Transcript مدیریت دانش و

‫مدیریت دانش‬
‫پرتا ل سالمت‬
‫‪‬‬
‫کارشناسی ارشد فناوری اطالعات سالمت‬
‫پاییز ‪91‬‬
‫شکارچی‬
‫دانش‬
‫دانش عبارت است از ایده ها ‪ ،‬فهم و درسهای اموخته شده در طول زمان ‪.‬‬
‫دانش فهمیده می شود وفرد دانش را از طریق تجربه ‪ ،‬استدالل ‪ ،‬بصیرت‬
‫یادگیری ‪ ،‬خواندن ونوشتن به دست می آورد‪ .‬اطالعات زماني به دانش‬
‫تبدیل مي گردد كه توسط اشخاص تفسیر گردیده‪ ،‬با عقاید و تعهدات آنها‬
‫آمیخته شده و به آن مفهوم داده شود ‪.‬‬
‫دانش تصریحی‬
‫دانش تصریحي را دانشي مي دانند كه قابل رمزگذاري و كدگذاري‬
‫بوده و در نتیجه مي توان آن را به سادگي مخابره ‪ ،‬پردازش و‬
‫منتقل و درپایگاه دادهها ذخیره كرد‪ .‬این نوع از دانش را مي توان‬
‫فرم داد و مانند یك فرمول علمي و یا كتابچه راهنما بین افراد‬
‫سازمان منتشر كرد ‪ .‬دستورالعملها‪ ،‬مقررات‪ ،‬قوانین‪ ،‬رویههاي‬
‫انجام كار‪ ،‬آئیننامهها‪ ،‬شرح جزئیات و… كه به صورت رسمي در‬
‫بین افراد سازمان به آساني قابل انتقال هستند همه دانش تصریحي به‬
‫حساب مي آیند‪.‬‬
‫دانش ضمنی‬
‫در مقابل‪ ،‬دانش ضمني شخصي بوده و فرموله كردن آن بسیار مشكل است‪ .‬این‬
‫نوع از دانش كه از طریق تسهیم تجربیات با مشاهده و تقلید اكتســـاب مي شود‪،‬‬
‫ریشه در اعمال ‪،‬رویه ها ‪،‬تعهدات ‪ ،‬ارزشها و احساسات افراد داشته؛ قابل كد‬
‫گذاري نبوده؛ از طریق یك زبان مخابره نمي شود ‪ .‬دانش ضمني و تصریحي‬
‫مكمل یكدیگرند و این بدین معناست كه براي ایجاد دانش هر دوي آنها ضروري‬
‫هستند‪،‬‬
‫‪Knowledge Management‬‬
‫مدیریت دانش بر شناسایی دانش و ارائه آن‬
‫تاکید می ورزد ‪ ،‬به روشی که بتواند به صورت‬
‫رسمی به اشتراک گذاشته شود و درنتیجه دوباره‬
‫مورد استفاده قرارگیرد‪.‬‬
‫تعریف مدیریت دانش‬
‫مدیریت دانش طیف وسیعی از فعالیتها است که برای مدیریت ‪،‬مبادله‬
‫‪،‬خلق یا ارتقای سرمایه های فکری در یک سازمان به کار می رود‬
‫از نظر سیمن (‪)1999‬مدیریت دانش طراحی هوشمندانه فرایندها ‪،‬‬
‫ابزارها‪ ،‬ساختارها‪،‬وغیره با قصد افزایش ‪ ،‬نوسازی ‪،‬اشتراک یابهبود‬
‫استفاده از دانش است ‪.‬‬
‫تاریخچه وعلل پیدایش مدیریت دانش‬
‫نخستین بار در سال ‪ 1986‬کارل ویگ درکتاب خود از‬
‫مدیریت دانش نام برد اما قبل از وی پیتر دراکر ‪،‬تافلر‬
‫وسایرین نیز به طور ضمنی ظهور این پدیده را بشارت‬
