Health Care Personel/provider
Download
Report
Transcript Health Care Personel/provider
تهیه و تنظیم:
هادی صبا
شهریور 1393
مقدمه
در روند ارائه خدمات بهداشتي درماني در محیط بیمارستان
بدلیل نوع اشتغال و مواجهات مختلف محیطي و حرفه اي
افراد در معرض حوادث و بیماري هاي متعدد قرار دارند ،در
نتیجه بیشتر از دیگران آسیب دیده و یا ممكن است بیمار
شوند .از طرف دیگر وضعیت سالمت پرسنل نیز مي تواند بر
كمیت و كیفیت خدمات آنها نیز تأثیر گذارد.
کارکنان مراقبت بهداشتی HCP
)(Health Care Personel/provider
اصطالح کارکنان مراقبت بهداشتی HCP
به تمامی افرادی گفته می شود که با دستمزد و یا بدون دستمزد مراقبت
بهداشتی ارائه می نمایند و احتمال مواجهه با مواد عفونی (مانند خون
،بافتها و مایعات خاص بدن و وسایل پزشکی ،تجهیزات و یا سطوح
محیطی آلوده به این مواد) دارند.
• HCPممکن است شامل کارکنان خدمات ،اورژانس
پزشکی ،کارکنان دندانپزشکی ،کارکنان آزمایشگاه ،
کارکنان اتوپسی ،پرستاران ،بهیاران ،پزشکان ،تکنسین
ها ،درمانگر ها ،داروسازان ،دانشجویان و کار آموزان و
ارائه دهندگان خدمات مراقبتی در منزل ،...و افرادی که
به طور مستقیم در مراقبت بیمار دخالت ندارند اما بصورت
بالقوه در معرض آن هستند ,باشد.
تعریف مواجهه
مواجهه یعنی تماس خون ،بافت یا سایر مایعات بالقوه عفونی بدن
از طریق فرو رفتن سوزن در پوست یا بریدگی با شیء تیز یا
تماس این مواد با غشای مخاطی یا پوست آسیب دیده ( مانند
پوست ترک خورده ،یا خراشیده شده یا مبتال به درماتیت ) که
ممکن است )HCP (Health Care Personel/provider
را در معرض عفونت HBV ،HIVو HCVقرار دهد.
شايع ترين مشكالت گروه شاغلين در بيمارستان
-1ارگونومی ( ) LBP - ...
-2بیولوژیک () HIV – HBV - ...
-3فیزیکی () LASER – Ionization – noise - ...
-4شیمیایی () Latex – ETO – Formalin - ...
-5سایکولوژی(( Shift Work - ...
-6مکانیکی()Falls – Sharps - ...
بيماريهای شايع در پرسنل بيمارستانی
-1بیماریهای عضالنی اسکلتی
-2درماتیتهای تماسی
-3بیماریهای عفونی :از راه ریه – از راه خون – از راه پوست
-4بیماریهای تنفسی
-5عوارض ناشی از کار شیفتی
راههای پيشگيری از بيماريهای شغلی
پیشگیری اولیه :
شناسایی عوامل زیان آور محیط کار و اندازه گیری آنها اقدامات مهندسی اقدامات مدیریتی -استفاده از وسایل حفاظت فردی
پیشگیری ثانویه :
-انجام معاینات ادواری – غربالگری و ارجاع بیماران به مراکز تخصصی
پیشگیری ثالثیه :
بازتوانی و نوتوانی افراد آسیب دیده -غرامت
مایعات بالقوه عفونت زا
خون مهمترین مایع بدن است که می تواند عفونت زا باشد.مایعات زیر نیز
بالقوه آلوده محسوب می شوند:
› مایع مغزی نخاعی
› مایع سینوویال
› مایع پلور
› مایع صفاقی
› مایع پریکارد
› مایع آمینوتیک
میزان خطر انتقال عفونت HBV ، HIVو HCVاز این مایعات مشخص نیست .
ادامه
• ادرار ،بزاق ،خلط ،مدفوع ،مواد استفراغی ،ترشحات بینی ،اشک،
عرق عفونت زا نیستند،مگر اینکه آشکارا خونی باشند.
• انتقال عفونت HIVاز راه گاز گرفتگی به ندرت گزارش شده است.
• عالوه بر خون و مایعات آشکارا خونی ،منی و ترشحات واژن نیز
بالقوه آلوده در نظر گرفته می شوند.
