سيستم هاي اطلاعات مديريت
Download
Report
Transcript سيستم هاي اطلاعات مديريت
سيستم هاي اطالعات مديريت
دانشگاه آزاد اسالمي واحد بناب -كارشناسي ارشد مديريت
•
•
•
•
•
مجموعه درس از سه بخش عمده تشكيل يافته است
سيستم
اطالعات
مديريت
و تركيب اين سه مولفه بنام سيستمهاي اطالعات مديريت
سيستم
• سازماندهي عواملي كه بر يكديگر تاثير داشته و
جهت تحصيل اهداف مشتركي بر روي داده ها
عمليات پردازش را در يك زمان و يا زمانهاي
مختلف را انجام ميدهند تا ستاده مورد نظر را
بدست آورند.
طبقه بندي سيستم ها
•
•
•
•
•
•
•
طبيعي -ساخت بشر
عملكرد ماشين و انسان -عملكرد ماشين به تنهايي
باز -بسته
دائمي -موقت
پايگاهي (استاتيك و تكراري) -غير پايگاهي (وظيفه
خاص)
زير سيستم -فوق سيستم
تطبيق پذير -تطبيق ناپذير
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
سازمان بعنوان يك سيستم :
• داراي اجزاء است
• بين اجزاء روابط متقابل وجود دارد
• ورودي جذب ميكند
• پردازش دارد
• خروجي دارد
• با محيط تعامل دارد
يكي از اهم موارد براي برقراري تعامل مابين اين مولفه ها مديريت
اطالعات در سازمان است .
داده ،اطالعات ،دانش و
خرد
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
•
خرد
دانش
WHY
HOW
اطالعات
WHAT
داده
مفهوم داده ،اطالعات ،و دانش
داده :رشته واقعيتهای عينی و مجرد در مورد رويدادها ،فاقد معنا ،ولی واقعی ،و انباشته شده بعنوان عناصر موردنياز برای تصميم
گيری
اطالعات :داده های مربوط و هدف دار ،توزيع از طريق شبکهنرم افزاری و سخت افزاری ،معنی دار ،دارای ارتباط و هدف ،
قابل تقسيم بندی و محاسبه و اصالح و خالصه شدن
دانش :مخلوط سيالی از تجربيات ،ارزشها ،اطالعات موجود ونگرشهای کارشناسی نظام يافته و ارايه دهنده چارچوب برای
ارزشيابی و بهره گيری از تجربيات و اطالعات ،بوجود آمده در
ذهن
داده :خام و بدون هدف است مانند 2درجه 20 ،متر
اطالع :همان داده با معنا است مانند دمای اتاق 20درجه سانتيگراد است.
دانش
از ترکيب ،تعديل،انسجام و پردازش اطالعات انبوه حاصل ميگردد مانند دانستن روش انجام
يک کار و رويه انجام امور اداری
خرد :فرايندی ست فرا تر از دانش که قابل اندازه گيری و قابل حدس نمی باشد .به
نوعی می توان گفت بينشی است که در برابر مسائلی که رخ نداده و بصورت درست
اتخاذ گردد .يا به تعبيری به کار بستن صحيح دانش را در بلند مدت تا حصول نتيجه را
معرفت می گويند.
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
دانش :ظرفيتهاي انساني هستند كه دست يابي به •
كارآيي را در شرايط گوناگون و نامعين ميسر ميسازد.
دانش را – American Heritage Dictionary
به عنوان آشنايي ،آگاهي و فهمي تعريف كرده است كه از
طريق تحصيل يا تجربه بدست مي آيد
« Howدانش« پاسخگوي «چگونگي ها« ( –
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
• خرد :يك قابليت خاص از عملكرد ذهني انسان است كه
بسيار عميق و بصيرت زياد شكل گرفته است
از طريق فهم
.كه اغلب و نه ضرورتا توسط توسعه رسمي دانش تكميل
شده و شكل مي گيرد.
– جوابگويي «چراها« ( )Whyاست
بادانش ديگران ميتوانيم صاحب دانش شويم ،ولي با خرد ديگران نميت وانيم
خردمند شويم
• داده :از طريق مشاهده و يا تحقيق حاصل ميشود -خام
• داده :واقعي ات ،مق ادير ياموجوديته اي انب رادي ب دون مبه وم ي ا
منظور خاص هستند.
