Transcript مزایای بانکداری اینترنتی

www.rezasamizadeh.com
1
‫ارائه ی درس ‪MIS‬‬
‫موضوع ارائه‪:‬بانکداری الکترونیک‬
‫استاد مربوطه‪:‬دکتر سمیع زاده‬
‫ارائه دهندگان‪:‬فاطمه ادیب راد‬
‫حنانه انصاری‬
‫زینب نبی خانی‬
‫‪2‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪3‬‬
‫بانکداری الکترونیک زیرساخت تجارت نوین‬
‫سوئیفت چیست؟‬
‫بانکداری اینترنتی‬
‫انتقال الکترونیکی وجوه‬
‫نکات امنیتی سیسستم های پرداخت الکترونیکی‬
‫نصب پایانه های فروش و سبقت بانکهای خصوصی‬
‫بانکداری از طریق تلفن همراه‬
‫بانکداری متمرکز الکترونیکی چیست؟‬
‫مدیریت ریسک و بانکداری الکترونیک‬
‫جایگاه بانکداری الکترونیک در ایران‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
www.rezasamizadeh.com
4
‫‪‬‬
‫‪5‬‬
‫توسعه روز افزون اینترنت در کشورهاي مختلف و اتصال تعداد‬
‫زیادي ا زمردم جهان به شبکه جهاني اینترنت و گسترش ارتباطات‬
‫الکترونیکي بین افراد و سازمان هاي مختلف از طریق دنیاي مجازي‬
‫اینترنت بستري مناسب و مساعد براي برقراي مراودات تجاري و‬
‫اقتصادي فراهم کرده است‪ .‬این پدیده نوظهور تجارت الکترونیک نام‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪ ‬زیر شاخه های تجارت الکترونیک‬
‫‪ ‬تجارت الکترونیک‬
‫‪ ‬کسب و کار الکترونیک‬
‫‪ ‬بازاریابی الکترونیکی‬
‫‪ ‬بانکداری الکترونیکی‬
‫‪ ‬کارت های هوشمند‬
‫‪ ‬مدیریت روابط عمومی با مشتری‬
‫‪6‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪7‬‬
‫در چند دهه اخیر با گسترش ابزارهاي ارتباطي و اطالعاتي حجم تجارت الکترونیک در رقابت‬
‫با تجارت به شیوه سنتي از رشد و تحول مناسبي برخوردار بوده است‬
‫با توجه به تاثیر گسترده و عمیق تجارت الکترونیک در سیطره بر بازارهاي جهاني همچنین‬
‫نظر به اهمیت مبادالت پولي و اعتباري در هر فعالیت تجاري‪-‬اقتصادي مي طلبد که ابزارها و‬
‫بسترهاي انتقال و تبادل پول نیز همگام و همسان با توسعه تجارت الکترونیک از رشد مناسب‬
‫و مطلوب برخوردار شوند‬
‫یکي از دالیل اقبال عمومي به تجارت الکترونیک توجه مدیران بانکها به اهمیت و لزوم این‬
‫پدیده بوده است‬
‫طي گزارشي تحقیقاتي که توسط موسسه ‪( Data Manitor‬از مراکز برجسته تجزیه و‬
‫تحلیل اطالعات بانکداري در اروپا) ارائه شده آمار افرادي که از سیستم هاي ‪E-‬‬
‫‪ Banking‬در هشت کشور فرانسه‪ ،‬آلمان‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬هلند‪ ،‬اسپانیا‪ ،‬سوئد‪ ،‬سوئیس و انگلیس‬
‫استفاده کرده اند از ‪ 4/5‬میلیون نفر در سال ‪ 1999‬به بیش از ‪ 21‬میلیون نفر در سال ‪2004‬‬
‫رسیده است‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪ .1‬مهمترین و اثرگذاري ابزار در آغاز فرآیند ‪E-Banking‬دسترسي‬
‫عمومي به بسترهاي زیر ساختي ارتباطات الکترونیکي مي باشد‪ .‬این‬
‫ابزار شامل استفاده از شبکه جهاني اینترنت با پهناي باند متناسب‪ ،‬شبکه‬
‫هاي داخلي مثل اینترانت‪ ، WAN، LAN‬سیستم هاي ماهواره‪ ،‬خطوط‬
‫فیبر نوري‪ ،‬شبکه گسترده تلفن همراه و تلفن ثایت و‪ ....‬مي باشد‪.‬‬
‫‪ .2‬توسعه زیرساختهاي مالي و بانکي‬
‫‪ .3‬توسعه شاخص هاي قانوني در بانکداري الکترونیکي‬
‫‪8‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪ .4‬توجه به زیر ساختهاي انساني در توسعه و راه اندازي ‪E-Banking‬‬
‫مي باید بسیاري از روش هاي کهنه را در قالب این سیستمها گنجاند و این خود نیاز به اعمال آموزش هاي‬
‫الزم براي کارمندان بانکها دارد تا با دیدي روشن و بدون ترس از این پدیده جدید اسقبال کنند و خود‬
‫را با آن هماهنگ و همسو سازند‪ .‬باید کارمندان را توجیه کرد که در بانکداري به شیوه الکترونیکي‬
‫بسیاري از کارهاي سخت افزاري آنها حذف خواهد شد و در عوض سرعت کار آنها باال خواهد رفت‬
‫یعني به جاي سخت کارکردن سریعتر کار خواهند کرد‪.‬‬
‫دومین مسئله تطبیق ابزارها و روش هاي ‪ E-Banking‬با فرهنگ و روحیه و دانش مردم است‪.‬‬
‫‪ .5‬تامین نرم افزاري و امنیتي در ‪E-Banking‬‬
‫‪9‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪10‬‬
‫با توجه به اینکه حیات و چرخه اقتصادي همه موسسات مالي با‬
‫حضور و سرمایه گذاري مردم ادامه مي یابد در راه اندازي سیستم‬
‫هاي بانکداري الکترونیکي باید توجه بسیاري به اصل مشتري مداري‬
‫داشت‪ .‬امروزه با توجه به گستره جهاني رقابتهاي تجاري موسسه اي‬
‫در جذب مردم موفق خواهد بود که بهترین و بیشترین سرویس ها را‬
‫به مشتریان خود ارائه بدهد‪ .‬بنابراین مي توان توجه به نقش مشتري‬
‫در توسعه فعالیت هاي اقتصادي را اصل قرار داد و برنامه هاي‬
‫بانکداري الکترونیکي را با توجه به این اصل پي ریزي کرد‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫◦ بانکها در ارائه خدمات بانکداري الکترونیکي به مشتري امکان مي دهد تا‬
‫از شبکه هاي مدیریت یافته‪ ،‬رایانه شخصي‪ ،‬تلفن ثابت‪ ،‬تلفن همراه و ماشین‬
‫هاي خود پرداز(‪ ) ATM‬استفاده کنند‪.‬‬
‫◦ افزایش کمي و کیفي در ‪ ATM‬ها ‪ :‬این دستگاهها در حال حاضر مي توانند‬
‫فعالیت هایي مثل ارائه و دریافت پول نقد مشتري را در طول شبانه روز‬
‫انجام دهد و پول را از حسابي به حساب دیگر منتقل کنند و صورتحساب‬
‫عملکرد بانکي مشتري را صادر کنند‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪12‬‬
‫گسترش بانکداري الکترونیکي زمینه هاي الزم را در جهت حذف روش ها و‬
‫شیوه هاي مبتني بر نظام هاي بروکراتیک فراهم مي کند‪ .‬نگرش شعار گونه‬
‫مشتري مداري که اکثر با نکها آن را بیان مي کنند به واقعیتي عملي تغییر پیدا‬
‫خواهد کرد‪ .‬در و اقع آنچه انتظار مشتري از یک بانک پیشرو و پویاست ارائه‬
‫بهترین خدمات در کوتاهترین زمان است‪ E-Banking .‬به مشتري این‬
‫امکان را مي دهد تا در مقابل تنوع خدمات قادر با گزینش باشد‪ .‬بانکداري‬
