Transcript تشریح کسب وکارهای خانگی

‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬
‫پروژ ِِ ِِه کار آفرینی)‬
‫(‬
‫ِ‬
‫کسب و کارهای خانگی‬
‫محقق‪ :‬نوید کارآمد‬
‫رشته تحصیلی‪ICT :‬‬
‫استاد راهنما‪ :‬جناب آقای مهندس علی بهرامی زاده‬
‫‪1‬‬
‫‪ ‬تعريف کسب و کار خانگی‪:‬‬
‫به هر نوع فعالیت اقتصادی در محل سكونت شخصی كه با استفاده از امكانات و وسایل منزل راه اندازی شود‬
‫كسب و كار خانگی مي گویند‪.‬‬
‫‪ ‬اهميت كسب و كار خانگی‪:‬‬
‫درحال حاضركسب و كارهای خانگی از بخشهای حیاتی و ضروری فعالیتهای اقتصادی كشورهای پیشرفته‬
‫محسوب می شوند‪ .‬كسب و كار خانگی از نظر ایجاد شغل ‪ ،‬نوآوری در عرضه محصول یا خدمات ‪ ،‬موجب‬
‫تنوع و دگرگونی زیادی در اجتماع و اقتصاد هر كشور می شوند‪ .‬همچنین برای جوانان ‪ ،‬كسب و كارهای‬
‫خانگی نقطه شروع مناسبی برای راه اندازی كسب و كار شخصی است‪ ،‬زیرا راه اندازی آن در مقایسه با‬
‫دیگر انواع كسب و كار ساده و آسان است‪ .‬به عنوان نمونه می توان با یك دستگاه رایانه و یك خط تلفن ‪ ،‬یك‬
‫كسب و كار اینترنتی راه انداخت و كارها و خدمات مختلفی را به مردم عرضه و ازاین راه درآمد كسب نمود‪.‬‬
‫‪ ‬نتايج انتخاب كسب و كار خانگی‪:‬‬
‫‪ )1‬باال بردن كيفيت زندگی‪ :‬امروزه اكثر صاحبان كسب و كار های خانگی بر این باورند كه كار كردن در‬
‫خانه‪ ،‬كیفیت زندگی آنان را بهبود می بخشد‪ .‬كاركردن در خانه باعث می شود كه وقت بیشتری به خانواده و‬
‫خانه اختصاص یابد و به دیگر مسائل و موضوعات خانواده‪ ،‬از قبیل تربیت و پرورش فرزندان توجه بیشتری‬
‫شود‪.‬به طور كلی امروزه كار و زندگی بیش از پیش در همدیگر ادغام شده اند‪.‬‬
‫‪ )2‬توسعه فن آوري‪ :‬امروزه با پیشرفت های زیادی كه در زمینه علوم رایانه و دیگر وسایل ارتباطی به‬
‫وجود آمده‪ ،‬محیط خانه محل مناسب و كاراتری برای كسب و كار شده است‪.‬‬
‫‪ ‬مزايای كسب و كار خانگی نسبت به انواع ديگر کسب وکار‪:‬‬
‫‪ -1‬آزادی و استقالل عمل بیشتر‬
‫‪ -2‬ساعات كاری انعطاف پذیر‬
‫‪ -3‬ایجاد تعادل و موازنه بیشتر بین كار و زندگی‬
‫‪ -4‬پایین بودن هزینه راه اندازی‬
‫‪2‬‬
‫‪ -5‬پایین بودن میزان ریسك‬
‫‪ -6‬امكان كاركردن پاره وقت‬
‫‪ -7‬راحت تر بودن تربیت بچه ها‬
‫‪ -8‬داشتن فرصت و زمان بیشتر‬
‫‪ -9‬تناسب با ویژگی های جسمی افراد معلول و كم توان‬
‫‪ -10‬احتمال موفقیت بیشتر‬
‫‪ -11‬تناسب با اقشار مختلف‬
‫‪ -12‬احساس راحتی بیشتر‬
‫‪ -13‬عدم نیاز به مجوز‬
‫‪ ‬برای راه اندازی كسب و كار خانگی بايد به برخی موارد توجه داشت‪:‬‬
‫‪ -1‬تحقیق درباره ایده كسب و كار‪.‬‬
‫‪ -2‬كسب اطالعات درباره محصول یا خدماتی که باید ارائه شود‪.‬‬
‫‪ -3‬تعیین محل كار‪.‬‬
‫‪ -4‬جلب مشاركت دیگر اعضای خانواده ‪.‬‬
‫‪ -5‬پیدا کردن اسمی مناسب برای كسب و كار‪.‬‬
‫‪ -6‬تهیه کردن اسباب و تجهیزات مناسب برای كسب و كار‪.‬‬
‫‪ -7‬فراهم کردن پوشش مناسب و درخور برای كسب وکار‪.‬‬
‫‪ -8‬اختصاص دادن یك صندوق پستی به كسب و کار‪.‬‬
‫‪ -9‬رك و صادق بودن با دوستان و همسایگان ‪.‬‬
‫‪ -10‬باز کردن حساب بانكی برای كسب و کار‪.‬‬
‫‪ -11‬برقرارکردن ارتباطات بیشتر با دیگران ‪.‬‬
‫‪ -12‬نداشتن واهمه وخجالت ازكسب كار خانگی وحتی افتخار به آن ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪4‬‬
‫پشتيبان ‪:‬‬
‫منظور اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند كه مسئولیت حمایت از تعدادی از شاغلین خانگی را در كل فرآیند‬
‫تولید و ارائه خدمات‪ ،‬اعم از آموزش‪ ،‬تهیه و توزیع مواد اولیه و ابزار كار (حسب مورد ) ‪ ،‬مشاوره ‪،‬‬
‫طراحی ‪ ،‬نوآوری ‪ ،‬بسته بندی ‪ ،‬بازاریابی و فروش به عهده می گیرند‪.‬‬
‫افراد تحت پوشش ‪:‬‬
‫افرادی كه متقاضی انجام فعالیت تحت پوشش پشتیبان می باشند‪.‬‬
‫خوداشتغالی مستقل ‪:‬‬
‫نوعی اشتغال است كه فرد می تواند با اتكاء به توان شخصی‪ ،‬خالقیت وابتكار ‪ ،‬به شكل خویش فرمایی‬
‫به فعالیت های تولیدی و خدماتی بپردازد كه در نتیجه منجر به كسب درآمد و ایجاد فضای كسب و كار‬
‫می شود‪.‬‬
‫كسب و كار مجازی‪:‬‬
‫كسب و كاری است كه در آن از اینترنت جهت انجام تبلیغات و فروش كاال و خدمات استفاده میگردد‪.‬‬
‫معموال چند شاخص در تعريف کسب وکار خانگی اهميت دارند‪:‬‬
‫‪ -1‬تعداد بسیار کمی کارمند دارد و معموالً همه اعضای خانواده صاحب كسبوكار میشود؛‬
‫‪ -2‬فاقد فضای نمایشگاهی‪ ،‬فروشگاه‪ ،‬پارکینگ مشتری و تابلوهای تبلیغاتی مجاور با خیابان است‪.‬‬
‫به عبارت دیگر‪ ،‬نوعی فعالیت اقتصادي است که در محل سكونت شخص و با استفاده از امكانات و‬
‫وسایل منزل راهاندازي میشود‪.‬‬
‫تاثيرات کسب وکار خانگی‪:‬‬
‫امروزه‪ ،‬كسبوكار خانگي از بخشهاي حیاتي فعالیتهاي اقتصادي كشورهاي پیشرفته محسوب ميشود‪.‬‬
‫كسب وكار خانگي از نظر ایجاد شغل و نوآوري در عرضه محصول یا خدمات موجب تنوع زیادي در‬
‫اجتماع و اقتصاد هر كشور ميشود‪ .‬كسبوكار خانگي نقطه شروع مناسبي براي راهاندازي كسبوكار‬
‫شخصي براي زنان و جوانان است‪ ،‬زیرا راهاندازي آن در مقایسه با دیگر انواعش سادهتر است‪.‬‬
‫كسبوكار خانگی در جوامع سابقه دیرینه دارد‪ .‬بسیاری از صنایع دستی كه امروزه هم وجود دارند‪ ،‬در‬
‫منازل و محل سكونت افراد تولید میشدند‪ .‬بهطور كلی‪ ،‬كسبوكار خانگی پدیده جدیدی نیست‪ ،‬اما در‬
‫نتیجه تغییرات و تحوالتی كه در فعالیتهاي اقتصادی ‪ -‬اجتماعی به وجود آمد به مرور کمرنگ شد‪ .‬با‬
‫این حال‪ ،‬تحوالت جدید و شرایط متغیر جامعه‪ ،‬بار دیگر‪ ،‬توجهات را به سمت این نوع کسب وکار و‬
‫ضرورت توجه به توسعه آن جلب كرده است و سبب شده كه این نوع كسبوكار روزبهروز گسترش یابد‪.‬‬
‫شروع كسبوكار در خانه فرصت بازرگانی موفقیتآمیزی است که افراد با بهرهبرداری از آن میتوانند‬
‫سریعتر پلههای ترقی را طی كنند‪.‬‬
‫یکی از مهمترین مزایای کسبوکار خانگی افزایش کیفیت زندگی صاحبان این نوع کسب وکار است‪ .‬نتایج‬
