فایل مقاله

Download Report

Transcript فایل مقاله

‫بررسی رابطه بین مدیریت دانش و عملکرد سازمان‬
‫در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران‬
‫دكتر بلقیس‬
‫*‬
‫باورصاد ‪،‬‬
‫لیلی‬
‫**‬
‫حبیبی ‪،‬‬
‫حسام الدین توان بخش‬
‫***‬
‫چمران‪[email protected]،‬‬
‫*استادیار دانشگاه شهید‬
‫** دانشجوی کارشناس ی ارشد شهید چمران‪[email protected] ،‬‬
‫*** کارشناس ی ارشد شهید چمران‪[email protected] ،‬‬
‫روش تحقیق‬
‫مقدمه‬
‫اگر هدف هر سازمانی را با دیدگاه نئوکالسیک اقتصاد‪ ،‬حداکثرکردن (سود یا هر چیز دیگر) درنظر بگیریم‪ ،‬وظیفه مدیریت آن‬
‫است که مقادیری از نهاده ها و ستاده ها را انتخاب کند که سود را بیشینه می سازند‪ .‬مدیریت برای انجام این وظیفه باید به طراحی و‬
‫کشف بازارها‪ ،‬ارزیابی کالها و روش های تولید و مدیریت فعالنه اعمال کارکنان بپردازد؛ همگی این وظایف نوعی عدم اطمینان‬
‫را در بر دارند که غلبه بر آن‪ ،‬مستلزم سرمایه گذاری در کسب اطالعات و دانش است (نورث‪ .)1991 ،‬در غال ب تئوری های‬
‫مدیریت دانش‪ ،‬استفاده سازمان از دانش برای تطبیق مداوم خود با محیط خارجی (بازار‪ ،‬شرایط اجتماعی و سیاسی‪ ،‬ترجیحات‬
‫مشتری) برشمرده شده و در برخی دیگر از تئوری ها‪ ،‬دانش به عنوان محصول تولید ‪ -‬و نه منبع تولید ‪ -‬انگاشته شده است (کداما‪،‬‬
‫‪.)1995‬‬
‫در دسته بندی ای که از سوی صاحب نظران کسب و کار ارایه می شود‪ ،‬دهه ‪ ،1980‬دهه جنبش کیفیت (تاکید بر اینکه برای‬
‫دستیابی به کیفیت بهتر‪ ،‬همه کارکنان باید از قدرت فکری خود بهتر استفاده کنند)؛ دهه ‪ ،1990‬دهه مهندسی مجدد (استفاده از‬
‫فناوری برای بهبود فرایندهای کسب و کار و کاهش هزینه ها)؛ و دهه ‪ ،2000‬دهه مدیریت دانش لقب گرفته است (جعفری‪،‬‬
‫‪ .)1378‬امروزه مدیریت دانش به عنوان یك حوزۀ مهم در مطالعۀ سازمان ها شناخته شده است و به عنوان یك منبع مهم مزیت‬
‫رقابتي به شمار مي آید (گلویت‪ .)2004،‬این مسأله به اثبات رسیده است كه مدیریت دانش به واسطۀ تغییرات محیطي از قبیل جهاني‬
‫شدن روزافزون رقابت‪ ،‬سرعت افول یا پیرشوندگي دانش و اطالعات‪ ،‬پویایي نوآورد هاد محصول و فرایند و رقابت از طریق‬
‫بازارهاد خرید‪ ،‬یك امر ضرورد براد سازمان هاست (گرینر‪.)2007 ،‬‬
‫تشریح مبانی نظری و بیان موضوع‬
‫عملکرد سازمان معیار خوبی برای سنجش استراتژهای رقابتی سازمان است و همچنین با توجه به این که دانش به عنوان یکی‬
‫از منابع استراتژیکی برای سازمان به شمار می رود عملکرد سازمان‪ ،‬می تواند معیار خوبی برای سنجش میزان موفقیت مدیریت‬
‫دانش در سازمان باشد (زاک‪.)1999 ،‬‬
‫دانش نه تنها منبع مهمی برای سازمان است‪ ،‬بلکه به عنوان زیربنای کسب مزیت رقابتی شناخته شده است‪ .‬مدیریت دانش‬
‫عبارتست از یك رویۀ جمعي براد ادارۀ مؤثر‪ ،‬تولید‪ ،‬افزایش و نفوذ دانش در سازمان با هدف درك و تحقق اهداف سازمان‬
‫(چانج‪ .)2005،‬بنابراین‪ ،‬توانایی مدیریت دانش به فرایندهای مدیریت دانش در سازمان‪ ،‬که دانش را در سازمان به کار می برد و‬
‫توسعه می دهد برمی گردد‪.‬‬
‫تریسی و ویلیامز در سال ‪ 1995‬سه معیار برای توانایی های عملکردی استراتژیکی معرفی کرده اند که هر کدام راهی به سمت‬
