Transcript Slide 1

‫به نام خداوند بخشنده و مهربان‬
‫‪ ‬اسالید های زیر با عنوان ‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری بهتر و امادگی بیشتر در‬
‫کنکور به منظور استفاده ی دانش اموزان طراحی شده است ‪ .‬این مطالب از ک تاب اصول و نکات‬
‫کلیدی مطالعه ‪ ،‬یادگیری و برنامه ریزی درسی تالیف دک تر مرتضی حاج بابای ی ‪ ،‬انتشارات ما وشما‬
‫انتخاب شده است ‪.‬‬
‫‪ ‬فایل متنی این مطالب نیز در سایت ‪www.moshaver.tama.ir‬‬
‫جهت نصب در تابلو مشاوره مدارس موجود است‬
‫‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1‬تغذیه‪،‬دانش تغییر و تبدیل مواد غذای ی به انرژی است‪ .‬به عبارت دیگر تغذیه نشان می دهد که چگونه مواد غذای ی الزم باید‬
‫به بدن برسد‪.‬‬
‫‪ -2‬تغذیه تحصیلی‪ ،‬به ما نشان می دهد که برای یادگیری و مطالعه و فعل و انفعاالتی که الزمه ی این دو امر مهم هستند به چه‬
‫موادی نیازمندیم؟ واین مواد را به چه میزان؟ و از چه منبعی؟و به چه شکلی؟ باید بدست اوریم یا مصرف کنیم‪.‬‬
‫‪ -3‬مواد مغذی‪ ،‬موادی هستند که نیازهای بدنی ما را فراهم می کنند و به ما در حفظ تعادل و سالمت جسمی و روانی کمک می‬
‫کنند‪ .‬عمده ترین این مواد عبارتند از‪:‬‬
‫الف) کربوهیدرات های ی که در نان‪ ،‬سیب زمینی‪ ،‬مربا‪ ،‬بسکویت‪ ،‬شکر و‪ ..‬یافت می شوند‪.‬‬
‫ب) چربی های ی که به ویژه در کره‪ ،‬پنیر‪ ،‬روغن زیتون‪ ،‬مارگارین و‪ ...‬پیدا می شوند‪.‬‬
‫ج) پروتئین های ی که ً‬
‫عموما در گوشت‪ ،‬ماهی‪ ،‬تخم مرغ‪ ،‬شیر و پنیر فراوانند‪.‬‬
‫د) مواد معدنی که به شکل فراوانی در میوه ها و سبزی ها یافت می شوند‪.‬‬
‫ه) اب که نقش بسیار مهمی هم به عنوان ماده و هم به عنوان یک رسانا و حالل دارد و معموال از طریق مصرف اب اشامیدنی‪،‬‬
‫نوشابه‪ ،‬میوه یا سبزی ها به بدن می رسد‪.‬‬
‫و) ویتامین ها که نقش مهمی در سالمت ما ایفا می کنند و ً‬
‫عموما در میوه ها و سبزی ها یافت می شوند‪.‬‬
‫‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری‬
‫‪ -4 ‬بخاطر داشته باشید که هر چیزی که مورد مصرف واقع می شود الز ً‬
‫اما از ارزش غذای ی برخوردار‬
‫نیست‪ .‬چیزهای ی را به عنوان خوراکی مورد مصرف قرار دهید که ارزش غذای ی باال داشته باشند یعنی‬
‫پاسخگوی نیاز های بدنی شما باشند‪ .‬بسیاری از تنقالتی که با استفاده از انواع ادویه ها نمک و رنگهای‬
‫غیر طبیعی تهیه می شوند ممکن است خوش طعم باشند اما ارزش غذای ی ندارند‪.‬‬
‫‪ -5 ‬صرف صبحانه به عنوان اصلی ترین وعده ی غذای ی تحصیلی متاسفانه مورد بی مهری فراوانی هم‬
‫واقع شده است‪ .‬صبحانه باعث می شود که انرژی مورد نیاز مغز برای یادگیری تحصیلی ً‬
‫کامال به موقع‬
‫فراهم شود و بدن برای نیاز های خود به مواد ذخیره شده ای که باید صرف رشد جسمی شما شود‬
‫مراجعه نکند‪.‬‬
‫‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری‬
‫‪ -6 ‬بخش اعظم انرژی ما توسط کربوهیدرات ها تامین می شود‪ ،‬بنابراین استفاده از نان در صبحانه یا میان وعده های‬
‫غذای ًی که بخصوص در زنگ های تفریح از ان استفاده می کنید به همراه عسل‪ ،‬پنیر‪ ،‬کره یا تخم مرغ توصیه می شود‬
‫ضمنا استفاده از مواد خوراکی ای چون اجیل‪ ،‬کشمش‪ ،‬توت فرنگی‪ ،‬خرما‪ ،‬برگه زردالو یا انواع شیرینی های مورد عالقه‬
‫تان می تواند بسیار بیش از مواد خورکی غیر مغذی مثل ‪:‬پفک‪ ،‬چیپس و‪ ..‬برایتان مفید باشد‪.‬‬
