Transcript ความหมายของทฤษฎีการบัญชี

www.accounting.crru.in.th
Asst.Prof. Dr.
Panchat Akarak
www.accounting.crru.ac.th
CRRU
หมายถึง ความเห็ น การ
เห็ นด้วย และลักษณะทีค
่ ด
ิ คาดเอา
ตามหลั ก วิ ช า เพื่ อ เสริ ม เหตุ ผ ล
รากฐานให้แกปรากฏการณ
ล
CRRU
่
์ ข้อมู
• Kohler and Eric (1963) ทฤษฎี
ประกอบด้วยสั จพจนและก
าหนดขึน
้
์
จากกฎทีเ่ ป็ นรูปนัย และทีเ่ ป็ นอรูป
นัย เพื่อ อธิบ ายความจริง หรือ การ
ก ร ะ ท า ที่ เ ป็ น รู ป ธ ร ร ม ( Concrete
Operation)และนามธรรม(Abstract
CRRU
• ทฤษฎี หมายถึง องค ความรู
้ ซึ่ ง
์
เกิด จากการเชื่อ มโยงแนวคิด ซึ่ ง
เ ป็ น น า ม ธ ร ร ม ห ล า ย แ น ว คิ ด เ ข้ า
ด้ วยกัน อย่ างเป็ นระบบแบบแผน
และสามารถนาไปใช้ในการอธิบาย
หรือ พยากรณ ปรากฏการณ
ต
ๆ
์
์ ่าง CRRU
• คุณสมบัตข
ิ องทฤษฎี(Theory)
มี
3
ประการดังนี้
• 1. สามารถอธิ บ ายความจริ ง หลัก ของ
ปรากฎการณที
้ ได้
์ เ่ กิดขึน
• 2. สามารถอธิ บ ายความจริ ง หลัก นั้ น
ออกมาเป็ นกฎหรือ
ความจริงอืน
่ ได้
CRRU
• 3 . ส า ม า ร ถ ท า น า ย ห รื อ พ ย า ก ร ณ
• ค ว า ม ห ม า ย ก า ร บั ญ ชี
(Accounting)
• คณะกรรมการมาตรฐานการบัญชี
• “การบัญชี
คือกิจกรรมบริการ
ซึ่ ง มี ห น้ า ที่ ใ น ก า ร ใ ห้ ข้ อ มู ล ห รื อ
สารสนเทศเชิงปริมาณโดยมีลก
ั ษณะ
เ ป็ น ข้ อ มู ล ท า ง ก า ร เ งิ น เ กี่ ย ว กั บ
CRRU
• ค ว า ม ห ม า ย ก า ร บั ญ ชี
(Accounting)
• คณะกรรมการศั พทบั
์ ญชี
• “การบัญชี
คือศิ ลปะการบันทึก
การจัด ประเภทแลชะการสรุ ป ใน
ลักษณะทีม
่ น
ี ัย สาคัญและในรูปของ
จ า น ว น เ งิ น ข อ ง ร า ย ก า ร แ CRRU
ละ
• ค ว า ม ห ม า ย ก า ร บั ญ ชี
(Accounting)
• ส ม า ค ม บั ญ ชี ข อ ง ส ห รั ฐ อ เ ม ริ ก า
(AAA)
• “การบัญชีเป็ นกระบวนการของการ
ระบุ การวัด มู ล ค่าและการสื่ อสาร
ข้อมูลหรือสารสนเทศทางเศรษฐกิ
จ
CRRU
• ค ว า ม ห ม า ย ท ฤ ษ ฎี ก า ร บั ญ ชี
• (Accounting
ทฤษฎีการบัญTheory)
ชี
หมายถึง กลุม
่
ข อ ง แ น ว คิ ด ส ม ม ติ ฐ า น แ ล ะ
ห ลั ก ก า ร บั ญ ชี ต่ า ง ๆ ซึ่ ง เ ป็ น
แนวทางในการแก้ปัญหาและใช้ใน
การประเมิน วิธ ีป ฏิบ ต
ั ท
ิ างการบัญ ชี
ตลอดจนพัฒ นาวิธ ี ป ฏิบ ัต ิท างการ
บัญ ชี เพื่ อ ให้ สามารถใช้ อธิบCRRU
าย
• ค ว า ม ห ม า ย ท ฤ ษ ฎี ก า ร บั ญ ชี
(Accounting Theory)
• ท ฤ ษ ฎี ไ ม่ ไ ด้ อ ธิ บ า ย ก า ร ป ฏิ บั ติ
ทางการบัญ ชีทุ ก อย่าง ทฤษฎีเ กิด
จากเหตุผล
• การปฏิบ ต
ั ิท างบัญ ชี ทุ ก อย่ างไม่ ได้
เกิดจากเหตุผล
CRRU
• ค ว า ม ห ม า ย ท ฤ ษ ฎี ก า ร บั ญ ชี
(Accounting Theory)
• ความจริง อาจอธิบ ายโดยอาศั ย ทฤษฎี
การบัญชี
ภายใตข
้ ้อสมมติ
• 1. ข้อเท็ จจริงทางการเงินทีแ
่ สดงในงบ
การเงิน
CRRU
• 2. แนวคิดทีน