‫الکترونیکي همانطور که پیشتر اشاره شد یکي از بزرگترین ابزارهاي موثر‬
‫در فرآیند ‪ E-Commerce‬است ‪ .‬از همین رو گسترش کمي و کیفي در‬
‫بانکداري الکترونیکي نقش به سزایي در تجارت الکترونیک بر جاي خواهد‬
‫گذاشت‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪13‬‬
‫به طور کلی می توان گفت بانکداری الکترونیکی عبارت است از‬
‫فراهم آوردن امکاناتی برای کارکنان در جهت افزایش سرعت و‬
‫کارایی آنها در ارائه خدمات بانکی در محل شعبه و همچنین فرآیند‬
‫های بین شعبه ای و بین بانکی در سراسر دنیا و ارائه امکانات سخت‬
‫افزاری و نرم افزاری به مشتریان که با استفاده از آنها بتوانند بدون‬
‫نیاز به حضور فیزیکی در بانک‪ ،‬در هر ساعت از شبانه روز‬
‫(‪24‬ساعته) از طریق کانال های ارتباطی ایمن و با اطمینان عملیات‬
‫بانکی دلخواه خود را انجام دهند‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪14‬‬
‫بانکداری اینترنتی‬
‫بانکداری مبتنی بر تلفن همراه و فناوری های مرتبط با آن‬
‫بانکداری تلفنی‬
‫بانکداری مبتنی بر نمابر‬
‫بانکداری مبتنی بر دستگاه های خودپرداز‬
‫بانکداری مبتنی بر پایانه های فروش‬
‫بانکداری مبتنی بر شعبه های الکترونیکی‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪15‬‬
‫الف ‪ -‬اطالع رسانی‪ :‬این سطح ابتدایی ترین سطح بانکداری اینترنتی است‪ .‬بانک اطالعات‬
‫مربوط به خدمات و عملیات بانکی خود را از طریق شبکه های عمومی یا خصوصی معرفی‬
‫می کند ‪.‬‬
‫ب ‪ -‬ارتباطات‪ :‬این سطح از بانکداری اینترنتی امکان انجام مبادالت بین سیستم بانکی و‬
‫مشتری را فراهم می آورد ‪.‬ریسک این سطح در بانکداری الکترونیک بیشتر از شیوه سنتی‬
‫است و بنابر این‪ ،‬برای جلوگیری و آگاه ساختن مدیریت بانک از هرگونه تالش غیرمجاز برای‬
‫دسترسی به شبکه اینترنتی بانک و سیستم های رایانه ای به کنترل های مناسبی نیاز است ‪.‬‬
‫ج – تراکنش‪ :‬این سیستم متناسب با نوع اطالعات و ارتباطات خود‪ ،‬از باالترین سطح ریسک‬
‫برخوردار است و باید سیستم امنیتی قوی بر آن حاکم باشد‪ .‬در این سطح مشتری در یک‬
‫ارتباط متقابل قادر است تا عملیاتی چون پرداخت صورتحساب‪ ،‬صدور چک‪ ،‬انتقال وجه و‬
‫افتتاح حساب را انجام دهد ‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫مزایای بانکداری الکترونیک را می توان از دو جنبه مشتریان و موسسات مالی‬
‫مورد توجه قرار داد‪ .‬از دید مشتریان می توان به صرفه جویی در هزینه ها‪،‬‬
‫صرفه جویی در زمان و دسترسی به کانال های متعدد برای انجام عملیات‬
‫بانکی نام برد ‪.‬از دید موسسات مالی می توان به ویژگی هایی چون ایجاد و‬
‫افزایش شهرت بانک ها در ارائه نوآوری‪ ،‬حفظ مشتریان علیرغم تغییرات‬
‫مکانی بانک ها‪ ،‬ایجاد فرصت برای جست وجوی مشتریان جدید در بازارهای‬
‫هدف‪ ،‬گسترش محدوده جغرافیایی فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را‬
‫نام برد‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫مزایای بانکداری الکترونیک از دیدگاه های کوتاه مدت‪ ،‬میان مدت و‬
‫بلندمدت نیز قابل بررسی است‪ .‬رقابت یکسان‪ ،‬نگهداری و جذب‬
‫مشتری از جمله مزایای بانکداری الکترونیک در کوتاه مدت (کمتر از‬
‫یکسال) هستند‪ .‬در میان مدت (کمتر از ‪ 18‬ماه) مزایای بانکداری‬
‫الکترونیک عبارتند از‪ :‬یکپارچه سازی کانال های مختلف‪ ،‬مدیریت‬
‫اطالعات‪ ،‬گستردگی طیف مشتریان‪ ،‬هدایت مشتریان به سوی کانال‬
‫های مناسب با ویژگی های مطلوب و کاهش هزینه ها‪ .‬کاهش هزینه‬
‫پردازش معامالت‪ ،‬ارائه خدمات به مشتریان بازار هدف و ایجاد‬
‫درآمد نیز از جمله مزایای بلندمدت بانکداری الکترونیک هستند ‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪18‬‬
‫‪‬‬
‫کارت های اعتباری‬
‫‪‬‬
‫کارت های بدهکار‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫کارتهای اعتباری وسیله ای برای پرداخت می باشند ولی به عنوان‬
‫پول مد نظر قرار نمی گیرند چرا که‪:‬‬
‫اوالا‪ :‬کارت اعتباری توانائی از بین بردن یک بدهی را ندارد ‪ .‬اگر‬
‫شما یک بلیط هواپیما توسط کارت اعتباری خریداری کنید شما بدهی‬
‫خود را به شرکت صادر کننده کارت اعتباری انتقال داده اید‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪20‬‬
‫ثانیا ا‪ :‬فرض کنید شما می خواهید با کارت اعتباری خرید کنید‪ .‬خرید‬
‫خود را انجام می دهید و سپس پائین برگه فروش را امضأ می کنید‪.‬‬
‫‪ .‬شما هنگام خرید با کارت اعتباری در حال قرض کردن پول از‬
‫بانک می باشید و به بانک دستور می دهید تا پول فروشنده را‬
‫پرداخت نماید‪ .‬بعد از اینکه بانک پول فروشنده را پرداخت نمود در‬
‫انتهای ماه برای شما صورتحساب می فرستد و به شما این فرصت را‬
‫میدهد تا در همان موقع قرض خود را باز پرداخت نمائید و یا اینکه آن‬
‫را بعداا همراه با سود متعلقه بپردازید‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪21‬‬
‫دارنده کارت بدهکارپس ازانتخاب کاالی خود‪ ،‬کارت خود را ارائه‬
‫داده و پائین برگه فروش را امضأ میکند ولی ازنظر ماهیتی این کارت‬
‫شبیه چک می باشد چرا که وقتی از طریق آن معامله ای انجام میشود‬
‫در واقع به بانک دستور داده می شود تا مبلغ مشخصی را از حساب‬
‫دارنده برداشت نموده و به حساب پذیرنده کارت واریز نماید‪ .‬کارت‬
‫بدهکار مانند چک وسیله ای است برای استفاده از پولی که دارنده‬
‫کارت قبالا مالک آن بوده است‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪22‬‬
‫سوئیفت )‪ (swift‬انجمن ارتباط مالی بین بانکی بینالمللی است که از‬
‫حروف اول عبارت ‪“The Society For Worldwide‬‬
‫”‪Interbank Financial Telecopmmunication‬مشتق‬
‫شده است و مرکز آن در کشور بلژیک است و به صورت مؤسسه و‬
‫به شکل تعاونی فعالیت میکند‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪23‬‬
