Transcript بازآموزي داروهاي تزريقي

‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬
‫عوارض جانبی ناشی از‬
‫داروهای تزریقی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بر اساس مطالعات سازمان جهانی بهداشت در کشورهای در حال‬
‫توسعه ساالنه ‪ 16000‬میلیون تزریق با هدف اقدامات درمانی و یا‬
‫بهداشتی تجویز می شود‪.‬‬
‫‪ 5-10‬درصد تزریقات به منظور بهداشتی و ‪ 90‬درصد تزریقات‬
‫به منظور درمانی تجویز می شوندو این درحالیست که ‪ %70‬این‬
‫تزریقات غیر ضروری می باشند ‪.‬‬
‫میزان تزریقات غیر ایمن از ‪ %15‬در منطقه اروپاي شرقي تا‬
‫‪ %50‬درقاره آسیا متفاوت است ‪.‬‬
‫در بعضی از کشورهای در حال توسعه گاهی ‪ 9‬بیمار از ‪10‬‬
‫بیماری که به مراکز مراقبت های اولیه پزشکی مراجعه می نمایند ‪1‬‬
‫تزریق دریافت می کنند‪.‬‬
‫بر اساس بررسی های صورت گرفته توسط مرکز ‪ ADR‬بیش از‬
‫‪ %50‬عوارض به ثبت رسیده ناشی از مصرف داروهای تزریقی بوده‬
‫است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تزریق غیر ضروری‬
‫زمانی رخ می دهد که داروی جایگزین خوراکی‬
‫در دسترس باشد‪،‬ماده تزریق شده نامناسب یا‬
‫مضر باشد یا هنگامی که عالئم و تشخیص‬
‫بیماری مجوزی برای دریافت درمان به شکل‬
‫تزریق نباشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫وضعیت تجویز و مصرف داروهای‬
‫تزریقی در ایران‬
‫‪%42‬از بیماران مراجعه کننده به پزشکان داروهای تزریقی‬
‫دریافت می کنند که در مورد برخی از پزشکان عمومی این رقم به‬
‫‪%80‬می رسد‪.‬‬
‫از طرفی این ادعا وجود دارد که داروی ضد درد تزریقی‬
‫مناسب در ایران موجود نیست‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫از طرف دیگر داروهای تزریقی در فهرست داروهای غیر‬
‫نسخه ای(‪) OTC‬وجود ندارد‪.‬‬
‫تزریقات منطقی‬
‫تزریق زمانی ضروری است که به منظور دستیابی به اهداف زیر‬
‫انجام پذیرد‪:‬‬
‫‪ (1‬شروع اثر سریعتر و قوی تر در موارد اورژانسی‬
‫‪ (2‬میان بر زدن دستگاه گوارش در کسانی که قادر به بلعیدن نبوده‬
‫و دچار عوارض گوارشی شدید می شوند‪.‬‬
‫‪ (3‬درمان بیماران بیهوش یا کسانی که همکاری نمی کنند‪.‬‬
‫‪ (4‬درمان با داروهایی که فقط به شکل تزریقی موثرند‪.‬‬
‫‪ (5‬دستیابی به تاثیر موضعی (تجویز داخل مفصل)‬
‫معایب تزریقات‬
‫‪‬‬
‫‪‬نیاز به آموزش پرسنل‬
‫‪‬مشکل بودن خروج دارو از بدن در صورت بروز واکنش جانبی یا‬
‫هزینه بیشتر در مقایسه با سایر اشکال دارویی‬
‫سمی‬
‫‪‬‬
‫دو برابر بودن شانس عفونت و احتمال ورود میکروارگانیسم ها و‬
‫توکسین های مرگبار به بدن‬
‫‪‬‬
‫‪‬واکنش ها و عوارض بافتی‬