‫کسب مزیت رقابتی است‪ .‬اول‪ ،‬رهبری محصول که نشان دهنده رقابت اولیه در زمینه نوآوری محصول یا خدمت است‪ .‬دوم‪،‬‬
‫صمیمیت با مشتری که نشان دهنده رقابت مبنی بر درک‪ ،‬رضایت و حفظ مشتری است و در نهایت عملیات عالی که نشان دهنده‬
‫رقابت مبنی بر عملیات داخلی کارا است‪ .‬سازمان اغلب مدیریت دانش را برای بهبود یک یا بیشتر این معیارها به کار می برد‬
‫(زاک‪.)2009 ،‬‬
‫در عمل نیز‪ ،‬بسیاری از شرکت ها ادعا کرده اند به کمک فرایند مدیریت دانش کارا و اثرگذار‪ ،‬مدیریت دانش بر روی عملکرد‬
‫سازمان موثر بوده است‪ .‬از اینرو‪ ،‬مدیریت دانش بدون شک یکی از مهمترین مقدمات برای عملکرد یا نوآوری سازمان است‪ .‬اما‬
‫هنوز نتایج متفاوتی درباره زیر فرایندهای مدیریت دانش‪ ،‬و عملکرد سازمان وجود دارد (لیو‪.)2009،‬‬
‫از طرفی طبق دیدگاه سنتی‪ ،‬عملکرد سازمان را می توان به عملکرد مالی سازمان نسبت داد با در نظر گرفتن اینکه بودجه‪،‬‬
‫دارایی‪ ،‬عملیان‪ ،‬محصولت‪ ،‬خدمات‪ ،‬بازار و منابع انسانی در کل عملکرد نهایی سازمان بسیار مهم هستند (اسمیت‪)1999 ،‬‬
‫بنابراین مزیت های مالی عملکرد سازمان اغلب با موفقیت سازمان مرتبط است‬
‫با توجه به اینکه بیشتر مطالعات در زمینه مدیریت دانش چارچوب مفهومی و مدل های تئوریکی داشته است ما در این مقاله‬
‫سعی‬
‫کرده ایم با استفاده از مطالعه میدانی به بررسی رابطه مدیریت دانش و عملکرد سازمان بپردازیم‪.‬‬
‫پیشینه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته‬
‫در سال ‪ 2001‬گلد و همکاران به بررسی تاثیرگذاری مدیریت دانش از دیدگاه توانایی های سازمان با استفاده از یک نمونه‬
‫‪ 300‬تایی مدیران اجرایی پرداختند‪ .‬آنها در مطالعه ی خود تکنولوژی‪ ،‬ساختار و فرهنگ سازمان را به عنوان زیرساخت های‬
‫مدیریت دانش معرفی کرده و در نهایت ساختار فرایند مدیریت دانش را به صورت فرایند اکتساب‪ ،‬تبدیل‪ ،‬بکارگیری و نگهداری‬
‫دسته بندی می کنند‪ .‬نتایج حاصل از مطالعه آنها مبنایی را برای درک زمینه های رقابتی در سازمان برای آنکه بتواند برنامه مدیریت‬
‫دانش را اجرا کند‪ ،‬فراهم آورد (گلد‪.)2001 ،‬‬
‫در سال ‪ 2005‬دوریچ رابطه مدیرت دانش و عملکرد سازمان را در شرکت هایی که بیش از ‪ 50‬کارمند در نیوزلند دارند‪،‬‬
‫مورد بررسی قرار داد‪ .‬وی در این مطالعه از معیارهای داخلی و مقایسه ای مالی و غیر مالی برای سنجش عملکرد شرکت استفاده‬
‫کرد‪ .‬نتایج تحقیق وی نشان داد که رابطه مثبتی بین مدیریت دانش و عملکرد سازمان یافت‪ .‬وی همچنین بیان می کند که اکتساب‬
‫دانش خود به طور مستقیم بر عملکرد تاثیر ندارد و تاثیری غیر مستقیم دارد (دوریچ‪.)2005 ،‬‬
‫در سال ‪ 2008‬راجا کاسیم رابطه مدیریت دانش‪ ،‬توانایی و عملکرد سازمان را در بین سازمان های بخش دولتی در مالزی را‬
‫مورد آزمون قرار دادند‪ .‬آنها با استفاده از پرسشنامه اطالعات ‪ 28‬سازمان دولتی را جمع آوری کردند و به این نتیجه رسیدند که‬
‫اجرای مدیریت دانش در سطح سازمان لزمه موفقیت در عملکرد سازمانی می باشد (راجا کاسیم‪.)2008 ،‬‬
‫در سال ‪ 2009‬لیو و همکاران به بررسی رابطه بین مدیریت دانش و یادگیری سازمانی و عملکرد سازمان پرداختند آنها‬
‫اطالعات را از ‪ 327‬شرکت در بخش های تولیدی و مالی از طریق ایمیل جمع آوری کردند‪ .‬بعد از تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها در‬
