Transcript فایل
انواع محصوالت دخاني دخانيات به هر شكل و نوعي كشنده است ارديبهشت ماه 1388 اهداف کارگاه آشنايي با مضرات دخانيات و روش های ترک آن آشنايي با اصول تغذيه و نيازهاي غذايي ميانساالن در بيماريهای شايع آشنايي با فعاليت جسماني منظم در كنترل بيماري هاي قلبي عروقي و عضالني اسكلتي آشنايي با اختالالت شايع روانی در ميانساالن هر محصولی از توتون که به شکل تدخینی یا غیرتدخینی مورد استفاده قرار گیرد انواع مختلف دخانيات طبق تعريف سازمان جهاني بهداشت انواع مختلف دخانيات به معني محصوالتي است كه بخش ي از ماده خام تشكيل دهذده آنها يا تمام ماده خام تشكيل دهنده آنها برگ توتون يا تنباكو است و به منظور دود كردن يا مكيدن و جويدن يا استنشاق از راه بيني توليد مي شود. آگاهي و دانش كاركنان بهداشتي درزمينه انواع محصوالت دخاني و اشكال مختلف آن و انتقال اطالعات به جامعه نسبت به واقعيتهاي پشت پرده صنايع دخانياتي تأثير بسزايي در كنترل مصرف دخانيات خواهد داشت. شيوع مصرف قليان و سيگار : طبق مقايسه از دو مطالعه انجام شده درخصوص وضعيت استعمال دخانيات دربين نوجوانان 13 – 15سال در طي سالهاي : 1382 – 1386 شيوع مصرف سيگار از 2درصد به 3درصد افزايش يافته است. شيوع مصرف قليان از 12/1به 26/1درصد افزايش يافته است. شيوع مصرف قليان در پسران از 16درصد به 32درصد و در دختران از 8/9درصد به 19 درصد افزايش يافته است. بر اساس اين تحقيق ،تجربه اولين مصرف سيگار در سن 10سالگي از 17/6درصد به 26/1درصد افزايش يافته است. در صورت عدم حايز اهميت بوده سيگار ارتباط افزايش مصرف قليان با پايين رفتن سن شروع مصرف يگار خطر پايين تر رفتن سن شروع مصرف س مداخالت مناسب و به موقع اين روند همواره ادامه داشته و در نوجوانان تهديدي جدي براي سالمت نسل آينده است. و قليان انواع مواد دخاني : سيگار ،سيگار بدون دود ،سيگار برگ قليان پيپ چپق توتون و تنباكو جويدني مثل پان توتون و تنباكو استنشاقي هرکس که در طول عمر خود 100نخ سیگار کشیده باشد و هنوز هم به هر ترتیبی سیگار کشیدن را ادامه دهد زيانهاي سيگار : هر نوع سيگاري كه كشيده مي شود شامل توتون ،كاغذ ،اسانس و مواد نگهدارنده است ،درجه حرارت آتش سيگار حدود 900درجه سانتي گراد است. در اين درجه حرارت ،عمل (شكست حرارتي) انجام مي شود :يعني تركيبات مختلف تغيير ساختمان مي دهند. دود سيگار داراي دو جريان اصلي و كناري است .جريان اصلي هنگام پك زدن به دهان و ريه داخل مي شود و جريان كناري ا زطريق محيط وارد ريه مي شود. دود سيگار حاوي 4000ماده با آثار آنتي ژني ،جهش زايي ،سرطان زايي ،دارويي و ضد دارويي است. استعمال دخانيات شديدا موجب افزايش خطر ميگردد: سرطانهاي ريه ،سيستم تنفس ي فوقاني ،مثانه ،پانكراس بيماري ايسكميك قلب بيماري قلبي تنفس ي آنوريسم آئورت COPD استعمال دخانيات بطور نسبي موجب افزايش خطر ميگردد: سرطانهاي مري ،معده ،كليه ،لوسمي بيماري هاي عروقي مغز سكته مغزي پنوموني افزايش خطرات نوزادان • سندرم مرگ ناگهاني نوزاد • نقائص تكامل عصبي افزايش خطرات در كودكان • بيماريهاي مجاري تنفس ي تحتاني • عالئم آسم و بيماريهاي تنفس ي مزمن • سرطانهاي دوران كودكي افزايش خطرات بالغان • سرطان ريه • بيماريهاي قلبي عروقي • تشديد مشكالت تنفس ي Article 8: Protection from Exposure tobacco Smoke to پيامدهاي بهداشتي ناش ي از استعمال دخانيات • استعمال دخانيات سبب ايجاد 14بيماري كشنده از قبيل بيماريهاي قلبي و عروقي ،سرطانهاي ريه، ناي ،مري ،معده ،مثانه و همچنين انسداد مزمن ريوي و ....