่ ามาประยุกตกับการแสดง
• ลักษณะของทฤษฎีการบัญชี (The
Nature of Accounting Theory)
• สรุปได้ 3 ระดับดังนี้
• 1. ทฤษฎีก ารบัญ ชีม ีค วามสั ม พัน ธ ์
กั บ โ ค ร ง ส ร้ า ง ห รื อ รู ป แ บ บ ข อ ง
กระบวนการบันทึก และวิธก
ี ารทีใ่ ช้
ในการจั ด ท างบการเงิ น และการ
CRRU
รายงานทางการเงิน เรียกวา
• ลักษณะของทฤษฎีการบัญชี (The
Nature of Accounting Theory)
• สรุปได้ 3 ระดับดังนี้ (ตอ)
่
• 2. ทฤษฎีการบัญชี เน้นเนื้อหาทาง
เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ที่ เ กิ ด จ า ก เ ห ตุ ก า ร ณ ์
ทางการบัญชี เรียกวา่ “ระดับการ
ตีความ”
CRRU
• ลักษณะของทฤษฎีการบัญชี (The
Nature of Accounting Theory)
• สรุปได้ 3 ระดับดังนี้ (ตอ)
่
• 3. ทฤษฎีการบัญชีเน้นความจาเป็ น
ของผู้ใช้งบการเงินเพือ
่ ตัดสิ นใจเชิง
เศรษฐกิ จ และ ผู้ ท างบการเงิ น ใน
“ระดับปฏิบต
ั ”ิ
CRRU
• Professor Vernon Kam ทฤษฎีการ
บัญชี (The Accounting Theory)
แบง่ ได้ 2 ระดับ
ดังนี้
• 1. ระดับพืน
้ ฐาน ได้แกมาตรฐานการ
่
บัญชีทก
ี่ าหนดโดยหน่วยงานให้ปฏิบต
ั ิ
• 2. ระดับสูง การวิเคราะห ์ วิจยั เชิงลึก
เกีย
่ วกับความสั มพันธของข
้อมูลทางการ
์
บัญชีและการตัดสิ นใจของผู้ใช้ข้อมูลCRRU
ค าศั พท ์ที่ เ กี่ ย วข้ องกับ ทฤษฎี
หการบั
ลั ก ก ญ
า รชีบั ญ ชี ที่ รั บ ร อ ง ทั่ ว ไ ป
GAAP
• มาตรฐานการบัญชี TAS
CRRU
ค าศั พท ์ที่ เ กี่ ย วข้ องกับ ทฤษฎี
การบัญชี
• กฎข้อบัง คับ
• สมมติฐ าน
สั จพจน์
CRRU
• ข้ อสมมติ
• วิ ธ ี ป ฏิ บ ัต ิ
CRRU
CRRU
• การสร้างทฤษฎีตองใช
้
้ทัง้ สองวิธ ี
ประกอบกันในการประเมินวิธป
ี ฏิบต
ั ิ
ทางการบัญชี (Descriptive Theory)
และ
การเลือกวิธป
ี ฏิบต
ั ท
ิ างการ
บัญชีทค
ี่ วรใช้นาไปปฏิบต
ั (ิ Normative
CRRU
• 2. แนวทางในการสร้ างทฤษฎีก าร
บัญชี
มีดงั นี้
• 1.การสร้างทฤษฎีจากการพิจารณา
ห ลั ก ก า ร ทั่ ว ไ ป ห รื อ นิ ร นั ย
(Deductive
Approach
or
Reasoning or Logical Approach)
• 2.การสร้ างทฤษฎีจ ากการพิสู จ น์
CRRU
หรืออุปนัย(Inductive Approach or
• 2. แนวทางในการสร้ างทฤษฎีก าร
บัญชีมด
ี งั นี้ (ตอ)
่
• 3. การสร้ างทฤษฎีโ ดยวิธ ีก ารทาง
วิ ท ย า ศ า ส ต ร ์ แ ล ะ ก า ร ส อ บ ถ า ม
(Scientific Method or Inquiry)
• 4 . ก า ร ส ร้ า ง ท ฤ ษ ฎี โ ด ย ใ ช้ ห CRRU
ลั ก
• 2. แนวทางในการสร้ างทฤษฎีก าร
บัญชีมด
ี งั นี้ (ตอ)
่
• 5. การสร้ างทฤษฎีโ ดยใช้ หลัก จริย
ศาสตร ์
(Ethical Approach)
• 6 . ก า ร ส ร้ า ง ท ฤ ษ ฎี โ ด ย ใ ช้ ห ลั ก
สั งคมศาสตร ์
CRRU
• 2. แนวทางในการสร้างทฤษฎีการบัญชีม ี
ดังนี้ (ตอ)
่
8. การสร้างทฤษฎีโดยไมใช
่ ้ทฤษฎี
(Nontheoretical Approach)
• 9 . ก า ร ส ร้ า ง ท ฤ ษ ฎี ต า ม เ ห ตุ ก า ร ณ ์
(Events Approach)
• 10.
