Transcript تزریقات ایمن - معاونت بهداشتی و مرکز بهداشت استان

‫مرکز بهداشت شهرستان مبارکه‬
‫واحد مبارزه بابیماریها‬
‫تهیه وتنظیم ‪:‬خانم دکتر گل محمدی‬
‫مقدمه‬
‫‪ ‬هرسال تزریقات غیرایمن موجب حدود ‪ 8-10‬میلیون ابتل به هپاتیت ‪ 2-5 B‬میلیون ابتلبه‬
‫هپاتیت‪ C‬و‪ 80 – 160‬هزارمورد‪ HIV‬می گردد ‪ .‬همچنین بیماریهای انگلی مانند ماالریا‬
‫عفونتهای باکتریال نظیرابسه ها وعفونتهای قارچی نیزدراثرتزریقات غیر ایمن اتفاق می افتد ‪.‬‬
‫‪ ‬سازمان جهانی بهداشت تخمین می زند در سال‪ 12‬میلیاردتزریق انجام می شود که ‪ 50‬در‬
‫صد انها غیر ایمن هستند‪95 ،‬درصدتزریقات به منظور درمان انجام می گیرد وبسیاری‬
‫ازتزریقات ممکن است غیر ضروری بوده ویا بی تاثیر باشند ‪.‬‬
‫اهداف وراهکارها‬
‫هدف ‪ :‬اطمینان از ارائه ایمن تزریقات ودفع مناسب ضایعات تزریق در کشور‬
‫راهکارها ‪:‬‬
‫‪‬تامین و توزیع سرنگ ‪) Auto Disable( AD‬برای کلیه مراکز واکسیناسیون‬
‫‪‬تامین وتوزیع ‪ Saftey Box‬برای کلیه مراکز واکسیناسیون‬
‫‪‬ایجاد هماهنگی های برون بخش ی در جهت دفع ایمن ضایعات‬
‫‪‬ایجاد هماهنگی های درون بخش ی برحسب نیاز‬
‫‪‬سوزاندن کلیه ضایعات در مناطق روستایی درگودالها یا کوره های محلی‬
‫‪‬سوزاندن کلیه ضایعات در مراکز شهری در زباله سوز‬
‫‪‬آموزش پرسنل‬
‫‪‬آموزش و اطلع رسانی به جامعه‬
‫بیان سیاست (‪) Policy Statment‬‬
‫برنامه گسترش ایمنسازی که در سال ‪ 1363‬در کشور آغاز گردید ‪ ،‬برای اطمینان از حفظ‬
‫سلمت کودکان سرنگ و سرسوزن یکبار مصرف را به عنوان یکی از مهمترین اجزاء تزریقات‬
‫ایمن توصیه نمود ‪.‬‬
‫‪،WHO‬یونیسف و ‪ UNFPA‬در بیانیه مشترکی تاکید می کنند که سرنگهای ‪AD‬‬
‫تجهیزات انتخابی مطمئن برای تزریق واکسن در ایمنسازی جاری و بسیجهای ایمنسازی‬
‫است‪.‬ازابتدای سال ‪ 1383‬استفاده از سرنگ ‪ AD‬واستفاده از ‪ SafetyBox‬برای جمع‬
‫آوری سرنگ وسر سوزن وروش سوزاندن برای امحاءوسایل وضایعات توصیه شده است‪.‬‬
‫کلیات تزریقات ایمن‬
‫تزریقات یکی از روشهای شایع درتجویز فراورده های دارویی می باشد که در صورت‬
‫غیر ایمن بودن خطرات زیادی برای ارائه کنندگان خدمت ‪،‬مصرف کنندگان و عموم‬
‫افراد جامعه اعمال می کند ‪.‬‬
‫ایمنی تزریقات با تکیه بر چهار محور بنیادی ذیل تامین می گردد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫کاهش رفتار پر خطر کارکنان بهداشتی درمانی به منظور پیشگیری از جراحات ناشی‬
‫از وسایل تیز و برنده آلوده‬
‫افزایش سطح ایمنی کارکنان در حین کار با وسایل تیز و برنده درمانی‬
‫جمع آوری ‪ ،‬نگهداری ‪،‬انتقال ودفع مناسب و بهداشتی زباله های آلوده و پر خطر‬
‫تغییر رفتار و نگرش افرادجامعه وپزشکان نسبت به مقوله تقاضاوتجویز دارو به روش‬
‫تزریقی‬
‫کاهش رفتارپر خطر کارکنان بهداشتی درمانی‬
‫‪‬ارتقاءسطح آگاهی و مهارت شاغلین کادر بهداشتی درمانی به منظور‬
‫پیشگیری از جراحات ناشی از سر سوزن و سایر وسایل تیز و برنده‬