‫بعد از خاتمه جنگ جهانی دوم‪ ،‬به ویژه در اواخر دهه ‪،1950‬‬
‫تجارت جهانی به سرعت شروع به رشد و شکوفایی کرد و به موازات‬
‫آن حجم عملیات بینالمللی بین بانکی گسترش یافت‪ ،‬لیکن رعایت‬
‫نکردن استانداردهای بینالمللی در محاورات بین بانکی باعث آشفتگی‬
‫در پرداختهای بینالمللی و افزایش هزینههای بانکی شده بود‪ .‬از این‬
‫رو در اوایل دهه ‪ 1960‬حدود ‪ 60‬بانک بزرگ اروپایی و آمریکایی‬
‫به این فکر افتادند که چگونه میتوان پیامهای بین بانکی را به نحوی‬
‫طرحریزی و استاندارد کرد که اتوماسیون سیستم بانکی بینالمللی را‬
‫به همراه داشته باشد‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪24‬‬
‫در نهایت در ماه می ‪ 1973‬سوئیفت با عضویت ‪ 239‬بانک از ‪15‬‬
‫کشور در نزدیکی بروکسل پایتخت کشور بلژیک تأسیس شد‪.‬‬
‫چهار سال طول کشید تا مراحل قانونی تأسیس سوئیفت‪ ،‬خرید‬
‫تجهیزات و نصب و راهاندازی انجام بگیرد که در نهایت سوئیفت در‬
‫نهم ماه می سال ‪ 1977‬با عضویت ‪ 518‬بانک از ‪ 23‬کشور با‬
‫ارسال پنج هزار پیام در اولین روز راهاندازی شد ‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪25‬‬
‫‪-1‬استاندارد‪:‬‬
‫الف ) جلوگیری از سلیقهای عمل کردن افراد در تنظیم متون پیامهای‬
‫بانکی‪.‬‬
‫ب ) شناسایی سریع پیامها‪.‬‬
‫ج ) جلوگیری از اتالف وقت در تنظیم متن پیامهای بانکی‪.‬‬
‫د) سرعت بخشیدن به تنظیم متن پیامهای بانکی‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪26‬‬
‫طراحی سیستم سوئیفت به نحوی بوده که درصد اشتباه در آن بسیار‬
‫اندک است و در صورتی که مشخصه پیام بهطور صحیح و مطابق با‬
‫استانداردها تنظیم نشود‪ ،‬سیستم از قبول آن خودداری میکند‪ .‬سوئیفت‬
‫ادعا میکند که در حدود ‪ 99/99‬درصد قابل اطمینان است‪ .‬علت‬
‫وجودی این ادعا مفقود نشدن یک پیام سوئیفتی از اول تأسیس در این‬
‫شبکه است‪ .‬بنابراین با حجم زیاد پیامها قابلیت اطمینان به سیستم‬
‫نزدیک به صد در صد است‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪27‬‬
‫پیامهای مبادله شده به صورت خودکار مخابره میشوند و متن پیامها‬
‫تا رسیدن به مقصد پراکنده و نامفهوم است و دسترسی به پیامها توسط‬
‫افراد غیرمجاز میسر نیست‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪28‬‬
‫سرعت انتقال پیام در سیستم سوئیفت بسیار باال است‪ .‬ارسال پیام چند‬
‫ثانیه بیشتر طول نمیکشد و به محض ارسال آن از طریق شبکه‬
‫سوئیفت توسط آخرین امضای مجاز‪ ،‬بالفاصله پیام تحویل سوئیفت‬
‫میشود‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪29‬‬
‫هزینه مخابره پیام از طریق سیستم سوئیفت در مقایسه با سایر‬
‫سیستمها کمتر است و به صورت کاراکتری مورد محاسبه قرار‬
‫میگیرد‪ .‬هر چه تعداد پیام ارسالی استفاده کنندگان بیشتر شود‪ ،‬هزینه‬
‫هر پیام ارزانتر میشود‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪30‬‬
‫سیستم سوئیفت به صورت شبانهروزی و بدون تعطیلی خدمات ارایه‬
‫میدهد‪ .‬به این معنی که در هر زمان و مقطعی تنظیم پیام و ارسال آن‬
‫برای کارگزار امکانپذیر است‪ .‬پس بهطور کلی سوئیفت در کلیه‬
‫‪ 365‬روز سال و کلیه ‪ 24‬ساعت شبانهروز قابل دسترسی و مبادله‬
‫پیام امکانپذیر است ‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪31‬‬
‫سال ‪ :1364‬کارشناسان بانک مرکزی بررسیهای اولیه را برای عضویت بانکهای‬
‫ایرانی در سوئیفت انجام دادند‪ .‬ارزیابی مطلوب و پیشنهاد عضویت بانکهای ایرانی داده‬
‫شده‪ ،‬ولی با توجه به وقوع جنگ تحمیلی و اولویتهای اساسیتر به تعویق افتاد‪.‬‬
‫سال ‪ :1369‬بانک مرکزی هیأتی را مأمور هماهنگی با بانکهای تجاری به منظور‬
‫عضویت در سوئیفت کرد ‪.‬‬
‫سال ‪ :1370‬پس از هماهنگیهای الزم با بانکهای تجاری تقاضای عضویت سیستم‬
‫بانکی ایران توسط بانک مرکزی به سوئیفت ارایه شد ‪.‬‬
‫سال ‪ :1371‬پس از ارایه سه پیش شرط عضویت به سوئیفت‪ ،‬بانک مرکزی به همراه پنج‬
‫بانک تجاری صادرات‪ ،‬ملی‪ ،‬تجارت‪ ،‬ملت و سپه در آذرماه پذیرفته شد ‪.‬‬
‫سال ‪ :1372‬پس از راهاندازی سایت‪ ،‬خرید تجهیزات نرمافزاری و سختافزاری و نصب‬
‫آنها در چهاردهم آذرماه به شبکه سوئیفت ملحق شدیم ‪.‬‬
‫سال ‪ :1376‬قبول عضویت و الحاق بانک توسعه صادرات ‪.‬‬
‫سال ‪ :1377‬قبول عضویت بانک صنعت و معدن و تقاضای عضویت بانک رفاه‬
‫کارگران ‪.‬‬
‫سال ‪ :1378‬الحاق بانک صنعت و معدن و رفاه کارگران ‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪32‬‬
‫در حال حاضر متأسفانه سیستم بانکی کشور به رغم رشدی که در استفاده‬
‫از سیستم پیامرسانی سوئیفت در سالهای اخیر داشته است‪ ،‬استفاده بهینه از‬
‫سوئیفت به عمل نمیآورد و تعداد پیامهای ارسالی ایران از طریق این شبکه‬
‫و بهرهوری از مزایای جانبی آن در حد مطلوب نیست‪ .‬مسلما ا ایران میتواند‬
‫با استفاده بهینه از سوئیفت‪ ،‬پیامهای بیشتری از طریق سوئیفت ارسال کند و‬
‫سهام بیشتری به خود اختصاص دهد‪ ،‬ضمن اینکه ریسک‪ ،‬هزینه ارسال‬
‫پیام و کارمزد کارگزران در زمان استفاده از سوئیفت به مراتب از تلکس‬
‫کمتر است و یکی از راههای استفاده بهینه از سوئیفت‪ ،‬اتصال هر چه‬
‫زودتر شعب ارزی بانکها در تهران و شهرستانها به سوئیفت و‬
‫برنامهریزی به سمت اتوماسیون شبکه عملیاتی بینالمللی بانکها با استفاده‬
‫از سوئیفت است‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫بانکداری اینترنتی‬
www.rezasamizadeh.com
33
‫‪.1‬اطالعات‬
‫‪.2‬ارتباطات‬
‫‪.3‬معامله‬
‫‪34‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬تاثیر شگرف مبادالت اینترنتی‬
‫‪.2‬چرخه های سریع عرضه محصوالت جدید‬
‫‪.3‬دسترسی جغرافیایی‬
‫‪.4‬امکان نوآوری‬
‫‪35‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬کاهش هزینه های معامالت‬
‫‪.2‬اطالعات کامل‬
‫‪.3‬رقابت تمام عیار‬