• يك حقيقت خام ،يك نشانه گسسته و رويدادي بي مبهوم
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
• دادهباافزودن5خصلت
)(Contextزمينه–
)(Categorizationطبقهبندي–
)(Calculationمحاسبه–
)(Correctionsاصالح–
به اطالعات (Condensationوجمعشدگي(–
تبديل مي شود
داده ،اطالع و دانش
دانش
مناسب
قابل استفاده
اطالعات
مناسب
قابل استفاده
پردازش
داده
پردازش
عملياتي كه باعث تغيير شكل داده ها ميشوند و در مراحل
مختلف به داده ها اعمال ميشوند
عمليات ورود داده
ثبت داده ها – كد گذاري – مرتب سازي -انتخاب
عمليات تبديل داده
انجام محاسبات رياضي – خالصه سازي – تجمع اطالعات
عمليات خروجي اطالعات
نمايش نتايج – گزارش گيري
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
• اطالعات
• داده پرورده است
• ارزش افزوده دارد
• درون سازماني – برون سازماني
• اطالع ات :داش تههاي س ازماندهي ش دهاي در ي ك مبه وم م خ
ي(
هستند )براي كمك به تصميمگير
انواع اطالعات
شباهی :ایجاد از طریق روابط و مناسبتهای غير رسمی
كتبی :از طریق روابط و مناسبات رسمی به دست می آیند و اطالعاتی مستند هستند که به
صورت گزارشات ،نامه ها و فرمهای اداری مکتوب در می آیند و در مراحل و عملیات
مختلف اداری استباده می شوند و اقدامات الزم بر مبنای آنها انجام می شوند .
خصوصيات اطالعات پردازش شده ()information
)1مربوط بودن( :)relevancyچگونگي كاربرد پيامها به منظور اتخاذ تصميم و حل مشكالت (م خصه مميزه
informationو )data
)2تكامل ( : )completnessنحوه بيان و عرضه پيام
)3اعتبار ( :)validityكبايت اطالعات در بيان آنچه بايد واقعا“ نمايش دهد .
)4ايمني ( : )securityپيام در اختيار كاربراني گذارده شود كه نياز به اطالعات دارند نه ديگران .
)5سرعت ( : )timelinessبا چه سرعتي dataبه informationتبديل شده است .
)6اقتصادي بودن ( : )economyتعيين سطح هزينه تهيه اطالعات الزم در حدي كه بهينه باشد .
)7كارايي ( : )efficiencyتعيين سطح و حد مناسب اطالعات كه به منظور تاميين اطالعات الزم مورد نياز است
.
)8دقت ( : )accuracyميزان و درصد دقيق بودن تهيه اطالعات كه به درصد بيان مي شود .
)9قابليت اتكاء ( : )reliabilityميزان اطمينان به اطالعات در زمان تهيه آن و ميزان انحراف از
استانداردهاي مرتبط و امكان تكرار پذيري .
نظریه اطالعات و مباهیم اساس ی آن
نظریه اطالعات :تعدادی اصول که طی سالهای اخير تکوین یافته و موضوع آن
سنجش تغیيرات حاصله در آگاهی و دانش بوده است و شامل مباهیم زیر است :
)1 اطالعات به عنوان منبع :که واجد بسیاری ویژگیهای منابع دیگر سازمانی نظیر منابع مادی است یعنی
اطالعات قابل تولید ،انبار وتوزیع کردن است .نیز اطالعات یک منبع فناپذیر و تمام شدنی است و مطلوبیت خود را
هنگامی که مورد نیاز نیست از دست می دهد .
)2 تعریف اطالعات :انتخاب مقدار مناسبی از اطالعات خام که برای کاهش جهل و نا آگاهی یا برای کاستن
از جنبه ها و قسمتهای تاریک و نامعلوم در اتخاذ یک تصمیم مورد استفاده قرار می گیرد .
)3مقدار مطلوب اطالعات :این تصورکه اطالعات خام بیشتر منجر به تصمیم گیری بهتراست با توجه به
اختالف در مفاهیم اطالعات خام ،اطالعات و آگاهی ،نادرست است .
اطالعات ،كانون فعاليتهاي حياتي
انسان
پو ل
وقت
اطالعات
روشها
بازار
مواد
دانش
• نوناكا در مدل يكپارچه خود براي ايجاد دانش پويا ،از دانش به عنوان عامل محرك
دروني ياد مي كند .دانش ي كه مفهومي در بر نداشته باشد در واقع اطالعات خواهد
بود و اطالعات زماني به دانش تبديل مي گردد كه توسط اشخاص تفسیر گرديده ،با
عقايد و تعهدات آنها آميخته شده و به آن مفهوم داده شود .به تبع تبديل دانش به
منبع استراتژيك براي رقابت و بقاي سازمانها و جوامع ،نياز به توسعه و اشراف بر
روشهاي خلق ،اشتراك و به كارگیري آن حياتي مي شود .تقاضا براي دانش به نوبه
خود به تقاضا براي افزايش ذخیره دانش و توزيع آن منجر مي گردد .مديريت دانش،
مجموعه اي از فرايندها براي فهم و به كارگیري منبع استراتژيك دانش در سازمان
است.
