Transcript بیماری التور( وبا )

‫به نام خداوند جان آفرين‬
‫‪Vibrio cholerae‬‬
‫دكتر جليل دوروزي‬
‫مدیریت سالمت جوانان و مدارس‬
‫معاونت بهداشتي‬
‫دانشگاه علوم پزشكي و خدماتی بهداشتي درماني ایران ‪-‬‬
‫‪1392‬‬
‫چرا بیماری وبا (التور) یک تهدید جهانی است؟‬
‫‪‬وبا یکی از بیماریهای واگیر با قابلیت ایجاد همه گیری (اپیدمی) بزرگ برای جوامع‬
‫بشری است‪.‬‬
‫‪‬قدرت آن ‪ ،‬در مبتال کردن ناگهانی تعداد زیادی از افراد جوامع است‪.‬‬
‫‪‬در موارد شدید و بدون درمان در عرض چند ساعت منجر به مرگ انسان می‬
‫گردد‪.‬‬
‫‪‬پیدایش بیماری اغلب موجب هراس در ملت ها شده است‪.‬‬
‫‪‬نمی توان با کنترل مرزها از ورود وبا به کشورها جلوگیری کرد‪.‬‬
‫بیماری وبا چیست؟‬
‫بیماری واگیر دار عفونی است که اصلی ترین عالمت آن اسهال حاد‬
‫(ناگهانی) آبکی است و فقط در انسان ایجاد بیماری می کند‪.‬‬
‫اتیلوژی وبا‬
‫انواع ويبريوكلرا‬
‫ويبريو كلرا‪ 60‬سروگروپ‬
‫‪---‬‬
‫سروگروپ‬
‫‪o139‬‬
‫التور‬
‫كالسيك‬
‫از نظر بيوتيپ‬
‫اوگاوا‬
‫از نظر سروتيپ‬
‫سروگروپ‬
‫‪O1‬‬
‫عامل ايجاد وباي‬
‫اپيدميك‬
‫اوگاوا‬
‫اينابا‬
‫اينابا‬
‫هاكوجيما‬
‫هاكوجيما‬
‫عامل ايجاد همه‬
‫گیري هاي اخیر‬
‫‪ -1‬کالسیک‬
‫انواع بیماری وبا‬
‫‪ -2‬التور‬
‫‪ ‬نوع التور دارای قدرت همه گیری (اپیدمی) بیشتری می باشد‪ .‬در یک منطقه و در‬
‫مدت زمان کم‪ ،‬تعداد زیادی از مردم را درگیر می کند‪.‬‬
‫‪ ‬التور بعنوان یک خطر بالقوه همیشه کشور ما را تهدید می کند‪.‬‬
‫‪ ‬التورنام یک مرکز بهداشتی‪،‬درمانی در بندر اسکندریه مصر است و برای اولین بار‬
‫در سال ‪ 1906‬بیماری درآنجا گسترش پیدا کرد و نوع سوش بیماریزای التوربرای‬
‫اولین بار درآن منطقه شناسایی شد‪.‬‬
‫تعريف بیماری التور‪:‬‬
‫‪‬عامل ایجاد بیماری باسیل ویبریو کلرا است‪.‬‬
‫‪‬این باسیل متحرک‪ ،‬خمیده و به طول‬
‫‪ 2‬الی‪ 3‬میکرون و قطر‪ 0/5‬میکرون می باشد‪.‬‬
‫‪‬تنها ناقل این بیماری انسان است و در طبیعت ناقل دیگری ندارد‪.‬‬
‫‪‬سم ترشح شده از باسیل باعث ترشح امالح وآب و الکترولیت از سلولهای روده‬
‫بداخل فضای روده می باشد و ایجاد اسهال حاد‪ ،‬وسیع و آبکی می کند‪.‬‬
‫‪ ‬بيش از يك ميليون باسيل ويبريو كلرا نياز است تا وارد بدن شود تا ايجاد‬
‫بيماري زايي بكند‪.‬‬
‫‪‬ویبریوکلرا درآبهای شرب‪ ،‬آبهای سطحی‪ ،‬فاضالب و نیز در آبهای راکد ساحلی و‬
‫آبهای شور یافت می شود‪.‬‬
‫‪‬این بیماری از طریق آب و مواد غذایی آلوده شده به مدفوع حاوی ویبریوکلرا‪،‬‬
