ISO 9001:2000
Download
Report
Transcript ISO 9001:2000
به نام خدا
آشنايي با سيستم مديريت كيفيت
ارائه :
مهندس نغمه بابایی
فهرست مطالب
تعاریف کیفیت
مروري بر رویكرد جدید اداره کل
چرا سیستم مدیریت کیفیت الزم است؟
رویكرد فرآیندي
زیر سیستمهاي یك سیستم مدیریت کیفیت
ساختار ISO 13485:2003
تفاوتهاي ISO 13485:2003و ISO 9001:2000
مراحل اخذ گواهینامه
هزینه هاي استقرار سیستم مدیریت کیفیت
کیفیت از دیدگاههاي گوناگون
كيفيت يعني مطابقت با مشخصات و نيازمندي ها
كيفيت يعني رضايت مشتري
كيفيت يعني به وجد آوردن مشتري
كيفيت يعني مناسب بودن براي منظور
كيفيت يعني مشتري برگردد اما محصول برنگردد
كيفيت يعني قابليت نگهداري و تعمير
كيفيت يعني قابليت اعتماد و دوام محصول
كيفيت يعني تحويل به موقع
كيفيت يعني بي نقص بودن
3
کیفیت چیست؟
uality
میزانی که مجموعه اي از ویژگیهاي ماهيتي ،الزامات و یا خواسته ها را
برآورده می سازد .درحقیقت میزانی که از استانداردها و قوانین یا
میزانی که از خواسته ها و نیاز مشتري رعایت می کنیم.
ماهيتي“ در مقابل تخصيص يافته ،يعني
موجود در چيزي بصورت يك ويژگي دايمي.
اصطالح كيفيت ممكن است با يك صفت از
قبيل ضعيف ،خوب يا عالي بكار برده شود .
فراتر از آن
خواسته ها و نیاز مشتری
استانداردها-الزامات
قوانین
اهمیت کیفیت در عصر حاضر
کاهش هزینهها و افزایش بهرهوري
افزایش سهم بازار در شرایط رقابت
بهبود شهرت و اعتبار
بهبود روحیه کارکنان
افزایش منافع و امنیت شغلی کارکنان
افزایش صادرات
زندگی بهتر براي آحاد جامعه
نیاز به کسب عزت و افتخار در بازار کار
بدستآوري مزیتهاي رقابتی در بین رقبا
5
سیر تحول در نگرش به کیفیت
مهمترین ابعاد تغییرات ایجاد شده در محیط پیرامون
که بر اهمیت توجه به کیفیت میافزایند:
رشد روزافزون تكنولوژي
رقابت حاد و بیرحمانه
تغییر خواستههاي مشتریان
تشكیل مراجع قانونی ذیربط
رشد در تصویب قوانین حمایت از مصرفکنندگان
تغییرات سریع در الگوهاي مصرف
6
سير تحول در نگرش به كيفيت
ذينفعان
مدلهاي تعالي
جامعه
مديريت كيفيت جامع
TQM
سازمانها
فرايندها
تضمين كيفيت
محصوالت
كنترل كيفيت
......
2010
2000
1980 1990
7
1950 1960 1970
قطعات
كانون توجه
مديريت كيفيت
تعاریف و واژگـان
(بر اساس ) ISO 13485:2003
سيستم
مجموعه اي از عناصر مرتبط يا هم كنش با هدف مشخص.
سيستم مديريت
سيستمي براي ايجاد خطمشي و اهداف و دستيابي به آن اهداف.
سيستم مديريت كيفيت
سيستم مديريت براي هدايت و كنترل يك سازمان با مدنظر قراردادن
كيفيت.
8
مزاياي استقرار سيستم مديريت كيفيت
كاهش دوباره كاريها
كاهش هزينهها و قيمت تمام شده
شفافسازي مسئوليتها و اختيارات
بهبود فرآيندها
افزايش سطح رضايت مشتريان
طراحي بهتر خدمات
افزايش اعتماد مشتريان
بهبود بهرهوري
بهبود شهرت در بازار كار
بهبود در روحيه كاركنان
افزايش سهم قابل كسب در بازار
بهبود ارتباطات داخل سازماني
شفافتر شدن مزيتهاي رقابتي
كنترل مناسب مستندات
افزايش سودآوري
افزايش سطح كيفيت محصوالت
كاهش شكايات مشتريان
9
تلقي سازمان نسبت به كيفيت
برداشت درست
برداشت نادرست
•
كيفيت توسط مشتري تعريف ميشود.
