به نام خداوند جان و خرد تحقیق تجربی (آزمایشی) قاسم صفایی نژاد درس : روش شناس ی تحقیق در مدیریت استاد : دکتر روشندل اربطانی دوره دکتری مدیریت رسانه دانشگاه.

Download Report

Transcript به نام خداوند جان و خرد تحقیق تجربی (آزمایشی) قاسم صفایی نژاد درس : روش شناس ی تحقیق در مدیریت استاد : دکتر روشندل اربطانی دوره دکتری مدیریت رسانه دانشگاه.

‫به نام خداوند جان و خرد‬
‫تحقیق تجربی‬
‫(آزمایشی)‬
‫قاسم صفایی‌نژاد‬
‫درس‪ :‬روش‌شناس ی تحقیق در مدیریت‬
‫استاد‪ :‬دکتر روشندل اربطانی‬
‫دوره دکتری مدیریت رسانه دانشگاه تهران‬
‫زمستان ‪92‬‬
‫عناوین‬
‫• مقدمه‬
‫• شرایط تحقیق آزمایش ی‬
‫• موضوعات مناسب برای آزمایش‬
‫• آزمایش کالسیک‬
‫• انواع طرح‌های آزمایش ی‬
‫• ویژگی‌ها تحقیق آزمایش ی‬
‫• ابعاد طرح تحقیق آزمایش ی‬
‫• عوامل ناخواسته تحقیق آزمایش ی‬
‫• مزایا و معایب روش آزمایش ی‬
‫مقدمه‬
‫• روش آزمایش‪ ،‬روش دقیق مشاهده علمی است‬
‫‌های دیگر‬
‫که به طور کلی بیش از روش‬
‫‌مند (‪)structured science‬‬
‫تحقیق با علوم ساخت‬
‫ارتباط دارد‪.‬‬
‫‌ شامل ‪ )1‬عمل‪ )2 ،‬مشاهده‬
‫• آزمایش اساسا‬
‫نتیجه عمل است‪.‬‬
‫• محقق علوم اجتماعی گروهی آزمودنی را‬
‫‌کند؛ سپس‬
‫برای اجرای آزمایش انتخاب می‬
‫‌سازد و به‬
‫متغیری را بر آنان وارد می‬
‫مشاهده تأثیر آن متغیر بر گروه‬
‫مقدمه‬
‫‌های آزمایشی برقراری رابطه‬
‫• هدف از طرح‬
‫علت و معلولی بین دو یا چند متغیر‬
‫است‪.‬‬
‫‌های‬
‫‌ترین روش‬
‫• آزمایش یکی از بنیادی‬
‫تجربی برای کسب شناخت عمیق درباره‬
‫جهان است‪.‬‬
‫• آزمایش به صورت علمی به عنوان روشی‬
‫‌های کمتر شناخته شده‪،‬‬
‫برای بررسی حوزه‬
‫‌های‬
‫حل کردن مسائل علمی و تأیید فرضیه‬
‫نظری نیز تعریف شده است‪.‬‬
‫شرایط تحقیق آزمایش ی‬
‫‌شود‪.‬‬
‫‌کاری می‬
‫• ‪ .1‬متغیرهای مستقل دست‬
‫• ‪ .2‬سایر متغیرها به جز متغیر وابسته‬
‫‌شود‪.‬‬
‫ثابت نگه داشته شده و کنترل می‬
‫• ‪ .3‬تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیر‬
‫‌شود‪.‬‬
‫وابسته مشاهده می‬
‫موضوعات مناسب برای آزمایش‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‌های پژوهشی که دارای‬
‫برای اجرای طرح‬
‫‌ محدود و‬
‫‌های نسبتا‬
‫مفاهیم و گزاره‬
‫مشخصی هستند‪ ،‬روش آزمایش روش فوق‬
‫العاده مناسبی است‪.‬‬
‫آزمایش به خصوص برای آزمون فرضیه‬