‫پژوهشگران نشان داده است كه امروزه‪ ،‬اكثر صاحبان كسبوكارهاي خانگي بر این باورند كه كار كردن‬
‫در خانه كیفیت زندگی آنان را بهبود میبخشد‪ .‬كاركردن در خانه باعث میشود كه وقت بیشتری به‬
‫خانواده و خانه اختصاص یابد ‪.‬‬
‫مزیت دیگر اینست كه دیگر مسائل خانواده‪ ،‬از قبیل پرورش فرزندان‪ ،‬توجه بیشتری شود‪ .‬به طوركلی‬
‫امروزه كار و زندگی بیش از پیش در هم ادغام شدهاند‪ .‬از دیگر مزیتهای كسبوكار خانگي میتوان به‬
‫برخورداری از آزادي و استقالل عمل بیشتر‪ ،‬ساعات كاري انعطافپذیر‪ ،‬ایجاد موازنه بیشتر بین كار و‬
‫زندگی‪ ،‬و پایین بودن هزینه راهاندازی و مخاطره اشاره کرد‪ .‬این نوع کسبوکار این امکان را به افراد‬
‫میدهد تا به صورت پاره وقت فعالیت و خودشان زمان کاری شان را مدیریت كنند‪ .‬نتیجه این آزادی عمل‬
‫این است که تربیت بچهها راحتتر خواهد شد‪ .‬از دیگر مزایای این نوع كسبوكار میتوان به تناسب آن‬
‫با ویژگيهاي جسمي افراد معلول و كمتوان اشاره کرد‪ ،‬که احتمال موفقیت آنها را دوچندان میکند‪.‬‬
‫‪ ‬بررس ی جایگاه کارآفرینی در ایران‬
‫کسب وکارهای خانگی درحال حاضردر کشور ما در وضعیت خوبی قرار ندارد‪ .‬پس ارائه یک راهکار‬
‫کلی ومنطقی می تواند شرایط موجود را به طور کلی تغییر داده وکشوررابه راهی ببرد که موانع ازسرراه‬
‫برداشته شود ‪ .‬باید به این موضوع واقف بود که اطالع ازعملی بودن کسب وکارها آسان است اگر به‬
‫درستی کسب وکارها را مورد بررسی دقیق وعالمانه انجام داده و به آن بردازیم‪ .‬مثال باید دانست که ‪:‬‬
‫‪5‬‬
‫‪ -1‬چه نوع کارهایی موفق هستند‬
‫‪ - 2‬چه افرادی قابلیت موفقیت در آن کسب وکار را دارند‬
‫‪ - 3‬مقدار هزینه وسرمایه اولیه چقدرا ست‬
‫‪ - 3‬مقدار درآمد وآینده ی بازاری برای آن‬
‫پس هدف اصلی باید پاسخگویی مطمئن به اینگونه سواالت باشد ‪ ،‬بنابراین وقتی به جواب‬
‫منطقی دست پیدا کردیم می توانیم به شناسایی بهترین کسب وکارهای خانگی پرداخته تا به آنها‬
‫وسرانجامشان رنگ حقیقت ببخشیم ‪.‬در حالی که باید بدانیم بررسی و گردآوری مطالبی جامع‬
‫موضوع پیش پا افتاده ای نبوده وباید استانداردهای مشخص وویژه ای را از قبیل حسن شهرت‬
‫وجنبه ی اقتصادی ودرآمد زایی آن در نظر گرفت واطمینان حاصل نمود ‪ .‬آینده نگری نیزیکی‬
‫از مشخصه های کلی این طرح می باشد چنانکه یک مهارت ساده نیز به هماهنگی هایی مثل‬
‫عالقه ها ‪ ،‬مهارت ها ‪ ،‬استعدادها ‪ ،‬سابقه (تجربه ها) ‪ ،‬دانش ها ‪،‬ارتباط ها نیازمند است وبه‬
‫نیاز های واقعی افراد ربط دارد ‪ .‬پس با یک طرح یکپارچه می دانیم که چه کاری را می‬
‫خواهیم انجام دهیم وچگونه از آغاز برنامه ریزی کنیم و وسایل ولوازم وسرمایه مورد نیاز را‬
‫برای آن کار فراهم نماییم ‪.‬‬
‫شروع یک کار ممکن است به شکل های ‪ :‬انفرادی ‪ ،‬مشارکتی ویا تعاونی انتخاب گرددکه در‬
‫این میان راهکارهای مقتضی آن باید ارائه واجرایی گردد‪.‬‬
‫در نتیجه هستند کشور هایی که می بینیم کسب وکار خانگی آنان حجم زیا دی از بازار جهان را‬
‫به اشغال خود در آورده وبه اقتصاد آنان کمک نموده است‪ .‬پس برای رسیدن به اهداف بزرگ‬
‫باید با استفاده از تجارب این کشورها وتحقیقات وسیع در مورد موفقیت آنان برای پیشرفت خود‬
‫تالش کنیم واز کلیه ی این عوامل برای توسعه واستمرار کسب وکارمان نها یت بهره راببریم ‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫پس باید دانش کافی در مورد کلیه حوزه ها را کسب نموده واطالعات موجود رادر طیف وسیع وگسترده‬
‫مورد بررسی قرارداده ‪ ،‬توانایی ضعف ها راکشف نموده ‪ ،‬نکات کلیدی راانتخاب کرده و به طور‬
‫اصولی آنان را بکار برده ونتیجه مطلوب رااستخراج نمود‪.‬‬
‫‪ ‬تشريح کسب وکارهای خانگی‪:‬‬
‫قبل ازهرچیزباید بدانیم که کلید قفل اشتغال در ایران ‪،‬کسب و کارهای خانگی است و تا زمانی که نگرش‬
‫خانواده ها و دست اندرکاران به کسب و کارهای خانگی راه اندازی شغل های ساده و بدون نیاز به شبکه‬
‫توزیع ‪ ،‬مهارت های پایه فعالیت اقتصادی و اصول اقتصاد خانواده باشد چندان نتیجه ای در بر نخواهد‬
‫داشت‪.‬‬
‫امروزه كسب و كارهاي خانگي به عنوان راهكاري مهم براي ایجاد اشتغال و درآمد در سراسر جهان‬
‫محسوب مي گردند‪ .‬قابلیت انجام این نوع كسب و كار در «منزل» سبب ایجاد مزایاي بسیاري براي‬
‫شاغلین آن ها مي شود‪ ،‬كه از جمله مي توان به ایجاد توازن بین مسئولیت خانوادگي زنان و اشتغال آنان‪،‬‬
‫حذف هزینه هاي مربوط به خرید‪ ،‬رهن و اجاره كارگاه و ایاب و ذهاب‪ ،‬استفاده از نیروي كار سایر‬
‫اعضاي خانواده و ایجاد زمینه هاي كار خانوادگي‪ ،‬امكان انتقال تجارب از طریق آموزش غیررسمي به‬
‫شیوه استاد‪ -‬شاگردي بین اعضاء خانواده و‪ ...‬اشاره نمود‪.‬‬
‫باید توجه داشت كه در سالیان اخیر به دلیل تحوالت عظیم در بخش فناوری اطالعات در جهان و ایجاد‬
‫مشاغل جدید‪ ،‬امكان اشتغال خانگي براي بسیاري از افراد در زمینه هاي ‪ IT‬نیز فراهم گردیده است‪ .‬این‬
‫مشاغل كه روزانه در سراسر جهان تعداد آن ها رو به فزوني و تنوع مي باشد این امكان را فراهم مي‬
‫آورد تا افراد بتوانند در محیط خانه با استفاده از رایانه و وسایل جانبي مورد نیاز‪ ،‬به انجام كسب و‬
‫كارهاي گوناگون در این حوزه بپردازند‪.‬‬
‫مشاغل یا كسب و كار خانگي باید توسط عضو یا اعضا خانواده در فضاي مسكوني در قالب یك طرح‬
‫كسب و كار بدون مزاحمت و ایجاد اخالل در آرامش واحد هاي مسكوني همجوار شكل گیرد و منجر به‬
‫‪7‬‬
‫‪o‬‬
‫‪o‬‬
‫‪o‬‬
‫‪o‬‬
‫‪‬‬
‫‪8‬‬
‫تولید خدمت یا و یا كاالي قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسكوني مي گردد‪ .‬شاغلین كسب و كار‬
‫خانگي برای كسب منافع به صورت هاي ذیل فعالیت می نمایند‪:‬‬
‫انجام فعالیت به صورت كارمزدي برای كارفرمای خارج از محیط مسكوني‬
‫انجام فعالیت مستقل اعم از تامین مواد اولیه تا عرضه و محصول به خارج از محیط مسكوني‬