‫داده بودند‪.‬‬
‫واتسون (‪)2002‬در کتاب خود به سه مرحله مشخص در تمدن بشری و‬
‫چهارمین مرحله ای که اخیرا مطرح شده است اشاره می کندکه عبارتنداز‬
‫عصرکشاورزی ‪،‬عصر صنعت‪ ،‬عصر اطالعات که در اواخر قرن‬
‫بیستم آغاز شد وپیش بینی می نماید که قرن بیست ویکم شاهد توسعه‬
‫جوامع برمبنای ایده ها و خالقیت ها باشد‪.‬‬
‫در دسته بندي اي كه از سوي صاحب نظران كسب و كار ارايه گرديده‪:‬‬
‫‪ 1981‬تا ‪1990‬را دهه جنبش كيفيت (تاكيد بر اينكه براي دستيابي‬
‫به كيفيت بهتر‪ ،‬همه كاركنان بايد از قدرت فكري خود بهتر استفاده‬
‫كنند)‬
‫‪ 1991‬تا ‪ 2000‬را دهه مهندس ي مجدد (استفاده از فناوري براي‬
‫بهبود فرايندهاي كسب و كار و كاهش هزينه ها)‬
‫‪ 2001‬تا ‪ 2010‬را دهه مديريت دانش لقب داده اند‬
‫اهميت فزاينده دانش در عصــر حاضر‪ ،‬سازمانها را ناگزير مي سازد‬
‫تا نسبت به معاني اي چون خالقيت تكنيك ‪ ،‬خالقيت در محصول‬
‫يا فرايند و خالقيت سازماني يا استراتژيك‪ ،‬با تعمقي بيشتر‬
‫بينديشند‪ .‬اين موضوع سازمانها را با چالشهايي در زمينه چگونگي‬
‫پ ــردازش دانش و ايجاد آن مواجه مي سازد ‪.‬‬
‫به طور خالصه چهار عامل عمده در ظهور این پدیده عبارتند از ‪:‬‬
‫‪-1‬گذر از عصرسلطه سرمایه های مادی به سرمایه های فکری‬
‫‪-2‬افزایش خارق العاده درحجم اطالعات ‪،‬ذخیره الکترونیکی آن‬
‫وافزایش دسترسی به اطالعات‬
‫‪-3‬تغییر هرم سنی جمعیت وخطراز دست دادن دانش سازمانی به‬
‫واسطه بازنشستگی کارمندان ‪.‬‬
‫‪-4‬تخصصی تر شدن فعالیت ها‬
‫درباره دانش و مدیریت دانش‬
‫‪‬استنفورد رومر‪ ،‬دانش را تنها منبع بيپایاني نامید كه با استفاده بیشتر‪ ،‬حجم‬
‫آن بیشتر ميشود‪.‬‬
‫‪‬یكي از مدیران ارشد شركت "هیولت پاكارد" ميگوید‪" :‬اگر هیولت پاكارد‬
‫ميدانست كه چه چیزهایي را ميداند‪ ،‬سود دهياش سه برابر ميشد‬
‫‪‬شرکتها بطور روزافزون برپایه دانسته های خود از یکدیگر فاصله می گیرند‬
‫‪‬به نظر لیوبویتس (‪)1999‬گلوگاه سازمانهای فعلی مدیریت سرمایه ونیروی‬
‫کار نیست بلکه مدیریت دانش پرسنل در محیط سازمان می باشد‬
‫‪‬مجله فورچون در سال ‪1994‬طی مقاله ای به شرکتها یاداوری کرد که به‬
‫انچه می دانند که سرمایه های فکری است بیش از آنچه دارند که سرمایه های‬
‫مادی است اهمیت بدهند‬
So much to
know, so little
time!