‫افزایش احتمال بیشمصرف دارو به دلیل ورود مستقیم به جریان خون‬
‫واکنش ها و عوارض بافتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬ترمبوز‬
‫‪‬فلبیت‬
‫‪‬آمبولی هوا در اثر آسپیراسیون ناقص‬
‫‪‬همولیز‬
‫‪‬صدمه وریدهای محیطی و رسوب دارو در ورید‬
‫‪‬نشت و خروج دارو از عروق به ویژه در مورد داروهای سیتوتوکسیک‬
‫‪‬آبسه باکتریایی در محل تزریق به دلیل عدم رعایت شرایط آسپتیک و بهداشت‬
‫‪ ‬آسیب به عصب در اثر تزریق در محل ناصحیح که دو عصب اصلی که تحت تاثیر قرا می گیرند عصب‬
‫سیاتیک و عصب رادیال می باشد‬
‫درد و آسیب بافتی هنگام تزریق حجم زیاد دارو و یا لرزش دست هنگام تزریق‬
‫خطاهای دارویی و پزشکی با داروهای‬
‫تزریقی‬
‫‪‬‬
‫‪ %50‬خطاهای دارویی در دنیا با داروهای تزریقی و به‬
‫دلیل تزریق داروی اشتباه و یا استفاده از راه تزریقی اشتباه می باشد‬
‫که اکثر موارد منجر به مرگ ناشی از این خطاها‪،‬ناشی از داروهای‬
‫تزریقی است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بخش عمده ای از تزریقات توسط افراد غیر حرفه ای و‬
‫آموزش ندیده انجام می شود و این امر عالوه بر استفاده از تکنیک‬
‫های غیر استریل‪،‬احتمال خطاهای دارویی از نظر دوز‪،‬مدت‬
‫مصرف و ‪ .....‬را افزایش داده و می تواند به درمان غیر‬
‫موثر‪،‬مقاومت آنتی بیوتیکی یا سمیت دارویی منجر شود‪.‬‬
‫باورهای غلط در مصرف داروهای تزریقی‬
‫‪‬‬
‫حجم باالیی از تزریقات در درمان بیماری های غیر پیچیده‪،‬غیر شدید و خود محدود شونده نشانگر‬
‫نامناسب بودن کاربرد و تجویز اشکال دارویی تزریقی است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫آنتی بیوتیک ها به ویژه پنی سیلین ها‪ ،‬ویتامین ها‪،‬کورتیکواستروئیدها‪،‬آنالجزیک ها و آنتی هیستامین‬
‫ها از جمله پر مصرف ترین داروهای تزریقی هستند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫اگر خود درمانی با داروهای خوراکی سبب بهبودی نشود و یا هنگامی که دستیابی به درمان سریع‬
‫مورد نظر باشد بیماران تمایل به تزریق پیدا می کنند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در بسیاری از فرهنگ ها این اعتقاد وجود دارد که تزریق ورود مستقیم دارو به جریان خون بوده و راه‬
‫بسیار قویتر و سریعتری برای بهبودی و تامین سالمت است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬پزشکان بیش از حد داروی تزریقی تجویز می کنند زیرا بر این باورند که تزریق بیشتر سبب جلب‬
‫رضایت بیماران می شود‪.‬‬
‫بعضی ها معتقدند که پزشکان تزریق را بهترین روش درمان می دانند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬گاهی اوقات فقدان تاثیر کافی فرآورده خوراکی بعضی داروهای موجود در بازار منجر به انتخاب‬
