Transcript คลิกที่นี่

บทที่ 4
อุปสงค์ และอุปทาน (Demand and Supply)
อุปสงค์ (Demand)
จำนวนหรื อปริ มำณต่ำงๆ ของสิ นค้ำและบริ กำรชนิดใดชนิดหนึ่ง
ที่ผบู ้ ริ โภคต้องกำรซื้อในระยะเวลำใดเวลำหนึ่ง
ณ ระดับรำคำต่ำงๆ ของสิ นค้ำและบริ กำรชนิดนั้น
องค์ ประกอบของอุปสงค์
1
กฎของอุปสงค์
ปริ มำณซื้อสิ นค้ำชนิดใดชนิดหนึ่ง (Qx) จะแปรผกผันกับ
ระดับรำคำของสิ นค้ำ(Px) ชนิดนั้น
โดยที่ปัจจัยอื่นๆ คงที่ (เช่น รำยได้ รสนิยม รำคำสิ นค้ำอื่นๆ เป็ นต้น)
ชนิดของอุปสงค์
1. อุปสงค์ ต่อราคา (Price Demand)
Qx =
f (Px)
เมื่อ
Qx
Px
=
=
ปริ มำณเสนอซื้อสิ นค้ำ x
ระดับรำคำของสิ นค้ำ x
2
: แสดงเส้นอุปสงค์ต่อรำคำ
รำคำหมู(บำท/ก.ก.) ปริ มำณซื้ อ (ก.ก.)
70
1
65
2
60
3
55
4
50
5
Px (บาท)
70
65
1 2
Qx (หน่ วย)
3
2. อุปสงค์ ต่อรายได้ (Income Demand)
Qx
=
f (y)
เมื่อ
Y (บาท)
Qx
y
=
=
ปริ มำณเสนอซื้อสิ นค้ำ x
ระดับรำยได้ของผูบ้ ริ โภค
กรณี normal goods (สิ นค้ าปกติ)
y
Qx
กรณี inferior goods (สิ นค้ าด้ อย)
y
Qx
Qx (หน่ วย)
4
3. อุปสงค์ ต่อราคาสิ นค้ าชนิดอืน่ (Cross Demand)
Qx
เมื่อ
Pc (บาท)
=
f (Pc)
Qx
Pc
=
=
ปริ มำณเสนอซื้อสิ นค้ำ x
ระดับรำคำสิ นค้ำชนิดอื่น
· กรณีสินค้ าประกอบกัน (Complementary goods)
Pc
Qx
· กรณีสินค้ าทดแทนกัน (Substitution goods)
Pc
Qx
Qx (หน่ วย)
5
อุปสงค์ ส่วนบุคคลและอุปสงค์ ตลาด
(Individual and Market Demand)
ราคา
อุปสงค์
บาท/ก.ก. นาย ก.
25
3
20
4
15
5
10
6
5
7
อุปสงค์
นาย ข.
