کنترل سل در زندان
Download
Report
Transcript کنترل سل در زندان
کنترل سل در زندان
بهنام فرهودی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسالمی
متخصص عفونی مشاور ندامتگاه قزل حصار
خرداد 1392
محور های کنترل سل
بیماران مبتال به سل را زودتر تشخیص
دهند،
آنها را به شیوه ای درست تر درمان کنند،
آنانرا به خوبی پیگیری نمایند،
بتوانند در مواردی جلوی بروز آنرا بگیرند،
و تا حد امکان از خطر ابتالی خود و
دیگران به میکروب سل بکاهند.
بیماریابی سل بر دو نوع است:
الف -بیماریابی غیرفعال
ب -بیماریابی فعال
روند بیمار یابی :شرح حال و معاینه
پزشک از زندانی در مورد عالئم بیماری سل (به
خصوص سرفه ،خلط ،هموپتزی ،تب ،تعریق
شبانه،کاهش وزن) و سابقه دریافت درمان ضد
سل ،شرح حال گرفته و او را معاینه می نماید.
بیمارانی که در شرح حال و معاینه ،شواهدی از
بیماری سل دارند ،مورد مشکوک به سل تلقی
گردند
روند بیمار یابی (ادامه) :خلط
" سه نمونه خلط " ترجیحا ظرف 24ساعت جهت
بررسی باسیل اسیدفاست جمع آوری نمونه ها در
محلی با تهویه مناسب ،در ارسال خلط امساک
نشود
ارسال نمونه ها باید در اسرع وقت به آزمایشگاه
اطالع نتایج آزمایش خلط به پزشک متخصص
عفونی زندان یا پزشک هماهنگ کننده سل
روند بیمار یابی (ادامه) :خلط و گرافی سینه
دو نمونه از سه نمونه خلط ارسالی در آزمایش مستقیم مثبت باشد
اگر یکی از نمونه ها مثبت و مطابقت نشانه های بالینی و رادیولوژیک با
بیماری سل
اگر نمونه های خلط ،کالا منفی باشد ،باید تشخیص های افتراقی دیگر را در
نظر گرفت.
oاگر نمونه های خلط ،کالا منفی باشد ،و عدم مطابقت نشانه های بالینی و
رادیولوژیک با بیماری سل :عدم شروع درمان سل و پیگیری نتیجه کشت
خلط برای مایکوباکتریوم توبرکلوزیس
oدو نمونه خلط مجدد ارسال شود .اما اگر جواب هر سه نمونه خلط سری
دوم نیز منفی باشد و نشانه های بالینی و رادیو لوژیک با بیماری سل
مطابقت داشته باشد بیمار با نظر پزشک متخصص عفونی یا پزشک
مسئول سل در زندان ،درمان با تشخیص سل ریوی خلط منفی
oاگر با وجود اقدامات فوق پزشک قادر به تشخیص و یا رد بیماری سل
نباشد ،و یا بیمار بدحال بوده نیاز به اقدامات بیشتری داشته باشد ،ارجاع
به مرکز درمانی مجهزتر
بیماریابی غیرفعال
بیماریابی فعال
.1غربالگری سل در هنگام ورود به زندان
در بدو ورود همه زندانیان باید توسط پزشک یا پرستاری که با
عالئم بالینی سل آشناست ،ویزیت گردد
oسابقه درمان ضد سل
oشرح حال بالینی از نظر عالئم بیماری سل
درصورت وجود عالئم و نشانه های بالینی به نفع بیماری سل،
"مورد مشکوک به سل" تلقی شده ،طبق توصیه های قسمت
بیماریابی در این اسالید مورد بررسی قرار می گیرد.
آزمایش HIV Abدر کسانی که در معرض خطر هستند
بیماریابی فعال (ادامه)
.2بیماریابی فعال دائمی
بهداری زندان موظف است وکیل بندهای واحدهای زندان را در مورد عالئم
بیماری سل آموزش دهد.
وکیل بند موظف است همه زندانیان با عالئم ریوی مرتبط با سل (سرفه بیش از
دو هفته) و یا عالئم عمومی مرتبط با سل ( کاهش وزن اخیر) را به بهداری
معرفی نماید تا حداکثر در مدت یک هفته توسط پزشک بهداری ویزیت شوند.