‫بصورت آموزش مداوم‬
‫‪‬تشکیل پرونده بهداشتی و واکسیناسیون رایگان علیه هپاتیت برای‬
‫کارکنان بهداشتی درمانی که الزاما با توجه به نوع وظایف محوله ‪،‬‬
‫اقدامات پرخطر دارند مانند واکسیناتورها ‪،‬بخش ویژه ‪،‬اطاق عمل‬
‫‪،‬آزمایشگاهها و ‪...‬و کسانی که به نوعی با خون و فراورده های آن‬
‫و ترشحات آلوده بیماران در تماس می باشند ‪.‬‬
‫افزایش سطح ایمنی کارکنان در حین کار با وسایل تیز و برنده درمانی‬
‫با توجه به احتمال آلودگی کارکنان بهداشتی درمانی از طریق انجام اقدامات پر‬
‫خطرکه گاهی منجر به فرو رفتن سوزن در دست می شود توصیه می شود ‪:‬‬
‫‪ -1‬ابزارهایی که ایمنی وسایل تیز و برنده را تضمین می کند نظیر ‪SafetyBox‬‬
‫و فورسپس جهت جدا کردن تیغ جراحی و ‪ Scalples‬در دسترس کاربران‬
‫ابزارهای پرخطر قرار گیرد ‪.‬‬
‫‪ -2‬در دسترس بودن و استفاده از وسایل حفاظتی مناسب نظیر دستکش ‪ ،‬گان غیر‬
‫قابل نفوذ ‪ ،‬پیش بند پالستیکی ‪ ،‬ماسک و عینک جهت کارکنان بهداشتی متناسب‬
‫با وضعیت بیمار وروشهای درمانی‬
‫‪ – 3‬استفاده از سرنگهای ‪ AD‬درسایر واحدهای تزریقات‬
‫جمع آوری ‪ ،‬نگهداری ‪ ،‬انتقال و دفع مناسب وبهداشتی زباله های تیز و برنده‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫قویا توصیه می شود سر سوزن و سایر اشیاءتیز وبرنده مصرفی بال فاصله پس از‬
‫مصرف در ظروف جمع آوری ایمن (‪)Safety Box‬جمع آوری شده و ترجیحا سوزانده‬
‫و یا به نحو مطلوب دفع گردند‪.‬‬
‫ظروف جمع آوری باید مستحکم ‪،‬غیر قابل نفوذومقاوم به پارگی واز حجم کافی‬
‫برخوردار باشند‪.‬‬
‫به منظور پیشگیری از جراحات ناشی از وسایل تیز وبرنده الزم است ظروف جمع‬
‫آوری ایمن به تعدادکافی و ابعاد مناسب در دسترس کارکنان قرار گیرد ‪.‬‬
‫استفاده از برچسب هشدار بر روی ظروف جمع آوری با مضمون (احتمال آلودگی با‬
‫اشیاء تیز وبرنده عفونی ) به منظور جلب توجه کارکنان ‪.‬‬
‫بعد از پر شدن حداکثر‪ 3/4‬ظروف درب آنها بسته و دفع شوند ‪.‬‬
‫پیگیری واحد نظارت بر درمان برکلیه واحدهای بهداشتی درمانی خصوصی ودولتی‬
‫جهت داشتن واستفاده صحیح از ‪Safety Box‬‬
‫تغییر رفتار و نگرش اجتماعی‬
‫‪‬آموزش ‪:‬به منظورتعدیل تجویز دارو به روش تزریقی‪ ،‬با توجه به‬
‫موارد ذیل ایمنی تزریقات در برنامه آموزش مداوم جامعه پزشکان‬
‫قرارگیرد‪.‬‬
‫از تجویز دارو به شکل تزریقی تا زمانی که شکل خوراکی آن وجود‬
‫دارد حتی االمکان اجتناب گردد وترجیحا زمانی از این روش استفاده‬
‫گردد که بیمار قادر به خوردن نباشد‪،‬بیهوش باشد یا دارای مشکالت‬
‫گوارشی باشد ویا با توجه به وضعیت بالینی بیمار این روش‪،‬روش‬
‫درمانی مطلوب باشد‪.‬‬
‫‪‬برنامه ریزیهای آموزشی دانشگاه به منظورارتقاءسطح آگاهی جامعه‬
‫جهت کاهش تقاضای بیماران برای داروی تزریقی و آشنا شدن با خطرات‬
‫احتمالی ناشی از تزریق‬
‫‪‬برگزاری دوره های آموزشی توجیهی جهت کادر بهداشتی درمانی‬
‫‪‬آموزش پرسنل بهداشتی درمانی جهت اصالح نگرش جامعه در خصوص‬