• مديريت دانش ،رويكردي ساخت يافته است كه رويه هايي را براي شناسايي،
ارزيابي و سازماندهي ،ذخيره و به كارگيري دانش به منظور تامین نيازها و اهداف
سازمان برقرار مي سازد .مديريت دانش ،عالوه بر مديريت اطالعات ،تسهيل در ايجاد
دانش جديد و مديريت روشهاي تسهيم و کاربري دانش را نیز بر عهده دارد .بسته به
اينكه دانش از لحاظ فیزيكي در كجا قرارمي گیرد مي توان آن را به دو نوع دانش
تصريحي و ضمني تقسيمبندي كرد .
دانش تصریحی و ضمنی
• «نوناكا» و نويسندگاني ديگر از جمله «هال» و «آندرياني» دانش تصريحي را دانش ي
مي دانند كه قابل رمزگذاري و كدگذاري بوده و در نتيجه مي توان آن را به
سادگي مخابره ،پردازش و منتقل و درپايگاه دادهها ذخیره كرد .اين نوع از دانش
را مي توان فرم داد و يك فرمول علمي و يا كتابچه راهنما بین افراد سازمان
منتشر كرد .دستورالعملها ،مقررات ،قوانین ،رويههاي انجام كار ،آئیننامهها،
شرح جزئيات و… كه به صورت رسمي در بین افراد سازمان به آساني قابل
انتقال هستند همه دانش تصريحي به حساب مي آيند.
• در مقابل ،دانش ضمني شخص ي بوده و فرموله كردن آن بسيار مشكل است.
اين نوع از دانش كه از طريق تسهيم تجربيات با مشاهده و تقليد اكتس ــاب مي
شود ،ريشه در اعمال ،رويه ها ،تعهدات ،ارزشها و احساسات افراد داشته؛
قابل كد گذاري نبوده؛ از طريق يك زبان مخابره نمي شود .دانش ضمني و
تصريحي مكمل يكديگرند و اين بدين معناست كه براي ايجاد دانش هر دوي آنها
ضروري هستند ،از اين رو آنچه ما دانش مي خوانيم از طريق تعامل بین دانش
ضمني و تصريحي و نه هر كدام به تنهايي ايجاد مي شود .
ارزش اطالعات و دانش در سازمان
• با توجه به توسعه روز افزون سازمانها و فن آوری نیازمندیهای جدید به
اطالعات و فهم دانش سازمانی نیز گسترش می یابد .معماری اطالعات و سیستم
مدیریت دانش می تواند در چگونگی ارائه و نشر اطالعات و دانش بر کارائی
(خوب کار کردن) و اثر بخش ی (کار خوب) سازمان بیافزاید.
• طبق نظر محققین دوره سازمانهای وظیبه گرا به پایان رسیده و الزم است که
سازمان به همان شکلی در تولید دانش کاربردی خود حرکت می کنند در
اشتراک گذاشتن اطالعات و دانش نیز بین کارمندان خود موثر باشند .تا
کارمندان توانایی انجام وظایف متعدد محوله بصورت فرایند گرا را کسب
کنند.
• با توجه به این که اطالعات و دانش در سازمانها هدفمند و فرایند گرا می
باشد لذا در سازمانهای امروزی دانش و سرمایه گذاریهای دانش-پایه از
مهمترین معیار های سنجش رشد سازمان میباشند .بنا به همین دلیل معماری
اطالعات و سیستم مدیریت دانش که با اطالعات و محتوی دانش در سازمان
عجین می باشد می تواند آن را در رسیدن به اهدافش (اثر بخش ی) توامند سازد.
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
الف – مديريت
•
•
•
•
-1نقشها (اطالعاتي،ارتباطي ،تصميم گيري)
-2فعاليتها (سنتي –شبكه اي ،سياسي ،منابع اانساني)
-3مهارتها (فني ،ادراكي،انساني ،سياسي)
-4وظايف(برنامه ريزي ،سازماندهي ،رهبري،
كنترل،و)...
مقدمه اي بر مبحث مديريت اطالعات
اطالعات بيشتر ،دقيقتر ،سريعتر و به روز در آمده ( ، )up to dateبه
در
معناي اطالعات بهتر است .ارزش اين نوع اطالعات مشروط بر آن است كه بتواند
تصميم گيري كمك كند .
ارزش اطالعات در چهار اصل كيبيت ،به موقع بودن ،كميت و مرتبط بودن ( ارتباط
اطالعات با موضوع و زمينه وظايف و فعاليتهاي مديران ) مي باشد .
الزم است مديريت با توجه به ارتباط هزينه توليد كمي و كيبي اطلالعات و ارزش اطالعات
در بهبود مديريت ،ميزان اطالعات مناسب را تعيين كند .
ميزان مناسب اطالعات ،مقداري است كه ارزش آن ،هزينه تهيه اطالعات را بپوشاند .