‫انجام فعالیت به صورت تعاوني ‪،‬اتحادیه ویا مشاركت با بنگاه هاي باال دستي تامین كننده‬
‫مواد اولیه و عرضه محصول آنان در بازار ‪ ،‬ترجیحا به صورت كسب و كار خوشه اي‬
‫کسب وکارهای خانگی از جمله حرفه هایی است که می تواند با سرمایه ای اندک تولید درآمد نموده‬
‫وافراد بسیاری را مشغول به کار کند وآنان را درراه خالقیت وابتکارهای جدید کمک کند ازاین جهت باید‬
‫برای چنین کسب وکارهایی اهمیت قائل شده وبرای رسیدن به این اهداف مهم گام های عملی وسازنده ای‬
‫انجام شود پس الزم است به طور اختصاربه چند نمونه ازکسب وکارواصول آن پرداخته وبه بررسی‬
‫وضعیت موجود آن درکشورمان بپردازیم‪.‬‬
‫کسب وکارهای خانگی اقسام گوناگون ومتنوعی دارد که دراینجا به چند نمونه ازآنها اشاره میکنیم‪:‬‬
‫‪ -1‬کسب وکارهای خانگی‪ -2‬کسب وکارهای فامیلی‪-3‬کسب وکارهای روستایی و‪...‬که این نوع کسب‬
‫وکارها نیزشاخه های متعدد وراهکارهای مخصوص به خود رادارد ‪.‬‬
‫ازمیان این کسب وکارها اکنون به کسب وکارهای خانگی می پردازیم که به لحاظ نقش آن درایجاد اشتغال‬
‫سریع مورد توجه می باشد‪.‬درایران کسب وکارهای خانگی بصورت سنتی مورد توجه اکثرخانواده های‬
‫ایرانی بوده ودرطی سالها ایرانیان دراستفاده ازآن موقعت خوبی داشته اند اما باظهور انقالب صنعتی‬
‫درجهان و توسعه ابزارآالت وابداعات گوناگون زمینه تغییردرنهوه تولیدات خدمات کشاورزی وصنعتی‬
‫وبه دنبال آن کسب وکارهای خانگی وسنتی نیزباافت محصوالت تولیدی خود در بازارهای مختلف داخلی‬
‫وجهانی مواجه شدند ودیگر مثل گذشته دربازارهای خاص ارائه نگردیده و روبه ضعف گذاشته است پی‬
‫باید رویکردجدیدی دررششد وتوسعه کسب وکارهای خانگی پدیدار کرد وبه طوراصولی و پایداربه تقویت‬
‫آنان پرداخته شودوبرای کلیه کسب وکارهای خانگی کوچک امکان فعالیت درمنزل به وجود آید‬
‫البته برای کسب وکارهای خانگی پیشرفته وبه روز باید مواردی مورد بررسی قرار گیرند که‬
‫به پیشرفت و ارتقاء وکیفیت این گونه مشاغل کمک بسیار زیادی می نماید‪ .‬به عنوان مثال ‪:‬‬
‫‪ -1‬تحصیالت خانمها وآقایان درحرفه مورد فعالیت وعالقه واستعداد که ازاصول اولیه ومهم‬
‫درپیشبرد موفقیت نسبتا قطعی درکسب وکارهای خانگی می باشد‪.‬‬
‫‪ -2‬پرهیزازهزینه های بسیارگران مثل اجاره بهای محل کسب ویا خرید محیط های اداری و‪...‬‬
‫‪ -3‬آماده نمودن افراد ازنظر فرهنگی وتربیتی وذهنی که قدمی دیگردر پیشرفت این راه است ‪.‬‬
‫‪ -4‬درنظر گرفتن انگیزهای افراد مورد نظر باتوجه به تحصیالت آنان برای خدمت درجامعه‬
‫ازطریق انجام کسب وکارهای خانگی ‪.‬‬
‫‪ -5‬فراهم کردن زمینه برای نیروهای خالق جامعه که به دالئل گوناگون دربازارکارفعالیت‬
‫مناسب خود رانمی یابند‪.‬‬
‫‪ -6‬عالقه بی قید وشرط به کاری که می بایست انجام دهد ودرآن راه گام بگذارد‪.‬‬
‫به هرحال باید بدانیم که انتخاب های درست ومطلوب در جهت این اهداف پیوند میلیون هانفری‬
‫را با خود به همراه دارد که درحال کسب وکار وامرار معاش در خانه هایشان هستند واین گامی‬
‫بزرگ است که دستانی توانا ومقتدر را میطلبد‪ .‬پس با توجه به کسب وکارهای خانگی میتوان‬
‫میلیون ها نفر را مشغول به کارکرده وایجاد اشتغال نمود وزاینده درآمدی منطقی شده وبه‬
‫اقتصاد جامعه کمک کرد‪ .‬بر این اساس باید با دید وسیع تر به آن نگاه کرد وزمینه های مختلف‬
‫را برای گسترش این نوع کسب وکار فراهم نمود واز آن پشتیبانی کرد وبرای رسیدن به این‬
‫اهداف باید بررسی های دقیق وجامعی از نظرمعرفی کسب وکار وداشتن مهارت های الزم‬
‫برای شروع آن به اضافه ی هزینه های شروع و میزان درآمد آن به عمل آید ‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫درحال حاضرایجاد بنگاه های کوچک وزود بازده درعرصه بیشتر نظام های اقتصادی دنیا به عنوان یک‬
‫ضرورت پذیرفته شده است دراین میان کسب وکارهای خانگی که یکی ازشکل های این فعالیت اقتصادی‬
‫است به واسطه ی کارکرد ومزایای خاص خود به سرعت رشد وتوسعه یافته است‪.‬کسب و کارهای‬
‫خانگی از بخش های حیاتی وضروری فعالیت های اقتصادی کشورهای پیشرفته محسوب میشوند‪ .‬کسب و‬
‫کارهای خانگی از نظر ایجاد شغل‪ ،‬نوآوری وعرضه ی محصول یا خدمات ‪ ،‬موجب تنوع و دگرگونی‬
‫زیادی در اجتماع واقتصاد هر کشورمی شوند‪ .‬همچنین برای جوانان کسب وکارهای خانگی‪ ،‬شروع‬
‫مناسبی برای راه اندازی کسب وکار شخصی است‪.‬زیرا راه اندازی آن در مقایسه با دیگر انواع کسب‬
‫وکار ساده وآسان است‪.‬‬
‫کسب وکار های خانگی در ایران نیز سابقه ی دیرینه ای دارد‪ ،‬بسیاری از صنایع دستی که امروزه هم‬
‫وجود دارند درمنازل ومحل سکونت افراد تولید می شده اند‪ .‬به طور کلی کسب و کار خانگی پدیده ی‬
‫جدیدی نیست‪ ،‬بلکه در نتیجه ی تغییرات وتحوالتی که در فعالیت های اقتصادی – اجتماعی امروزه‬
‫بوجود آمده به آن توجه بیشتری شده است واین نوع کسب وکارها روزبه روز گسترش وتوسعه می یابند‪.‬‬
‫کارآفرینی بخشی که این روزها بیش از همه وبیش از همه چیز در مورد آن بحث می شود‪ ،‬فرآیند یا‬
‫مفهومی است که درطی آن فرد کارآفرین با ایده های نو‪،‬خالق وشناسایی فرصت های جدید با بسیج منابع‪،‬‬
‫به ایجاد کسب وشرکت های نو‪ ،‬سازمان های جدید ونوآوررشد یابنده مبادرت می ورزد‪ .‬این امر توام با‬
‫پذیرش خطرات است‪ ،‬ولی اغلب منجر به معرفی محصول یا ارائه خدمت به جامعه می شود‪ .‬بنابراین‬
‫کارآفرینان عوامل تغییر هستند که گاهی موجب پیشرفت های حیرت انگیز نیز شده اند‪ .‬انگیزه های‬
‫مختلفی در کارآفرین شدن مؤثر است که از جمله آن ها نیاز به موفقیت‪ ،‬نیاز به کسب درآمد وثروت‪ ،‬نیاز‬
‫به داشتن شهرت واز همه مهمتر نیازمندی به احساس مفید بودن واستقالل طلبی را میتوان نام برد‪ .‬شرایط‬
‫ومشخصات شخصی واجتماعی ویا حتی نیازهای جامعه باعث می شود که ابتکارات وخالقیت های نوینی‬
‫شکل بگیرد وشروع هر کاری با سرمایه ای اندک ویا زیاد شروع می شود‪ .‬یکی از سؤاالت مهمی که در‬