การสร้างทฤษฎีโดยการทานาย
CRRU
(Predictive Approach)
• วัตถุประสงคและข
อสมมติ
์
้
(Objective and Postulates)
• หลักการ (Principle)
• วิธป
ี ฏิบต
ั ิ (Practice)
CRRU
การสร้างทฤษฏีแบบนี้ อาจจะเรียกวาไม
่
่
สนใจโลกความเป็ นจริง แตเชื
่ ถือแบบ
่ อ
คณิตศาสตร ์ และความจริงเชิงตรรกะ
เพือ
่ นาไปสู่ข้อสรุปทีม
่ ค
ี วามสมา่ เสมอ
ตลอดมา เกิดจากข้อสงสั ย และนาเอา
หลักการบัญชีทเี่ หมาะสมมาอธิบาย
รายการและเหตุการณที
้ บางครัง้
์ เ่ กิดขึน
CRRU
อาจจะเรียกวา่ วิจย
ั แบบนั่งเกาอี
้
้
• การสั งเกตการณ ์
(Observation)
• สมมติฐาน (Hypothesis)
• การทดลอง (Experiment)
• ข้อสรุป (Conclusion)
CRRU
การสร้างทฤษฏีแบบนี้อาจจะเรียกวา่
วิธท
ี างวิทยาศาสตรเริ
่ จาก
์ ม
1. การพัฒนาความคิด
2. การสั งเกตปรากฏการณ ์
ข้อเท็จจริง หรือเหตุการณที
์ ่
เกีย
่ วข้องกับความคิด
3. การสรุปผลจากการสั งเกตการณที
์ ่
CRRU
ได้
-รายการและเหตุการณ์ -ความเป็ นกลางของหน่วยงาน
ทางการบัญชี
-การดาเนินงานต่อเนื่อง
-สมการบัญชี
-การใช้ หน่วยเงินตรา
-งวดเวลา
-หลักราคาทุน
-หลักนัยสาคัญ
-หลักการเกิดขึ ้นของรายได้ -หลักความระมัดระวัง
-หลักการจับคูร่ ายได้ -ค่าใช้ จ่าย
-หลักความสม่าเสมอ
-หลักการเปิ ดเผยข้ อมูล
-หลักฐานอันเที่ยงธรรม
-หลักการประมาณ
CRRU
• จากแผนผัง
• โครงสร้างของทฤษฎีการบัญชี จาแนก
ได้ 4 ลักษณะ
1. แนวคิดขัน
้ มูลฐานของทฤษฎีการบัญชี
2. ข้อสมมติขน
้ั มูลฐานของการบัญชี
3. หลักการบัญชีขน
้ั มูลฐาน
4. หลัก การเพิ่ ม เติม หรื อ การดัด แปลง
CRRU
ธรรมเนียมปฏิบต
ั เิ พิม
่ เติม
• ทฤษฎีมแ
ี นวคิดขัน
้ มูลฐานทีส
่ าคัญ
2 รายการ ดังนี้
• 1. รายการและเหตุการณทางการ
์
บัญชี
(Accounting Transaction
and Events)
CRRU
• ทฤษฎีมแ
ี นวคิดขัน
้ มูลฐานทีส
่ าคัญ 2
รายการ ดังนี้
• 1. รายการและเหตุ ก ารณ ์ ทางการ
บัญชี
(Accounting Transaction and
Events)
• หมายถึง เหตุการณที
่ อให
่
้ เกิดการ
์ ก
โอน หรือ การแลกเปลี่ย นระหว่ าง
CRRUอ
หน่วยงานทางบัญชีกบ
ั หน่วยงานหรื
• 2 . ส ม ก า ร บั ญ ชี
Equation)
( Accounting
• หมายถึง ผลของการบันทึกรายการบัญชีทง้ั ดานเด
้
บิต และเครดิต ด้วยจานวนเงินเท่ากันตามหลัก การ
บัญชีคู่
สมการพืน
้ ฐาน
ของเจ้าของ)
สิ นทรัพย=
์
ส่วนได้เสี ย (หนี้สินและส่วน
สมการงบดุล
CRRU
สิ นทรัพย ์ = หนี้สิน + ส่วนของเจ้าของ
• สมการบัญชี
•
สิ น ท รั พ ย ์ =
หนี้สิน + ส่วนของเจ้าของ
• ในสมการบัญชีม ี 2 มุมมอง
• 1. ทรัพยากรและสิ ทธิเรียกรอง
้
• 2. แหลงที
่ าและใช้ไปของเงินCRRU
ทุน
่ ม
• 1. ทรัพยากรและสิ ทธิเรียกรอง
้
สิ นทรัพ ย ์ หมายถึง ทรัพ ยากรเชิง
เศรษฐกิจ ของกิจ การ ณ วัน ที่ใ นงบ
แสดงฐานะการเงิน
หนี้สินและส่วนของเจ้าของ หมายถึง
สิ ทธิเ รี ย กร้ องต่ อสิ นทรัพ ย ์ของกิจ การ
ณ วั น ที่ ใ น ง บ แ ส ด ง ฐ า น ะ ก า ร เ งิ น
ห นี้ สิ น เ ป็ น สิ ท ธิ เ รี ย ก ร้ อ ง ข อ ง
บุ ค ค ล ภ า ย น อ ก ( เ จ้ า ห นี้ ) ส่ ว นCRRU
ของ
• 2. แหลงที
่ าและใช้ไปของเงินทุน
่ ม
สิ นทรัพย ์ หมายถึง แหลงที
่ ใ่ ช้ไป
ของเงิน ทุ น หรือ การลงทุ น ในรู ป แบบ
ต่าง ๆ หรือ การน าเงิน ลงทุ น ไปใช้
ในสิ นทรัพย ์
ห นี้ สิ น แ ล ะ ส่ ว น ข อ ง เ จ้ า ข อ ง
หมายถึง แหล่งที่ม าของเงิน ทุ น หรือ
การจัด หาเงิน ทุ น เพื่อ ท าให้ กิจ การมี
CRRU
• สมการบัญ ชี เ ป็ นข้ อสมมติฐ านของ
ห ลั ก บั ญ ชี คู่ คื อ ว่ า ผู้ ใ ช้ ง บ กา ร เงิ น