‫انسان را بيمارمي كند‪.‬‬
‫‪ ‬بیماری وبا قابلیت بیماریزایی باالیی دارد‪.‬‬
‫‪‬دوره کمون بیماری ‪1‬تا ‪ 3‬روز است ولی از ‪ 2‬ساعت تا ‪ 5‬روز قابل تغییرمی باشد‪.‬‬
‫در این مدت بیماری قابل انتقال می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از ابتالء و شروع عالیم‪ ،‬در صورت درمان دارویی دوره بیماری ‪ 3‬الی ‪ 6‬روز‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬درموارد شدید بیماری‪ ،‬درمواردی که درمان به موقع شروع نمیشود و یا درمان‬
‫انجام نمیشود‪ ،‬بيماري مي تواند باعث مرگ و میر وسیع شود‪.‬‬
‫‪ ‬درصد مرگ ناش ی از شیوع وبا درصورت عدم پیشگیری و درمان تا مرز ‪ 30‬تا ‪50‬‬
‫‪ %‬قابل پیش بینی است‪.‬‬
‫‪ ‬این بیماری مسری است و از طریق مسافرت ‪ ،‬مهاجرت و مرزهای استانی و‬
‫کشوری‪ ،‬قابل انتقال و سرایت به سایر نقاط می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬همه استانهای کشور بخصوص استان های مرزی با کشور پاکستان و‬
‫افغانستان و استانهای هم مرز با کشور عراق در معرض خطر و ابتالء می باشند‪.‬‬
‫تعريف بیماری التور‪:‬‬
‫وبا بعنوان یک بیماری آندمیک همیشه در کشور ایران مشکل زا بوده است و هر‬
‫چند سال یکبار ایجاد اپیدمی(همه گیری) میکند‪ .‬بنابراین همیشه باید دربرابرآن‬
‫هوشیاری الزم را داشته باشیم‪.‬‬
‫عالئم بالینی‪:‬‬
‫‪ ‬اسهال آبکی متوسط تا شدید و سفید رنگ (شبیه به آب برنج)‬
‫‪ ‬اسهال با تعداد دفعات اجابت مزاج غیر قابل شمارش‬
‫‪ ‬اسهال بدون کرامپ‪ ،‬دل پیچه و درد شکم‬
‫‪ ‬اسهال بدون خونریزی‬
‫‪‬اسهال بدون بو و یا بوی درحد خفیف و شبیه به بوی ماهی‬
‫‪‬استفراغ بدون داشتن حالت دل درد و تهوع قبلی‬
‫‪‬احساس پری و غرغر شکم‬
‫‪ ‬فقدان تب‬
‫‪ ‬کرامپ و گرفتگی و درد در عضالت بخصوص ساق پا‬
‫‪ ‬فشار خون پايین و نبض راديال ضعيف‬
‫‪ ‬خواب آلودگي و عدم هوشياري‬
‫‪ ‬دهيدراتاسيون (کم آبی) خفيف‪ ،‬متوسط تا دهيدراتاسيون شديد‬
‫‪ ‬كاهش وزن بدن تا ‪( %10‬بدليل از دست دادن حجم مایعات بدن)‬
‫اسهال آبكي و سفيد رنگ‬
‫دهيدراتاسيون شديد‬
‫دهيدراتاسيون شديد و سرم تراپي‬
‫طبقه بندي تشخيص ي بيماري ‪:‬‬
‫‪ o‬مظنون (مشکوک) ‪:‬‬
‫اسهال حاد آبكي بدون درد و فاقد خون با تعداد دفعات باال‬
‫‪ o‬احتمالی‪:‬‬
‫فرد مشكوك به وبا فردي است كه در يك منطقه اندميك يا در طي يك اپيدمي‪،‬‬
‫دچار دفعات زياد و غیر قابل شمارش اسهال آب برنجي و استفراغ ناگهاني بدون فشار‬
‫و بدون احساس قبلي حالت تهوع‪ ،‬ميشود‪.‬‬