مبيد بودن اطالعات در پاسخ به چهار پرسش زير سنجيده مي شود :
براي كدام تصميم گيرنده اطالعات سودمند است ؟ اطالعات براي چه تصميمي آماده شده است ؟ اطالعات چگونه براي رفع مشكل و حل مساله كمك خواهد كرد ؟ -در چه زمان و در چه فاصله زماني تصميم ها اتخاذ مي شود ؟
اتخاذ تصميم مديران در سه سطح صورت مي گيرد :
سطوح تصميم گيري مديران
سطح مديران استراتژيك
( تصميم گيري براي
تعيين نوع كاالها و ارائه
خدمات)
سطح مديران تاكتيكي
( تصميم گيري در مورد
چگونگي اجراي عميات و
نحوه ساخت محصوالت )
سطح مديران عملياتي
( تصميم گيري در مورد
اجراي امور وعميات
روزمره )
اطالعات براي
اطمينان خاطر
در مورد وضعيت
هاي بحراني و
غير عادي
اطالعات مربوط به
عمليات داخلي
انواع اطالعات
مورد نياز مديران
اطالعات براي
انتشار
اطالعات خارجي
و برون سازماني
سيستمهاي اطالعاتي
مديريت
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
به سواالتي مانند««اطالعات
)« (Whatچه چيزي»
)« (Whoچه كس ي»
)« « (Whenچه زماني
) « (Whereو«كجا
پاسخ مي دهد
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
سيستمهاي اطالعاتي مديريت
• مديريت داشته ها /اطالعات:
•
-پ ردازش ع م عظيم ي از واقعي ات ب ا ان دكي فعالي ت
انساني
•
ق راردادن داش ته ه ا در ي ك چ ار چ وب س ازماندهيشده
اطالع رساني مردمي
اطالع رساني سازماني
On Line فروش بليط
E-Commerce
E-Business
ERP (Enterprise Resource Planning)
Remote Education (R.E)
آموزش راه دور
Simulation
GPS GIS
INS
نظام
آمارهاي ثبتـي
انتقال اطالعات سنسورها
وتبديل به هشدار
ITS
در سازمانIT
AVL
( Intelligent Transportation Systems)
SCM( Supply Chain Management)
CRM (Customer Relationship Management)
Networking
بستر مخابراتي
Extranet
Information Systems (IS)
EIS
DSS
MIS
OAS
TPS
Intranet
Internet
Web Site
وب سايت
E-Mail
پست الكترونيك
Discussion Groups
گروههاي گفتگو
News Groups
Chat
گفتگوTelephony گروههاي خبري
تلفن اينترنتي
...
...
تعريف سيستم اطالعاتی
سيستم اطالعات مديريت ،سيستمي است كه اطالعات را برای يک
هدف مشخص ( تصميم گيري مدير) جمع آوری ،پردازش ،تحليل و
منتشر می کند.
روشی منظم و سازمان يافته که در قالب آن ،اطالعات ضروری به
موقع جمع آوری ،طبقه بندی ،تجزيه وتحليل می شود و در اختيار
مديران و تصميم گيرندگان در سازمان قرار می گيرد .از اينرو
نتيجه اطالع رسانی در سازمان از اهميت خاصی در فرايند تصميم
گيری برخوردار است .
تعريف سيستم اطالعاتی
سيستمي منسجم براي تهيه اطالعات به منظور
حمايت از برنامه ريزي ،كنترل و عملكرد سازمان
است.داده هاي سيسستم از داخل و خارج سازمان تامين
ميشود .با افراد،شيوه ها و تجهيزات ،مدلها و داده ها كار
ميكند.
تعريف سيستم اطالعاتی
سيستمی است که به کمک دو فرايند پااليش و متراکم سازی ،اطالعات خام را پس از
پردازش به صورت اطالعات و آگاهی در می آورد و بر مبنای زمانی منظم ،به منظور
تصميم گيريهای الزم در اختيار طبقات مختلف مديران در سازمان ( مديران اداری ،
اجرايی و عملياتی ) قرار می دهد .
تعريف سيستم اطالعاتی
سيستمي كه كنترل و بازسازي اطالعات را از محيطهاي عملياتي بر عهده
دارد بنحوي كه با سازماندهي و انتخاب دادهها ،اطالعات الزم را جهت اتخاذ
تصميم ،برنامه ريزي و كنترل مديران آماده مي سازد
تعريف سيستم اطالعاتی
• سيستم اطالعات مديريت :
• سيستمي جامع و يكپارچه ،رايانه محور ،كاربر -ماشين است كه
حاصل كار آن پشتيباني از تصميمات مديريت و سازمان است.
تعريف سيستم اطالعاتی
)1مجموعه اي شامل پايگاههاي اطالعاتي و شبكه ارتباطي كه در سطح وسيع در يك سازمان در بر گيرنده كليه فعاليتها و
وظايف سازمان است و بدين ترتيب قادر است اطالعات مورد نياز مديران را به صورتهاي مختلف ( پيامهاي كتبي ،
شباهي و نمايش ي قابل ادراك ) فراهم كند .
