‪.‬‬
‫‪ .4‬کسی که نان خور دیگری است پرداخت فطره‬
‫بر او واجب نیست‪.‬‬
‫‪ .5‬زکات فطره را باید به قصد قربت یعنی انجام‬
‫فرمان خدا بپردازد و با نیت زکات فطره باشد‪.‬‬
‫‪ ‬خمس‪ :‬یکی دیگر از راه های تامین نیاز جامعه خمس است که به‬
‫هفت چیز تعلق می گیرد و رایج ترین آن ها منفعت کسب و کار‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬حساب سال‪:‬‬
‫کسانی که از طریق کار‪ ،‬درآمدی کسب می کنند‪ ،‬پس از صرف‬
‫هزینه ی ساالنه زندگی خود و خانواده‪ ،‬یک پنجم آنچه را باقی‬
‫مانده به عنوان خمس جدا کرده (یعنی روز معینی را انتخاب کرده‬
‫و آن را معیار محاسبه خمس قرار دهند و پس از تعیین هزینه ها و‬
‫مازاد درآمد خود‪ ،‬خمس درآمد را تعیین کند‪ ).‬و به حاکم اسالم یا‬
‫مجتهد جامع الشرایط بپردازد تا در راه هایی که قرآن کریم و‬
‫پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) معین کرده اند‪ ،‬به مصرف‬
‫برساند‪.‬‬
‫‪ .1‬استفاده ازمالی که خمس آن داده نشده جایز نیست‪.‬‬
‫‪ .2‬نماز در خانه ای که با پولی که خمس داده نشده خریده‬
‫اند‪ ،‬باطل است‪.‬‬
‫‪ .3‬آذوقه ای که از درآمد سال تهیه شده و در آخر سال‬
‫زیاد آمده خمس باقی مانده آن باید پرداخت شود‪.‬‬
‫‪ ‬نکات‬
‫‪ .4‬زیور آالت زنان در صورتی که جنبه ی ذخیره به خود‬
‫احکام خمس‬
‫بگیرد ‪ ،‬به آن قسمت اضافی‪ ،‬خمس تعلق می گیرد‪.‬‬
‫‪ .5‬هدیه اگر از مال خمس داده نشده باشد‪ ،‬خمس دارد‪.‬‬
‫‪ .6‬اگر بچه ای سرمایه ای داشته باشد و از آن منافعی به‬
‫دست آید‪ ،‬بنابر احتیاط واجب بعد از آن که بالغ شد‬
‫باید خمس آن را بدهد‪.‬‬
‫‪ ‬مالیات‪:‬‬
‫‪ ‬پرداخت مالیات‬
‫برای تأمین‬
‫‪ .1‬هزینه های شهری است‪.‬‬
‫‪ .2‬هزینه هایی که مربوط به زندگی در یک‬
‫کشور است‪.‬‬
‫‪ .3‬ساخت راه های میان شهر و روستاها‬
‫است‪.‬‬
‫‪ .4‬محافظت از جنگل و محیط های طبیعی‬
‫است‪.‬‬
‫‪ .5‬ایجاد امنیت و ‪ ...‬است‪.‬‬
‫‪ ‬مالیات پولی است که برای هزینه های زندگی خود وخانواده ی‬
‫خودمان درجامعه است‪.‬‬
‫از این رو پرداخت کننده ی مالیات نباید منتی بر کسی داشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪.1‬دریافت خمس‪ ،‬زکات و مالیات با روش‬
‫مناسب و با حفظ حرمت شخص پرداخت‬
‫وظایف نظام اسالمی‬
‫کننده باشد‪.‬‬
‫‪ ‬در برابر خمس و ‪ .2‬هر کدام از وجوه دریافتی را در جای مناسب‬
‫زکات و مالیات‬
‫خود هزینه کند‪.‬‬
‫‪ .3‬در جهت آبادانی و سازندگی کشور بکوشد‪.‬‬
‫‪ .1‬توجه به مصلحت خراج دهندگان‬
‫‪ .2‬توجه به وابسته بودن مردم جامعه به مصلحت‬
‫سفارش حضرت‬
‫خراج دهندگان‬
‫علی (ع) به مالک‬