‫این خصوص شکل می گیرد این است که چه باید کرد که نسل جوان کارآفرین شوند؟ شاید بتوان مؤلفه‬
‫های ارزش های مورد انتظار نسل جوان را را دستکاری کرد تا به جایی برسیم که ارزش مورد انتظار‬
‫‪10‬‬
‫رابه سوی کاری مولد سوق داده و به طریقی برهم بزنیم که فرد به سوی کار مولد وارزشمند رهنمود شود‬
‫ومؤلفه هایی که اشخاص را از مسیر کارآفرینی جدا می کنند‪ ،‬شناسایی شوند‪ .‬بطور کلی از قرن بیست‬
‫ویکم با طیف وپدیده جدیدی در کشورهای در حال توسعه با عنوان (مشارکت زنان در جامعه اقتصادی‬
‫کشور) مواجه شدیم‪ .‬اغلب اوقات زنان فرصت های شغلی کمتری دارند وبا حقوق کمتری مشغول به کار‬
‫می شوند و براین اساس باید قوانین حاکم بر این موضوع نیز بررسی شود‪.‬‬
‫پس رسیدگی به وضعیت تدارکات وتجهیزات اولیه شروع کار وسنجیدن شرایط موفقیت در کسب وکار و‬
‫سرمایه گذاری بر روی شخص کارآفرین‪ ،‬پیش نیاز و زمینه ساز ساماندهی وکارآفرینی است و قطعا‬
‫انتظار واقع گرایانه از آنچه به عنوان نقشه راه مطرح می شود‪ ،‬شروع کار ودسترسی به موفقیت را‬
‫آشکارتر می کند‪ .‬حتی در شرایطی که به نظر میرسد شروع کارنیاز به تجربه ی قبلی نداشته باشد‪ ،‬بازهم‬
‫آشنایی به زمینه ی کار مربوطه رسیدن به هدف را آسان ترو اخذ نتیجه را ارزشمند تر می کند‪ .‬پس با‬
‫این وجودالزم است که به سمت کسب وکارهای خانگی برویم‪ .‬شایددر ابتدا کم ارزشی میزان درآمد‪ ،‬به‬
‫نظر بزرگ جلوه کند اما باید این مهم را درنظر داشت که چنین کسب وکارها مزایایی را دربر دارد که‬
‫امکان بهره وری ورشداقتصادی را درخانواده آسان تر می کند‪ ،‬یعنی بدون اجاره کردن محل کار‪ ،‬مغازه‪،‬‬
‫فروشگاه وبدون ثبت کردن شرکت ومؤسسه‪ ،‬بدون ترک منزل و توانایی اداره ی کارخانه می توان کاری‬
‫را شروع وکسب درآمد کرد‪ .‬با پیشرفت های زیادی که امروزه در زمینه ی علوم رایانه و دیگروسایل‬
‫ارتباطی بوجود آمده‪،‬محیط خانه محل مناسب وکاراتری برای کسب وکار شده است‪ .‬اگرچه تمامی مشاغل‬
‫قابل راه اندازی درخانه نیستند‪،‬اما انواع بسیاری از مشاغل را می توان از منزل هدایت وزاه اندازی کرد‬
‫وبخشی از درآمدها نیز معاف از مالیات می شوند‪.‬‬
‫تقسیم بندی وانتخاب کسب وکار در منزل‪ ،‬باروحیه یافراد متفاوت است‪ .‬در گام اول باید ابزار داخلی و‬
‫کسب وکار انتخابی را به درستی شناسایی کرد برای شروع هر کاری باید برنامه ی کار و به عبارتی‬
‫طرح کسب وکار را نوشت‪ .‬این روش درحالی گسترش یافته است که برای هر نوع کسب وکاری باید در‬
‫شروع کار طرح مقدماتی و برنامه ریزی کاری داشت‪ .‬شاید در شروع نیازی به نوشتن طرح وبرنامه‬
‫احساس نشود وتوجیه شفاهی طرح مورد تایید قرار گیرد‪ ،‬اما زمانی که کار پیشرفت کرد ویا برای‬
‫دریافت وام ویا رشد فعالیت به صورت جدی تر کار را تعقیب میکنیم‪ ،‬احساس وجود ولزوم طرح کسب‬
‫وکار احساس می شود‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫گاهی اوقات احساس می شود که انتخاب نوع کسب وکار نیز بستگی به جنسیت افراد دارد‪.‬‬
‫برخی از انواع مشاغل شاید در قدیم مناسب انتخاب شغل وفعالیت جهت زنان نبود وصرفا به‬
‫وسیله مردان انجام می شد و بالعکس‪ .‬کارهایی از جمله نظافت فضاهای خصوصی از جمله‬
‫استخرهای منازل ‪ ،‬باغبانی و‪...‬از انواع کارهایی است که اجرای آن توسط زنان غیر معمول‬
‫به نظر می رسد‪ .‬اما نوعی از کارها مشابه نگهداری کودکان ‪،‬کارهای دستی که نیاز به سلیقه‬
‫زنانه دارد‪ ،‬از عهده ی زنان بر می آید‪ .‬دربرخی از مشاغل نیز جنسیت تاثیری ندارد‪ ،‬مشابه‬
‫بازار یابی تلفنی‪ ،‬آشپزی‪ ،‬سرویس های خدماتی مانند تایپ وترجمه وتدریس خصوصی‪ ،‬اما این‬
‫نوع کارها ابزار مناسب مانند تجربه وتحصیل به طور مثال در بخش ترجمه وتدریس‪،‬‬
‫وهمچنین نحوه اطالع از چگونگی امنیت کاری وسیاست کار وهمچنین پشتکار در جهت اخذ‬
‫نتیجه ی مطلوب و از موارد مهم آن روش های مختلفی برای معرفی خدمات قابل ارائه نیز‬
‫موجود است‪.‬‬
‫کسب وکارهای خانگی ازنظرایجاد شغل وفناوری در تولید وعرضه کاال وخدمات وهم آهنگی‬
‫با تکنولوژی‪ IT‬وتجارت الکترونیک موجب تنوع ودگرگونی زیادی دربازارهای مختلف شده‬
‫است که می تواند برای اکثرافراد به ویژه جوانان بستر خوبی برای راه اندازی آسان‬
‫وبسیارساده فعالیت های اقتصادی را فراهم آورد ونقطه شروع مناسبی برای ورود به‬
‫بازارکارمحسوب شود وهمچنین باتوجه به افزایش روزافزون عرضه کارومحدودیت فرصت‬
‫های شغلی‪ ،‬آماده نبودن زیرساخت های توسعه وازهمه مهم ترکمبود منابع وسرمایه یکی‬
‫ازگزینه های مؤثروراهبردی درتوسعه اشتغال کشور یا اشتغال کاربرمی باشد‪ .‬بااینکه اشتغال‬
‫سرمایه براز ضریب پایداری بیشتری نسبت به اشتغال کاربر برخوردار است‪ ،‬ولی از آنجایی‬
‫که اشتغال سرمایه بر مستلزم سرمایه گذاری کالن در بلند مدت است‪ ،‬لذا درمدت کوتاه غلبه بر‬
‫مشکل بیکاری از این روش مفید ومیسر نیست‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫‪ ‬ضرورت توسعه ی کسب وکارهای خانگی‪:‬‬
‫تجربه نشان داده است که کسب وکارهای کوچک به دلیل ساختار ساده وزود بازدهی ونیاز اندک به‬
‫سرمایه در جهت متعادل کردن بازار کار مؤثربوده است‪ .‬در کشور ما با توجه به ترکیب جمعیتی کسب‬
‫وکار های کوچک خانگی می تواند بازدهی مناسبی داشته ودر کتاه مدت وحتی در میان مدت دررفع‬
‫مشکل بیکاری مؤثر باشد‪ .‬ازاین رو سامان بخشیدن و به روز رسانی و نظام مند کردن کسب وکارهای‬
‫خانگی یک ضرورت آشکار است‪ .‬در وضعیت کنونی ما به لحاظ مدیریتی وسیاست گذاری هیچ سازمانی‬
‫به طور مشخص متولی کسب وکارهای کوچک خانگی نیست‪ .‬این مشاغل عمدتا به صورت سنتی وبدون‬
‫جهت گیری کلی در کشور رواج دارد‪ ،‬در حالی که اگر بخواهیم این مشاغل بصورت پایدار و درتراز‬
‫جهانی ایجاد شود ما نیازمند به برنامه های حمایتی وآموزشی وبه روز رسانی واستفاده از تکنولوژی های‬