ตองการจะทราบ
2 ลักษณะคือ
้
ด้ า น ก า ย ภ า พ ข อ ง สิ น ท รั พ ย ์ คื อ
สิ นทรัพยที
่ ยูทางซ
่
้ายมือของสมการ
์ อ
ด้ านทางสิ ทธิเ รี ย กร้ องของสิ นทรัพ ย ์
คื อ ห นี้ สิ น แ ล ะ ส่ ว น ข อ ง เ จ้ า ข อ ง ที่ อ ยู่
CRRU
ทางดานขวาของสมการบั
ญ
ชี
้
สมการบัญชี :
สิ นทรัพย ์
รายการ
1 ้สิน: สิ
พยเพิ
่ ขึน
้ ้าของ =
=
หนี
+นทรั
ส่วนของเจ
์ ม
รายการ
: สิ นทรัพยเพิ
่ ขึน
้
สิ นทรัพย2ลดลง
์ ม
์
รายการ
่ ขึน
้
หนี้สินเพิ3ม
่ ขึน
้ : สิ นทรัพยเพิ
์ ม
รายการ
4 ้าของเพิ
: สิ นม
่ ทรั
ขึน
้ พยลดลง
ส่วนของเจ
์
รายการ
5
: สิ นทรัพยลดลง
หนี้สินลดลง
์
รายการ
6 ้าของลดลง
: หนี้สินเพิม
่ ขึน
้
ส่วนของเจ
รายการ
: หนี้สินเพิม
่ ขึน
้
= หนี้ส7ิ นลดลง
รายการ
8 ้าของลดลง
: หนี้สินลดลง
=
ส่วนของเจ
รายการ
9
:ม
่ ขึน
้
=
่ วนของเจ
้าของเพิม
ของเจ้าของเพิ
่ สขึ
น
้
ของเจ้าของลดลง
=
=
=
=
=
ส่วน
ส่วน
CRRU
การบัญ ชี ใ นมุ ม มองของทฤษฎีม ีผ ลต่ อ
สมการบัญชี
• มี 3 ทฤษฎี
• 1 . ท ฤ ษ ฎี ค ว า ม เ ป็ น เ จ้ า ข อ ง
(Ownership Theory)
• 2.ทฤษฎีความเป็ นหน่วยงาน (Entity
Theory)
• 3.ทฤษฎีเงินกองทุน (Fund Theory)
CRRU
• 1. ทฤษฎีค วามเป็ นเจ้ าของ (Ownership
Theory)
มุ่ งเน้ นการแสดงฐานะการเงิ น
หรือการเปลีย
่ นแปลงของสิ นทรัพยสุ
์ ทธิของ
กิจการ
•
สมการบัญชี
= ส่วนของเจ้าของ
สิ นทรัพย ์ – หนี้สิน
CRRU
ใช้อธิบาย การวัดกาไรโดยพิจารณาการเปลีย่ นแปลงใน
• 2. ทฤษฎีค วามเป็ นหน่ วยงาน (Entity
Theory)
กิจ การที่จ ัด ตั้ง ในรู ป ของบริษั ท ที่อ อก
หุ้ นสามัญให้แกผู
่ ้ถือหุ้ นสามัญ ถือวาเป็
่ นบุคคลที่
แยกตางหากจากกิ
จการหรือบริษัท การวัดมูลคา่
่
ของสิ นทรัพย ์ หนี้สิน ส่วนของเจ้าของ จะใช้
ราคาทุนเดิม
•
สมการบัญชี
สิ นทรัพย ์ =
หนี้สินCRRU+
• 3. ทฤษฎีกองทุน (Fund Theory)
หน่ วยงานที่จ ด
ั การกับ เงิน ก่องทุ น เพื่อ
วัตถุประสงคที
่ าหนดไว้ตามข้อบังคับ ข้อจากัด
์ ก
และขอผู
ๆ โดยเฉพาะ
แนวคิดนี้จะ
้ กพันตาง
่
เกีย
่ วข้องการกิจการทีไ
่ ม่แสวงหาก าไร กิจการ
หน่วยงานราชการหรือภาครัฐ
•
สมการบัญชี
สิ นทรัพย ์ =
สิ นทรัพย ์
ข้อจากัดของ
CRRU
• ข้อสมมติ หมายถึง ข้อกาหนด หรือ
ข้ อความที่เ ป็ นที่ย อมรับ กัน โดยไม่ต้ อง
พิสจ
ู น์
• 2. ข้อสมมติขน
้ั มูลฐานของการบัญชี
(Accounting Assumption) มี 4 ข้อ
ดังนี้
1. หลัก ความเป็ นหน่ วยงานของกิ จ การ
(Entity)
2. หลัก การด าเนิ น งานต่ อเนื่ อ ง (Going
CRRU
1. หลัก ความเป็ นหน่ วยงานของกิ จ การ
(Entity)
หน่ วยงานของกิ จ การจะ
แยกเป็ นอิสระจากเจ้าของ
ดั ง นั้ น ง บ ก า ร เ งิ น แ จ ะ
แสดงผลการดาเนินงาน และฐานะการเงิน
ของกิจ การ การบัญ ชีม ห
ี น้ าที่บ น
ั ทึก บัญ ชี
และแสดงสิ น ทรัพ ย ์ หนี้ สิน และส่ วนของ
เจ้าของ และผลการดาเนินงานของกิจการ
CRRU
แตละแหงแยกเป็ นอิสระจากกัน
• 2. หลัก การด าเนิ น งานต่ อเนื่ อ ง (Going
Concern)
กิ จ ก า ร ตั้ ง ขึ้ น ม า ย่ อ ม มี
วัต ถุ ป ระสงค ที
์ ่จ ะด าเนิ น งานต่อเนื่ อ ง โดย
ไมมี
่ กาหนดเลิก
นัก บัญ ชีใ ช้ ข้ อสมมติว่ากิจ การจะด าเนิ น งาน
ตอเนื
่องไปเรือ
่ ย ๆ
การวัดผลการดาเนินงาน
่
จะสมบู ร ณ์ ถู ก ต้ องต่ อเมื่ อ กิ จ การสิ้ นสุ ด เมื่ อ
วัต ถุ ป ระสงค ไม
์ ่มีก าหนด จะรอการวัด ผลการ
ด าเนินงานให้ ถูก ต้ องสมบูร ณ ์เมือ
่ สิ้ นสุ ด ไม
เกิ
ด
่
CRRU
ประโยชน
3. หลัก การใช้ หน่ วยเงิน ตรา (Monetary