‫‪ o‬قطعي ‪:‬‬
‫جداكردن ميكروارگانيسم از مدفوع يا مواد استفراغي و آزمايش ميكروسكوپي‬
‫مدفوع تازه جهت ديدن باسيلهاي زنده‬
‫منابع شایع بیماری‬
‫‪ -1‬آب آشامیدنی (درصورتیکه منابع آب با مدفوع یا با دست آلوده انسان آلوده‬
‫شده باشد‪).‬‬
‫‪ -2‬سبزیجات ومیوه جاتی که با فاضالب و آب آلوده به مدفوع انسانی آبیاری شده‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ -3‬مواد غذایی آلوده بخصوص غذاهای سرد و پخته نشده‬
‫‪ -4‬غذاهای تهیه شده ازماهی و آبزیان آلوده ازآبهای آلوده بصورت خام و نیمه پخته‬
‫شده‬
‫‪ -5‬یخ هایی که ازمنابع آب آلوده و غیر بهداشتی تهیه شده است‪.‬‬
‫راه های انتقال بیماری‬
‫‪ -1‬منابع آبي و آب های آلوده به مدفوع انسانی‬
‫‪ -2‬غذاهای آلوده ‪ ،‬سبزیجات و میوه جات آلوده‬
‫‪ -3‬دست های آلوده به محتويات عفوني مدفوع‬
‫‪ -4‬مگس و حشرات بعنوان ناقلین مكانيكي وبا‬
‫قانون ‪ 5 F‬در کنترل انتقال بیماری وبا ‪:‬‬
‫‪Fluid‬‬
‫‪ – 1‬آب‬
‫‪Food‬‬
‫‪ -2‬غذا‬
‫‪ -3‬انگشتان ‪Fingers‬‬
‫‪Feces‬‬
‫‪ -4‬مدفوع‬
‫‪Flies‬‬
‫‪ -5‬مگس‬
‫عوامل موثر و مساعدکننده بیماری وبا‬
‫عوامل فردی ‪:‬‬
‫‪ -1‬گروه خونی (احتمال ابتالء در گروه خونی ‪ O‬باال و احتمال ابتالء در گروه خونی‬
‫‪ AB‬پایین است)‬
‫‪ -2‬سن (در همه گروهای سنی ابتالء وجود دارد ولی در کودکان و ساملندان احتمال‬
‫خطر بیشتر است)‬
‫‪ - 3‬جنسیت (در دو جنس یکسان است ولی درمردان بیشتر است)‬
‫‪ -4‬اسیدیته معده (درافراد با اسیدیته معده کم‪ ،‬بیماری بیشتر است)‬
‫‪ -5‬عدم رعایت بهداشت فردی (عدم شستشوی دستها با آب وصابون بعد از‬
‫دستشوئی و قبل از خوردن غذا )‬
‫‪ -6‬نوزادان و شیرخواران (ایمونیته ازمادر و شیر مادر تا ‪ 2‬سالگي)‬
‫عوامل موثرو مساعدکننده بیماری وبا‬
‫عوامل اجتماعی ‪:‬‬
‫‪ -1‬مسافرت (مسافرت به نقاط آلوده وعدم رعایت بهداشت ومهاجرت به نقاط‬
‫ديگر منجر به گسترش بیماری می شود)‬
‫‪ -2‬بیسوادی و فقر (منجر به عدم آگاهي و دانش بهداشتي و عدم رعایت بهداشت‬
‫فردی و اجتماعی می گردد)‬
‫‪ -3‬عدم رعایت بهداشت عمومی (دفع غیر بهداشتی فاضالب ‪،‬زباله و فضوالت‬
‫انسانی و نبودن سیستم لوله کش ی آب آشامیدنی مطمئن و سالم و وجود کانون‬
‫های تجمعی ازجمله مدارس و‪).....‬‬
‫‪ -4‬محل های تجمعی مردمی (مدارس – پادگانها ‪ -‬زیارتگاه ها‪ -‬مراسم تجمعی مثل‬
‫مسابقات ورزش ی‪ ،‬عروس ی ‪ ،‬عزا و‪).....‬‬
‫پيشگیري ‪:‬‬
‫‪ ‬آموزش و آگاهی جامعه بخصوص گروههای درمعرض خطر‬