‫تزریقی آن می گردد‪.‬‬
‫منافع اقتصادی پزشک نیز خود عاملی برای افزایش ارائه خدمات تزریقی است‪.‬‬
‫دالیل ارائه شده توسط نسخه نویسان‬
‫جهت تجویز فرآورده های تزریقی‪:‬‬
‫‪ ‬قدرت داروهای تزریقی‬
‫‪‬شروع اثر سریعتر داروهای تزریقی‬
‫‪‬جذب ضعیف داروهای خوراکی‬
‫‪‬فقدان اثربخشی داروهای خوراکی‬
‫‪‬ناتوانی بیماران در دریافت دارو از طریق دهان‬
‫‪‬تمایل بیماران به داروهای تزریقی‬
‫‪‬شرایط مزمن بیمار همچون بیماری وخیم‪،‬سوءتغذیه‪،‬سوء مصرف‬
‫الکل‬
‫‪‬پیشنهاد اساتید دانشگاهی‬
‫سوء تفاهم میان پزشکان و بیماران درباره‬
‫تجویز داروهای تزریقی‪:‬‬
‫اثر ارتباط بین تجویز کننده و مصرف کننده‬
‫دارو‪:‬‬
‫پارامترهای فارماکوکینتیک‪:‬‬
‫فاکتورهایی که جذب و فراهم زیستی داروها‬
‫را تحت تاثیر قرار می دهد‪:‬‬
‫سطح پیک سرمی آنتی بیوتیک های خوراکی‬
‫و تزریقی‪:‬‬
‫زمان رسیدن به غلظت سرمی آنتی بیوتیک ها‬
‫در روش های مختلف تجویز دارویی‪:‬‬
‫درمان عفونت های خفیف تا متوسط ‪:‬‬
‫درمان عفونت های شدید‪:‬‬
‫مقایسه قیمت آنتی بیوتیک های خوراکی و‬
‫تزریقی‪:‬‬
‫داروهای ضد التهاب تزریقی و خوراکی‬
‫ویتامین های خوراکی و تزریقی‬
‫نتیجه گیری‪:‬‬
‫‪‬‬
‫تزریقات غیر مطمئن آفتی برای‬
‫سیستمهای بهداشتی‬
‫تزریق غیر مطمئن شکلی از انجام تزریق است که سالمتی فرد دریافت‬
‫کننده‪،‬کارکنان بهداشتی و جامعه را به خطر می اندازد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫هنگامی که نکات ایمنی رعایت نشود تزریقات می تواند منجر به بروز مشکالت‬
‫عفونی و غیر عفونی شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مشکالت غیر عفونی می تواند به دلیل آسیب های ناشی از تکنیک های نامناسب‬
‫تزریق و یا به دلیل واکنش نسبت به مواد تزریقی اشتباه‪،‬ایجاد شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫استفاده مجدد از سرنگ ها و سرسوزن ها بدون استریل کردن میلیون ها نفر را در‬
‫معرض خطر ابتال به عفونت ها قرار می دهد‪.‬بررسی های انجام شده نشان می دهد که‬
‫‪ %40‬تزریقات در دنیا با سرنگ ها و سرسوزن های استفاده شده غیر استریل انجام می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫جمع آوری‪،‬جابجایی و امحاء نادرست تجهیزات تزریقی آلوده کارکنان بهداشتی و‬
‫جامعه را در معرض خطرات و آسیب های ناشی از تماس با سرسوزن ها قرار می دهد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بیماری های ناشی از تزریقات غیر‬
‫مطمئن‬
