Transcript PowerPoint Sunusu - Batı Osgb

İŞYERİ HEKİMLİĞİ
DENEME SINAVI VIII
02 KASIM 2013
1
B
1)
Obstrüktif akciğer hastalıklarının tanı ve takibinde
aşağıdaki testlerden hangisinin ön planda tutulması doğru
değildir?
A) Basit spirometri
B) Akciğer radyolojik tetkikleri
C) Bronş provokasyon testleri
D) PEF-metre
2
ASTIM TANISI
• Spirometri
– FEV1
• PEF metre
– PEF (Peak Expiratory Flow: Zirve Akım Hızı) ölçümü
yapılması
• PEF takibinin amacı semptomların iş yerinde
arttığını göstermektir
3
Bronş Provokasyon Testi
FEV1 diagramı
Volüm
FEV1
Normal
Astmatik (bronkodilatör sonrası)
Astmatik (bronkodilatör öncesi)
1
2
3
4
Zaman (saniye)
5
Note: Each FEV1 curve represents the highest of three repeat measurements
4
C
2)
Aşağıdakilerden hangisi asbest maruziyetinin etkileri
bakımından doğru değildir?
A) Mezotelyoma
B) Plevral kalsifikasyon
C) Radyolojik görüntüde yuvarlak opasiteler
D) Plörezi
5
Asbeste bağlı akciğer hastalıkları
•
•
•
•
•
•
Plevral asbest plağı,
Bening asbest plörezisi,
Mezotelyoma,
Akciğer kanseri,
Round atelektazi
Asbestozis
– Asbestozis asbest liflerinin solunmasına bağlı olarak
gelişen interstisyel akciğer hastalığıdır.
Asbestozis- Radyoloji
• Radyolojik bulgular ortaya çıktığında olgu asemptomatik
olabilir.
– Alt loblarda belirginleşen retikülonodüler dansite artışları
• Nadiren ise tersine olgu semptomatik olup akciğer grafisi
normal olabilir (%10)
• Akciğer yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografisi
(YRBT),
– retikülonodüler lezyonlara eşlik eden plevral (özellikle
diyafragmatik plevrada) asbest plakları görülür.
A
3)
İşyerinde belli bir irritan maddeye iş yüksek
konsantrasyonda maruziyet sonucu 24 saat içinde astıma
benzer nefes darlığı yakınmaları ile başvuran bir hastada
işyeri hekiminin ön tanısı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A) Reaktif hava yolu disfonksiyonu sendromu
B) Mesleki astım
C) Hipersensitivite pnömonisi
D) Akut bronşit
8
Reaktif Havayolu Disfonksiyonu
Sendromu
• Önceden astım ile ilgili hiçbir klinik, fonksiyonel veya
immünolojik bir bulgu olmayan bir kişi
• İşyerinde belli bir irritan maddeye iş kazası veya
güvensiz ortam nedeni ile yüksek konsantrasyonda
maruziyet
• Latent periyot olmaksızın ortaya çıkan astım
• Bu tabloya irritan ile indüklenen mesleksel astım da
denir
9
İrritana bağlı astım
(RADS)
• Tek maruziyet sonrası semptomlar VAR
• Maruz kalınan madde irritan özellikte
• Maruziyetten sonraki 24 saat içinde yakınma
başlaması ve en az üç ay sürmesi
• Astıma benzer yakınma ve bulgular VAR
• Obstrüktif fonksiyonel bozukluk bulguları VAR
• Nonspesifik bronş aşırı duyarlılığı VAR
• Diğer hastalıklar ekarte edilmiş olmalı
Susan M. Tarlo, Diagnosis and Management of Work-Related Asthma. Chest 2008;134;1S-41S
10
Mesleksel Astım
• Önceden astım ile ilgili hiçbir klinik,
fonksiyonel veya immünolojik bir bulgu
olmayan bir kişide oluşan astım
• Sadece işyeri ortamında karşılaşılan ve işyeri
dışında bulunmayan spesifik bir etken ya da koşula
bağlı gelişir
• İşe başladıktan en az 2-3 ay sonra ortaya çıkar
• İşyerinden uzaklaşıldığında düzelir
11
D
4)
Mesleki solunum sistemi hastalığı etkenleri arasında
aşağıdaki etkenlerden hangisi inorganik değildir?