)2يك نظام رسمي در سازمان كه گزارشهاي الزم را براي فرايند اخذ تصميم مديريت فراهم مي كند .اين نظام داده هاي
الزم را جمع آوري ،پردازش و منظم مي كند تا به هنگام نياز مديران بتوانند اطالعات تهيه شده را بازيابي و مورد
استباده قرار دهند .
)3تركيبي از كوششهاي انساني با استباده از ابزار كامپيوتري به منظور جمع آوري ،نگهداري و بازيابي اط العات به منظور
بهره گيري از سيستمهاي ارتباطي براي اداره مطلوب فعاليتهاي سازمان .
)4نظامي كه اطالعات را از دنياي محيطي و محاطي فراهم مي كند و پس از تنظيم دراختيار مديران سازمان مي گذارد تا
تصميم هاي صحيحي اتخاذ كنند .
نقش MISدر سازمانها
•
•
•
•
•
•
نظارت و كنترل دقيق بر فعاليتهاي سازمان
كاهش حدس وگمان در تصميم گيريها
امكان برنامه ريزي استراتژيك
فيدبك از نتايج تصميمات
كاهش سطوح مديريت
كاهش هزينه
ساختار کلی يک سيستم اطالعاتی
خروجی
پردازش
باز خورد
ذخيره سازی
ورودی
اهداف سيستم اطالعات مديريت
نگهداري و
تمركز اطالعات ( جهت تسهيل در اجراي مديريت بهينه با اداره و كنترل هزينه هاي ايجاد ،پردازش ،
دستيابي به اطالعات با تاكيد بر طراحي و ايجاد بانكهاي عظيم اطالعاتي و مرتبط با نظام اطالعات مديريت )
برنامه ريزي و ارائه خدمات متمركز( شامل سخت افزارها ،نرم افزارها و آموزش نيروي انساني جهت اجراي
وظايف فوق )
اداره امور ارتباطات و نظام انتقال اطالعات ( از طريق ايجاد خط مشيها و روشها و نيز نگهداري و به روز در
آوردن اسناد و مدارك و مستندات مربوط )
بهبود نظامهاي اطالع رساني
بهينه سازي ارتباطات و گزارشهاي مجريان و بازخورد اطالعاتي آنها
افزايش بهره وري و كاهش بوروكراس ي و تشريبات اداري
بهينه سازي تصميم گيري ،برنامه ريزي و كنترل
بهبود كيبيت و كميت اطالعات و نحوه مديريت اين اطالعات
خصوصيات سيستمهاي اطالعات مديريت مطلوب
جريان اطالعات از اليه هاي باالي سازمان به پايين و از پايين به باال انجام مي شود .
گزارش دهي و گزارش گيري بطور مناسب انجام مي شود .
در تحصيل دانش و تكنولوژي اطالعات ،خوداتكايي به دست مي آيد .
اطالعات به روز در آمده ،دقيق و سريع تهيه مي شود و در اختيار مديران قرار مي گيرد .
اطالعات به افراد مناسب ،در مكانها و زمانهاي مناسب انتقال پيدا مي كند
از اطالعات مكرر و فرعي جلوگيري مي شود .
داليل بكارگيري سيسستمهاي اطالعاتي
•
•
•
•
•
غلبه بر محدوديتها فكري در پردازش و ذخيره سازي
محدوديتهاي دانش -وقتي دانشهاي متفاوت نياز است
كاهش هزينه
حمايت فني –محاسبات بعضا پيچيده است.
حمايت كيفيتي -ارتقاء كيفيت تصميمات
طبقه بندي اطالعات
اهداف
سازمان
گ زارشات
ب رنامه اس رتات ژيكي
داده ها بيشرت جنبه حميطي
مدي ران اس رتات ژيك
دارد
گ زارشات
داده ها ت ركييب از داده
ب رنامه ري زي تاكتيكي
هاي حميطي و سازماين
مدي ران مياين
گ زارشات
داده ها يشرت از جنس
ب رنامه ري زي عمليايت
سازماين
مدي ران عمليايت
داده هاي ع وامل حماطي سازمان
انواع تصميمات در سازمان
• ماهيت تصميم ها در سازمان
• الف -تصميمات ساخت يافته
–
–
–
–
–
مسائل معمولي و تكراري
داراي راه حلهاي استاندارد
روشهاي رسيدن به بهترين راه حل شناخته شده است
هدفها به وضوح تعريف شده اند
مدير از پشتيباني دفتري ،پردازش داده ها و مدلها بهره مي برد
انواع تصميمات در سازمان
•
•
•
•
•
نمونه تصميمات ساخت يافته
تحليل و بررسي بودجه
گزارشات پرسنلي
مكان يابي انبار
ثبت سفارش
انواع تصميمات در سازمان
• ب-
–
–
–
–
تصميمات ساخت نيافته
هدفها كامال روشن و صريح نيستند
مسائلي پيچيده هستند
راه حل روشني ندارند
بيشتر بصيرت افراد مبناي تصميم گيري است
انواع تصميمات در سازمان
•
•
•
•
انواع تصميمات ساخت نيافته
توسعه فناوري جديد
استخدام مدير خريد
برنامه ريزي تحقيق و توسعه
انواع تصميمات در سازمان
• مسائل نيمه ساخت يافته
• فضائي ميان ساخت يافتگي و ساخت نيافتگي
• حل اين مسائل مستلزم استفاده توام از روشهاي استاندارد و
قضاوتهاي شخصي است
انواع تصميمات در سازمان
• انواع تصميمات نيمه ساخته يافته
•
•
•
•
كنترل موجودي انبار
طرح استقرار كارخانه
برنامه ريزي توليد محصول جديد
زمانبندي پروژه
طبقه بندي سيستمها
اين سيستمهای اطالعاتی مبتنی بر رايانه ( ) CBISمیباشند.