‫‪ -7 ‬عادت به مصرف به اندازه‪ ،‬بسیار بیش از پرخوری مفید است‪ .‬در پر خوری متاسفانه بخش اعظم خون به جای انکه به‬
‫مغز برسد و فرایند یادگیری و فعالیت های مغزی را تسهیل کند برای هضم غذا متوجه احشاء داخلی شده و در نتیجه‬
‫یادگیری را مختل میکند و حالت خستگی رخوت‪ ،‬سستی و خواب الودگی ایجاد می کند‪ .‬به همین دلیل توصیه میشود که‬
‫به جای ‪ 3‬وعده غذای سنگین‪ 5 ،‬وعده غذای سبک میل کنید تا همواره برای یادگیری اماده باشید‪.‬‬
‫کنیدکه عالوه بر صبحانه ی مختصر و سنتی خودمان مثل صرف‬
‫‪ -8 ‬در صرف صبحانه‪ ،‬این عادت را در خودتان ایجاد‬
‫ً‬
‫چای شیرین و پنیر و کره و مربا یا تخم مرغ سعی کنید حتما از میوه های تازه مثل‪ :‬سیب‪ ،‬پرتغال‪ ،‬انگور‪ ،‬موز یا سایر‬
‫میوه های مورد عالقه استفاده کنید‪.‬‬
‫‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری‬
‫‪ -9 ‬از صرف صبحانه ی بسیار مفصل هم ً‬
‫جدا اجتناب کنید‪ .‬زیرا صرف صبحانه ی سنگین بسیار مفصل هم به همان‬
‫اندازه نخوردن صبحانه فرایند یادگیری را مختل می کند‪ .‬زیرا بخش اعظم انرژی بدن متوجه دستگاه گوارش برای هضم و‬
‫جذب مواد غذای ی مصرف شده میگردد و این باعث میشود که نوعی حالت رخوت و کسالت صبحگاهی بر شما حاکم شود‬
‫که مانع یادگیری هر چه بیشتر و بهتر شما می شود‪ .‬اما مصرف زیاد اب میوه یا حتی میوه ی تازه در صبحگاهان هرگز‬
‫چنین اثری ندارد‪.‬‬
‫‪ -10 ‬در تغذیه‪ ،‬زیاد خوردن مهم نیست‪ .‬خوب خوردن مهم است یعنی ممکن است شما در طول شبانه روز مقادیری‬
‫زیادی میوه‪ ،‬اب میوه یا انواع مواد غذای ی دیگر را میل فرمایید اما اگر اصول تغذیه ای را رعایت نکرده باشید چندان‬
‫مفید فایده نخواهد بود‪ .‬به همین دلیل وقتی صحبت از سوء تغذیه به میان می اید برخالف تصور اولیه ای که ذهن‬
‫متوجه اقشار فقیر و کم درامد میشود‪ .‬تحقیقات نشان میدهد که بسیاری از افراد مرفه و ثروتمند نیز به دلیل سوء مصرف‬
‫مواد غذای ی دچار سوء تغذیه هستند‪.‬‬
‫‪ -11 ‬یکی از عادات تغذیه ای نادرست مصرف میوه بعد از صرف غذا است‪ .‬میوه ً‬
‫حتما باید قبل از غذا صرف شود زیرا‬
‫میوه ای که بعد از غذا صرف شود با انباشت مواد غذای ی صرف شده در معده در همانجا باقی مانده و تخمیر میشود و‬
‫ارزش ویتامینی اش را از دست می دهد‪.‬‬
‫‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری‬
‫‪ -12 ‬فسفر و کلسیم دو عنصر مهم در فعالیت های مغزی هستند‪ .‬علیرغم اینکه مقادیر زیادی از این ماده در استخوان و‬
‫نیز تا حدودی در دندان ها وجود دارند اما انجام فعالیت های مثل یادگیری و حفظ کردن توام با افزایش دفع فسفر و‬
‫کلسیم از طریق ادرار است‪ .‬بنابراین توصیه می کنیم که مقدار مصرفی شیر و پنیر و تخم مرغ‪ ،‬جوانه گندم و‪ ...‬در تغذیه‬
‫روزانه تان به حد کافی باشد و حداقل روزی ‪ 2‬لیوان شیر مصرف کنید‪.‬‬
‫‪ -13 ‬منیزیم یکی از عنصرهای معدنی است که ضمن خاصیت ارام بخش و متعادل کنندگی ای که دارد باعث تهسیل‬
‫مکانیزم بخاطر اوردن مطالب به حافظه سپرده شده میشود‪ .‬رژیم غذای ی ما متاسفانه به لحاظ این ماده بسیار فقیر است‬
‫اما منیزیم الزم بدن را می توان در نان سبوس دار‪ ،‬جوانه گندم‪ ،‬سبزی ها و همچنین کاکاوئ و شکالت که دارای مقادیر‬
‫قابل توجهی منیزیم است جستجو کرد‪.‬‬
‫‪ -14 ‬مجموعه ویتامین های ‪ B‬به ویژه برای حفظ سالمت جسمی و روانی ما الزمند و در یادگیری و حافظه نیز نقش مهمی‬