‫تقاضای بی مورد داروی تزریقی وعوارض آن‬
‫تزریقات غیر ایمن‬
‫تزریقات غیر ایمن شامل ‪:‬‬
‫‪ ‬روش غلط تزریق‬
‫‪ ‬محل نامناسب تزریق‬
‫‪ ‬داروی نا صحیح‬
‫‪ ‬حالل غلط‬
‫‪ ‬دز غلط دارو‬
‫‪ ‬دسترسی افراد جامعه به سرنگ وسرسوزن استفاده شده (امحاء ناصحیح)‬
‫تزریقات ایمن یعنی تهیه وتامین وسایل وتجهیزات وآموزشهایی‬
‫برای ارائه خدمت تزریق به افراد جامعه به صورتی که ایمنی‬
‫فرد خدمت گیرنده ‪ ،‬خدمت دهنده وجامعه فراهم شود‬
‫یک تزریق ایمن به گیرنده خدمت آسیب نمی رساند و تزریق کننده در معرض‬
‫هیچ خطری قرار نمی گیرد و برای افراد جامعه‬
‫ضرری (به علت تجمع ضایعات ) نمی رساند‪.‬‬
‫جهت انجام تزریق ایمن ‪:‬‬
‫‪ -1‬استفاده از سرنگ ‪ AD‬در تزریقات‬
‫‪ -2‬استفاده از ‪ Saf ety Box‬برای جمع آوری سرنگ وسر سوزن مصرفی‬
‫‪ -3‬جمع آوری ‪ Safety Box‬های پر شده و سوزاندن در زباله سوز‬
‫‪-4‬آموزش وارائه آگاهیهای الزم به ارائه دهنده وگیرندگان خدمت از عوامل‬
‫تامین کننده تزریق ایمن می باشد ‪.‬‬
‫همه مایعات بدن باید حاوی پاتوژن فرض شود ‪.‬پوست ومحیط راباید حاوی‬
‫میکروارگانیسم فرض کرد ‪ .‬تزریقات غیر ایمن می تواند راحتتر از از‬
‫مسیرهای تنفسی ‪ ،‬خوراکی و یا تماس جنسی عفونت را منتقل کند ‪.‬‬
‫چنانچه تزریقات غیر ایمن انجام گیرند می توانند باعث بروز عفونتهای مختلف‬
‫در افراد شوند ‪.‬‬
‫چرا تزریقات غیر ضروری انجام می شود ؟‬
‫‪ ‬گاهی خود بیماران برخالف توصیه کارکنان بهداشتی درمانی تقاضای‬
‫تزریق می کنند و فکر می کنند که تزریق الزم بوده ویا موثرتر وسریعتر‬
‫از روش خوراکی می باشد ‪.‬در صورتی که امکان دارد روش خوراکی‬
‫بهترین روش باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬گاهی بعضی از پزشکان به دالیل مختلف مانند عدم اطالع کافی از‬
‫عوارض تزریقات ‪،‬کمبود وقت جهت توجیه بیماران ویا برای جلب توجه‬
‫ورضایت بیماران داروی تزریقی تجویز میکنند‪.‬‬
‫موازین تزریقات ایمن‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫محل تمیز ( ‪) Clean Work Plan‬‬
‫شستشوی دست(‪) Hand Wshing‬‬
‫سر سوزن و سرنگ استریل‬
‫ویال و حالل مناسب‬
‫تمیز کردن محل تزریق ( ‪) Skin Cleaning‬‬
‫جمع آوری صحیح اجسام نوک تیز‬
‫(‪)Appropriate collection of sharps‬‬
‫دفع صحیح ضایعات‬
‫(‪) Appropriate waste management‬‬
‫محل تمیز (‪)Clean work plan‬‬
‫‪ ‬در هر مرکز برای واکسیناسیون باید مکان خاصی در نظر گرفت که‬
‫محل آماده سازی وتزریق واکسن باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬وسایل الزم مثل پنبه الکل و سرنگ باید روی میز اختصاصی به ین امر‬
‫قرار گیرد و میز نیز باید تمیز ومرتب باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬همچنین باید ‪ Safety Box‬باید در نزدیکترین محل تزریق جهت دفع‬
‫سرنگ وسرسوزن قرار گیرد‪.‬‬
‫شستشوی دست (‪) Hand washing‬‬
‫‪ ‬دستهای فرد تزریق کننده جهت جلوگیری از انتقال عفونت قبل از‬