‫هر ساله تزریقات غیر مطمئن موجب ‪ 1/3‬میلیون مرگ زودرس ‪ ،‬از دست رفتن‬
‫‪ 26‬میلیون سال زندگی و هزینه های درمانی ساالنه معادل ‪ 535‬میلیون دالر می شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تزریقات غیر مطمئن عاملی در انتقال پاتوژن های مخاطره آمیز با منشا خونی‬
‫شامل ‪ HBV/HCV/HIV‬و نیز عامل بیماری ماالریا است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سازمان بهداشت جهانی برآورد کرده که تقریبا ‪ %2‬از کل موارد جدید ابتال به‬
‫عفونت ‪ HIV‬در جهان و در جنوب آسیا تا ‪ %9‬موارد در اثر تزریقات غیر ایمن ایجاد‬
‫می شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫از میان ‪ 21‬میلیون نفری که هر ساله در کشورهای در حال توسعه به هپاتیت ‪B‬‬
‫مبتال می شوند ‪ %32‬از طریق تزریقات غیر ایمن مبتال گشتند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫از میان ‪ 2‬میلیون نفری که هر ساله در کشورهای در حال توسعه به هپاتیت ‪C‬‬
‫مبتال می شوند ‪ %40‬از طریق تزریقات غیر ایمن مبتال گشتند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ 5‬محور بنیادي ایمني تزریقات‬
‫انجام تزریقات‪ ،‬فلبوتومی‪ ،‬دن النست ‪ ،‬تزریقات داخل وریدی و‬
‫یاانفوزیون براساس استاندارد ها بمنظورکنترل و پیشگیری از‬
‫بروزعفونت و آسیب به بیماران ‪.‬‬
‫كاهش رفتار پر خطر كاركنان بهداشتي بمنظور پیشگیري از‬
‫جراحات ناشي ازوسایل تیز و برنده (وسایل تیز و برنده شامل کلیه ی‬
‫وسایل تیز مصرف شده ونشده ی تمیز نظیر بیستوری ‪ ،‬آنژیوکتها ‪،‬‬
‫شیشه های شکسته سرم ‪ ،‬گایدهای جراحی ‪ ،‬پنس های شکسته ‪،‬‬
‫سرسوزن و‪ ...‬می باشد)‬
‫افزایش سطح ایمني كاركنان در ضمن كاربا وسایل تیز و برنده‬
‫درماني‪.‬‬
‫جمع آوري ‪ ،‬نگهداري ‪ ،‬انتقال و دفع مناسب و بهداشتي‬
‫پسماندهاي آلوده وپرخطر ‪.‬‬
‫تغییر رفتار و نگرش اجتماعي مددجویان و پزشكان نسبت به مقوله‬
‫تقاضاو تجویز دارو به روش تزریقي ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫روش های پیشگیری از وقوع عوارض‬
‫ناشی از داروهای تزریقی‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬نحوه آماده سازی دارو‬
‫‪‬توجه به رنگ و شفافیت فرآورده های دارویی هنگام تزریقات‬
‫‪‬توجه به روش تزریقی دارو در بروشور مربوط به آن دارو‬
‫‪‬سرعت تزریق دارو‬
‫اجتناب از انجام تزریقات غیر ضروری‬
‫عوارض فرآورده های‬
‫تزریقی‬
‫سفالوسپورین ها‬
‫‪ ‬نسل اول ‪ :‬سفالکسین‪ ،‬سفالوتین‪ ،‬سفازولین‬
‫‪ ‬نسل دوم ‪ :‬سفوروکسیم ‪،‬سفوکستین‬
‫‪ ‬نسل سوم ‪ :‬سفتریاکسون‪ ،‬سفوتاکسیم‪ ،‬سفوپرازون‪،‬‬