‫مدیریت دانش فرایندی است که به سازمانها کمک می کند تا اطالعات و‬
‫مهارتهای مهمی را که به عنوان حافظه سازمانی محسوب می شودو به‬
‫طور معمول به صورت سازماندهی نشده وجوددارند‪،‬شناسایی ‪ ،‬انتخاب ‪،‬‬
‫سازماندهی ‪ ،‬ومنتشر نمایند‬
‫این امر سازمان را برای حل مسائل یادگیری ‪ ،‬برنامه ریزی راهبردی و‬
‫تصمیم گیریهای پویا به صورت کارا و موثر قادر می سازد ‪.‬‬
‫مدیریت دانش اگر چه یک فرایند است اما مراحل آن خود به صورت‬
‫فرایندهای دیگر می باشد ‪Bouthillier‬و ‪shearer‬فرایندهای‬
‫مدیریت دانش را در مدل مفهومی خود چنین برشمرده اند‬
‫‪-1‬اخذ دانش‬
‫‪-2‬ایجاددانش جدید‬
‫‪-3‬ذخیره وسازماندهی دانش‬
‫‪-4‬به اشتراک گذاری دانش‬
‫‪-5‬استفاده از دانش‬
‫مدیریت دانش =مدیریت اطالعات‬
‫مدیریت دانش =مدیریت اطالعات‪+‬خبرگی ودانش انسانی‬
‫تعریف دیگری از مدیریت دانش ‪:‬‬
‫یافتن راهی جهت خلق)‪(create‬‬
‫شناسایی )‪(Identify‬‬
‫کسب ) ‪(Capture‬‬
‫اشتراک )‪(Share‬‬
‫توزیع ) ‪(Distribute‬‬
‫دانش سازمانی به افراد نیازمند آن‬
‫ارزیابی دانش‬
‫ارزیابی دانش عبارت است از فراهم شدن امکان اندازه گیری سطح‬
‫دانایی که زمینه ارتقا و توسعه دانایی را فراهم می سازد و امکان‬
‫بازخورد مناسب برای تصحیح در دیگر مولفه های مدیریت دانایی را‬
‫ممکن می سازد‪.‬‬
‫مدیریت دانش شامل ‪ 3‬عنصر اصلی است ‪:‬‬
‫پرسنل –فرایندها وساختارهای سازمانی‪-‬فناوری‬
‫پرسنل‪ :‬از مهمترین ارکان سیستم اطالعات و مدیریت دانش هستند و جهت‬
‫استخراج دانش ضمنی و تبدیل آن به دانش صریح و بر عکس آموزش پرسنل و‬
‫فرهنگ سازی از مهمترین عوامل حصول نتیجه سیستم است‪ .‬و این کار از طریق‬
‫آموزش مدیران عالی‪ ،‬مدیران‪ ،‬پرسنل متخصص‪ ،‬پرسنل تولید اطالعات و کاربران‬
‫نهایی هر کدام بسته به نیاز سازمانی خود بدست می آید‬
‫‪‬‬
‫ساختارو روابط سازمانی ‪:‬‬
‫شناسایی فرآیندهای تولید‪ ،‬بازنگری‪ ،‬تغییر‪ ،‬تایید‪ ،‬تغییر‪ ،‬ذخیره‪ ،‬ارائه و نشر‬
‫اطالعات که منجر به تولید و انتقال دانش در سازمان می شود‬
‫تعدیل و بهینه سازی فرآیندهای فوق الذکر به مدد فن آوری اطالعات‪ ،‬اصول‬
‫معماری اطالعات‪ ،‬مهندس ی مجدد و مدیریت دانش‬
‫فناوری ‪:‬ابزار و تمهیداتی که دسترسی به دانش‪ ،‬ذخیره و تولید دانش‬
‫را آسان میکنند‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫راهبردهای مدیریت دانش‬
‫‪ -1‬راهبرد دانش بعنوان راهبرد کسب وکار که روشی جامع و با وسعت سازمانی‬
‫برای مدیریت دانش است‪ ،‬که بیشتر بعنوان یک محصول در نظر گرفته میشود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -۲‬راهبرد مدیریت سرمایههای فکری که بر بکارگیری و ارتقای سرمایههایی که‬
‫از قبل در سازمان وجود دارند‪ ،‬تاکید دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -۳‬راهبرد مسئولیت برای سرمایه دانش فردی که از کارکنان حمایت و آنها را‬
‫ترغیب میکند تا مهارتها و دانش خود را توسعه دهند و دانش خود را با یکدیگر‬
‫درمیان گذارند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -۴ .‬راهبرد خلق دانش که بر نوآوری و آفرینش دانش جدید از طریق‬
