Slide 1

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 2

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 3

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 4

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 5

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 6

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 7

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 8

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 9

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 10

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 11

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 12

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 13

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 14

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 15

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 16

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 17

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 18

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 19

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 20

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 21

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 22

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 23

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 24

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 25

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 26

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 27

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 28

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 29

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 30

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 31

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 32

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 33

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 34

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 35

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 36

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 37

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 38

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 39

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬


Slide 40

‫آموزش روش تحقیق‬
‫مراحل انجام پژوهش‬
‫دانش آموزی‬

‫دبستان سعادت‪1/‬‬
‫سال تحصیلی (‪)92-91‬‬

‫احساس وجود يک مشکل‬

‫توجه به کارهای پژوهش ی در دانش آموزان‪،‬‬
‫تقویت روحیه ی کنجکاوی و کاوشگری‪،‬‬

‫آموختن اندیشیدن و درست فکر‬
‫کردن در بزرگسالی‪.‬‬

‫به دوروبرتان‬
‫دقیقتر‬
‫توجه کنید‪.‬‬

‫پيدا كردن يك مسئله‬
‫ایران‬
‫تعيين موضوع تحقيق‬
‫قدیمی ترین شهر‬
‫ایران‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم‬

‫بناهای تاریخی‬

‫اولیـن شاعر ایرانی‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شد‬

‫نوشتن عنوان تحقيق‬

‫‪‬مورد عالقه محقق باشد‬
‫‪ ‬عملي و واقع بينانه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دشواری آن در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪‬از نظر علمي مفيد و با ارزش باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫‪‬كامال روشن و واضح باشد‪.‬‬
‫‪‬محدود باشد(درباره جامعه اي مشخص‬
‫باشد)‪.‬‬

‫‪ ‬تعيين موضوع تحقيق و محدود كردن موضوع‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله اول)‬
‫‪ ‬ارائه سئواالت يا فرضيه هاي پژوهش‬
‫‪ ‬جمع آوري اطالعات و طبقه بندي آنها (مرحله دوم )‬
‫‪ ‬نتيجه گيری‬
‫‪ ‬تدوين و نگارش تحقيق‬
‫‪ ‬ارائه گزارش‬

‫‪ ‬ایجاد انگيزه توسط معلم بوسیله ی طرح سئوال ‪( :‬مانند)‬
‫‪ ‬با چه نوع آداب ورسومی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬چند شهر مذهبی می شناسید؟‬
‫‪ ‬با چه گویش ولهجه هایی آشنایی دارید؟‬
‫‪ ‬سوغاتی های چه شهر هایی را می شناسید؟‬
‫‪ ‬به چه جاهایی از ایران سفر کرده اید؟‬

‫نوشتن سئواالت دانش آموزان روی‬
‫تابلوکالس به گونه ای که‬
‫سئواالت تکراری نباشد‬

‫ودرزمینه ی موضوع بزرگ باشد‬

‫نمونه هایی از سئواالت دانش آموزان‬
‫‪ ‬عشایر در کدام استانها زندگی می کنند؟‬
‫‪ ‬کدام شهر قدیمی ترین شهر ایران است؟‬
‫‪ ‬آیاصنایع دستی اصفهان بیشتراست یاشیراز؟‬
‫‪ ‬چراتهران پایتخت ایران است؟‬
‫‪ ‬اولین شاعر ایرانی کیست؟‬
‫‪ ‬شب یلدا در تمام استا نها یکسان برگزارمی شود؟‬
‫‪ ‬معروف ترین سوغاتی تهران چیست؟‬
‫‪ ‬قدیمی ترین آداب ورسوم ایران چیست؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران بناهای تاریخی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬کدام استان ایران منابع طبیعی بیشتری دارد؟‬
‫‪ ‬بناهای تاریخی کدام یک از شهرهای ایران بیشتر است؟‬

‫جهت انتخاب موضوع از تک تک موضوعات پیشنهادی دانش‬
‫آموزان رای گيری به عمل آمد‪.‬‬
‫موضوعاتی که‬
‫بیشترین رای را‬
‫آوردندبه شرح‬
‫ذیل می باشد‪:‬‬