عوامل افزایندۀ خطر انتقال
• وجود خون واضح بر روی وسایل
• فرو رفتن مستقیم سوزن در شریان یا ورید
• جراحت عمیق
• بیماری پیشرفته یا با بار ویروسی باال در فرد منبع
• فرو رفتن سوزنهای توخالی
محافظت نخستین اقدام
پیشگیری است
محافظت
• دستها را به دفعات و به طور کامل قبل و بعد از مراقبت بیمار با آب
وصابون بشویند.
• از وسایل حفاظت فردی مناسب با وضعیت مراقبت استفاده کنند (
گان ,ماسک ,عینک .)...
• در زمان هر گونه رگ گیری شامل شریانی یا وریدی باید دستکش
بپوشند.
ادامه
• در هنگام کارکردن با وسایل تیز به موارد زیرتوجه کنند:
– فراهم کردن فضای امن با دسترسی راحت به ظرف مخصوص
دور انداختن وسایل تیز.
– دور ا نداختن وسایل نوک تیز استفاده شده در . Safety Box
– عدم سرپوش گذاری مجدد سوزنها.
– استفاده از وسایل ایمنی مناسب.
مداوای محل مواجهه
در اولین فرصت محل مواجهه را بااستفاده از آب معمولی شستشو دهید.
غشاهای مخاطی مواجهه یافته را با آب معمولی و فراوان شستشو دهید.
چشم مواجهه یافته را با آب فراوان یا محلول نرمال سالین شستشو دهید.
از هر گونه دست کاری محل مواجهه خودداری نمایید و از مواد گند زدا یا
ضد عفونی کننده برای تمیز کردن زخم استفاده نکنید.
از فشردن یا مکیدن محل آسیب خودداري كنید.
گرفتن 5-10سی سی خون از منبع و . HCP
براي پاشیدن به دهان
• فوراً مایع را به خارج دهان بیرون بریزید.
• با آب یا سرم نمكي دهان را كامل بشویید و بیرون بریزید
و چندین بار تكرار كنید (در دهان صابون یا مواد ضد
عفوني كننده بكار نبرید).
ثبت وگزارش دهی
• تاریخ و زمان مواجهه
• جزئیات مواجهه ( چگونگی مواجهه ،محل وقوع حادثه،
منطقه مواجهه یافته روی بدن ،نوع ترشحات ،حجم
ترشحات ،در صورت تماس با ابزار تیز عمق تماس و)...
ارزیابی مواجهه
نوع مواجهه
› آسیب پوستی
› مواجهه غشای مخاطی
› مواجهه پوست ناسالم
نوع مایع /بافت
شدت مواجهه
› شامل مقدار خون
› عمق مواجهه در تماس های پوستی
نوع :مایع /بافت
خون
مایعات حاوی خون قابل رویت
مایع یا بافت بالقوه عفونی (منی ،ترشحات واژینال ،مایع
مغزی نخاعی ،مایع سینوویال ،مایع پلور ،مایع صفاقی ،
مایع پریکارد و مایع آمینوتیک)
تماس مستقیم با ویروس در آزمایشگاه
ارزیابی منبع مواجهه
• مشخص بودن منبع مواجهه (گرفتن 5-10سی سی
خون از منبع)
• منبع مشخص نیست(نیازمند ارزیابی است)
وضعیت منبع مواجهه
– اگر فرد منبع مبتال به HIVباشد ،مرحله بیماری ،تعداد سلول ،CD4بار
ویروسی ، HIVتاریخچه درمان ضد رترویروسی و در صورت دسترسی
اطالعاتی در باره مقاومت به داروهای ضد رتروویروسی؛
– سوابق HCPمواجهه یافته:
• وضعیت واکسیناسیون هپاتیت Bو پاسخ به واکسن؛
• سابقه قبلی عفونت HBV، HIVیا HCVو سایر بیماریها؛
• داروهای مورد استفاده و آلرژی های دارویی؛
• بارداری یا شیردهی؛
مواجهه با
HBV
خطر انتقال شغلی HBV
• در صورتیکه HBS Agو HBe Agمنبع هر دو مثبت
باشد خطر ایجاد هپاتیت بالینی ، %31-22 ،و احتمال ایجاد
تغییرات سرولوژیک % 62-37 ،برآورد شده است.
• چنانچه HBe Agمنفی و HBS Agمثبت باشد ،خطر ایجاد
هپاتیت بالینی از سوزن آلوده % 1-6 ،و خطر ایجاد شواهد
سرولوژیک عفونت % 23-37 ،HBVاست.