‫واحدهای تحقیق و توسعه تاکید میکند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -۵‬راهبرد انتقال دانش که بعنوان بهترین فعالیت در بهبود کیفیت‬
‫امور و کارایی سازمان مورد توجه قرار گرفتهاست‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -۶‬راهبرد دانش مشتری‪ -‬محور که با هدف درک ارباب رجوع و‬
‫نیازهای آنها بکار گرفته میشود تا خواسته آنها به دقت فراهم شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تاکتیکهای اصلی مدیریت دانش‬
‫‪‬‬
‫‪-1‬جوامع کاری‬
‫‪‬‬
‫‪-2‬انتقال تسهیل شده دانش‬
‫‪‬‬
‫‪-3‬پیوستگی ارتباطات‬
‫‪‬‬
‫این تاکتیک جهت حل مشکالت ‪،‬نیاز به تسهیم عقاید ‪ ،‬تبادل منابع ‪ ،‬ابداع‬
‫فرایندهای بهبود یافته ویافتن راه حل رامدنظر داردامروزه این امر را می توان‬
‫بااستفاده از اینترنت و فن اوری های ارتباطی که توزیع اطالعات منابع ومواد‬
‫راتسهیل می کنند داشت ‪ .‬هدف این تاکتیک برقراری ارتباط بین افراد و‬
‫سرمایه های عقالنی است تا افراد بتوانند با کمک یکدیگر اهداف قابل اندازه‬
‫گیری را تنظیم نمایند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫دراین تاکتیک به تعیین اهداف قابل اندازه گیری وقابل وصول درون یک‬
‫سازمان یابین سازمانها تاکید می شود‬
‫‪‬‬
‫این تاکتیک براموزش افراد وتوانمندکردن انها بر استفاده از افراد‬
‫متخصص در ارشیو کردن بهترین کارهای مبتنی برشواهد واستفاده از‬
‫فناوری های اطالعات وارتباطات چند رسانه ای تاکیددارد‪.‬‬
‫متخصصان ‪fkt‬راویان تولیدکنندگان ومربیان دانش سازمانی هستند‬
‫‪‬‬
‫این تاکتیک برارتباطات رسمی و غیررسمی به منظور پشتیبانی از انتقال دانش‬
‫ضمنی و تصریحی درون یا بین سازمانها تاکیددارد‪.‬تسهیم دانش رسمی بین دو‬
‫قسمت بزرگ از یک سازمان نمونه ای از این تاکتیک است‬
‫مزایای کاربرد مدیریت دانش‬
‫افزایش کارایی سازمان‬
‫ارائه خدمات بهتر به مشتریان‬
‫منافع حاصل از رشد و نواوری‬
‫‪‬‬
‫خالقیت و نوآوری‬
‫‪‬‬
‫خالقیت پیدایي و تولید یك اندیشه و فكر جدید است در حالي كه‬
‫نوآوري عملي ساختن اندیشه و فكر آن است‪ .‬خالقیت اشاره به قدرت‬
‫ایجاد اندیشه هاي نو دارد و نوآوري به معناي كاربردي ساختن آن‬
‫افكار تازه و نو است‪.‬پاربی و تیلور ( ‪ ) 2000‬براین عقیده اند که‬
‫مدیریت دانش پشتیبان نوآوري ‪ ،‬ایجاد ایدههاي جدید وبهره برداري از‬
‫قدرت تفکر سازمان است‪ .‬تحقیقات نشان داده مدیریت دانش از طریق‬
‫ایجاد یک فرهنگ مفید و ارزشمند براي ایجاد و تسهیم دانش و‬
‫همچنین ایجاد فرهنگ همکاري درسازمانها نقش مهمی را در فرایند‬
‫نوآوري ایفا می کند‪.‬‬
‫ضرورت مدیریت دانش در نظام سالمت ‪ ،‬به اهمیت نقش دانش در راستای‬
‫تحقق اهداف نظام سالمت برمی گردد‪.‬‬
‫تقریبا تمامی فعالیتهای بهداشتی ‪،‬درمانی آموزشی ‪،‬پژوهشی ‪ ،‬نظارتی ‪،‬‬
‫مدیریتی در نظام سالمت ‪،‬به شدت مبتنی بر تخصصها و مهارتهای پیچیده‬
‫است ‪.‬به عنوان مثال براساس امارهای جهانی یک پزشک معموال یک سوم‬
‫از وقتش را به تحلیل اطالعات و خلق دانش اختصاص می دهد و در طول‬