‫نهایت به این نتیجه رسیدند که یادگیری سازمانی یک مکانیزم همراه مدیریت دانش است‪ ،‬بدین معنی که یادگیری سازمان به عنوان‬
‫یک واسطه در رابطه مثبت بین مدیریت دانش و عملکرد سازمانی عمل می کند (لیو‪.)2009 ،‬‬
‫زاک و همکاران در سال ‪ 2009‬به بررسی رابطه مدیرت دانش و عملکرد سازمان در بین دوگروه از مدیران در آمریکا و‬
‫کانادا پرداختند‪ ،‬و در نهایت با استفاده از یک نمونه ‪ 88‬تایی به تجزیه و تحلیل اطالعات دریافتی پرداختند‪ .‬آنها در این تحقیق به این‬
‫نتیجه رسیدند که مدیریت دانش با عملکرد سازمان رابطه معنی دار و مثبت دارد و همچنین مدیریت دانش با واسطه گری عملکرد‬
‫سازمان با عملکرد مالی سازمان نیز مرتبط است (زاک‪.)2009 ،‬‬
‫نتیجه گیری و بحث‬
‫یکی از نتایج تحلیل این است که مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبتی دارد‪ .‬بنابراین زماني که سازمانی از مدیریت‬
‫دانش استفاده مي کند عملکرد خود را از طریق اهمیت دادن به توانایی تشخیص و تسهیم دانش موجود در سازمان‪ ،‬توانایی ایجاد‬
‫دانش جدید‪ ،‬فرهنگ تشویق تسهیم دانش و پاداش دهی به یادگیری و دانش ایجاد کننده ارزش گسترش مي دهند‪.‬‬
‫تحت چنین شرایطي‪ ،‬نتیجه گیرد ما اینگونه خواهد بود که مدیران بیشتر مایل اند براد بهبود عملکرد سازمان در زمینه ی‬
‫نوآوری و کیفیت محصولت سازمان از طریق فرهنگ تشویق تسهیم دانش‪ ،‬سازمان را اداره کند‪ .‬با درگیر کردن همکاران در‬
‫مقایسه دانش استراتژیک سازمان با رقبایشان‪ ،‬تشویق به تسهیم دانش در سازمان و کشف منابع دانش مشتریان که همه د این ها‬
‫منجر به یک فرهنگ تشویق تسهیم دانش مي شود‪.‬‬
‫نتیجه ی دیگری که می توان از این تحقیق بیان کرد‪ ،‬این می باشد‪ ،‬مدیران برای این که بتوانند عملکرد مالی سازمان را بهبود‬
‫بخشند ترجیح می دهند که بجای این که مدیریت دانش را بکارگیرند بر عملکرد سازمانشان متمرکز کنند و به بهبود کیفیت محصول‬
‫و نوآوری در محصولت شرکت بپردازند‪.‬در انتها می توان گفت که عملکرد مالی تحت تاثیر غیرمستقیم مدیریت دانش و با میانجی‬
‫گری عملکرد سازمان می باشد‪.‬‬
‫درًاینًمطالعه‪ً،‬بهًبررسیًتاثیرًمدیریتًدانشًبرًدستاوردهایًعملکردیًدرًشرکتًهایًبورسیًپرداختهًشدهًاست‪ .‬چونًمحققًعالقهًمندًاستًرابطهًبینًمدیریتًدانشًباًعملکردًسازمانًراً‬
‫بسنجد‪ً،‬بنابراینًروشًتحقیقًتوصیفيًوًازًنوعًپیمایشيًميًباشد‪ .‬تحقیقًتوصیفيًشاملًمجموعهًروشًهایيًاستًكهًهدفًآنهاًتوصیفًكرردنًشررایطًیراًپدیردهًهرادًمروردًبررسريًاسرت‪ .‬اجررادً‬
‫تحقیقًتوصیفيًميًتواندًصرفااًبرادًشناختًبیشترًشرایطًموجودًیاًیاردًدادنًبهًفرآیندًتصمیمًگیردًباشدً(سرمدًوًدیگران‪ .)1383ً،‬جامعهًآماردًراًكلًشرکتًهاییًاستًکهًتراًسرالً‪ 87‬درً‬
‫بورسًتهرانًپذیرفتهًشدهًاند‪ً،‬درًنظرًگرفتهًشدهًاست‪ .‬برهًعلرتًعردمًدسترسریًبرهًکلیرهًشررکتًهراًازًروشًنمونرهًگیرریًتصرادفیًسرادهًاسرتفادهًگردیرد‪ .‬وًازًآنجراًكرهًاحتمرالًمريًرفرتًبرخريًازً‬
‫پرسشنامهًهاًبرگرداندهًنخواهدًشدً‪ 160‬پرسشنامهًتوزیعًگردید‪ً،‬كهًدرًنهایتً‪ 117‬پرسشنامهًبطورًكاملًپاسخًدادهًشدًوًموردًبررسيًقرارًگرفت‪ .‬درًاینًتحقیقًبرایًبررسیًمیزانًپایراییًازً‬