‫‪ .3‬توجه به مسئله ی عمران و آبادسازی کشور‬
‫اشتر در مورد‬
‫‪ .4‬جمع آوری خراج اگر به همراه آبادانی نباشد‬
‫گرفتن خراج‬
‫شهر را نابود و باعث هالکت بندگان می شود‪.‬‬
‫اندیشه و تحقیق‬
‫‪ .1 ‬با اینکه با پرداخت انفاق‪ ،‬بخشی از مال انسان کم می شود‪،‬‬
‫چرا خداوند همین کار را موجب افزایش ثروت می شمارد؟‬
‫پرداخت انفاق در ظاهر سرمایه انسان را کم می کند اما در‬
‫واقع سبب چرخش بیشتر پول در جامعه و افزایش توان‬
‫اقتصادی کشور می شود در نهایت بازار کسب و کار رونق‬
‫می گیرد و همه مردم از سود های آن بهره مند می شوند‪ .‬البته‬
‫نباید از اثرات برکت امداد های غیبی انفاق نیز غافل شد‪.‬‬
‫‪ .2 ‬آیات ‪ 18‬سوره حدید‪12 ،‬سوره مائده و ‪ 17‬سوره تغابن را‬
‫مطالعه کنید و توضیح دهید‪:‬‬
‫الف) چرا قرض بدون ربا را قرض الحسنه می نامند؟‬
‫‪ ‬قرض بدون ربا‪ ،‬قرض الحسنه نامیده می شود چرا که از روی‬
‫نیکی است و به منظور رضایت الهی یا کمک به هم نوعان‬
‫پرداخت می شود و در آن هیچ گونه چشم داشتی نسبت به سود‬
‫(بهره) وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ ‬ب) چه نتایجی برای قرض الحسنه بیان شده است؟‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫چند برابر شدن سرمایه (یضاعف لهم‪ -‬یضاعف لکم)‬
‫پاداش و اجر پر ارزش (لهم أجر کریم)‬
‫آمرزش گناهان (یغفر لکم ذنو بکم)‬
‫پو شاندن گناهان و بدی ها (ألکفرن عنکم سیئاتکم)‬
‫ت)‬
‫دخول در بهشت جاویدان الهی (الُدخلنکم جنا ِ‬
‫‪ .3 ‬چه انگیزه ای سبب می شود برخی بتوانند به راحتی زکات‪،‬‬
‫خمس و مالیات خود را بپردازند ولی برای برخی دیگر سخت‬
‫باشد و از این وظیفه دینی سرباز بزنند؟‬
‫‪ ‬مواردی که باعث پرداخت خمس و زکات می شود‪:‬‬
‫الف) داشتن ایمان واعتقاد راسخ و همچنین امید به پاداش‬
‫ب) در صورت عدم پرداخت وجوهات شرعیه ممکن‪ ،‬است‬
‫عبادات انسان مانند ‪ :‬نماز و‪ ...‬با مشکل مواجه شود‪.‬‬
‫ج) پرداخت زکات‪ ،‬خمس و مالیات باعث عمران و آبادی کشور‬
‫و رفع احتیاجات نیازمندان و تبلیغ دین می شود‬
‫‪ ‬مواردی که باعث عدم پرداخت زکات‪ ،‬خمس و مالیات می شود‪:‬‬
‫الف) عدم داشتن ایمان و اعتقاد راسخ‬
‫ب) بی تفاوت بودن به جامعه و سرنوشت خویش‬
‫‪ .4 ‬نمونه های از کار های کاذب را نام ببرد و تأثیر آن ها بر اقتصاد جامع‬
‫را توضیح دهید؟‬
‫‪ ‬فروش مواد مخدر و دخانی ‪ -‬خرید و فروش کاالهاي قاچاق و‬
‫واسطه گری هاي بی مورد در معامالت‪.‬‬
‫اثرات‪:‬‬
‫‪ .1‬تراکم ثروت در دست عده ای معدود‬
‫‪ .2‬کسب ثروت زیاد بدون انجام کار و محرومیت اکثر افراد جامعه‬
‫‪ .3‬افزایش فاصله ی طبقاتی‬
‫پایان‬