‫‪36‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬ریسک نرخ بهره‬
‫‪.2‬ریسک نقدینگی‬
‫‪.3‬ریسک معامالت‬
‫‪37‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
ELECTRONIC FUNDS
TRANSFER(EFT)
www.rezasamizadeh.com
38
‫سنتی و مبتنی بر کاغذ‬
‫و‬
‫الکترونیکی‬
‫صورت میگیرد‪.‬‬
‫‪39‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬پرداخت از طریق تهاتریا کاال به کاال‬
‫‪.2‬پرداخت نقدی‪:‬پرداخت نقدی بوسیله ی انتقال سکه واسکناس‬
‫کاربرد در اقتصادهای کمتر توسعه یافته‬
‫‪.3‬پرداخت عملیات بانکی‪:‬مهمترین وپرحجمترین وبهترین شیوه پرداختی‬
‫در اقتصادنوین به دوشکل سنتی و الکترونیکی‬
‫‪40‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫مجموعه ای از فعالیتها که از سوی بانکها و موسسات مالی جهت انتقال‬
‫وجوه بین بانکها صورت میگیرد‪.‬‬
‫اگرفعالیتها‬
‫برمبنای کاغذ ستوارباشند‪:‬پرداخت و انتقال‬
‫اگر به صورت الکترونیکی باشند‪ :‬پرداخت الکترونیکی‬
‫‪41‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫انتقال وجوه بین بانکها‬
‫انتقال وجوه بین حسابها‬
‫از طریق بکارگیری‪:‬‬
‫ترمینال الکترونیکی‬
‫تلفن‬
‫رایانه‬
‫ماشینهای نقطه فروش‬
‫و‪...‬‬
‫‪42‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫امنیت‪:‬این سیستمها طوری طراحی شده اندکه امکان‬
‫سرقت‪،‬دستبرد‪،‬مفقودشدن‪،‬عدم انتقال و‪ ...‬به حداقل‬
‫میرسد‪.‬‬
‫سرعت‪:‬مهمترین ویژگی این‬
‫سیستمهااست‪.‬دراکثرمواقع‬
‫انتقال وجوه بالفاصله ازحساب فرستنده به حساب‬
‫دریافت کننده انجام میگیرد‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪44‬‬
‫‪‬‬
‫هزینه اندک‪:‬صرفه جویی درکاغذوچاپ‪،‬آگهی وتبلیغات‪،‬کارکنان‪،‬رفت‬
‫وآمد‪،‬هزینه های پست‪،‬زمان‪،‬ترافیک‪،‬آلودگی هواو‪....‬‬
‫‪‬‬
‫سادگی و آسان بودن‪:‬‬
‫بایک امضای دیجیتالی پرداخت بطورمستقیم است‪.‬‬
‫به حضورفیزیکی کاربر در بانک یاموسسه مالی نیاز نیست‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪45‬‬
‫‪‬‬
‫بهره وری وکارایی‪:‬امکانات بهتری برای برنامه ریزی و اجرای‬
‫فعالیتهای بانکی به وجود می آورد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫کاهش خطاهای انسانی‪:‬اشتباهات عوامل انسانی به دلیل یکپارچه‬
‫نبودن سیستم ووارد نمودن اطالعات به دفعات گوناگون در فرایند‬
‫پردازش است‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫بهبودروابط بامشتریان‪ :‬به دلیل‬
‫افزایش کارایی‬
‫سرعت عمل‬
‫کاهش اشتباههاو‪...‬‬
‫بهبود مدیریت نقدینگی‪:‬‬
‫امکان کسب اطالع از ازگردش موجودی ووضعیت حساب درهرزمان‬
‫پیوسته بودن انتقال بدهکاروبستانکار‪:‬به حداقل رسیدن زمان تاخیر‬
‫‪46‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬بانکداری الکترونیکی مصرف کننده(درسطح مشتری)‬
‫‪.2‬بانکداری الکترونیکی بین بانکی‬
‫‪.3‬بانکداری الکترونیکی پالستیکی‬
‫‪47‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫که شامل بخشهای زیر است‬
www.rezasamizadeh.com
48
‫ارائه ی خدمات‪:‬‬
‫برداشت وجه ازبانک‬
‫درخواست صورت حساب بانکی‬
‫پرداخت قبوض‬
‫خریدبلیط هواپیما‪،‬قطار‪،‬سهام شرکتهاو‪...‬‬
‫‪49‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫دستگاهی است که طبق آن یک مشتری در نقطه ای اززمان و مکان که‬
‫درآنجا کاالیاخدمات رامیخرد با استفاده از شکلهای مختلف تعیین‬
‫هویت ایمن و حلقه های اتصال الکترونیکی مطمئن وجه راازحساب‬
‫خود دریک بانک به فروشنده منتقل میکند‪.‬‬
‫مهمترین اشکال رایج‪:‬کارت پالستیک بایک نوارمغناطیسی است که‬
‫روی آن مشخصات ویژه شخصی تعبیه شده است‪.‬‬
‫‪50‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫تسهیالت‪:‬‬
‫بررسی مانده و گردش حساب‬
‫پرداخت صورتحسابها‬
‫مدیریت وجوه نقد‬
‫انتقال وجه نقدبه سایرحسابهاو‪...‬‬
‫‪51‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫بانکها میتوانند برروی شبکه جهانی وب یک صفحه اختصاصی اینترنتی‬
‫برای نمایش اطالعات درمورد بانک وخدمات آنان ایجادکنندوعالوه‬
‫برآن به مشتریان اجازه دهندبسیاری ازاعمال کنترل مانده‬
‫حساب‪،‬درخواست وام یا انجام سایر معامالت از طریق اینترنت را‬
‫انجام دهند‪.‬‬
‫‪52‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪53‬‬
‫برای اجرای این امر معموال یک شبکه یا نرم افزار بانکداری ازسوی‬
‫بانکها در اختیار مشتریان قرار میگیرد‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪54‬‬
‫یک شیوه جهانی انتقال الکترونیکی وجوه استفاده از شبکه سوئینت‬
‫است‪.‬‬
‫باعضویت دراین شبکه بانکها میتوانندبه انتقال الکترونیکی وجوه بین‬
‫خود بدون محدودیت مرز و درسطح بین المللی بپردازند‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫کارت بدهکار یاپرداخت‬
‫کارت اعتباری‬
‫کارت هزینه‬
‫کارت هوشمند‬
‫‪55‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬کیف پول الکترونیکی‬
‫نوعی کارت هوشمند که میتواندحداکثر یک مبلغ معین رادر‬
‫خودنگهداردبرای برداشت نیازی به کد نیست‪.‬‬
‫‪.2‬چک الکترونیکی‬
‫حساب مشتری در بانک بدههکار و حساب فروشنده بستانکار میشود‪.‬‬
‫‪56‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬قابلیت اطمینان و امنیت‬
‫ضرورت بهره گیری از سخت افزارها و نرم افزارها و برنامه های‬
‫امنیتی مطمئن‬
‫‪.2‬مقیاس پذیری‬
‫عدم وجودمحدودیت دراستفاده کاربران ارسیستم و عدم کاهش کارایی به‬
‫هنگام افزایش تعداد کاربران‬
‫‪57‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.3‬رعایت اصل گمنامی‬
‫افرادی که بااین سیست کار میکنند نبایدآشکار و قابل پیگیری باشند‪.‬‬
‫‪.4‬قابل قبول بودن‬
‫برای طرفین معامله بایدسیستم وسازوکارآن قابل قبول باشد‪.‬مبنای قابل‬
