مبانی کنترل عفونت 18 آبان 1391
Download
Report
Transcript مبانی کنترل عفونت 18 آبان 1391
مبانی کنترل عفونت
بیمارستانی
محبوبه رخساری
سوپروایزر کنترل عفونت
بیمارستان حضرت علی اصغر(ع)
1391
میزان بروز عفونتهای بیمارستانی در کشورهای توسعه یافته 10-5
درصد و در کشورهای در حال توسعه باالی 25درصد است .میزان
صدمه اقتصادی ناش ی از آن حدود ساالنه 8میلیارد دالر در یک
کشور با در آمد متوسط است.
عفونت بیمارستانی:
عفونتی که به صورت محدود یا منتشر و در اثر واکنش های بیماری زای
مرتبط با خود عامل عفونی یا سموم آن در بیمارستان ایجاد می شود به
شرطی که:
حداقل 48تا 72ساعت بعد از پذیرش بیمار در بیمارستان ایجاد شود.
در زمان پذیرش،فرد نباید عالئم آشکار عفونت مربوطه را داشته باشد و
بیماری در دوره نهفتگی خود نباشد.
معیارهای مرتبط با عفونت اختصاصی را جهت تعریف عفونت بیمارستانی
داشته باشد.
با توجه به اینكه بیشتراز %80عفونتهاي بیمارستاني را عفونتهاي ادراري ،
زخم هاي جراحي ،تنفسي و خوني تشكیل مي دهد ،داده هاي مربوط به
این چهار عفونت از تمامي بیمارستانها جمع آوري و مورد تجزیه و تحلیل
قرار مي گیرد،الزم به ذکر است در کلیه موارد تشخیص و تایید عفونت
توسط پزشک الزامی است.
عالئم عفونت تنفسي -عفونت ادراري – عفونت محل جراحي -عفونت خوني
به شرح زیراست:
عالئم عفونت تنفسي:
افزایش ترشحات خلط
بي ثباتي استرنوم
تنگي نفس
رال /صداهاي تنفسي برونكیال
سرفه
ویزینگ
هموپتزي
عالئم عفونت اداري:
اولیگوري (كمتر از 20سي سي در ساعت)
تكررادرار ( (frequency
سوزش ادراري ()dysurea
فوریت ادراري ()urgency
عفونت محل جراحي:
عفونت مربوط به عمل جراحي كه طي 30روز بروز كرده باشد در صورتي
كه هیچ جسم خارجي ( (implantدرمحل قرارداده نشده باشد،یا طي
یكسال بروز كرده باشد )در صورت وجود (implant
عالئم:
ترشح چركي از محل برش
حساسیت محل
قرمزي
تورم
درد
تب باالي 38درجه
عفونت خوني یا سپسیس:
دمای باالي 38درجه یا کمتر از 36درجه سانتیگراد
افت فشار(فشار سیستولیك ) 90
اولیگوري كمتراز 20سي سي در ساعت
تاکی پنه و تاکی کاردیا
اهمیت رعایت بهداشت دستها
در کنترل عفونتهای بیمارستانی
Why ??
با رعایت اصول بهداشت دست در بیمارستانها تا
80درصد از آمار عفونتهای بیمارستانی کاسته می
شود.
WHEN ??
? WHEN
چه موقع دستهایمان را با آب و صابون بشوئیم
-1درصورت رویت آلودگی واضح دستها با مواد پروتئینی یا کثیفی دستها.
-2قبل از غذا خوردن.
-3بعد از رفتن به دستشویی.
-4در صورت شک مواجهه با باسیل آنتراکس یا هر باکتری اسپورزا.
-5پس از هر 5یا 6بار الکل راب کردن یکبار شستشوی دست مفید است.
? WHEN
چه موقع دستهایمان را با محلول الکلی ضدعفونی کنیم
-1قبل و بعد از تماس با پوست سالم بیمار ( )1و ()2
-2قبل و بعد از تماس با مایعات یا ترشحات بدن ،مخاطات ،پوست آسیب دیده یا
زخم به شرط عدم آلودگی قابل رویت دست ()3
-3حین مراقبت از بیمار در صورت حرکت دست از قسمت آلوده بدن به قسمت تمیز
-4بعد از تماس با وسایل بالفاصله در مجاورت با تخت بیمار ()5
-5قبل از کارگزاری سوند ادارای یا کاتتر وریدی محیطی ()2
-6قبل و بعد از پوشیدن دستکش()3
پانسمان
HOW ??
)Isolation Precaution (IP
ایزوالسیون
هدف از جداسازی بیماران در بیمارستان،جلوگیری از انتقال
میکروارگانیسم ها از بیماران(چه مبتال به عفونت و چه کلونیزه با
عفونت)به سایر بیماران،عیادت کنندگان و پرسنل پزشکی است.از
آنجایی که فرایند جداسازی بیماران گران و زمان بر میباشد و ممکن
است مانع از مراقبت بیماران گردد،فقط باید در مواقع ضروری
صورت پذیرد.از طرف دیگر عدم جداسازی بیماران مبتال به
بیماریهای واگیر می تواند منجر به مرگ ومیر و ایجاد بیماری در
دیگران شود و گاهی باعث همه گیری ،طوالنی شدن مدت بستری
در بیمارستان و افزایش هزینه ها گردد.با رعایت اصول جداسازی
مشتمل بر دو قسمت ”احتیاطات استاندارد“ و ” احتیاط بر اساس
راه انتقال بیماری“ می توان از بروز مشکالت فوق جلوگیری نمود.