مي گردد. ساير سرطانها؛ 50درصد بيماريهاي قلبي و 75درصد بيماريهاي • 90درصد سرطانهاي ريه 40 ،درصد در سيگاريها برو ز مي نمايد. ي مزمن ريو ساير مواد دخاني رخ مي دهد. در سيگاريها ومصرف كنندگان • 30درصد مرگهاي ناش ي از سرطان پيامدهاي بهداشتي ناش ي از استعمال دخانيات • استعمال دخانيات سبب اعتياد به نيكوتين مي شود. • استعمال دخانيات علت بيماريهاي مرگبار و ناتوان كننده است و در مقايسه با ديگر عادات خطرناك ،خطر مرگ زود هنگام آن بسيار باالست. • نيمي از استعمال كنندگان دراز مدت نهايتا به دليل مصرف دخانيات مي ميرند و از ميان اينها نيمي در طي سالهاي مولد و ثمر بخش مياني عمر خواهند مرد و 20تا 25سال از عمر خويش را از دست خواهند داد. • ساالنه بيش از 5ميليون نفر در جهان در اثر بيماريهاي ناش ي از مصرف دخانيات جان خود را از دست مي دهند. پيامدهاي بهداشتي ناش ي از استعمال دخانيا ت در ايران مواجه با دود سيگار،قليان ومواد دخاني اطرافيان باعث ايجاد و تشديد بيماريهای تنفسی،آسم وعفونت گوش ميانی ميشود دار بوده و با ي برخور ي به دنيا مي آيند از وزن لحظه تولد كمتر • نوزادانيكه بوسيله مادران سيگار در مقايسه با نوزادان مادران ي از جانب بيماريهاي دستگاه تنفس ي روبرو هستند و خطرات بزرگتر غير سيگاري احتمال بيشتري مي رود كه از سندرم مرگ ناگهاني نوزادان تلف شوند. مضرات مصرف قليان • • • • • • بر خالف بسیاری از عقاید وباورهای سنتی دود منتشره از قلیان حاوی مقادیر بی شماری مواد سمی است.نیکوتين حاصل از دود قلیان همانند سایر مواد دخانی اعتیاد آور است. مصرف کنندگان قلیان در هر وعده مصرف 50تا 200پک ميزنند كه هر پک حاوی 0/15تا یک لیتر دود می باشد. به عبارت دیگر هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده معادل 100نخ یابیشتر سیگارمصرف می کند. منواکسید موجوددر دود قلیان در مقایسه با سیگار به مراتب بیشترواثرات آن نيز چه برای مصرف کننده وچه برای افراد درمعرض دودتحمیلی فراتر میباشد. خطر انتقال بیماريهای عفونی بدلیل استفاده مشارکتی افرادازقلیان وجود دارد. توتون وتنباکوی استفاده شده در قلیان از نازلترین انواع توتون وتنباکوهای موجود است که در واقع خطرناکترین آن میباشد . چاقي شكمي يكي از عوارض شايع مصرف قليان است كه عامل و تشديد كننده بسياري از بيماري ها همچون ديابت ،فشار خون باال و ...مي باشد. هزينه هاي مالي واجتماعي مصرف دخانيات هزینه های تحمیلی بر فرد سیگاری و اعضای خانواده • پول از دست رفته برای خرید مواد دخانی که میتوانست صرف خرید غذا ،لباس ،مسکن و سا یر نیازهای پایه شود • درآمد از دست رفته به علت ابت ال به بیماريها و مرگ زودرس • هزینه ابت ال به بیماريها و مرگ زودرس بیمار شده • هزینه زمان از دست رفته اقوام برای مراقبت از سیگاری سیگار آنها هستند در تماس با دود در اطرافیان یگاريها که • هزینه مرگها و بیماريها باالتر برای خرید بیمه درمان • پرداختهای سایر هزینه ها شامل آتش سوزی • اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين راه اندازي مراكز مشاوره پيشگیري و ترك دخانيات مطابق ماده 9قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات و با هدف ادغام برنامه كنترل دخانيات در نظام بهداشتي كشور به منظور ارائه خدمات مشاوره اي پيشگیري از استعمال دخانيات در بین گروههاي هدف نوجوان و جوان و كليه افراد تحت پوشش و ارائه خدمات ترك به افراد سيگاري عالقه مند بر ترك اين مراكز