‫سفتازیدیم‪ ،‬سفتی زوکسیم‪ ،‬سفیکسیم‬
‫‪ ‬نسل چهارم ‪ :‬سفپیم‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫هشدار‬
‫حساسیت متقاطع با پنی سیلین به ویژه سفتریاکسون و‬
‫سفازولین‬
‫جهت انفوزيون وريدي حداقل ‪ 50-100‬س ي س ي مايع‬
‫مورد نياز است‪ ،‬كه مي توان از محلول كلريد سديم و يا‬
‫دكستروز ‪ %5‬استفاده كرد‪.‬‬
‫تزریق وریدی بین ‪15‬تا‪ 30‬دقیقه‬
‫هنگام آماده سازي ويال‪ ،‬پس از افزودن حالل آن را به‬
‫خوبي تكان دهيد‪ .‬در صورت مشاهده ذرات يا هر گونه تغيیر‬
‫رنگی از تزريق آن خودداري نماييد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سفتریاکسون‬
‫‪ ‬تا سال‪ 90‬تعداد ‪51‬مورد مرگ در اثر تزریق آن گزارش شده است‪.‬‬
‫‪ ‬عمده عوارض شامل عوارض پوستی‪ ،‬عوارض گوارش ی‪ ،‬تنگی نفس‪ ،‬شوک‬
‫آنافيالکس ي‪ ،‬واکنشهاي شبه آنافيالکس ي و ایست قلبی‪ -‬تنفس ی مي باشند که در‬
‫بسیاری از موارد‪ ،‬واکنش ها شدید‪ ،‬جدی و تهدیدکننده حیات بوده اند‪.‬‬
‫‪ ‬از تجویز اين دارو در مواردی مانند سرماخوردگی و سایر مواردی که از جمله موارد‬
‫ً‬
‫مصرف تأیید شده این فرآورده نیست‪ ،‬جدا خودداری شود‪.‬‬
‫‪ ‬از جايگزين نمودن فرم تزريقي آنتي بيوتيکها در مواردي که اشکال خوراکي موثر و‬
‫قابل تجويز مي باشند‪ ،‬جدا پرهیز شود‪.‬‬
‫‪ ‬قبل از تزریق حتما در مورد سابقه حساسیت به این دارو یا پنی سیلین سوال شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تداخل بسیار مهم‬
‫سفتریاکسون نباید همراه رینگر و رینگرالکتات حتی تا ‪24‬‬
‫ساعت بعد از تزریق‪،‬تجویز شود چون این محلول ها محتوی‬
‫کلسیم هستند و با دارو ایجاد کمپلکس می کنند‪.‬‬
‫آمینوگلیکوزیدها‬
‫‪ ‬جنتاماسین‬
‫‪ ‬آمیکاسین‬
‫‪ ‬استرپتومایسین‬
‫‪ ‬نئومایسین‬
‫‪ ‬اسپکتینومایسین‬
‫‪ ‬عوارض شایع‪:‬سمیت کلیوی‪ ،‬سمیت گوشی و بلوک‬
‫عصبی عضالنی‬
‫‪ ‬اگر به صورت ‪ Bolus‬تزریق شود یک ‪ CMAX‬باال‬
‫ایجاد می شود و ریسک سمیت گوشی و بلوک‬
‫عصبی عضالنی را بیشتر می کند‪ .‬باید به مدت یک‬
‫ربع تا نیم ساعت انفوزیون شوند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تداخالت‬
‫تزریق هم زمان با وانکو مایسین و سفالوسپورین ها‬
‫موجب افزایش خطر بروز سمیت کلیوی می شود‪.‬‬
‫تزریق طوالنی مدت‪،‬تزریق در افراد دهیراته و مسن نیز‬
‫خطر سمیت کلیوی را افزایش می دهد‪.‬‬
‫تزریق با فوروزماید افزایش سمیت گوش ی‬
‫وانکومایسین‬
‫ً‬
‫‪ pH ‬ویال ها‪ ،‬شدیدا قلیایی است (‪ )12-13‬پس اگر به‬
‫صورت ‪ IM‬تجویز شود‪ ،‬باعث تخریب شدید عضالنی می‬
‫شود‪ .‬در تجویز وریدی اگر دارو سریع وارد بدن شود‪ ،‬باعث‬