Standard Precaution
احتیاط های استاندارد:
احتیاط های استاندارد،جایگزین احتیاط های همه جانبه یا عمومی
شده است و رعایت آنها برای تمام بیماران ضروری است.در
صورت تماس با خون،تمام مایعات بدن،ترشحات و مواد دفعی بدن
بجز عرق(بدون در نظر گرفتن خون قابل رویت داخل آنها)،پوست
آسیب دیده و مخاط ها،رعایت موارد زیر ضروری است:
شستن دست
پس از تماس دست ( با دستکش یا بدون دستکش ) با خون و
مایعات بدن دست ها را بشوئید دست ها باید بالفاصله پس از
درآوردن دستکش و در فاصله بین تماس با بیماران شسته شوند.
دستکش
به هنگام دست زدن به خون و مایعات بدن و لوازم آلوده از دستکش استفاده
نمائید و قبل از تماس با مخاط و پوست آسیب دیده بیمار ،دستکش را از
دست خارج کنید و دست ها را بشوئید تا از انتقال میکروارگانیسم ها به سایر
بیماران یا محیط جلوگیری شود.
ماسک ،محافظ چشم ،محافظ صورت
جهت محافظت از مخاط چشم ،بینی و دهان در حین انجام بعضی از اعمالی
که احتمال پاشیده شدن خون و مایعات بدن وجود دارد باید از ماسک و محافظ
چشم استفاده کرد.
گان
جهت محافظت پوست و جلوگیری از آلوده شدن لباس در حین انجام بعضی از
اعمال که احتمال ترشح و پاشیده شدن خون و مایعات بدن وجود دارد باید از
گان استفاده کرد و پس از اتمام کار،گان آلوده را خارج نموده و دستهای خود
را بشوئید تا از انتقال میکروارگانیسم ها به سایر بیماران و محیط جلوگیری
شود.
لوازم و مراقبت از بیمار
لوازمی که برای مراقبت از بیمار مصرف شده و با خون و یا مایعات بدن
آلوده شده است باید به نحوی جمع آوری شود که از مواجهه با پوست و
مخاط با آنها و آلوده شدن لباس و انتقال میکروارگانیسم ها به سایر بیماران
و محیط جلوگیری شود ،همچنین در خصوص لوازم چند بار مصرف باید قبل
ازاستفاده جهت بیمار دیگر به شکل مناسب نظافت گردد ودر مورد وسایل
یکبار مصرف نیز باید به صورت مناسب معدوم گردد.
ملحفه و البسه
جمع آوری ،انتقال و انجام فرآیند های الزم جهت نظافت ملحفه های استفاده
شده که با خون و مایعات بدن آلوده شده اند باید یه گونه ای باشد که که از
مواجهه پوست و مخاط با آن ها و آلوده شدن لباس جلوگیری شود.
دفع سوزن
در هنگام دفع سوزنهای مصرف شده باید مراقب بود تا آسیبی وارد نشود،
هرگز درپوش سوزنهای مصرف شده را مجددا ً بر روی سوزن قرار ندهید،
خم نکنید ویا آن را نشکنید و جهت دفع آن از Safety boxاستفاده نمائید
محل استقرار بیمار
بیماری که محیط را آلوده می کند ویا در جهت حفظ و کنترل محیط مناسب
کمک نمی کند بایستی در اتاق خصوصی جای گیرد .،اگر اتاق خصوصی در
دسترس نیست با مسئولین کنترل عفونت مشاوره کرده تا مکان استقرار وی
مشخص شود.
Transmission-Based Precautions
احتیاط هایی که باید بر اساس راه انتقال عفونت ها رعایت گردند
این نوع احتیاط ها باید برای بیمارانی در نظر گرفته شوند که دچار سندرم
بالینی مشکوک یا قطعی،تشخیص بیمار خاص(اختصاصی)،کلونیزاسیون یا
عفونت با ارگانیسم مهم از لحاظ اصول همه گیر شناسی شده اند.ذکر این نکته
ضروری است که رعایت این نوع احتیاط ها باید با رعایت اصول احتیاط های
استاندارد توام گردد.سه نوع احتیاط بر اساس راه انتقال عفونت ها وجود
دارد.بری تعداد کمی از بیماری ها(مانند آبله مرغان)،رعایت بیش از یک نوع
احتیاط ضرورت می یابد.
Air borne precautions
احتیاط های هوایی
احتیاط هوایی برای جلوگیری از انتقال بیماری هایی که از طریق هسته
قطرات با اندازه کوچکتر از 5میکرون یا ذرات گرد و غبار حاوی عامل
عفونی ( (droplet nucleiبکار می رود.
