Transcript Probiotic

‫پروبیوتیک ها‬
‫تهیه کننده ‪ :‬نازلی براتی‬
‫بهار ‪93‬‬
‫اصطالح پروبیوتیک "برای زندگی” است و سازمان جهانی بهداشت‪ ،‬این اصطالح را به “ارگانیسم‬
‫های زنده ای” اطالق می کند که در صورت مصرف مداوم ‪ ،‬اثرات “سالمت زایی” موثری برای‬
‫میزبان خود دارند‪ .‬پروبیوتیک‪ ،‬به عنوان صفت مواد غذایی حاوی این باکتری ها هم به کار می‬
‫شوند‪:‬‬
‫می‬
‫مصرف‬
‫صورت‬
‫دو‬
‫به‬
‫ها‬
‫پروبیوتیک‬
‫رود‪.‬‬
‫قرص‬
‫یا‬
‫شربت‬
‫پودر‪،‬‬
‫شکل‬
‫به‬
‫غذایی‬
‫های‬
‫مکمل‬
‫صورت‬
‫به‬
‫‪-۱‬‬
‫‪. -۲‬به صورت مواد غذا یی غنی شده باپروبیوتیک ها‪(.‬برای مثال اگر در تولید هرگونه فرآورده‬
‫لبنی تخمیری همچون ماست‪ ،‬از باکتری های پروبیوتیکی استفاده شود‪ ،‬محصول حاصل را‬
‫نامند‪.‬‬
‫می‬
‫پروبیوتیک‬
‫تاريخ پروبیوتیك‬
‫پیشینه استفاده از پروبیوتیك‌ها به زماني برمي گردد كه يك پزشك روسي به نام‬
‫«متچنیكف» در سال ‪ ۱۹۰۷‬میالدي‪ ،‬فهمید كه خوردن يك نوع ماست تخمیر شده از‬
‫شیر‪ ،‬سبب طول عمر و حفظ سالمت روستايیان بلغاري شده است‪ .‬بیشترين‬
‫تحقیقات در ايران روي ماست انجام شده و پژوهشگران موفق شده‌اند با افزودن برخي‬
‫مكمل‌هاي لبني‪ ،‬ويژگي‌هاي نامطلوب ماست پروبیوتیكي را بهبود بخشند‪.‬‬
‫شناسنامه پروبیوتیك‬
‫الكتوباسیل‌ها‪ ،‬معروف‌ترين باكتري‌هاي مورد استفاده در لبنیات تخمیري هستند‪ .‬اين‬
‫باكتري‌ها قادر به تبديل قندها (شامل الكتوز) و ساير كربوهیدرات‌ها به الكتیك اسیدند و‬
‫طعم ترش لبنیات تخمیر شده نظیر ماست هم به همین خاطر است‪ .‬هم‌چنین‪ ،‬الكتیك‬
‫اسید به عنوان يك نگهدارنده از فساد فرآورده‌هاي لبني جلوگیري مي‌كند‪.‬‬
‫پروبیوتیك‌هاي رايج‪ ،‬شامل گونه‌هاي مختلف باكتري‌هاي بیفید‪ ،‬باكتريوم‪ ،‬الكتوباسیلوس‬
‫و همچنین بعضي گونه‌هاي مخمر هستند‪.‬‬
‫دستگاه گوارش نرمال انسان شامل ‪ ۴۰۰‬نوع باکتری پروبیوتیک است که‬
‫باعث کاهش رشد باکتری های مضر و ترویج یک سیستم گوارشی سالم است‪.‬‬
‫بزرگترین گروه از باکتری های پروبیوتیک در روده باکتری های اسید الکتیک‬
‫است‪ ،‬مخمر نیز یک ماده پروبیوتیک است‪ .‬پروبیوتیک ها نیز به عنوان مکمل‬
‫های غذایی در دسترس هستند‪.‬‬
‫نقش پروبیوتیک ها‪:‬‬
‫•‬
‫روده انسان حاوی انواع بسیاری از باکتری ها (مفید_مضر وخنثی) است‪ .‬که‬
‫باید توازن باکتریهای روده در بدن انسان برقرارباشد در غیر این صورت عالوه بر‬
‫مختل شدن وظایف فلور روده باعث آکنه ‪ ،‬آلرژی غذایی ‪ ،‬خستگی مفرط‪،‬‬
‫افسردگی‪ ،‬سردرد و … می شود ‪،.‬البته الزم به ذکر است که در افراد سالم‬
‫باکتری های مفید غالب هستند ‪.‬‬
‫•‬
‫باکتری های مفید در تولید ترکیبات مورد نیاز بدن مانند ویتامین ها و اسیدها‬
‫ی آلی نقش موثری به عهده دارند‪ .‬در مقابل ‪ ،‬باکتری های مضر ترکیبات‬