‫تزریق باید با آب وصابون شسته شود‬
‫سرنگ وسرسوزن استریل‬
‫‪ ‬سالم بودن بسته بندی سرنگ وسر سوزن باید کنترل گردد‬
‫‪ ‬کنترل تاریخ انقضاء‬
‫‪ ‬استفاده از سرنگ وسر سوزن در صورت اطمینان از استریل بودن آن‬
‫‪ ‬دست نزدن به هیچ قسمت ازسرسوزن قبل وبعد از تزریق واکسن و‬
‫اجتناب از سرپوش گذاری مجددو در صورت نیاز به سرپوش گذاری‬
‫مجددبه هر علت استفاده از روش یک دست‪.‬‬
‫‪ ‬سر سوزنی که با سطح غیر استریل تماس داشته است را دور‬
‫بیندازید‬
‫ویال وحالل مناسب‬
‫‪ ‬استفاده از حالل اختصاصی ومتناسب با واکسن‬
‫‪ ‬داشتن درجه حرارت یکسان واکسن وحالل (‪ 2-8‬درجه سانتیگراد )به‬
‫هنگام بازسازی واکسن‬
‫‪ ‬استفاده از یک سرنگ وسرسوزن برای بازسازی هرواکسن‬
‫‪ ‬استفاده از همه حالل موجود برای بازسازی یک ویال‬
‫‪ ‬انداختن سرنگ بدون سرپوش گذاری مجدد در‪Safety Box‬‬
‫‪ ‬استفاده ازواکسنهای بازسازی شده حداکثر تا شش ساعت ودور ریختن آنها‬
‫بعداز گذشت این زمان‬
‫‪ ‬قرار ندادن سرسوزن ثابت برروی ویال واکسن برای کشیدن دزهای بعدی‬
‫واکس‬
‫تمیز کردن محل تزریق‬
‫( ‪) Skin cleaning‬‬
‫‪ ‬در صورت کثیف بودن محل تزریق شستن محل با آب وصابون‬
‫‪ ‬ضدعفونی کردن محل تزریق با الکل ‪ 70‬درصد‬
‫‪ ‬عدم استفاده از پنبه الکل از قبل آماده شده‬
‫جمع آوری صحیح اجسام نوک تیز‬
‫(‪) Appropiate collection of sharps‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫انداختن سرنگ وسرسوزنهای مصرف شده بالفاصله در ‪Safety Box‬‬
‫اجتناب از دست زدن به سرسوزن وسرپوشگذاری‬
‫بیش از ¾ حجم ‪ Safety Box‬پر نشود‬
‫بستن درب ‪ Safety Box‬های پر شده قبل از حمل برای دفع‬
‫قرار دادن ‪ Safety Box‬های پر شده درمکان خشک ودور از دسترس کودکان‬
‫ومردم‬
‫برای اجتناب از ایجاد صدمه در اثر سرسوزن هرگز ‪ Safety Box‬پر شده را‬
‫در دست نگیرید ‪،‬تکان ندهید ‪،‬فشار ندهید یاروی آن ننشینید‬
‫دفع صحیح ضایعات‬
‫(‪) Appropriate waste management‬‬
‫برای حفظ جامعه از خطر تماس با ضایعات حاصله از‬
‫واکسیناسیون ‪ Safety Box‬ها را مطابق دستورالعمل‬
‫وبرنامه ریزی های انجام شده دفع نمایید ‪.‬‬
‫تجهیزات قابل قبول برای تزریقات‬
‫سرنگهای ‪ AD‬خودبخود قفل می شوند وانواع مختلف وحجمهای مختلفی‬
‫دارند ‪ .‬بیشتر آنها دارای سرسوزن ثابت هستند وتعدادی از آنها دارای‬
‫سرسوزنهای جداشدنی هستند که تنها به سرنگهای ‪ AD‬خاص خودشان‬
‫متصل می شوند ‪.‬‬
‫در خدمات ایمنسازی کشوری توصیه می شود فقط از سرنگ ‪ AD‬استفاده‬
‫وبعدازتزریق حتما در‪ Safety Box‬ریخته وبه روش صحیح امحاءشود ‪.‬‬
‫همه سرنگهای ‪ AD‬دارای سرپوش پالستیکی برای سر سوزن جهت حفظ‬
‫سترونی دارند ودر بعضی از آنها حتی پیستون نیز دارای سرپوش می‬
‫مراحل استفاده از سرنگهای ‪AD‬‬
‫‪ (1‬خارج کردن سرنگ وسرسوزن از بسته بندی‬
‫‪ (2‬در صورت ثابت نبودن سر سوزن ‪ ،‬متصل نمودن سر سوزن به سرنگ وبرداشتن سرپوش‬
‫‪. (3‬وارد نمودن سر سوزن داخل ویال طوری که حتما سرسوزن داخل مایع باشد‬