وکیل بند موظف است لیست زندانیان با سرفه بیش از دو هفته را بطور هفتگی
به بهداری زندان ارائه دهد و درصورت نبود مورد درطول هفته ،لیست صفر
را ارائه نماید.
پزشک موظف است درصورت وجود عالئم و نشانه های بالینی به نفع بیماری
سل ،بیمار را "مورد مشکوک به سل" تلقی کند ،طبق توصیه های قسمت
بیماریابی در این اسالید مورد بررسی قرار دهد.
آزمایش HIV Abدر کسانی که در معرض خطر هستند
بیماریابی فعال (ادامه)
.3بیماریابی فعال در زندانیان HIVمثبت:
درمورد زندانیان مبتال به ،HIVعالوه بر گرفتن
شرح حال و معاینه از نظر سل فعال در همه ویزیت
ها ،انجام تست پوستی توبرکولین ساالنه و گرافی
قفسه سینه در شروع مراقبت و پس از آن بر اساس
عالئم بیمار الزامی است .از کلیه بیمارانی که
عالئم بیماری سل (به خصوص سرفه ،خلط،
هموپتزی ،تب ،تعریق شبانه،کاهش وزن) دارند باید
خلط از نظر اسید فست و کشت خلط برای BK
بیماریابی فعال (ادامه)
.4دستورالعمل بیماریابی فعال در افراد در تماس نزدیک با
بیماران مبتال به سل ریوی خلط مثبت
زندانیانی که با بیمار مبتال به سل ریوی خلط مثبت هم اتاق بوده اند.
زندانیان یا سایر افراد شامل کارکنان زندان که برای زمانی بیش از
8ساعت در یک فضای بسته با تهویه نامناسب در کنار بیمار سل
ریوی اسمیر مثبت بگذرانند.
درصورت وجود عالئم و نشانه های بالینی به نفع بیماری سل،
"مورد مشکوک به سل" تلقی شده ،طبق توصیه های قسمت
بیماریابی در این اسالید مورد بررسی قرار می گیرد.
آزمایش HIV Abدر کسانی که در معرض خطر هستند
رژيم درماني در بيماران جدید
گروه
درماني
1
بيماران تحت درمان
بيماران جديد
مرحله
حمله اي
مرحله
نگهدارنده
2HRZE
4HR
موارد درمان مجدد
)1عود
)2شكست درمان
)3درمان پس از غیبت
بهترين روش برخورد با اين بيماران اين است كه قبل از شروع درمان نوع
مايكوباكتريوم و تست مقاومت دارویی تعيين شود.
در مواردي كه تست مقاومت امكان پذير نیست:
در اين موارد جهت موارد عود و درمان پس از غيبت رژيم CatIIتوصيه
مي شود.
در موارديكه شك به سل مقاوم باال است ( موارد شكست درمان CatIو
) CatIIرژيم استاندارد ضد MDRتوصيه مي شود که به این منظور با
فوکال پوینت منطقه ای MDRهماهنگ شود.
گروه درماني
2
بيماران تحت درمان
بيماران تحت درمان مجدد
(عود ،شكست درمان و ساير)
مرحله حمله اي
مرحله نگهدارنده
2HRZES
و سپس
1HRZE
5HRE
جدول :نحوه درمان بيماران مراجعه كننده بعد از قطع درمان
فعالیتهاي مورد نیاز
طول مدت قطع درمان
بیمار را پیگیری کنید؛
كمتر از 4هفته
علت /علل قطع درمان را برطرف کنید؛
رژیم درماني مربوطه را ادامه داده و به ازاي روزهایي كه دارو مصرف
نشده به مدت درمان بیمار اضافه کنید.
اقدامات نخست:
بیمار را پیگیری کنید؛
علت /علل قطع درمان را برطرف کنید؛
سه نمونه خلط از بیمار تهیه و برای انجام آزمایش اسمیر به آزمایشگاه
ارسال کنید؛
تا زمان آماده شدن نتیجه آزمایش اسمیر ،رژیم درمانی قبلی را ادامه دهید.
اقدامات بعدی:
اگر نتیجه اسمیر خلط منفی است یا نوع سل خارج ریوی باشد:
رژیم درماني مربوطه را ادامه داده و به ازاي روزهایي كه دارو
مصرف نشده به مدت درمان بیمار اضافه کنید.
