Transcript دانلود
به نام خدا داروهای ضد قارچ ،ضدانگل و ضد ویروس مدرس: دکتر ساسان زائری (بخش فارماکولوژی-دانشکده پزشکی) داروهای ضد قارچ تقسیم بندی از نظر مکانیسم عمل .1تغییر نفوذپذیری غشای سلولی ( آزول ها ،پلی اِن ها و تربینافین ) .2مهار سنتز اسیدهای نوکلوئید ) -5فلوسایتوزین ) 2 داروهای ضد قارچ 3 تغییر در نفوذپذیری غشای سلولی آزول ها آزول ها شامل :کتوکونازول ،کلوتریمازول ،فلوکونازول و ... آزول ها با مهار ساخت ارگوسترول نفوذپذیری غشای سلولی را مختل می کنند. 4 فارماکوکنتیک و عوارض آزول ها آزول ها برای جذب گوارشی مناسب نیاز به سطح طبیعی اسید معده دارند. آزول ها باعث مهار آنزیم CYP 450کبدی می شوند پس با خیلی از داروها تداخل دارند. یکی از عوارض آزول ها تهوع و استفراغ است. 5 کاربردهای بالینی آزول ها کاندیدیاز واژینال :فلوکونازول ( تک دوز خوراکی ) مننژیت قارچی :فلوکونازول تزریقی عفونت های سطحی قارچی :کتوکونازول، کلوتریمازول 6 تغییر در نفوذپذیری غشای سلولی پلی اِن ها پلی ان ها شامل :آمفوتریسین Bو نیستاتین پلی ان ها به علت ساختار ویژه خود ،بعد از اتصال به ارگسترول منافذ مصنوعی در غشای قارچ بوجود می آورند. 7 فارماکوکنتیک و عوارض پلی ان ها آمفوتریسین Bدر انفوزیون سریع باعث تب ،لرز و افت فشار خون می شود. آمفوتریسین Bبه شدت برای کلیه سمی است پس معموال نرمال سالین همزمان با آن استفاده می شود. نوع لیپوزومی آمفوتریسین Bدارای سمیت کمتری است. 8 کاربردهای بالینی پلی ان ها آمفوتریسین Bمهمترین دارو برای درمان عفونت های سیستمیک قارچی است. آمفوتریسین Bدارای بیشترین طیف اثر ضد قارچی می باشد و داروی انتخابی برای اکثر عفونت های سیستمیک قارچی ناشی از آسپرژیلوس و کاندیدا و ... است. قطره خوراکی نیستاتین برای آفت دهان ناشی از کاندیدا آلبیکنز استفاده می شود. 9 تغییر در نفوذپذیری غشای سلولی تربینافین تربینافین تربینافین مانع از ساخت ارگسترول می شود. تربینافین بر روی عفونت های قارچی موضعی موثر است. 10 مهارکننده ساخت اسید نوکلئیک قارچ -5 فلوسایتوزین ()5FC -5 فلوسایتوزین به صورت اختصاصی در سلول قارچ به -5 فلورویوراسیل تبدیل می شود که مانع سنتز تیمیدین می گردد. -5 فلوسایتوزین اکثرا به همراه آمفوتریسین Bتجویز می شود. عارضه مهم -5فلوسایتوزین ،سرکوب مغز استخوان می باشد. 11 داروهای ضد انگل داروهای ضد کرم داروهای ضد تک یاخته 12 داروهای ضد کرم مبندازول (قرص جویدنی) آلبندازول (قرص جویدنی) پیپرازین ( قرص و شربت) نیکلوزامید (قرص) 13 مبندازول مکانیسم عمل :مانع از برداشت گلوکز توسط انگل می شود .همچنین ساخت میکروتوبول ها را در انگل مهار می کند. کاربرد مبندازول :درمان عفونت ناشی از آسکاریس و کرمک درمان آلودگی با آسکاریس 1 :قرص ( 2 )100 mgبار در روز به مدت 3روز و 2هفته بعد تکرار صورت گیرد. درمان آلودگی با کرمک 1 :قرص ( )100 mgو 2هفته بعد تکرار تمام اعضای خانواده باید دارو مصرف کنند به استثنای 14خانم باردار و اطفال زیر 2سال. آلبندازول مکانیسم عمل آلبندازول مشابه مبندازول است. کاربرد آلبندازول: طیف اثر ضد کرمی وسیعی دارد .