‫مناسب است‪.‬‬
‫تبیینی‬
‫‌های‬
‫هدف‬
‫برای‬
‫آزمایش‬
‫روش‬
‫‌های‬
‫‌تر از هدف‬
‫(‪ )explanatory purposes‬مناسب‬
‫توصیفی (‪ )descriptive purposes‬است‪.‬‬
‫روش آزمایش برای مطالعه کنش متقابل‬
‫آزمایش کالسیک‬
‫• متغیر مستقل و متغیر وابسته‬
‫• آزمون مقدماتی و آزمون نهایی‬
‫• گروه آزمایشی و گروه گواه‬
‫متغیر مستقل و متغیر وابسته‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‌ در هر آزمایشی‪ ،‬پژوهشگر تأثیر‬
‫اساسا‬
‫متغیری مستقل (‪ )independent variable‬را بر‬
‫متغیری وابسته (‪ )dependent variable‬بررسی‬
‫‌کند‪.‬‬
‫می‬
‫معموال متغیر مستقل شکل محرک آزمایشی‬
‫‌گیرد‪.‬‬
‫را به خود می‬
‫متغیر مستقل «علت» و متغیر وابسته‬
‫«معلول» است‪.‬‬
‫معموال در مدل آزمایشی‪ ،‬پیش از شروع‬
‫آزمایش‪ ،‬باید متغیرهای مستقل و وابسته‬
‫آزمون مقدماتی و آزمون نهایی‬
‫‌ها را بر‬
‫• در طرح آزمایشی ساده‪ ،‬آزمودنی‬
‫‌سنجند (آزمون‬
‫حسب یک متغیر وابسته می‬
‫مقدماتی (‪ ،))pretest‬سپس آنان را در‬
‫معرض محرکی که نماینده متغیر مستقل‬
‫‌دهند و بعد مجددا آنان را‬
‫است‪ ،‬قرار می‬
‫بر حسب متغیر وابسته (آزمون نهایی شده‬
‫‌های‬
‫‌سنجند‪ .‬اگر در سنجه‬
‫(‪ ))posttest‬می‬
‫آزمون نخست و آزمون نهایی در متغیر‬
‫وابسته تفاوتی ایجاد شده باشد‪ ،‬متغیر‬
‫مستقل در متغیر وابسته تأثیر داشته‬
‫گروه آزمایش ی و گروه گواه‬
‫‌ترین روش برای تشخیص میزان تأثیر‬
‫• رایج‬
‫آزمایشی‬
‫گروه‬
‫در‬
‫آزمایشی‬
‫محرک‬
‫(‪ ،)experimental group‬استفاده از گروه‬
‫گواه (‪ )control group‬است‪.‬‬
‫• برای اجرای آزمایشی که از اعتبار الزم‬
‫‌ باید از یک گروه گواه‬
‫برخوردار باشد‪،‬‬
‫‌شود‪ ،‬نیز‬
‫که محرک بر روی آن اعمال نمی‬
‫استفاده کرد‪( .‬مطالعات هاثورن)‬
‫• در علوم اجتماعی‪ ،‬گروه گواه نه تنها‬
‫به منزله محافظ در برابر تأثیر خود‬
‫آزمایش بی‌خبری مضاعف‬
‫• محققانی که مسئول اجرای آزمایش هستند‪،‬‬
‫‌دانند کدام گروه آزمایشی و کدام‬
‫نمی‬
‫گروه گواه است و برعکس پژوهشگرانی که‬
‫‌شناسند‪ ،‬مسئول اجرای‬
‫این دو گروه را می‬
‫آزمایش نیستند‪.‬‬
‫همانندسازی گروه آزمایش ی‬
‫• عموما در آزمایش‪ ،‬اهمیت همانندسازی‬
‫گروه آزمایشی و گروه گواه بیش از آن‬
‫‌ها نماینده یک جامعه‬
‫است که آزمودنی‬
‫وسیع باشند‪.‬‬
‫• برای دستیابی به همانندی بین گروه‬