‫رهایش هیستامین می گردد که نتیجه آن فالشینگ‪ ،‬کاهش‬
‫فشارخون (‪ )redman syndrome‬است‪ .‬پس باید‬
‫دربزرگ ساالن وکودکان طی حداقل ‪ 60‬دقیقه انفوزیون‬
‫شود‪ .‬اگر باز هم سندرم ایجاد شد‪ ،‬سرعت تجویز دارو کم‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ ‬سرعت تزريق حداكثر ‪ 10‬ميلي گرم در دقيقه تنظيم گردد و‬
‫پايش فشار خون در حین انفوزيون انجام گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬غلظت وانکومایسین باید حداکثر ‪ 5 mg/ml‬باشد‪ ،‬در بیماران‬
‫با محدودیت مصرف مایعات ممکن است غلظت ‪10 mg/ml‬‬
‫استفاده گردد‪ .‬برای رقیق سازی ویالهای ‪ 500‬میلی گرمی و‪1‬‬
‫گرمی‪ ،‬باید به ترتیب ‪ 10‬و ‪ 20‬میلی لیتر آب مقطر را به ویال‬
‫اضافه نموده‪ ،‬محلول حاصل را به ترتیب‪ ،‬حداقل با ‪ 100‬و‬
‫‪ 200‬میلی لیتر از رقیق کننده سازگار رقیق نمود‪ .‬رقیق کننده‬
‫های سازگار شامل دکستروز ‪ ،%5‬سدیم کلراید ‪ %9/0‬می باشد‪.‬‬
‫فنی توئین‬
‫‪ 5 ‬تا ‪ 10‬درصد بیماران مصرف کننده فنی توئین دچار واکنشهای پوستی‬
‫ناش ی از این دارو می شوند‪ .‬ضایعات پوستی اغلب به صورت شبه‬
‫سرخک‪ ،‬شبه مخملک یا کهیر بوده و در اکثر موارد همراه با خارش می‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪ ‬از ‪132‬مورد سندرم استیون جانسون گزارش شده ‪10‬مورد ناش ی از این‬
‫دارو است که یک مورد آن منجربه مرگ شده است‪.‬‬
‫‪ ‬در صورت بروز راش پوستي در طول درمان با فني توئین‪ ،‬مصرف دارو می‬
‫بایست قطع شود‪ .‬چنانچه راش ايجاد شده متعاقب مصرف فني توئین‬
‫بصورت اکسفولیاتیو‪ ،‬پورپوريک یا ضايعات تاولي باشد و يا در صورت‬
‫شک به لوپوس اريتماتوز‪ ،‬سندرم استيون جانسون يا نکرولیز اپيدرمي‬
‫سمي‪ ،‬عالوه بر قطع مصرف دارو‪ ،‬درمان مجدد با فني توئین نبايد شروع‬
‫شود‪.‬‬
‫فنی توئین‬
‫تداخل با‪DW‬‬
‫تزریق فقط با ‪NS‬‬
‫تداخالت مهم‪:‬آمیکاسین‪،‬لیدوکائین‪،‬مرفین‬
‫آمیودارون‬
‫‪ ‬اختالالت بینایی‬
‫‪ ‬تزریق وریدی در عرض حداقل ‪10‬دقیقه‬
‫‪ ‬انفوزیون فقط با ‪DW,NS‬‬
‫متوکلوپرامید‬
‫‪‬‬
‫براساس تحقيقات اخیر‪ ،‬متوکلوپراميد شايعترين علت اختالالت حرکتي ناش ي از‬
‫مصرف دارو مي باشد‪ .‬الزم به ذکر است که در حدود ‪ ٪20‬بيماران بررس ي شده در‬
‫تحقيقات مذکور‪ ،‬بيش از سه ماه از داروي متوکلوپراميد استفاده نموده اند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫وقوع عوارض اکستراپیراميدال در کودکان‪ ،‬بزرگساالن جوان و متعاقب تزريق وريدي‬
‫دوزهاي باالي دارو شايع تر مي باشد‪ ،‬اگرچه ممکن است در تمامي گروه هاي سني‪ ،‬در‬