دستيابي به كيفيت موجب كاهش
هزينهها است.
•
مشتريان تصور صحيحي از كيفيت
ندارند.
•
•
دستيابي به كيفيت مستلزم هزينه
كالن است.
•
•
كيفيت تنها مورد عالقه يك ذينفع
است :مشتري
كيفيت مورد عالقه پنج ذينفع است:
مشتــريان ،مالــكان ،كاركنــان،
تامينكنندگان و جامعه.
•
مصاديق كيفيت تنها در محصول نهفته
است.
•
كيفيت حاصل فرايندها است.
•
•
كيفيت با بازرسي و آزمايش محصول
به دست ميآيد.
كيفيت با انجام درست كار درست در
بار اول و همواره به دست ميآيد.
10
كاهش هزينههـا ؛ عمدهترين مزيت استقرار سيستم مديريت كيفيت؟!
11
چرا از استانداردها براي استقرار سيستمهاي مديريت
استفاده ميكنيم؟
مدلهاي سيستمي:
راهنما براي طراحي و استقرار يك سيستم كيفيت هستند.
مبنايي براي تعيين و برآورده نمودن نيازمنديها ميباشند.
مبنايي براي ارزيابي اثربخشي سيستم مديريت كيفيت يك
سازمان خواهند بود.
12
سازمانهاي دخیل در روند استقرار سیستم مدیریت
اعتبار دهندگان
)(A.B.
مشاورين
گواهي دهندگان
)(C.B.
سازمان متقاض ي
13
IRCA
مشتريان
International Register Of Certificated Auditors
مثال
Accreditation
Body
Certification
Body
RAB, RVA, DAR,
SINCERT,
UKAS,…..
IRCA
IMQ
مشتريان
X پتروشيمي
مشاورين
14
رویكرد جدید اداره کل تجهیزات پزشكی
ثبت شرکت و دریافت شناسنامه
ارائه اطالعات فنی
معرفی محصول
گزارش تطابق با الزامات اساسی
گزارش مدیریت ریسك
برچسب ها و مدارک همراه
خالصه مستندات تصدیق و صحه گذاري طراحی
اطالعات تولید
سیستم مدیریت کیفیت
معرفی ناظر فنی
سیستم مدیریت کیفیت
ماده 17آیین نامه تجهیزات پزشكی :
تولیدکننده جهت تولید تجهیزات پزشكی به منظور عرضه،
توزیع ویا صادرات مكلف به اخذمجوز( پروانه ساخت )
از اداره کل می باشد.
تبصره 3ماده 17آیین نامه تجیزات پزشكی تولید کننده
به منظور اخذ مجوز تولید تجهیزات پزشكی موظف به
استقرار سامانه مدیریت کیفیت یا شرایط تولید خوب
)(GMPمی باشد.
سیستم مدیریت کیفیت
جهت تولید کنندگان وسایل پزشكی با کالس خطر) (C,Dاثبات
انطباق سیستم مدیریت کیفیت بر اساس ISO 13485پیشنهاد
شده است.
تولیدکنندگان کالسهاي خطر پایین تر) (A,Bباید الزامات مربوط به
شرایط خوب تولید ) (GMPرا رعایت نمایند.
کالس بندي وسایل پزشكی
سطح خطر
کالس
A
I
B
II
C
III
D
IV
مثال
تخت بیمارستانی – زانو بند
Low
آبسالنگ
ساکشن – تیوپهاي تزریق خون
Low-Moderateلنزهاي تماسی
ونتیالتور – ایمپلنتهاي ارتوپدي
Moderate-Highمانیتور
دریچه هاي قلب – بخیه هاي
جذب شدنی – دفیبریالتورهاي
High
کاشتنی
چرا سیستم مدیریت کیفیت؟
اینكه محصول نهایی مطابق با استاندارد باشد شرط الزم است ولی کافی
نیست
براي اطمینان از کیفیت محصول
- تست تمام نمونه ها
هزینه بر بودن
زمانبر بودن
تخریب نمونه ها
- ايجاد سيستم هاي تضمين كيفيت
چرا سیستم مدیریت کیفیت؟
امكان نظارت سیستماتیك بر کیفیت بدست می آید.
به مشتري این اطمینان را می دهد که کیفیت محصول در تولید
انبوه با کیفیت مورد ادعاي سازنده در نمونه تائید شده یكسان
است.
بدون وجود سیستم مدیریت کیفیت
اعتبار تائید نمونه محصول فقط براي همان نمونه صادق است.
کلیه محصوالت باید تست شوند.