‫آزمایشی و گروه گواه‪ ،‬عموما روش‬
‫‌های دیگر رجحان‬
‫انتخاب تصادفی بر روش‬
‫دارد‪.‬‬
‫انواع طرح‌های آزمایش ی‬
‫• کمبل و استنلی سه نوع آزمایش را تشریح‬
‫‌ها را توصیه‬
‫‌اند که استفاده از آن‬
‫کرده‬
‫‌کنند‪:‬‬
‫نمی‬
‫▫ ‪ .1‬مطالعه یک گروه در یک مرحله یا طرح‬
‫آزمون نهایی و یک گروه آزمودنی‬
‫▫ طرح یک گروه و آزمون مقدماتی و نهایی‬
‫‌ای ایستا یا طرح آزمون‬
‫▫ طرح گروه مقایسه‬
‫نهایی و گروه گواه‬
‫انواع طرح‌های آزمایش ی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫یک‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫تقسیم‬
‫تحقیق‬
‫تحقیق‬
‫تحقیق‬
‫بندی دیگر‪:‬‬
‫تمام آزمایشی‬
‫شبه آزمایشی‬
‫تک آزمودنی‬
‫انواع طرح‌های آزمایش ی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫یک‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫تقسیم بندی دیگر‪:‬‬
‫آزمایشگاهی‬
‫میدانی‬
‫طبیعی‬
‫ویژگی‌ها تحقیق آزمایش ی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫کنترل‬
‫تصنعی و ساختگی نبودن‬
‫مقایسه‬
‫‌ها‬
‫کسب اطالعات کافی از داده‬
‫‌های ناخالص‬
‫داده‬
‫عدم مشتبه شدن متغیرها در‬
‫آزمایش‬
‫معرف بودن‬
‫امساک گری‬
‫فرآیند‬
‫ابعاد طرح تحقیق آزمایش ی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫انتخاب‌مسئله‬
‫مطالعه‌منابع‌مربوط‌به‌موضوع‌مورد‌آزمایش‬
‫‌بندی‌کردن‌فرضیه‬
‫صورت‬
‫تعاریف‌عملیاتی‬
‫تعریف‌و‌تعیین‌جامعه‌و‌انتخاب‌نمونه‬
‫تهیه وتنظیم طرح آزمایشی‪ :‬مرحله طراحى آزمایش‬
‫بسیار حساس است و مستلزم آمادگى بسیار آزمایشگر‬
‫‌پذیر‬
‫‌اى آزمون‬
‫‌ها به گونه‬
‫در اطمینان از بیان فرضیه‬
‫‌گر باید مورد كنترل قرار‬
‫است‪ .‬متغیرهاى مداخله‬
‫گیرند و متغیرهاى آزمایشى و پاسخ‪ ،‬تعیین شوند‪.‬‬
‫‌ها‪ :‬چه شركت كنندگانى در آن تحقیق به‬
‫اجرای آزمایش‬
‫‌ها‪،‬‬
‫كار گرفته خواهند شد؛ به چه دستورالعمل‬
‫تجهیزات و موادى نیاز است؟‬
‫اندازه‌گیری‌متغیرها‬
‫‌های‌جمع‌آوری‌شده‬
‫تجزیه‌وتحلیل‌داده‬
‫استخراج‌و‌گزارش‌نتایج‬
‫عوامل ناخواسته تحقیق آزمایش ی‬
‫• محقق اجتماعی اگر‬
‫‌های‬
‫ناخواسته در طرح‬
‫‌تواند با‬
‫کند‪ ،‬می‬
‫بیشتری نتایج مورد‬
‫تأثیر متغیر مستقل‬
‫بدست آورد‪.‬‬
‫• کمبل و استنلی عوامل ناخواسته را به‬
‫‌کنند‪:‬‬
‫دو گروه تقسیم می‬
‫از رخنه عوامل‬
