Transcript بررس ی مکانیزم های مقاومت میکروبی نسبت به بایوسایدها )ضدعفونی کننده ها) دکتر میتراهاتفی مسئول فنی شرکت سازیبا 1

‫بررس ی مکانیزم های مقاومت میکروبی نسبت به‬
‫بایوسایدها )ضدعفونی کننده ها)‬
‫دکتر میتراهاتفی‬
‫مسئول فنی شرکت سازیبا‬
‫‪1‬‬
‫مصرف آنتی بیوتیک و سوء مصرف (مصرف نابجا)‪ ،‬نیروی محرکه‬
‫اصلی در مقاومت آنتی بیوتیکی است‪.‬‬
‫پرسش‬
‫(؟) آیا مصرف ضدعفونی کننده ها‪/‬آنتی سپتیک ها‪ ،‬منجر به مقاومت به‬
‫ضدعفونی کننده ها و آنتی سپتیک ها می شود؟‬
‫(؟) آیا باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک‪ ،‬حساسیت متفاوتی نسبت به آنتی‬
‫سپتیک ها و ضدعفونی کننده ها دارند؟‬
‫(؟) آیا ضدعفونی کننده ها‪/‬آنتی سپتیک ها‪ ،‬مقاومت به آنتی بیوتیک ها را‬
‫تسریع می بخشند؟‬
‫‪2‬‬
‫تاریخچه‬
• Kossiakoff (1887)
• Masson (1910)
• Regenstein (1912)
• Meader and Feirer (1926)
• Fleming and Allison (1927)
• McIntosh and Selbie (1943)
3
4
‫پدیدار شدن پاتوژن های مقاوم در جوامع‬
‫‪5‬‬
‫پدیدار شدن پاتوژن های مقاوم در مراکز بهداشتی‬
‫‪6‬‬
‫جرمی سایدها‬
‫جرمی سایدها‬
‫‪7‬‬
‫آنتی سپتیک ها (روی پوست و غشاهای مخاطی)‬
‫ضدعفونی کننده ها (روی تجهیزات و محیط بی جان)‬
‫طبقه بندی جرمی سایدها‬
‫• ضدعفونی و استریل کنندگی‬
‫ بحرانی (بافت های استریل)‪ :‬استریل کننده ها‬‫ نیمه بحرانی (غشاهای مخاطی)‪ :‬ضدعفونی کننده های سطح باال‬‫ غیربحرانی (پوست سالم)‪ :‬ضدعفونی کننده متوسط یا سطح پایین‬‫• آنتی سپتیک ها‬
‫‪ -‬بهداشتی کننده دست‬
‫ ضدعفونی کننده پوست برای انجام جراحی‬‫ برای درمان سوختگی ها‬‫‪8‬‬
‫انواع آنتی سپتیک‬
‫‪9‬‬
‫انواع ضدعفونی کننده ها‬
‫‪10‬‬
‫سؤال‬
‫آیا مصرف ضدعفونی کننده ها‪/‬آنتی سپتیک ها‪ ،‬منجر به مقاومت به‬
‫ضدعفونی کننده ها و آنتی سپتیک ها می شود؟‬
‫‪11‬‬
‫مقاومت آنتی بیوتیکی‪ /‬ضدمیکروبی‬
‫وقتی باکتری در مجاورت مواد ضدمیکروبی قرار گیرد‪ ،‬اگر دارو وارد باکتری‬
‫شده و به هدف مورد نظرش برسد‪ ،‬ممکن است رشد باکتری متوقف‬
‫(‪ )Bacteriostatic‬و یا باکتری کشته شود (‪.)Bacteriocidal‬‬
‫در این حالت باکتری حساس (‪ )Susceptible‬نامیده می شود‪.‬‬
‫مقاومت آنتی بیوتیکی‪ /‬ضدمیکروبی به وسیله تعیین مقدار ‪ MIC‬انجام می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪MIC = Minimum Inhibitory Concentration‬‬
‫‪12‬‬
‫مقاومت میکروبی‬
‫‪13‬‬
‫مقاومت میکروبی‬
‫‪14‬‬
‫انواع مکانیزم های مقاومت میکروبی‬
‫‪15‬‬
‫مکانیزم های مقاومت‬
‫به آنتی بیوتیک ها‬
‫‪16‬‬
‫مکانیسم های اصلی انتقال ژن‬
‫‪ ،Transformation‬مکانیسمی است که در آن ‪ DNA‬برهنه و آزاد‪ ،‬وارد ژنوم گیرنده می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ ،Transduction‬مکانیسمی است که در آن یک قطعه از کروموزوم یا پالسمید دارای ژن‬
‫کد کننده عامل مقاومت به وسیله باکتریوفاژ به باکتری گیرنده منتقل می شود و دو نوع‬