بیماری هایی که رعایت احتیاط هوایی برای آنها ضرورت دارد عبارتند از:
سل ریه یا حنجره
سرخک
آبله مرغان(-)Varicellaآبله()Smallpox
زونای (نوع منتشر یا در بیمار نقص ایمنی)
سندرم تنسی-حاد شدید()SARS
تب های خونریزی دهنده ویروسی()VHF
بیماران دچار عفونت HIVیا در معرض آن که بابت،سرفه و ارتشاح ریوی
مراجعه نموده اند باید به صورت تجربی تحت احتیاط هوایی قرار گیرند تا
تشخیص بیماری سل در آنان رد شود.
الف – محل استقرار بیمار
استقرار بیمار در اتاق خصوصی به نحوی که فشار هوای منفی کنترل شده
نسبت به محیط اطرافش داشته باشد و حداقل 6بار تبادل و تعویض هوا در
ساعت انجام گیرد ،درب اتاق بسته باشد و بیمار در داخل اتاق باقی بماند ،
اگر اتاق خصوصی در دسترس نیست ،بیمار را در اتاقی که بیمار دیگر با
همان میکروارگانیسم دچار عفونت فعال شده وبه جز آن عفونت دیگری ندارد
بستری نمائید.
ب – محافظت تنفسی
به هنگام ورود به اتاق بیماری که سل شناخته شده دارد و یامشکوک به آن
می باشد از ماسک ( )N95استفاده نمائید و اگر نسبت به وارسیال یا سرخک
حساس و آسیب پذیر هستید به اتاق این بیماران وارد نشوید.
ج – انتقال وجابجایی بیمار
حرکت و جابجایی بیمار را به غیر از موارد ضروری محدود کنید و در
صورت لزوم با پوشاندن ماسک جراحی به بیمار خطر انتشار قطرات را به
حداقل برسانید.
Droplet Precautions
احتیاط قطره ای
برای جلوگیری از انتقال آئروسل درشت(قطره)،از این نوع احتیاط استفاده می
شود.به دلیل اندازه بزرگ ،این قطرات در هوا معلق نمی مانند و تا فاصله
زیاد حرکت نمی کنند.این ذرات حین صحبت،عطسه یا سرفه کردن یا در زمان
انجام اعمالی مانند ساکشن یا برونکوسکوپی ایجاد می شوند.
برای عفونت هایی مانند:
باکتری هموفیلوس آنفلوانزای نوع Bمهاجم ،مننگوکوک ،بیماری پنوموکوک
مقاوم به چند دارو،مایکوپالسما پنومونیه ،سیاه سرفه ،ویروس
آنفلوانزا،اوریون،سرخچه ،پاروویروس B19
رعایت احتیاط قطرات ضروری است.
الف – محل استقرار بیمار
استقرار بیمار در اتاق خصوصی یا در اتاقی که بیماری دیگر دچار عفونت
فعال با همان میکروارگانیسم است و عفونت دیگری ندارد ،اگر امکان تهیه
اتاق خصوصی وجود ندارد باید حداقل حدود یک متر بین فرد عفونی و سایر
بیماران و مالقات کنندگان فاصله باشد.
ب – محافظ تنفسی
استفاده از ماسک اگر در فاصله یک متری بیمار کار می کنید.
ج – انتقال و جابجایی بیمار
حرکت و جابجایی بیمار را به غیر از موارد ضروری محدود کنید و در
صورت لزوم با پوشاندن ماسک جراحی به بیمار خطر انتشار قطرات را به
حداقل برسانید.
Contact Precaution
احتیاط تماسی
برای جلوگیری از انتقال ارگانیسم های مهم از لحاظ همه گیر شناسی که
مربوط به بیماران کلونیزه یا دچار عفونت بوده و از طریق تماس مستقیم
(لمس کردن بیمار)یا تماس غیرمستقیم (تماس با اشیا و وسائل یا سطوح
آلوده محیط بیمار)انتقال می یابند رعایت احتیاط تماسی توصیه می شود.
الف – محل استقرار بیمار
استقرار بیمار در اتاق خصوصی یا در اتاقی که بیماری دیگر دچار عفونت
فعال با همان میکروارگانیسم است و عفونت دیگری ندارد .اگر هیچ یک از
این دو روش ممکن نیست با پرستار کنترل عفونت مشورت کنید.
ب – دستکش و شستن دست
به هنگام ورود به اتاق بیمار دستکش بپوشید ،قبل از ترک اتاق دستکش ها
را در آورده و دست های خود را بشوئید.
ج – گان
به هنگام ورود به اتاق بیمار گان بپوشید ،اگر احتمال ترشح و پاشیده شدن
خون و مایعات بدن وجود دارد قبل از ترک اتاق بیمار گان را در آورید و
مطمئن شوید که لباس شما با سطوح محیطی بالقوه آلوده تماس نمی یابد.