Unit)
การนาเสนอข้อมูลในลักษณะพรรณนา
โวหาร มีความหมายไมชั
่ ดเจนเทากั
่ บขอมู
้ ล
ทีเ่ ป็ นตัวเลข
เงิน ตราใช้ เป็ นสื่ อกลางในการ
แลกเปลี่ ย น และท าหน้ าที่ เ ป็ นหน่ วยวัด
มูลคารายการและเหตุ
การณทางบั
ญชี
่
์
ดั ง นั้ น นั ก บั ญ ชี จึ ง ใ ช้ ห น่ ว ย
CRRU
เงิน ตราในการวัด มู ล คาหรือ ราคาของการ
4. หลักงวดเวลา (Time Period)
การบัญ ชี ใ ห้ ข้ อมู ล เกี่ ย วกับ
กิจกรรมเชิงเศรษฐกิจสาหรับงวดเวลาทีร่ ะบุ
งวดเวลาอาจจะแตกตางกั
น เช่น รายไตร
่
มาส รายปี
ดัง นั้ นนั ก บัญ ชี จึ ง จั ด ท างบ
การเงิน ในช่วงเวลาต่าง ๆ ทุ ก งวดตลอด
อ า ยุ ข อ ง กิ จ ก า ร เ พื่ อ ใ ห้ ข้ อ มู ล ที่ เ ป็ น
ประโยชนต
ดสิ นใจเชิงเศรษฐกิจ
่
์ อการตั
CRRU
หลักงวดเวลาทาให้กิจการ
• หลัก การบัญ ชี ข้ัน มู ล ฐานมี 7 หลัก การ
ดังนี้
1. หลักราคาทุน (Historical Cost Concept)
2 . ห ลั ก ก า ร เ กิ ด ขึ้ น ข อ ง ร า ย ไ ด้ ( Revenue
Recognition Concept)
3. หลักการจับคู่รายได้กับค่าใช้จ่าย (Matching
Cost and Revenue
Concept)
4. หลักความสมา่ เสมอ (Consistency Concept)
5. หลักการเปิ ดเผยขอมู
CRRU
้ ล (Disclosure Concept)
1. หลักราคาทุน (Historical
Concept)
Cost
ราคาทุ น หมายถึง ราคาที่เ กิด ขึ้น
ณ จุ ด ที่ เ กิ ด ก ารแลก เปลี่ ย น หรื อ จุ ด ที่
บั น ทึ ก ร า ย ก า ร
ดั ง นั้ น ก า ร บั น ทึ ก
สิ นทรัพ ย ์ด้ วยมู ล ค่ ายุ ต ิ ธ รรมที่ น าไปแลก
สิ นทรัพย ์ ณ เวลาทีไ่ ดมา
้
ราคาทุนเป็ นราคาทีม
่ ห
ี ลักฐานอันเทีย
่ ง
ธร ร ม เ ป็ น ร า ค า ที่ แ น่ น อ น แ ล ะ ส า ม า ร ถ
CRRU
2. หลัก การเกิด ขึ้ น ของรายได้ (Revenue
Recognition Concept)
กระบวนการที่ก่อให้ เกิด รายได้ส าเร็ จ แล้ ว
และการแลกเปลีย
่ นเกิดขึน
้ แลว
้
ตั ว อ ย่ า ง เ ช่ น ก า ร ข า ย สิ น ค้ า
เมือ
่ ไดส
้ ่ งมอบสิ นค้าให้ลูกค้าแลว
้
การให้บริการ เมือ
่ กิจการไดให
้ ้บริการเสร็จ
CRRU
3. หลักการจับคูรายได
กั
Cost
่
้ บคาใช
่
้จาย(Matching
่
and Revenue Concept)
แนวคิดนี้เป็ นการแบงช
่ ่ วงการ
ดาเนินงานเมือ
่ สิ้ นระยะเวลาหนึ่ง ๆ โดย
เปรียบเทียบความพยายาม (Effort) กับผลสาเร็จ
(Accomplishment) ในการดาเนินงาน ดังนั้น
รายไดคื
้ อการวัดผลความสาเร็จหรือประโยชนที
้ บ
์ ไ่ ดรั
ผล (Effect) ส่วนคาใช
อตนทุ
่
้จายหรื
่
้ นทีเ่ สี ยไปคือ
เหตุ (Cause)
กิจการจะตองวั
ดผลการ
้
ดาเนินงานในช่วงระยะเวลาทีก
่ าหนด เพือ
่
CRRU
4. หลัก ความสม่ า เสมอ (Consistency
Concept)
การเปรียบเทียบงบ
ก า ร เ งิ น ใ น ช่ ว ง เ ว ล า ที่ ต่ า ง กั น จ ะ มี
ป ร ะ โ ย ช น์ แ ล ะ มี ค ว า ม ห ม า ย เ มื่ อ ง บ
การเงิ น นั้ น ได้ จั ด ท าขึ้ น โดยหลัก การ
บัญ ชี แ ละวิ ธ ี ก ารปฏิ บ ัต ิ ท างการบัญ ชี
เดียวกัน
CRRU
5. หลัก การเปิ ดเผยข้ อมู ล (Disclosure
Concept)
กิ จ ก า ร ค ว ร เ ปิ ด เ ผ ย ข้ อ มู ล ที่ ส า คั ญ
เพื่ อ ให้ ผู้ ใช้ เข้ าใจงบการเงิน และข้ อมู ล ที่
นาเสนอไดชั
้
้ ดเจนยิง่ ขึน
กิ จ การควรเปิ ดเผย
ข้ อมู ล เมื่ อ มาตรฐานการบัญ ชี ก าหนดให้
เปิ ดเผย
หรื อ อ า จ ใ ช้ เ ก ณฑ ์ “ เ มื่ อ สงสัCRRU
ยใ ห้
6. หลัก ฐานอัน เที่ ย งธรรม (Objective
Evidence Concept)
งบการเงิ น น าเสนอต้ องมี ท ี่ ม าจาก
หลักฐานและข้ อเท็ จจริงอันเทีย
่ งธรรมที่
บุ ค คลฝ่ ายต่าง ๆ ยอมรับ และเชื่อ ถือ
ได้ และสามารถยืน ยัน ตรวจสอบพิสู จ น์