‫قدیمی ترین آداب‬
‫ورسوم ایرانی‬
‫چیست؟(رای‪) 7‬‬

‫بناهای تاریخی کدام‬
‫یک ازشهرهای ایران‬
‫بیشتراست؟ (رای‪)6‬‬

‫اولين شاعر ایرانی‬
‫کیست؟(رای‪)5‬‬

‫چرا تهران پایتخت‬
‫ایران شده است‬
‫؟(رای‪)5‬‬

‫• دانش آموزان بر اساس تفاوت های‬
‫فردی وعالئق آنهابه گروه های‬
‫چهاریا پنج نفره تقسیم می شوند‪.‬‬

‫گروه بندی‬
‫دانش آموزان‬

‫بين «الف» و «ب»‬
‫رابطه وجود دارد‪ /‬ندارد‪.‬‬

‫فرضيه‬

‫فرضیه سازی‬
‫حدس وگمان دانش آموزان به‬
‫صورت فرضیه بیان می شود‬
‫فرضیه باید جمله ای خبری باشد واز‬
‫جمله های سئوال بزرگ طرح شود‪.‬‬

‫قطع برق خانه‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫قطع برق از كارخانه‬

‫اتصالي سيم هاي برق‬

‫پريدن فيوز يا سوختن آن‬

‫فرضيه ‪ :‬پاسخ پيشنهادي محقق براي حل مسئله و موضوع تحقيق‬

‫افزايش تصادفات جاده اي‬
‫خستگي‬
‫و خواب آلودگي‬
‫رانندگان‬
‫فقدان آموزش الزم‬
‫براي رانندگي‬

‫مسئله‬
‫علت‬

‫بي احتياطي‬
‫رانندگان‬

‫فرضيه ‪ :‬يك پيشگويي است كه بر پايه اطالعات قبلي بيان مي شود‬
‫و راهنماي جمع آوري اطالعات بعدي است‪.‬‬

‫ابزارهای پژوهش ی‬
‫مصاحبه‬

‫دایره املعارف‬
‫ها‬

‫فرهنگ نامه ی‬
‫کودک ونوجوان‬

‫مشاهده‬

‫آزمایش‬

‫پرسشنامه‬

‫روزنامه ومجالت‬

‫‪‬‬

‫فرهنگ ها‬

‫‪ ‬دانشنامه ها و دائره املعارف ها‬

‫‪ ‬سالنامه ها‬

‫‪ ‬اطلس ها‬

‫‪ ‬سرگذشت نامه ها‬

‫‪ ‬نشريات‬

‫مراجعه به كتابخانه‬
‫و اسناد مكتوب‬

‫آشنايي با كتابخانه‬
‫و فن استفاده از آن‬

‫• مراجعه به‬
‫كتابخانه و اسناد‬
‫مكتوب‬

‫استخراج مطالب •‬
‫و فيش برداري از‬
‫آنها‬

‫• آشنايي با‬
‫كتابخانه و فن‬
‫استفاده از آن‬

‫دسته بندي فيش •‬
‫ها و تنظيم آنها‬

‫فیش برداری‬
‫‪ ‬نحوه ی فیش برداری به دانش آموزان آموخته می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درهرفیش باید مشخصات کامل منابع ذکر شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش هادراندازه های یکسان تهیه شود‪.‬‬
‫‪ ‬فیش های مربوط به هر یک از ابزارهای پژوهش ی در دسته بندی های مخصوص ی قرار‬
‫می گيرد‪.‬‬

‫برگه فیش‬
‫موضوع ‪............................................................................:‬‬
‫‪.........................................................................................‬‬
‫‪.......................................................................................‬‬
‫صفحه ‪:‬‬
‫منبع‪:‬‬
‫نام نویسنده‪:‬‬

‫انتشارات ‪:‬‬

‫مترجم‪:‬‬

http://www.google.com
http://www.tehranedu .com
http://www.iwna.ir

http://www.yahoo.com

‫باکس مخصوص درج واژه جستجو‬
‫با کلیک روی ”فهرست ” امکان جستجو در سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد‬
‫نظر وجود دارد ‪.‬‬
‫با کلیک روی ”تصاویر“ امکان جستجو در تصاویر مربوط به‬
‫موضوع مورد نظر وجود دارد‪.‬‬