‫قبول بودن میتواند قانونی یا قراردادی باشد‪.‬‬
‫‪58‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.5‬انعطافپذیری‬
‫سیستم نباید کاربر را به یک روش خاص محدود کند‪.‬‬
‫‪.6‬تبدیل پذیری‪:‬‬
‫سیستم وجبات تبدیل ارز را فراهم نماید‪.‬‬
‫‪59‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.7‬کارایی‬
‫میان سرعت انجام معامله مطلوب باشد‪.‬‬
‫‪.8‬سهولت استفاده از سیستم‪:‬‬
‫کاربر حداقل اطالعات را وارد سیستم نماید و بدون وارد کردن جزئیات‬
‫معامله بتواند به خرید و پرداخت بپردازد‪.‬‬
‫‪60‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫محرمانه بودن‬
‫تصدیق اصالت‬
‫یک پارچگی‬
‫انکارناپذیری‬
‫اعتماد‬
‫گمنامی‬
‫غیرقابل ردیابی‬
‫‪61‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫اواخردهه ‪:1360‬توجه ویژه بانکها به اتوماسیون عملیات بانکی ورایانه‬
‫ای کردن ارتباطات خود‪.‬‬
‫اوایل دهه ‪:1370‬آغاز حرکت به سوی بانکداری الکترونیک‬
‫‪:1381‬ایجاد سیستم شتاب‪،‬شبکه پیام کوتاه‪،‬سیستم های گویا‬
‫‪62‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫سیستم شتاب با ایجادارتباط بین خودپردازهای سه بانک‬
‫صادرات‪،‬کشاورزی و توسعه صادرات شروع به کارکرد و بعداز آن‬
‫دیگر بانکهای دولتی و خصوصی به آن پیوستند‪.‬‬
‫‪63‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫طرحهای سپهر‪،‬سیبا‪،‬مهر‪،‬جام یا بانکداری ‪24‬ساعته یک‬
‫نظام هماهنگ برای پرداخت خرد ایجاد نموده اند‪.‬‬
‫‪64‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
www.rezasamizadeh.com
65
‫رده بندی نصب دستگاههای خودپرداز‪:‬‬
‫‪1131‬‬
‫بانک صادرات‬
‫‪1122‬‬
‫بانک ملت‬
‫‪865‬‬
‫بانک سپه‬
‫‪837‬‬
‫بانک ملی‬
‫‪66‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫در میان بانکهای خصوصی بانک سامان با نصب ‪ 84‬خودپرداز از‬
‫سایر بانکها پیشی گرفته است‪.‬‬
‫‪67‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫رده بندی صدور کارتهای اعتباری‪:‬‬
‫بانک ملی‬
‫بانک صادرات‬
‫بانک سپه‬
‫‪68‬‬
‫‪ 4100585‬برای هردستگاه‪ 4899‬کاربر‬
‫‪ 3156602‬برای هردستگاه‪ 2790‬کاربر‬
‫‪ 2930606‬برای هردستگاه‪ 3387‬کاربر‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
www.rezasamizadeh.com
69
www.rezasamizadeh.com
70
www.rezasamizadeh.com
71
www.rezasamizadeh.com
72
‫تلفن همراه در ابتدا به عنوان وسیله اي صرفا تجاري و نظامي در اختیار اقشار‬
‫خاصي از جوامع قرار داشت و به طور کلي مصارف محدودي داشت ‪.‬‬
‫رشد روزافزون استفاده از تلفن همراه و نزدیکي آن به زندگي مردم‪ ،‬مشاغل و‬
‫گروههاي مختلف را بر آن داشت تا از این تکنولوژي در راستاي نیل به اهداف‬
‫اقتصادي خود استفاده کنند‪ .‬یکي از این گروهها‪ ،‬بانک ها بودند که در ابتدا‬
‫بخش کوچکي از خدمات خود را از طریق تلفن همراه ارائه کردند ‪ .‬این‬
‫خدمات با سرعت قابل قبولي رو به فزورني نهاد و باعث شد که امروز‬
‫بسیاري از بانک هاي جهان در فکر ارائه هرچند کوچک خدمات خود از‬
‫طریق تلفن همراه باشند‪.‬‬
‫‪73‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫استفاده ار فناوري تلفن همراه در عرصه بانکداري عمري در حدود ‪ 9‬سال دارد ‪،‬‬
‫یعني تقریبا از سال ‪ 2000‬تا به امروز‪.‬‬
‫در این ‪ 9‬سال تعاریف مختلفي براي این بخش از خدمات ارائه شده است ‪ ،‬که در‬
‫میان آنها دو تعریف از باقي تعاریف ساده تر و قابل قبول تر جلوه مي کنند‪.‬‬
‫• بانکداري و ارائه خدمات مالي به کمک ابزار موبایل ‪.‬‬
‫• بانکداري از طریق تلفن همراه یعني‪ ،‬شما مي توانید در ‪ 7‬روز هفته به‬
‫صورت ‪ 24‬ساعته بانک را در هرکجا که مي خواهید در جیب خود حمل‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪74‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪75‬‬
‫رشد روز افزون جمعیت ‪ ،‬شلوغي شهرها ‪ ،‬صف هاي طوالني بانک ها‪ ،‬خستگي و‬
‫عصبانیت را مي توان به عنوان دالیلي اجتماعي جهت حرکت به سوي فناوري جدید در‬
‫نظر گرفت ‪.‬‬
‫هزینه باالي بانکداري سنتي را مي¬توان به عنوان دلیل دیگري در نظر گرفت‪ .‬هزینه‬
‫بانکداري از طریق تلفن همراه تقریبا برابر یک سوم هزینه بانکداري به روش سنتي است‪.‬‬
‫عدم دسترسي به بانک در تمام شرایط ‪ ،‬یکي دیگر از دالیل نیاز به یک فناوري همه جا‬
‫گیر است‪.‬‬
‫افزایش تبادالت بانکي و نیاز به مراجعه زیاد در طول ماه به شعبات بانک یکي دیگر از‬
‫دالیل نیاز به فناوري جدید است‪.‬‬
‫روش هاي موجود در امر بانکداري ‪ ،‬توانایي پرداخت مقادیر بسیار کوچک را در‬
‫تبادالت مالي ندارند و همین موضوع باعث شده تا در بسیاري از تبادالت ‪ ،‬مشتري مقداري‬
‫هرچند کم متضرر شود‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪76‬‬
‫ما به دنبال یک راه حل ساده و بدون پیچیدگي هستیم‪ .‬باید بپذیریم که استفاده از اینترنت به‬
‫مراتب پیچیده تر از استفاده از تلفن همراه است‪ .‬و همین مساله باعث برتري تلفن همراه در این‬
‫زمینه مي شود‪.‬‬
‫‪ .‬نکته دیگر که قابل توجه است عدم دسترسي دائمي به اینترنت است ‪ ،‬تعداد تلفن همراه هایي‬
‫هم که مي توانند به اینترنت متصل شوند در حال حاضر بسیار کم است و قیمت آنها هم بسیار‬
‫باالتر است ‪ ،‬در حالي که براي امر بانکداري با تلفن همراه فقط ‪ SMS‬الزم است که آن هم‬
‫برروي تمام تلفن هاي همراه قابل استفاده است‪.‬‬
‫‪ .‬از طرف دیگر اکثر مردم جوامع با تلفن همراه زندگي مي کنند و این در حالي است که اکثر‬
‫مردم جوامع با کامپیوتر و اینترنت هنوز بیگانه اند‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫یکي از موسسات مالي به نام ‪ WIZZIT‬که در حال حاضر تنها ارائه دهنده مدل گسترده‬
‫بانکداري با تلفن همراه در جهان مي باشد نظر خواهي در بین کاربران خود و افرادي که با‬