ความเป็ นจริงได้ (Verifiability)
CRRU
7 . ห ลั ก ก า ร ป ร ะ ม า ณ ( Estimation
Concept)
ร า ย ก า ร ที่ เ กิ ด ขึ้ น มี ลั ก ษ ณ ะ
ตอเนื
่องกัน เช่น รายไดและค
าใช
่
้
่
้จาย
่
ทีไ่ มได
้ และสิ้ นสุดในงวดบัญชีใด
่ ้เกิดขึน
บั ญ ชี ห นึ่ ง ร า ย ก า ร นั้ น ค า บ เ กี่ ย ว
มากกวาหนึ
่งงวดบัญชี
่
ดังนั้นการจัดทางบการเงินจึงต้อง
CRRU
อาศั ยการประมาณรายไดและคาใชจาย
4. หลักการทีก
่ าหนดขึน
้ เพิม
่ เติม
• หลัก การที่ก าหนดเพิ่ม เติม เพื่อ ให้ สามารถ
ใช้ไดกั
้ บทุกสถานการณ์ มี 4 ขอ
้
1. หลั ก นั ย ส าคั ญ หรื อ หลั ก สาระส าคั ญ
(Materiality Principle)
2. หลัก ความระมัด ระวัง (Conservatism
Principle)
3. ขอจ
้ ากัดตนทุ
้ นและประโยชน์
(Cost and benefit Constraint)
4. ขอจ
ั ข
ิ องอุตสาหกรรม
CRRU
้ ากัดในทางปฏิบต
4. หลัก การที่ก าหนดขึ้น เพิ่ม เติม
่ ก นั ย ส า คั ญ ห รื อ ห ลั ก ส า ร ะ ส า คั ญ
1 . ห(ต
ลัอ)
(Materiality Principle)
หมายถึง แนวคิด ทางการบัญ ชีท ี่
ใ ช้ ยึ ด ถื อ เ ป็ น ห ลั ก ใ น ก า ร พิ จ า ร ณ า
ความสาคัญของรายการโดยอาศั ยดุลยพินิจ
ของผู้ประกอบวิชาชีพรายการหรือข้อมูลใด
จะมีนัย ส าคัญ หรือ ไม่ขึ้น อยู่กับ ความส าคัญ
ของข้ อมู ล นั้ น มีผ ลกระทบต่อการตัด สิ นใจ
เชิงเศรษฐกิจของผู้ใช้งบการเงิน
CRRU
ขอมูลบางอยางไมเป็ นตัวเลขแตมีนัยสาคั
ญ
4. หลัก การที่ก าหนดขึ้น เพิ่ม เติม
2. หลั
ความระมั
ด
ระวั
ง
(Conservatism
(ตกอ)
่
Principle)
หมายถึ ง กรณี ท ี่ ก ิจ การอาจ
เลือ กปฏิบ ต
ั ท
ิ างการบัญ ชีไ ด้มากว่าหนึ่ ง วิธ ี
หรือในกรณีทม
ี่ ข
ี ้อสงสั ย กิจการควรเลือ ก
วิธ ท
ี ี่จ ะแสดงสิ น ทรัพ ย และรายได
้ในเชิง ต่า
์
หรือน้อยไว้กอน
่
-เป็ นแนวคิด ที่น ามาใช้ ในกิจ การที่อ ยู่ ใน
สภาวะทีม
่ ค
ี วามเสี่ ยง หรือในสภาพความไม่
แน่นอน เช่น ความสามารถในการเก็CRRU
บหนี้
4. หลัก การที่ก าหนดขึ้น เพิ่ม เติม
3. ข(ต
้อจอ)
่ ากัดต้นทุนและประโยชน์ (Cost and
benefit Constraint)
เ ป็ น ก า ร พิ จ า ร ณ า
เปรี ย บเที ย บต้ นทุ น กับ ผลประโยชน์ ของ
ข้ อมูล เพื่อ ให้ ข้ อมูล ในการตัด สิ น ใจถู ก ต้ อง
มากขึน
้
เป็ นเรือ
่ งทีย
่ ากลาบากทีส
่ ุด
ในการก าหนดต้ นทุ น และผลประโยชน์ ให้
เป็ นจานวนตัวเลขทีร่ ะบุไดชั
้ ดเจน
CRRU
ตัวอยาง
การเปิ ดเผยขอมูลจาแนก
4. หลัก การที่ก าหนดขึ้น เพิ่ม เติม
4. ขอจ
ด
ในทางปฏิ
บ
ต
ั
ข
ิ
องอุ
ต
สาหกรรม
อ)
้ (ตากั
่
(Industry Peculiarities Constraint)
วิ ธ ี ป ฏิ บ ั ต ิ ท างการบัญ ชี ส าหรั บ
อุ ต สาหกรรม บางประเภทอาจจะแตกต่ างจาก
อุตสาหกรรมทัว
่ ไป
ตัวอยาง
อุตสาหกรรมน้ามันและก๊าซธรรมชาติ มีวธ
ิ ี
่
ปฏิบต
ั ท
ิ างการบัญชี 2 วิธ ี คือ
(1) การบัญชีต้นทุนเต็ม (Full Cost Accounting)
ร ว ม ต้ น ทุ น ส า ร ว จ ที่ ส า เ ร็ จ แ ล ะ
ลมเหลวเป็
นราคาทุน
้
CRRU
จบบทที่ 2
• 1. ข้อใดไมใช
่ ่ ลักษณะของโครงสร้างของทฤษฎี
การบัญชี
ก. แนวคิดขึน
้ มูลฐาน
ข. ข้อสมมติขน
้ั มูลฐาน
ค. มาตรฐานการบัญชี
ง. หลักการเพิม
่ เติม
จ. หลักการวิจย
ั
คาตอบ
ค. มาตรฐานการบัญชี
CRRU
้ั มูลฐาน
• 2. ข้อใดไมใช
่ ่ ข้อสมมติขน
ก. งวดเวลา
ข. การดาเนินงานตอเนื
่ อง
่
ค. การจับคูรายได
กั
่
้ บคาใช
่
้จาย
่
ง. หน่วยเงินตรา
จ. ความเป็ นกลางของหน่วยงาน
คาตอบ
คาใช
่
้จาย
่
ค. การจับคูรายได
กั
่
้ บ
• 3. กิจการสามารถแสดงจานวนเงินในงบการเงิน
เป็ นหลักพันบาทไดหรื
ใด