در دانشگاههاي سراسر كشور راه اندازي شد. در حال حاضر در هر دانشگاه حداقل يك مركز مشاوره ودرمجموع140مرکزمشاوره درسراسر کشور راه اندازي شده است. نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانيات وغير سيگاري با رفتارهاي اجتماعي سالم • ارايه الگوي مناسب مركز بهداشتي و درماني)عاري از دخانيات با همكاري سايرين • ايجاد محيط كاري ( • جلب همكاري كليه كاركنان مركزدرجهت كمك به برنامه كنترل دخانيات و انجام اقدامات پيشگيرانه ي افراد جامعه درخصوص مضرات استعمال دخانيات • آگاه ساز در مورد مضرات استعمال دخانيات وفوايد ترك آن • آگاه سازي مصرف كنندگان مواد دخاني • كمك به افراد سيگاري عالقه مند به ترك دخانيات و فراهم كردن دسترس ي مناسب به راهبردهاي ترك • تهيه الگوهايي از كسانيكه موفق به ترك دخانيات شده اند با جلب حمايت عمومي براي ترك نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانيات • تهيه الگوهايي از كسانيكه موفق به ترك دخانيات شده اند با جلب حمايت عمومي براي ترك در خصوص ترفندهاي تبليغاتي صنايع دخاني جهت فروش محصوالتشان • ارتقاء آگاهي جامعه وساير كاركنان • رساندن پيام هاي بهداشتي كنترل دخانيات توسط معلمين ،مديران ي وغير سيگار ي مدارس،دانشكدهها،بيمارستانها ،كارخانجات ،رهبران محلي و ...به گروههاي هدف سيگار وساير كاركنان • رساندن پيام هاي بهداشتي كنترل دخانيات توسط معلمين ،مديران وغير سيگاري مدارس،دانشكدهها،بيمارستانها ،كارخانجات ،رهبران محلي و ...به گروههاي هدف سيگاري نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانيات در اماكن عمومي باهمكاري واحدهاي مرتبط • اعمال ممنوعيت استعمال دخانيات • كمك به اجراي مفاد قانون جامع كنترل ومبارزه با دخانيات وآيين نامه ودستورالعمل هاي مربوطه در كنترل دخانيات از راه تماسهاي رسمي وجلسات وآموزشهاي سازمان يافته ساير ارگانها گير كردن در • در جهت افزايش دانش وتوانمندي درخصوص جديد ترين مطالعات وروشهاي كنترل دخانيات • تالش سنجی تن ) با استفاده از وزن و قد بر اساس فرمول مربوطه BMI نمايه توده بدنی ( محاسبه شده و عدد حاصل در محل مربوطه ثبت و بر اساس جدول زير وضعيت مراجعه کننده تعيين و در خانه مربوطه عالمت زده می شود. قد(2متر) /وزن (کیلوگرم) =BMI طبقه بندی مقدار BMI کمتر از 18/5 18/5-24/9 25-29/9 الغری طبیعی اضافه وزن 30-39/9 40وبیشتر چاقی (درجه 1و)2 چاقی شدید (درجه )3 تن سنجی برای اندازه گيری دور کمر ابتدا فرد در حالتی که به راحتی ايستاده و پاها به اندازه 25-30سانتی متر از هم باز است ،سپس متر نواری را در ناحيه نقطه ميانی حد فاصل قسمت پائينی آخرين دنده و برجستگی استخوان لگن قرار داده و بدون وارد کردن فشار بر بافتهای نرم اندازه دور کمر مشخص و در خانه مربوطه ثبت می شود. در مردان اندازه دور کمر 102سانتی متر و بيشتر و در زنان اندازه دور کمر 88سانتی متر و بيشتر ،چاقی شکمی محسوب می شود. و بيشتر الزم نيست؛ *BMIاندازه گيری دور کمر در افراد با =35 زيرا اندازه دورکمر اين افراد از نقطه مرزی تعيين شده بيشتر است. -3شیوه زندگی و عادات رفتاری ای تغذیه یابی ز ار در ستون اول ميزان مصرف لبنيات ،سبزی ها و ميوه ها به صورت تعداد سهم مصرفی معمول فرد در يک روز پرسيده شده و نتيجه در خانه مقابل هر يک از آنها ثبت و بر اساس سهم استاندارد مطلوب مصرفی ،مطلوب يا نامطلوب بودن ميزان مصرف اين گروه ها در خانه مربوطه عالمت زده می شود. ميزان مطلوب مصرف روزانه لبنيات 2-3سهم است .