‫‪ (4‬عقب کشیدن پیستون تا سرنگ پر شود ( وقتی پیستون به عالمت ‪ 0/5‬میلی لیتر برسد‬
‫خودبخود متوقف شده وصدای کلیک شنیده می شود )‬
‫‪ (5‬خارج کردن سر سوزن از داخل ویال وهواگیری آن‬
‫‪ (6‬داخل کردن سر سوزن در محل تزریق مناسب که از قبل آماده شده است‬
‫‪ (7‬تزریق واکسن که بعداز تزریق واکسن پیستون بطور اتوماتیک قفل می شود و حرکت نمی‬
‫کند ( غیر قابل استفاده مجدد )‬
‫‪ (8‬انداختن سرنگ وسرسوزن استفاده شده بدون سرپوش گذاری داخل‪ Safety Box‬ایمن‬
‫ومطمئن‬
‫امتیازات سرنگ ‪AD‬‬
‫‪‬فقط یکبار قابل استفاده اند‬
‫‪‬موجب حذف انتقال بیماریهای منتقله از انسان به انسان که به علت استفاه‬
‫مجدد از سرنگ وسرسوزن آلوده رخ داده می شوند ‪.‬‬
‫‪‬نیاز به استریل کردن مجدد ندارد ؟‬
‫برای باز سازی واکسن باید در حال حاضراز سرنگ وسرسوزن‬
‫یکبارمصرف غیر ‪ AD‬اسفاده گردد‪.‬‬
‫سرنگ وسرسوزن یکبارمصرف‬
‫به علت اینکه سرنگ وسرسوزن یکبار مصرف غیر ‪ AD‬در صورت عدم دفع‬
‫صحیح ودر دسترس قرار گرفتن مردم موجب انتقال بیماریهای عفونی می شود‬
‫در سال ‪ 1999‬سازمان جهانی بهداشت و یونیسف و‪ UNFPA‬بیانیه مشترکی‬
‫در مورد عدم استفاده از این نوع سرنگ در ایمنسازی انتشار دادند ‪.‬‬
‫واکسنهای نیازمند بازسازی مانند سرخک سرخجه و‪...‬برای بازسازی نیاز به‬
‫سرنگهای با حجم بزرگتری دارند که چون سرنگ ‪ AD‬با حجم بزرگتر درحال‬
‫حاضر در دسترس نیست باید از سرنگ یکبار مصرف استفاده نمود و برای‬
‫بازسازی هر واکسن بایداز یک سرنگ وسرسوزن جداگانه استفاده کرد‪.‬‬
‫ارائه واکسن کارا و موثر با رعایت نکات ایمنی‬
‫همانطوریکه استفاده از تجهیزات تزریق ایمن مهم است به‬
‫همان اندازه ارائه واکسنی کارا وموثر که بدرستی در‬
‫زنجیره سرما نگهداری شده باشد ‪ ،‬به درستی بازسازی شده‬
‫باشد وصحیح تجویز شود دارای اهمیت است ‪.‬‬
‫برای تامین سالمت واکسن نکات ذیل‬
‫باید بررسی شود‬
‫‪ ‬کنترل ویال وبرچسب ‪،‬‬
‫‪ ‬نحوه ذخیره واکسن ‪،‬‬
‫‪ ‬تطابق واکسن باحالل ‪،‬‬
‫‪ ‬بررسی ‪. VVM‬‬
‫در بررسی ویال واکسن باید به این نکات توجه‬
‫نمود‬
‫‪ ‬برچسب ‪،‬‬
‫‪ ‬زمان انقضاء مصرف‪،‬‬
‫‪ ‬عالئم آلودگی ‪،‬قرارگرفتن در معرض یخ زدگی ‪،‬‬
‫‪ ‬قرار گرفتن درمعرض گرمای زیاد‪.‬‬
‫در بررسی آلودگی باید به موارد ذیل دقت نمود‬
‫‪ ‬اگر هرگونه ترک خوردگی ‪،‬شکستگی ویا نشت وجود داردویال را دور‬
‫بریزید ‪.‬‬
‫‪ ‬اگر تغییر ظاهری وجود داشته ویا ذرات معلق دیده شود ویال را دور‬
‫بریزید ‪.‬‬
‫‪ ‬اگر ویال در آب غوطه ور شده باشد غیر قابل مصرف بوده وباید دور‬
‫ریخته شود‪.‬‬
‫ارزیابی از نظرقرارگرفتن در معرض یخ زدگی‬
‫‪ ‬واکسنهای ثالث ‪،‬توام بالغین ‪،‬توام خردسال ‪،‬کزاز ‪،‬هپاتیت ب و‬
‫هموفیلوس آنفلوانزا اگر مظنون به یخ زدگی باشند باید دور ریخته شوند ‪.‬‬
‫در مورد بررسی یخ زدگی باید از‬
‫(‪) Shake test‬استفاده نمود ‪.‬‬
‫ارزیابی قرار گرفتن ویالها در حرارت باال‬