้ อไมเพราะเหตุ
่
ก. ได้ เพราะช่ วยลดความผิด พลาดในการ
จัดทางบการเงิน
ข. ได้ เพราะไม่ ท าให้ ข้ อมู ล สู ญ เสี ยความ
เกีย
่ วเนื่องกับการตัดสิ นใจ
ค. ไมได
่ ้ เพราะกฎหมายการบัญชีไมอนุ
่ ญาต
ง . ไ ม่ ไ ด้ เ พ ร า ะ ท า ใ ห้ ข้ อ มู ล ข า ด ค ว า ม
คาตอบ
ครบถ
้วนสมบรูณ์ ข. ได้ เพราะไมท
่ าให้
จ. ล
ไม
าให้ขัดตอหลั
กการเปิ ดเผย
ข้อมู
สูได
ยความ
่ ญ้ เสีเพราะท
่
• 4. ข้อใดเป็ นข้อสมมติขน
้ั มูลฐาน
ก. หลักราคาทุน
ข. หลักความสมา่ เสมอ
ค. หลักฐานอันเทีย
่ งธรรม
ง. การดาเนินงานตอเนื
่ อง
่
จ. หลักการประมาณ
คาตอบ
ตอเนื
่ ่ อง
ง. การดาเนินงาน
• 5. ลักษณะของทฤษฎีการบัญชีคอ
ื ข้อใด
ก. ทฤษฎีการบัญชีเกิดจากข้อมูลเชิงคณิตศาสตร ์
ทีผ
่ านการทดสอบ
่
ความถูกต้อง
ข. มีท ฤษฎีก ารบัญ ชีท ี่ต อบสนองความต้ องการ
ของผู้ใช้ข้อมูลไดทุ
้ กกลุม
่
ค. ข้อมูลทางการเงินทีเ่ กิดขึน
้ เป็ นทฤษฎีการบัญชี
ง . ท ฤ ษ ฎี ก า ร บั ญ ชี ไ ม่ ส า ม า ร ถ ใ ช้ ป ร ะ เ มิ น
คาตอบ
ก. ทฤษฎีการบัญชีเกิดจาก
เหตุการณในอนาคตได
์
้
ข้อมู
ล
เชิ
ง
คณิ
ต
ศาสตร
์
จ. ทฤษฎีการบัญชีผานการวิ
จย
ั ทางการบัญชี
่
• 6. การสร้างทฤษฎีการบัญชีแบบใดคานึ งถึงความ
เป็ นจริง ความยุตธ
ิ รรมและความเทีย
่ งธรรม
ก. การสร้างทฤษฎีการใช้สั งคมศาสตร ์
ข. การสร้างทฤษฎีโดยใช้หลักเศรษฐศาสตร ์
ค. การสรางทฤษฎี
โดยใช้หลักพฤติกรรมศาสตร ์
้
ง. การสร้างทฤษฎีโดยใช้จริยศาสตร ์
จ. การสร้ างทฤษฎี โ ดยใช้ หลัก รายได้ และ
คาใช
่
้จาย
่คาตอบ
ง. การสรางทฤษฎีโดย
ใช้จริยศาสตร ์
้
• 7. การสร้างทฤษฎีจากการพิสูจน์เริม
่ ต้นจากข้ อ
ใด
ก. กาหนดวัตถุประสงคของงบการเงิ
น
์
ข. เลือกข้อสมมติฐานทางการบัญชี
ค. สั งเกตการณข
์ ้อมูล
ง. วิเคราะหและแยกประเภทเหตุ
การณ์
์
จ. สั งเคราะหจากการวิ
จย
ั
์
คาตอบ
ค. สั งเกตการณข
์ ้อมูล
• 8. หลักการดัดแปลงธรรมเนียมปฏิบต
ั เิ พิม
่ เติมคือ
ข้อใด
ก. หลักความสมา่ เสมอ
ข. หลักราคาทุน
ค. หลักนัยสาคัญ
ง. หลักการเปิ ดเผยข้อมูล
จ. หลักการจับคูรายได
กั
่
้ บคาใช
่
้จาย
่
คาตอบ
ค. หลักนัยสาคัญ
• 9. ความจ าเป็ นต้ องมีข้ อสมมติฐ านทางการบัญ ชี
คือข้อใด
ก . เ พื่ อ ใ ห้ นั ก บั ญ ชี ต ก ล ง กั น แ ล ะ ก า ห น ด
ดทางบการเงิน
หลักเกณฑในการจั
์
ข. เพือ
่ ให้นักบัญชีเปิ ดเผยข้อสมมติฐานทางการ
บัญชีไว้ในงบการเงิน
ค. เพื่อ ให้ นั ก บัญ ชี ส ามารถบัน ทึก บัญ ชี ไ ด้ ตาม
ความเป็ นจริงและถูกต้อง
คาตอบ
ก.ญเพื
อ
่ อให
กบัญชี
ตก ่มีอ ยู่ให้
ฐ านที
ชีเ ลื
กข้นั
ง. เพื่อ ให้ นั ก บั
้ อสมมติ
สอดคล
บ าหนด
้ และก
ลงกันองกั
• 10. การบัญ ชีส่ิ งแวดล้อม เป็ นแนวคิด ของการ
สร้างทฤษฎีแบบใด
ก. สร้างทฤษฎีโดยไมใช
่ ้ทฤษฎี
ข. สร้างทฤษฎีโดยใช้หลักสั งคมศาสตร ์
ค. สร้างทฤษฎีโดยการทานาย
ง. สร้างทฤษฎีโดยการพิสูจน์
จ. สร้างทฤษฎีโดยใช้หลักความรับผิดชอบ
คาตอบ
ข. สร้างทฤษฎีโดยใช้
หลักสั งคมศาสตร ์
ก. ค ว า ม เ ป็ น
หน่วยงาน
ข. การดาเนินงาน
ตอเนื
่ อง
่
ค. หน่วยเงินตรา
ง. งวดเวลา
จ. หลักราคาทุน
ฉ. ห ลั ก ค ว า ม
ระมัดระวัง
• ให้จับคู่
ช. 1. การปั น ส่ วนค่าใช้ จ่ายไป
ยังรายไดในงวดเวลาที
เ่ หมาะสม
้
่ นแปลงในราคา
จ. 2. การเปลีย
ตลาดภายหลัง จากวัน ที่ซื้อ แล้ ว
ซ.จะไมน
่ ามาบันทึกบัญชี
3. ความมั่นใจว่าข้อมูล ทาง
ข.การเงิ น ที่ เ กี่ ย วข้ องทั้ง หมดได้
รายงานไว้แลว
้
ช. ห ลั ก ก า ร จั บ คู่
ฉ. 4. เหตุผลวาท
่ าไมสิ นทรัพย ์
รายได-คชจ.