‫سمی و سرطان زا تولید می کنند‪.‬بنابراین اگر باکتری های مضر در روده غالب‬
‫بشوند نه تنها ترکیبات مغذی و ضروری تولید نمی شوند بلکه میزان ترکیبات‬
‫مضر نیز افزایش می یابد‬
‫منافع مصرف پروبیوتیک ها‪:‬‬
‫‪-۱‬کاهش‌مقاومت‌الکتوز‪ .‬چراکه‌( )‪LAB‬باعث‌تبدیل‌الکتوز‌به‌اسید‌الکتیک میگردد‪.‬‬
‫‪-۲‬جلوگیری‌از‌سرطان‌کولون‪‌،‬روده‌کوچک‪‌،‬کبد‌و‌پستان‪.‬‬
‫‪-۳‬کاهش‌کلسترول‌خون‌و‌میزان‌جذب‌آن‌از‌روده‌(با‌تجزیه‌صفرا‌در‌روده)‬
‫‪-۴‬کاهش‌فشار‌خون‪.‬‬
‫‪-۵‬بهبود‌و‌تقویت‌سیستم‌ایمنی‌و‌جلوگیری‌از‌عفونت‌ها‪.‬‬
‫‪-۶‬درمان‌و‌پیشگیری‌از‌اسهال‌حاد‪.‬‬
‫‪-۷‬کاهش‌التهابات‌روده‌ای‪.‬‬
‫‪-۸‬کاهش‌آلرژی‌غذایی‌و‌یا‌اگزما در‌کودکان‪.‬‬
‫‪-۹‬بهبود‌جذب‌مواد‌معدنی‌و‌ویتامینها‪.‬‬
‫‪-۱۰‬بهبود‌عالیم‌نشانگان روده‌تحریک‌پذیر‌و‌کولیت(ورم‌مخاط‌روده‌بزرگ)‬
‫‪-۱۱‬جلوگیری‌از‌رشد‌و‌تکثیر‌باکتری‌های‌مضر‪.‬‬
‫‪-۱۲‬درمان‌و‌پیشگیری‌ازعفونتهای مخمری مهبل‪‌،‬اسهال‌مرتبط‌با‌مصرف‌آنتی‌بیوتیک‌‬
‫ها‪‌،‬آفت‌دهان‪‌،‬پوسیدگی‌دندانها‪‌،‬ورم‌مهبل(واژینیت)‪‌،‬پای‌ورزشکاران‪‌،‬عفونتهای‌‬
‫قارچی‪‌،‬برفک(کاندیدیاز دهانی)‪.‬‬
‫‪-۱۳‬بهبود‌عمل‌گوارش‌و‌جذب‌مواد‌غذایی‪.‬‬
‫‪-۱۴‬کمک‌به‌ساخت‌ویتامینهای‌گروه‌ ‪B‬و‌‪K.‬‬
‫عملکرد پروبیوتیک ‪:‬‬
‫‪ .1‬ازبروز برخی‌از‌بیماری‌های‌عفونی‌مانند‌عفونت‌واژن‌که‌باعث‌سقط‌زود‌هنگام‌جنین‌می‌شود‌جلوگیری‌می‌‬
‫کنند‪.‬‬
‫‪ .2‬با‌قرار‌گرفتن‌و‌پوشاندن‌نقاط‌اتصال‌میکرو‌ارگانیسم‌های‌بیماری‌زا‌‪‌،‬از‌رشد‌آنها‌جلوگیری‌می‌کنند‪.‬‬
‫‪.3‬مواد‌غذایی‌موجود‌در‌بدن‌را‌قبل‌از‌این‌که‌توسط‌میکروارگانیسم‌های‌بیماری‌زا‌مصرف‌شود‪‌،‬استفاده‌می‬
‫کنند‪.‬‬
‫‪.4‬پروبیوتیک‌ها‌می‌توانند‌هم‌ایمنی‌اختصاصی‌و‌هم‌غیر‌اختصاصی‌را‌در‌مقابل‌بیماری‌های‌روده‌ای‌تحریک‌‬
‫کنند‪.‬‬
‫‪ .5‬موجب‌تحریک‌سیستم‌ایمنی‌و‌دفاعی‌بدن‌در‌برابرباکتری های‌بیماری‌زا‌می‌شود‪.‬‬
‫‪ .6‬باعث‌کا‌هش واز بین‌رفتن‌جذب‌مواد‌آلرژی‌زای‌لبنیات‌از‌طریق‌روده‌می‌گردد‌و‌حتی‌موجب‌کاهش‌اگزما در‌‬
‫نوزادان‌میشود‪.‬‬
‫‪.7‬کمک‌به‌جذب‌ویتامینها و‌مواد‌معدنی‌موجود‌در‌غذا‌‪.‬‬
‫‪.8‬جلوگیری‌از‌سرطان‌روده‌‪‌،‬کبد‌و‌پستان‌‪.‬‬
‫‪.9‬کاهش‌کلسترول‌و‌فشار‌خون‌و…‬
‫پروبیوتیک‌ها در پیشگیری و درمان بیماری‌ها تاثیرات بسیاری دارند؛ از جمله‬
‫بهبود انواع اسهال (ویروسی‪ ،‬مسافرتی‪ ،‬ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‪ ،‬مزمن) و‬
‫یبوست و نفخ؛ کاهش عالئم سندرم روده تحریک‌پذیر)‪)IBS‬؛ کاهش عالئم‬
‫بیماری‌های التهابی روده (کولیت و کرون)؛ کاهش میزان کلونیزاسیون‬
‫هلیکوباکترپیلوری در معده و در نتیجه کاهش احتمال زخم‌های گوارشی؛ کمک‬
‫به هضم و جذب مواد غذایی؛ بهبود بیماری‌های کبدی؛ کاهش جذب کلسترول؛‬
‫تولید ویتامین‌های گروه ‪B‬و ویتامین ‪K‬؛ تقویت سیستم ایمنی در برابر باکتری‌های‬
