Transcript Probiotic
پروبیوتیک ها
تهیه کننده :نازلی براتی
بهار 93
اصطالح پروبیوتیک "برای زندگی” است و سازمان جهانی بهداشت ،این اصطالح را به “ارگانیسم
های زنده ای” اطالق می کند که در صورت مصرف مداوم ،اثرات “سالمت زایی” موثری برای
میزبان خود دارند .پروبیوتیک ،به عنوان صفت مواد غذایی حاوی این باکتری ها هم به کار می
شوند:
می
مصرف
صورت
دو
به
ها
پروبیوتیک
رود.
قرص
یا
شربت
پودر،
شکل
به
غذایی
های
مکمل
صورت
به
-۱
. -۲به صورت مواد غذا یی غنی شده باپروبیوتیک ها(.برای مثال اگر در تولید هرگونه فرآورده
لبنی تخمیری همچون ماست ،از باکتری های پروبیوتیکی استفاده شود ،محصول حاصل را
نامند.
می
پروبیوتیک
تاريخ پروبیوتیك
پیشینه استفاده از پروبیوتیكها به زماني برمي گردد كه يك پزشك روسي به نام
«متچنیكف» در سال ۱۹۰۷میالدي ،فهمید كه خوردن يك نوع ماست تخمیر شده از
شیر ،سبب طول عمر و حفظ سالمت روستايیان بلغاري شده است .بیشترين
تحقیقات در ايران روي ماست انجام شده و پژوهشگران موفق شدهاند با افزودن برخي
مكملهاي لبني ،ويژگيهاي نامطلوب ماست پروبیوتیكي را بهبود بخشند.
شناسنامه پروبیوتیك
الكتوباسیلها ،معروفترين باكتريهاي مورد استفاده در لبنیات تخمیري هستند .اين
باكتريها قادر به تبديل قندها (شامل الكتوز) و ساير كربوهیدراتها به الكتیك اسیدند و
طعم ترش لبنیات تخمیر شده نظیر ماست هم به همین خاطر است .همچنین ،الكتیك
اسید به عنوان يك نگهدارنده از فساد فرآوردههاي لبني جلوگیري ميكند.
پروبیوتیكهاي رايج ،شامل گونههاي مختلف باكتريهاي بیفید ،باكتريوم ،الكتوباسیلوس
و همچنین بعضي گونههاي مخمر هستند.
دستگاه گوارش نرمال انسان شامل ۴۰۰نوع باکتری پروبیوتیک است که
باعث کاهش رشد باکتری های مضر و ترویج یک سیستم گوارشی سالم است.
بزرگترین گروه از باکتری های پروبیوتیک در روده باکتری های اسید الکتیک
است ،مخمر نیز یک ماده پروبیوتیک است .پروبیوتیک ها نیز به عنوان مکمل
های غذایی در دسترس هستند.
نقش پروبیوتیک ها:
•
روده انسان حاوی انواع بسیاری از باکتری ها (مفید_مضر وخنثی) است .که
باید توازن باکتریهای روده در بدن انسان برقرارباشد در غیر این صورت عالوه بر
مختل شدن وظایف فلور روده باعث آکنه ،آلرژی غذایی ،خستگی مفرط،
افسردگی ،سردرد و … می شود ،.البته الزم به ذکر است که در افراد سالم
باکتری های مفید غالب هستند .
•
باکتری های مفید در تولید ترکیبات مورد نیاز بدن مانند ویتامین ها و اسیدها
ی آلی نقش موثری به عهده دارند .در مقابل ،باکتری های مضر ترکیبات
سمی و سرطان زا تولید می کنند.بنابراین اگر باکتری های مضر در روده غالب
بشوند نه تنها ترکیبات مغذی و ضروری تولید نمی شوند بلکه میزان ترکیبات
مضر نیز افزایش می یابد
منافع مصرف پروبیوتیک ها:
-۱کاهشمقاومتالکتوز .چراکه( )LABباعثتبدیلالکتوزبهاسیدالکتیک میگردد.
-۲جلوگیریازسرطانکولون،رودهکوچک،کبدوپستان.
-۳کاهشکلسترولخونومیزانجذبآنازروده(باتجزیهصفرادرروده)
-۴کاهشفشارخون.
-۵بهبودوتقویتسیستمایمنیوجلوگیریازعفونتها.
-۶درمانوپیشگیریازاسهالحاد.
-۷کاهشالتهاباترودهای.
-۸کاهشآلرژیغذاییویااگزما درکودکان.
-۹بهبودجذبموادمعدنیوویتامینها.
-۱۰بهبودعالیمنشانگان رودهتحریکپذیروکولیت(ورممخاطرودهبزرگ)
-۱۱جلوگیریازرشدوتکثیرباکتریهایمضر.
-۱۲درمانوپیشگیریازعفونتهای مخمری مهبل،اسهالمرتبطبامصرفآنتیبیوتیک
ها،آفتدهان،پوسیدگیدندانها،ورممهبل(واژینیت)،پایورزشکاران،عفونتهای
قارچی،برفک(کاندیدیاز دهانی).
-۱۳بهبودعملگوارشوجذبموادغذایی.
-۱۴کمکبهساختویتامینهایگروه BوK.
عملکرد پروبیوتیک :
.1ازبروز برخیازبیماریهایعفونیمانندعفونتواژنکهباعثسقطزودهنگامجنینمیشودجلوگیریمی
کنند.