A) Silis tozu
B) Asbest lifi
C) Baryum tozu
D) Pamuk toz
12
D
5) Aşağıdakilerden hangisi ideal postürdür?
A)
B)
C)
D)
13
A
6)
Aşağıdakilerden hangisi işyeri hekiminin tutması
gereken sağlıkla ilgili kayıtlardan birisi değildir?
A) Gürültü haritası
B) İşçilerin bulaşıcı hastalık olmadığına dair sağlık kayıtları
C) Kurşunla çalışan işçilerin sağlık kayıtları
D) Akciğer grafisi raporları
14
C
7)
İşyerinizde üretimde yeni kullanılmaya başlayan bir
kimyasalın karaciğer üzerine zararlı olup olmadığını
araştırmak istiyorsunuz. Hangi araştırma tipini seçersiniz?
A) Olgu-kontrol
B) Retrospektif
C) Kohort
D) Kesitsel
15
KOHORT ARAŞTIRMALARI
• Bu araştırma tipinde;
•
•
•
•
•
HENÜZ bir hastalığa yakalanmamış
SAĞLAM kişilerin
BELİRLİ BİR ETKENLE karşılaşma durumlarına göre
İZLEME SÜRESİ içinde
İncelenen hastalığa YAKALANMA OLASILIKLARI
araştırılır.
16
KOHORT ARAŞTIRMALARI
RİSK
ALTINDAKİ
Etken (+) Hastalık (+)
a
Etken (+) Hastalık (-)
b
Etken (-) Hastalık (+)
c
Etken (-) Hastalık (-)
d
SEÇİLEN
ÖRNEK
TOPLUM
17
OLGU-KONTROL ARAŞTIRMALARI
• Geriye dönük araştırmalardır
• Sonuçtan (hastalık) hareketle etken incelenir.
• Olgu-kontrol araştırmaları;
Nedensel ilişkide kesitsel araştırmalardan daha güçlü
Kohort araştırmalarından daha zayıf
• Toplum tabanlı değildir (community-based)
18
OLGU-KONTROL ARAŞTIRMALARI
a
b
c
d
Etken (+)
“Vakalar”
Etken (-)
“Vakalar”
Olgu grubu
“Vakalar”
Etken (+)
“Kontroller”
Etken (-)
“Kontroller”
Kontrol grubu
“Sağlamlar”
B
8)
Bir yıl içinde meydana gelen iş kazası sayısının, o
işyerindeki işçilerin yıllık toplam çalışma süresine oranı
aşağıdakilerden hangisini verir?
A) Genel İş Kazası Hızı
B) İş Kazası İnsidans Hızı
C) İş Kazası Prevalansı D) İş Kazası Ağırlık Hızı
20
Genel İş Kazası Hızı
• İş kazası sıklık hızı olarak da bilinir.
– İşyerinde belirli bir süre içinde meydana gelen iş
kazalarının risk altındaki işçi sayısına bölümü
sonucu bulunur.
– Risk altındaki işçi sayısı (ortalama işçi sayısıdır).
Belirli bir zaman diliminde gerçekleşen iş
kazası sayısı
Aynı zaman dilimindeki risk altındaki işçi
sayısı
21
x (k)
İş Kazası İnsidans Hızı
• İşyerinde çalışan tüm işçilerin toplam çalışma saati
üzerinden hesaplanır
• (k) sabiti değişkendir. Sıklıkla bir milyon olarak
kullanılır.
• Toplam çalışma saati (ülkemiz için 45saat/hafta)
• Formül;
Gerçekleşen iş kazası sayısı
Tüm işçilerin toplam çalışma saati
22
x 1.000.000
İş Kazası Ağırlık Hızı
• Bir takvim yılında iş kazası nedeniyle yitirilen saatleri veya
günlerin saptanmasında kullanılır.
– Bir milyon saatte yitirilen iş gününü
– 100 saatte yitirilen iş saatini
gösterir.