‫یک دوره فعالیت حرفه ای یک پزشک حجم دانش پزشکی چهاربرابرمی‬
‫شود‪.‬‬
‫اهداف مدیریت دانش در بخش سالمت‬
‫· توسعه و بکارگیری دانش بشری در زمینه علم مدیریت سالمت‬
‫· جمع آوری‪ ،‬تنظیم و طبقه بندی اسناد‪ ،‬مقاالت و مدارک مربوط به سالمت و انتشار آنها‬
‫· استفاده از ابزار های مدیریت دانش به منظور مدیریت سالمت درجوابگویی به نیازهای جامعه‬
‫· انجام پژوهشهای بنیادی اپیدمی و بالینی در جهت اصالح نظر ارائه خدمات بهداشتی درمانی‬
‫· تربیت نیروی انسانی محقق در زمینه مدیریت سالمت‬
‫·تشویق و بکارگیری محققین‬
‫· دردسترس قرارگرفتن کیفیت باال آموزش دربخش سالمت و پزشکی ‪.‬‬
‫· کوشش در جلب توجه و همکاری مراکز تحقیقاتی و اجرایی مربوطه برای توسعه موثر‬
‫تحقیقات در بخش سالمت‬
‫‪ .‬همکاری علمی با مراکز تحقیقاتی و آموزشی سایر کشورها و سازمانهای بین المللی‪.‬‬
‫مزایای استفاده مدیریت دانش در مراقبتهای بهداشتی‬
‫کاهش هزینه ها‬
‫کاهش خطاهای پزشکی‬
‫افزایش کیفیت مراقبت‬
‫یادگیری سازمانی‬
‫افرایش همکاری و نواوری‬
‫کاهش هزینه ها‬
‫افزایش هزینه های بهداشتی و درمانی یکی از چالشهای پیشروی نظامهای بهداشت ودرمان در‬
‫سراسر جهان می باشد‬
‫به طور مثال درکانادادرسال ‪148 2007‬بیلیون دالر صرف هزینه های بهداشت و درمان شده که سه‬
‫برابر سال ‪1975‬بوده است‪.‬‬
‫یکی از عوامل افزایش هزینه های مراقبت های بهداشتی درعرصه جهانی افزایش بیماریهای مزمن‬
‫می باشد تخمین زده شده است که ‪ 35‬میلیون از ‪ 85‬میلیون مرگ سالیانه در سال ‪ 2005‬مربوط‬
‫بیماریهای مزمن بوده است‬
‫وتعداد کسانیکه از بیماریهای کاردیوواسکیوالر می میرند دوبرابر کسانی است که از بیماریهای‬
‫عفونی می میرند‪)who2005).‬و صرفا در کانادا در سال ‪ 2015‬بیشتر مردم باالی ‪ 65‬سال‬
‫خواهندداشت که پیر شدن جوامع نیز کمک به افزایش هزینه های بهداشت ودرمان میکند‬
‫دولتها برای کاهش هزینه ها تحت فشار هستند‪ .‬استفاده از ‪IT‬در سالمت سیاست‬
‫پشت پرده کاهش هزینه ها می باشد‪ .‬پروژه های پرونده الکترونیک سالمت و تله‬
‫مدیسن ‪،‬مراقبت های بهداشت عمومی الکترونیک و مراقبت های خانگی‬
‫الکترونیک همه و همه در جهت کاهش هزینه های مراقبت بهداشتی گام بر می‬
‫دارند و تمام اینها زیرمجموعه های کاربرد مدیریت دانش در نظام سالمت می‬
‫باشند‬
‫کاهش خطاهای پزشکی‬
‫خطای پزشکی در امریکا علت میلیونها آسیب و صدهزارمرگ در سال می شود‪.‬عالوه بر این‬
‫هفتصدوهفتادهزارنفر از عوارض ناشی ازدارواسیب دیده یا مرده اند‪.‬‬
‫هزینه های درمانی مربوط به این بیماران ‪ 1.56‬تا‪ 5.6‬بیلیون دالر ساالنه تخمین زده شده‬
‫است ‪.‬کاربرد مدیریت دانش در قالب استفاده از سیتم های پشتیبانی از تصمیم وپرتکولهای‬
‫مدیریت بیماری ‪،‬سیستم های پشتیبانی از تجویز دارو همه وهمه تاثیرمثبت در کاهش خطای‬
‫انسانی و پیشگیری از عوارض دارویی داردو پیامد ان کاهش هزینه ها در این عرصه می‬
‫باشداازطرف دیگر استفاده از اصل پزشکی مبتنی برشواهد (که براسا س یکی از ارکان‬
‫مدیریت دانش که همانا در دسترس قراردادن دانش است )یکی دیگر از راههای کاهش خطای‬
