Transcript دانلود
به نام خدا
آنتی بیوتیک ها ()1
مدرس:
دکتر ساسان زائری
(بخش فارماکولوژی-دانشکده پزشکی)
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک مادهای است که از یک میکروارگانیسم گرفته میشود و
میکروارگانیسمهای دیگر را از بین میبرد یا مانع تکثیرآنها میشود.
اما در کاربرد معمولتر این تعریف شامل انواع سنتزی آنتیبیوتیک ها
هم می شود
آنتی بیوتیکها به دو گروه عمد ٔه آنتی بیوتیکهای باکتریوسید ،که
باعث کشتن سلول بیماریزا میشوند و باکتریواستاتیک ،که باعث
توقف رشد و ثابت ماندن تعداد سلول بیماریزا هستند طبقه بندی
میشوند
آنتی بیوتیکهای وسیع ّ
الطیف:
در مقابل انواع مختلف میکرو ارگانیسمها فعّال میباشند مانند
تتراسایکلین ها
2
آنتی بیوتیکهای با طیف محدود:
فقط در مقابل یک میکرو ارگانیسم یا طیف بسیار محدودی از
میکروارگانیسمها فعّال میباشند مانند وانکومایسین
سمیت انتخابی آنتی بیوتیک ها:
یک ویژگی مفید است که برای میکروارگانیسم های مهاجم نسبت
به میزبان سمیت بیشتری دارند
مکانیسم های عمل آنتی بیوتیک ها:
.1
.2
.3
.4
3
مهار ساخت دیواره سلولی باکتری مانند بتاالکتام ها
مهار ساخت پروتئین سازی در باکتری مانند تتراسایکلین ها
مهار ساخت اسید فولیک در باکتری مانند سولفانامید ها
مهار تکثییر DNAباکتری مانند کینولون ها
آنتی بیوتیک های مهار کننده ساخت دیواره
سلولی
شامل :بتاالکتام ها (پنی سیلین ها ،سفالوسپورین ها) و
وانکومایسین
مکانیسم اثر :باعث مهار آنزیم های سازنده ساختار
پپتیدوگلیکان در دیواره سلولی باکتری می شوند
مکانیسم مقاومتی میکروب ها به بتاالکتام ها :تولید آنزیم
بتاالکتاماز
4
آنتی بیوتیک های مهار کننده ساخت دیواره
سلولی
5
دسته بندی پنی سلین ها:
.1
داروهای با طیف باریک و حساس به بتاالکتاماز:
: Penicillin G , Penicillin Vدرمان عفونت های استرپتوکوکی
.2
دارو های با طیف باریک و مقاوم به بتاالکتاماز:
: Methicillinدرمان عفونت های استافیلوکوکی
.3
داروهای با طیف وسیع تر و حساس به بتاالکتاماز:
: Ampicllin, Amoxicillinدرمان عفونت های استرپتوکوکی و یک سری
باکتری های گرم منفی
:Piperacillinدرمان عفونت سودوموناس
Amoxillin + Clavulanic acid (Beta-lactamase inhibitor) :
Coamoxiclav
6
Penicillin vial
Amoxicillin capsule
7
فارماکوکینتیک پنی سیلین ها:
عمدتا ترکیبات قطبی هستند و به صورت دست نخورده از
ادرار دفع می شوند
عوارض پنی سیلین ها:
8
آلرژی ( کهیر ،خارش ،تب و شوک آنافیالکسی) ،اسهال ( آمپی
سیلین)
دسته بندی سفالوسپورین ها:
.1
نسل اول :موثر بر علیه باکتری های : g+
: Cephalexinپیشگیری از عفونت های بعد از جراحی
.2
نسل دوم :نسبت به نسل اولی ها اثر کمتری بر g+ها و اثر
بیشتری بر گرم منفی ها دارند:
: Cefuroximeسینوزیت ناشی از g-ها
.3
نسل سوم :فعالیت بسیار موثری علیه g-ها دارند:
: Ceftriaxone , cefiximeموثر بر علیه سوزاک
: Ceftazidimeموثر بر علیه عفونت سودوموناس
.4
نسل چهارم :موثر بر علیه g+و g-ها:
Cefepime
9
فارماکوکنتیک سفالوسپورین ها:
اکثر آن ها کاربرد تزریقی دارند و از طریق کلیه دفع می شوند
عوارض سفالوسپورین ها:
آلرژی ( مانند پنی سیلین ها ولی با احتمال کمتر)
بیمار آلرژیک به پنی سیلین را می توان با سفالوسپورین درمان کرد
مگر آنکه بیمار دارای سابقه شوک آنافیالکتیک به پنی سیلین باشد
10
درد شدید در محل تزریق
آنتی بیوتیک های مهار کننده ساخت پروتئین های
میکروبی
نحوه ساخت پروتئین
در باکتری ها:
50s
30s
11
آنتی بیوتیک های مهار کننده ساخت پروتئین
های میکروبی
شامل:
تتراسیکلین ها
ماکرولید ها
کلرامفنیکل
کلیندامایسین
آمینوگلیکوزید ها
12
تتراسیکلین ها
شامل :تتراسیکلین ،داکسی سیکلین ،مینوسیکلین و ...