‫‪ ‬اگر واکسنها حاوی ‪ VVM‬باشند و مربع داخلی همرنگ ویا تیره تر از‬
‫دایره بیرونی باشد‪ ،‬باید ویال دور ریخته شود ‪.‬‬
‫‪ ‬اگر واکسن دارای ‪ VVM‬نباشد ‪ ،‬نمودار درجه حرارت را چک نمائید‬
‫وکارت زنجیره سرما را بررس کنید‪.‬‬
‫توجه داشته باشید‪:‬‬
‫‪ ‬سرنگ را هنگامی پر کنید که گیرنده تزریق آماده باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬هیچگاه ویالهای ناقص مصرف شده را با هم مخلوط نکنید ‪.‬‬
‫‪ ‬ویالهای باز شده را در یخچال وداخل ظرف مخصوصی با عالمت درحال‬
‫مصرف مشخص نمایید ‪.‬‬
‫‪ ‬واکسنهای باز سازی شده ‪،‬پس از شش ساعت دور ریخته شوند‬
‫قبل از مصرف واکسن نکات ذیل را کنترل کنید ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫آیا هنوز برچسب واکسن به ویال چسبیده است ؟‬
‫آیا واکسن صحیح با حالل مناسب آن را انتخاب نمودهاید ؟‬
‫زمان انقضاء واکسن راکنترل نموده اید؟‬
‫آیا آلودگی ظاهری وذرات شناور ندارند؟‬
‫واکسنهای حساس به سرما عالئم یخ زدگی ندارند؟‬
‫صدمه فرو رفتن سوزن در دست وعفونتهای ناشی ازآن ‪:‬‬
‫سرسوزن اغلب موجب جراحت کارکنان بهداشتی می شود ‪.‬میزان کم اما‬
‫خطرناکی از عفونتهای منتقله از راه خون مثل هپاتیت ‪ ، B‬هپاتیت ‪C‬‬
‫‪ HIV،‬یا سایر ویروسها می توانند از طریق جراحت ناشی از فرو رفتن‬
‫سوزن در دست منتقل شوند ‪.‬‬
‫‪ ‬فرورفتن سوزن در دست زمانی اتفاق می افتد که ‪:‬‬
‫‪ ‬سرسوزن سرپوش گذاری مجدد شود یادرحالیکه سرنگ وسرسوزن‬
‫مصرف شده در دست دارند راه بروند‪.‬‬
‫‪ ‬بیماران بخصوص کودکان وضعیت مناسب هنگام تزریق را نداشته باشند‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬درصورت عدم جمع آوری صحیح ضایعات تزریق ودر معرض تماس‬
‫روشهای پیشگیری از فرو رفتن سوزن در دست ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫به حداقل رساندن حمل ونقل وجابجایی سرنگ وسرسوزن های مصرف‬
‫شده‬
‫حمل ونقل ایمن سرنگ وسرسوزن‬
‫آماده کردن محل ایمنسازی به نحوی که امکان خطر ایجاد جراحت را‬
‫کاهش دهد‬
‫قرار گرفتن کودک در وضعیت صحیح برای انجام تزریقات‬
‫قراردادن ظروف مخصوص برای جمع آوری کلیه اجسام نوک تیز در‬
‫محل واکسیناسیون نزدیک میز‬
‫چرا امحاء صحیح ضایعات تزریق اهمیت دارد ؟‬
‫ضایعات تزریق می تواند موجب مشکالت جدی بهداشتی ومحیطی شود ‪ .‬دفع‬
‫غیر ایمن می تواند موجب گسترش بیماریهایی شود که شما با تالش بسیار آنها‬
‫را کنترل کرده اید ‪.‬‬
‫‪‬خطرات بهداشتی ‪:‬‬
‫رها کردن سرنگ وسرسوزن مصرف شده در فضای باز و محیط ‪ ،‬زندگی‬
‫افراد جامعه را به خطر می اندازد ‪ .‬در اغلب موارد نیز ‪ ،‬کودکان قربانیان‬
‫اتفاقی صدمه نیش سوزن هستند‬
‫‪‬خطرات زیست محیطی ‪:‬‬
‫انداختن سرنگ وسرسوزنهای مصرف شده در رودخانه ‪ ،‬آب مورداستفاده‬
‫استفاده از ‪:Safety Box‬‬
‫همه وسایل تزریقی را که استفاده شده است باید بالفاصله در ‪Safety Box‬‬
‫بیندازید ‪.‬این ظروف باید ضد آب ومقاوم بوده وسوزنها آن را سوراخ نکنند ‪.‬‬