‫این فناوري آشنا بودند در رابطه با چهار معیار قیمت ‪ ،‬امنیت ‪ ،‬سهولت و سرعت انجام داده‬
‫است که نتایج قابل توجه زیر را به دست آورده است ‪:‬‬
‫• ‪70%‬معتقدند که این خدمات ارزانتر است و ‪ %90‬هم معتقدند که این خدمات گران نیست ‪.‬‬
‫• ‪69%‬معتقدند این خدمات امن تر است ‪.‬‬
‫• ‪68%‬معتقدند استفاده از این خدمات راحت تر است ‪.‬‬
‫• ‪68%‬معتقدند این خدمان سریع تر است ‪.‬‬
‫با توجه به آنچه گفته شد به نظر مي رسد در حال حاضر بهترین راه حل براي بهبود امر بانکداري‬
‫استفاده از فناوري تلفن همراه مي باشد‪.‬‬
‫‪77‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪SMS(Short Message Service) ‬‬
‫طبق مطالعات به عمل آمده این روش در حال حاضر بهترین روش و سریع ترین براي امر‬
‫بانکداري است و نقطه اتکاي اصلي این روش سازگاري آن با کلیه ي شبکه ها و در دسترس‬
‫بودن آن بر روي تمام تلفن هاي همراه است‪.‬‬
‫تنها مساله که کارایي این روش را زیر سوال مي برد حساس بودن آن است‪ ،‬به این ترتیب که‬
‫اگر مثال در سایز کلمات ارسالي یا دیکته آنها اشکالي وجود داشته باشد کل عملیات بانکي‬
‫خراب مي شود‪.‬‬
‫‪USSD(Unstructured Supplementary Service Data) ‬‬
‫این روش را در مقایسه ها بهتر از ‪ SMS‬ارزیابي کرده اند‪ .‬درکل تنها تفاوت این روش که‬
‫باعث کامل تر شدن آن هم مي شود این است که این روش دیگر مشکل حساسیت را ندارد و‬
‫بر پایه ي منو است که اشتباه انساني را پوشش مي دهد‬
‫‪78‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪WAP(Wireless Application Protocol ) ‬‬
‫این روش در مجموعه¬اي از پیچیده¬ترین روش¬ها دسته بندي مي¬شود و به علت عدم‬
‫سازگاري با عموم تلفن¬هاي همراه و عدم پشتیباني بسیاري از شبکه¬ها بانک¬ها در‬
‫بسیاري از کشور¬ها از آن استفاده نمي¬کنند‪.‬‬
‫‪WIG/SIM Toolkit ‬‬
‫این روش جدیدترین فناوري این دسته از خدمات است اما به علت مسائل امنیتي و تغییراتي را که‬
‫باید شرکت هاي سازنده بر روي سیم کارت هاي خود بدهند هنوز بر سر کارایي و استفاده از‬
‫آن به توافق نرسیده اند‪.‬‬
‫‪JAVA ‬‬
‫آخرین فناوري این دسته استفاده از زبان¬هاي برنامه نویسي است که درحال حاضر جاوا‬
‫بیشترین اقبال را در دوستي با تلفن¬هاي همراه داشته است ‪ .‬اما این روش هم مشکالتي از‬
‫قبیل به روزرساني و پیچیده بودن و عدم پشتیباني تمام تلفن¬هاي همراه را داراست ‪.‬‬
‫‪79‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪Bank-Focused ‬‬
‫در این مدل تقریبا بانک همه کاره است و خدمات بانک از طریق تلفن همراه به عنوان خدمات‬
‫اضافي بانک در نظر گرفته مي شود‪ .‬در این شرایط خدمات در مرحله اطالع رساني و‬
‫پرداخت قبوض شهري باقي مي ماند‪ .‬در کشور ما ‪ ،‬ایران این مدل در حال حاضر فراگیر‬
‫است‪.‬‬
‫‪Bank-Led ‬‬
‫در این مدل بانک موجودیت خود را روش هاي سنتي و تلفن همراه تقسیم مي کند ‪ ،‬بعضي خدمات‬
‫را به طور کلي به تلفن همراه مي سپارد و شعباتي را جهت رسیدگي به کارهاي مشتریان‬
‫فناوري جدیدش تخصیص مي¬دهد‪.‬‬
‫‪Non-Bank-Led ‬‬
‫در این روش موجودیت بانک به طور کلي مجازي مي شود و تمام خدمات دیگر از طریق تلفن‬
‫همراه صورت مي پذیرد‪ .‬در این شرایط بانک شعباتي را تاسیس مي کند که فقط کار پشتیباني‬
‫و آموزش مي کنند نه فعالیت مالي‪.‬‬
‫‪80‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪81‬‬
‫در نهایت پس از تمام آنچه که گفته شد به بیان آینده این فناوري از نگاه موسسه‬
‫مالي ‪ CELENT‬آمریکا مي پردازیم‪ . .‬این موسسه بیان مي دارد که تا سال‬
‫‪ 2010‬تقریبا ‪ 35‬درصد از تبادالت بانکي از طریق فناوري تلفن همراه انجام‬
‫خواهد شد‪ ،‬و این در حالي است که در حال حاضر این خدمات کمتر از ‪1‬‬
‫درصد است ‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
www.rezasamizadeh.com
82
‫براساس یک تعریف کلی سیستم بانکداری الکترونیکی یکپارچه‬
‫سیستمی است که کلیه محصوالت و خدمات بانکی و عملیات‬
‫راهبری ومدیریت آنها را از طریق دسترسی به پایگاه دادههای‬
‫مشترک و متمرکز در قالب یک سیستم ارایه میکند که انعطاف‬
‫پذیری این سیستم و مشتری محوری از ویژگیهای مهم آن است‪.‬‬
‫بدون ایجاد یک بانک اطالعاتي متمرکز و یکپارچه‪ ،‬خدمات‬
‫الکترونیک به صورت جزیره اي و غیرهمسان ارائه خواهد شد‪.‬‬
‫‪83‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪ -1‬با توجه به دسترسي راحتتر مشتریان به موجودي حسابها و بهرهمندي از خدمات بانکي در‬
‫شعب مختلف‪ ،‬یك عامل انگیزشي قوي جهت جذب منابع بیشتر ميباشد‪.‬‬
‫‪ -2‬با عنایت به ماهیت موضوع‪ ،‬معضــــــل جمعآوري روزانه اطالعات از سطح شعب بانك به‬
‫صورت كامل منتفي ميشود‪ ،‬چون اصوالا دیگر اطالعات پراكندهاي وجود ندارد كه نیاز به‬
‫جمعآوري داشتهباشند و همه چیز در مركز ثبت ميگردد‪.‬‬
‫‪ -3‬با توجه به بند ‪ 2‬دیگر نیازي به انجام مبادالت بین شعب و یا حوالجات و حساب بین واحدها‬
‫نیست و بالطبع معضل ممیزي اسناد بین واحدها و استخراج ارقام باز‪ ،‬نیز منتفي است‪.‬‬
‫‪ -4‬ارائه خدمات مدرن دیگر از قبیل ‪ Mobile Banking‬و ‪ Internet Banking‬و ‪SMS‬‬
‫و ‪ Telephone Banking‬بسیار سادهتر و با هزینه كمتر انجام ميشود‪.‬‬
‫‪ -5‬نکته بسیار مهم دیگر اینست که با توجه به اینکه اطالعات بصورت مرکزي ثبت ميگردند‪،‬‬
‫ابزارهاي گزارش مدیریت‪ ،‬ميتواند به مدیران در تدوین استراتژي‪ ،‬دیپلماسي و نقاط قابل‬
‫تصحیح در فرآیند‪ ،‬بهبود مستمر و مهندسي مجدد ساختار و روشها کمک نماید‪.‬‬
‫‪84‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪.1‬دشواری دسترسی و خرید نرمافزارهای خارجي‬
‫‪.2‬دشواری انطباق نرم افزارهای خارجی با عملیات بانکی داخلی‬
‫‪ .3‬عدم طراحی و تهیه نرمافزاربانکداری متمرکز الکترونیک بانک های‬
‫دولتی داخل‬