• Formülü;
Toplam gün kaybı (saat kaybı)
Bütün işçilerin toplam çalışma saati
(*) 100
23
x 1.000.000*
Örnek
• Ağır ve tehlikeli iş yapan ve yılda ortalama 600
işçinin çalıştığı bir işyerinde 2010 yılı sonu
itibarıyla;
• 150 iş kazası meydana gelmiştir.
• İşyerinde işçilerin toplam çalışma saati
1.462.500’dür.
• İşyerinde iş kazaları nedeniyle;
• Geçici iş göremezlik gün sayısı 250 gün
• Sürekli iş göremezlik dereceleri toplamı 20
• İş kazaları nedenli ölüm 1
24
Cevaplar
• GİH;
150
x (1000) = 250
600
• İş kazası insidans hızı;
150
x 1.000.000 = 102,6
1.440.000
• İş kazası ağırlık hızı;
9250 (x 8)
x 1.000.000 (100)
=6324,8 (5,1)
1.440.000
25
B
9)
Tehlikeli sınıfta yer alan bir işyeri için; işyeri hekimi,
diğer sağlık personeli ve iş güvenliği uzmanlarının aylık asgari
çalışma süreleri bakımından, sıralamaya göre “Aylık işçi
başına kaç dakika çalışmaları gerekir? “ sorusunun doğru
yanıtı hangi seçenektedir?
A) 5dk - 10 dk - 9 dk
B) 6dk - 9dk – 8 dk
C) 6dk – 9 dk – 12 dk
D)7dk - 9dk – 16 dk
26
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
20 Temmuz 2013 CUMARTESİ
İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri-MADDE 12
a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde çalışan başına yılda en az 25 dakika.
b) Diğer işyerlerinden:
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
en az 4 dakika.
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en
az 6 dakika.
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
en az 8 dakika.
27
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
20 Temmuz 2013 CUMARTESİ
Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri–MADDE 19
a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli veya tehlikeli
sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 35
dakika.
b) Diğer işyerlerinden:
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
en az 6 dakika.
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en
az 9 dakika.
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
28
en az 12 dakika.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE
DEĞİŞİKLİK YÖNETMELİĞİ 11 Ekim 2013 – 28792 Sayılı R. G
MADDE 6:
Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi aşağıdaki şekilde,
ikinci fıkrasında geçen “1000” ibareleri “2000” olarak,
üçüncü fıkrasında geçen “750” ibareleri “1500” olarak,
dördüncü fıkrasında geçen “500” ibareleri “1000”
olarak, beşinci fıkrasının ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
29
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE
DEĞİŞİKLİK YÖNETMELİĞİ 11 Ekim 2013 – 28792 Sayılı R. G.
MADDE 6:
a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde çalışan başına yılda en az 60 dakika.
b) Diğer işyerlerinden:
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
en az 6 dakika.
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en
az 8 dakika.
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
en az 12 dakika
30
D
10)
Aşağıdaki cümlelerden yanlış olanı seçiniz?
A) Sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme çalışmaları için işyerleri
çok uygun ortamlardır.
B) İşyerinde uygulanan bir egzersiz programı veya sigara
kontrolü çalışmaları da benzeri yararlar sağlayabilir.
C) işçiler işyerlerinde toplu olarak bulunduklarından, eğitim
etkinliklerinin bu gruplara ulaştırılması olanağı yüksektir.
D) İşyerlerinde sağlık eğitimi çalışmaları genel toplumda
yapılacak benzeri etkinliklere göre daha başarısızdır.