‫استفاده از گیومه قبل و بعد از عبارت جستجو‬

‫کاهش رکوردهای جستجو‬

‫جستجوی مرتبط با عبارت مورد نظر‬

‫در صفحه ذیل نتایج جستجوی‬
‫تصاویر برای واژه ”پژوهش“ مشاهده‬
‫می شود‪.‬‬

‫با استفاده از جستجو در فهرست گوگل ‪ ،‬به جای جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر گوگل‬
‫شما را به سایت های تخصص ی مرتبط با موضوع مورد نظر متصل می کند‪.‬‬
‫رسیدن سریع تر به نتیجه دلخواه‬

‫با استفاده از جستجوی پیشرفته می توان زبان ‪ ،‬نوع فایل‪ ،‬نشانی اینترنتی ‪ ،‬و محدوده زمانی را‬
‫جهت جستجوی مؤثرتر در نظر گرفت‪.‬‬

‫آمارگيري‬
‫مصاحبه‬

‫آزمايش‬
‫كتابخانه‬

‫مشاهده‬
‫پرسشنامه‬

‫روش ها و ابزار جمع آوري‬
‫اطالعات به محقق كمك مي كند‬
‫فرضيه ها یا سئواالت خود را‬
‫تأييد كند‪.‬‬

‫گزارش نویس ی‬
‫با همکاری گروهی دانش آموزان مطالب جمع آوری شده ودسته بندی ومرتب‬
‫گردید‪:‬‬
‫صفحه ی اول‪:‬جلدشامل مشخصات موضوع پژوهش‪-‬دانش –آموزان گروه‪-‬‬
‫‪.....‬‬
‫صفحه ورودی (می تواندبسم ا‪...‬ویاتصویرو‪...‬باشد)‬
‫صفحه ی قدردانی‬
‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه(موضوع بزرگ‪-‬موضوع اصلی‪-‬فرضیه وهدف)‬
‫موارد پژوهش شده به ترتیب وتوالی مرتبط با هم قرار می گيرند‪.‬‬
‫نتیجه گيری وپیشنهاد‬

‫صفحات‬
‫مقدماتی‬

‫متن‬
‫گزارش‬

‫نحوه نوشتن فهرست منابع‬
‫‪ ‬کتاب ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪( .‬سال انتشار) ‪ ،‬عنوان كتاب ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬شماره جلد‬
‫‪ ،‬چاپ چندم ‪ ،‬شهر محل انتشار ‪ :‬نام موسسه انتشاراتي ‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬نفيس ي‪ ،‬سعيد(‪ )1366‬تاريخ اجتماعي وسياس ي ايران ‪ ،‬جلد دوم ‪ ،‬تهران ‪ :‬انتشارات بنياد‪.‬‬
‫‪ ‬نشريه و روزنامه ‪ :‬عنوان مطلب ‪ ،‬عنوان نشريه ‪ ،‬شماره نشريه ‪ ،‬تاريخ نشر ‪ ،‬محل نشر ‪ ،‬شماره‬
‫صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪« :‬سر مقاله »‪ ،‬روزنامه همشهري ‪ ، 52 ،‬پنجم اسفند ‪ ،1386‬ص ‪.4‬‬
‫‪ ‬مقاله ها ‪ :‬نام خانوادگي نويسنده ‪ ،‬نام ‪ ،‬عنوان مقاله ‪ ،‬نام مترجم يا مترجمان ‪ ،‬نام مجله ‪ ،‬دوره يا سال‬
‫‪ ،‬شماره مجله ‪ ،‬شماره صفحه يا صفحات‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬فرخ ‪ ،‬فريدون ‪«،‬پيدايش رمان در ادب» مجله دانشكده ادبيات مشهد‪ ،‬شماره ‪( 3‬پاييز ‪ ، )1381‬صص‬
‫‪. 29 -32‬‬