هر سهم از گروه لبنيات برابر است با : يک ليوان شير يا ماست= 45تا 60گرم پنير معمولی معادل يک و نيم قوطی کبريت = يک چهارم ليوان کشک = 2ليوان دوغ = يک و نيم ليوان بستنی پاستوريزه ارزیابی تغذیه ای ميزان مطلوب مصرف روزانه سبزيها 3-5سهم است .هر سهم از گروه سبزيها برابر است با: يک ليوان سبزيهای خام برگ دار= نصف ليوان سبزی های پخته يا خام خرد شده = نصف ليوان نخودسبز ،لوبيا سبز و هويج خرد شده = يک عدد گوجه فرنگی يا هويج يا خيار متوسط. ميزان مطلوب مصرف روزانه ميوه ها 2-4سهم است .هر سهم از گروه ميوه ها برابر است با: يک عدد ميوه متوسط (سيب ،موز ،پرتقال ،گالبی ،هلو ،کيوی ،شليل) = نصف گريپ فروت – نصف ليوان ميوه های ريز مانند توت ،انگور ،انار = 12عدد گيالس 2 ،عدد آلو يا خرما يا انجير تازه = يک برش 300گرمی خربزه يا طالبی يا هندوانه = 4عدد زردآلو متوسط= نصف ليوان ميوه پخته يا کمپوت ميوه -يک چهارم ليوان ميوه خشک يا خشکبار = سه چهارم ليوان آب ميوه تازه و طبيعی (توصيه شود تا حد امکان از ميوه های تازه به جای آبميوه استفاده گردد). ای تغذیه یابی ز ار توصيه شود ماهی حداقل دو بار در هفته ترجيحا ً به صورت بخارپز ،تنوری يا کبابی مصرف گردد. همچنين در صورت مصرف زياد گوشت قرمز (بنا به تشخيص پزشک) به استفاده کمتر از گوشت قرمز و مصرف بيشتر گوشت های سفيد توصيه شده و بر مصرف گوشت قرمز کم چربی يا جايگزين کردن با تخم مرغ ،حبوبات و مغر دانه ها ( گردو ،بادام ،فندق ،پسته) تأکيد شود. در ادامه ،عادات غذايی نامناسب اعم از مصرف سوسيس و کالباس ،نوشيدنی های گازدار ،روغن جامد و نمکدان سرسفره سوال می شود و به ترک آن ها و جايگزينی آن ها با مواد غذايی سالم توصيه شود. نقش تغذیه در پیشگیری و کنترل: * بیماری پرفشاری خون * بیماری چاقی * بیماری دیابت * بیماری پوکی استخوان نقش تغذیه در پوکی استخوان Powerpoint Templates تعریف • پوکی استخوان بیماری استخوانی است که تودۀ استخوانی در آن کاهش یافته اما ظاهر بافت شناس ی استخوان طبیعی به نظر می رسد؛ این کاهش تودۀ استخوانی باعث حساسیت بیشتر استخوان و ایجاد شکستگی های مکرر در آن خواهد شد. • تصور می شود پوکی استخوان یک بیماری چند عاملی است ،که :اختالل در عملکرد ویتامین د، کاهش کلسیم خون و سطوح کاهش یافتۀ هورمون استروژن از جملۀ این عوامل هستند. دزد خاموش با اینکه در هنگام ابتال به پوکی استخوان در تصاویر حاصل از پرتونگاری تغییرات و کاهش شدید تودۀ استخوانی دیده می شود ،اما در مراحل اولیۀ بیماری در ظاهر فرد تغییراتی مانند خمیدگی پشت و کوتاهی قد دیده نمی شود؛ این بیماری بسیار ساکت و خاموش پیش می رود تا به مرحله ای برسد که اثرات شدید و غیرقابل برگشت خود را باقی گذارد؛ مانند یک دزد ،بسیار آرام و ساکت بدن را تحت تاثیر قرار می دهد بدون اینکه خود بیمار بداند قسمتی از بدنش در حال از دست رفتن است ،به همین علت این بیماری دزد خاموش نامیده میشود. عوارض پوکی استخوان • درد مزمن در نواحی استخوان ها • کوتاهی قد • خمیدگی پشت • درد شکمی ،یبوست • کاهش اعتماد به نفس • افسردگی پوکی استخوان ی= کلیدطالیی پیشگير • بهترین سن برای پیشگیری سنین نوجوانی و جوانی است ،اما هیچگاه برای پیشگیری دیر نیست. • در هر سنی می توان از پیشرفت سریع تر و بروز عوارض شدیدتر پیشگیری کرد. چگونه باید از پوکی استخوان پیشگيری کرد؟؟؟ -1دریافت مقادیر کافی و استفاده از منابع غنی: کلسیم ویتامین د ویتامین کا ویتامین ث پروتئین فلوئور چگونه باید از پوکی استخوان پیشگيری کرد؟؟؟ -2داشتن فعالیت فیزیکی کافی -3خودداری از استعمال دخانیات -4شناخت داروها و بیماری های دفع کنندۀ کلسیم از بدن هشدار! غذاهايي كه با استخوان هايمان مهربان نيستند مصرف نمک زیاد باعث دفع کلسیم بدن و در طوالنی مدت باعث پیشرفت پوکی استخوان می شود. اسید اگزالیک موجود در اسفناج ،ریواس ،برگ چغندر ،چغندر و ...مانع جذب کلسیم می شود؛ بنابراين بايستي لبنيات همراه با اگزاالت مصرف نشوند. کافئین و نوشابه های کربناته باعث دفع کلسیم بدن خواهند شد. بهترین زمان برای مصرف مکمل های کلسیم به همراه غذا رژيم ويژه بيماران مبتال به پرفشاري خون .1تاکيد بر :مصرف محصوالت کم چرب شامل گوشت کم چرب ،لبنيات کم چرب ،مغزها ،مصرف بيشتر ميوه ها و سبزي ها .2پذيرش ،تطابق و اجراي موفق اين رژيم نيازمند تغيیرات رفتاري بسياري است که بایستی بیمار توسط تیم درمانی دراین مورد بدرستی توجیه شود. رژيم ويژه بيماران مبتال به پرفشاري خون .3مصرف ميوه و سبزي و لبنيات به میزان 2برابر بيشتر از دريافت معمول افزايش يابد. .4مصرف چربيها ،روغن ها و چاشني هاي ساالد به يک دوم مصرف معمول کاهش يابد. .5مصرف ميان وعده هاي آماده و شکالتها و شیريني ها به میزان يک چهارم دريافت معمول کاهش يابد. .6با مصرف 2-3واحد ميوه و سبزي در هر وعده غذايي ،مي توان 8-10سروينگ از گروههاي ذکر شده را در روز استفاده کرد. چاقی عوارض جسمي چاقي افزايش چربي هاي خون افزايش فشار خون بيماري هاي قلبي عروقي افزايش مقاومت به انسولین (ديابت) سرطان سنگ كيسه صفرا ناباروري ناراحتي هاي ريوي مشكالت حركتي 47 ریسک فاکتورهای قابل تغییر: نحوه عملکرد والدین الگوی غذا خوردن فعالیت بدنی تماشای تلویزیون تعیین محدوده وزن مطلوب بر اساس BMI چاقی شدید باالی 40 چاقی درجه 2 35-39.9 چاقی درجه 1 30-34.9 اضافه وزن 25-29.9 وزن طبیعی 18.5-24.9 >18.5 کم وزنی برخي از دستورالعمل هاي کاربردي جهت کاهش وزن کاهش کالري دريافتي کم کردن زمان تماشاي تلويزيون کم کردن زمان استفاده از کامپيوتر تخصيص زمان بيشتر جهت پياده روي و هر نوع فعاليتي که با افزايش ضربان قلب همراه باشد. کاهش تدريجي میزان غذاي مصرفي در وعده ها و ميان وعده ها مصرف سه وعده اصلی غذایی و دو میان وعده مصرف صبحانه نقش تغذیه در دیابت اهداف تغذیه درمانی در بیماران دیابتی: کنترل وزن کنترل قند خون کنترل فشار خون کنترل چربی خون Powerpoint Templates توصیه های غذایی برای بیماران دیابتی: -1یادمان باشد استفاده از لبنیات کم چرب سودمند است نه لبنیات پرچرب! -2به خاطر داشته باشیم موادی مانند سیب زمینی ،ذرت ،نخودسبز ،باقالسبز ،کدو تنبلبه علت دارا بودن مقادیر زیاد نشاسته در گروه نان و غالت (مواد قندی و نشاسته ای) طبقه بندی می شوند. -3به یاد داشته باشیم از میوۀ تازه استفاده کنیم (استفاده از میوۀ تازه حتی بر آبمیوۀ طبیعی (خانگی) خصوصا برای افراد دیابتی ارجح است). توصیه های غذایی برای بیماران دیابتی: -4از مصرف آبمیوه های صنعتی خودداری نماییم. -5به خاطر داشته باشیم در مصرف میوه های زیر احتیاط کنیم :خرمای رطب ،موز رسیده ،خربزه ،انجیر ،انگور، هندوانه ،گرمک -6بهتر است از خرمای زرد زاهدی استفاده کنیم؛ سرعت افزایش قندخون توسط این خرما کمتر از انواع دیگر خرما است. -7مصرف کمپوت های آماده (صنعتی) به عنوان میوه توصیه نمی شوند. توصیه های غذایی برای بیماران دیابتی: -8به خاطر داشته باشیم هویج پخته و آب هویج قند خون را بیش از هویج خام افزایش می دهند ،بنابراین