‫پزشکی می باشد‬
‫رشد دانش و افزایش کیفیت مراقبت‬
‫از انجایی که انسان جایزالخطا است بهتراست که مبنای تصمیم گیریها براساس یافته های تصویب‬
‫شده علمی باشد به جای یاداوری و تجارب شخصی و یا تجارب سایر همکاران‪.‬‬
‫اصطالح پزشکی مبتنی برشواهد به معنی یکپارچه کردن تخصصهای بالینی شخصی است و‬
‫بهترین شاهد خارجی است که دانش را در دسترس اطبا قرار می دهد‪ .‬دردسترس بودن دانش‬
‫الزم است اما کافی نیست باید اطالعات درست در زمان درست به دست نیازمندان دانش رسانده‬
‫شود ‪ .‬از اینرو ست که پایگاه داده مدالین با ‪ 16‬میلیون منبع به ‪ 37‬زبان دنیا از ‪ 5200‬مجله‬
‫در اختیار اطبا و سایر ین قرار گرفته است ‪ .‬پزشکان نیاز دارندکه درباره ‪ 10000‬بیماری‬
‫وسندرم و ‪ 1100‬تست ازمایشگاهی و بیش از ‪ 400‬هزار مقاله ای که هر ساله به پایگاه داده‬
‫اضافه می شود اطالع حاصل کنند‬
‫ضمنا مدیریت دانش با نقشی که درایجاد ترمینولوژیها دارد بر مشکل زبانها وفرهنگهای مختلف‬
‫غلبه می کند‬
‫دانش سازماندهی شده و یادگیری سازمانی‬
‫نیاز سازمانها براي تبدیل شدن به سازمانهاي یادگیرنده‪ ،‬فزوني یافته است‪.‬سازمان یادگیرنده‬
‫سازمانی است که تولید دانش می کند این چنین سازمانی به مدیریت دانش نیازمند است‪.‬‬
‫امروزه سازمانها مجبور هستند که نواوری پایدار در مدیریت داشته باشند که اصول نوآوری‬
‫از طریق یادگیری مستمر کسب شده و یادگیری از طریق تسهیم دانش در بین کارکنان و‬
‫مشتریان به وجود می اید‪.‬‬
‫مدیریت دانش پیش نیاز خلق یک سازمان یادگیرنده است‬
‫همکاری ونوآوری‬
‫در حوزه پیچیده ای مانند نظام سالمت همکاری بین ارائه دهندگان مراقبت یک امر حیاتی است‬
‫برای ارائه مراقبت باکیفیت ‪.‬مطالعات نشان داده که عدم همکاری در این حوزه منجربه افزایش‬
‫خطای پزشکی می شود‪.‬با همکاری های ارائه دهندگان مراقبت که از طریق مدیریت دانش‬
‫صورت می پذیرد بیماری درست تر تشخیص داده می شود‪.‬‬
‫عالوه بر ان همکاری باعث نوآوری می شود‬
‫انتقال و به اشتراک گذاری دانش در شبکه های جهانی منجر به نوآوری می گردد‬
‫مثال ‪ wiki :‬بزرگترین دایره المعارف ان الین رایگان است که به عنوان نواوری دسته جمعی‬
‫سعی در ارتباط بین هزاران نفر دارد‬
Do Once and Share –
developing clinical
pathways (Sharing)
National Library for
Health (Resources)
Single Search
Environment
(Search and
Retrieval)
Virtual Learning
Environment
(Learning)
Map of Medicine and
national clinical
guidelines (Evidence)
National care record
/ Data spine /
common IT /
common coding
(Technology)
Communities of
clinical practice
(People / Experts)
‫اهمیت مدیریت دانش درسازمانهای مراقبت بهداشتی‬
‫داشتن اهدافی عالوه بر سازمانهای دیگر یعنی ارتقای مراقبت بیمار وکاهش‬
‫خطای پزشکی ‪ ،‬استفاده از فناوری های پیشرفته و به کارگیری کارکنان‬
‫آموزش دیده ومتخصص را ضروری می سازد ‪.‬از طرف دیگر لزوم انجام‬
‫کار به صورت گروهی و حول محور بیمار به اشتراک هر چه بیشتر دانش و‬
