Transcript Slide 1 - وبسایت شما آماده ی استفاده می باشد

‫بیماری سرطان طوقه ‪Crown gall‬‬
‫‪ ‬از سالهای‪ 1880‬در آمریکا و اروپا شناخته شده بود‪ .‬روی گیاهان چوبی و علفی متعلق به ‪ 140‬جنس در بیش از‬
‫‪ 60‬تیره گیاهی وجود دارد‪ .‬بیشتر در درختان میوه دانه دار و هسته دار و انگور دیده می شود‪.‬‬
‫‪ ‬عالئم‪:‬‬
‫گال طوقه ابتدا بصورت یک رشد اضافی کوچک و نرم‪ ،‬سفید و مدور روی ساقه و ریشه در سطح خاک ظهور می‬
‫کند‪ .‬به مرور گال ها بزرگتر شده سطح آنها تیره و چین خورده می شود‪ .‬بعض ی از گال ها اسفنجی و برخی چوبی‬
‫و سخت و گاهی تا ‪ 30‬سانتیمتر هم قطر دارند‪ .‬بعض ی گالها در پاییز می پوسند و در فصل بعد دوباره تولید می‬
‫شوند‪.‬‬
‫گال ها بصورن مجزا یا متصل به هم به شکل خوشه تشکیل می شوند‪ .‬گال ها حتی بر روی ساقه رونده در‬
‫فاصله یک و نیم متری زمین روی شاخه ‪ ،‬دمبرگ و رگبرگ ایجاد می شوند‪ .‬گیاهان آلوده عالوه بر تولید گال‬
‫کوتوله می شوند و برگ های ریز و کم رنگ تولید می کنند‪ .‬به شرایط نامساعد (زمستان) حساس می شوند‪.‬‬
‫خصوصیات عامل بیماری‬
‫‪ ‬باکتری‬
‫‪Agrobacterium tumefacience‬‬
‫میله ای شکل و دارای چند تاژک محیطی است‪ .‬دارای یک یا چند تا پالسمید (دی ان ای حلقوی‬
‫دو رشته ای خارج کروموزومی) هستند‪ .‬یکی از این پالسمید ها به القا کننده گال یا ‪Ti‬‬
‫پالسمید معروف است‪ .‬قسمتی از این پالسمید بنام ‪ T-DNA‬به درون سلولهای گیاهی م رود‬
‫و سبب سرطانی شدن آن ها می شود‪ .‬سلولهای آلوده مواد غذایی مورد نیاز باکتری بنام اوپین‬
‫ها را از روی این قطعه دی ان ای می سازند‪.‬‬
‫چرخه بیماری‬
‫‪ ‬باکتری در خاک آلوده زمستانگذرانی می کند و می تواند مدتها در همین خاکها بصورت ساپروفیت باقی بمانند‪.‬‬
‫زمانی که گیاه میزبان در این خاک کاشته شود باکتری از راه زخم های گیاه(عملیات زراعی‪ ،‬پیوند زدن‪ ،‬حمله‬
‫حشرات و‪)..‬در نزدیکی سطح خاک وارد ریشه یا ساقه شوند‪ .‬باکتری بصورت بین سلولی فعالیت کرده و از طریق‬
‫محصوالت ژن های پالسمید ‪ Ti‬سلول های گیاهی مجاور را تحریک به تکثیر شدن سریع می کند‪ .‬این سلولها‬
‫تمایز نیافته و بصورت نامنظم رشد می کنند‪ .‬این روند منجر به پیدایش گال می شود‪.‬باکتری ها بصورت بین‬
‫سلولی در الیه های بیرونی گال دیده می شوند‪ .‬با افزایش تعداد و حجیم شدن سلولهای بافت گالی‪ ،‬این سلولها‬
‫به بافتهای زیرین و کناری خود فشار می آورند و موجب تخریب آن می شوند‪ .‬گالهای جوان ظزیف هستند و‬
‫حشرات و میکروارگانیسم های ساپروفیت باعث پوسیده شدن آن می شوند‪ .‬لذا باکتری ها آزاد شده وارد خاک‬
‫شده و سایر گیاهان را آلوده می کنند‪ .‬گا های مسن سخت و چوبی می شوند کم کم رشدشان متوقف شده و‬
‫خشک می شوند‪ .‬در بافت های جوان عالوه بر گال اولیه در محلهایی از گیاه که زخم میشوند مثل ساقه و دمبرگ‬
‫هم گال بوجود می آید‪.‬‬