Recommended Postexposure Management:
(PEP for Exposure to HBV(
Vaccination and
exposed person
Unvaccinated
Previously
vaccinated
Known responder
Known
nonresponder
Antibody response
unknown
source is HBsAg positive
HBIG x 1 and initiate
hepatitis B
vaccine series
No treatment
HBIG x 1
and initiate
re-vaccination or
HBIG x 2
Test exposed person for antiHBs
1. If adequate, no treatment
2. If inadequate, HBIG x 1
and vaccine booster
Recommended Postexposure Management:
)PEP for Exposure to HBV(
exposed person
source is not tested or
status unknown
Unvaccinated
Initiate hepatitis B vaccine
series
Previously vaccinated
Known responder
Known nonresponder
Antibody response
unknown
No treatment
If known high-risk source treat
as if source were HBsAg
positive
Test exposed person for antiHBs
1. If adequate, no treatment
2. If inadequate, vaccine
booster and recheck titer
in 1-2 m
مواجهه با
HCV
خطر انتقال شغلی HCV
• بطور متوسط تغییرات سرمی در 1.8در صد ( محدوده
0-7در صد ) موارد بعد از مواجهه پوستی اتفاقی با منبع
HCVمثبت ،بروز میکند.
• انتقال به ندرت در اثر مواجهه غشاهای مخاطی با خون
صورت می گیرد و هیچ انتقالی در اثر تماس پوست سالم یا
غیر سالم با خون در HCPبه اثبات نرسیده است.
ادامه
• در حال حاضر هیچ توصیه ای برای پروفیالکسی دارویی
بعد از تماس برای HCVوجود ندارد .ایمنوگلوبولین
موثر نیست .واکسن نیز وجود ندارد .برای کارکنان
مواجهه یافته باید مشاوره مناسب ،آزمایش و پیگیری
انجام شود.
مواجهه با
HIV
خطر انتقال HIVدر انواع مواجهه ها
• بیشترین میزان خطر تخمیني انتقال HIVدر هر نوبت
مواجهه به ترتیب در تزریق خون ،استفاده از سوزن
مشترك در مصرف كنندگان تزریقي مواد ،مفعول بودن
در یک آمیزش مقعدي و جراحتهاي ناشي از فرورفتن
سوزن در پوست مشاهده شده است.
خطر عفونت در موارد زیر باالتراست
مواجهه با مقادیر بیشتر خون یا سایر مایعات عفوني.
مواجهه با خون و یا مایعات عفوني بدن یك منبع مبتال به بیماري پیشرفته ،HIV
یا مرحله حاد.
آسیب عمیق از طریق پوست.
مواجهه با منبع مبتال به عفونت هم زمان هپاتیت Cدر مواجهه های با خون.
وجود عفونت آمیزشي در هر یك افراد منبع یا مواجهه یافته.
تجاوز جنسي به دلیل آسیب مخاطي بیشتر ،تعداد مهاجمان و یا مقاربت تروماتیك،
سن کم فرد مواجهه یافته.
خطر انتقال شغلیHIV
• بعد از مواجهه پوستی با خون آلوده به ،HIVحدود 0.3
در صد و بعد از مواجهه غشای مخاطی حدود 0.09در صد
برآورد شده است.
• خطر انتقال بعد از مواجهه با مایعات و بافتها بجز خون
آلوده به HIVاندازه گیری نشده است ،ولی احتماال بسیار
کمتر از خون آلوده است.
تخمین خطر انتقال HIVدر انواع مواجهه ها
• استفاده از کاندوم ،خطر هر مواجهه را 20برابر
کم می کند.
معیارهای شروع پروفیالکسی
• مواجهه در 72ساعت اخیر اتفاق افتاده باشد
و
• فرد مواجهه یافته مبتال به عفونت HIVنیست
و
• مخاط و یا پوست آسیب دیده در تماس با مایعات بالقوه عفونی
بدن قرار گرفته اند
و
• منبع مبتال به عفونت HIVاست و یا جزء گروههای پر خطر
قرار دارد
()GOLDEN TIME = 6 hr
ادامه
• نامشخص بودن وضعیت HIVدر فردی که دچار
مواجهه شده ،مانعی برای شروع پروفیالکسی با
ARVنیست .نتیجه آزمایش تصمیم برای ادامه
درمان را مشخص خواهد کرد.