‫‪ ‬رعايت بهداشت فردي بخصوص شستشوي دستها با آب و صابون قبل از غذا‬
‫خوردن و بعد از هر بار اجابت مزاج‬
‫‪ ‬استفاده از آب بهداشتي براي نوشيدن ‪ ،‬شستن دستها و شستن مواد غذايي‬
‫‪ ‬استفاده از يخ بهداشتي و خانگي‬
‫‪ ‬در صورت استفاده از مواد غذايي كه قبال پخته شده است حتما بايد آنها را‬
‫كامال داغ كنيم ‪.‬‬
‫‪ ‬جدا كردن وسايل شخص ي بيمار ( از قبيل پتو ‪ ،‬مالفه ‪ ،‬لباس زير ‪ ،‬ظرف غذا )‬
‫و استريل كردن آنها‬
‫‪ ‬استفاده از سبزی ها و میوه های شسته شده و ضد عفونی شده كه به طریقه‬
‫بهداشتی ضدعفوني شده باشد‪.‬‬
‫‪ ‬از مصرف غذای آماده غیر بهداشتی كه امكان آلودگي دارند مثل‪ :‬بستنی ‪ ،‬آبمیوه‬
‫‪ ،‬ساندویچ‪ ،‬شیريني خامهايي و ‪ ........‬خودداری شود ‪.‬‬
‫‪ ‬در رودخانه ها و جوی ها و استخرهایی که احتمال دارد آب آلوده باشد ‪ ،‬شنا‬
‫نکنید ‪.‬‬
‫‪ ‬مواد غذایی را از دسترس مگس و سایر آلودگی ها دور نگه دارید‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از دست زدن به مواد غذایی خام شسته نشده مثل میوه و سبزی و مواد‬
‫غذایی پروتئینی خام مثل گوشت قرمز‪ ،‬مرغ و ماهی حتما دستهای خود را با‬
‫آب و صابون بشوئید ‪.‬‬
‫‪ ‬اگر در منطقه به هر علتي ‪ ،‬امكان دسترس ي به آب آشاميدني بهداشتي نبود ‪،‬‬
‫بايد آب را به مدت ‪ 20‬دقيقه جوشاند و يا به آب ‪ ،‬محلول كلر دار اضافه‬
‫كرد ‪.‬‬
‫‪ ‬ضد عفوني کردن كامل توالت بعد از استفاده بيمار ازآن‬
‫(در مواردي كه‬
‫اپيدمي همه گیر شود بعد از استفاده هر فرد بايد توالت ضد عفوني شود)‬
‫‪ ‬جمع آوري و دفع بهداشتي مدفوع انساني و دفع بهداشتی زباله ها‬
‫‪ ‬دفع بهداشتي فاضالب ها و کنترل نفوذ آن با منابع آب آشامیدنی وآبهاي مورد‬
‫استفاده در آبیاری سبزیجات‬
‫‪ ‬کنترل بهداشتی اماکن و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و آشامیدنی‬
‫‪ ‬تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی (كنترل با دستگاه کلرسنجی)‬
‫‪ ‬کنترل مگس و حشرات بخاطر پیشگیری از انتقال عامل بیماریزا (هرمگس‪1250000‬‬
‫میکروب با خود حمل می کند)‬
‫‪ ‬کنترل و گندزایی سرویس های بهداشتی و عمومی و مکان های آلوده بخصوص‬
‫درمناطق آلوده و درگیر بیماری‬
‫‪ ‬شناسایی و کنترل بیماری و درمان سریع و به موقع بیماری‬
‫‪ ‬استفاده ازسرویسها و توالت بهداشتی درمنازل و اماکن عمومی‬
‫سه قاعده ساده براي پيشگیري از وبا ‪:‬‬
‫‪ -1‬ازغذاي پخته استفاده كنيد‪.‬‬