‫چرخه بیماری‬
‫‪ ‬وقتی باکتری حامل پالسمید ‪ Ti‬نزدیک زخم جدیدی در بافت گیاه قرار می‬
‫گیرد با مواد فنلی تولید شده در سلولها ی زخمی جلب می شود و در پاسخ هم‬
‫از طرف باکتری موادی ترشح می شود که گیاه را برای افزایش تقسیمات‬
‫سلولی گیاه آماده می کند‪ .‬باکتری بوسیله آنزیمهای خود قطعه ای از پالسمید‬
‫را بریده و ‪ T-DNA‬آزاد می شود که وارد سلول گیاه می شود‪ .‬سپس‬
‫سلولهای گیاهی ژنهای این قطعه ‪ DNA‬را بیان می کنند‪ .‬محصوالت این ژنها‬
‫عمدتا اوپین ها(مواد غذایی باکتری ها)و هورمونهای سیتوکنین و اندول استیک‬
‫اسید هستند‪.‬‬
‫کنترل‬
‫‪ ‬بازرس ی نهال ها و اندام های تکثیری و حذف درختان آلوده‬
‫‪ ‬عدم کشت نهالها در خاک های آلوده‬
‫‪ ‬کشت غالت (ذرت) بمدت چندین سال در این خاکها‬
‫‪ ‬مراقبت در برابر زخمی شدن ریشه و طوقه‬
‫‪ ‬کنترل بیولوژیکی با خیس کردن بذر جوانه زده یا گیاهچه یا پایه نهال پیوندی در‬
‫سوسپانسیون سویه ‪K1026‬باکتری ‪Agrobacterium radiobacter‬‬
‫این باکتری آنتاگونیست روی سطح بافت مستقر شده و با ترشح باکتیوسین بازدارنده‬
‫رشد باکتری عامل گال است‪.‬‬
‫شانکر باکتریایی و انگومک درختان میوه هسته دار‬
‫این بیماری را سوختگی جوانه ‪ ،‬بالست جوانه و سوختگی سرشاخه ها نیز می نامند‪.‬‬
‫از مهمترین بیماری های درختان میوه هسته دار است‪ .‬گاهی بین ‪ 10‬تا ‪ 75‬درصد محصول را از بین می برد‪.‬‬
‫عالئم‪:‬‬
‫ایجاد شانکر همراه با تراوش انگومک (شرابه) است‪ .‬شانکرها اغلب در قاعده سیخک ها‪،‬زخم های هرس و محل‬
‫پیوند بوجود می آید‪ .‬سپس شانکرها غالبا بسمت باال و در پهنا گسترش می یابند‪ .‬سطح آلوده فرورفته و به‬
‫رنگ قهوه ای است‪ .‬شانکرها ابتدا در اواخر زمستان یا اوایل بهار بوجود می آیند‪ .‬صمغ در بهار در اکثر شانکرها‬
‫تولید می شود و با شکافته شدن پوست خارج می شود‪.‬‬
‫مرگ جوانه های خواب در گیالس و زرد آلو و گالبی شدید تر است‪ .‬در برش طولی پولک ها به رنگ قهوه ای‬
‫هستند‪ .‬تنک بودن شکوفه ها در دوره گلدهی درخت مشهود است‪.‬‬
‫آلودگی برگ با ظهور لکه های آب سوخته است که کم کم خشک قهوه ای و ترد می شوند و سرانجام می افتند و‬
‫برگ حالت غربالی می یابد‪.‬‬
‫در میوه آلوده لکه های مسطح تخت یا فرورفته سیاه تا قهوه ای رنگ است‪ .‬بافت زیر لکه ها صمغ آلود یا‬
‫اسفنجی است‪.‬‬
‫عامل بیماری‬
‫باکتری‬
‫‪Pseudomonas syringae pv. Syringae‬‬
‫‪ ‬باکتری میله ای شکل صاف تا کمی خمیده متحرک با یک تا چند تاژک قطبی و گرم‬
‫منفی و هوازی هستند‪.‬‬
‫‪ ‬اکثر سویه ها تولید فیتوکسین های سرینگومایسین تولید می کنند‪ .‬بسیاری از سویه‬
‫ها ‪ P.syringae‬دارای فعالیت هسته یخ هستند‪ .‬و لذا موجب سرمازدگی گیاهان‬
‫می شوند‪.‬‬
‫چرخه بیماری‬
‫‪ ‬عامل بیماری بصورت اپیفیت در سطح گیاه در طی مدت فصل رشد دوام آورده و از طریق شکافهای بوجود‬