31
Sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme çalışmaları için
işyerleri çok uygun ortamlardır
• İşyerlerinde işçiler toplu olarak bulunurlar ve yaşamlarının
önemli bir bölümünü orada geçirirler
• Her çalışan günde en az bir öğün yemeğini işyerinde
yemektedir
• İşyerindeki yemek programının sağlıklı olması bir yandan bir
öğün yemeğin sağlıklı bir diyet şeklinde yenmesini sağlar, öte
yandan işyerindeki yemek alışkanlığının kişinin evindeki yemek
alışkanlığına, dolayısı ile genel yaşamına yansımasına olanak
verir
• İşyerinde uygulanan bir egzersiz programı veya sigara
kontrolü çalışmaları da benzeri yararlar sağlayabilir
32
EĞİTİM
• İşçiler işyerlerinde toplu olarak bulunduklarından, eğitim
etkinliklerinin bu gruplara ulaştırılması olanağı yüksektir
• İşyerlerinde sağlık eğitimi çalışmaları genel
toplumda yapılacak benzeri etkinliklere göre
daha başarılıdır
33
A
11)
İşyerlerinde sağlığın geliştirilmesi çalışmalarında işyeri
hekiminin yapabileceği genel sağlık eğitimi kapsamında
olmayan eğitim konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çevre ve iş sağlığı ilişkisi ile meslek hastalıkları
B) Sağlıklı yaşam biçimi; beslenme ve egzersiz
C) Aile planlaması ve kadın sağlığı
D) Bulaşıcı hastalıklar ve korunma yolları
34
EĞİTİMLER
•
•
•
•
•
Genel sağlık eğitimi
İlkyardım eğitimi
İş hijyeni eğitimi
İş güvenliği eğitimi
Çalışma ilişkileri eğitimi
35
I. Genel Sağlık Eğitim Modülü
Amaç: İşçilerin, genel (temel) sağlık ile ilgili bilgi, tutum
ve davranışlarına yönelik değişimleri sağlamak
Öğrenim Hedefleri:
• Sağlığın tanımı ve sağlığı belirleyen nitelikler
• İnsan vücudunun anatomik-fizyolojik yapısı ve
fonksiyonları
• Genel sağlık bilgisi, kişisel temizlik ve önemi
• Bulaşıcı hastalıklar ve korunma yolları
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma yolları
36
I. Genel Sağlık Eğitim Modülü
Öğrenim Hedefleri:
• Bağışıklama
• Sağlıklı yaşam biçimi; beslenme ve eksersiz
• Aile planlaması
• Kadın sağlığı
• Çocuk sağlığı
• Psikososyal sorunlar
• Sigara ve sağlık
• Kanserden korunma vb.
Konularında bilgi, tutum ve doğru davranış
kazanmalarını sağlamak.
37
C
12)
İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine
uyulup uyulmadığını izleme, denetleme ve uygunsuzlukların
giderilmesini sağlama kimin yükümlülüğündedir?
A) İşyeri Hekimi
C) İşveren
B) İş güvenliği uzmanı
D) Fabrika müdürü
38
C
12)
İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine
uyulup uyulmadığını izleme, denetleme ve uygunsuzlukların
giderilmesini sağlama kimin yükümlülüğündedir?
A) İşyeri Hekimi
C) İşveren
B) İş güvenliği uzmanı
D) Fabrika müdürü
39
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
MADDE 4 – İşverenin genel yükümlülüğü
(1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini
sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil
her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli
araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin
değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun
iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup
uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların
giderilmesini sağlar.
40
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
MADDE 4 –
İşverenin genel yükümlülüğü
c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik
yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların
hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi
için gerekli tedbirleri alır.
41
D
13)
İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi
Yönetmeliği’ne göre “işyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri
ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde
zarara uğratmayan olaya ne denir?
A) Hasarsız kaza
C) Tehlikeli olay
B) Zararsız kaza
D) Ramak kala
42
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
29.12.2012 Resmi Gazete Sayı: 28512 MADDE
4: Tanımlar
d) Ramak kala olay
İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da
iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli
olduğu halde zarara uğratmayan olay
B
14)
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu karar oylamalarında
oyların eşit çıkması halinde aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A) Oylama eşitlik bozulana kadar tekrarlanır
B) Başkanın oyu kararı belirler
C) Karar kura ile belirlenir
D) Karar bir sonraki toplantıda tekrar oylanır
44
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI
HAKKINDA YÖNETMELİK
Resmi Gazete Tarihi: 18.01.2013 Sayı:28532
MADDE 9 – Çalışma usulleri :(1) Kurul inceleme,
izleme ve uyarmayı öngören bir düzen içinde ve
aşağıdaki esasları göz önünde bulundurarak çalışır.
d) Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile işveren
veya işveren vekili başkanlığında toplanır ve
katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Çekimser oy
kullanılamaz. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu
kararı belirler. Çoğunluğun sağlanamadığı veya
başka bir nedenle toplantının yapılmadığı hallerde
durumu belirten bir tutanak düzenlenir.