د – انتقال و جابجایی بیمار
حرکت و جابجایی بیمار را به غیر از موارد ضروری محدود کنید ،اگر بیمار
به خارج از اتاق منتقل می شود مطمئن شوید که رعایت احتیاط شده است .
ه – کنترل عوامل محیطی و لوازم مراقبتی از بیمار
از نظافت روزانه لوازم مراقبتی بیمار ،تجهیزات و وسایل مربوط به
تختخواب و ...مطمئن شوید ،در صورت امکان وسائلی مانند گوشی ،فشار
سنج ،ترمومتر و ...برای هر بیمار اختصاصی باشد ،اگر چنین کاری ممکن
نباشد این وسائل را باید کامال پاک و گندزدایی نمود و سپس برای بیمار
دیگری مورد استفاده قرار داد.
در موارد زیر رعایت احتیاط تماسی ضرورت دارد:
بیماران دچار عفونت یا کلونیزه با باکتری مقاوم به چند
دارو(انتروکوک مقاوم به وانکومایسین،اسافیلوکوک اورئوس مقاوم به
متی سیلین یا با کاهش حساسیت به وانکومایسین،انتریت با عامل
کلستریدیوم دیفیسیل)
عفونت های منتقله از راه مدفوعی-دهانی(شیگال،روتاویروس و
هپاتیت )Aدر بیمارانی که بی اختیاری داشته یا از پوشک استفاده
می کنند.
بیماری های اسهالی حاد که احتماال دارای منشا عفونی هستند.
پسماند های بیمارستانی
پسماند های تولید شده در بیمارستان به دو دسته عمده ی زیر
تقسیم می شوند:
گروه -1پسماند های عادی ( خانگی – معمولی ) :که از کارکرد
های خانه داری و مدیریت اجرایی این مراکز تولید می شوند
گروه - 2پسماند های خطرناک :که می تواند مجموعه ای از
مخاطرات بهداشتی را ایجاد کند و به 9دسته تقسیم می شوند .این
9دسته عبارت اند از :
پسماند های عفونی ،پاتولوژیک ،برنده و نوک تیز ،دارویی ،
شیمیایی ،ژنوتوکسیک ،فلزات سنگین ،ظروف تحت فشار و
پسماند های پرتوزا
نام رده پسماند
شرح و مثال
پسماندهای عفونی
پسماندهای مظنون به داشتن عوامل زنده بیماری مانند کشت های میکروبی آزمایشگاه ،پسمماندهای ناشمی از جداسمازی
بیماران عفونی ،بافت ها ،مواد و تجهیزاتی که با بیمار عفونی تماس داشته باشند ،مواد دفع شده این بیماران
پسماندهای آسیب
شناختی
مانند بافت ها و آبگونه های انسانی ،تکه های بدن انسان ،خون و سایر آبگونه های بدن ،جنین
پسماندهای برنده و
نوک تیز
مانند سوزن تزریق ،دستگاه ( ست ) انفوزیون ،تیغه چاقو ،چاقو ،تیغ و شیشه های شکسته
پسماندهای دارویی
داروهای تاریخ گذشته یا غیر الزم ،اقالمی که به دارو آلوده شده یا دارو دارند ( مانند قوطی ها و شیشه های دارویی )
پسماندهای
ژنوتوکسیک
مانند پسماندهای دارای مواد با خصوصیات سمی برای ژن ها ،از جمله پسماند های دارای مواد سایتوتوکسیک که بیشتر
در درمان سرطان بکار می روند و مواد شیمیایی سمی برای ژن ها
پسماندهای شیمیایی
که محتوی مواد شیمیایی مانند معرف های آزمایشگاهی ،داروی ثبموت و ظهمور فمیلم ،ممواد گنمدزدای تماریخ گذشمته یما
غیر الزم و حالل ها می باشند
پسماندهای دارای
فلزات سنگین
ظرف های تحت
فشار
پسماندهای پرتوزا
مانند باتری ها ،ترمومترهای شکسته ،اسباب های جیوه ای اندازه گیری فشار خون و ...
سیلندر های گاز ،کارتریج گاز و قوطی افشانه ها
مایعات مصرف نشده پرتو درمانی یا آزمایشگاه های تحقیقاتی ،لوازم شیشه ای آلوده ،بسته بندی ها ،کاغذ های جماذب
،ادرار و مواد دفع شده بیماران درمان شده یا آزمایش شده به وسیله دارو های رادیو نوکلئید مهر و موم نشده یا منمابع
سربسته
راهنمای عمومی جمع آوری ،انبار و انتقال زباله های بیمارستان ها
توصیه های سازمان جهانی بهداشت
تمام فعالیت هایی که در زمینه دفع زباله انجام می شود باید با در نظر گرفتن آیین
نامه های ملی باشد .اقدامات زیر به عنوان یک راهنمای عمومی توصیه می شود :
به دالیل ایمنی و اقتصادی ،درمانگاه ها و بیمارستان ها باید یک سیستم ویژه را
برای جمع آوری زباله های بیمارستانی سازمان دهند و زباله های طبی ،زباله های
معمولی و بعضی زباله های خاص ( مثل وسایل تیز ،زباله های شدیدا عفونی و
زباله های سایتوتوکسیک ) را از یکدیگر جدا کنند.