بهتر است هویج را به صورت خام مصرف کنیم. -9یادمان باشد از مصرف قند ،پولکی ،انواع بیسکوییت ،شکالت و شیرینی به همراه چایی خودداری کنیم و بجای آن همراه با چای مصرفی در طول یک شبانه روز از خرما یا انجیر خشک یا توت خشک در حد مجاز تعیین شده در هر روز استفاده کنیم. -10مصرف موادی مانند کیک ها ،عسل ،مربا ،بستنی ،قند ،شکر ،انواع بیسکویت های بدون سبوس و کرم دار ،انواع شکالت ،گز ،سوهان ،نوشیدنی های صنعتی ،ساندیس ها ،شیرینی های تر و خشک توصیه نمی شود ،هرچه کمتر از مواد دارای شکر استفاده کنیم سالم تر خواهیم بود. توصیه های غذایی برای بیماران دیابتی: -11به خاطر بسپاریم از نان ،ماکارونی و بیسکویت سبوس دار به جای نان ،ماکارونی و بیسکویت های بدون سبوس استفاده کنیم. -12نان سفید ،ماکارونی و بیسکویت هایی که سبوس دار نیستند احتمال ابتال به بیماری هایی مثل چاقی و دیابت را افزایش می دهند. -13مصرف این دسته از مواد غذایی را به حداقل برسانیم :سوسیس ،کالباس ،کله پاچه ،پنیر پیتزا ،انواع غذاهای آماده (پیتزا ،انواع ساندویچ های آماده ،همبرگر ،اسنک) ،آبگوشت پرچرب ،کله پاچه ،جگر و قلوه. توصیه های غذایی برای بیماران دیابتی: -14به خاطر داشته باشیم حداقل هفته ای 2بار از ماهی استفاده کنیم. -15به یاد داشته باشیم از مصرف گوشت ماهی ،مرغ و گوشت های قرمز سرخ شده خودداری کرده و استفاده از غذاهای سرخ شده را به 1تا 2بار در ماه محدود نماییم ،جوشاندن و آب پز کردن سالم ترین روش پخت غذاست ،هر نوع گوشتی که سرخ شود در گروه گوشت های بسیار پرچرب قرار می گیرد. -16از مصرف چربی های ناسالم :کره ،خامه ،سرشیر ،سس مایونز ،مارگارین ،پنیرهای خامه ای ،روغن جامد، روغن حیوانی خودداری کنیم. توصیه های غذایی برای بیماران دیابتی: -17به خاطر بسپاریم مصرف روغن های جامد گیاهی و جامد حیوانی ممنوع است. -18یادمان باشد از چربی های سالم (روغن های مایع گیاهی و مغزها) در حد مجاز روزانه مصرف کنیم. -19به خاطر داشته باشیم بهترین روغن ها روغن زیتون و روغن کانوال(کلزا) ،سویااست .در صورت عدم دسترس ی به این دو روغن از سایر روغن های مایع گیاهی استفاده کنیم. -20به خاطر بسپاریم از مصرف روغن های جامد حیوانی و هیدروژنه شده اکیدا خودداری نماییم. توصیه های غذایی برای بیماران دیابتی: -21یادمان باشد روزانه 1-2واحد از گروه روغن ها را به مغزها اختصاص دهیم که به سالمتی کمک خواهد کرد. -22در صورت مصرف داروی دیابت یا انسولین در زمان کاهش قندخون که با عالئمی مانند تشنج، ضعف ،بیحالی ،لرزش ،تاری دید ،طپش قلب ،رنگ پریدگی ،تعریق سرد و ...همراه است ،از یک لیوان آبمیوه یا 4تا 5حبه قند معمولی حل شده در نصف لیوان آب یا 1قاشق غذاخوری عسل استفاده کنیم. -23به خاطر بسپاریم وعده های اصلی و میان وعده ها را در ساعات مشخص و به صورت منظم مصرف نماییم. توصیه های غذایی برای بیماران دیابتی: -24از مصرف بیش از اندازۀ نمک و غذاهای شور ،انواع کنسروها ،خیارشور ،زیتون شور، پنیرهای شور ،شورجات و تنقالت شور و پرنمک بپرهیزیم. -25به خاطر بسپاریم قبل از پخت گوشت قرمز و گوشت مرغ تمام چربی های قابل مشاهده و پوست جدا شوند. -26برخالف گوشت قرمز و مرغ ،مقدار چربی موجود در ماهی ها مفید بوده و به همین علت برمصرف ماهی بصورت آب پز و یا کباب پز و با پوست تاکید می شود. نقش فعاليت جسمانی در شيوه زندگی سالم )2-3فعالیت جسمانی ندارد (علت) نوع شد ت کم دارد مدت در تعداد شدت روزها در روز متوسط تا (دقیقه) هفته شدید زمان در