‫‪.4‬دشواری جذب و نگهداری نیروهای متخصص در این زمینه‬
‫‪.5‬دشواریهای ناشی از عدم شناخت مدیران و دستگاههای ناظر و بازرس‬
‫‪.6‬محدودیتهای ناشی از آیین نامههای معامالتی‬
‫‪85‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫زمانی به وضعیت مطلوب در زمینه بانکداری متمرکز الکترونیک دست خواهیم‬
‫یافت که سیستم جامع بانکی با ویژگی های پوشش کامل شعب‪,‬پوشش کامل‬
‫محصوالت و خدمات بانکی ‪,‬تمرکز ‪,‬یکپارچگی با قابلیت توسعه آتی از دو بعد‬
‫کمی و کیفی ‪,‬پاسخگوی و انعطاف پذیر نسبت به الزامات قانونی و انتظارات‬
‫جدید ‪,‬مشتری مداری محور ‪,‬ارایه خدمات با معماری نوین بدون وجود‬
‫محدودیت زمانی ومکانی‪,‬شبانه روزی بدون وقفه و بهره وری ‪,‬کارایی و اثر‬
‫بخشی راه اندازی شود‪.‬‬
‫باکمک بانكداري الكترونیك‪ ،‬حداقل ‪ 70‬درصد عملیات پولي‪ ،‬بانكي به صورت‬
‫الكترونیكي انجام خواهد شد و همه مردم از خدمات بانكي به صورت یكسان‬
‫بهره مند مي شوند‪. .‬‬
‫‪86‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
www.rezasamizadeh.com
87
‫‪‬‬
‫بانکداری الکترونیکی به دلیل ماهیت گستردگی و شعار همه کس‪ ,‬همه جا با هر رسانه ای‬
‫ویژگی های منحصر به فردی دارد که به همین دلیل خطرها و ریسک های متنوعی به همراه‬
‫دارد که شامل شکل این نوع بانکداری و سطحی از خطر هایی را که مرتبط با خدمات سنتی‬
‫مالی‪ ،‬راهبردهای ویژه‪ ،‬عملیاتی‪ ،‬قانونی‪ ،‬و خطرهای اعتباری می باشد را افزایش دهد‪.‬‬
‫از جمله شاخص های تاثیرگذار در افزایش ریسک سرعت تغییرات تکنولوژیکی‪ ,‬تغییر‬
‫انتظارات مشتریان‪ ,‬افزایش پدیداری شبکه های اینترنتی در دسترس عموم‪ ,‬کاهش تعامل رو‬
‫در رو با مشتریان موسسات مالی‪ ,‬لزوم یکپارچه سازی بانکداری الکترونیکی با سیستم های‬
‫کامپیوتری موسسات و‪ ...‬است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مدیریت موسسات مالی بایستی سطحی از خدمات بانکداری الکترونیکی را انتخاب کند که برای‬
‫بخش های مختلف مشتریان مناسب بوده و مبتنی بر نیازهای آنان و با در نظر گرفتن خطر‬
‫های ارزیابی شده موسسه باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪88‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪89‬‬
‫‪‬‬
‫در این بین برخی از موسسات برای مواجه نشدن با این خطرها ممکن است‬
‫خدمات بانکداری الکترونیکی را ارائه ندهند و یا خدمات محدودی را از طریق‬
‫سایت های اطالع رسانی ارائه دهند که بی تردید این روش موجب عقب ماندن‬
‫از رقبا و از دست دادن مشتریان در دنیای کنونی باشد که به شدت تحت تاثیر‬
‫فناوری های نوین می باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تاثیرات اعتباری حاصل از عدم توجه به ارزیابی و کنترل ریسک در بانک ها‬
‫به ویژه در بخش بانکداری الکترونیک بسیار زیاد و پر هزینه است و لذا‬
‫ضروری است تا تمامی بانک های کشور با تجهیز و تمهید مناسب آمادگی قابل‬
‫قبولی برای مقابله با ریسک های احتمالی در حوزه بانکداری الکترونیکی‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
www.rezasamizadeh.com
90
‫از شروع برقراري سیستم هاي رایانه اي در سیستم بانكي كشور ‪ ،‬بكارگیري سوئیفت در انتقال‬
‫پیام هاي مالي وتجاري در بانك ها ‪ ،‬حركت به سوي بانكداري الكترونیكي در ایران آغاز شده‬
‫است‪.‬‬
‫این روند با سرعت چشمگیري با توجه به موانع متعدد در حال رشد است ‪ .‬در حال حاضر همه‬
‫بانك ها و موسسات مالي در تكاپوي ایجاد زمینه نرم افزاري و سخت افزاري الزم براي‬
‫شركت در جامعه بانكداري پیشرفته میباشند ‪ .‬طرح جامع اتوماسیون درصدر برنامه هاي بانك‬
‫ها براي تحول به سوی بانكداري نوین واقع شده است‪.‬‬
‫استفاده از خدمات كارت و تلفن بانك حركت بعدي یعني بانكداري اینترنتي و اینترانتي را به دنبال‬
‫داشته است‪ .‬به این چشم انداز ‪ ،‬باید وسعت دسترسي به تلفن همراه را نیز ملحق نمود كه فن‬
‫آوري قابل بكار گیري در بانكداري محسوب میشود‪.‬‬
‫اگرچه باید اذعان داشته ‪ ،‬توسعه بانكداري الكترونیك در ایران هنگامي مفهوم اصلي خود را مي‬
‫باید كه بانك ها در آن به دنبال افزایش سود خود باشند ‪ ،‬به عبارت دیگر گسترش منطقي‬
‫بانكداري الكترونیك تابعي از اقتصادي عمل كردن بانك ها میباشد ‪ .‬كه این امر خود تاییدي بر‬
‫حداقل نمودن هزینه هاي مربوط به خدمات بانكداري الكترونیك خواهد بود ‪.‬‬
‫‪91‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫مهمترین و اثرگذارترین ابزار در آغاز فرآیند بانکداری الکترونیک دسترسی‬
‫عمومی به بسترهای زیرساختی ارتباطات الکترونیک می باشد‪.‬‬
‫مهمترین ویژگي كه در گزینش این ابزار الزامي است توجه به اصل اول‬
‫بانكداري الكترونیكي یعني مشتريمداري است‪ .‬این ابزار شامل استفاده از‬
‫شبكه جهاني اینترنت با پهناي باند مناسب‪ ،‬شبكههاي داخلي مثل اینترانت‪،‬‬
‫سیستمهاي ماهوارهاي‪ ،‬خطوط فیبر نوري‪ ،‬شبكههاي گسترده تلفنهمراه و تلفن‬
‫ثابت و ‪ ...‬ميباشد‪.‬‬
‫البته در كشور ایران با توجه به گسترش موبایل در دو قشر شهري و روستایي‬
‫استفاده از بانكداري از طریق تلفن همراه بسیار حایز اهمیت است‪.‬‬
‫‪92‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫سیستم جامع بانکی با ویژگیهای زیر راه اندازی شود‪:‬‬
‫• پوشش کامل شعبه ها‬
‫• پوشش کامل محصوالت و خدمات بانکی‬
‫• متمرکز‬
‫• یکپارچه‬
‫• با قابلیت توسعه آتی از دوبعد کمی و کیفی‬
‫• پاسخگو وا نعطا فپذیرنسبت به ا لزامات قانونی وا نتظارات جدید‬
‫• مشتری محور‬
‫• ارائه خدمات با معماری نوین بدون وجود محدودی تهای زمانی و مکانی(شبانه‬
‫روزی بدون وقفه)‬
‫• دارای ویژگی های بهره وری‪ ،‬کارایی‪،‬ا ثربخشی‬
‫‪93‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪94‬‬
‫دشواری دسترسی وخرید نرم افزارهای خارجی‬
‫دشواری انطباق نرم افزارهای خارجی با عملیات بانکی داخلی‬