‫روز می باشد‪ ،‬بنابراین با اجرای این طرح طلیعه ی روشنی برای ساماندهی ونظام مند بودن کسب‬
‫وکارهای کوچک خانگی بوجود میآید وبه تدریج ضمن شکل گیری یک نظام مدیریتی مشخص‪ ،‬زمینه ی‬
‫مناسبی برای شکل گیری نهاد متولی این مشاغل به وجود می آید‪ .‬حال به برخی از تعاریف شاخه های‬
‫این نوع کسب و کارمی پردازیم‪:‬‬
‫‪ ‬کسب وکار های خانگی‪ :‬در این شیوه ‪ ،‬فرد شغل خود را به منـزل ميآورد و به جاي این كه هزینـههـاي‬
‫زیادي براي اجاره یا خرید ساختمان بدهد‪ ،‬ميتواند در منزل خود ‪ ،‬كـار و شغل خود را به انجام برساند‪.‬‬
‫در این نوع كسب و كار‪ ،‬ارزش افزوده كاالها و خدمات تولید شده‪ ،‬نصیب صاحب خانه می شود‪.‬‬
‫‪ ‬کسب وکارمبتنی بر خانه‪ :‬در این روش ‪ ،‬افراد كاالها و خدمات تولیـد شده خود را در درب و یا در داخل‬
‫منازل دیگران تحویل ميدهند‪ .‬در این نوع روش كسب و كار‪ ،‬مهم نیست كه كاالها در كجا تولید شده ‪،‬‬
‫بلكه معیار این است كه كاالها و خدمات در منازل مصرفكنندگان تحویـل داده شود‪ .‬در این نوع كار‬
‫خانگي ‪ ،‬ارزش افزوده كـاالها و خدمات ‪ ،‬نصیب كسـی می شود كه از بیرون این كاالها را میآورد‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫‪ ‬کارآفرينی مبتنی بر خانه‪ :‬این نوع كارآفریني عبارت است از فرآیند ایجاد اشتغال در خانه از راه تشكیل‬
‫مجموعه منحصر به فردی از منابع به منظور بهرهگیری از فرصتها‪.‬‬
‫نمونه تجربه موفق بعضی از كشورها در حوزه كسب و كارهای خانگی‪ :‬كسب و كارهای خانگی طبق‬
‫آمار و اطالعات موجود ‪ ،‬در كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ‪ ،‬سهم قابل مالحظهای در ایجاد‬
‫اشتغال و ارزش افزوده و حتی در صادرات به خود اختصاص داده است‪ .‬برای نمونه می توان به موارد‬
‫زیر اشاره کرد‪:‬‬
‫‪ ‬ايتاليا‪:‬‬
‫كشورایتالیا از دو دهه قبل برای توسعه و صنعتی كردن و كاهش بیكاری در مناطقی كه كمتر توسعه یافته‬
‫بود (مناطق جنوبي كه بعدها به ایتالیای سوم موسوم شد) ‪ ،‬سیاست توسعه و گسترش كسب و كارهای‬
‫كوچك و خانگی را در پیش گرفت ‪ .‬در مناطق جنوبی ایتالیا بیكاری حتی به باالتر از نرخ ‪ 22‬درصد‬
‫رسید ‪ .‬با توجه به مزیتی كه كشور ایتالیا در تولید كفشهای چرمی دارد‪ ،‬سیاستهای حمایتی خود را در‬
‫صنایع كوچك و خانگی و به ویژه در بخش تولیدات كفش وكیفهای چرمی متمركز كرد ‪ .‬بدین منظور در‬
‫مناطق و محلههایی كه جمعیت از تراكم باالیی برخوردار بود‪ ،‬واحدهای تولیدی خانگی خود را در قالب‬
‫خوشههای صنعتی تقسیم بندی نمود و با تعریف ارتباط واحدهاي تولید خانگی در قالب این خوشهها‪،‬‬
‫توانست نرخ بیكاری را به ‪ 12‬درصد برساند‪ .‬در این نواحی كه پراتو (‪ ) prato‬نام دارد‪ ،‬شبكه ای از‬
‫واسطهها كه به ایمپاناتوری معروف هستند‪ ،‬سفارشهای بینالمللی را ثبت نموده و این سفارشها را بین‬
‫تولیدكنندگان محلی تقسیم می كنند‪ .‬سیاستگذاران این كشور با تقسیم كار بین این واحدها توانسته اند هم‬
‫كارها را تخصصی نمایند و هم تعداد مناطق صنعتي را افزایش دهند ‪ .‬بدین منظور مسؤوالن این كشور‬
‫شركتهاي بزرگ صنعتی را به افزایش حجم همكاری و توسعه پیمان كار با صنایع كوچك و خانگی‬
‫ترغیب كردند ‪.‬دولت همچنین امتیازات مالیاتی برای آن دسته از واحدهای تولیدی كوچك و خانگی كه‬
‫قابلیت صد در صد صادرات تولیدات خود را برای سه سال متوالي حفظ كنند در نظر گرفت ‪ .‬در سال‬
‫‪ 2002‬ارزش افزوده بخش تولیدات كفش و كیف و چرم به ‪ 11‬میلیارد دالر رسید ‪ .‬بیش از ‪ 79‬درصد‬
‫از‬
‫‪14‬‬
‫مجموع شركتهای صنعتی این كشور را كه جزو ‪ 7‬كشور صنعتي جهان است‪ ،‬واحدهای كوچك ومتوسط‬
‫وخانگی تشكیل می دهد ودرزمینه اشتغال ‪ 87‬درصد از كل نیروهای شاغل در بخش صنعت و ‪61‬درصد‬
‫از نیروهای شاغل در بخشهای غیر صنعتی را شركتها و واحدهای كوچك و خانگی تشكیل داده اند‪.‬‬
‫‪ ‬تايوان‪:‬‬
‫نقطه جهش اقتصاد تایوان ‪ ،‬پس از جدایی این كشور از چین (بر مبناي شعار" هر خانه‪ ،‬كارخانه و هر‬
‫كارخانه‪ ،‬خانه است") ‪ ،‬از کسب و کارهای خانگی آغاز شده است و امروزه این شکل از فعالیت‬
‫اقتصادی با بیش از هشتاد درصد از اقتصاد این کشور به صورت مستقیم و غیر مستقیم رابطه‬
‫دارد‪.‬علل موفقیت این كشور به طور خالصه چنین مي باشد‪:‬‬
‫‪ -1‬به كارگیري سیاستهاي تشویقی و حمایتی از صنایع كوچك به خصوص تولیدات خانگی و بهرهگیری از‬
‫آخرین پدیدههای فناوری؛‬
‫‪-2‬اتخاذ راهكارها و راهبردهای توسعه صادرات تولیدات خانگی؛‬
‫‪ -3‬سیاستهای حمایت در بازاریابی‪ ،‬بازار شناسی و تبلیغات در سطح جهانی؛‬
‫‪ -4‬توسعه همه جانبه توانمندیهای فنی_ تكنولوژیكی از طریق برنامههای اجرایی در سطح كالن كشور؛‬
‫‪ -5‬استفاده از شیوههای آموزشي جدید و آخرین یافته های آموزشی برای افزایش مهارتهای فنی_‬
‫تكنولوژیكی نیروهای فنی شاغل در منازل؛‬
‫‪ -6‬تشویق و ترغیب كارآفرینان خانگی به استفاده از تكنیكهای نوآوری و خالقیتهای تولید محصوالت ویژه‬
‫و منحصر به فرد و یا افزایش چشمگیر كیفیت تولیدات؛‬
‫‪ -7‬تأمین نیازهای مالی و اعتباری از طریق تعدیل سیاستهای پولی ‪ -‬مالی برای تأمین نیازهای مالی و‬
‫امثال آن برای تولیدات خانگی؛‬
‫‪ -8‬بازنگری در مورد سیاستهای مالیاتی‪ ،‬محدودیتهای بازرگانی‪ ،‬صادراتی و قوانین حقوقی‪.‬‬
‫‪ ‬آمريکا‪:‬‬
‫در كشور آمریكا ‪ 2/43‬میلیون نفر به صورت پاره وقت و ‪ 7/12‬میلیون نفر به صورت تمام وقت در‬
‫‪15‬‬
‫خانه به كسب درآمد می پردازند و این رقم ‪ 20‬درصد كل شاغلین این كشور را تشكیل مي دهد‪ .‬همچنین‬
‫در این كشور به طور میانگین در سال ‪ 1999‬این نوع كسب وكارها‪ 30 ،‬درصد كسب و كارهای كوچك‬
‫و متوسط را شامل می شد كه در حال حاضر به حدود ‪ 52‬درصد رسیدهاست‪.‬‬
‫در آمریكا سازمانی به نام اداره كسب وكار كوچك (‪ )Small Business Administration‬وجود‬
