Transcript Slide 1
به نام خداوند بخشنده و مهربان
اسالید های زیر با عنوان 20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری بهتر و امادگی بیشتر در
کنکور به منظور استفاده ی دانش اموزان طراحی شده است .این مطالب از ک تاب اصول و نکات
کلیدی مطالعه ،یادگیری و برنامه ریزی درسی تالیف دک تر مرتضی حاج بابای ی ،انتشارات ما وشما
انتخاب شده است .
فایل متنی این مطالب نیز در سایت www.moshaver.tama.ir
جهت نصب در تابلو مشاوره مدارس موجود است
20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری
-1تغذیه،دانش تغییر و تبدیل مواد غذای ی به انرژی است .به عبارت دیگر تغذیه نشان می دهد که چگونه مواد غذای ی الزم باید
به بدن برسد.
-2تغذیه تحصیلی ،به ما نشان می دهد که برای یادگیری و مطالعه و فعل و انفعاالتی که الزمه ی این دو امر مهم هستند به چه
موادی نیازمندیم؟ واین مواد را به چه میزان؟ و از چه منبعی؟و به چه شکلی؟ باید بدست اوریم یا مصرف کنیم.
-3مواد مغذی ،موادی هستند که نیازهای بدنی ما را فراهم می کنند و به ما در حفظ تعادل و سالمت جسمی و روانی کمک می
کنند .عمده ترین این مواد عبارتند از:
الف) کربوهیدرات های ی که در نان ،سیب زمینی ،مربا ،بسکویت ،شکر و ..یافت می شوند.
ب) چربی های ی که به ویژه در کره ،پنیر ،روغن زیتون ،مارگارین و ...پیدا می شوند.
ج) پروتئین های ی که ً
عموما در گوشت ،ماهی ،تخم مرغ ،شیر و پنیر فراوانند.
د) مواد معدنی که به شکل فراوانی در میوه ها و سبزی ها یافت می شوند.
ه) اب که نقش بسیار مهمی هم به عنوان ماده و هم به عنوان یک رسانا و حالل دارد و معموال از طریق مصرف اب اشامیدنی،
نوشابه ،میوه یا سبزی ها به بدن می رسد.
و) ویتامین ها که نقش مهمی در سالمت ما ایفا می کنند و ً
عموما در میوه ها و سبزی ها یافت می شوند.
20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری
-4 بخاطر داشته باشید که هر چیزی که مورد مصرف واقع می شود الز ً
اما از ارزش غذای ی برخوردار
نیست .چیزهای ی را به عنوان خوراکی مورد مصرف قرار دهید که ارزش غذای ی باال داشته باشند یعنی
پاسخگوی نیاز های بدنی شما باشند .بسیاری از تنقالتی که با استفاده از انواع ادویه ها نمک و رنگهای
غیر طبیعی تهیه می شوند ممکن است خوش طعم باشند اما ارزش غذای ی ندارند.
-5 صرف صبحانه به عنوان اصلی ترین وعده ی غذای ی تحصیلی متاسفانه مورد بی مهری فراوانی هم
واقع شده است .صبحانه باعث می شود که انرژی مورد نیاز مغز برای یادگیری تحصیلی ً
کامال به موقع
فراهم شود و بدن برای نیاز های خود به مواد ذخیره شده ای که باید صرف رشد جسمی شما شود
مراجعه نکند.
20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری
-6 بخش اعظم انرژی ما توسط کربوهیدرات ها تامین می شود ،بنابراین استفاده از نان در صبحانه یا میان وعده های
غذای ًی که بخصوص در زنگ های تفریح از ان استفاده می کنید به همراه عسل ،پنیر ،کره یا تخم مرغ توصیه می شود
ضمنا استفاده از مواد خوراکی ای چون اجیل ،کشمش ،توت فرنگی ،خرما ،برگه زردالو یا انواع شیرینی های مورد عالقه
تان می تواند بسیار بیش از مواد خورکی غیر مغذی مثل :پفک ،چیپس و ..برایتان مفید باشد.