‫ضریبًآلفادًكرونباخًشدهًکهًمقدارًآنً‪ %76‬بدستًآمدهًكهًدرًفرمولًكرونباخًمقدارً‪ a‬بینًصفرًوًیكًوًضریبًاعتبارً‪ %70‬درًتستًاعتبارًیاًپایایيًموردًقبولًاست(خاکی‪ .)1378،‬وًبرایً‬
‫افزایشًرواییًپرسشنامهًبکارًگرفتهًشدهًازًنظراتًاساتیدًمدیریتًوًمطالعهًمقالتًوًکتبیًکهًازًاینًپرسشنامهًیاًپرسشنامهًهایًمشابهًاستفادهًشدهًاست‬
‫تجزیه و تحلیل داده ها‬
‫فرضیه تحقیق از این طریق آزمایش شد که یک شیوه ی معادله ی مدل سازی ساختاری استفاده شد؛ مدل معادله ساختاری ترکیبی از مدل های مسیر یا همان روابط ساختاری و مدل های عاملی‬
‫تاییدی (روابط اندازه گیری) است‪ .‬در مدل های مسیر تالش شده است تا با مجموعه ای از روابط یک سویه و دو سویه پدیده با پدیده هایی را تبیین کند‪ ،‬در حالی که متغیر های حاضر در مدل از‬
‫نوع مشاهده شده هستند‪ .‬در مدل های عاملی تاییدی بدنبال تعریف سازه های پنهان بر مبنای مجموعه ای از معرف ها هستیم‪ .‬ما با استفاده از ‪Amos 18‬شاخص های نمونه ی مورد بررسی را‬
‫تخمین زده و میزان اعتبار اندازه گیری تاثیر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان را امتحان کردیم‪ .‬این شیوه ارزیابی جامع و مطمئن از اعتبار همگرا و مجزای ساختارهای مورد استفاده در این‬
‫نمونه ممکن ساخت‪.‬‬
‫با استفاده از نتایج بخشی از پرسشنامه طراحی شده و با توجه به کار زاک و همکاران (‪ )2009‬ما دریافتیم که متغیرهای توانایی تشخیص و تسهیم دانش موجود در سازمان‪ ،‬توانایی ایجاد دانش‬
‫جدید‪ ،‬فرهنگ تشویق تسهیم دانش و پاداش دهی به یادگیری و دانش ایجاد کننده ارزش توان تبیین بیشتری برای مدیریت دانش دارند‪ .‬و متغیرهایی که می توان عملکرد سازمان را توسط آنها تبیین‬
‫کرد عبارتند از‪ :‬نوآوری محصولت و کیفیت محصولت‪ .‬در انتها برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت نیز از ‪ ROI‬و حاشیه سود استفاده شده‪ .‬همچنین متغیرهای خطایی را نیز نظر گرفتیم که نشان‬
‫دهنده ی همه عوامل تاثیرگذار غیر از متغیر پنهان مورد نظر است‪.‬‬
‫برآورد و آزمون مدل‬
‫جهت برآورد مدل ابتدا باید پارامترهای ثابت و آزاد را مشخص کنیم تا مدل مشخص شود‪ .‬پارامترهای ثابت در یک مدل معادله ساختاری اغلب شامل وزن های رگرسیونی متغیرهای خطا می‬
‫شوند‪ .‬عالوه بر آن به ازای هر متغیر پنهان یکی از وزن های رگرسیونی نیز به مقدار ‪ 1‬ثابت شده است که برای رفع مشکل بدون مقیاس بودن متغیرهای پنهان و تعیین متغیر مرجع می باشد‬
‫(قاسمی‪ .)1389،‬از آنجایی که بررسی روابط ساختار بین متغیرهای پنهان هنگامی منطقی تر و با معناتر تفسیر می شود که اندازه گیری سازه های پنهان با توجه به معیارهای عملی قابل قبول‬
‫باشد‪ .‬به همین دلیل ما مدل ساختاری در این تحقیق را که از ‪ 3‬مدل اندازه گیری تشکیل شده است به سه قسمت تقسیم کرده سپس تک تک مدل های اندازه گیری را مورد آزمون قرار داده ایم‪ .‬پس‬
‫از اطمینان نسبی از قابل قبول بودن مدل های اندازه گیری حاضر در مدل معادله ساختاری تدوین شده به آزمون مدل کامل می پرداختیم‪.‬‬
‫تحلیل یافته ها‬
‫ما در این تحقیق برای بیان قابل قبول بودن مدل از سه دسته شاخص استفاده کردیم‪ .‬شاخص های برازنش مطلق (شاخص هایی که بر مبنای تفاوت واریانس ها و کوواریانس های مشاهده شده‬