هفته (دقیقه) مطلوب نامطلوب پیاده روی .................................. کار/شغل همراه با فعالیت بدنی ............................................... ورزش و سایر تمرینات تفریحی- ورزش ی ().................... در این قسمت ،فعالیت جسمانی مراجعه کننده در یک هفته معمول از نظر نوع، مدت ،شدت و تعداد دفعات آن مورد بررس ی قرار می گیرد. : جسمانی فعالیت ) 2 3 نوع :پياده روی ،فعاليت هنگام کار و ورزش . در صورتی که فرد در طول هفته پياده روی در انواع مختلف از قبيل رفت و آمد روزانه ،گذران اوقات فراغت ،ورزش و استفاده از تردميل دارد نوع پياده روی ،نوشته شود. اگر فرد در محل کار فعاليت فيزيکي دارد يا شغل وی توأم با فعاليت بدنی (مانند کشاورزی ،کارگری) است ،در اين خانه درج گردد. در صورتی که فرد در طول هفته با هدف ورزش يا تفريح ورزش هايی مانند شنا ،کوهنوردی ،دوچرخه سواری ،واليبال ،بسکتبال و ساير ورزش ها را انجام می دهد ،نام ورزش در خانه نوع ثبت شود. )2-3فعالیت جسمانی: شدت :برای تعيين شدت فعاليت ،از روش تست صحبت کردن در حين انجام فعاليت جسمانی استفاده گردد .از فرد پرسيده شود آيا زمانی که فعاليت جسمانی انجام می دهد ،قادر به صحبت کردن می باشد يا خير .در صورتی که بتواند به راحتی صحبت نمايد يا آواز بخواند ،شدت فعاليت وی خفيف است. اگر در هنگام صحبت کردن به نفس نفس زدن می افتد و نمی تواند آواز بخواند، شدت فعاليت فرد متوسط است. اگر قادر به صحبت کردن نمی باشد ،شدت فعاليت جسمانی ،شديد می باشد. فعالیت جسمانی: ) 2 3 روش دوم تعيين شدت: در صورتی که فرد از وسايلی مانند تردميل استفاده می کنند که تعداد ضربان قلب وی در حين فعاليت نشان داده می شود يا توانايی اندازه گيری نبض را در حين انجام فعاليت بدنی دارد ،برای تعيين شدت فعاليت می توان از روش حداکثر ضربان قلب استفاده کرد .در اين روش ،ابتدا از فرمول (سن =220-حداکثر ضربان قلب) حداکثر ضربان قلب فرد تعيين می شود .اگر تعداد ضربان قلب وی در هنگام انجام ورزش ،مساوی يا بيش از 55درصد حداکثر ضربان قلب محاسبه شده باشد ،شدت فعاليت متوسط تا شديد است. به عنوان مثال ،اگر سن فردی 35سال باشد ،حداکثر ضربان قلب وی 220-35=185می باشد .اين فرد اگر در حين فعاليت ورزشی تعداد ضربان قلبش 102بار و بيشتر باشد ،شدت فعاليت او متوسط رو به باال است. )2-3فعالیت جسمانی :مدت ،تعداد روز ،زمان در مدتهفته فعاليت در روز :در اين خانه ،مدت زمانی که به طور معمول در هر روز برای هريک از فعاليت های جسمانی ثبت شده در ستون اول جدول ،پرسيده و بر حسب دقيقه ثبت می گردد. تعدادروزها درهفته :هر نوع فعاليت جسمانی را چند روز در هفته انجام می دهد به منظور تعيين مطلوب يا نامطلوب بودن ميزان فعاليت جسمانی ،چنانچه فرد بطور معمول و منظم و مستمر در مجموع 3-5روز در هفته و حداقل 30دقيقه در روز ، فعاليت جسمانی با شدت متوسط و باالتر داشته باشد ،در خانه مطلوب عالمت زده شود و در صورت کمتر بودن ،نامطلوب ثبت گردد .