.2باقرارگرفتنوپوشاندننقاطاتصالمیکروارگانیسمهایبیماریزا،ازرشدآنهاجلوگیریمیکنند.
.3موادغذاییموجوددربدنراقبلازاینکهتوسطمیکروارگانیسمهایبیماریزامصرفشود،استفادهمی
کنند.
.4پروبیوتیکهامیتوانندهمایمنیاختصاصیوهمغیراختصاصیرادرمقابلبیماریهایرودهایتحریک
کنند.
.5موجبتحریکسیستمایمنیودفاعیبدندربرابرباکتری هایبیماریزامیشود.
.6باعثکاهش واز بینرفتنجذبموادآلرژیزایلبنیاتازطریقرودهمیگرددوحتیموجبکاهشاگزما در
نوزادانمیشود.
.7کمکبهجذبویتامینها وموادمعدنیموجوددرغذا.
.8جلوگیریازسرطانروده،کبدوپستان.
.9کاهشکلسترولوفشارخونو…
پروبیوتیکها در پیشگیری و درمان بیماریها تاثیرات بسیاری دارند؛ از جمله
بهبود انواع اسهال (ویروسی ،مسافرتی ،ناشی از مصرف آنتیبیوتیک ،مزمن) و
یبوست و نفخ؛ کاهش عالئم سندرم روده تحریکپذیر))IBS؛ کاهش عالئم
بیماریهای التهابی روده (کولیت و کرون)؛ کاهش میزان کلونیزاسیون
هلیکوباکترپیلوری در معده و در نتیجه کاهش احتمال زخمهای گوارشی؛ کمک
به هضم و جذب مواد غذایی؛ بهبود بیماریهای کبدی؛ کاهش جذب کلسترول؛
تولید ویتامینهای گروه Bو ویتامین K؛ تقویت سیستم ایمنی در برابر باکتریهای
بیماریزا؛ کاهش دوره نقاهت بیماریهای عفونی؛ کاهش عفونتهای دستگاه
تناسلی؛ کاهش احتمال عفونت مجدد؛ بهبود عالئم آلرژیهای تنفسی و
پوستی به خصوص در کودکان و پیشگیری و مهار بیماریهای سرطانی.
پروبیوتیکها جز داروهای گروه )GRAS (Generally Regarded as Safeبه شمار
میروند یعنی مشکلی با مصرف کردن یا حتی زیاد مصرف کردن آنها ایجاد
نمیشود .خیلیها سؤال میکنند آیا میتوانیم مثال به جای ۲کپسول ۳عدد از
آن را استفاده کنیم؟ پاسخ مثبت است زیرا مشکلی در بدن ایجاد نمیکنند و
اضافه باکتریها از طریق مدفوع دفع میشوند .فقط ممکن است در برخیها
مدفوعشان به میزان کمی آبکیتر شود .خیلی از افراد نیز با مصرف زیاد ،تغییری
در مدفوع شان حس نمیکنند .حتی خانمهای باردار ،بیماران سرطانی،
سالمندان و کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند نیز میتوانند از این مکملها
استفاده کنند
گرچه در افرادی که رژیمهای دارویی خاص دارند توصیه میشود قبل از مصرف با
پزشک یا داروسازشان مشورت کنند .اما در کل محدودیت خاصی برای مصرف
آنها وجود ندارد و افراد در صورت آگاهی از نحوه مصرف آنها بدون نسخه پزشک
میتوانند محصوالت را از داروخانهها تهیه کنند .نکته مثبت دیگر در مورد این
FOSهمراه با پروبیوتیک است.
پری بیوتیک
محصوالت وجود همزمان
پریبیوتیکها غذای مصرفی باکتریهای پروبیوتیک هستند که به صورت
فیبرهای غیرقابل هضم در روده مصرفکننده باقی میمانند و فقط این باکتریها
میتوانند از آن استفاده کنند که باعث سرعت بخشیدن به رشد و زنده ماندن
پروبیوتیکها در بدن میزبان میشوند .این محصوالت را سینبیوتیک
مینامند.نوزادان هم مجاز به مصرف هستند
میکروارگانیسم های مورد استفاده به عنوان پروبیوتیک
متداول ترین گونه های مورد استفاده در محصوالت پروبیوتیک مربوط به گروه باکتری
های اسید الکتیک هستند که شامل نژادهای خاصی از جنس هایLactobacillus,
و Bifidobacteriumمی شود.
الزم به ذکر است که میکروارگانیسم های پروبیوتیک براساس منشأ به سه دسته
انسانی،حیوانی و محیطی تقسیم می شوند که فقط گونه های دارای منشأ
انسانی برای تولید محصوالت پروبیوتیک مورد مصرف توسط افراد مناسب هستند.
باكتري هاي سودمند روده عمدتا از جنس Bacteroides, Clostridium,
FusobacteriumEubacterium,
Ruminococcus,
Peptococcus,
Peptostreptococcus, Bifidobacterium, Escherichia , Lactobacillusمیباشد.
باكتروئیدها به تنهايي 30درصد كل باكتريهاي روده را تشكیل میدهند.
تنـهـا مـخـمـرهـاي مـوجـود در روده هـا شـامـل كـانـديـدا ()Candida
سـاكـارومــــیس ( )Saccharomycesمیباشند.
پایان