Transcript دانلود
به نام خدا استاد: جناب آقای دکتر جاللی تهیه و تنظیم: محسن قاسمی موضوع ساملونال Oمقدمه و تعریف فهرست Oطبقه بندی علمی ساملونال Oگونه های ساملونال Oویژگی های ساملونال Oنحوه ورود به بدن و چگونگی بیماریزایی Oعالئم آلودگی ،کنترل و پیشگیری و درمان Oمنابع مقدمه براساس نظریه 1987مالتوس در رساله ی اصل جعیت واثرات آن بر پیشرفت جامعه سرعت افزایش جمعیت به صورت تصاعد هندسی در حال است ،اگر چه سرعت افزایش مواد غذایی بصورت تصاعد حسابی است ولی می طلبد که تولید مواد غذایی افزایش یابد از این رو موضوع بهداشت و غذایی و جلوگیری از فساد و مسمومیت های غذایی ،چالشی است که علوم چون صنایع غذایی ،تغذیه ،پزشکی و دامپزشکی در حال دست و پنجه نرم هستند. در حال حاضر آمارهای جهانی از جمله WHO ، FAO ، FDAو... است که آمار بیماری های ناشی از مسمومیت های غذایی رو به افزایش 5 هر ساله در كشور آمریكا 24تا 81میلیون نفر به اسهال هاي ناشي از مواد غذایي مبتال مي شوند كه هزینه ي درمان این افراد و خسارت هاي اقتصادي ایجاد شده در اثر معدوم كردن غذاهاي فاسد 5-7میلیارد دالر تخمین زده مي شود. 6 بيماري هاي ناش ي از مواد غذايي • عفونت های غذایی Food Infection • مسمومیت های غذایی Food Intoxication ميكروب هايي مانند ساملونال ،كامپيلوباكتر ،اشرشياكلي ،ليستريا باعث ايجاد عفونت هاي غذايي مي گردند در صورتي كه ميكروب هاي استافيلوكوكوس آرئوس،كلستريديوم بوتولينوم ابتدا در غذا رشد كرده ،زياد مي شوند و پس از توليد سم ،مسموميت هاي غذايي را به وجود مي آورند. 7 طبقه بندی علمی باکتری:دامنه Bacteria :فرمانرو پروتئوباکتریا:شاخه Gammaproteobacteria :رده Enterobacteriales :راسته Enterobacteriaceae :تیره Salmonella :سرده 8 گونه های سالمونال -۱ Oساملونال تیفی -۲ Oساملونال کلراسوییس -۳ Oساملونال انتریتیدیس 9 ویژگی های سالمونال • ساملون ال باکتری ميله اي شكل و گرم منفی است. • ایجاد بیماری ساملونلوزيس Salmonellosisمی کند. (شایعترین بیماری زئونوز در جهان) • اعضای خانواده ساملونال از نظر مقاومت در برابر عوامل فیزیکی و شیمیایی شاخص هستند و به سختی نابود می‌شوند به طوری که شکل کلراسوییس آن شاخص ی برای سنجش کیفیت ضدعفونی‌کنندها می‌باشند. 10 11 ترتیب آلودگی مواد غذایی به سالمونال 12 10 8 6 درجه آلودگی مواد غذایی 4 2 0 12 نحوه ورود به بدن و چگونگی بیماریزایی • ساملون الها از طری آب و غذای آلوده (راه انتقال )Fecal- oralوارد دستگاه گوارش می‌شوند و به سطح سلول‌های اپیتلیوم مخاط روده متصل می‌گردند .سپس در واک وئل‌های درون این سلول‌ها وارد می‌شوند .اما گاهی نیز میان اتصاالت میان سلولی وارد می‌گردند. باکتری‌ها در محل ورود تکثیر می‌شوند و چون توانایی عبور از المیناپروپریا را دارند از آنجا به گردش خون وارد می‌شوند و در تمام قسمت‌های بدن منتشر می‌شوند .آنها بخش‌های ی را آلوده می‌کنند .در سلول‌های سیستم ماکروفاژ و رتیکلواند وتلیال مختلف سیستم لنفاو وارد شده و به تکثیر خود ادامه می‌دهند .