้
ถ า ว ร จึ ง ใ ช้ ร า ค า ทุ น ใ น ก า ร
ก. 6 . บุ ค ค ล ที่ เ กี่ ย ว ข้ อ ง แ ล ะ
ก. ค ว า ม เ ป็ น
หน่วยงาน
ข. การดาเนินงาน
ตอเนื
่ อง
่
ค. หน่วยเงินตรา
ง. งวดเวลา
จ. หลักราคาทุน
ฉ. ห ลั ก ค ว า ม
ระมัดระวัง
กิจ การต่ างบัน ทึ ก ของตนแยก
ต
น
่
ง.างหากจากกั
7. การแบ่ งแยกข้ อมู ล ทาง
การเงิน เข้ างวดเวลาบัญ ชี เ พื่อ
ญ
การรายงาน
.
่ ค
ี วามสาคัญและ
ค. 8. ข้อมูลทีม
กระทบตอการตั
ดสิ นใจของผู้ใช้
่
ข้อมูลนั้นควรไดรั
้ บการเปิ ดเผย ช. ห ลั ก ก า ร จั บ คู
ฌ.
่
9. ก าหนดให้ เงิน บาทเป็ น
รายได-คชจ.
้
หน่วยวัดทีใ่ ช้ในการรายงาน
ทาแบบฝึ กหัด
ทายบท
2
้
•ขอ
2
้
•ขอ
3
้
•ขอ
4
้
ทาแบบฝึ กหัดทาย
้
บทขอ
2
้
2.1 หลักความระมัดระวัง
2.2 การจับคูรายได
-ค
ก
่
้ าใช
่
้จาย/หลั
่
ความระมัดระวัง
2.3 หลักราคาทุน
2.4 หลักงวดเวลา
2.5 หลักความระมัดระวัง
ทาแบบฝึ กหัดทาย
้
บทข
อ
3
3.1 หลักการประมาณ้
ตีราคาเพิม
่
Dr.สิ นทรัพย ์
Cr. ส่วนเกินจากการตี
ราคาสิ นทรัพย ์
ปรับปรุงส่วนเกิน Dr. ส่วนเกินจากการตี
ราคาสิ นทรัพย ์ 40,000
Cr. กาไรสะสม
40,000
ทาแบบฝึ กหัดทาย
้
บทข
อ
3
3.2 หลักราคาทุน ้
วันซือ
้
Dr. สิ นค้าคงเหลือ-วัตถุดบ
ิ
80,000
Cr. เงินสด
80,000
วันสิ้ นงวดใช้ราคาทุนหรือมูลคาสุ
่ ทธิทไี่ ดรั
้ บ
ทีต
่ า่ กวา=80,000
่
ปรับปรุงขอผิ
้ ดพลาด Dr. กาไรจากสิ นคา้
ทาแบบฝึ กหัดทาย
้
บทข
อ
3
3.3 หลักฐานอันเทีย
่ ้ งธรรม
ยกเลิกรายการผิดพลาด
สามัญ
90,000
Dr. ทุนหุ้น
Cr. อุปกรณ์
90,000
วันซือ
้ ใช้ราคาทุนหรือราคายุตธิ รรมทีม
่ ี
หลักฐานเชือ
่ ถือได้
ปรับปรุงขอผิ
้ ดพลาด Dr. อุปกรณ์
ทาแบบฝึ กหัดทาย
้
บทข
อ
3
้
3.4 การจับคูรายได
กั
่
้ บคาใช
่
้จาย
่
บันทึกการจาหน่าย
190,000
144,000
Dr. เงินสด
Cr. อุปกรณ์
กาไรจากการจาหน่าย
46,000
ทาแบบฝึ กหัดทาย
้
บทข
อ
3
้
3.5 การเกิดขึน
้ ของรายได
้
เมือ
่ ไดโอนความเสี
่ ยงและ
้
ผลตอบแทนให้ลูกค้าแลว
่ ส่ง
้ หรือเมือ
มอบสิ นค้าแลว
้
บันทึกยกเลิก
41,000
41,000
Dr. ขาย
Cr. ลูกหนี้การคา้