زباله های عادی درمانگاه ها و بیمارستان ها را می توان در قالب سیستم زباله
خانگی دفع کرد.
اشیاء تیز را باید در همان محلی که مورد استفاده قرار می گیرند داخل محفظه
های سوراخ نشدنی که معموال از جنس فلز یا پالستیک متراکم ساخته می شوند و
دارای درپوش محکم می باشند جمع آوری کرد .محفظه ها باید سخت ،نفوذناپذیر و
مقاوم به سوراخ شدگی باشند.
دارای آرم بین المللی که نشان دهنده ی وجود ماده ی عفونی است ،باشند.
زباله های عفونی درمانگاه ها و بیمارستان ها باید در یک مکان محفوظ که
دسترسی به آن محدود باشد انبار شوند .زباله های آزمایشگاه های میکروب
شناسی باید توسط اتوکالو استریل شوند .این زباله ها باید در کیسه هایی بسته بندی
شوند که با این روند سازگاری داشته باشند.
مقادیر کم زباله های شیمیایی و دارویی را می توان همراه زباله های عفونی
جمع آوری کرد.
مواد دارویی غیر مستعمل یا تاریخ گذشته که در بخش ها یا دپارتمان های
بیمارستان به مقدار زیاد انبار شده اند باید جهت دور ریخته شدن به داروخانه
برگشت داده شوند .سایر زباله های دارویی بخش ها نظیر داروهای آلوده یا دور
ریخته شده یا بسته های حاوی بقایای دارو نباید به داروخانه برگردانده شوند چون
خطر آلودگی داروخانه را به همراه دارند لذا باید در یک محفظه مناسب در همان
بخش ذخیره گردند.
زباله های سایتوتوکسیک که اکثرا در بیمارستان ها یا مراکز تحقیقاتی بزرگ
تولید می شوند باید در محفظه هایی محکم مقاوم به نشت همراه با عالمت مشخص
( زباله های سایتوتوکسیک ) جمع آوری شوند.
مقادیر زیاد زباله های شیمیایی باید در محفظه های مقاوم به مواد شیمیایی
بسته بندی و در صورت امکان به تسهیالت ویژه پاالیش ارسال شود چرا که انواع
مختلف زباله های خطرناک شیمیایی هرگز نباید با هم مخلوط شوند.
زباله های حاوی مقادیر زیاد فلزات سنگین مثل کادمیوم یا جیوه باید جداگانه
جمع آوری و دفع شوند.
زباله های عفونی که رادیواکتیویته کمی دارند ( مثل سواب ها ،سرنگ های
دارای کاربری تشخیصی و درمانی ) را می توان در کیسه های زرد یا محفظه های
زباله عفونی نگهداری کرد به شرط اینکه موارد تاخیر برای سوزاندن در نظر
گرفته شده باشد.
زباله های عادی در کیسه های زباله سفید یا آبی رنگ نگهداری وجمع آوری می
گردد.
زباله های عفونی در کیسه های زباله زرد یا قرمز رنگ نگهداری وجمع آوری
می گردد.
تزریقات ایمن
هر سال تزریقات غیر ایمن موجب حدود 8 – 16میلیون ابتال به هپاتیت ،B
2-5میلیون ابتال به هپاتیت Cو 80 -160هزار مورد HIVمي گردد.
بیماري هاي انگلي – عفونت هاي باكتلاير نظیر آبسه ها و عفونت هاي
قارچي نیز حاصل تزریقات غیر ایمن مي باشد.
ایمني تزریقات با تكیه بر چهار محور بنیادي ذیل تامین می گردد :
كاهش رفتار پرخطر كاركنان بهداشتي درماني جهت پیشگیري از جراحات
ناشي از وسایل تیز و برنده
افزایش سطح ایمني كاركنان در حین كار با وسایل تیز و برنده
جمع آوري ،نگهداري ،انتقال و دفع مناسب و بهداشتي زباله هاي آلوده و
پرخطر
تغییر نگرش افراد جامعه و پزشكان نسبت به مقوله تقاضا و تجویز دارو
به روش تزریقي
كاهش رفتار پرخطر كاركنان بهداشتي درماني
الف)ارتقاء سطح آگاهي و مهارت شاغلین حرف پزشکی به منظور پیش
گیري از بروز جراحات ناشی از سرسوزن و سایر وسائل تیز و برنده امری
ضروری است.
ب)تشکیل پرونده بهداشتی و واکسیناسیون رایگان علیه هپاتیت ب برای افراد
در معرض خطر
افزایش سطح ایمني كاركنان در حین کار با وسائل تیز و برنده درمانی
الف)استفاده از safety box
ب)در دسترس بودن وسایل حفاظتي نظیر دستكش -گان غیر قابل نفوذ به آب
و ترشحات – پیش بند پالستیكي ماسك و عینك محافظ چشم
ج)استفاده از سرنگ ADدر سایر واحدهای تزریقات
جمع آوری،نگهداري،انتقال ودفع مناسب و بهداشتي زباله هاي تیز و برنده
الف)بالفاصله وسایل تیز و برنده پس از استفاده در safety boxجمع
آوري شود.