‫دارند‪ .‬حفظ رژیم غذای ی ای که در بردارنده ی همه ی این ویتامین ها باشند میتواند به ما در انجام فعالیت های تحصیلی‬
‫مان کمک کند‪ .‬استفاده از عدس‪،‬گردو‪ ،‬فندق‪ ،‬گندم‪ ،‬پرتغال‪ ،‬شیر‪ ،‬اسفناج‪ ،‬تخم مرغ و کاهو در رژیم غذای ی روزانه‬
‫میتواند ً‬
‫کامال نیازمان را بر طرف کند‪.‬‬
‫‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری‬
‫‪ -15 ‬قهوه به لحاظ غنی بودن از نظر ویتامین ‪ PP‬می تواند بسیار مفید باشد‪ .‬به شرط انکه به اندازه و‬
‫به موقع مصرف شود‪ .‬بعضی از دانش اموزان در شب های امتحان برای فعال نگه داشتن مغز علیرغم‬
‫خستگی به دلیل اضطرار و اضطراب در یادگیری مطالب از این ماده زیاد استفاده می کنند‪ .‬توصیه می‬
‫کنیم که در هنگام خستگی و نیاز به خواب از قهوه استفاده نکنید و اجازه بدهید ذهن استراحت کامل‬
‫کند به جای ان سعی کنید درسها را در طول روزهای متمادی منتهی به امتحان به تدریج فرا بگیرید و بر‬
‫ان مسلط شوید‪ .‬این ویتامین عالوه بر قهوه در جگر‪ ،‬سویا‪ ،‬هویج‪ ،‬حبوبات‪ ،‬ماهی های چرب و گندم‬
‫سبوس دار هم یافت می شود‪.‬‬
‫‪ ‬مواد مغذی عبارتند از‪:‬‬
‫‪)5‬اب ‪)6‬کربوهیدرات ها‬
‫‪)1 ‬پروتئین ها ‪)2‬چربیها ‪ )3‬ویتامین ها ‪)4‬مواد معدنی‬
‫‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری‬
‫‪ -17 ‬حفظ سالمت اعضای دخیل در یادگیری‪ ،‬از جمله چشم ها نیز باید در بحث تغذیه در نظر گرفته‬
‫شوند‪ .‬از انجای ی که خیلی از ما ها با استفاده از نور غیر طبیعی برق به مطالعه می بپردازیم الزم است با‬
‫مصرف مقادیر مورد نیاز ویتامین ‪ A‬به بهداشت چشم و بینای ی خود نیز توجه داشته باشیم‪ .‬ویتامین‬
‫‪ A‬به صورت فراوانی در کره‪ ،‬روغن ماهی‪ ،‬پنیر تخم مرغ‪ ،‬هویج و گوشت گوساله یافت می شود‪.‬‬
‫ً‬
‫ر‬
‫سبزی‬
‫ها امتناع می‬
‫‪ -18 ‬پاره ای از افراد از عادات غذای ی نامناسبی پیروی می کنند‪ .‬مثال از خو دن‬
‫کنند‪ .‬یا ً‬
‫اصال گوشت نمی خورند‪ .‬یا ابراز می دارند که شیر دوست ندارم و به همین ترتیب بدن را از‬
‫دریافت پاره ای از منابع غذای ی محروم می کنند ‪.‬به نظر می رسد عادات غذای ی خودمان را باید مورد باز‬
‫نگری قرار دهیم و تغییراتی در ان ایجاد کنیم‪.‬‬
‫‪ 20‬نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری‬
‫‪ -19 ‬تا جای ی که ممکن است سعی کنید از مصرف مواد غذای ی اماده اجتناب کنید و به جای ان به مواد غذای ی‬
‫تازه تر و طبیعی تر رو بیاورید‪.‬‬
‫‪ -20 ‬اهن به عنوان یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن‪ ،‬نقش خیلی مهمی در سالمت بدن دارد و فقر اهن یکی از‬
‫ً‬
‫معموال از فقر اهن بیشتری در رنج‬
‫عوامل مهم در چگونگی یادگیری شماست‪ .‬به ویژه دختر خانم ها که‬
‫هستند‪.‬برای این منظور تغذیه سرشار از اهن را برای انها توصیه می کنیم‪ .‬استفاده از مواردی چون جگر‪،‬‬
‫گوشت گاو‪ ،‬تخم مرغ ‪ ،‬عدس ‪ ،‬پیازچه و به ویژه کشک که سرشار از اهن است توصیه می شود‪ .‬به خاطر‬
‫داشته باشید که ‪ 75%‬اهن موجود در بدن در خون وجود دارد که برای حمل اکسیژن به ماهیچه ها و مغز‬
‫بسیار ضروری و حیاتی است‪ .‬به همین دلیل است که حاالتی مثل عدم تمرکز‪ ،‬خستگی پذیری باال‪ ،‬بیحالی‪،‬‬
‫خواب الودگی و‪ ...‬در افراد مبتال به کمبود اهن به وفور دیده می شود و این حاالت نقش فوق العاده مهمی در‬
‫یادگیری و عملکرد تحصیلی دانش اموزان دارند‪.‬‬