یکی از بیماری‌ها که از طری ساملون ال ایجاد می‌شود تب تیفویید یا همان حصبه می‌باشد که بیشتر از طری آب و غذای آلوده سرایت می‌کند. 13 • ساملونالمنجربه گاستروانتريتـيـديـس درانسـان مي شود به طوری که حدود 1/4میلیون نمونه هرساله در آمریکا گزارش می شودCDC (. ) 2009; Crum-Cianflone • گوشت چرخ کرده آلوده شده ،نیز یکی از راههای انتقال این پاتوژن است. «حبيبي پور رضا, ،بيات سميه؛ تاثیر توام حرارت و الكتات سديم در غیرفعال كردن ساملونال تيفي موريوم در گوشت چرخ كرده؛ نشریه :علوم غذايي و تغذيه شماره :بهار , 1390دوره , 8شماره ( 2پياپي ; )30صفحه 70تا صفحه ».77 14 انتشار جغرافیایی تیفوئید در جهان • تیفوئید در تمام دنیا منتشر است .در سالهای اخیردرکشورهای پیشرفته کاهش یافته است. • انگلیس احتماال کمترین بروز حصبه دردنیا • نقاط داغ شناخته شده در دنیا :پرو ،اسکندریه(مصر) ،جاکارتا (اندونزی) ،هند ،پاکستان ،نپال 15 16 عالئم آلودگی با سالمونال عالئم آلودگی با ساملونال این عالئم غالبا بعد از 12تا 72ساعت ،پس از بلع غذا ظاهر می شوند .این عالئم عبارتند از: • -دل درد • -گرفتگی های عضالت شکمی • -اسهال آبکی و استفراغ • -تب و سردرد 17 افراد در معرض خطر • جوانان • ساملندان • زنان باردار • افراديكه سيستم ايمني ضعيفي دارند 18 کنترل و پیشگیری در مقابل خشک کردن، سایر باکتریهای گرم منفی در مقایسه با • ساملون الها در نمک زدن ،دود دادن و منجمد کردن مقاومند .به حرارت حساسند و کثیر در آب ت دماهای باالی 70cقادربه ادامه حیات نیستند .باسیلهای تیفوئید در یخ و بستنی تا بیش از یک ماه زنده می مانند. نمی یابند .بعض ی تا 7رو ز و در شرایط خشک در خاکی که با فاضالب پوشانده شده است تا 70روز و در مزه یا ظاه ر به تغییر شیر بدون در تابستان تا نصف آن زنده می مانند . سرعت رشد می کنند. در واقع شاخص بهداشت عمومی است. • تب تیفوئید 19 • مقاومت حرارتي ساملونال در مواد غذايي : ساملون ال حساس به حرارت هستند .پاستوريزاسيون براي نابودي سامل ونال در مواد غذايي كه رطوبت باال دارند كافي است .حرارت دهي به میزان 70درجه سانتيگراد به مدت 2دقيقه تعداد ساملون ال را به میزان 106كاهش مي دهد .ساملون ال در برودت کمتر از 6درجه سانتیگراد تکثیر پیدا نکرده و در دمای باالتر از 60درجه سانتیگراد از بین می رود .لذا نگهداری مواد غذایی پخته شده در دمای کمتر از 6 درجه و بیشتر از 60درجه سانتیگراد می تواند از بروز این بیماری جلوگیری نماید . 20 • آموزش در مورد شستشوی دست • دفع بهداشتی مدفوع ،رعایت فاصله بین چاه فاضالب و چاه آب آشامیدنی • تأمین آب سالم و بهداشتی :کلرینه کردن ،جوشاندن (مسافرت) • کنترل حشرات • پاستوریزه کردن شیر و محصوالت آن 21 • دقت الزم در تهیه مواد خوراکی سالم ،حمل و نگهداری ،بخصوص اغذیه سرد (ساالد) .در صورت عدم اطمینان غذا داغ مصرف شود و پوست میوه ها گرفته شود. • کنتر ل کیفیت صنایع غذایی ،استفاده از آب سالم جهت خنک کردن غذا هایی که کنسرو می شوند. • محدودیت مصرف صدف خوراکی ،جوشاندن حداقل برای 10دقیقه • آموزش بهداشت به بیمار ،دوران نقاهت و حاملین 22 درمان سالمونلوز • بیشتر مبتالیان بدون روش های درمانی ،در طی 4تا 7روز بهبود می یابند. • افرادی که دارای اسهال شدیدی می باشند ،نیاز به جبران مایعات از دست رفته دارند .این مایعات را می توان از طری داخل وریدی به بدن رساند. • آنتی‌بیوتیک همیشه الزم نیست .