-7 عادت به مصرف به اندازه ،بسیار بیش از پرخوری مفید است .در پر خوری متاسفانه بخش اعظم خون به جای انکه به
مغز برسد و فرایند یادگیری و فعالیت های مغزی را تسهیل کند برای هضم غذا متوجه احشاء داخلی شده و در نتیجه
یادگیری را مختل میکند و حالت خستگی رخوت ،سستی و خواب الودگی ایجاد می کند .به همین دلیل توصیه میشود که
به جای 3وعده غذای سنگین 5 ،وعده غذای سبک میل کنید تا همواره برای یادگیری اماده باشید.
کنیدکه عالوه بر صبحانه ی مختصر و سنتی خودمان مثل صرف
-8 در صرف صبحانه ،این عادت را در خودتان ایجاد
ً
چای شیرین و پنیر و کره و مربا یا تخم مرغ سعی کنید حتما از میوه های تازه مثل :سیب ،پرتغال ،انگور ،موز یا سایر
میوه های مورد عالقه استفاده کنید.
20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری
-9 از صرف صبحانه ی بسیار مفصل هم ً
جدا اجتناب کنید .زیرا صرف صبحانه ی سنگین بسیار مفصل هم به همان
اندازه نخوردن صبحانه فرایند یادگیری را مختل می کند .زیرا بخش اعظم انرژی بدن متوجه دستگاه گوارش برای هضم و
جذب مواد غذای ی مصرف شده میگردد و این باعث میشود که نوعی حالت رخوت و کسالت صبحگاهی بر شما حاکم شود
که مانع یادگیری هر چه بیشتر و بهتر شما می شود .اما مصرف زیاد اب میوه یا حتی میوه ی تازه در صبحگاهان هرگز
چنین اثری ندارد.
-10 در تغذیه ،زیاد خوردن مهم نیست .خوب خوردن مهم است یعنی ممکن است شما در طول شبانه روز مقادیری
زیادی میوه ،اب میوه یا انواع مواد غذای ی دیگر را میل فرمایید اما اگر اصول تغذیه ای را رعایت نکرده باشید چندان
مفید فایده نخواهد بود .به همین دلیل وقتی صحبت از سوء تغذیه به میان می اید برخالف تصور اولیه ای که ذهن
متوجه اقشار فقیر و کم درامد میشود .تحقیقات نشان میدهد که بسیاری از افراد مرفه و ثروتمند نیز به دلیل سوء مصرف
مواد غذای ی دچار سوء تغذیه هستند.
-11 یکی از عادات تغذیه ای نادرست مصرف میوه بعد از صرف غذا است .میوه ً
حتما باید قبل از غذا صرف شود زیرا
میوه ای که بعد از غذا صرف شود با انباشت مواد غذای ی صرف شده در معده در همانجا باقی مانده و تخمیر میشود و
ارزش ویتامینی اش را از دست می دهد.
20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری
-12 فسفر و کلسیم دو عنصر مهم در فعالیت های مغزی هستند .علیرغم اینکه مقادیر زیادی از این ماده در استخوان و
نیز تا حدودی در دندان ها وجود دارند اما انجام فعالیت های مثل یادگیری و حفظ کردن توام با افزایش دفع فسفر و
کلسیم از طریق ادرار است .بنابراین توصیه می کنیم که مقدار مصرفی شیر و پنیر و تخم مرغ ،جوانه گندم و ...در تغذیه
روزانه تان به حد کافی باشد و حداقل روزی 2لیوان شیر مصرف کنید.
-13 منیزیم یکی از عنصرهای معدنی است که ضمن خاصیت ارام بخش و متعادل کنندگی ای که دارد باعث تهسیل
مکانیزم بخاطر اوردن مطالب به حافظه سپرده شده میشود .رژیم غذای ی ما متاسفانه به لحاظ این ماده بسیار فقیر است
اما منیزیم الزم بدن را می توان در نان سبوس دار ،جوانه گندم ،سبزی ها و همچنین کاکاوئ و شکالت که دارای مقادیر
قابل توجهی منیزیم است جستجو کرد.