درمان
دوره
طول
در
DOTS
اجرای
دستورالعمل
در طی بستری در بخش ایزوله ،مصرف دارو ها هر روز صبح به طور ناشتا در حضور پرستار یا ناظر مورد تایید
بهداری
پس از ترخیص از بخش یا اتاق ایزوله:
تهیه فهرست مبتالیان به سل به تفکیک محل سکونت در واحدها و بند های زندان،
ممنوعیت جابه جایی محل نگه داری زندانیان مبتال به سل در طول دوره درمان ،بدون هماهنگی با رییس بهداری
اسامی زندانیان مبتال به سل در اختیار رییس واحد و وکیل بند مربوطه قرار گیرد .رییس واحد موظف است ترتیبی فراهم
نماید تا وکیل بند هر روز صبح مبتالیان به سل را به طور ناشتا قبل از آمار صبح به بهداری بیاورد.
چنانچه به علت شرایط خاص زندان امکان آوردن زندانیان مبتال به سل به صورت ناشتا قبل از آمار صبح به بهداری وجود نداشته باشد،
بهداری و رییس واحد می توانند به گونه ای هماهنگ کنند که این زندانیان بال فاصله پس از آمار صبح آورده شوند.
رییس واحد و وکیل بند موظفند به هنگام فراخوانی مبتالیان به سل ،ترتیبی اتخاذ نمایند که بیماران با القابی مانند"بیماران سلی"
فراخوانده نشوند تا انگ و تبعیض ناشی از آن مانعی برای مصرف دارو نگردد.
بهداری موظف است به زندانیان مبتال به سل آموزش دهد حدود نیم تا یک ساعت قبل و پس از مصرف داروهای سل ،چیزی میل
نکنند.
بهداری موظف است فرد مشخصی را برای دادن داروهای سل به بیماران آموزش دهد .وی باید داروها را طبق دستوری که
پزشک داده به بیماران بدهد و بیماران دارو را تحت نظر وی بخورند و پس از گفتن جمله " خوردم" به بند خود بازگردانده
شوند.
در صورتی که بیماری از خوردن دارو امتناع نماید یا با خوردن آن دچار مشکلی شود ،مسئول تحویل دارو موظف است
بالفاصله به پزشک هماهنگ کننده سل یا رییس بهداری اطالع دهد.
پس از خوردن دارو توسط بیمار ،فرد توزیع کننده داروی سل باید کارت درمان سل تیک بزند و در یک برگه سفید جداگانه
که ضمیمه کارت درمان می گردد ضمن درج تاریخ از بیمار اثر انگشت بگیرد.
اگر در زندان این امکان وجود دارد که فرد توزیع کننده دارو هر روز به داخل سالن ها برود و دارو در سالن یا اتاق و تحت
نظر وی توسط بیمار مصرف شود ،ارائه دارو به این طریق نیز بالمانع است.
رییس بهداری یا هماهنگ کننده سل در زندان موظف است به صورت هفتگی روند توزیع و تحویل ومصرف درمان در
دستورالعمل نحوه پیگیری موارد مشکوک به سل در زندان
.1
.2
.3
.4
هر پزشکی که با بیمار مشکوک به سل مواجه می شود ،موظف است ضمن شروع
بررسی های تشخیصی ،در یک سر برگ معمولی موضوع را به رییس بهداری زندان یا
هماهنگ کننده سل در زندان اعالم نماید .در این سربرگ باید نام بیمار ،تاریخ ویزیت،
واحدی که بیمار در آن به سر می برد ،آدرس و شماره تلفن بیمار و اقدام انجام شده
ذکر شود.
در دفتر بهداری زندان ،با دریافت گزارش وجود یک بیمار مشکوک به سل ،در دفتر
پیگیری موارد مشکوک به سل" ثبت می شود .
بیماران مشکوک به سل باید تا تعیین تکلیف قطعی هر هفته ویزیت و پیگیری شوند.