‫دارد كه مساعدتهای مالی و اعتباری دولت فدرال را به این واحدها ارائه می كند‪ .‬این مساعد تها فقط به‬
‫كمكهای مالی و اعتباری ختم نمی شود‪ ،‬بلكه وزارت بازرگانی این كشور‪ ،‬دفاتر خاصی دارد كه از طریق‬
‫آنها اطالعات مورد نیاز كسب و كارهای خانگی و كوچك درباره بازارهای داخلی و خارجی را در‬
‫اختیارشان قرار می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬استراليا‪:‬‬
‫در استرالیا ‪ 6‬تا ‪ 7‬درصد كل شاغلین این كشور در بخش كسب و كارهای خانگی‪ ،‬مشغول به فعالیت‬
‫هستند كه به طور متوسط ساالنه بیش از ‪ 80‬هزار دالر فروش دارند كه پس از كسر مالیات در حدود ‪25‬‬
‫درصد سود میبرند‪ .‬همچنین در این كشور هم اکنون ‪ 680‬هزار واحد در بخش مشاغل خانگی به تولید و‬
‫فعالیت مشغولند‪.‬‬
‫‪ ‬چين‪:‬‬
‫کشور چین نیز با بهره گرفتن از این مدل ‪ ،‬برای کاهش قیمت تمام شده و کسر هزینههای سربار ‪،‬‬
‫بخشی از تولید یا تمام فرایند تولید کاالهای ساخته شده را با بهره گرفتن از این شکل از فعالیت اقتصادی‬
‫انجام ميدهد‪ .‬دولت این كشور نقش محوری در توسعه تولیدات خانگی داشته است‪ .‬در این كشور نهادهای‬
‫متعددی وجود دارد كه خدمات بسیار گستردهای را در رابطه با بهرهبرداری بهینه از فناوری‪ ،‬آموزش‬
‫نیروی كار‪ ،‬دسترسی به اطالعات و سازماندهی كنسرسیومهای بازار یابی ‪ ،‬به كسب و كارهای خانگی‬
‫ارائه می كنند‪.‬‬
‫در سال های اخیردرادبیات کسب وکار وتجارت کمترموضوعی به اندازه کارآفرینی نظراندیشمندان‬
‫وصاحب نظران مختلف رابه خودمعطوف نموده وازسوی آنان موردتوجه ویژه قرارگرفته است که آن به‬
‫خاطرمزایا وفواید ارزنده مرتب برمقوله کارآفرینی بعنوان یک ضرورت استراتژیک وشاخص مهم‬
‫‪16‬‬
‫توسعه ای وعامل مزیت رقابتی ملت ها وکشورها می باشد که دراعتالی جوامع نقش ارزنده ای را ایفا‬
‫نموده چراکه مقوله کارآفرینی واجد آثار وپیامدهای بسیارمثبت وارزشمندی نظیر‪ :‬اشتغال زایی مولد‬
‫وکارآمد؛ تحرک عوامل ومنابع اقتصادی‪ ،‬افزایش بهره وری‪ ،‬بکارگیری پتانسیل ها وقابلیتهای معطل‬
‫مانده‪ ،‬رشد وشکوفایی اقتصادی وایجاد بنیان های نونهاد مبتنی برخالقیت ونوآوری و‪...‬میباشد‪.‬‬
‫باتوجه به همه فواید کارآفرینی‪ ،‬بسیارمهم خواهد بود که آن ازسوی جوامع وملتها مورد توجه جدی واقع‬
‫گردیده تا ازکارکردهای آن درجهت برون رفت ازبرخی ازمعضالت بحران گونه ومخرب که بنیان های‬
‫حیات اجتماعی ملتها راموردتعدی وتعرض وتهدید قرارداده استفاده گردد‪ .‬به همین منظورازطریق القای‬
‫روح کارآفرینی درهمه سطوح جامعه وفراگیری وتسری آن به همه الیه ها وبخشها می توان حیات دوباره‬
‫درکالبد جامعه دمید‪ .‬باتوجه به فراوانی ظرفیت های انسانی وفیزیکی که دربسترخانوارهای ایرانی نهفته‬
‫شده است وباعنایت به اینکه ایران سرزمین پهناوری بامختصات وویژگی های خاص نظیربهره مندی‬
‫ازمنابع بی بدیل وفرصت های انسانی مستعد ومتعالی میباشدکه دربطن خانواده های ایرانی‬
‫حضوروظهورمی یابند لزوم توجه به کسب وکارهای خانگی توجه بیشتری رامی طلبد تابعنوان یکی‬
‫ازراهکارهای مفید وچند منظوره درراه اعتال وشکوفایی اقتصادی جامعه وخانواده ها ونیزافزایش رفاه‬
‫وکیفیت زندگی اجتماعی ونیز جلوگیری کننده ازپاره ای ازمصایب ومشکالت بسیاربزرگ که شالوده های‬
‫حیات اجتماعی وفرهنگی جامعه رانشانه رفته وباعث انشقاق وگسستگی پیوندهای اجتماعی میگردد تلقی‬
‫شود‪ .‬نگاهی به آمارها وواقعیت های موجود درجامعه ایرانی نظیرمحوریت وجایگاه واالی خانواده‬
‫درنظام ارزشی واجتماعی‪ ،‬تعداد قابل توجه وروبه افزایش فارغ التحصیالن دانشگاهی وجویای نام‬
‫ومتقاضی کار‪ ،‬اشتیاق وعالقه وتوانمندی زایدالوصف زنان ایرانی‪ ،‬معضالت وپیامدهای ناشی ازمهاجرت‬
‫بی رویه به شهرها‪ ،‬باالرفتن سطح زندگی واحساس نیازبه کارکردن همه اعضای خانواده‪ ،‬نیازبه‬
‫درکنارهم بودن و‪...‬همه وهمه گواه اهمیت وتوجه بیشتربه ایجاد کسب وکارهای خانگی میباشد که باید‬
‫بعنوان یک الزام درنظرگرفته شود‪ .‬با توجه به تعریف کسب وکارخانگی که درآن به هرنوع فعالیت‬
‫اقتصادی قابل انجام درمحل سکونت بااستفاده ازامکانات ووسایل منزل اشاره می شود درادامه برخی‬
‫ازنکات وموارد درخصوص اهمیت وکارکردهای این قسم ازکسب وکاربرشمرده می شود‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫الزم به ذکراست برخالف تصوررایج این نوع کسب وکارها نه تنها مختص بانوان وزنان نمی باشد بلکه‬
‫توسط آن ظرفیتی فراهم میگردد تا ازطریق بکارگیری ایده ها واستفاده بهینه ازفرصتها ی محیطی توسط‬
‫همه اعضای خانواده اشتغال مولد برای همه آنان ایجاد گردد‪ .‬لذابافرض چنین ادعایی میتوان اهم تاثیرات‬
‫اقتصادی واجتماعی آن رابه شرح ذیل بیان نمود‪:‬‬
‫‪ -1‬ایجاداشتغال باال وکمک به حل معضل بیکاری درجامعه‬
‫‪ -2‬کاهش رفت وآمدها وترددهای شهری وبین شهری وپیشگیری ازحوادث رانندگی ونیزحل معضل‬
‫ترافیک شهری وجلوگیری ازهدررفت وقت شهروندان وتبعات ومشکالت برآمده ازراهبندانها‬
‫نظیرفرسایش اعصاب وپیامدهای رفتاری وروانی‬
‫‪ -3‬ارتقا وبهبودکیفیت زندگی ورشد شاخص های اقتصادی خانواده ها وکسب درآمد بیشتربرای انجام‬
‫زندگی بهتر‬
‫‪ -4‬اختصاص زمان بیشتربه خانه وخانواده ورسیدگی به مسایل وموضوعات خانوادگی ازقبیل تربیت‬
‫وپرورش فرزندان وایجادتوازن میان کاروزندگی خانوادگی‬
‫‪ -5‬کاهش نشت اقتصادی محلی به مناطق دیگروکمک به رشد اقتصادی پایدارمحلی وایجاد تعادل وتوازن‬
‫درطبقه بندی ها ودسته بندی های اجتماعی‬
‫‪ -6‬این نوع کسب وکارها برای افراد دارای مشکالت جسمی وفیزیکی وافرادی که درمکانهای دورافتاده‬
‫وکمتربرخوردارزندگی میکنند‪ ،‬بسیارمناسب می باشد وهمچنین برای زنانی سرپرست خانوار‬
‫‪ -7‬گزینه خوبی برای کسب وکارهای مبتنی برتکنولوژی های نوظهورنظیرکسب وکارهای الکترونیکی‬
‫واینترنتی بوده وازنظرامکان راه اندازی آسان تر ودربرخورداری ازمنابع موجود وارزان واجتناب‬
‫ازهزینه های بسیارگران تهیه فضاهای اداری وتجاری مناسب است‬