یکی از کاربرد های مهم آن درمان کیست هیداتید است. نکته مهم: در درمان کرم های گوارشی نباید آلبندازول و مبندازول را با غذای چرب مصرف کرد زیرا غذای چرب جذب گوارشی آنها را زیاد می کند و در نتیجه سمیتشان بیشتر می شود. 15 پیپرازین مکانیسم عمل :با تحریک گیرنده GABAانگل را فلج می کند. کاربرد درمانی :به تنهائی یا به همراه مبندازول بر علیه آسکاریس استفاده می شود. 16 نیکلوزامید مکانیسم عمل :باعث اختالل در عملکرد میتوکندری انگل می شود و در نتیجه انرژی انگل تحلیل می رود. کاربرد درمانی :بر علیه کرم های نواری دستگاه گوارش مثل تینا ساجیناتا موثر است. 17 داروهای موثر بر علیه تک یاخته ها داروهای ضد ماالریا ماالریا یکی از شایع ترین بیماری ها در جهان و از علل مهم مرگ و میر است. گونه های مختلف انگل پالسمودیوم باعث بیماری ماالریا می شوند. داروهای ضد ماالریا شامل: کلروکین ،کینین و داکسی سایکلین و ... 18 داروهای ضد ماالریا کلروکین :داروی اصلی برای درمان و پیشگیری از ماالریا در مناطقی است که انگل ماالریا هنوز مقاوم نشده باشد. کلروکین عوارض گوارشی زیادی می دهد. کینین :برای درمان ماالریای مقاوم به کلروکین استفاده می شود. عارضه مهم کینین ،سینکونیسم است :وزوز گوش ،سرگیجه و تاری دید داکسی سایکلین :یک آنتی بیوتیک از دسته تتراسایکلین ها است. کاربرد در ماالریا :برای پیشگیری از ماالریا به مسافرینی داده می شود که قصد سفر به مناطق آلوده به ماالریای مقاوم به کلروکین دارند. 19 داروهای موثر بر علیه تک یاخته ها داروهای ضد آمیب انتاموبا هیستولیتیکا انگلی است که باعث آمیبیاز روده ای و کبدی می شود. داروهای موثر بر آمبیاز روده ای: مترونیدازول +یدوکینول داروهای موثر بر آمیبیاز کبدی: مترونیدازول +کلروکین +یدوکینول 20 سایر کاربردهای مهم مترونیدازول به غیر از درمان آمیبیاز : ژیاردیاز تریکومونیاز کولیت غشای کاذب جزئی از رژیم درمانی عفونت زخم معده ناشی از H.Pylori 21 داروهای موثر بر علیه تک یاخته ها داروهای ضد لشمانیاز (سالک) انگل لشمانیا توسط پشه خاکی منتقل می شود و می تواند منجر به ضایعات پوستی و احشائی شود. داروهای اصلی ضد انگل لشمانیا: 22 مشتقات 5ظرفیتی آنتی موان مثل مگلومین آنتی موان (گلوکانتیم) گلوکانتیم فقط کاربرد تزریقی دارد. داروهای ضد ویروس ویروس ها برای تکثیر و ایجاد عفونت نیاز به سلول میزبان دارند( .انگل داخل سلولی اجباری) داروها بر اساس مراحل تکثیر ویروس طراحی شده اند: 23 مهار اتصال و نفوذ ویروس به سلول میزبان مهار سنتز RNAو DNAویروس (مهمترین مرحله) مهار سنتز پروتئین های ساختمانی ویروس مهار مونتاژ قطعات ویروسی مهار اتصال و نفوذ ویروس به سلول میزبان آمانتادین برای پیشگیری از ابتال به آنفوالنزا نوع Aبه کار می رود 24 مکانیسم اثر :مانع از نفوذ ویروس به سلول میزبان می شود مهار سنتز RNAو DNAویروس عامل تبخال ،ویروسی به نام HSVمی باشد که می تواند صورت و ناحیه تناسلی را آلوده کند. داروی آسیکلوویر در درمان تبخال موثر است. مکانیسم عمل آسیکلویر :به علت شباهت ساختاری به نوکلوتید های طبیعی ،منجر به اختالل در سنتز DNA ویروس می شود. 25 شکل های دارویی آسیکلوویر کرم پوستی پماد چشمی قرص خوراکی ویال تزریقی 26 مهار سنتز RNAو DNAویروس ویروس ( HIVعامل ایدز ) آنزیمی دارد که باعث ساخته شدن DNAاز روی RNAمی شود .یک سری از داروهای ضد ایدز این آنزیم را مهار می کنند :زیدوودین، المی وودین ،نویراپین و ... مهار مونتاژ قطعات ویروسی ویروس ایدز برای خروج از سلول آلوده به یک نوع آنزیم پروتئاز نیاز دارد .یک سری از داروهای ضد ایدز این 27آنزیم را مهار می کنند :ساکیناویر ،ایندیناویر و ... مهار سنتز پروتئین های ساختمانی ویروس اینترفرون آلفا باعث تخریب mRNAویروسی می شود و در نتیجه در پروتئین سازی ویروس ایجاد اختالل می کند کاربرد اینترفرون آلفا :درمان هپاتیت Bمزمن 28