‫از یک طرف و واریانس ها و کوواریانس های پیش بینی شده بدست می آیند)‪ ،‬شاخص های برازنش تطبیقی (شاخص هایی که بر مبنای مقایسه مدل تدوین شده با یک مدل مبنا محاسبه می شوند)‪،‬‬
‫شاخص های برازنش مقتصد (شاخص هایی که تاکید آنها بر درجه ی آزادی است)‪ .‬حال به بیان هر یک از شاخص ها‪ ،‬دلیلی برای مورد قبول بودن مدل تدوین شده می پردازیم‪.‬‬
‫شاخص های برازنش مطلق‬
‫باقیمانده استفاده کردیم که نتایج آن در جدول شماره ‪ 1‬آمده است‪.‬‬
‫مربعات‬
‫ریشه دوم‬
‫ما برای برازنش مدل توسط شاخص های برازنش مطلق از دو شاخص کای اسکوئر‬
‫مطلق‬
‫میانگینبرازنش‬
‫شاخص های‬
‫جدولو(‪:)1‬‬
‫شاخص‬
‫مدل تدوین شده‬
‫اثر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان‬
‫‪0/165‬‬
‫‪0/001‬‬
‫‪0/637‬‬
‫تعداد پارامتر آزاد‬
‫کای اسکوئر‬
‫درجه آزادی‬
‫‪P‬مقدار‬
‫ریشه میانگین مربعات باقیمانده‬
‫اثر عملکرد سازمان بر عملکرد مالی‬
‫‪0/136‬‬
‫‪0/007‬‬
‫‪0/612‬‬
‫‪19‬‬
‫‪20/058‬‬
‫‪17‬‬
‫‪0/271‬‬
‫‪0/011‬‬
‫اثر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان‬
‫‪0/921‬‬
‫‪0/992‬‬
‫‪0/987‬‬
‫‪0/992‬‬
‫‪0/578‬‬
‫‪0/602‬‬
‫‪1/180‬‬
‫شاخص نسبت اقتصاد عددی بین صفر تا ‪1‬می باشد‪ ،‬که هرچه مقدار آن بیشتر باشد نشان می دهد که پژوهشگر در آزاد کردن پارامترها هزینه ی کمتری صرف می کند (قاسمی‪ .)1389،‬همان‬
‫طور که در جدول ‪ 5‬نشان داده شده است مقدار ‪0/607‬برای شاخص نسبت اقتصاد بیان کننده آن است که با آزاد کردن پارامتر جدید هزینه زیادی صرف نخواهد شد‪.‬‬
‫شاخص برازنش هنجار شده مقتصد برای مدل تدوین شده ‪0/578‬بدست آمده و از آنجایی که برای قابل قبول بودن مدل مقدار شاخص برازنش هنجار شده مقتصد باید بزرگتر از ‪0/5‬در نتیجه‬
‫مدل دارای مقبولیت لزم می باشند‪.‬‬
‫شاخص برازنش تطبیقی مقتصد برای مدل تدوین شده ‪0/602‬است و با توجه به این که شاخص برازنش تطبیقی مقتصد بهتر است از ‪0/5‬بیشتر باشد تا مدل مورد قبول واقع گیرد می توان گفت‬
‫که مدل قابل قبول هستند‪ .‬که نشان می دهد که در تعریف پارامترهای آزاد پژوهشگر از خود امساک نشان داده است و نمی توان گفت که پایین آمدن کای اسکوئر به دلیل تعداد زیاد پارامتر آزاد‬
‫است‪.‬‬
‫شاخص کای اسکوئر بهنجار برای مدل برابر ‪1/18‬که شوماخر و لومکس مقداری قابل قبول برای شاخص کای اسکوئر بهنجار را بین ‪ 1‬تا ‪ 5‬می دانند (قاسمی‪ ،)1389 ،‬پس می توان مدل را‬
‫قابل قبول تصور کرد‪.‬‬
‫منابع تحقیق‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫جدول (‪ :)4‬وزن های رگرسیونی‬
‫تخمین غیراستاندارد‬
‫برای این که شاخص های برازنش تطبیقی (بجز شاخص برازنش نسبی) مدل را مورد تایید قرار دهند باید مقدار آنها بیشتر از ‪0/9‬باشد و مقدار آنها بیشتر از ‪ 0/95‬باشد مدل تدوین شده برانش بالیی‬
‫دارد(قاسمی‪ .)1389 ،‬همان طور که در جدول شماره ‪2‬مالحظه می کنید‪ ،‬تمامی شاخص های برازنش تطبیقی(بجز شاخص برازنش نسبی) مدل تدوین شده بالی ‪0/95‬هستند و این نشان دهنده مورد قبول‬
‫بودن مدل است‪ .‬اما در مورد شاخص برازنش نسبی عددی بین صفر تا ‪ 1‬است که هرچه به یک نزدیک تر باشد نشان دهنده برازنش بهتر داده ها است‪ .‬مقدار ‪0/921‬نیز نسبتا به یک نزدیک است‪ ،‬این‬
‫بیان می کند که مدل برازنش خوبی از داده ها داراست‪.‬‬
‫شاخص های برازنش مقتصد‬