ب)ظروف جمع آوري مستحكم ،غیرقابل نفوذ ،مقاوم به پارگي و از حجم
کافی و ابعاد مناسب برخوردار باشد.
ج)در دسترس بودن تعداد كافي وسایل جمع آوري و با ابعاد گوناگون
د)استفاده از برچسب هشداردهنده روي ظروف
ه)پرشدن ظروف حداكثر ¾
تغییر رفتار و نگرش اجتماعي
آموزش:ضروریست به منظور تعدیل تجویز دارو به روش تزریقی،ایمنی
تزریقات در برنامه آموزش مداوم جامعه پزشکان قرار گیرد.
به منظور کاهش تقاضای بیماران ارتقاء سطح اگاهي جامعه در خصوص
خطرات بالقوه ناشی از مصرف دارو به روش تزریقی،بایستی در برنامه
ریزي هاي آموزشی دانشگاه قرار گیرد.
برگزاري دوره آموزشي توجیهی جهت کادر خدماتی پشتیبانی و سایرگروه
هاي بهداشتي درمانی ضروری است.
آموزش تمامی پرسنل بهداشتی درمانی در خصوص تقاضای بی مورد
داروی تزریقي و عوارض احتمالي تزریقات انجام گیرد.
تزریقات غیر ایمن
تزریقات غیر ایمن شامل:
روش غلط تزریق
محل نامناسب تزریق
داروي ناصحیح
حالل غلط
دوز غلط دارو
دسترسي افراد جامعه به سرنگ و سر سوزن استفاده شده
تزریقات ایمن یعنی تهیه و تامین وسائل و تجهیزات و آموزش هایی برای ارائه
خدمت تزریق به افراد جامعه به صورتی که فرد خدمت گیرنده،خدمت دهنده و
جامعه بر اثر تزریق آسیب نبیند.
عوامل تامین کننده ایمن تزریق:
استفاده از سرنگ ADدر تزریقات
استفاده از Safety Boxبرای جمع آوری سرنگ و سر سوزن مصرفی
جمع آوری Safety Boxهای پرشده و بی خطر کردن و دفع نهایی آنها
آموزش و ارائه آگاهی های الزم به ارائه دهنده و گیرندگان خدمت
موازین تزریقات ایمن
الف -محل تمیز ()Clean Work Plan
ب -شستشوي دست
ج -سر سوزن و سرنگ استریل
د -تمیز كردن محل تزریق
ز -جمع آوري صحیح اجسام نوك تیز
:
)
.
.
.
.
(
.
:
:
HBS Ag, HCV Ab, HIV Ab
HIV
HCV
...
:
HBS Ag, HCV Ab, HIV Ab
PPD
HBS
HIV
HCV
HBS
High risk
(
(
)...
.
High risk
HIV
)
)
HBS
mg(
mg(
(
)
HCV
)
:
HCV
.
HCV
.
.
)
HBS
.
:
PCR
(
mIU/ml
)
(
.
:
(
HBIG
HBIG ) 0.06ml/kg (
mIU/ml
.)
.
:
HBIG
:
mIU/ml
.
.
.
HBIG
.
)
(
:
:
:
رخدادها را نمي توان مهار کرد اما مي توانيم واکنش هايمان را
نسبت به آن انتخاب کنيم.
خداوند هيج انساني را بدون استعداد و توانايي خاص خلق نکرده.
واكسیناسیون كاركنان بیمارستان
توصیه می شود کارکنان مراکز مراقبت های درمانی واکسن های ذیل را
دریافت نمایند:
هپاتیت ب
•هر شخصي كه در معرض خون و مایعات آلوده به خون و سایر مایعات بدن
و یا اجسام تیز و برنده قرار گیرد الزم است علیه هپاتیت Bواكسینه شود.
•واكسن هپاتیت Bبه صورت عضالني در عضله دلتوئید و در سه نوبت
صفر ،یک و شش ماه تزریق می گردد.
•اگر پس از واكسن اول برنامه واكسیناسیون قطع شود دوز دوم در اولین
فرصت تزریق گردد.
• 1-2ماه پس از پایان واكسیناسیون انجام سرولوژي HBSAbجهت
اطمینان از یافتن ایمني الزم است.
•بوستر دوز هپاتیت Bیا انجام سرولوژي دوره اي اندیکاسیون ندارد.
•اشخاصي كه تیتر Abكمتر از 10 miu/mlدارند اول از نظر HBSAgچك
گردند در صورت منفي بودن پروتکل خاص واکسیناسیون هپاتیت طبق نظر پزشک
عفونی اجرا شود.
•در نارسایی کلیه ( دیالیز ی ها ) باید ساالنه Abچک شود و اگر Ab < 10
باشد بوستر ساالنه زده شود.