‫حمل یا تکان دادن این ظروف را به حداقل برسانید و هرگز به آن فشار وارد‬
‫نکنید ‪.‬‬
‫مراقبت از این ظروف را به هنگام حمل و نقل تا محل دفن افزایش دهید‬
‫این ظروف را دریک مکان خشک وامن ودور از دسترس کودکان ومردم‬
‫قرار دهید تا به نحو ایمن جمع آوری ودفن شوند‪.‬‬
‫فردی را مسئول جمع آوری وحمل ونقل ‪ Safety Box‬ها نمایید وآموزشهای‬
‫مراحل دفع ضایعات تزریق ‪:‬‬
‫‪ ‬سرنگها وسرسوزنهای استفاده شده نباید در محیط باز که مردم در آنجا رفت وآمد‬
‫دارندانباشته شوندو هرگز نباید همرا سایر زباله ها دفع شوند‪.‬‬
‫‪ ‬گام اول ‪ Safety Box :‬بایستی درتمام مراکز واکسیناسیون در دسترس کارمندان‬
‫بهداشتی قرار داشته باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬گام دوم ‪:‬وقتی متوجه شدید ¾ حجم ظروف پر شده است درب آن را ببندید ‪.‬هرگز‬
‫سرنگ وسرسوزن مصرف شده را از یک ظرف به ظرف دیگر منتقل نکنید‪.‬‬
‫( یک ‪ Safety Box‬پنج لیتری حدودا گنجایش ‪ 100‬سرنگ وسرسوزن رادارد)‬
‫توجه ‪:‬‬
‫‪ ‬هرگز تجهیزات ذیل را درداخل ‪ Safety Box‬نیندازید ‪.‬این تجهیزات را‬
‫همراه با سایر ضایعات پزشکی جمع آوری ومعدوم کنید ‪.‬‬
‫‪ ‬ویالهای خالی (به استثناءویالهای شکسته )‬
‫‪ ‬ویالهای واکسنهای فاسد یا از رده خارج شده‬
‫‪ ‬پنبه الکل‬
‫‪ ‬دستکش یا سایر ضایعات پالستیکی‬
‫روشهای از بین بردن ‪: Safety Box‬‬
‫‪ ‬زباله سوز‬
‫‪ ‬سوزانیدن در ظروف استوانه ای فلزی (‪) Metal drum‬‬
‫‪ ‬سوزاندن در فضای آزاد در یک گودال‬
‫‪ ‬دفن بهداشتی در گودال‬
‫زباله سوز ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫زباله سوز می تواند کامال سرنگ وسرسوزنها را ازبین ببرد حرارت بیش از‬
‫‪ 800‬درجه سانتی گراد کلیه میکروارگانیسمها را ازبین می برد وحجم‬
‫ضایعات حاصله رابه حداقل برساند ‪.‬‬
‫زباله سوز با عملکرد خوب باعث اطمینان ما از نابودی کامل ضایعات می‬
‫شود ‪ .‬همچنین آلودگی هوا دراین نوع زباله سوز نسبت به انواعی که حرارت‬
‫کمتری دارند کمتر می باشد‪.‬‬
‫کلیه موازین ایمنی باید برای محلی که زباله سوز در آنجا قرار دارد اعمال‬
‫شود وفرد مسئول باید از عینک و دستکش مخصوص استفاه نماید ‪.‬‬
‫بعضی از بیمارستانها دارای زباله سوز می باشند وبعضی از آنها از زباله‬
‫سوزهای نزدیک به بیمارستانها مثل کارخانه های سیمان استفاده می کنند ‪.‬‬
‫سوزانیدن درظروف استوانه ای فلزی (‪) Metal drum‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫انتخاب محل مناسب ودور از منزل مسکونی برای استفاده از این روش (در‬
‫صورت امکان حصارکشی شده وتمیز )‬
‫قراردادن ‪ 4‬آجر به صورت مستطیل به روی زمین‬
‫قرار دادن توری فلزی یا شبکه فلزی روی آجرها‬
‫برداشتن دو انتهای استوانه فلزی (‪ 210‬لیتری ) ودر صورت نبود استوانه‬
‫استفاده از ورق فلزی ‪،‬آجر یا خاک رس برای ساختن استوانه همراه با داشتن‬
‫یک دودکش‬
‫قرار دادن لوله استوانه ای برروی شبکه یا توری فلزی‬