‫مقتصد اسکوئر بهنجار برای بررسی مدل تدوین شده موجود در این تحقیق استفاده کردیم‬
‫برازنش و کای‬
‫تطبیقی مقتصد‬
‫برازنش‬
‫شاخص های‬
‫مقتصد‪:)3،‬‬
‫ما از دسته ی شاخص های برازنش مقتصد‪ ،‬شاخص های برازنش هنجار شده جدول (‬
‫کای اسکوئر بهنجار‬
‫برازنش تطبیقی مقتصد‬
‫برازنش هنجار شده مقتصد‬
‫شماره ‪ 3‬آمده است‪ .‬شاخص نسبت اقتصاد‬
‫که نتایج حاصل در جدولشاخص‬
‫مدل تدوین شده‬
‫شکل شماره ‪ 1‬مجموعه برآوردهای استاندار برای وزن های رگرسیونی شامل بارهای عاملی و ضرایب تاثیر مشاهده می شود‪.‬‬
‫و همچنین اثرات متغیرهای مشاهده شده بر مدیریت دانش و عملکرد سازمان را نشان می دهد‪.‬‬
‫‪P‬مقدار‬
‫‪952/0‬‬
‫‪0/607‬‬
‫پس از معین شدن مدل‪ ،‬طرق متعددی برای برآورد نیکویی برازش کلی مدل با داده های مشاهده شده وجود دارد‪ .‬بطور کلی‬
‫لا برای تأیید مدل‪ ،‬استفاده از ‪ 3‬تا ‪ 5‬شاخص کافی‬
‫چندین شاخص برای سنجش برازش مدل مورد استفاده قرار می گیرد ولی معمو ً‬
‫است (طباطبایی‪ .)1385 ،‬در یک جمع بندی کوتاه با توجه به این که ‪ 11‬شاخصی که در این قسمت آمده اند همگی مدل تدوین شده‬
‫کنند‪.‬‬
‫می‬
‫تایید‬
‫را‬
‫می توان چنین بیان کرد که مدل از مقبولیت بالیی برخوردار می باشد‪.‬‬
‫جمع بندی‬
‫ازًنتایجًبدستًآمدهًیًقسمتًقبلًمیًتوانًتقریبیًازًتاثیرًاحتمالیًمدیریتًدانش برًعملکردًمالی بدستًآورد‪.‬‬
‫تخمین استاندارد‬
‫در توضیح مقدار کای اسکوئر مدل و سطح معنی داری آن لزم است ذکر شود که هر چه مقدار کای اسکوئر کوچک تر باشد برازنش مدل تدوین شده توسط پژوهشگر رضایت بخش تر و بهتر‬
‫است‪ .‬چنانچه مقدار ‪ P> 0/05‬باشد می توان نتیجه گرفت که ساختار کوواریانس مدل به طور معناداری از ساختار کوواریانس مشاهده شده متفاوت نبوده و با تایید فرضیه صفری که بیان می کند ‪،‬‬
‫تدوین شده توسط پژوهشگر به طور کلی تایید می شود(قاسمی‪ .)1389 ،‬نظر به این که کای اسکوئر مدل تدوین شده برابر ‪20/058‬و همچنین مقدار ‪ P‬آن برابر ‪0/271‬است می توان مدل را قابل‬
‫قبول پنداشت‪.‬‬
‫ریشه دوم میانگین مربعات باقیمانده مدل ‪0/011‬می باشد‪ ،‬همان طور که می دانید هرچه این مقدار به صفر نزدیکتر باشد نشان دهنده آن است که مدل تدوین شده در مقایسه با مدل دیگر توان‬
‫ارزیابی بیشتری دارد(قاسمی‪.)1389 ،‬‬
‫شاخص های برازنش تطبیقی‬
‫بونت‪ ،‬برازنش نسبی‪ ،‬برازنش افزایشی‪ ،‬توکر‪-‬لویس و شاخص های تطبیقی استفاده‬
‫برازنشبنتلر‪-‬‬
‫هنجار شده‬
‫های)‪:‬برازنش‬
‫برای بیان مقبولیت مدل توسط شاخص های برازنش تطبیقی ما از شاخص‬
‫تطبیقی‬
‫شاخص های‬
‫جدول (‪2‬‬
‫بررسی‬
‫جدول شماره ‪ 2‬قابل‬
‫کرده ایم که نتایج بدست آمده از مدل در‬
‫باشد‪.‬بنتلر‪-‬بونت برازنش نسبی برازنش افزایشی توکر‪-‬لویس شاخص های تطبیقی‬
‫هنجارمیشده یا‬
‫برازنش‬
‫شاخص‬
‫مدل تدوین شده‬
‫نتایج‬
‫سرمد‪ .‬زهره‪ ،‬بازرگان‪ .‬عباس‪ ،‬حجازی‪ .‬الهه‪" ،‬روش تحقیق در علوم رفتاری‪ ،‬چاپ هشتم"‪ ،‬انتشارات آگاه‪ ،‬تهران‪1383 ،‬‬
‫جعفری‪ ،‬مصطفی و کالنتر‪ ،‬سیدکیانوش‪" ،1387،‬مدیریت دانش در سازمان"‪ ،‬ماهنامه تدبیر‪-‬سال چهاردهم‪-‬شماره‪.142‬‬
‫خاکی‪ ،‬غالمرضا‪" ،‬روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی"‪ ،‬چاپ اول‪ ،‬انتشارات درایت‪ ،‬تهران‪1378 ،‬‬