مکانیسم اثر :اتصال به زیر واحد ریبوزومی 30Sو
درنتیجه ممانعت از اتصال tRNA-amino acidبه
جایگاه پذیرنده
باکتریواستاتیک
طیف اثر :تتراسیکلین ها طیف اثر ضد میکروبی وسیعی
دارند ( g+ها g- ،ها atypicals ،و تک یاخته ها(
فارماکوکنتیک:
13
جذب گوارشی آن ها در مصرف همزمان با کاتیون های چند
ظرفیتی کاهش می یابد
تتراسیکلین ها از سد جفتی عبور می کنند
تتراسیکلین ها
کاربرد های بالینی:
عوارض جانبی:
14
نمونیای مایکوپالسمایی در بزرگساالن
وبا
آکنه
زخم گوارشی ناشی از هلیکوباکتر پیلوری
پیشگیری از ماالریا
اختالالت گوارشی مثل تهوع ،اسهال ،کولیت
اختالل در فرایند تشکیل دندان و استخوان جنین
عوارض کبدی
حساسیت به نور
tetracycline
doxycycline
15
ماکرولید ها
شامل :اریترومایسین ،کالریترومایسن و آزیترومایسین
مکانیسم اثر :به زیر واحد 50Sریبوزومی متصل می
شوند و مانع از اتصال زنجیره ی پپتیدی در حال ساخت به
آمینه اسید جدید می شوند
باکتریواستاتیک
فارماکوکنتیک:
توزیع بافتی خوبی دارند به ویژه آزیترومایسین
ترتیب نیمه عمر:
azithromycin > clarithromycin > erythromycin
16
ماکرولید ها
طیف اثرatypicals ، g+ :
آزیترومایسین روی g-ها هم موثر است
کاربرد های بالینی:
درمان نمونیای آتیپیکال
• دوره درمان با آزیترومایسین کوتاه تر از بقیه است ( 5روز)
درمان سینوزیت و عفونت گوش میانی ( آزیترومایسین)
درمان عفونت ادراری-تناسلی ناشی از کالمیدیا با تک دوز
آزیترومایسین
کالریترومایسین در درمان زخم گوارشی ناشی از هلیکوباکتر
17پیلوری مناسب است
ماکرولید ها
عوارض جانبی:
عوارض گوارشی به صورت درد در ناحیه شکم (شایع)
کلستاتیک حاد توسط اریترومایسین استوالت
تداخالت دارویی:
• اریترومایسین و کالریترومایسین باعث مهار آنزیم های متابولیزه کننده
سایر دارو ها می شوند
18
آنتی بیوتیک های مهار کننده ساخت پروتئین
کلرامفنیکل
به علت عوارض جانبی زیاد ،کاربرد سیستمیک کمی دارد.
عوارض:
آنمی آپالستیک ( برگشت ناپذیر است و در هر دوزی می تواند روی
دهد)
سندروم شیر خوار خاکستری
بنابراین امروزه بیشتر از
قطره چشمی کلرامفنیکل استفاده می شود.
19
آنتی بیوتیک های مهار کننده ساخت پروتئین
کلیندامایسین
کاربرد اصلی :درمان عفونت های ناشی از باکتری های بی هوازی
عارضه مهم :کولیت غشای کاذب و اسهال
شکل های داروئی مهم:
• آمپول
• ژل موضعی
• ژل واژینال
• محلول موضعی
• کپسول
20
21