چنانچه سل طبق این رهنمود تایید شود در ستون "نتیجه بررسی" به عنوان "تایید
سل" ثبت می شود .چنانچه سل رد شود ،در همان ستون به عنوان "تایید نشد" و
چنانچه هنوز تحت بررسی باشد به عنوان "تحت بررسی" ثبت می گردد .اگر بیمار آزاد
یا به زندان دیگری جابه جا شود هم در همین قسمت ثبت می گردد.
رییس بهداری زندان یا هماهنگ کننده سل در زندان موظفند این دفتر را هر هفته
بررسی کنند و مواردی که پیگیری نشده اند را مشخص و تعیین تکلیف نمایند.
دستورالعمل پایش درمان سل در زندان
• موارد جدید سل ریوی اسمیر مثبت :پی گیری بالینی همراه با بررسی خلط:
اول :در انتهای فاز اول درمان یعنی انتهای ماه دوم درمان
دوم :در فاز ادامه ( )Continuationیعنی دو ماه بعد از شروع درمان
نگهدارنده
سوم :در انتهای درمان یعنی در آخر ماه ششم درمان
اگر اسمیر خلط در انتهای ماه دوم درمان مثبت است ،ارسال نمونه خلط برای کشت و بررسی
مقاومت مولکولی ارسال و ادامه درمان فاز اولیه تا یک ماه دیگر
• پی گیری درمان درمان Cat 2سل ریوی اسمیر مثبت :پی گیری بالینی همراه با
بررسی خلط:
اول :در انتهای فاز اول درمان (انتهای ماه سوم درمان)
دوم :در فاز ادامه ( )Continuationیعنی دو ماه بعد از شروع درمان
نگهدارنده
سوم :در انتهای درمان ( آخرماه هشتم درمان)
اگر اسمیر خلط در انتهای ماه سوم درمان مثبت است ،ارسال نمونه خلط برای
کشت و بررسی مقاومت مولکولی ارسال و ادامه درمان فاز اولیه تا یک ماه
دیگر
Rolla, IAS
2007, Sidney
Brazil
TB PATIENTS
نحوه عمل در باره درمان ضدرتروویروسی و سل در
افرادی که قبل از تشخیص سل تحت درمان
ضدرتروویروسی بوده اند:
در این گروه باید ضمن ادامه درمان ARVبرایشان درمان ضدسل را به محض
تشخیص سل شروع کرد .در این شرایط باید به دونکته توجه داشت:
الف .آیا داروهای ضد رتروویروسی نیاز به تغییر دارند با توجه به تداخالت
دارویی؟
ب .آیا سل نشانه شکست داروهای ضد رتروویروسی است و نیاز به تغییرداروها
می باشد؟
این بیماران خود شامل دو گروهند:
• افرادی که رژیم درمانی ضد رتروویروسی آنها شامل داروهای مهارکننده
پروتئاز ) (PIنباشد
• افرادی که به هر دلیلی در رژیم دارویی ARVآنها داروهای مهارکننده
پروتئاز وجود دارد و امکان تغییر رژیم ضدرتروویروسی و جایگزینی
داروهای مهارکننده پروتئاز در آنها نباشد
افرادی که قبل از تشخیص سل تحت درمان
ضدرتروویروسی نبوده اند:
به طور معمول و در حال حاضر درمان ضد رتروویروسی در مبتالیان به سل بدون در
نظر گرفتن تعداد ،CD4در اسرع وقت و پس از تحمل داروهای سل توصیه می شود.
رژیمهای پیشنهادی در این موارد عبارتند از:
ZDV(300mg BID) +3TC(150mg BID)+EFV(600mg daily) or NVP
or
ZDV+TDF(300mg daily)+EFV or NVP
رژیم های جایگزین :
)ZDV+3TC+ABC(300mg BID
or
ZDV+3TC+TDF
تشخیص سل نهفته
همه مبتالیان به اچ آی وی باید از نظر سل نهفته ارزیابی شوند:
.1
تست پوستی ، PPD>or=5mmبعد از رد سل فعال با ارزیابی بالینی،گرافی قفسه سینه و AFBخلط
.2
.3
تست پوستی ساالنه تکرار شود
در صورت CD4<200و منفی بودن تست پوستی ،تکرارآن بعد از افزایش CD4به بیش از 200
تماس قابل توجه اخیر با باسیل کخ (مانند سل ریوی خلط مثبت) بعد از رد سل فعال با ارزیابی بالینی،گرافی قفسه سینه
و AFBخلط صرف نظر از نتیجه تست پوستی PPD
ضایعات حاکی از سل قدیمی در CXRبعد از رد سل فعال با ارزیابی بالینی،گرافی قفسه سینه و AFBکشت خلط از
نظر BKصرف نظر از نتیجه تست پوستی PPD
Treatment Regimens for Latent Tuberculosis
Recommended
Drug
Dose
(taken
orally)
Frequency
Duration (minimum number of
doses for completion
Adults: 300
mg
Children:
5mg/kg
Daily
9 months OR 270 doses in 12
months
Recommended
Isoniazid*
Alternative ???