‫‪ -2‬آب آشاميدني خود را در صورت عدم اطمینان بجوشانيد يا كلر بزنيد‪.‬‬
‫‪ -3‬دستهاي خود را با آب و صابون بشوئيد‪.‬‬
‫فروشندگان دوره گردان و مگس دو عامل انتقال بيماري وبا‬
‫مركزتجمعي‪:‬‬
‫بازارهاي روز و اماكن زيارتي‬
‫كانونهاي درمعرض خطرگسترش بيماري وبا‬
‫آب لوله كش ي سالم و توالتهاي بهداشتي‬
‫ازمهمترين راههاي پيشگیري از وبا‬
‫آبهاي آلوده سطحي يكي ازمهمترين منابع آلودگي به وبا‬
‫شتشوي دستها با آب وصابون‬
‫يكي از راههاي پيشگیري از وبا‬
‫شتشوي دستها با آب وصابون‬
‫يكي از راههاي پيشگیري از وبا‬
‫خصوصيات آب آشاميدني سالم‬
‫آب آشامیدنی سالم‬
‫آبی است بدون بو و بدون رنگ که درآن‬
‫عوامل بیماری زا و عوامل سمی نبوده‬
‫وترکیب امالح و الکترولیت های آن‬
‫درحد مجاز باشد‪.‬‬
‫درمان ‪:‬‬
‫نكته مهم دردرمان وبا ‪:‬‬
‫براي تشخيص بيماري و شروع درمان نيازي به تاييد‬
‫باكتريولوژيك التورنيست و بايد با تشخيص باليني‬
‫درمان شروع شود‪0‬‬
‫تغذیه در بیماران مبتالء به وبا‬
‫مایعات ‪:‬‬
‫‪ ‬سرم ‪ ، ORS‬دوغ ‪ ،‬آش ‪ ،‬سوپ و آب میوه های طبیعی‬
‫غذا ‪:‬‬
‫‪ ‬غذا های تازه و پر انرژی‬
‫از مصرف نوشابه های گاز دار و آب میوه های صنعتی اکیدا خود داری‬
‫فرمائید‪.‬‬
‫اصول درمان ‪:‬‬
‫‪ (1‬تجويز مايع و الكتروليت كافي بر اساس نوع کم آبی‬
‫‪ (2‬تجويز آنتي بيوتيك مناسب‬
‫‪ (3‬درمان آنتي بيوتيكي به كنترل و بهبود بيماري كمك مي كند و باعث قطع زنجیره‬
‫انتقال بیماری مي شود‪.‬‬
‫‪ (4‬آب و الكتروليت ‪ 80‬تا ‪ % 90‬ازبيماران را با محلول ‪ ORS‬جبران كرد‪.‬‬
‫‪ (5‬استفاده از پودر ‪ ORS‬مرگ ناش ي از وبا را از ‪ % 50‬به ‪ %1‬تقليل داده است ‪.‬‬
‫‪ (6‬تغذیه مناسب با مواد غذایی تازه و پرکالری‬
‫‪ (7‬درمان مناسب و به موقع منجر به نجات جان بيمارمي شود‪.‬‬
‫پودر ‪ORS‬‬
‫بهترین مایع خوراکی در درمان وبا‬
‫در برخورد با بیمار مشکوک به التور به ‪ 3‬نکته اساس ی توجه کنید ‪:‬‬
‫‪ -1‬بالفاصله بیمار به مرکز بهداشتی درمانی ارجاع داده شود ودرآنجا دراولین‬
‫فرصت از بیمار نمونه سوآپ رکتال تهیه شود‪.‬‬
‫‪ -2‬فورا مایع درمانی و تامین آب و الکترولیت را با استفاده از مایعات آغاز کنید‪.‬‬
‫می باشد و در صورتیکه بیمار‬
‫بهترین مایع خوراکی پودر‪ORS‬‬
‫قادر به خوردن مايعات نباشد سرم تراپی ( سرم رينگرالكتات ) شروع شود‪.‬‬
‫‪ -3‬تکمیل دوره درمان و استفاده از آنتی بیوتیک بخاطر كوتاه كردن زمان بيماري و‬
‫كاهش حجم اسهال و قطع زنجیره انتقال بیماری‪.‬‬
‫پیشنهاد جهت كنترل بهتر بيماري وبا دراپيدمي(همه گیری)‬