‫آمده در قاعده دمبرگ ها‪ ،‬فلسهای برگ و جراحات وارد شده بر روی سرشاخه ها و فلسها تولید شانکر می‬
‫نماید‪ .‬آلودگی نهان اغلب در اواخر پاییز رخ داده و بیماری در بهار بعدی ایجاد می گردد‪ .‬آلودگی اولیه عمدتا‬
‫بوسیله باکتری هایی رخ می دهد که از زخم های شانکرها تراوش کرده ویا بصورت اپیفیت در غنچه های سالم‬
‫زندگی می کنند‪ .‬چرخه ثانویه بیماری با انتشار پاتوژن از زخمهای ایجاد شده در سرشاخه ها و برگ ها در‬
‫بارندگی رخ می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬بنابر این چرخه های اولیه وثانویه آلودگی ممکن است همزمان بر روی جوانه های جدیدی که در اوایل فصل‬
‫تولید می شوند بوقوع بپیوندد‪.‬‬
‫‪ ‬بالیت شکوفه ها معموال از غنچه های آلوده ناش ی می شود‪ .‬همچنین ممکن است از آلودگی گل از طریق شهد‬
‫نیز موجب گردد‪.‬‬
‫کنترل‬
‫‪ ‬کاشت گیاهان جوان عاری از بیماری (پیوندک سالم)‬
‫‪ ‬واریته حساس را روی پایه های مقاوم به بیماری در ارتفاع هرچند باالتر از سطح زمین پیوند زد‪.‬‬
‫‪ ‬هرس و سوزاندن سرشاخه های آلوده با شعله های گازپروپان‪.‬‬
‫شعله را بسمت شانکر بویژه حاشیه آن هدایت کرد و ‪ 5‬تا ‪ 20‬ثانیه تا شروع سوختگی نگه داشت‪ .‬این تیمار باید‬
‫در اوایل تا اواسط بهار اجرا و دو تا سه هفته بعد تکرار شود‪.‬‬
‫‪ ‬ضدعفونی قیچی با هیپوکلرورایت سدیم‪.‬‬
‫‪ ‬حالت شانکر بیماری در خزانه و باغ را می توان با بکار بردن مخلوط بردو یا سموم حاوی مس فیکس شده در‬
‫پاییز و بهار قبل از گلدهی ضدعفونی کرد‪.‬‬
‫‪ ‬با ظهور عالئم بیماری ترکیبات استرپتومایسین‪ ،‬ترکیبات مس ی را بطور دوره ای هر ده روز یکبار پاشید‪.‬‬
‫بیماری های ناش ی از مولیکوتها‪ ،‬فیتوپالسما و اسپیروپالسما‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫در سال ‪ 1967‬در آوندهای آبکش ی گیاهان آلوده به بیماری های نوع زردی و نیز در ناقل انها‬
‫موجودات میکروسکوپی فاقد دیواره به کمک میکروسکوپ الکترونی مشاهده شد‪ .‬این‬
‫میکرو ارگانیسم ها به علت شباهت ظاهری با میکوپالسماها موجودات شبه میکوپالسمایی‬
‫نامیده شدند‪ .‬این موجودات مولیکوت هستند یعنی پروکاریوت هایی که سلولهای آنها فاقد‬
‫دیواره است‪.‬‬
‫تعداد کمی از آنها مارپیچی شکل اند و اسپیروپالسما ‪ spiroplasma‬نام دارند‪ .‬در مقابل‬
‫بسیاری از آنها مدور تا کشیده و غیر مارپیچی هستند و امروزه فیتوپالسما‬
‫‪ phytoplasma‬خوانده می شوند‪ .‬که در محیط کشت مصنوعی رشد نمی کنند‪.‬‬
‫فیتوپالسماها بیش از ‪ 200‬بیماری گیاهی متمایز نظیر زوال گالبی ‪ ،‬زردی انگور‪ ،‬زردی‬
‫کشنده نارگیل‪ ،‬بیماری ایکس هلو‪ ،‬زردی مینا را ایجاد می کنند‪.‬‬
‫ریز برگی مرکبات و کوتولگی ذرت را نیز اسپیروپالسماها سبب می شوند‪.‬‬
‫بیماری زردی مینا‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عالئم‪:‬‬