1
3
5
7
9
6
การเปลีย่ นแปลงของอุปสงค์
(Change in Demand)
Px (บาท)
I. เมื่อราคาของสิ นค้ าเปลี่ยนแปลง
โดยสิ่ งอื่ นๆ คงที่
เป็ นกำรเปลี่ยนแปลงภำยในเส้นเดิม
A
B
D
Qx (หน่ วย)
Px (บาท)
II. เมื่อปั จจัยอื่ นๆ เปลี่ยนแปลง
โดยราคาคงที่
เส้นอุปสงค์ shift ออกจำกเส้นเดิม
P0
D0
Q0
Q1
Qx (หน่7 วย)
สาเหตุทที่ าให้ อปุ สงค์ เปลีย่ นแปลง
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
รำคำของสิ นค้ำที่กำลังพิจำรณำ
รสนิยมของผูบ้ ริ โภคเปลี่ยนแปลง
รำยได้ของผูบ้ ริ โภคเปลี่ยนแปลง
รำคำสิ นค้ำอื่นที่เกี่ยวข้องเปลี่ยนแปลง
ฤดูกำล
จำนวนผูบ้ ริ โภคในตลำด
กำรกระจำยรำยได้ของผูบ้ ริ โภค
ควำมต้องกำรออมเงินของผูบ้ ริ โภค
กำรคำดคะเนเกี่ยวกับรำคำสิ นค้ำในอนำคต
8
ความยืดหยุ่นของอุปสงค์ ต่อราคา
(Price Elasticity of Demand)
กำรเปรี ยบเทียบระหว่ำงเปอร์เซ็นต์กำรเปลี่ยนแปลงในปริ มำณซื้ อ
กับเปอร์เซ็นต์กำรเปลี่ยนแปลงของรำคำ
Ed
=% Q /% P
= การเปลีย่ นแปลงในปริมาณซือ้ * 100
ปริมาณเดิม
การเปลีย่ นแปลงในราคา * 100
ราคาเดิม
=
Q X Pเดิม
P Qเดิม
9
ข้อสังเกตเกี่ยวกับ Ed
ค่ำควำมยืดหยุน่ ไม่มีหน่วย
 Ed มีค่าเป็ นลบเสมอ แสดงให้เห็นว่ำ ราคาแปรผกผันกับปริ มาณ
 มำกหรื อน้อยพิจำรณำที่ตวั เลขไม่คำนึงถึงเครื่ องหมำย
 ถ้ำเปอร์เซ็นต์กำรเปลี่ยนแปลงปริ มำณซื้ อ มำกกว่ำ เปอร์เซ็นต์กำรเปลี่ยนแปลงรำคำ
แสดงว่ำความต้ องการสินค้ ามีความยืดหยุ่นต่ อราคาสูง(Elastic Demand)
ถ้ำเปอร์ เซ็นต์กำรเปลี่ยนแปลงปริ มำณซื้ อ น้อยกว่ำ เปอร์เซ็นต์กำรเปลี่ยนแปลงรำคำ
แสดงว่ำความต้ องการสินค้ ามีความยืดหยุ่นต่ อราคาตา่ (Inelastic Demand)
 มีค่ำระหว่ำง 0 ถึง ∞
10
วิธีวดั ค่ าความยืดหยุ่นของอุปสงค์ต่อราคา
มี 2 วิธี
I. กำรหำค่ำควำมยืดหยุน่ ณ จุดใดจุดหนึ่งบนเส้นอุปสงค์ (Point Elasticity of Demand)
กรณี ที่รำคำเปลี่ยนแปลงไปเล็กน้อย หรื อ จุด 2 จุด บนเส้นอุปสงค์
อยูใ่ กล้เคียงกันมำกจนเกือบเป็ นจุดเดียวกัน
Ed
=
Q x Pเดิม
P
Qเดิม
Ex สิ นค้ำรำคำ 20 บำท ต่อหน่วย นำย ก จะซื้อ 10 หน่วย ต่อมำรำคำสิ นค้ำลดลง
เป็ นหน่วยละ 18 บำท นำย ก จะซื้อเพิ่มขึ้นเป็ น 15 หน่วย จงหำค่ำ Ed
11
Ans.
กำรหำค่ำควำมยืดหยุน่ ระหว่ำงจุดสองจุดบนเส้นอุปสงค์
(Arc or Average Elasticity of Demand)
กรณี ที่รำคำสิ นค้ำเปลี่ยนแปลงไปจำกเดิมมำก หรื อจุด 2 จุดบนเส้นอุปสงค์ห่ำงกัน
มำก
Ed
=
Q x P +P
II.
1
2
P Q1+ Q2
Ex. เดิมรำคำส้มกิโลกรัมละ 20 บำท นำย ก. จะซื้อส้ม 300 กิโลกรัม ต่อมำส้มรำคำ
เพิ่มขึ้นเป็ นกิโลกรัมละ 30 บำท นำย ก. จะซื้อลดลงเป็ น 200 กิโลกรัม จงหำ Ed
12
กำรหำค่ำ Ed
Ans.