-14 مجموعه ویتامین های Bبه ویژه برای حفظ سالمت جسمی و روانی ما الزمند و در یادگیری و حافظه نیز نقش مهمی
دارند .حفظ رژیم غذای ی ای که در بردارنده ی همه ی این ویتامین ها باشند میتواند به ما در انجام فعالیت های تحصیلی
مان کمک کند .استفاده از عدس،گردو ،فندق ،گندم ،پرتغال ،شیر ،اسفناج ،تخم مرغ و کاهو در رژیم غذای ی روزانه
میتواند ً
کامال نیازمان را بر طرف کند.
20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری
-15 قهوه به لحاظ غنی بودن از نظر ویتامین PPمی تواند بسیار مفید باشد .به شرط انکه به اندازه و
به موقع مصرف شود .بعضی از دانش اموزان در شب های امتحان برای فعال نگه داشتن مغز علیرغم
خستگی به دلیل اضطرار و اضطراب در یادگیری مطالب از این ماده زیاد استفاده می کنند .توصیه می
کنیم که در هنگام خستگی و نیاز به خواب از قهوه استفاده نکنید و اجازه بدهید ذهن استراحت کامل
کند به جای ان سعی کنید درسها را در طول روزهای متمادی منتهی به امتحان به تدریج فرا بگیرید و بر
ان مسلط شوید .این ویتامین عالوه بر قهوه در جگر ،سویا ،هویج ،حبوبات ،ماهی های چرب و گندم
سبوس دار هم یافت می شود.
مواد مغذی عبارتند از:
)5اب )6کربوهیدرات ها
)1 پروتئین ها )2چربیها )3ویتامین ها )4مواد معدنی
20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری
-17 حفظ سالمت اعضای دخیل در یادگیری ،از جمله چشم ها نیز باید در بحث تغذیه در نظر گرفته
شوند .از انجای ی که خیلی از ما ها با استفاده از نور غیر طبیعی برق به مطالعه می بپردازیم الزم است با
مصرف مقادیر مورد نیاز ویتامین Aبه بهداشت چشم و بینای ی خود نیز توجه داشته باشیم .ویتامین
Aبه صورت فراوانی در کره ،روغن ماهی ،پنیر تخم مرغ ،هویج و گوشت گوساله یافت می شود.
ً
ر
سبزی
ها امتناع می
-18 پاره ای از افراد از عادات غذای ی نامناسبی پیروی می کنند .مثال از خو دن
کنند .یا ً
اصال گوشت نمی خورند .یا ابراز می دارند که شیر دوست ندارم و به همین ترتیب بدن را از
دریافت پاره ای از منابع غذای ی محروم می کنند .به نظر می رسد عادات غذای ی خودمان را باید مورد باز
نگری قرار دهیم و تغییراتی در ان ایجاد کنیم.
20نک ته در مورد نقش تغذیه در مطالعه و یادگیری
-19 تا جای ی که ممکن است سعی کنید از مصرف مواد غذای ی اماده اجتناب کنید و به جای ان به مواد غذای ی
تازه تر و طبیعی تر رو بیاورید.
-20 اهن به عنوان یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن ،نقش خیلی مهمی در سالمت بدن دارد و فقر اهن یکی از
ً
معموال از فقر اهن بیشتری در رنج
عوامل مهم در چگونگی یادگیری شماست .به ویژه دختر خانم ها که
هستند.برای این منظور تغذیه سرشار از اهن را برای انها توصیه می کنیم .استفاده از مواردی چون جگر،
گوشت گاو ،تخم مرغ ،عدس ،پیازچه و به ویژه کشک که سرشار از اهن است توصیه می شود .به خاطر
داشته باشید که 75%اهن موجود در بدن در خون وجود دارد که برای حمل اکسیژن به ماهیچه ها و مغز
بسیار ضروری و حیاتی است .به همین دلیل است که حاالتی مثل عدم تمرکز ،خستگی پذیری باال ،بیحالی،
خواب الودگی و ...در افراد مبتال به کمبود اهن به وفور دیده می شود و این حاالت نقش فوق العاده مهمی در
یادگیری و عملکرد تحصیلی دانش اموزان دارند.