‫سازماندهی و مدیریت ان در این سازمانها اهمیت به سزایی می بخشد‪.‬‬
‫چشم اندازهای استفاده از مدیریت دانش در مراقبت های بهداشتی‬
Evidence-based Public Health
Electronic Health Record
Mobility
Knowledge Transfer
Health 2.0 and semantic web
‫پرونده الکترونیک سالمت‬
‫دونقش کمک کننده دارد یکی برای پزشکان یکی برای مدیران‬
‫برای پزشکان در درمان بیماریها وتشخیصهای بهتر و درست تر‬
‫برای مدیران در به دست اوردن داده های مربوط فرایند مدیریت کیفیت‬
‫‪EBPH‬‬
‫بهداشت عمومی مبتنی برشواهد‬
‫بهداشت عمومی کمتر ازسایربخشها ی جامعه از فناوری اطالعات و ارتباطات‬
‫استفاده می کند و به طور سنتی بر پردازش دادها و آنالیز داده ها استوار است‬
‫گذر از تصمیم برمبنای داده به تصمیم برمبنای دانش ضروری است همانطور‬
‫که گذراز پزشکی بر مبنای تجربه به پزشکی بر مبنای شواهد ضروری است‬
‫هردوتوسط مدیریت دانش انجام پذیر می باشد‪.‬‬
‫‪Mobility‬‬
‫خدمات موبایل زمانی صورت می پذیرد که بیمار در نقطه ای دور از مرکز خدمت‬
‫قرار دارد‬
‫ودر جامعه مجازی براثر گسترش خدمات موبایل بهداشتی مانند مراقبتهای بهداشتی‬
‫خانگی الکترونیکی و تله مدیسین نقش مدیریت دانش موبایل پررنگتر می گردد‬
‫‪‬‬
‫انتقال دانش‬
‫انتقال دانش در ارتباط با توزیع دانش مداوم و سازگاری یافته های تحقیقات با‬
‫نیازهای جامعه است ‪.‬در فرایند انتقال دانش نقش واسطهای دانش حیاتی است‬
‫‪.‬واسطهای دانش تصمیم گیرندگان را با محققان پیوند می دهند‪.‬این یک نیاز‬
‫حیاتی است که بدانیم دانش چطور انتقال پیدا میکند وچگونه در این انتقال‪،‬‬
‫دانش اصالح می شود‪.‬‬
Researchers
‫انتقال دانش‬
Knowledge
Transfer
Assessment
Decision
Makers
‫‪semantic web‬‬
‫‪health2.0‬‬
‫اصطالحی است که مفاهیم مراقبت بهداشتی و وب ‪ 2‬وسالمت الکترونیکی‬
‫را شامل می شود ‪.‬و همانطور که می دانید وب ‪ 2‬و مراقبت بهداشتی‬
‫الکترونیکی برپایه ایده مشارکت بنا شده اند‪.‬تمام دست اندر کاران حوزه‬
‫سالمت من جمله بیماران و ارائه دهندگان خدمت و سهامداران و ذی نفعان‬
‫در پروسه بهبود کیفیت مراقبت نقش دارند‪.‬و جامعه مجازی و شبکه های‬
‫اجتماعی زیر بنای این مشارکت می باشد‪.‬‬
‫نمونه ها یی از جوامع مجازی‬
‫سایت‬
‫‪SERMO‬‬
‫سایتی است مخصوص پزشکان برای تبادل اطالعات وهمکاری بین‬
‫پزشکان و بیان نقطه نظرات و دیدگاهها ی آنها‬
‫سایت ‪ Double check MD‬سایتی است بیمارمحور که عوارض جانبی داروها را در اختیار‬
‫بیماران قرارمی دهد‬
‫سایت ‪ Vital‬سایتی است که به بیماران کمک می کند پزشکان مربوط به معیارهای جستجویشان‬
‫را پیدا کنند و درباره پزشکان نظر بدهند‬
‫سایت ‪ PatientsLikeMe‬سایتی است برای بیماران باشرایط زندگی تهدیدآمیز‬
‫وب ‪ 2‬آمد تا هر کجا که اشتراک گذاری دادهها الزم است به ما کمک‬
‫کند و نتیجه آن را در بالگها‪ ،‬دایره المعارفهای اینترنتی و ‪RSS‬‬
‫‪feed‬ها میبینیم که ‪MySpace ،Wikipedia‬و ‪YouTube‬‬
‫نمونههای عملی آنها هستند ‪.‬‬
‫وب ‪ 3‬یعنی ‪ Semantic Web‬این عبارت را ‪Tim‬‬
‫‪Berners- Lee‬یعنی همان کسی که سنگ بنای وب‬