Ed เท่ำกับ
หมำยควำมว่ำ
13
ประเภทของความยืดหยุ่นของอุปสงค์ ต่อราคา
ไม่มีควำมยืดหยุน่ เลย
(Perfectly Inelastic Demand)
Ed=0
มีควำมยืดหยุน่ น้อย
(Inelastic Demand) 0 < Ed < 1
Px (บำท)
Px (บาท)
D
Qx (หน่ วย)
D
Qx (หน่วย)
14
ประเภทของความยืดหยุ่นของอุปสงค์ ต่อราคา
ควำมยืดหยุน่ คงที่ (Unitary Elastic Demand)
Ed = 1
Px (บำท)
ควำมยืดหยุน่ มำก (Elastic Demand)
1 < Ed < 
Px (บำท)
D
Qx (หน่วย)
D
Qx (หน่วย)
15
ประเภทของความยืดหยุ่นของอุปสงค์ ต่อราคา
ควำมยืดหยุน่ มีค่ำมำกที่สุด (Perfectly Elastic Demand) Ed = 
Px (บำท)
D
Qx (หน่วย)
16
ปัจจัยทีก่ าหนดค่ าความยืดหยุ่น
• กรณี เส้นอุปสงค์ต่อรำคำมีค่ำควำมยืดหยุน่ น้อย (Inelastic)
1.
2.
3.
4.
เป็ นสิ นค้ำที่จำเป็ นต่อกำรบริ โภค
เป็ นสิ นค้ำที่ไม่สำมำรถหำสิ นค้ำอื่นทดแทนได้
เป็ นสิ นค้ำที่รำคำต่ำ
ระยะเวลำในกำรปรับตัวของผูบ้ ริ โภคสั้น
17
ปัจจัยทีก่ าหนดค่ าความยืดหยุ่น
• กรณี เส้นอุปสงค์ต่อรำคำมีค่ำควำมยืดหยุน่ มำก (Elastic)
1.
2.
3.
4.
เป็ นสิ นค้ำฟุ่ มเฟื อย
หำสิ นค้ำอื่นทดแทนได้ง่ำย
เป็ นสิ นค้ำที่รำคำสูงมำกๆ
ผูบ้ ริ โภคมีระยะเวลำในกำรปรับตัวพอ
18
อุปทาน (Supply)
ปริ มำณสิ นค้ำและบริ กำรที่ผผู ้ ลิตหรื อผูข้ ำยต้องกำรเสนอขำย
จะแปรผันในทิศทำงเดียวกับ รำคำ โดยที่ปัจจัยอื่นๆ คงที่
เมื่อ
Qs
=
f (P)
Qs
P
=
=
ปริ มำณเสนอขำย
รำคำสิ นค้ำ
19
ปัจจัยกาหนดอุปทาน
1. เทคนิคกำรผลิต
2. รำคำปัจจัยกำรผลิต
3. เป้ ำหมำยของผูผ้ ลิต
4. จำนวนผูผ้ ลิตหรื อผูข้ ำย
5. ระยะเวลำกำรผลิต
6. นโยบำยของรัฐ
7. รำคำสิ นค้ำชนิดอื่นที่เกี่ยวข้อง
8. กำรคำดคะเนรำคำสิ นค้ำในอนำคต
ฯลฯ
20
ลักษณะของเส้ นอุปทาน (Supply Curve)
Px (บำท)
S
Individual Supply and Market Supply
Qx (หน่วย)
รำคำ ปริ มำณขำย (ก.ก.) รวม
(บำท) นำย A นำย B (ก.ก.)