این روش براي محصوالت با تیراژ باال امكانپذیر نیست.
چرا سیستم مدیریت کیفیت؟
به سازمان این امكان را می دهد که:
از طریق شناسایی و ریشه یابی اشكاالت از گسترش و تكرار آنها جلوگیري
کند.
با استفاده از تدوین دستورالعملها و روشهاي اجرایی ،مدیریت و کنترل
سازمان آسانتر می گردد.
با آموزش مستمر کارکنان ،کارایی و کیفیت محصوالت را بهبود بخشد.
با اندازه گیري شاخص رضایت مشتریان ،در جهت شناسایی نیازهاي اصلی
آنها حرکت کند و موجبات افزایش رضایت آنها را فراهم نماید.
با انجام ممیزي هاي داخلی و ممیزي هاي رسمی سازمانهاي بین المللی
گواهی دهنده ،پایداري سیستم کیفیت تضمین شود.
تعاریف و واژگـان
(بر اساس )ISO 13485:2003
rocess
فرآينــد
مجموعهاي از فعالیتهاي مرتبط به هم یا متعامل که درونداد را به
بروندادها تبدیل می کند.
دروندادهاي یك فرآیند عموماً بروندادهاي سایر فرآیندها هستند.
فرآیندها در سازمان عموماً برنامهریزي میشوند و تحت شرایط
کنترل شده به اجرا درمیآیند تا ارزش افزوده ایجاد شود.
22
نمونهاي از فرآینـد
تامينكنندگان
ارزيابي
فهرست
واجد صالحيت
تامينكنندگان
تامينكنندگان
سوابق عملكرد تامينكنندگان
اقالم
خريداري شده
خريد
بازخورهاي خريد
23
تامينكنندگان
واجد صالحيت
رویكرد فرآیندي
هر فعالیتی که یك درونداد را دریافت و آن را به یك برونداد تبدیل نماید،
می توان به عنوان یك فرآیند در نظر گرفت.
براي کارکرد اثر بخش سازمان فعالیت هاي متعدد مرتبط بهم باید
شناسایی شده و مدیریت شود.
بكارگیري سیستمی از فرآیندها در درون یك سازمان همراه با مشخص
کردن و تعامل این فرآیندها و مدیریت کردن آنها ” رویكرد فرآیندي“
نامیده می شود.
چهـار مولفة در یك فرآیند
WITH WHAT?
(equipment, installations)
Process
OUTPUT
what
should we
deliver?
HOW?
(instructions, procedures, methods)
HOW MANY?
(performance indicators)
Measurement/assessment
Responses
Requirements
INPUT
what
should we
receive?
WITH WHO?
(Training, knowledge, skills)
25
الزامات سیستم مدیریت کیفیت
ديدگاه بخش-بخش (جزيرهاي يا تكهتكه)
ديدگاه فرآيندگرا يا عملكردي
طراحي
تامين و
انباشت
مواد
بازاريابي
توليد
ارسال
محصول
ارسال
ساخت و توليد
قبول
سفارشات
خريد
مهندس ي
دريافت سفارش
فروش
بازاريابي
مزایاي رویكرد فرآیندي
يكي از مزاياي رويكرد فرايندي كنترل دائمي برروي ارتباط ميان فرايندهاي
مجزا از هم در داخل يك سيستم فرايندها و نيز بر روي تركيب و تعامل آنها
است.
چنين رويكردي در صورتي كه در يك سيستم مديريت كيفيت مورد استفاده
قرار گيرد بر اهميت موارد زير تأكيد دارد :
الف) درك و برآورده ساختن نيازمنديها،
ب) نياز به مورد توجه قراردادن فرايندها برمبناي ارزش افزوده،
ج) به دست آوردن نتايجي همچون كارآيي و اثربخشي ،و
د) بهبود مداوم فرايندها بر مبناي اندازهگيري واقع بينانه.
27
رویكرد فرآیندي
مشتریان نقش مهمی در تعیین الزامات و یا خواسته ها بعنوان دروندادها دارا
می باشند.
پایش رضایت مشتري مستلزم ارزیابی اطالعات راجع به مشتري در این مورد
است که آیا سازمان توانسته خواسته هاي مشتري و الزامات قانونی را
برآورده نماید یا نه.