45
B
15)
Aşağıdaki ifadelerden doğru olan hangisidir?
A) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik
yönünden işe uygunluğunu göz önüne alınması işverenin
sorumluluğu kapsamında değildir.
B) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik
yönünden işe uygunluğunu göz önüne alınması işverenin
sorumluluğu kapsamındadır.
C) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki
yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını azaltır.
D) İşveren risk değerlendirmesi yapamaz, uzmanına yaptırır.
46
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
MADDE 4 –
İşverenin genel yükümlülüğü
(1) c) Risk değerlendirmesi
yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik
yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet
alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz.
(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki
yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.
(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini
çalışanlara yansıtamaz.
47
D
16)
SGK istatistiklerine göre ülkemizde iş kazası sayılarının
son 5 yıllık dağılımı incelendiğinde en çok sayıda iş kazası
görülen sektör aşağıdakilerden hangisidir?
A) Maden
B) İnşaat
C) Tekstil
D) Metal
48
Dünyada İş Sağlığı ve Güvenliğinin Mevcut Durumu
• AB ülkelerinde görülen meslek hastalıkları incelendiğinde (Grafik 5); 2004
yılı öncesi üye ülkelerde bildirimin nispeten iyi olduğu ancak 2004 yılından
sonra topluluğa eklenen ülkelerle 2009 yılında AB ortalamasının aşağıya
çekildiği gözlenmektedir.
• Finlandiya gibi ülkelerin yüksek meslek hastalığı sayısına sahip olması, bu
ülkelerin gelişmiş bir tanı koyma ve doğru bildirim sistemine sahip olması
ile izah edilmektedir.
• Ülkemiz ele alındığında ise, grafiklerde meslek
hastalığı bakımından “çok iyi durumda” olduğumuz
gibi yanlış bir kanıya varılması muhtemeldir. Oysa
ülkemizde beklenen meslek hastalığı sayısı 43.000 ile 130.000
arasındadır. Bu durum ülkemizde meslek hastalıkları
teşhisi ve bildirim sisteminin eksikliğiyle
açıklanmaktadır.
Mayıs 2004 den
önce AB Ülkeleri
TR
Grafik 5. Yeni Oluşan Meslek Hastalıklarının Dağılımı/100.000 (WHO2005)
İşçi Sayısı
KOBİ’lerin İşyeri Sayısı İçindeki
KOBİ’lerin
KOBİ’lerin
Oranı (%)
İşçi Sayısı İçindeki Oranı (%)
İş Kazaları İçindeki Oranı (%)
1-9 İşçi
85.4
29.1
33.8
10-49 İşçi
12.7
32.9
26.7
50-249 İşçi
1.6
21.8
20.2
TOPLAM
99.7
83.8
80.7
Tablo 1. 2008 Yılı KOBİ İstatistikleri (SGK)
2008-2012 Yılları İş kazası sayısı
76000
74000
72000
70000
68000
66000
64000
62000
60000
58000
56000
2008
2009
2010
2011
2012
Kaza Sebeplerinin Dağılımı (2010 Yılı)
C
17)
Belirtilmiş meslek hastalıkları dışında herhangi bir
hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmayacağı konularında
sigortalı ile Kurum ve sağlık tesisleri arasında çıkabilecek
uyuşmazlıklar hangi kurum tarafından karara bağlanabilir?
A) İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü
B) Sağlık Bakanlığı
C) Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu
D) İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi Müdürlüğü
54
5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK
SİGORTASI KANUNU
MADDE 14- Meslek hastalığının tanımı, bildirilmesi ve soruşturulması
Herhangi bir meslek hastalığının klinik ve laboratuvar
bulgularıyla belirlendiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin
işyerindeki inceleme sonunda tespit edildiği hallerde, meslek
hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, söz
konusu hastalık Kurumun veya ilgilinin başvurusu üzerine Sosyal
Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı ile meslek hastalığı
sayılabilir.