‫زردی عمومی‪ ،‬کوتولگی گیاه تولید غیر عادی شاخه ها‪ ،‬عقیم شدن گلها‪ ،‬بدشکلی یا‬
‫ناهنجاری اندام ها و کاهش کلی در کمیت و کیفیت محصول‪.‬‬
‫خسارت ناش ی از زردی مینا در میزبانهای مختلف متغییر است‪ .‬هویج از گیاهانی است که‬
‫بیشترین خسارت را میبیند‪ .‬کاهش ‪ 10‬تا ‪ 25‬درصد محصول معمول است‪ .‬گاهی تا ‪90‬‬
‫درصد نیز خسارت میزد‪.‬‬
‫هویج های آلوده عالوه بر کوچکی اندازه‪ ،‬طعم نامطلوبی نیز دارند‪.‬‬
‫در هویج رگ روشنی و زردی برگ های جوان نمایان می شود‪ .‬ریشه های هویج آلوده کوچک‬
‫تر‪ ،‬مخروطی تر و بدشکل می شوند‪ .‬ریشه های فرعی و ریز زیادی دارند که زمان خارج شدن‬
‫از خاک گل زیادی به آن می چسبد‪.‬‬
‫‪ ‬بیمارگر‪:‬‬
‫عامل بیماری بصورت چند سویه (استرین) وجود دارد‪ .‬زردی مینا با پیوند و از‬
‫طریق چند زنجرک منقل می شود‪.‬‬
‫فیتوپالسما در گیاهان دائمی‪ ،‬سبزی ها و علفهای هرز زنده می ماند‪ .‬مثل هویج‬
‫وحش ی ‪ ،‬بارهنگ‪ ،‬برگ پهن‪ ،‬قاصدک و ‪...‬‬
‫زنجرک ناقل در حین تغذیه از گیاه با فرو بردن استایلت خود در آوند آبکش گیاه‬
‫فرو برده و فیتوپالسما را همراه با شیره گیاه می مکند‪ .‬بعد از گذشت یک دوره‬
‫کمون زنجرک از گیاهان سالم تغذیه کرده و فیتوپالسمارا انتقال می دهد‪.‬‬
‫کنترل‬
‫‪ ‬ریشه کنی علف های هرز دایمی در مزرعه‬
‫‪ ‬کاشت گیاهان حساس بافاصله دور از منبع فیتوپالسمی‬
‫‪ ‬کنترل زنجرک ها‬
‫‪ ‬استفاده از واریته های مقاوم‬
‫نماتودها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫موجودات کرمی شکل حلقوی غیر بند بند هستند و در آبهای شیرین‪ ،‬شور‪ ،‬مواد آلی در حال فساد‪ ،‬خاک‪ ،‬گیاه‬
‫و بدن حیوانات سراسر جهان بسر می برند‪ .‬بطور احتمالی غالب موجودات پر سلولی زمین را تشکیل می دهند‪.‬‬
‫از ‪ 15000‬گونه نماتود شناخته شده حدود ‪ 2200‬گونه آن انگل گیاهانند‪.‬‬
‫نماتدهای گیاهی میکروسکوپی شفاف‪ ،‬متحرک و کرمی شکل بوده و ماده های بالغ در جنسهای‬
‫‪ Heterodera‬و ‪ Meloidogyne‬متورم و کیسه ای است‪.‬‬
‫جابه جایی آنها از طریق آب‪ ،‬خاک و اندام های آلوده گیاهی است‪ .‬حرکت آنها کند و بندرت بیش از ‪75-30‬‬
‫سانتیمتر در خاک سال است‪.‬‬
‫مطالعه بیماریزایی آنها بر اساس عادات غذایی‪ ،‬عالئم زیر زمینی و هوایی میزبان صورت می گیرد‪.‬‬
‫حرارت مناسب برای فعالیت آنها ‪ 16‬تا ‪ 32‬درجه است‪.‬‬
‫‪ ‬دوره زندگی نماتد ها ساده و مستقیم می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬الروها بطور معمول مشابه نماتدهای بالغ اند و از تفریخ تخم که بوسیله ماده ها در خاک یا در بافت گیاهی‬
‫گذاشته می شود حاصل می گردد‪ .‬الروها پس از ‪ 4‬مرحله پوست اندازی بالغ می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬تکثیر نماتد ها بطریقه جنس ی صورت می گیرد‪ .‬غالب گونه ها در ‪ 3‬تا ‪ 4‬هفته دوره زندگی خود را کامل می‬
‫کنند‪.‬‬