•اگر پرسنلي سه دوز واكسن دریافت نموده است اما چك تیتر Abانجام نشده و
پس از سال ها دچار مواجهه شغلي گردد،ابتدا سرولوژی( )HbSAbچك شده و در
صورت منفي بودن یك نوبت واكسن تجویز شود و یك ماه بعد Abچك و اگر مثبت
شده بود نیاز به دوزهاي بعدي نیست.
•اگر پرسنلي به دنبال مواجهه شغلي HBIGبه همراه واكسن دریافت كرده باشد
چك Abبراي وي 3 – 6ماه بعد از دریافت انجام شود چرا كه AntiHBS
موجود در سرم ممكن است ناشي از Abیا به دلیل HBIGباشد.
•اگر پرسنلي بعد از سه دوز واكسن پاسخ ایمني مناسب داشته باشد ودر سال هاي
بعد HBSAbچك و منفي شده باشد نیاز به واكسیناسیون مجدد ندارد.
•زمان تجویز HBIGدر زودترین زمان و حداكثر تا 7روز پس از مواجهه خواهد
بود اما بهتراست قبل از 48ساعت تجویز شود.
توام بزگساالن(کزاز-دیفتری)
بر اساس آخرین ویرایش برنامه و راهنمای ایمن سازی،واکسن را دریافت
دارند.
سرخک-سرخچه-اوریون
چنانچه قبال ایمن و یا مبتال به بیماری نشده باشند،باید علیه
سرخک،سرخچه،و اوریون واکسینه شوند.
آنفلوانزا
سیاست واکسیناسیون بر علیه آنفلوانزا و گروه هدف هر ساله توسط مرکز
مدیریت بیماری ها تعیین و ابالغ خواهد شد.
آن ی ک
س م
س
م ک وس
ه
سه روز به ج
ب
های
NICUکه
ه
ساع
یک ار
ه
ساع
یک ار
ساع ه اس
.پ
ت ی وی
ه
ب
Naso gastric tube
س ن
ح
س م
اک
س
ب
خ ن
ه
روز یک ار تع ی
خارج ک دن کات
Gentral venous pressure line
اک
در اول
ف ص
از
ETTو پ
که در ان یکاس
اخ
ن
ه
ساع
ه
ساع
یک ار
ه
ساع
یک ار
-
روز ب
اصی ب ای ه
به
اس
ق
ف
مان
با پ س
دیال
ازسه راههای دیگ ه
ورود کات
در م
ح اک
ه
ش
Foley bag
ویال داروهایی م
ان
ژن پ
ل
روز
یک ار
ح
م ت
از
پ
ل
ان
ح ارت ق ار ن ه .
از ش وع اس فاده و به ش ط حفا
ه اری را پ
اس فاده ک د.
ن از ب
ت
ش د
ن از
ب ح
ار
ف لی و در ص رت آل دگی
با ت ری
روز و در ص رتی که ک ر یا تغ
ت ک های وری ی
سه روز
ماه اما بای
ب
زمان تع ی
و یا ه اری
)
یک ماه و در ص رت ب وز عف ن
External Foley
س نگ ای ف
ف ش ه اس
(خارج ک دن ک
در ص رت ب وز عالئ
ل وری ی ش یانی ب ای ب ار ب ق ار ش د ,اس فاده از آن ی ب
در ص رت ب وز عالئ م ضعی عف ن )
(خارج ک دن ک
ه
ب
Cut down
ب
روزی یک ار
Pulmonary Arterial catheters
ت اک اس
ب
ار اق ام جه
ت اک اس
می ان ام ش د.
ار و در ص رت ل وم
ساع
ان Double lumen
می ت
ب
ف لی بگ
د.
ژن
ه به ش ای
ه
ه
Double lumen
ت ان
ف
کات
ن اول ه گ اش
م ضعی عف ن
Chest lead
ار م اق
یک ار
Tube suction
پان
یک ار ب
به ازا ه
Endotracheal tub
ک
ش ف
ر پ شک
روز یک ار
کاری ح اق
الک
ت
اساس دس
ه
ت جه :در ه
بات
ساع
ن از و ب
ف لی داخلی
ه اری
از Hyper alimentationو ش
ش د.