‫‪ -1‬فعال نمودن شوراي سالمت استان و شهرستان (استانداری‪ ،‬آموزش و پرورش‬
‫و ‪)....‬‬
‫‪ -2‬دستور تشکیل کمیته حفاظت از منابع آب در اسرع وقت‬
‫‪ -3‬سازمانهای متولی اماکن عمومی ‪ ،‬نسبت به تشدید نظارت بر وضعیت سرویس‬
‫های بهداشتی اقدام نمايند‪.‬‬
‫‪ -4‬تشدید کنترل و نظارت بر تولید آب شرب از مبدا تا مصرف بخصوص مراکز‬
‫تجمعی‪ ،‬پادگانها و مدارس‬
‫‪ -5‬ممانعت از تخلیه خودروهای فاضالب و لجن کش در كنار منابع آب آشامیدنی‬
‫‪ -6‬اق دددام الزم از س ددوی س ددازمان حفاظ ددت مح ددیط زیس ددت و اداره ام ددور آب منطق دده ای‬
‫جهت کنترل حریم رودخانه ها‬
‫‪ -7‬ممانعددت از آبیدداری زمینهددای کشدداورزی بددا فاضددالب توسددط وزارت جهدداد کشدداورزی و‬
‫شرکت آب و فاضالب و برخورد با متخلفین‬
‫‪ -8‬نص ددب تابلوه ددا ي بهداش ددتي در اس ددتخرها و الد دزام س ددازمان تربی ددت ب دددنی جه ددت رف ددع‬
‫نواقص بهداشتی استخرها‬
‫‪ -8‬ملزم نمودن شهرداری به جمع آوری فروشندگان دوره گرد مواد غذایی که به‬
‫صورت غیربهداشتي عرضه می شود‪ .‬بخصوص دراطراف مدارس و آموزشگاه ها‬
‫‪ -9‬نظارت دقیق در امر مدیریت جمع آوری ‪ ،‬حمل و دفع بهداشتی زباله و مواد زائد‬
‫جامد شهری و روستایی توسط شهرداری ها و شورای اسالمی شهر و روستا‪.‬‬
‫‪ -10‬نصب پیام های هشدار دهنده بر روی بیل برد ها از طریق شهرداری هاي‬
‫شهرهاي بزرگ و كوچك‪.‬‬
‫‪ -11‬تشدید نظارت بر تولید و عرضه یخ توسط واحدهاي نظارتي دانشگاهها ‪.‬‬
‫‪ -12‬نصب تابلوهای هشداردهنده در خصوص آبهای غیرقابل شرب در پارکها و‬
‫فضای سبز که فاقد تابلوهای هشداردهنده هستند‪.‬‬
‫‪ -13‬تشدید نظارت بر اماکن عمومی و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و پایگاه های‬
‫تغذیه سالم مدارس (بوفه ها)‬
‫‪ -14‬اطالع رسانی به مردم نسبت به استفاده نکردن از مصرف یخ قالبی صنعتی‬
‫جهت مصرف خوراکی‬
‫‪ -15‬خوداري از ريختن زباله درمعابر و اماكن عمومي ‪ ،‬جويهاي آب و رودخانهها‬
‫‪ -16‬اطالع رسانی به صاحبان صنایع در خصوص كنترل سالمت کارگران کارخانه‬
‫های تولید مواد غذایی ازجمله غذاهاي آماده و نوشابه سازی و یخ سازی‪.‬‬
‫‪ -17‬رعایت دستورالعمل دفن بهداشتی اجساد بیماران مبتال از طریق شهرداری ها‪.‬‬
‫‪ -18‬اجرای برنامه های آموزش خانواده از طریق رسانه ها و آموزش در مدارس از‬
‫طریق مربیان بهداشت‬
‫‪ -19‬تشدید نظارت برسرویس های بهداشتی و آبخوريها و دستشویی های مدارس‬