‫انداختن ‪ Safety Box‬هادرون استوانه واستفاده ازکاغذ ‪،‬برگ وسایر مواد‬
‫‪ ‬قرار دادن توری روی استوانه برای جلوگیری از پراکنده شدن خاکستر ها‬
‫‪ ‬دادن هشدار الزم به مردم برای فاصله گرفتن از محل قرار دادن استوانه‬
‫‪ ‬روشن نگه داشتن آتش تا سوخته شدن کامل ‪ Safety Box‬ها‬
‫‪ ‬دفن باقیمانده خاکسترهای حاصل از سوختن درگودالی دور از دسترس‬
‫مردم وپوشاندن ابتدا با خاک وبعد با سیمان‬
‫سوزاندن درفضای آزاد در یک گودال ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سوزاندن در فضای آزاد به علت آلودگی محیط زیست همیشه توصیه نمی شود‬
‫در صورت استفاده از این روش باید ‪:‬‬
‫دور از محل زندگی مردم وغیر قابل استفاده برای امور دیگر باشد همچنین باید‬
‫تمیز وحصار کشی شده باشد‪.‬‬
‫یک فرد دارای شرایط الزم ناظر بر سوزاندن باشد‪.‬‬
‫عمق گودال باید حداقل یک متر باشد وخیلی عمیق هم نباشد‬
‫قرار دادن ‪ Safety Box‬داخل گودال وسوزاندن آنها‬
‫دادن هشدار الزم به مردم برای نزدیک نشدن به محل‬
‫ادامه مراحل مثل سوزاندن در ظروف استوانه ای‬
‫دفن بهداشتی در گودال ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫محلی انتخاب شود که درآینده حفاری نشود ویا جهت حفر چاه توالت استفاده‬
‫نشود‪.‬‬
‫حصار کشی وتمیز باشد ‪.‬‬
‫گودالی به عمق ‪2‬متر حفر شود وباید مطمئن شد که ضایعات داخل آن در طی‬
‫فصل بارندگی از آن خارج نمی شود‪.‬‬
‫ظروف مخصوص را داخل گودال قرار دهیدوهرگز آنها را خالی کنید ‪.‬‬
‫پوشاندن روی ظروف حداقل با ‪ 30‬سانتیمتر خاک ودر صورت امکان پوشاندن‬
‫با سیمان‬
‫مثالهایی از انجام فعالیتهای غلط ایمنسازی واحتمال بروز عوارض‬
‫پس از ایمنسازی‬
‫کار غلط‬
‫عارضه پس از ایمنسازی احتمالی‬
‫تزریق غیر استریل‬
‫•استفاده مجدد از سرنگ وسرسوزن یکبارمصرف‬
‫•آلوده بودن واکسن یا حالل‬
‫خطای بازسازی‬
‫•تکان دادن نا کافی واکسن‬
‫•بازسازی با حالل غیر اختصاصی‬
‫•استفاده از دارو به جای واکسن یا حالل‬
‫•استفاده مجدد از واکسن های بازسازی شده برای‬
‫جلسات بعدی ایمنسازی‬
‫•عفونت هایی مثل واکنش های موضعی مثل آبسه‬
‫محل تزریق ‪,‬سپسیس ‪,‬سندرم شوک توکسیک یا مرگ‬
‫•انتقال عفونت های منتقله از راه خون مثل هپاتیت‬
‫•آبسه موضعی‬
‫•واکسن غیر موثر می شود‬
‫•اثر منفی دارو مثل انسولین یا شل کننده عضالنی‬
‫•مـــــــرگ‬
‫تزریق در محل غیر صحیح‬
‫•تجویز ب‪.‬ث‪.‬ژ در زیر جلد به جای داخل جلد‬
‫•تجویز سطحی واکسن های ثالث‪ ,‬توام کزاز‬
‫•تزریق در باسن‬
‫اشکاالت حمل ‪ /‬نگهداری واکسن‬
‫•یخزدن واکسن های ثالث ‪/‬توام‪/‬هپاتیت ب‬
‫•تغییر رنگ ‪VVM‬‬
‫•تغییر شکل واکسن های لئوفیلیزه‬
‫نادیده گرفتن موارد منع استعمال‬
‫•واکنش موضعی یا آبسه‬
‫•واکنش موضعی یا آبسه‬
‫•صدمه به عصب سیاتیک‬
‫•واکنش های موضعی به دلیل استفاده از‬
‫واکسن یخ زده‬
‫•غیر موثر شدن واکسن مصرفی‬
‫بروز عارضه های شدیدی که قابل پیشگیری‬
‫بودند‬
‫بیایید به جاي خاموش كردن چراغي‬
‫شمعي روشن كنیم‪.‬‬