• سيستم پردازش تراکنش ( ) TPS
• سيستم اطالعاتی مديريت ( ) MIS
• سيستم تصميم يار ( ) DSS
• سيستم اطالعات اجرايی ( ) EIS
• سيستم اطالعات حسابرسی ( ) AIS
• برنامه ريزی منابع سازمانی ( )ERP
• …
طبقه بندي سيستمها
طبقه بندي سيستمها
•
•
•
•
(Transaction Processing Systems) TPS
سيستمی است که فعاليتهای ابتدايی و تراکنش سازمان را کنترل می
کند.
اين سيستم سرعت فعاليتهای تجاری را افزايش میدهد و هزينه
کارهای دفتری را کاهش میدهد.
در اواسط دهه 1950برای کنترل تراکنش های معمول و نگهداری
پايگاه های داده استفاده شد.
–
–
–
–
ساده هستند و جنبه عمومي دارند
با اختالف كمي در اكثر سازمانها بكار گرفته ميشوند
معموال ساختار منابع موجود و توانهاي آتي آنها را پيگيري مي كند
مثال :سيستم ساده حسابداري ،انبار داري و يا حقوق
طبقه بندي سيستمها
• )(Management Information Systems
• در اواسط دهه 1960در تجارت محبوب واقع شد.
– اطالعات را با هدف حل مشكالت مديريت آماده مي كند
– يك مجموعه از سيستمهاي بهم متصل است كه از يك پايگاه داده مجتمع
بهره ميجويند
• سيستمی مبتنی بر رايانه است که برای کاربرانی با نيازهای مشابه
اطالعات را در دسترس قرار می دهد.
– کاربران معموال افراد رسمی يک سازمان هستند.
– آنچه که در گذشته اتفاق افتاده است را توصيف می کند.
– به مديران کمک می کند که “کارها را درست انجام دهند”.
ساختار يک MIS
محيط بيرونی
حل کنند گان مشکل
سازمانی
نرم افزار گزارش نويس
مدلهای رياضی
پايگاه داده
اطالعات
داده
محيط بيرونی
•سيستمهاي پستيبان تصميم (Decision Support Systems) DSS
يک سيستم اطالعاتی است که يک مدير يا گروه کوچکی از مديران را در حل يک
مشکل نيمه ساخت يافته با فراهم کردن اطالعات يا دادن پيشنهاد ياری می کند و
امکان ارتباط آسان بين کاربر و سيستم را فراهم می کند.
اولين بار در سال 1971توسط Scott Mortonو Gorryابداع شد.
•
•
•
•
مفهوم سيستم حمايت از تصميم
سيستمهاي مبتني بر كامپيوتر كه با استفاده از داده ها و
مدلها مسائل ساخت نيافته را حل ميكنند.
هر سازمان بايد يك سيستم اطالعات مديريت عالي براي
مديران باال و يك سيستم حمايت از تصميم براي بازاريابي
،مالي و .....باشد.
تجزيه و تحليل ريسك براي تصميم گيري تا بصيرت
مديريت و قضاوت را جوالن دهد.
DSS
•
•
•
•
•
داليل استفاده از سيستم پشتيبان تصميم
وجود شرايط اقتصادي بي ثبات
موج فزاينده رقابت داخلي و خارجي
كيفيت باالي تصميم
افزايش بهره وري
طبقه بندي سيستمها (ادامة)
• سيستمهاي پستيبان تصميم (Decision Support Systems) DSS
• از چندين بانك اطالعاتي (شامل بانكهاي خارجي) بهره ميجويد
• مدير با استفاده از يكسري فيلترها اطالعات مرتبط را استخراج ميكند
مدير (تصميم گير)
آناليز
داده ها
مدلسازي
داده مورد نيازآناليز
دريافت
داده
پايگاه داده
ساختار کلی يک DSS
محيط بيرونی سازمان
حل
کنندگان
مشکل
اعضای
ديگر
گروه
مدل
رياضی
سيستم
نرم افزار
group
ware
نرم افزار
گزارش نويس
پايگاه
داده
سيستم تصميم يار
محيط بيرونی سازمان
اطالعات
ارتباطات
داده
:توضيحات
Executive Information System
)(EIS
• اين واژه برای اولين بار در دهه 1970در دانشگاه MIT
مورد استفاده قرار گرفت.