‫عدم طراحی و تهیه نرم افزار ‪ core banking‬در داخل‬
‫دشواری جذب ونگهداری نیروهای متخصص درا ین زمینه‬
‫دشوار یهای ناشی ازعدم شناخت مدیران و دستگا ههای ناظر وبازرس‬
‫محدودیت های ناشی از آیین نامه های معامالتی‬
‫وضعیت مطلوب و زمان بندی‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫• ایجادبستری مناسب برای پیاده سازی تجارت ا لکترونیک‬
‫• فراهم شدن بستری مناسب برای حضور در عرصه های تجارت‬
‫جهانی‬
‫• افزایش سرعت وا منیت فردی درا نجام اموربانکی‬
‫• حذف محدودیت زمانی ومکانی‬
‫• کاهش مصرف سوخت و کاهش تردد درون شهری‬
‫• کاهش کاغذبازی اداری‬
‫‪95‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫• حمایت از تولیدنرم افزارهای بانکداری اسالمی داخلی (ملی و‬
‫خصوصی)‬
‫• تفویض اختیارات الزم به هیات مدیره بانک های دولتی به منظور‬
‫تسهیل و تسریع در تامین سخت افزار و نرم افزا ر‬
‫• حمایت ویژه ازنیروی متخصص و مجرب دارای دانش فنی بانکی‬
‫• اجرای آیین نامه پوشش ریسک خدمات بانکداری ا لکترونیکی‬
‫• اجرای کامل ‪ core banking‬در مدت ‪ ۴۰‬ماه‬
‫‪96‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫• افزایش رضایت مندی مشتریان از طریق ارائه محصوالت و خدمات متنوع‬
‫• افزایش بهره وری عملیاتی‬
‫• افزایش کارایی وبهره وری منابع ا نسانی‬
‫• مدیریت هزینه های عملیاتی ونگه داشت‬
‫• توانایی بیشتر در تبعیت وا نطباق باا لزامات قانونی داخلی و خارجی‬
‫• ایجاد زیرساختهای اطالعاتی و عملیاتی مناسب جهت تصمیم گیری و دسترسی‬
‫به ا طالعات (درون سازمانی وبرون سازمانی)‬
‫• بهبود توانایی پاسخگویی به نیازها و تغییرات بازار‬
‫• افزایش سرعت پاسخگویی و روا نسازی فرآیندها‬
‫• افزایش توانا رزیابی عملکرد بانکها‬
‫• ایجاد توانایی رهگیری و پیگیری مشتریان‪ ،‬محصوالت‪ ،‬کاربران‪ ،‬اسناد‪،‬‬
‫مستندات و تراکنش ها براساس ا نواع شاخص های بازیابی‬
‫• افزایش قابلیت نظارت بر عملیات بانکی‬
‫‪97‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫بررسی آمادگی الکترونیکی کشور‬
‫امروزه بررسی ضریب نفوذ فنآوری اطالعات در جامعه و آمادگی الکترونیکی کشور برای‬
‫چگونگی برخورد در سیستم بانکی مهم است‪.‬باید نقشه راه بانکداری الکترونیکی را ترسیم‬
‫کرده و وارد اجرا شویم و موانع چالشی خود را با وزارت ارتباطات هم حل کنیم ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫پرداخت الکترونیکی گام موثر دولت الکترونیکی‬
‫با بررسیهای زیاد به این نقطه رمیرسیم که ما اگر بتوانیم در سیستم بانکی در فاز اول بحث‬
‫پرداخت الکترونیکی را حل کنیم‪ ،‬قدم موثری برای دولت الکترونیکی و روانسازی فعالیتهای‬
‫مردم خواهد بود بنابراین تمام هم و غم مان این باید باشد که مراجعات حضوری مردم به‬
‫شعبات بانکها را کاهش دهیم و آن را به مراجعات نیمه حضوری تبدیل کنیم ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫حذف ته سوش قبوض اولین اقدام روانسازی‬
‫باید ته سوش پرداختی قبوض را که بانک به وزارتخانههای مربوط ارسال میکند حذف کنیم‬
‫اینکار موجب روانسازی مخاطب بین بانکها و موسسات میشود‪.‬‬
‫‪98‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫رسیدن به ‪ 60‬درصد پرداخت غیرحضوری در سال ‪88‬‬
‫استانها و شهرستانها برای پرداخت غیرحضوری از استان تهران پیشقدم و جلوترند و باید برای‬
‫جلب اعتماد مردم خدمات را کاملتر کنیم‪ . .‬طبق برنامه ریزی سال ‪ 88‬باید بتوانیم عدد‬
‫پرداخت غیرحضوری را به حدود ‪ 60‬درصد افزایش دهیم‪ ،‬مسلما ا افزایش ‪ 60‬درصدی مستلزم‬
‫افزایش تلفنبانکها‪ ،‬فروش شارژ کارتها و در عین حال تشویق مردم به استفاده از این‬
‫خدمات است ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بانکی حق ندارد سیستمش را روی بانکهای دیگر ببندد ‪.‬‬
‫بانکها به این نقطه رسیدهاند که باید با هم کار کنند و هیچ بانکی حق ندارد سیستم خود را روی‬
‫بانکهای دیگر ببندد البته برخی از بانکها مقصر نیستند چون مقدار تراکنشها با تعداد‬
‫سیستمهایی که آنها دارند تناسب ندارد ‪.‬‬
‫‪99‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫‪‬‬
‫نیاز به همکاری زیرساختهای مخابراتی‬
‫الزمه رسیدن به بانكداري الكترونیكي همکاری زیرساختهای مخابراتی با شبکههای سراسری‬
‫بانکی کشور است‪ .‬زیرا درصورت بروز مشکل در مخابرات و سیستم ارتباطی خدمتی که در‬
‫سراسر کشور از طریق بانکداری الکترونیکی ارائه میشود‪ ،‬هزاران تراکنش در سراسر‬
‫کشور را دچار مشکل میکند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫یکپارچهسازی ارائه خدمات بانکداری الکترونیکی‬
‫یكي از کارهایی که باید برای یکپارچهسازی ارائه خدمات انجام شود یکپارچهسازی صدور‬
‫کارتها است‪ .‬نباید به تعداد بانکها کارت بانکی صادر کنیم یا به تعداد بانکهای کشور‬
‫دستگاههای ‪ pos‬داشته باشیم‪ .‬این عامل خود موجب عدم اطمینان مشتریان است ‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫‪0‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬
‫در صورت مرتفع شدن موانع موجود ‪ ،‬بكارگیري بانكداري بسیاري از مشكالت‬
‫موجود در بانكداري سنتي را از بین برده و سبب تسهیل روابط تجاري صادر‬
‫كنندگان از طریق كاهش روابط فیزیكي بین مشتري و بانك ‪ ،‬كاهش زمان‬
‫اجراي خدمات ‪ ،‬كاهش هزینه هاي بازرگاني و حذف تشریفات اداري ‪ ،‬افزایش‬
‫كارایي تجاري با كاهش هزینه هاي مبادله ‪ ،‬افزایش قدرت رقابت در اثر كاهش‬
‫قیمت تمام شده و سیال شدن اطالعات را به دنبال خواهد داشت به طوري كه‬
‫این امر به نوبه خود موجب توسعه بیشتر صادرات و حضور جمهوري اسالمي‬
‫ایران در عرصه هاي بین المللي گردیده كه از اركان اصلي برنامه هاي توسعه‬
‫میباشد‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫‪1‬‬
‫‪www.rezasamizadeh.com‬‬