‫بیماری‌زا؛ کاهش دوره نقاهت بیماری‌های عفونی؛ کاهش عفونت‌های دستگاه‬
‫تناسلی؛ کاهش احتمال عفونت مجدد؛ بهبود عالئم آلرژی‌های تنفسی و‬
‫پوستی به خصوص در کودکان و پیشگیری و مهار بیماری‌های سرطانی‪.‬‬
‫پروبیوتیک‌ها جز داروهای گروه )‪GRAS (Generally Regarded as Safe‬به شمار‬
‫می‌روند یعنی مشکلی با مصرف کردن یا حتی زیاد مصرف کردن آنها ایجاد‬
‫نمی‌شود‪ .‬خیلی‌ها سؤال می‌کنند آیا می‌توانیم مثال به جای ‪ ۲‬کپسول ‪ ۳‬عدد از‬
‫آن را استفاده کنیم؟ پاسخ مثبت است زیرا مشکلی در بدن ایجاد نمی‌کنند و‬
‫اضافه باکتری‌ها از طریق مدفوع دفع می‌شوند‪ .‬فقط ممکن است در برخی‌ها‬
‫مدفوع‌شان به میزان کمی آبکی‌تر شود‪ .‬خیلی از افراد نیز با مصرف زیاد‪ ،‬تغییری‬
‫در مدفوع شان حس نمی‌کنند‪ .‬حتی خانم‌های باردار‪ ،‬بیماران سرطانی‪،‬‬
‫سالمندان و کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند نیز می‌توانند از این مکمل‌ها‬
‫استفاده کنند‬
‫گرچه در افرادی که رژیم‌های دارویی خاص دارند توصیه می‌شود قبل از مصرف با‬
‫پزشک یا داروسازشان مشورت کنند‪ .‬اما در کل محدودیت خاصی برای مصرف‬
‫آنها وجود ندارد و افراد در صورت آگاهی از نحوه مصرف آنها بدون نسخه پزشک‬
‫می‌توانند محصوالت را از داروخانه‌ها تهیه کنند‪ .‬نکته مثبت دیگر در مورد این‬
‫‪FOS‬همراه با پروبیوتیک است‪.‬‬
‫پری بیوتیک‬
‫محصوالت وجود همزمان‬
‫پری‌بیوتیک‌ها غذای مصرفی باکتری‌های پروبیوتیک هستند که به صورت‬
‫فیبرهای غیرقابل هضم در روده مصرف‌کننده باقی می‌مانند و فقط این باکتری‌ها‬
‫می‌توانند از آن استفاده کنند که باعث سرعت بخشیدن به رشد و زنده ماندن‬
‫پروبیوتیک‌ها در بدن میزبان می‌شوند‪ .‬این محصوالت را سین‌بیوتیک‬
‫می‌نامند‪.‬نوزادان هم مجاز به مصرف هستند‬
‫میکروارگانیسم های مورد استفاده به عنوان پروبیوتیک‬
‫متداول ترین گونه های مورد استفاده در محصوالت پروبیوتیک مربوط به گروه باکتری‬
‫های اسید الکتیک هستند که شامل نژادهای خاصی از جنس های‪Lactobacillus,‬‬
‫و‪ Bifidobacterium‬می شود‪.‬‬
‫الزم به ذکر است که میکروارگانیسم های پروبیوتیک براساس منشأ به سه دسته‌‬
‫انسانی‪،‬حیوانی و محیطی تقسیم می شوند که فقط گونه های دارای منشأ‬
‫انسانی برای تولید محصوالت پروبیوتیک مورد مصرف توسط افراد مناسب هستند‪.‬‬
‫باكتري هاي سودمند روده عمدتا‌ از جنس ‪Bacteroides, Clostridium,‬‬
‫‪FusobacteriumEubacterium,‬‬
‫‪Ruminococcus,‬‬
‫‪Peptococcus,‬‬
‫‪Peptostreptococcus, Bifidobacterium, Escherichia , Lactobacillus‬میباشد‪.‬‬
‫باكتروئیدها به تنهايي ‪ 30‬درصد كل باكتريهاي روده را تشكیل میدهند‪.‬‬
‫تنـهـا مـخـمـرهـاي مـوجـود در روده هـا شـامـل كـانـديـدا (‪)Candida‬‬
‫سـاكـارومــــیس ( ‪)Saccharomyces‬میباشند‪.‬‬
‫پایان‬