Exposure to multidrug-resistant (MDR) TB
No prophylaxis is recommended at present,follow these patients every 3
months for at least 2 years
آموزش بیماران
• آموزش بیماران در زمینه سل نهفته در مبتالیان به
اچ آی وی
• آموزش بیماران در زمینه سل فعال:
• آموزش های بیماران در زمینه درمان ضدرتروویروسی
ارزشیابی و پایش برنامه
• نیاز به سیستم ثبت کارآمد و شاخص هایی معین و تعریف
شده
• سیستم ثبت :ثبت و گزارش دهی بر اساس تعاریف زیر:
.1محل درگیری سل
.2نتیجه اسمیر خلط
.3سابقه درمان
.4رژیم درمانی
.5نتیجه درمان
• شاخص هاي ارزشیابي برنامه مبارزه با سل
%65
(
=
)
100
=
)
(
دستورالعمل مراقبت بعد از خروج در بیماران سل
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
.8
.9
صدورکارت درمان
تصالع ابتالی بیمار به سل را به مرکز بهداشت شهرستان تابعه ،گزارش
فوری هم تلفنی و هم رسمي (نمابر ).../و شامل آدرس و شماره تلفن بیمار.
چک مركز بهداشت شهرستان در باره واقعي بودن آدرس و شماره تلفن
بیمار
پرسش از بیمار در باره محل زندگی پس از آزادی احتمالی شامل آدرس دقیق
و شماره تلفن ،توضیح به بیمار در باره علت درخواست آدرس
اخذ نام ،آدرس و شماره تلفن اقوامی از بیمار که از به نظر وی می توانند از
ابتالی بیمار آگاه شوند
اطالع رسانی به اقوام فوق
اطالع تلفنی و تکمیل و ارسال فرم های ارجاع به واحد سل شهرستلن تابعه
پس از آزادی
پس از آزادی ،تلفنی به اقوامی که در بند 4ذکر شد ،اطالع دهید.
تماس تلفنی با بیمار پس از آزادی ،تلفنی
اصالع رسانی تلفنی در صورت جابجایی بیمار به سایر زندان ها ،نمابر فرم
مصرف مواد و سل و اچ آی وی در زندان
کاهش غلضت سرمی متادون با مصرف ریفامپین و مشاهده
عالئم ترک مواد در %70بیماران
در مورد سایر داروهاي ضد سل در این زمینه مطالعه اي در
دسترس نمي باشد.
افزایش سطح زیدوودین با مصرف متادون ولزوم دقت در
عالئم عوارض زیدوودین( آنمي ،نوروپاتي پریفرال ،الكتیك
اسیدوزیس)
كاهش سطح متادون با آباکاویر ،کاهش قابل توجه سطح
متادون با مصرف افاویرنز و نویراپین ( به ترتیب %57و
)%46
لوپیناویر -ریتوناویر باعث كاهش سطح متادون به میزان
کنترل انتقال سل در زندان
اصول كنترل عفونت در چهار سطح باید در محیط زندان اجرا شود:
.1اقدامات برنامه ای ( :) Programmaticشامل تهیه استراتژي
كنترل عفونت مركز
.2اقدامات اجرایی ( :)Administrativeشامل شناسائي زودرس
مبتالیان به سل ،غربالگري و جداسازي بیماران و رعایت آداب
سرفه
.3اقدامات محیطی( :)environmentalشامل ونتیالسیون مكانیكي و
طبیعي و استفاده از اشعه UV
.4اقدامات حفاظت شخصي :شامل استفاده از ماسک تنفسی جهت
پرسنل