10
10
8
18
20
20
16
36
30
30
24
54
21
การเปลีย่ นแปลงของอุปทาน(Change in Supply)
• ราคาของสิ นค้ าเปลี่ยนแปลง สิ่ งอื่นๆ คงที่
Px (บำท)
• เมื่อปั จจัยอื่นๆ เปลี่ยนแปลง โดยราคาคงที่
Px (บำท)
S
Qx (หน่วย)
So
S1
Qx (หน่วย)
22
ความยืดหยุ่นของอุปทานต่ อราคา
(Price Elasticity of Supply = Es)
Es
=% Q/% P
เป็ นบวกเสมอ
Ex. ถ้ำส้มรำคำกิโลกรัมละ 30 บำท จะมีผเู ้ สนอขำยส้มในตลำดทั้งหมดเท่ำกับ
20,000 กิโลกรัม ถ้ำรำคำส้มเพิ่มขึ้นเป็ น กิโลกรัมละ 40 บำท จะมีผเู ้ สนอขำย
ทั้งหมด 24,000 กิโลกรัม จงหำค่ำควำมยืดหยุน่ ของอุปทำนต่อรำคำส้ม
23
ประเภทของความยืดหยุ่นของอุปทานต่ อราคา
ไม่มีควำมยืดหยุน่ (Perfectly Inelastic Supply)
Es=0
Px (บำท)
ยืดหยุน่ น้อย (Inelastic Supply)
0 < Es < 1
Px (บำท)
S
Qx (หน่วย)
S
Qx (หน่วย)
24
ประเภทของความยืดหยุ่นของอุปทานต่ อราคา
มีควำมยืดหยุน่ คงที่ (Unitary Elastic Supply)
Es = 1
Px (บำท)
S
Qx (หน่วย)
ควำมยืดหยุน่ มำก (Elastic Supply)
1 < Es < 
Px (บำท)
S
Qx(หน่วย)
25
ประเภทของความยืดหยุ่นของอุปทานต่ อราคา
ค่ำควำมยืดหยุน่ มีค่ำมำกที่สุด (Perfectly Elastic Demand)
Ed = 
Px(บำท)
S
Qx (หน่วย)
26
ปัจจัยทีก่ าหนดค่ าความยืดหยุ่นของอุปทานต่ อราคา
•ระยะเวลำเฉพำะหน้ำ (Immediately Period)
•ระยะสั้น (Short Run Period)
•ระยะยำว (Long Run Period)
27
คำถำม
1. อุปสงค์และอุปทำนในทำงเศรษฐศำสตร์ เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของเรำอย่ำงไร
2. จงอธิ บำยพร้อมวำดกรำฟประกอบเหตุผลว่ำทำไมปั จจุบนั คนจึงหันมำใช้ก๊ำซโซฮอล์กนั
มำกขึ้น และก๊ำซโซฮอล์จดั เป็ นสิ นค้ำประเภทใด
3. ควำมยืดหยุน่ ของอุปสงค์คืออะไร มีค่ำอยูใ่ นช่วงใด และทำไมจึงเป็ นค่ำลบเสมอ
มีประโยชน์ต่อชีวติ ประจำวันอย่ำงไร
4. ปั จจัยที่เป็ นตัวกำหนดอุปสงค์ เหมือนหรื อแตกต่ำงกับปั จจัยที่กำหนดควำมยืดหยุน่
ของอุปสงค์อย่ำงไร
5. ควำมยืดหยุน่ ของอุปทำนต่อรำคำคืออะไร ทำไมจึงมีค่ำเป็ นบวกเสมอ
มีประโยชน์ต่อชีวติ ประจำวันอย่ำงไร
28
6. ปั จจัยที่กำหนดอุปทำนเหมือนหรื อแตกต่ำงจำกปั จจัยที่กำหนดควำมยืดหยุน่ ของ
อุปทำนต่อรำคำอย่ำงไร
7. เห็นด้วยหรื อไม่วำ่ น้ ำมันเป็ นสิ นค้ำที่มีควำมยืดหยุน่ ของอุปสงค์ต่อรำคำต่ำ
เพรำะเหตุใด
8. กรณี สินค้ำที่มี Ed > 1 เช่น สิ นค้ำฟุ่ มเฟื อย ถ้ำผูข้ ำยขึ้นรำคำสิ นค้ำจะส่ งผลต่อรำยรับ
ของผูข้ ำยอย่ำงไร ยกตัวอย่ำงด้วย (รำยรับ = รำคำ x ปริ มำณ)
9. อธิ บำยกำรเกิดดุลยภำพในตลำดสิ นค้ำ
10. กฎของอุปสงค์จะเป็ นจริ งเสมอเมื่ออยูภ่ ำยใต้เงื่อนไขใด เพรำะเหตุใดจึงต้องกำหนด
เงื่อนไขนั้น
29