• EISاولين بار توسط شرکتهای بزرگ به منظور ايجاد
تمايز رقابتی به کار گرفته شد.
Executive Information System
)(EIS
• نوع خاصی از DSSاست که به تصميم گيری در سطوح
باالی سازمانی کمک می کند.
• EISبه مديران سطح باالی سازمان تصوير دقيقی از
عملکرد سازمان و خالصه ای از فعاليت های رقبا را نشان
می دهد.
• کار کردن با اين سيستم راحت است و اطالعات را به
گونهای ارائه میدهد که به راحتی قابل دريافت میباشند(.
بصورت گراف ،نمودار و )...
•
•
•
•
•
چرا EIS
ايجاد ديدگاه سازماني از عمليات سازمان
ايجاد يك واسطه نزديك به كاربر در انواع سبكهاي تصميم
گيري
تهيه كنترلهاي كاراو به موقع
و......
طبقه بندي سيستمها(ادامة)
• سيستمهاي اطالعاتي مديران عالي
– اطالعات از نواحي مختلف عملياتي جمع آوري ميشود
– از اطالعات خارجي استفاده مي كند
– فاكتورهاي حساس موفقيت را تحت كنترل دارد
– در موقع بروز مشكالت و استثنائات گزارش ميدهد
– رابط كاربر گرافيكي ساده دارد
فعاليت های پيش نياز EIS
نيازهای
اطالعاتی
استانداردهای IT
تحليل سازمان
مدل دادهای
شرکت
نقشه سيستم
اطالعاتی
سيستم های خريد و
کارآيی
EIS
•
•
•
•
سيستمهاي خبره
هنگامي كه سازمان با مسئله پيچيده اي روبه رو است
معموال مشاوره و راهنمائي افراد خبره مفيد واقع خواهد
شد.
افراد دانش و تجربه ويژه اي در زمينه مسائل دارند و
نسبت به راهكارها ،فرصتها ،موفقيتها ،سود و زيان و...
آگاهي دارند
در واقع سيستمهاي خبره تالش ميكنند مانند افراد خبره
مشاوره الزم را به سازمان ارائه نمايند.
طبقه بندي سيستمها (ادامة)
• سيستمهاي خبره (Expert Systems ) ES
سيستمهاي خبره بر خالف سيستمهاي تصميم يار خود برخي
از تصميمات را ميگيرند
وقتي قابل استفاده هستند كه سيستم بصورت كامل قابليت
مدلسازي داشته باشد
در مورد سيستمهاي تخصصي با دامنه محدود كاربرد دارند
(مثال :كنترل سيستم برق يك كارخانه)
اطالعات درخواستی
Workstationاجرايی
ساختار يک EIS
پايگاه داده اجرايی
نمايش اطالعات
Workstationهای
اجرايی ديگر
Workstationهای
اجرايی ديگر
اخبارو توصيف
وضعيت جاری
در دسترس قرار
دادن اطالعات
شرکت
پردازنده مرکزی
وابسته به سازمان
داده ها و اطالعات خارجی
پايگاه داده وايسته به
شرکت
نامه های الکترونيکی
کتابخانه نرم
افزاری
مقايسه سيستمها
•
ابعاد
سيستم پردازش TPS
سيستم MIS
•
•
كاربرد
ليست حقوق
اطالعات فروش
پيش بيني فروش
كنترل توليد
برنامه ريزي
استراتژيك
•
تمركز
داده هاي اداري
اطالعات
تصميم
كنترل
•
•
پايگاه
داده
منحصر به نرم افزار
تعامل با برنامه
نويسان
داشتن دانش الزم
دسترسي بالرنگ
•
•
توانائيهاي
تصميم گيري
بعد تصميم گيري
ندارد
مشكالت روتين
مسائل نيمه ساخت
يافته
•
نوع اطالعات
خالصه گزارش
گزارش ادواري
سيستم DSS
اطالعات حمايتي
سيستم EIS
پويشهاي
محيطي
شاخصهاي كليدي
چرا سازمانها به سيستمها نياز دارند؟
•
•
•
•
•
•
•
نوع صنعت يا تجارت
جايگاه آن در چرخه عمر صنعت -معرفي ،رشد،بلوغ،افول
اندازه سازمان – در هر مرحله بحران وجود دارد و كار سيستم
تامين اطالعات براي رفع بحران است .در مراحل اول سيستم
بصورت شفاهي وجود دارد.