‫‪ -8‬کسب وکارهای خانگی مناسب برای مقتضیات محیطهای سنتی به ویژه برای فعالیت بانوان درجامعه‬
‫میباشد‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫‪ -9‬این نوع کسب وکارهادرکاهش آالینده های هوا ونیزصرفه جویی درمصرف انرژی‬
‫وسوخت بسیارحایزاهمیت بوده وهمچنین درکاهش نا امنی های اجتماعی نقش فزاینده ای ایفا‬
‫می نماید‪.‬‬
‫‪ -10‬کسب وکارهای خانگی درآموزش کودکان وفراگیری آنان نسبت به مهارتهای کسب‬
‫وکاروکارآفرینی کودکان وهمچنین نهادینه شدن فرهنگ متعالی کاردرجامعه تاثیربه سزایی‬
‫داشته وتجلی گاه تاثیرات کارتیمی ومشارکتی مانند افزایش تعهد ومسئوولیت پذیری و‪...‬‬
‫باتوجه به فوایدبرشمرده شده وباعنایت به اینکه تقریبا بیشترمشاغلی که دربیرون ازخانه قابل‬
‫انجام است درخانه نیزمیتوانند ایجاد وراه اندازی گردند ونظربه تغییرماهیت بسیاری ازکسب‬
‫وکارها ونقش تکنولوژی اطالعات درتسریع انجام کسب وکارهای جدید‪ ،‬بسیارعاقالنه ومنطقی‬
‫واقتصادی خواهد بود تا به ظرفیت های موجود دراین بخش به عنوان هسته بنیادی نوسلول‬
‫اجتماع‪ ،‬ازسوی دست اندرکاران باهدف اجرایی نمودن "خانواده کارآفرین بسترایجادجامعه‬
‫کارآفرین" توجه الزم مبذول گردد‪ .‬لذا باید نهادهای آموزشی ومتولیان امورفرهنگی جامعه‬
‫پاپیش نهاده درجهت ترویج وتشویق شهروندان اقدامات الزم رامبذول داشته تافرهنگ‬
‫کاروکارآفرینی درباورها واعتقادات آحاد جامعه ریشه دوانده وبعنوان یک ارزش تلقی گردد‪.‬‬
‫ضمن آنکه درپیشبرد این مهم نباید نقش بی بدیل رسانه ها مخصوصا رسانه ملی وارباب جراید‬
‫ومطبوعات نا دیده انگاشته شود‪ .‬ازسوی دیگر به جهت فراهم آمدن امکان اجرای این نوع‬
‫ازکسب وکارها جای تعمق دارد تا ازسوی متولیان امرمسکن الگوهای مناسب مسکن ازجمله‬
‫طراحی "یک اتاق کوچک کار" درمنازل مسکونی پیش بینی وپیشنهاد گردد تا خانوارها با‬
‫خاطرآسوده درمحل سکونت خود به انجام کسب وکارهایشان بپردازند‪ .‬همچنین می بایست از‬
‫سوی شهرداری ها و دیگر نهادهای مسئول و مرتبط بازارچه های مناسب کارآفرینی و‬
‫نمایشگاه های منطقه ای وفصلی برگزارو با برپایی جشنواره های متعدد جهت عرضه‬
‫محصوالت وخدمات کارآفرینان خانگی در نظرگرفته شود تا ازطریق معرفی دستاوردهای‬
‫خانواده ها‪ ،‬به افزایش توان رقابتی آنان کمک گردد‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪ ‬کسب وکارهای خانگی وحل مشکل بيکاری‬
‫یکی از مهمترین مسائل کشورها در دنیای امروز و بهخصوص کشورهای در حال توسعه با جمعیت‬
‫نسبتا ً جوان که نظامهای سیاسی این جوامع را با چالش جدی روبه رو کرده است ‪ ،‬مسأله افزایش نرخ‬
‫بیکاری است و با اطمینان زیاد می توان گفت که یکی از مهمترین و اساسی ترین اولویتهایی که در‬
‫سیاستگذاریها و برنامه ریزیهای اقتصادی به آن اهمیت داده می شود‪ ،‬ایجاد اشتغال پایدار و کاهش نرخ‬
‫بیکاری می باشد‪ .‬با توجه به ساختار بازار كار در ایران و شاخصهای اقتصادی جامعه‪ ،‬به نظر میآید با‬
‫اجرای سیاستهای موجود ‪ ،‬کاهش کوتاه مدت نرخ بیکاری امکانپذیر نباشد‪.‬آثار رشد پرشتاب جمعیت‬
‫(‪ 92/3‬درصدي) در سالهاي ‪1355‬تا ‪ 1365‬بر عرضه نیروی كار‪ ،‬آرام آرام از سال ‪ 1375‬تاكنون‬
‫آشكار شده و موجب عرضه فزاینده نیروی كار جدید به بازار كار شده است؛ به گونهای كه در طول‬
‫برنامه سوم توسعه (‪ )1379-1383‬به طور میانگین هر سال حداقل ‪ 676‬هزار نفر و حداكثر ‪735‬‬
‫هزار نیروی جدید وارد بازار كار شده و در سالهای آتی پیش بینی میشود ساالنه ‪ 800‬هزار نفر به‬
‫عرضه نیروی كار افزوده خواهد شد ‪ .‬طبق معادالت علم اقتصاد‪ ،‬فشاری كه از طرف منحنی عرضه‬
‫نیروی كار بر این بازار وارد میشود ‪ ،‬رسیدن به تعادل در بازار كار در یك دوره كوتاه مدت و‬
‫میانمدت را دشوار میسازد‪ .‬تأثیر این عدم تعادل در بازار كار ‪ ،‬از طریق تقاضای مؤثر ‪ ،‬به دیگر‬
‫بازارها از جمله بازار كاال منتقل شده و اختاللهایی را نیز در این بازارها باعث شده است‪ .‬لذا می بایست‬
‫این عدم انعطافپذیری بازار كار را با توجه به عوامل خارج از منحنی تقاضا حل نمود‪.‬‬
‫ساختار جمعیتی نیروي بیكار كشور نشان میدهد كه بیكاران ما بین سه گروه ‪ -1‬افراد فارغالتحصیل‬
‫دانشگاهی‪ -2 ،‬زنان سرپرست خانوار و ‪ -3‬جوانان بدون شغل که غالبا ً از اقشار آسیب پذیر می باشند‪، .‬‬
‫تقسیم شده و سهم فارغالتحصیالن دانشگاهی در این میان رو به افزایش میباشد‪ .‬از این رو برنامه یا‬
‫سیاستی كه برای حل بیكاری اتخاذ می شود‪ ،‬بایستی شامل هر سه گروه فوق باشد‪ .‬از طرفی‬
‫فارغالتحصیالن انتظار دارند كه در مراكز دولتی به استخدام درآمده و نیروی فكری و آموختههای خود را‬
‫به عنوان كار عرضه نمایند ‪ .‬از طرفی دیگر بدنه دولت به قدری حجیم شده كه اكثر وزارتخانهها با مازاد‬
‫نیروی كار مواجه هستند‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫طبق تحقیقات تجربی انجام یافته ضرورتا ً در بسیاری از وزارتخانههای كشور كار یك نفر به چهار نفر‬
‫واگذار شده است ‪ .‬لذا نمیتوان جذب همه این فارغالتحصیالن را در مراكز دولتی انتظار داشت‪.‬‬
‫در همه كشورها فارغالتحصیالن دانشگاهی یك مزیت به شمار میآیند و الزمه رشد و توسعه همه جانبه‬
‫هستند و نمیتوان گفت كه افزایش تعداد فارغالتحصیالن دانشگاهی به لحاظ افزایش تعداد بیكاران یك تهدید‬
‫است‪ .‬در كشورهای توسعه یافته‪ ،‬بین ‪ 25‬تا ‪ 40‬درصد نیروی كار در بخش دولتی و خصوصی را افراد‬
‫تحصیل كرده دانشگاهی تشكیل میدهند‪ .‬این رقم در كشور ما ‪ 11‬درصد است‪ .‬طبق آمارهای موجود در‬
‫بین بیكاران دانشگاهی از همه رشتههای دانشگاهی قرار دارند‪ .‬با یك برنامه ریزی جامع و مشخص این‬
‫تهدید را میتوان به یك فرصت ایدهآل و عالی تبدیل كرد ‪ .‬همچنین تحقیقات نشان میدهد كه در بخش‬
‫خصوصی ‪ ،‬واحدهایی كه فارغالتحصیالن دانشگاهی آن را تأسیس و مدیریت میكنند‪ ،‬به طور متوسط‬