اما اگر باکتری ساملونال ،روده ها را عفونی کرده باشد ،درمان آنتی‌بیوتیک الزم است. • درمان با آنتی بیوتیک در کودکان ،افراد ضعیف ،افراد مسن و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف الزم است ،زیرا در این افراد باکتری ساملونال ،خیلی قوی عمل می کند. 23 درمان تیفوئید • داروی انتخابی تیفوئید در بزرگساالن :سیپروفلوکساسین • اگر بدانیم حساس است:کلرا مفنیکل ،آموکس ی سیلین،کوتریموکسازول، سفتریاکسون (تزریقی) • درمان حاملین مزمن :آمپي يا آموكس ي همراه پروبنسيديا كوتريموكسازول براي 6 هفته افراد • ساملونلوز غیر تیفوئیدی درمان نمی شود مگر شرایط خاص (عوارض ، مسن ،شیر خواران کمتر از 3ماه ،نقص ایمنی) 24 اقدامات در زمان اپیدمی • جستجوی حامالن و بیماران و راه انتقال (منبع و مخز ن) • حذف غذاهای آلوده ،جوشاندن یا پاستوریزه کردن شیر ،کلرینه کردن منابع آبی مشکوک. • تمام آبهای آشامیدنی مصرفی جوشانده یا کلرینه گردد. • مصرف روتین واکسن توصیه نمی شود. • موازین بین املللی :ایمن سازی مسافران به مناط اندمیک 25 خصوصیات رشد سالمونال در مواد غذایی • توانایی رشد در دمای 54درجه سانتی گراد • توانایی رشد در مواد غذایی نگه داری شده در 2 – 4درجه سانتیگراد • توانایی رشد در PH (PH =5/4-5/9اپتیمم )5/6-5/7 • عدم رشد در %3-4نمک 26 عفونت با میكروب سالمونال را چگونه تشخیص مي دهند؟ عوامل زيادي مي توانند ايجاد تب و اسهال و دل درد نمايند لذا براي تشخيص اينكه كدام ميكروب يا ويروس اين عالئم را ايجاد نموده الزم است آزمايش مدفوع و كشت آن انجام گیرد و از طري شناخت عالئم باليني امكان تشخيص قطعي عفونت با ميكروب ساملونال مقدور نيست. 27 روشهاي جداسازي محيط هاي غني كننده )) Enrichment تتراتيونات براث ،بريليانت گرين ،سلنيت براث )(SEL (MSRV) Modified semisolid rappaport - vassiliadis GN broth 28 محیط هاي كشت Mac conkey- EMB, XLD, SS, HE, .BS, BG. • • محيط هاي جديد Rambach agar- XLT4 – Novobiocin-brilliant green – • glycerol- lactose agar 29 کشفیات و مقاالت • موسوی و همکاران( )1389در مقاله ای با عنوان بررس ي اثر اسانس گياه آويشن شیرازي بر روي میزان رشد ساملونال تيفي موريوم در سوپ جو تجارتي اعالم نمودند: اسانس گياه آويشن شیرازي احتماال قادر است به عنوان يک نگهدارنده مناسب عليه بعض ي باکتري هاي پاتوژن غذايي در برخي از مواد غذايي مورد استفاده قرار گیرد. 33 • در پژوهش ی دیگر با عنوان اثر تابش کوتاه مدت اشعه ميکرو ويو بر باکتري ساملونال تيفي موريوم تلقيح شده به پاچین مرغ در مجله تحقيقات دامپزشكي ايران (دانشگاه شیراز) جمشیدی ،ع و همکاران( )1388به نتیجه ای رسیدند که به این شرح می باشد: • نتايج نشان داد در صورتي که دماي سطحي قطعه به باالتر از C72° برسد منجر به حذف آلودگي سطحي آن به باکتري ساملونال تيفي موريوم مي گردد. 34 • محبوبی ،م و همکاران در سال 1388مقاله ای را با عنوان بررس ي اثر ضد ميکروبي اسانس هاي آويشن ،مرزنجوش ،مرزه و اکاليپتوس بر باکتري هاي اشريشياکلي ،ساملونال تيفي موريوم و قارچ هاي آسپرژيلوس نايجر ،آسپرژيلوس فالووس ارائه دادند که نتیجه گیری نشان داد: • تيجه گیري :اثر ضدميکروبي اسانس هاي مرزنجوش ،آويشن و مرزه مربوط به جز تيمول و کارواکرول به ويژه تيمول آن است .