‫‪ -20‬توصيه به استفاده از شیر و فراوردههاي لبني پاستوريزه‬
‫‪ -21‬رعايت بهداشت فردي و كوتاه كردن ناخنها و شستن دستها با آب و صابون‬
‫بخصوص بعد ازدستشويي و قبل از غذا خوردن‬
‫‪ -23‬مهمترين راه پيشگیري از فضاي اضطراب و دلهره درجامعه‪ ،‬شفافيت دراطالع‬
‫رساني و ارائه آموزشهاي مناسب به جامعه است‪.‬‬
‫راهكارهاي تهيه غذاي سالم ‪ ،‬جهت پيشگیري ازابتالء به وبا‬
‫‪ -1‬مواد غذايي را به خوبي بپزيد‪.‬‬
‫‪ -2‬غذاي پخته شده را فورا ميل كنيد‪.‬‬
‫‪ -3‬مواد غذايي پخته شده را به دقت در يخچال نگهداري كنيد‪.‬‬
‫‪ -4‬غذاي پخته شده را كامال حرارت دهيد‪.‬‬
‫‪ -5‬از تماس مواد غذايي خام و پخته شده با هم جلوگیري كنيد‪.‬‬
‫‪ -6‬دستهاي خود را بصورت مكرر بشوئيد‪.‬‬
‫‪ -7‬تمامي سطح آشپزخانه را تمیز نگه داريد‪.‬‬
‫‪ -8‬براي تهيه غذا از آب سالم استفاده نمائيد‪.‬‬
‫‪ -9‬مواد غذايي بسته بندي‪ ،‬كنسرو و خشك شده بايد سالم و بهداشتي باشد‪.‬‬
‫‪ -10‬تا زماني كه غذا كامال گرم است آن را ميل كنيد‪.‬‬
‫‪ -11‬گوشت ماهي وسبزيجات را براي خوردن‪ ،‬كامال بپزيد‪.‬‬
‫سبزیجات مهمترین منبع آلودگی وشیوع بیماری وبا‬
‫سبزیجات مهمترین منبع آلودگی وشیوع بیماری وبا‬
‫سبزیجات مهمترین منبع آلودگی وشیوع بیماری وبا‬
‫سبزیجات مهمترین منبع آلودگی وشیوع بیماری وبا‬
‫روش صحیح شستشوی سبزیجات و میوه جات خام‬
‫مصرفی‬
‫‪ ‬مرحله اول‪ :‬پاكسازي‬
‫پاك كردن سبزيجات از گل و الي و مازاد سبزي‬
‫‪ ‬مرحله اول‪ :‬پاكسازي‬
‫شستشوي سبزي با آب سالم براي تمیز شدن و رفع گل والي از سبزي‬
‫‪ ‬مرحله دوم ‪ :‬انگل زدايي‬
‫‪ 5-3‬قطره مايع ظرفشويي به ازاي ‪ 1‬ليتر آب درظرف مناسب و عميق ريخته و پس از‬
‫ايجاد كف آب‪ ،‬سبزي را بمدت ‪ 5‬دقيقه درآن نگه مي داريم‬
‫‪ ‬مرحله دوم ‪ :‬انگل زدايي‬
‫سبزي را دركف آب به مدت ‪ 5‬دقيقه غوطه ور كنيد و پس از آن سبزي را‬
‫ازسطح رويي برداشته و آب كش ي ميكنيم‬
‫‪ ‬مرحله سوم ‪ :‬گند زدايي‬
‫يك گرم(نصف قاشق چايخوري)پودر پركلرين‪ % 70‬و يا دو قاشق مرباخوري آب ژاول‬
‫‪ 5‬درصد در ‪ 5‬ليتر آب ريخته و بمدت ‪ 5‬دقيقه نگه ميداريم‬
‫‪ ‬مرحله سوم ‪ :‬گند زدايي‬
‫بعد از نگه داري سبزي به مدت ‪ 5‬دقيقه در محلول كلر يا آب ژاول ‪ ،‬آن را‬
‫خارج و آب كش ي مي كنيم‬
‫‪ ‬مرحله چهارم ‪ :‬شستشو وآبكش ي‬
‫بعد از خارج كردن سبزي از محلول گند زدا آن را به خوبي با آب سالم شسته‬
‫و آب كش ي مي كنيم (دراين مرحله سبزي آماده خوردن است)‬
‫به اميد ديدار ‪ -‬خدا نگهدار‬