‫هر دوز مصرفي و با مصرف خوراکی دارو نیز رخ دهد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫عوارض شامل‪ :‬حرکات غیرارادي دستها ویا پاها‪ ،‬حرکات غیرارادي تنه‪ ،‬یا عالئمی‬
‫نظیر جدا کردن لبها با صدا (ملچ ملچ کردن)‪ ،‬حالتی نظیر ادا درآوردن در صورت‪ ،‬بیرون‬
‫آوردن متناوب زبان‪ ،‬حرکات سريع چشمها يا چشمک زدن‬
‫‪‬‬
‫توصيه مي شود که درمان با متوکلوپراميد بيش از سه ماه به طول نينجامد و در‬
‫صورت نياز به ادامه درمان‪ ،‬فوايد دارو در مقابل مضرات آن سنجيده شود‪.‬‬
‫متوکلوپرامید‬
‫‪ ‬دگزامتازون‪ ،‬فورزماید (تزریق همزمان)‬
‫هپارین‬
‫‪ ‬بر احتمال شروع تأخیري ترومبوسيتوپني ناش ي از مصرف هپارين‬
‫)‪ (heparin-induced thrombocytopenia or HIT‬و‬
‫ترومبوسيتوپني و ترومبوز ناش ي از هپارين‬
‫‪(heparin-induced thrombocytopenia and‬‬
‫‪thrombosis or HITT‬‬
‫‪ ‬این عارضه معموالً طي ‪ 5-14‬روز پس از شروع‬
‫درمان رخ مي دهد و در بیماران با سابقه قبلي دریافت‬
‫هپارین‪ ،‬ممكن است بالفاصله پس از شروع مصرف نیز‬
‫بروز نماید‪.‬تعداد پالکت به کمتر از ‪100000‬‬
‫‪ ‬جنتامایسین‪ ،‬هیدروکورتیزون‪ ،‬مورفین‪ ،‬وانکومایسین‬
‫رانیتیدین‬
‫‪‬‬
‫ً‬
‫عوارض متعاقب تزريق داروي رانيتيدين عمدتا مشتمل بر کهیر‪ ،‬خارش‪ ،‬ضايعات پوستي‪،‬‬
‫اختالالت تنفس ي‪ ،‬واکنشهاي آنافيالکس ي و شبه آنافيالکس ي مي باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫يکي از مشکالت مشاهده شده هنگام تزریق این دارو‪ ،‬عدم رعايت نحوه آماده سازي و سرعت‬
‫تزريق وريدي فرآورده بوده است‪ .‬لذا به منظور کاهش عوارض ناش ی از تزریق این فرآورده‪ ،‬یادآور می‬
‫ً‬
‫شود که داروي رانيتيدين بايد حتما پيش از تزريق وريدي‪ ،‬با محلولهای سازگار( ‪)DW, N/S‬‬
‫رقيق شود‪ .‬هم چنین الزم است از تزریق سریع وریدی اجتناب گشته و تزریق وریدی حداقل ظرف ‪5‬‬
‫دقیقه انجام گیرد‪.‬‬
‫ترامادول‬
‫‪ ‬از میان عوارض گزارش شده‪ ،‬تهوع و استفراغ (‪ 390‬مورد)‪ ،‬سرگیجه‬
‫(‪196‬مورد)‪ ،‬افت شدید فشارخون (‪70‬مورد)‪ ،‬تشنج (‪68‬مورد) و‬
‫اختالالت تنفس ی (‪62‬مورد) بیشترین موارد گزارش شده می باشند‪.‬‬
‫‪ ‬در میان گزارشهای ارسالی‪ 6 ،‬مورد مرگ مشکوک به مصرف داروي‬
‫ترامادول گزارش شده است که در ‪ 5‬مورد متعاقب تزریق عضالني و در‬
‫يک مورد به دنبال مصرف شکل خوراکي این دارو رخ داده است‪.‬‬
‫‪ ‬از تزريق وريدي سريع اين فرآورده جدا خودداري نماييد‪ .‬تزريق وريدي‬
‫اين دارو بايد حداقل طي ‪ 2-3‬دقيقه يا به صورت انفوزيون انجام گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬به طور كلي دپرسيون تنفس ي ايجاد شده توسط ترامادول كمتر از مرفین‬