در افرادی که 3روز در هفته و هر روز 30دقيقه فعاليت جسمانی با شدت متوسط و باالتر دارند ،توصيه به افزايش تعداد روز انجام فعاليت به 5بار و بيشتر شود. به عنوان مثال ،برای فردی که 4بار در هفته و هر بار 30دقيقه پياده روی با شدت متوسط دارد و فعاليت ديگری انجام نمی دهد ،جدول به اين صورت تکميل می شود: نوع :پياده روی ،مدت در روز 30 :دقيقه ،شدت :متوسط ،دفعات در هفته 4بار، مطلوب . اختالالت شایع روانی در میانسالی بيماری های روانپزشکی مانند بيماريهای طبی ديگرند ،در بسياری از موارد ريشه کن نشده ولی با اعمال روش های درمانی مناسب قابل کنترل ميباشند. خوشبختانه اکثريت بيماران بعد از درمان همانند ديگران ميتوانند از يک زندگی طبيعی برخوردارباشند. هرچقدر مراجعه زودتر انجام شود احتمال بهبودی بيشتر و سريعتر است. حمايت اطرافيان از بيمار در تسريع وتداوم بهبودی تاثير بارزی دارد. 68 Dr.Moghadam عالئم بیماری های جسمی و روانی: افسردگی اضطراب (دلشوره مداوم ،بیقراری ،وسواس) عالئم بیماری های جسمی و روانی: افسردگی :افسردگی عبارت است از احساس غم و اندوه و دل گرفتگی ،بی حوصلگی ،عدم لذت از زندگی ،دلسردی و نااميدی به مدت حداقل 2هفته در اغلب روزها و اغلب ساعات روز ،به عالوه عاليم همراه .عالئم اين بيماری عبارتند از :خلق افسرده ،از دست دادن انرژی و عالقه ،احساس گناه ،کاهش تمرکز ،از دست دادن اشتها ،افکار خودکشی يا مرگ و مشکالت خواب و... در صورت وجود عالئم کليدی احساس غم و اندوه و بی حوصلگی به مدت دو هفته يا بيشتر بايد ساير عالئم برای تشخيص افسردگی مورد بررسی قرار گيرد. خلق افسرده وکاهش عالیق روحيه شما چطوره؟ سرحاليد يا دلتنگ؟ خلق افسرده آيا دست ودلتون به کار ميره؟ دوست داريد مهمونی بريد يا مهمون براتون بياد؟ کاهش عاليق 71 Dr.Moghadam در صورتی که جواب به هر کدام از سواالت باال مثبت بود سواالت بعدی 72 Dr.Moghadam سواالت بعدی کاهش يا افزايش خواب؟ کاهش يا افز ايش اشتها؟ کاهش يا افزايش وزن؟ احساس نااميدی يا بی ارزشی؟ احساس خستگی زودرس؟ عدم تمرکز يا فراموشی؟ مايل به مرگ يا افکار خود کشی؟ 73 Dr.Moghadam افسردگی شدید افکار جدی خود کشی کندی شديد روانی –حرکتی کاهش شديد اشتها ووزن وجود عاليم روانپريشی(سايکوز) 74 Dr.Moghadam اگرفرد حداقل در 5حيطه وآنهم بمدت حداقل دو هفته مشکل داشت: مراجع دچار افسردگی است. 75 Dr.Moghadam چند توصیه برای هببودی سریعرت 76 انجام وظايف روتين و روزمره در حد امکان انجام هر چه بيشتر فعاليتهای فيزيکی مطلوب احتراز از بيکاری واشتغال ذهنی با افکار منفی ونااميد کننده اجتناب از بحث وتنش های بيهوده در خانواده اجتناب از هر گونه تصميم گيری عمده در زندگی قبل از بهبودی کافی تغيير آب و هوا ،مسافرت يا ازدواج نقشی در درمان بيماری ندارد. Dr.Moghadam اضطراب (دلشوره مداوم ،بيقراری ،وسواس) :عبارت است از يک احساس منتشر ،ناخوشايند و مبهم هراس و دلواپسی با منشاء ناشناخته ،که به فرد دست می دهد و شامل عدم اطمينان ،درماندگی و برانگيختگی فيزيولوژی است .از عاليم اضطراب می توان موارد زير را نام برد :احساس خستگی ،عصبی بودن و بی قراری ،ترس و نگرانی ،بی خوابی يا بدخوابی ،تپش قلب و تنفس نامنظم و سريع ،عرق کردن ،سردرد و سرگيجه ،مشکل در تمرکز و حافظه ،لرزش يا پرش عضالت ،تکرار ادرار .در صورت مثبت بودن عالئم ،نگرانی ،دلشوره و بيقراری يا حمالت ترس و اضطراب يا افکار و اعمال تکرار شونده و وسواسی به مدت بيش از 6ماه ،بايد وجود اختالل اضطرابی مورد توجه قرار گيرد. اضطراب يک عالمت هشدار دهنده يک احساس منتشر وناخوشايند دلواپسی توام با عاليم جسمی اضطراب طبيعی وبيمارگونه 78 Dr.Moghadam آموزش بیمار وخانواده 79 استرس و نگرانی هم اثرات جسمانی و هم روانی دارد. آموزش رابطه بين استرسور و نشانههای بيماری يادگيري مهارتهای مديريت مسئله واسترس اصالح سبک غلط زندگی آموزش روش های آرام سازی کاهش مصرف کافيين يا اجتناب از مصرف الکل و دخانيات حمايت خانواده از بيمار ضروری است. Dr.Moghadam