با توجه به نتايج به دست آمده و محدوديت استفاده از ترکيبات شيميايي در مرغداري ها ،ضرورت جايگزيني مواد شيميايي با اسانس ها مي تواند زمينه ساز مطالعات آتي ،به منظور ساخت ضدعفوني کننده ها و مکمل هاي غذايي جهت کنترل بيماري هاي انساني و حيواني باشد. 35 • هم افزايي اثر ضدميکروبي الکتوباسيلوس پالنتاروم با عصاره هاي مرزه و شويد بر ساملونال تيفي موريوم؛ در شيشه و در مدل حيواني عنوان پژوهش تیزفهم ،ح و همکاران بود که در سال 1392در نشریه اف دانش به ثبت رسید. • نتيجه گیري پژوهش :عصاره اتانولي مرزه تاثیر هم افزايي بر اثر ضدميکروبي سوپرناتانت خنثي الکتوباسيلوس پالنتار وم عليه ساملونال تيفي موريوم دارد. 36 • نتیجه گیری پژوهش رضویلر ،د و همکاران با عنوان اثرات اسانس آويشن شیرازي ،اسيد استيک ،درجه حرارت و زمان نگهداري بر روي احتمال رشد يک سلول و سلولهاي مورد نياز ساملونال تايفي موريم در محيط آبگوشت قلب – مغز: ي • با توجه به نتايج به دست آمده در تحقي ،اسانس آويشن شیراز احتماال مي تواند بعنوان يک نگهدارنده و ضد باکتري مناسب الاقل عليه برخي از باکتري هاي گرم منفي از جمله باکتري مورد مطالعه ،در برخي از مواد غذايي مورد استفاده قرار گیرد. 37 • نتیجه گیری پژوهش برومند ،ع و همکاران در گروه علوم و مهندس ي صنايع غذايي ،دانشگاه تهران با عنوان بررس ي خاصيت ضد ميکروبي اسانس بذرهاي شويد ( Anethum )graveolensو گشنیز ( )Coriangrum sativumبر روي استافيلوکوکوس اورئوس ،اشرشياکلي ،O157:H7ساملونال تيفي موريوم با استفاده از آزمايش حساسيت رقت در محيط مايع: • نتايج نشان داد که استافيلوکوکوس اورئوس حساسترين و ساملونال تيفي موريم مقاوم ترين باکتري به هر دو اسانس بودند .اسانس بذر کشنیز نسبت به اسانس بذر شويد بازدارندگي بيشتري بر باکتري هاي گرم منفي داشت .اسانس بذر گشنیز داراي MICو MBCبرابر با ppm 1000و اسانس بذر شويد داراي کمترين غلظت بازدارنده ( )MIC معادل ppm 500و کمترين غلظت باکتري کش ي ( )MBCبرابر با ppm 1000در مقابل باکتري استافيلوکوکوس اورئوس بود .در مورد ساملونال اسانس ها در هيچ يک از غلظت ها اثر بازدارندگي نشان ندارند. 38 منابع • جیمز .ام .جی ،و همکاران "،میکروبیولوژی غذایی مدرن " ،ترجمه سید علی مرتضوی ،1388 ،انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد • رکنی ،ن "،1383 ،اصول بهداشت مواد غذایی " ،چاپ پنجم ،انتشارات دانشگاه تهران • کالنتری ،ه" ،1387 ،سمشناسی -دستنامههای آزمایشگاهی" ،روشهای نوین توکسیکولوژی ،انتشارات تیمورزاده • جمشیدی ،ع ،و همکاران " ،استفاده از اشعه مایکروویو در کاهش آلودگی سطحی الشه طیور به باکتری سالمونال تایفی موریوم" ،مقاله فناوری های نوین در علوم صنایع غذایی مشهد • FAO/WHO, 1992, Safe food for all, Proceeding of the third world congress foodborne infections and intoxication, Institute of Veterinary Medicine Berline FAO/WHO collaborating centre for research and training in food hygiene and zoonoses. • دانشنامه ویکی پدیا ،پورتال سازمان موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی مقاالت جهاد دانشگاهی 39 جهت دریافت فایل ها به فرمت دلخواه به آدرس اینترنتي زیر مراجعه نمایید: Oدر پایان بر خود الزم می دانم از استاد محترم جناب آقای دکترجاللی به سبب زحمات و راهنمایی هایشان تشکر و قدردانی نمایم. Oاز توجه شما دانشجویان نیز کمال 41