برنامه ریزي ) :(Planتعیین اهداف
اجرا):(Doاجراي فرآیندها
بررسی) :(Chekپایش و اندازه گیري فرآیندها و گزارش دهی نتایج
اقدام) :(Actانجام اقدامات جهت بهبود مداوم عملكرد فرآیند (حفظ اثر
بخشی)
زیر سیستمهاي یك سیستم مدیریت
زير سيستمهاي پديد آوري محصول
طراحی
مستند سازي محصول
کنترل خرید
تولید و کنترل
زير سيستمهاي پشتيباني
مدیریت
اقدام اصالحی و پیشگیرینه
کنترل مدارک و سوابق
فرآیندهاي مرتبط با مشتري
ارتباطات بین زیر سیستم ها
زير سيستمهاي پديدآوري محصول
توليد و کنترل
کنترل خريد
مستندسازي
محصول
طراحي
زير سيستمهاي پشتيباني
فرآيندهاي مرتبط
با مشتري
کنترل مدارک
و سوابق
اقدام اصالحي
و پيشگيرانه
مديريت
ISO 9001:2000 – Process Model
بهبود مداوم سیستم مدیریت کیفیت
مصرف
اندازه گیري 8.
تحلیل و بهبود
محصول
برونداد
مدیریت منابع 6.
پدید آوري 7.
محصول
درونداد
فعالیت هاي ارزش افزا
جریان اطالعات
CUSTOMER’S
CUSTOMER
رضایت
مسوولیت مدیریت5.
خواسته ها
ISO 13485:2003
دامنه کاربرد
این استاندارد بین المللی ،الزامات یك سیستم مدیریت کیفیت را در مواردي
بیان می کند که سازمان به اثبات توانایی خود در ارائه وسیله پزشكی و
خدمات مرتبط که بطور مستمر خواسته هاي مشتري و الزامات قانونی
مربوط به وسایل پزشكی و خدمات مرتبط را برآورده می نماید ،نیاز دارد.
هشت اصل مديريت كيفيت در ISO 13485:2003
-1مشتري محوري )(Customer Focus
سازمانها به مشتريان خود وابسته هستند و لذا بايستي
نيازهاي حال و آينده آنان را درك نمايند ،خواستههاي آنها را
برآورده سازند و در جهت فرارفتن از انتظارات مشتري تالش
كنند.
-2راهبري )(Leadership
راهبران وحدت مقصد و جهتگيري سازمان را ايجاد ميكنند.
آنها بايستي محيط درون سازمان را به نحوي بوجود آورده و
برقرار نگهدارند تا افراد بتوانند در دستيابي به اهداف
سازمان به طور كامل دخيل شوند.
33
هشت اصل مديريت كيفيت در ISO 13485:2003
-3دخيل بودن افراد )(Involvement of People
افراد در هر سطحي كه باشند جوهره سازمان هستند و دخيل
بودن كامل آنها موجب ميشود تا تواناييهاي آنها در جهت
منافع سازمان مورد استفاده قرار گيرند.
-4رويكرد فرآيندي )(Process Approach
نتيجه مطلوب هنگامي به صورت كاراتر حاصل ميشود كه
فعاليتها و منابع مرتبط به آنها به صورت يك فرآيند مديريت
شوند.
© Rev.08- sept 2010
34
هشت اصل مديريت كيفيت در ISO 13485:2003
-5رويكرد سيستمي در مديريت
)(System Approach to Management
شناسايي ،درك و مديريت فرآيندهاي مرتبط به عنوان يك
سيستم به اثربخشي و كارآيي سازمان در دستيابي به اهداف
كمك ميكند.
-6بهبود مداوم )(Continual Improvement
بهبود مداوم در عملكرد كلي سازمان بايستي يك هدف دايمي
براي سازمان باشد.
© Rev.08- sept 2010
35
هشت اصل مديريت كيفيت در ISO 13485:2003
-7رويكرد واقعبينانه در تصميمگيري
)(Factual Approach to Decision Making
تصميمات مؤثر مبتني بر تحليل داده ها و اطالعات است
-8روابط سودمند متقابل با تامينكنندگان
)(Mutually Beneficial Supplier Relationship
هر سازمان و تامينكننده آن بهم وابستهاند و روابط سود بخش
متقابل بين آنها موجب افزايش توانايي هر دو در ايجاد ارزش
ميگردد.