‫عمومی و محدود وجود دارد‪ .‬در ‪ Transduction‬عمومی‪ ،‬فاژ یک قطعه از کروموزوم یا‬
‫پالسمید دهنده عامل مقاومت را حمل می کند ولی در نوع محدود‪ ،‬گونه های معین فاژ مالیم‬
‫فقط می توانند تعداد کمی از کروموزوم باکتریایی را منتقل نمایند و این پدیده فقط در‬
‫باکتریوفاژهایی رخ می دهد که در کروموزوم باکتریایی اینتگریت شده باشند‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫مکانیسم های اصلی انتقال ژن‬
‫‪Conjugation‬‬
‫مکانیسم انتقالی است که به تماس سلول به سلول نیاز‬
‫دارد‪ .‬دو نوع پالسمید کونژوگیشن و غیرکونژوگیشن وجود دارد‪.‬‬
‫پالسمیدهای کونژوگیشن خود به خود منتقل می شوند ولی پالسمیدهای‬
‫غیرکونژوگیشن برای انتقال به برانگیختن به وسیله پالسمیدهای‬
‫غیرکونژوگیشن نیاز دارند‪.‬‬
‫کونژوگیشن به واسطه فاژ (‪،)Phage-Mediated Conjugation‬‬
‫مکانیسمی است که به فاژ لیزوژن گیرنده یا دهنده پالسمید نیاز دارد‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫مکانیزم های انتقال افقی ژن در باکتری ها‬
‫‪19‬‬
20
‫موارد استثناء‬
‫‪ -1‬اسپور باسیل سوبتیلیس ‪Bacillus subtilis‬حساسیت کمتری به بیوسایدها نسبت به اسپور کلستریدیوم دیفی‬
‫سیل ‪ Clostridium difficile‬دارند‪.‬‬
‫‪ -2‬گونه های مختلف میکوباکتریوم چلونه ‪ ،Mycobacterium chelonae‬مقاومت باالیی به گلوتارآلدئید دارند‪ .‬از‬
‫سوی دیگر سویه داخل سلولی ‪ ،Mycobacterium avium‬حساسیت کمتری نسبت به بیوساید ها در مقایسه با‬
‫‪ Mycobacterium tuberculosis‬دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬باکتری های گرم منفی مثل گونه های ‪ Providensia spp.‬و ‪Pseudomonas aeruginosa, Proteus‬‬
‫‪ spp.‬نسبت به غیرفعال کننده ها مقاومت خوبی از خود نشان می دهند‪.‬‬
‫‪ -4‬انتروکوکس ی ها حساسیت کمتری نسبت به استافیلوکوک ها در برابر بیوسایدها دارند و یا سویه های مقاوم آنتی‬
‫بیوتیک استافیلوکوکوس اورئوس‪ ،‬مقاومت کمی نسبت به بیوسایدها دارند‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫مواردی از تولرانس نسبت به جرمی سایدها‬
‫‪22‬‬
‫مقاومت به ضدعفونی کننده ها‬
‫مقاومت اکتسابی به جرمی سایدها در میان میکروب های جدا شده از‬
‫نمونه های کلینیکی یا محیطی کمتر گزارش شده است‪.‬‬
‫برخالف مقاومت به آنتی بیوتیک‪ ،‬مقاومت به جرمی ساید نسبت به مقدار‬
‫آن است نه خود آن ماده؛ و نیاز به تعویض جرمی ساید نمی باشد‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫تفاوت جرمی ساید با آنتی بیوتیک‬
‫‪24‬‬
‫پاسخ به پرسش ها‬
‫(؟) آیا مصرف ضدعفونی کننده ها‪/‬آنتی سپتیک ها‪ ،‬منجر به مقاومت به‬
‫ضدعفونی کننده ها و آنتی سپتیک ها می شود؟‬
‫خیر‬
‫(؟) آیا باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک‪ ،‬حساسیت متفاوتی نسبت به آنتی‬
‫سپتیک ها و ضدعفونی کننده ها دارند؟‬
‫خیر‬
‫(؟) آیا ضدعفونی کننده ها‪/‬آنتی سپتیک ها‪ ،‬مقاومت به آنتی بیوتیک ها را‬
‫تسریع می بخشند؟‬
‫‪25‬‬
‫خیر‬
‫با تشکر‬
‫‪26‬‬