‫‪ ‬نماتدهای انگل گیاهی بر اساس عادت غذایی به دو گروه عمده تقسیم می شوند‪:‬‬
‫‪ -1‬نماتدهای انگل خارجی ‪ Ectoparasite‬مثل ‪ Xiphinema‬که چرخه زندگی خود را خارج از میزبان‬
‫گذرانیده و استایلت (اندام مکنده برای تغذیه) خود را به درون بافت ریشه می فرستند‪.‬‬
‫‪ -2‬نماتدهای انگل داخلی ‪ Endoparasite‬مثل ‪ Meloidogyne‬و ‪ Pratylenchus‬که بطور خارجی و‬
‫داخلی در ریشه ها هستند‪ .‬و مدتی در طول زندگی حرکت کرده و سپس بر روی ریشه ثابت می شوند‪.‬‬
‫نماتد مولد گره ریشه‬
‫‪ ‬این نماتدها گسترش جهانی دارند‪ .‬بویژه در مناطق با هوای گرم یا داغ و زمستانهای کوتاه یا‬
‫مالیم یافت می شوند‪.‬‬
‫خسارت وارده به ریشه ها در هم ریختن سیستم آوندی باعث کاهش محصول می شود‪.‬‬
‫‪ ‬عالئم‪:‬‬
‫کاهش رشد گیاه ‪ ،‬کمی برگها و زردی و رنگ پریدگی آنها شروع پژمردگی با آغاز گرما‪ .‬شکوفه ها‬
‫و میوه ها کال تولید نمی شوند یا کوچک و نامرغوب اند‪ .‬ریشه های آلوده در محل آلودگی‬
‫تبدیل به گال های گره مانند ریشه می شوند اندازه دو یا چندبرابر قطر ریشه سالم دارند در‬
‫طول ریشه وجود این غده ها به ریشه ظاهری گرزمانند و خشن می دهد چندین ریشه‬
‫کوتاه نیز در قسمت باالیی بوجود می آیند و ریشه پرپشت می شود ریشه آلوده کوچکتر بوده‬
‫و دارای پوسیدگی و نکروز است در هویج سیب زمینی و غیره برجستگی هایی هست که به‬
‫مرور پوستشان شکافته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬بیمارگر‬
‫‪Meloidogyne spp.‬‬
‫نماتود نر کرمی شکل و یک تا یک و نیم میلی متری هستند ماده ها گالبی شکل و یک و نیم میلی متر طول ‪ /75‬میلی‬
‫متر عرض دارند‪.‬‬
‫هر ماده ‪ 500‬تخم در توده ژالتینی می گذارد نوزادان سن یک و دو کرمی شکل و درون تخم‬
‫نوزاد سن دو از تخم خارج شده و به ریشه حساس می رسند در اینصورت وارد آن ریشه می شود‪ .‬همانجا مانده بر‬
‫قطرش افزوده شده شبیه سوسیس می شود‬
‫نماتود با فروبردن استایلت و ترشح بزاق از سلول های اطراف سرش تغذیه می کند این نماتود پوست اندازی‬
‫کرده وارد مرحله سوم و سپس چهارم می شود اگر نر باشد کوچک و کرمی شکل بوده و بطور آزاد خارج از‬
‫گیاه زندگی می کند اما نماتود ماده پس از پوست چهارم بزرگ و متورم شده پس از لقاح با نر یا بدون لقاح‬
‫تخم تولید می کند تخم ها پس از زمستان گذرانی یا بی درنگ تفریخ می شوند الرو سن دو ممکن است از‬
‫داخل گره به قسمتهای مجاور حمله کند و آلودگی جدید را سبب شود‪.‬‬
‫‪ ‬کنترل‪:‬‬
‫حرارت دادن خاک با بخار آب یا ضدعفونی با نماتودکش تدخینی مثل متیل بروماید و‬
‫دایتراپکس‬
‫سموم غیرتدخینی مثل فنامیفوس‪ ،‬آلدی کارب و اکسامیل‬
‫ارقام مقاوم‬
‫گیاهان تراریخت‬
‫تناوب کشت‪ ،‬آیش‪ ،‬آفتاب دهی خاک‬
‫کنترل بیولوژیکی با قارچ های میکوریز آربوسکوالر‪ ،‬باکتری ‪Pasteuria‬‬
‫‪Penetrans‬‬
‫مخلوط کردن روغن های معطر از گیاهان ادویه ای با خاک آلوده به نماتود قبل از کاشت‬