ی درمانی که بالفاص
دور ان اخ ه
ه
رنگ داده یا غل
دارو
ش ه دور ری
ه ش د .در ض
در مع ض ن ر خ رش
از ن ر و ح ارت و یخ زدگی و ع م وج د رس ب یا تغ
رنگ تا
و
روز می ت ان
اصول مراقبت در پیشگیری و مبارزه با بیمارهای واگیر
تعریف :
بیماری های واگیربیماری هایی هستند که عامل ایجاد کننده آنها به صورت
مستقیم یا غیر مستقیم از منبع یا مخزن بیماری به انسان سالم سرایت می کند
طبقه بندی بیماری ها در مراقبت :
از نظر اپیدمیو لوژی caseیا مورد به فردی از یک جمعیت یا گروه
اطالق می شود که بیماری،اختالل و یا شرایط خاص تحت بررسی داشته باشد
که می تواند تحت دسته بندی زیر قرار گیرد :
• مورد مشکوک ( ) suspected caseکه بر اساس تشخیص بالینی و
بدون انجام آزمایشات بالینی تعریف می شود مانند مورد مشکوک به تیفوئید
با عالئمی مانند :تب ،سر درد ،شکم درد ،اسهال یا یبوست یا راش پوستی
•مورد محتمل ( ) probableکه براساس تعریف مشکوک به همراه تست
های آزمایشگاهی مانند داشتن تعریف مشکوک بیماری تیفوئید همراه با
افزایش چهاربرابر تیتر ویدال طی 2هفته
•مورد قطعی ( ) confirmedبراساس تشخیص بالینی و تایید بررسی
آزمایشگاهی مشخص می شود مانند مورد قطعی تیفوئید ازطریق جدا کردن
سالمونال از نمونه های خون ،ادرار ،مدفوع و مغز استخوان
پیشگیری ومبارزه با بیماری ها :
تعریف پیشگیری :
عبارت است از ارتقاء سالمتی،حفظ سالمتی و احیاء آن به هنگام آسیب دیدن
و به حداقل رساندن رنج و ناراحتی ناشی از آسیب
سطوح پیشگیری :
پیشگیری سطح اول :که پیش از بیماری یا انحراف از سالمتی انجام می شود
مانند واکسیناسیون،رعایت اصول اولیه جهت پیشگیری از بروز پر فشاری خون
پیشگیری ثانویه :تشخیص زود رس و درمان بیماری به منظور پیشگیری از
پیشرفت بیماری
پیشگیری نوع سوم :تدابیر الزم جهت کاهش یا محدود کردن نقص عضو
وناتوانی های حاصل از بیماری
مبارزه با بیماری های واگیر :
مجموعه مداوم عملیاتی که با هدف کاهش شیوع بیماری انجام می گیرد و
شامل مراحل زیر است :
(1کنترل بیماری ( :از طریق افزایش پوشش واکسیناسیون و مراقبت فعال )
(2حذف بیماری :قطع زنجیره انتقال بیماری
(3ریشه کنی :از بین بردن عامل بیماری زا
(4بیمار یابی :از طریق آزمون های بالینی و آزمایشگاهی
(5تشخیص :از طریق روش های بالینی یا آزمایشگاهی و یافته های
اپیدمیک
(6ارجاع :انتقال بیمار به سطوح ارائه کنننده خدمات مورد نیاز
(7پایش :اندازه گیری مداوم عملکرد خدمات بهداشتی یا پی گیری مستمر
فعالیت ها
(8نظارت :هدایت حرکت در مسیر رسیدن به هدف
اهداف مراقبت از بیماری های واگیر
-1پایش سیر بیماری که به طراحی برنامه های مطابق با شرایط
جدیدبیماری منجر می شود.
-2کمک به تعیین هویت و انجام پژوهش و کنترل اپیدمی ها
-3تعیین گروه های در معرض خطر بیماری ومرگ برای بیماری
های دارای اولویت
-4ارزیابی تاثیر فعالیت های پیشگیری و درمان برمیزان بروز و
شیوع
-5تعیین اولویت های موجود در بین فعالیت های کنترل بیماری
بیماری های واگیر مشمول مراقبت در کشور
oبیماری های قابل پیشگیری با واکسن ( دیفتری – کزاز – سیاه سرفه –
هپاتیت ب – فلج اطفال – سرخک – مننژیت )
STIoبیماری های منتقله از طریق تماس جنسی مثل سیفیلیس و ایدز
oماالریا
oسل و جذام
( بروسلوز ،هاری ،
oبیماری های مشترک بین انسان و دام
لیشمونییوز ،سیاه زخم ،کیست هیداتیک CCHF ،لپتوسپیرزو و)...
oبیماریهای انگلی و روده ای ( وبا ،تفوئید ،اسهال خونی ،بوتولیسم ،
توکسوپالسموز ،پدیکلوزیس ،تب کنه ای عود کننده ،ماسیوال و...
:A
:B
)A,E,B,C(
توجه:
بیمار یهای مشمول گزارش تلفنی بایستی در اسرع وقت به
مرکز بهداشت منطقه گزارش و در فرم مذکور تاریخ ساعت و نام
فرد گزارش دهنده و گزارش گیرنده ثبت گردد.
کلیه بیماری های واگیر قابل گزارش در سطح ملی بایستی در فرم
مربوط ثبت و در زمان مناسب جهت سوپروایزر کنترل عفونت
ارسال گردد.
هرگونه گاز گرفتگی حیوان اعم از اهلی و وحشی را بایستی
هاری تلقی نموده و اقدامات گزار ش دهی پیشگیری و درمان را
انجام داد.
آنانكه در زندگي پیروز و كامياب شدند ،اول از نظر فكر و روح پیروز بودند ( .اديسون)
www.dehkade-ma.com