‫آزمایشی جلوگیری‬
‫قاطعیت و عینیت‬
‫نظر را درباره‬
‫در متغیر وابسته‬
‫▫ ‪ .1‬عوامل مؤثر در اعتبار درونی‬
‫▫ عوامل مؤثر بر اعتبار برونی‬
‫عوامل مؤثر در اعتبار درونی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تاریخ‬
‫بلوغ‬
‫آزمون‬
‫وسایل‌سنجش‬
‫بازگشت‌آماری‬
‫‌ها‬
‫انتخاب‌آزمودنی‬
‫‌ها‬
‫افت‌آزمودنی‬
‫ترتیب‌زمانی‌عّ‬
‫لی‬
‫پراکنش‌و‌تقلید‌از‌رفتارها‬
‫جبران‬
‫رقابت‌جبرانی‬
‫دلسردی‬
‫عوامل مؤثر در اعتبار بیرونی‬
‫‌های آزمایش باید قابل‬
‫• نتایج یافته‬
‫تعمیم به دنیای واقعی باشد‪ .‬هدف از‬
‫‌ها تنها تعمیم آنها به‬
‫تعمیم یافته‬
‫‌ای نیست که نمونه آزمایشی از آن‬
‫جامعه‬
‫برگزیده شده است‪ ،‬بلکه هدف این است که‬
‫‌های مشابه و‬
‫‌ها را به موقعیت‬
‫این یافته‬
‫به متغیرهای مستقلی نظیر متغیرهای‬
‫مستقل آزمایش تعمیم دهیم‪.‬‬
‫• اگر بین موقعیت آزمون و محرک آزمایشی‬
‫باشد‪،‬‬
‫داشته‬
‫وجود‬
‫متقابل‬
‫کنش‬
‫مزایای روش آزمایش‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫جدا بودن متغیر آزمایشی و تأثیر آن بر‬
‫‌ها در طول زمان‪.‬‬
‫آزمودنی‬
‫به دلیل دامنه محدود‪ ،‬هزینه و زمان‬
‫‌ها را چند بار‬
‫‌توان آزمایش‬
‫کم‪ ،‬معموال می‬
‫تکرار کرد که باعث اعتبار بیشتر‬
‫‌شود‪.‬‬
‫آزمایش می‬
‫قوام روابط علی استنباط شده ناشی از‬
‫کنترل‬
‫توانایی دستکاری یک یا چند متغیر‬
‫انتخابی‬
‫معایب روش آزمایش‬
‫• تصنعی بودن‪.‬‬
‫‌گیر بودن آن‪.‬‬
‫• طراحی آزمایش و وقت‬
‫• برخی معتقدند این روش انسان را‬
‫‌بیند‪.‬‬
‫مثابه ماشین می‬
‫به‬
‫منابع‬
‫• ببی‪ ،‬ارل‪ ،‬ترجمه‪ :‬فاضل نظری‪ ،‬روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی‪ ،‬جلد دوم‪526-478 :‬‬
‫• سرمد‪ ،‬زهره و همکاران‪ ،‬روش‌های تحقیق در علوم رفتاری‌‪122-104 :‬‬
‫• آهنچیان‪ ،‬محمدرضا‪ ،‬روش تحقیق آزمایش ی‬
‫• حسینی‪ ،‬هدایت هللا و همکاران‪ ،‬روش تحقیق آزمایش ی‪ ،‬ارائه کارشناس ی ارشد مدیریت آموزش ی‬
‫• منصور‪ ‌،‬روح هللا‪ ،‬تحقیق آزمایش ی‪ ،‬پژوهشکده باقرالعلوم‬
‫• گلشن‪ ،‬صیاد‪ ،‬روش تحقیق آزمایش ی‪ ،‬ارائه دکتری مسائل اجتماعی ایران‬
‫• الوانی‪ ،‬سیدمهدی‪ ،‬کاربرد الگوی تحقیق تجربی در مدیریت‪ ،‬دانش مدیریت‪53-45 :2 ،‬‬
‫• سرمد‪ ‌،‬زهره‪ ،‬تشریح مؤلفه‌های یک مقاله مبتنی بر تحقیقات تجربی‪ ،‬دانش مدیریت‪ 37 ،‬و ‪42-7 :38‬‬