‫قاسمي‪ ،‬وحید‪" ،‬مدل سازد معادله ساختارد در پژوهش هاد اجتماعي با کاربرد ‪ ،"Amos Graphics‬تهران‪ ،‬جامعه شناسان‪.1389 ،‬‬
‫طباطبایی‪ ،‬سید محمود‪" ،‬فرایند تدوین و اجرا و تفسیر ستادههای یک مدل لیزرل‪ ،‬یک مثال عینی"‪ ،‬دانشگاه تبریز‪ ،‬سالنامه پژوهشی شماره یکم‪ ،‬ص‪.85-125‬‬
‫‪Chang,S.C and Ming-Shing Lee(2005),"The Linkage between Knowledge accumulation capability& organizational innovation", JOURNAL OF OWLEDGE‬‬
‫‪MANAGEMENT, VOL. 12 NO. 1 2008, pp. 3-20‬‬
‫‪Darroch, J. (2005). Knowledge Management, Innovation, and Firm Performance, Journal of Knowledge Management, Vol. 9, No. 3, pp. 101-115.‬‬
‫‪Dixon, N. M. (1999). The Organizational Learning Cycle: How We Can Learn Collectively, 2nd ed., New York: McGraw-Hill, pp. 70-75.‬‬
‫‪Gloet,M. and Terziovski,M.(2004)," Exploring therelationship between knowledge management practices and innovation performance", Journal of Manufacturing‬‬
‫‪Technology Management, Volume 15 · Number 5 · 2004 · pp. 402–409‬‬
‫‪Greiner,M. and Bohmann,T. and Krcmar,H.(2007)," A strategy for knowledge management", JOURNAL OF KNOWLEDGE MANAGEMENT, VOL. 11 NO. 6‬‬
‫‪2007, pp. 3-15‬‬
‫‪Gold, A.H., Malhotra, A. and Segars, A.H. (2001), ‘‘Knowledge management: an organizational capabilities perspective’’, Journal of Management Information‬‬
‫‪Systems, Vol. 18 No. 1, pp. 185-214.‬‬
‫‪Kodama, F. (1995) “Emerging Patters of Innovation”. Source of Japon’s Technological Edge. Boston: Harvard Business School Press.‬‬
‫”‪Liao, Shu-hsien and Wu, Chi-chuan (2009), “The Relationship among Knowledge Management, Organizational Learning, and Organizational Performance‬‬
‫‪international journal of business and mangment”, vol 4 NO.4.‬‬
‫‪North, D.C. (1991) “Institutions, Institutional and Economic Performance”. Cambridge University Press.‬‬
‫‪Raja Kasim, Raja Suzana, 2008, “The Relationship of Knowledge Management Practices, Competencies and the Organizational Performance of Government‬‬
‫‪Departments in Malaysia”, World Academy of Science, Engineering and Technology 48.‬‬
‫‪Zack, M.H. (1999), ‘‘Developing a knowledge strategy’’, California Management Review, Vol. 41 No. 3, pp. 125-45.‬‬
‫‪Zack, Michael; McKeen, James and Singh, Satyendra (2009), “Knowledge management and organizational performance: an exploratory analysis”, Journal of‬‬
‫‪knowledge Mangment VOL. 13 NO. 6, pp. 392-409,‬‬
‫‪6.‬‬
‫‪7.‬‬
‫‪8.‬‬
‫‪9.‬‬
‫‪10.‬‬
‫‪11.‬‬
‫‪12.‬‬
‫‪13.‬‬
‫‪14.‬‬
‫‪15.‬‬
‫‪16.‬‬
‫‪17.‬‬
‫متغیر‬
‫‪0/077‬‬
‫‪0/541‬‬
‫‪0/288‬‬
‫زمانی که مقدار ‪ P‬کوچکتر از ‪0/05‬باشد می توان معنی دار بودن رابطه را پذیرفت‪ .‬با توجه به این که در جدول شماره ‪4‬وزن‬
‫های رگرسیونی مقدار ‪ P‬برای اثر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان برابر ‪0/001‬را نشان می دهد‪ .‬در فرضیه تحقیق با توجه به‬
‫اینكه ادعا شد‪ ،‬شواهد مدیریت دانش بر عملکرد سازمان تاثیر مستقیم می گذارد‪ ،‬نتایج حاصل این تاثیر را تایید می کنند‪ .‬یعنی متغیر‬