ادامه
• اگر منبع در اختیار می باشد اما وضعیت HIVوی نامشخص
اما سابقه رفتارهای پر خطر داشته است:
– اگر در ظرف 48-24ساعت انجام آزمایش الیزا امکان پذیر نیست
تست هاي تشخیصي Rapidانجام شود.
– الیزا مثبت یا rapidتست مثبت پیشنهاد كننده شروع پروفیالکسی
در صورت وجود اندیکاسیون می باشد.
– شروع پروفیالكسي نباید تا آماده شدن جواب آزمایشات به تاخیر
بیافتد.
منابع پرخطر
– مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی.
– افرادیکه سابقه زندان داشته اند.
– افرادیکه سابقه رفتارهای جنسی پرخطر دارند.
– همسر یا شریک جنسی هر یک از گروههای
فوق.
زمانی که منبع مشخص نیست
• احتمال مواجهه با عوامل منتقل شونده از راه خون را با توجه به
شیوع این پاتوژن ها در جمعیتی که فرد منبع از آن جمعیت بوده ،
ارزیابی کنید.
• آزمایش سوزنهای دور ریخته شده برای پاتوژنهای خونی ممنوع است.
• سوزن هایی که در پارکهای که محل تردد معتادین تزریقی می باشند
آلوده محسوب شده و مواجهه جلدی با آنها نیازمند شروع پروفیالکسی
می باشد.
رژیم دارویی انتخابی
Zidovudine (AZT) 300 mg BID •
Lamivudine (3TC) 150 mg BID •
)• ترودا (روزانه
مدت زمان زنده ماندن ویروسها در خارج از
بدن
• ..............HIVتا چند دقیقه
............. HBVتا یک هفته
3............HCVتا 6ماه
درصد انتقال
• 30 HBVدرصد
• 3 HCVدرصد
• 0/3 HIVدرصد
راههای مواجهه با داروهای شيمی درمانی
مواجهه در جریان باز شدن ویال این داروها در کنار تخت بیمار. -مواجهه حین تخلیه هوای موجود در سرنگ تزریق.
مواجهه در جریان تماس پوستی با داروها یا تماس پوستی با ادراربیماران.
-مواجهه در اثر تماس با مالفه بیماران که آلوده به دارو شده باشد.
نكات ايمني هنگام آماده كردن دارو داروهای
شيمی درمانی
-1دستها را بطور كامل بشویید.
-2از گان مخصوص با نفوذ پذري كم ،بدون پرز ،جلو بسته با آستینهاي بلند و
مچ كشي استفاده كنید.
-3از دستكش جراحي التكس پودر نزده استفاده كنید ( دستكشهاي پودر زده مي
تواند باعث تماس دست با دارو از طریق باقیمانده پودر شوند ).
-4در صورت امكان از دو جفت دستكش استفاده شود.
-5ماسكهاي جراحي مانع استنشاق دارو نمي شوند ،بنابراین اتاق مخصوص آماده
كردن دارو باید داراي تهویه مناسب به سمت خارج باشد.
-6استفاده از قفسه ایمني بیولوژیك ) )Biological safety cabinetهنگام آماده كردن دارو
ضروري است .در صورت عدم وجود این سیستم از یك رسپیراتور با فیلترهاي قوي به همراه
پوششهاي پالستیكي صورت استفاده گردد Type B of Class 2 (.و یا ) Class 3
-7تمام سطوح قفسه و مكان آماده سازي دارو قبل و بعد از آماده سازي با الكل % 70و حوله یكبار
مصرف تمیز كنید.
-8در تمام مراحل آماده سازي دارو از روش آسپتیك استفاده كنید.
-9از پر نمودن بیش از حد ظروف دارو خودداري كنید و حالل را به آهستگي به ظرف اضافه كنید
-10هنگام باز كردن آمپولهاي شیشه اي ،از یك گاز استریل یا پنبه آغشته به الكل در اطراف گردن
آمپول استفاده كنید ،آمپول را در فاصله اي دورتر از بدن باز كنید.
-11از تماس دست با دهان و چشم اجتناب كنید.
-12از خوردن ،آشامیدن ،استعمال سیگار ،جویدن آدامس و نگهداري غذا در محل آماده سازي
دارو یا نزدیك آن خودداري كنید.
نکته
در یک تحقیق که در ایاالت متحده آمریکا و کانادا انجام شده نشان داد :
%75اتاق های تهیه داروها
و
%65بخش های انکولوژی
دارای آلودگی سطوح ( ) surface contaminationبا داروهای خطرناک
هستند.
موفق باشید