‫تعداد نیروی كاری كه استخدام میكنند دو برابر واحدهایی است كه مدیریت آن با یك فرد غیر‬
‫فارغالتحصیل دانشگاهی است‪ .‬لذا اگر بتوانیم این فارغالتحصیالن دانشگاهی را به اشتغال در بخش‬
‫خصوصی هدایت نماییم‪ ،‬موجبات فراهم آمدن فرصتهای شغلی برای غیر فارغالتحصیالن نیز میگردد‪.‬‬
‫اگر چنین برنامهای تدوین شود مشكل بیكاری دو گروه از سه گروه فوق كاهش مي یابد‪ .‬هنجارهای‬
‫اجتماعی در بخشهایی از جامعه به گونهای است كه بعضی از زنان تمایل زیادی در مشاركت كار بیرون‬
‫از خانه را ندارند و با توجه به اینكه حدود نیمی از جمعیت كشور را زنان تشكیل میدهند‪ ،‬از این رو عدم‬
‫استفاده از این گروه در اقتصاد كشور موجبات زیانهای زیادی را فراهم میآورد‪ .‬لذا اگر بتوان این گروه‬
‫را به بازار كار وارد نمود عایدات بسیاری را برای رشد و توسعه كشور و به تبع آن افزایش درآمد سرانه‬
‫به دنبال خواهد داشت‪ .‬از طرفی اگر قسمتی از فعالیت این واحدهای كاری را كه توسط فارغالتحصیالن‬
‫تأسیس میشود‪ ،‬به سوی منازل هدایت نماییم‪ ،‬برای گروه دوم (زنان بیكار) نیز فرصت شغلی به وجود‬
‫میآید‪ .‬با توجه به گزارههای فوق و مطالعات صورت گرفته در این زمینه‪ ،‬بهترین راه حل و مدل اجرایی‬
‫كه بتوان سه گروه فوق را وارد بازار كار نمود و مشكل بیكاری را كاهش داد‪ ،‬مدل اجرایی "طرح جامع‬
‫ایجاد و توسعه كسب و كارهای خانگی در كشور" است‪ .‬طرح جامع توسعه كسب و كارهای خانگی برای‬
‫دستیابی به اهداف فوق و بر اساس تحقیقات متعددی طراحی شده است كه در سراسر دنیا برای غلبه بر‬
‫بیكاری و كاهش بحران بیكاری و افزایش درآمد ملی صورت گرفته است‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫همچنین از جمله سیاستهایی که دولتمردان به عنوان راه حل كاهش نرخ بیكاری به آن توجه‬
‫کردهاند ‪ ،‬توسعه كسب و كارهای كوچك و متوسط و زود بازده است‪ .‬طبق آمار و اطالعات‬
‫مربوط به سایر كشورها در بین كسب و كارهای كوچك و متوسط ‪ ،‬كسب وكارهای خانگي‬
‫(‪ )home business‬به علت مزیتهایی كه دارند به سرعت توسعه یافته و سهم به سزایی در‬
‫كاهش نرخ بیكاری و توسعه اقتصادی و اجتماعی این كشورها داشته اند‪.‬‬
‫طبق تحقیقاتي كه در سالهای اخیر در سراسر دنیا انجام گرفته ‪ ،‬بین متغیرهای نرخ بیكاری و‬
‫توسعه اقتصادی از یك سو و توسعه كسب و كارهای كوچك از سوی دیگر ‪ ،‬از نظر آماری‬
‫روابط بسیار قوی و معنی داری وجود دارد‪.‬‬
‫بر اساس یكی دیگر از این تحقیقات كه توسط سازمان دیدهبان جهانی كارآفریني(‪ )GEM‬در‬
‫سال ‪ 2002‬با در نظر گرفتن ‪ 37‬كشور جهان صورت گرفته ‪ ،‬توسعه كسب و كارهای كوچك‬
‫و متوسط منجر به كاهش نرخ بیكاری به طور معنی داری می شود (به طور متوسط سهم كسب‬
‫و كارهای خانگی در بین این كسب و كارها ‪ 30‬درصد است)‪.‬‬
‫با توجه به تحقیقات انجام شده كه در دامنه وسیعی صورت گرفته است ‪ ،‬دیگر نیازی به ثابت‬
‫كردن اهمیت توسعه كسب و كارهای خانگی در كاهش نرخ بیكاری نیست‪ .‬این فرآیند ‪ ،‬اولین‬
‫قدم برای كاهش نرخ بیكاری است‪ .‬دومین مرحله از این فرآیند ‪ ،‬تدوین و تهیه یك استراتژی‬
‫مشخص و واحد برای هر كشور با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی ‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اجتماعی و‬
‫فرهنگی آن کشور می باشد تا بتوان به مدلی مناسب و بومی دست یافت‪ .‬در كشور ما نیز در‬
‫دولتهای قبلی با توجه به شرایط آن برهه از زمان‪ ،‬برنامهها و سیاستهایی اتخاذ شده است‪ .‬اما با‬
‫حاد شدن مسأله بیكاری ‪ ،‬دولت نهم ‪ ،‬اولویت خود را بر كاهش بیكاری كه مشكل اكثر جوانان‬
‫توانای كشورمان است ‪ ،‬قرار داده است و در این چند ماهه اخیر كه از عمر دولت نهم‬
‫‪22‬‬
‫می گذرد ‪ ،‬به نظر می آید در سطح تئوری و در بین سیاستگذاران و برنامهریزان ‪ ،‬اراده معطوف به حل مشکل‬
‫بیکاری با توجه به كسب و كارهای كوچك و زودبازده وجود دارد و پیشرفتهای خوبی نیز در این زمینه صورت گرفته‬
‫است ؛ تا جایی كه در بودجه پیشنهادی دولت ‪ ،‬بخش قابل توجهی به طرحهای کوچک و زودبازده اختصاص یافته‬
‫است‪ .‬از سوی دیگر ‪ ،‬تأسیس دفاتر كارآفرینی برای حمایت از بیكاران و كاهش نرخ بیكاري ‪ ،‬برای تمام وزارتخانهها‬
‫و سازمانهای دولتی الزامی شده است‪ .‬اما اگر برنامههایی كه از طرف سازمانها و نهادهای مختلف ارائه می شود ‪ ،‬با‬
‫همدیگر هماهنگ نباشد و به صورت علمی و عملی صورت نگیرد‪ ،‬باعث اتالف منابع انسانی و مالی كشورمان خواهد‬
‫شد‪.‬‬
‫برای استفاده بهینه از منابع انسانی و مالی ‪ ،‬ضرورت دارد با توجه به رویكرد كشورهای مختلف در حل بحران بیكاری‬
‫‪ ،‬یك راهبرد مشخص و كاربردی برای توسعه كسب و كارهای كوچك و زود بازده ‪ ،‬تدوین و اجرا گردد‪.‬‬
‫بدین منظور ‪ ،‬از مدتها قبل مطالعاتی در زمینه كاهش نرخ بیكاری با توجه به نقش كسب وكارهای خانگی توسط‬
‫پژوهشگران آغاز شده است وبرای این منظور الزم و ضروری است دولت نقش كلیدی و محوری خود را در این‬
‫طرح ایفا نماید‪.‬‬
‫‪ ‬راه حلی برای رواج یافتن کارآفرینی در عصر حاضر‪:‬‬
‫صاحب نظران سالهاست پی برده اند که حل مشکل بیکاری در کشوری پهناور مانند ایران در گرو ترویج‬
‫کارآفرینی است‪ .‬اما کارآفرینی در جامعه تحصیل کرده ایرانی با آموزش کارهایی مانند بافندگی یا بسته بندی‬
‫غیرمکانیزه رواج نمی یابد‪ .‬چاره کار تنها کارآفرینی در عرصه اینترنت است و اگر می خواهیم به نتایج درخشانی در‬
‫این زمینه نایل شویم باید برنامه های آموزش کارآفرینی از طریق اینترنت را عمومی کنیم‪ .‬مسلمن این برنامه ها مشکل‬
‫اشتغال زنان و مادران تحصیل کرده ایرانی را هم به بهترین نحو حل خواهد کرد‪.‬‬
‫(پایان)‬
‫منابع‪:‬‬
‫‪23‬‬
‫‪(1‬کتاب کسب وکارهای خانگی(مترجم‪ :‬محموداحمد پورداریانی)‬
‫‪www.unp.ir(2‬‬
‫‪kasbokar-mjd.blogfa.com(3‬‬
‫‪www.karafarini.ir(4‬‬
‫‪homebusiness.blogfa.com(5‬‬