‫را گذاشت مطرح کرده ‪. Semantic Web‬یا وب‬
‫مفهومی جایی است که ماشینها صفحات وب را‬
‫همانگونه که ما میخوانیم میخوانند و موتورهای جستجو‬
‫میتوانند بهتر درون وب کاوش کرده و نتایج دقیقتری‬
‫ارائه کنند‬
‫پورتال سالمت‬
‫عبارت پرتال به معنى درگاه و در مى باشد ‪ .‬در حقیقت وظیفه یك سایت پرتال‬
‫جمع آورى اطالعات از منابع مختلف و ایجاد یك درگاه واحد براى دسترسى به‬
‫كتابخانه اى از اطالعات و خدمات دسته بندى و اختصاصى شده مى باشد ‪ .‬پرتال‬
‫ها با این هدف ایجادمى شوند كه كاربران اینترنت بتوانند گردش خود را در‬
‫اینترنت از طریق یك مدخل مدرن و ساختیافته شروع نموده و هر موقع كه اراده‬
‫كنند بدون هیچ مشكلى به نقطه شروع بازگردند‬
‫در یك دسته بندى كلى عملكرد ها و قابلیتهاى اصلى یك سیستم‬
‫پرتال عبارتند از ‪:‬‬
‫دسترسى به اطالعات مورد نیاز‬‫ارتباط با دیگر كاربران‬‫دسترسى به برنامه هاى كاربردى مجزا‬‫‪-‬انجام امور روزمره كارى ‪ ،‬شهر ى ‪ ،‬ادارى و‬
‫بنابراین یك سایت پرتال باید عالوه بر‬
‫قابلیتهاى زیر بنایى همچون امنیت ‪ ،‬سرعت ‪ ،‬و دقت ‪ ،‬سرویسهاى متعدى نیز در اختیار‬
‫كاربران و مدیران سایت قرار دهد ‪ .‬عمده این سرویسها عبارتند از ‪:‬‬
‫‪1‬سرویس مدیریت محتوا‬‫‪2‬سرویس پست الكترونیك‬‫‪3‬سرویس كنفرانس الكترونیكى‬‫‪4‬سرویس جستجو‬‫‪5‬سرویس عضویت در سایت‬‫‪6‬سرویس نظر سنجى‬‫‪7‬سرویس تكمیل و ارسال فرم هاى الكترونیكى‬‫‪8‬سرویس پرداخت اینترنتى‬‫‪9‬سرویس خبر‬‫باید توجه داشت كه یك پرتال موفق تنها شامل مجموعه اى از منابع اطالعاتى نیست بلكه‬
‫تركیب درستى از سرویس هاى اصلى فوق الذكر است ‪.‬‬
‫پورتال را می توان بر حسب محتوا و مخاطب طبقه بندی کرد ‪:‬‬
‫محتوا ‪" :‬چه سیستم و اطالعاتی توسط پورتال ارائه می شوند ؟"‬
‫پورتالهای اطالعاتی ( ) ‪ ،Information Portal‬پورتالهایی هستند که بیشتر اطالعات استاتیک‬
‫موجود در منابع مختلف را گردآوری کرده و نمایش می دهند‪.‬‬
‫پورتالهای کاربردی ( ) ‪ ،Application Portal‬پورتالهایی هستند که بیشتر ارائه دهنده‬
‫سرویس هستند ‪.‬‬
‫مخاطب ‪ " :‬مخاطب پورتال چه کسی است ؟ "‬
‫پورتال افقی ( ) ‪Horizontal Portal - Hortal‬ارائه دهنده اطالعات و سرویسهای مختلفی‬
‫است ‪ ،‬و افراد مختلف را پاسخگو می باشد به عنوان مثال پورتالی که در آن خرید و فروش کاالهای‬
‫مختلفی صورت می گیرد ‪.‬‬
‫پورتال عمودی ( ) ‪Vertical Portal- Vortal‬بر روی عناوین خاص و یا سرویسهای‬
‫خاص تمرکز دارد و پاسخگوی گروه خاصی می باشد ‪ .‬به عنوان مثال پورتالی که به خرید و فروش‬
‫محصوالت یک صنعت خاص و اخبار همان صنعت اختصاص می یابد‬
‫درحال حاضر میلیونها تن از طریق اینترنت ورایانه به جستجوی اطالعات‬
‫پزشکی و سالمتی می پردازند ‪ .‬بنابراین استفاده ازپرتالهای سالمت به عنوان‬
‫واسطه ای موثر و در دسترس جهت ارائه اطالعات پیوسته و بهنگام خصوصا‬
‫جهت ارائه آموزشهای مربوط به سالمتی حائز اهمیت است‪.‬سایرکاربردهای‬
‫پورتا ل سالمت در راستای اهداف کاربرد فناوری اطالعات در سالمت می‬
‫باشد‪.‬‬
BE SUCCESSFUL