‫مستقل شواهد مدیریت دانش بر متغیر وابسته عملکرد سازمان تاثیر مستقیم می گذارد‪ .‬نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون‪ ،‬نشان مي‬
‫دهد كه ‪ 64‬درصد از تغییرات عملکرد سازمان را شواهد مدیریت دانش توجیه مي كند‪ ،‬که این میزان از متوسط بالتر می باشد‪ ،‬و‬
‫این نتیجه فرضیه ی اول تحقیق را تایید می کند‪.‬‬
‫همچنین مقدار ‪ P‬برای اثر عملکرد سازمان بر عملکرد مالی برابر ‪0/007‬را نشان می دهد‪ .‬در فرضیه تحقیق با توجه به اینكه‬
‫ادعا شد‪ ،‬شواهد عملکرد سازمان بر عملکرد مالی تاثیر مستقیم می گذارد‪ ،‬نتایج حاصل این تاثیر را تایید می کنند‪ .‬یعنی متغیر مستقل‬
‫شواهد عملکرد سازمان بر متغیر وابسته عملکرد مالی تاثیر مستقیم می گذارد‪ .‬نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون‪ ،‬نشان مي دهد كه‬
‫‪ 61‬درصد از تغییرات عملکرد سازمان را شواهد مدیریت دانش توجیه مي كند‪ ،‬که این میزان از متوسط بالتر می باشد‪ ،‬و این‬
‫نتیجه فرضیه ی دوم تحقیق را تایید می کند‪.‬‬
‫در مقابل مقدار ‪ P‬برای اثر مدیریت دانش بر عملکرد مالی برابر ‪0/541‬را نشان می دهد‪ .‬با توجه به این که مقدار ‪ P‬از‬
‫‪0/05‬بیشتر می باشد و در فرضیه تحقیق ادعا شد‪ ،‬شواهد مدیریت دانش بر عملکرد سازمان تاثیر مستقیم می گذارد‪ ،‬نتایج حاصل‬
‫این تاثیر را تایید نمی کنند‪ .‬یعنی متغیر مستقل شواهد مدیریت دانش بر متغیر وابسته عملکرد مالی تاثیر مستقیم نمی گذارد‪ .‬در نتیجه‬
‫فرضیه ی سوم تحقیق را تایید می شود‪.‬‬
‫از بین ‪ 4‬متغیرهای تسهیم دانش‪ ،‬ایجاد دانش‪ ،‬فرهنگ تشویق و پاداش دهی به یادگیری با توجه به مقادیر استاندارد برآورد شده‬
‫برای پارامترها‪ ،‬مقیاس فرهنگ تشویق با ضریب ‪0/91‬دارای بیشترین همبستگی با میزان مدیریت دانش و بنابراین بیشترین وزن را‬
‫نیز در محاسبات مربوط به این متغیر پنهان را دارا می باشد؛ و مقیاس های پاداش دهی به یادگیری و تسهیم دانش با ضرایب‬
‫‪0/86‬و ‪0/84‬در مرتبه های بعدی اهمیت می باشند‪ .‬در نهایت مقیاس ایجاد دانش با ضریب ‪0/82‬کمترین همبستگی با میزان‬
‫مدیریت دانش است و به همین ترتیب وزن کمتری را در تعریف این متغیر پنهان دارا می باشد‪.‬‬
‫همچنین از بین ‪ 2‬مقیاس نوآوری محصولت و کیفیت محصولت با توجه به مقادیر استاندارد برآورد شده برای پارامترها‪،‬‬
‫نوآوری محصولت با ضریب ‪0/58‬دارای بیشترین همبستگی با میزان عملکرد سازمان و بنابراین بیشترین وزن را نیز در‬
‫محاسبات مربوط به این متغیر پنهان را دارا می باشند؛ و در مقابل مقیاس کیفیت محصولت با ضریب ‪0/47‬همبستگی کمتری با‬
‫عملکرد سازمان است و به همین ترتیب وزن کمتری را در تعریف این متغیر پنهان دارا می باشد‪.‬‬
‫و در انتها از بین ‪ 2‬مقیاس ‪ ROI‬و حاشیه سود با توجه به مقادیر استاندارد برآورد شده برای پارامترها‪ROI ،‬با ضریب‬
‫‪0/84‬دارای بیشترین همبستگی با میزان عملکرد سازمانی و بنابراین بیشترین وزن را نیز در محاسبات مربوط به این متغیر پنهان‬
‫را دارا می باشند؛ و در مقابل مقیاس حاشیه سود با ضریب ‪0/6‬همبستگی کمتری با عملکرد مالی است و به همین ترتیب وزن‬
‫کمتری را در تعریف این متغیر پنهان دارا می باشد‪.‬‬
‫تشکر و سپاسگزاری‬