‫است ولي در بيماراني كه اين دارو را به طور تزريقي دريافت مي كنند‪،‬‬
‫احتمال بروز دپرسيون تنفس ي وجود دارد‪.‬‬
‫ترامادول‬
‫‪ ‬در بيماران با سابقه صرع و تشنج و بيماراني كه خطر بروز‬
‫تشنج در آنها باالست ( مواردي مانند تروماي سر يا سندرم‬
‫قطع دارو و الكل ) احتمال بروز تشنج با ترامادول افزايش مي‬
‫يابد‪.‬‬
‫‪ ‬ايمني و اثر بخش ي مصرف ترامادول در كودكان زير ‪ 16‬سال‬
‫ثابت نشده است و مصرف آن در اين گروه سني توصيه نمي‬
‫گردد‪.‬‬
‫پیروکسیکام و دیکلوفناک‬
‫‪‬از تجویز آمپول دیكلوفناك سدیم و پیروكسیكام در‬
‫كودكان زیر ‪ 15‬سال جداً خودداري فرمایید‪.‬‬
‫‪‬از تزریق وریدي آمپولهاي دیكلوفناك سدیم و‬
‫پیروكسیكام جداً خودداري فرمایید‪.‬‬
‫‪‬تزریق عضالني آمپول دیكلوفناك سدیم باید به میزان‬
‫‪ 75‬میلي گرم در روز ( در موارد شدید ‪ 75‬میلي‬
‫گرمي دو بار در روز ) حداكثر به مدت ‪ 2‬روز تجویز‬
‫گردد‪.‬‬
‫طرز نگهداری و مصرف ویال ها و داروهای‬
‫تزریقی ایران‬
‫داروهایی که محل نگهداری آنها در یخچال‬
‫می باشد‪:‬‬
:‫داروهایی که دور از نور باید نگهداری شوند‬
‫نام دارو‬
‫ردیف‬
Betamethasone
1
Epinephrine
2
Vincristine sulfate
3
Nimodipine
4
Nitroprusside
5
Isoproterenol
6
‫داروهایی که در صورت رسوب یا تغییر‬
:‫رنگ باید دور ریخته شوند‬
‫ردیف نام دارو‬
‫ردیف نام دارو‬
‫نام دارو‬
‫ردیف‬
Aminophylline
1
15 Chloramphenicol
2
Ringers
27
Furosemide
14
Streptozocine
28
Nitroprusside
Tacrolimus
29
Octreotide
16
Cimetidine
3
Sodium
bicarbonate
30
Papaverine
17
Codein
phosphate
4
Heparin
31
Perphenazine
18
Co-trimoxazole
5
Hydrocortisone
32
Mannitol
19
Dihydro
ergotamine
6
Imipenem
33
Methylergonovine
20
Dopamine
7
Methylprednisolone
21
Ephedrine
8
Phenylephrine
22
Epinephrine
9
Phenytoin
23
Ergonovine
10
Procainamide
24
Estrogens
11
Promethazine
25
Fentanyle
12
Ranitidine
26
Fluorouracil
13
‫داروهایی که در صورت تغییر رنگ یا‬
:‫رسوب مانعی جهت مصرف وجود ندارد‬
‫نام دارو‬
‫ردیف‬
Ceftazidime
1
Amikacine sulfate
2
Ammonium chloride
3
Ceftizoxime
4
Hydromorphine
5
‫داروهایی که نمی شود بعد از باز شدن‬
:‫دربشان نگهداری کرد‬
‫نام دارو‬
‫ردیف‬
Adenosine
1
Amphotericine B
2
Chlordiazepoxide
3
Diazepam
4
Erythropoietin
5
Ganciclovir
6
Gentamicin
7
Glucagon
8
Gonadorelin
9
Phentolamine mesylate
10
Mitoxantrone
11
Potassium chloride
12
Urokinase
13
‫با تشکر از توجهتان‬