© Rev.08- sept 2010
36
ISO 13485:2003
تشريح الزامات براي سازمانهاي فعال در زمينه
-1طراحي
-2توسعه
-3توليد
-4نصب
-5ارائه خدمات تجهيزات پزشکي
پذيرش سيستم کيفيت = يک تصميم راهبردي در سازمان
پذيرش سيستم مديريت كيفيت مي بايستي يك تصميم راهبردي سازمان باشد .طراحي و
بكارگيري سيستم مديريت كيفيت در يك سازمان تحت تاثير نيازهاي در حال تغيير ،اهداف
ويژه آن ،محصوالت ارائه شده ،فرآيند هاي بكار گرفته شده ،اندازه و ساختار سازمان قرار
مي گيرد .در اين استاندارد قصد بر اين نيست كه يكساني در ساختار سيستم هاي مديريت
كيفيت يا يكساني در مستندات بوجود آيد .
وسايل پزشکي از تنوع گسترده اي برخوردار است و برخي الزامات خاص در اين
استاندارد فقط در مورد گروه هايي از وسايل پزشکي که نام برده شده کاربرد دارد .
ISO 13485:2003
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
.8
دامنه کاربرد
مراجع الزامی
اصطالحات و تعاریف
سیستم مدیریت کیفیت
مسوولیت مدیریت
مدیریت منابع
پدیدآوري محصول
اندازه گیري تحلیل و بهبود
تفاوتهاي
ISO 13485:2003و ISO 9001:2000
ISO 13485:2003بر مبناي ISO 9001:2000تدوین شده
است.
اضافه شدن برخی الزامات خاص در طراحی ،تولید و ارائه
خدمات وسایل پزشكی
حذف برخی الزامات که بعنوان الزامات قانونی کاربرد ندارند.
بدلیل این حذفیات سازمانی که با ISO 13485تطابق دارد،
نمیتواند انطباق با ISO 9001را اعالم نماید.
الزامات اضافه شده
تاکید بر رعایت مقررات منطقه اي در طراحی و تولید محصول
الزام بر نگهداري کلیه سوابق طراحی و تولید محصول تا پایان عمر آن
الزام به رعایت مقررات ملی و منطقه اي در برگزاري دوره هاي آموزشی
الزام به مدیریت ریسك
الزام به ایجاد سیستم هشدار هاي توصیه اي
ارجحیت مقررات ملی و منطقه اي نسبت به خواسته هاي مشتري
الزام به رعایت مقررات ملی و منطقه اي در خصوص گزارش دهی پیامدهاي
نامطلوب
الزامات حذف شده
افزایش سطح رضایت مشتري) ارجحیت مقررات ملی و منطقه اي (
بهبود مداوم سیستم مدیریت کیفیت(تاکید بر حفظ)
مراحل اخذ گواهینامه
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
تصمیم مدیریت ارشد
انتخاب مشاور
آموزش
شناسایی فرآیندها و طراحی سیستم مدیریت
مستندسازي
استقرار سیستم مدیریت کیفیت
ممیزي داخلی با کمك مشاور و رفع عدم انطباقها
مراحل اخذ گواهینامه
.8
.9
.10
.11
.12
.13
.14
انتخاب موسسه گواهی دهنده
مكاتبات و عقد قرارداد ممیزي رسمی
ممیزي رسمی
پاسخ به عدم انطباقها
بررسی و تائید توسط CB
دریافت گواهینامه
ممیزي هاي دوره اي سالیانه
علل ناکاميهاي رایج در سیستمهاي مدیریت کیفیت
•
•
•
•
•
•
•
عدم اعتقاد و پشتيباني مؤثر مديريت ارشد.
انتخاب نماينده مديريت نامناسب.
عدم آموزش اثربخش و كارا در رابطه با الزامات سيستم.
عدم شناسايي مناسب فرآيندها بر اساس الزامات استاندارد.
عدم مشاركت افراد سازمان در طراحي سيستم و به تبع آن عدم تسلط بر
آن.
عدم توجه به مدارك فني و برون سازماني و الزامات قانوني و كنترل آن در
سازمان.
عدم توجه به چهار عنصر آموزش ،بازنگري مديريت ،مميزي داخلي و
اقدامات اصالحي و پيشگيرانه بعنوان چهار پاية ميز مديريت كيفيت!!
44
هزینه ها ( سرمایه گذاري )
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
.8
هزینه مشاور
هزینه آموزش کارکنان
هزینه کارکنان درگیر در استقرار سیستم
هزینه ممیزي داخلی
هزینه ممیزي رسمی و صدور گواهینامه
هزینه سربار واحدهاي اضافه شده جهت نگهداري سیستم کیفیت
مثل :نماینده مدیریت ،کنترل مدارک و سوابق ،اقدام اصالحی،
ممیزي داخلی ،آموزش و ...
هزینه ممیزي هاي رسمی سالیانه
هزینه کالیبراسیون تجهیزات آزمون