وضعيت فعلي فناوري –سازمانها مراحل رشد سازمان و محصول
را پله به پله طي نمي كنند
سبك مديريت –سبك رسمي تر ،سيستمي تر
وسعت جغرافيايي سازمان
اثرهاي سياسي و اقتصادي
نيازهاي اطالعاتي سازمانها
•
•
•
•
نيازهاي اطالعاتي سازمان-
نيازهاي اطالعاتي در واقع جهت گيري طراحي و استقرار
سيستمهاي اطاعاتي سازمان را نشان ميدهد.
كاربران بهترين تعيين كنندگان نيازهاي سازمان هستند ولي اغلب
امكان تعريف نيازهاي اطالعاتي براي آنها ميسر نيست .
راهبردها ،هدفها ،استراتژيها و ....تعيين كننده نيازهاي اطالعاني
سازمان هستند
•
•
•
•
•
راهبردي براي تعيين نياز اطالعاتي
نياز است سطوح سه گانه زير بوجود آيد:
نيازهاي اطالعاتي سازمان
نيازهاي اطالعاتي پايگاه داده ها
اطالعات مورد نياز كاربران
•
•
•
•
•
نيازهاي اطالعاتي سازمان
نياازهاي اطالعاتي بانك اطالعاتي ،بخشي كه كاربران آن
را درك ميكنند ،بخشي كه مربوط به معماري سخت
افزاري و نرم افزاري
نيازهاي كاربري –
اجتماعي اطالعات مورد نياز براي پذيرش شغلي ،نسئوليت
اجتماعي خط مشي سازماتي
فني – نيازهاي اطالعاتي براي انجام شغل
• در تعيين اطالعات مورد نياز بايد توجه كرد روش ما :
به تحليلگر كمك كند مرز مسئله را مشخص سازد
به جستجوي موثر در حوزه مسئله كمك كند
در غلبه بر عوامل موثر ايجاد كننده انحراف كمك كند
به كاربر كمك كند بر آموخته هاي خود اضافه كند
اطمينان بر كامل بودن و صيحيح بودن به داده ها را ايجاد
كند.
• راهبردها براي تعيين نيازهاي اطالعاتي
• پرسش
چرخه حيات سيستمها
• چرخه عمومي حيات سيستمها
• تفاوت سيستمهاي اطالعاتي
مطلوبيت
و كارآيي
• استهالك فيزيكي صورت نمي گيرد
• معموال مورد تجديد نظر قرار ميگيرند
زمان
استهالك
اشباع
رشد توسعه
چرخه حيات سيستمهاي اطالعاتي
مطلوبيت
و كارآي ي
استفاده از بانكهاي اط العايت
زمان
بلوغ
مديريت
اط العات
جتم ع وادغام كنرتل
توسعه شروع
چرخه توسعه سيستمهاي اطالعاتي
• مدل آبشاري Waterfall
طراحي تفصيلي
(جزئيات)
برنامه نويسي و تست
واحدهاي سيستم
ادغام واحدها و
تست كل سيستم
استقرار سيستم و
پشتيباني
تجزيه و تحليل و
تعريف خواسته ها
طراحي مفهومي
(ساختار)
چرخه توسعه سيستمهاي اطالعاتي
• مدل Sashimi
تجزيه و تحليل و تعريف خواسته ها
طراحي مفهومي (ساختار)
طراحي تفصيلي (جزئيات)
برنامه نويسي و تست واحدها
ادغام واحدها و تست كل سيستم
استقرار سيستم و پشتيباني
چرخه توسعه سيستمهاي اطالعاتي
• مدل Staged delivery
تجزيه و تحليل و
تعريف خواسته ها
طراحي مفهومي
(ساختار)
مرحله -1طراحي جزئيات ،برنامه نويسي و
تست و تحويل
مرحله -2طراحي جزئيات ،برنامه نويسي و
تست و تحويل
مرحله -nطراحي جزئيات ،برنامه نويسي و
تست و تحويل
چرخه توسعه سيستمهاي اطالعاتي
• مدل Evolutionary prototyping
مفاهيم اوليه
طراحي وساخت
نمونه اوليه
بهبود نمونه تا رسيدن به
وضعيت قابل قبول
تكميل و تحويل
نمونه
چرخه توسعه سيستمهاي اطالعاتي
Cumulative
cost
• مدل حلزوني
Progress
through steps
Determine
objectives,
alternatives,
constraints
Risk
Analysis
Risk
Analysis
Commitment
Review
Partition
Risk
Analysis
Risk
Analysis
Evaluate alternatives,
identify, resolve risks
Operational
Prototype 1 Prototype 2 Prototype 3 Prototype
Simulations, models, benchmarks
Requirement plan
life-cycle plan
Development Plan
Concept of
Operation
Requirement
Validation
Software
Product
Design
Plan next phase
Integration and Test
Plan
Detailed
Design
Software
Requirements
Design validation
and verification
Implementation
Acceptance
Test
Integration
Test
Code
Unit
Test
Develop, verify
next-level product