Yönetmelikte belirlenmiş hastalıklar dışında herhangi bir
hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmaması hususunda
çıkabilecek uyuşmazlıklar, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık
Kurulunca karara bağlanır.
55
A
18)
Meslek hastalıklarının maliyet bazında
değerlendirilmesinde hangi meslek hastalığı grubu en çok
harcama yapılan hastalıklar olarak karşımıza çıkmaktadır?
A) Kas-iskelet sistemi hastalıkları
B) Kanserler
C) Solunum sistemi hastalıkları
D) Kardiyo-vasküler hastalıklar
56
MESLEK HASTALIKLARI
• Dünyada iş kazası ve meslek hastalıklarına bağlı
ölümlerin dağılımı incelendiğinde mesleki kanserler
% 32 ile ilk sırada yer almakta ,
•
onun ardından % 23 ile kalp damar sistemi
hastalıkları gelmektedir .
•
Hastalıkların maliyeti incelendiğinde ise % 40 ile
kas iskelet sistemi hastalıkları
en çok harcama yapılan hastalık grubu olarak
karşımıza çıkmaktadır .
57
D
19)
Ayakkabı üretiminde çalışan işçilerde sersemlik, baş
ağrısı, baş dönmesi, öfori, konfüzyon, el ve ayaklarda uyuşma,
ağrı ve kuvvet kaybı gibi nörolojik yakınmalar görülürse, bu
rahatsızlıkların meslek hastalığı ile ilgisi açısından
aşağıdakilerden hangisi doğru yaklaşımdır?
A)
EEG ve EMG istenmelidir
B)
Hastalığın nedeni solventler olabilir
C)
Meslek değiştirmesi önerilebilir
D)
Hepsi
58
HEKZAKARBON
• n-heksan ve metil n-bütil keton en sık
karşılaşılan maddelerdir. Boya, vernik,
yapıştırıcı, mürekkep ve kauçukta kullanılır.
• Boyacılarda, ayakkabı imalathanelerinde,
boya ve yapıştırıcı sanayinde, kablo ve
kaplama imalatında çalışanlarında
• Solunum ve deri yolu, aksonal transportta
bozulma
59
59
• Akut olarak koklama ile alındığında öfori,
başağrısı ve dengesizlik,
• Yüksek doz ve kronik maruziyette ağırlıklı
olarak motor nöropati ve uzun süreli az
miktarlarda maruziyet sensorimotor PNP
• EMG de hem aksonal hem de demiyelinizan
bulgular
• Bulgular şiddetli ise tam düzelme zordur.
• Santral sinir sistemi etkilenmesi daha nadirdir
ve ılımlı I.MN bulgularına yol açabilir
(spastisite vb.)
60
60
C
20)
Semptomları yeni başlamış ve çok şiddetli olmayan
karpal tünel sendromu düşünülen hastalarda aşağıdaki
tedavilerden hangisi en son akla gelmelidir?
A)
El bileğini splintleme
B)
Kortikosteroid tedavisi
C)
Transvers karpal ligamentin cerrahi
olarakserbestleştirilmesi
D)
Fizik tedavi
61
KTS
• Tinnel, Phalen testleri +
• Tanı; Klinik + ENMG
• Tedavi
– KS oral, lokal
– NSAİ
– FTR
– Cerrahi
62
62
Karpal Tünel Sendromu
Tedavi
Splintleme
Basit ve ucuz bir tedavi yöntemidir
Bileği nötral pozisyonda tutan voler el bileği
splinti özellikle bileğin fleksiyon
pozisyonuna düştüğü geceleri hastayı
rahatlatır
Semptomları yeni başlamış ve çok şiddetli
olmayan hastalarda splintleme bazen tek
başına yeterli bir tedavi olabilir
Tüm gün kullanımı sadece gece
kullanımına göre daha üstün
63
63
B
21)
Emzirme izni ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A)
Günde toplam 1.5 saat süt izni şeklinde uygulanır
B)
Kadın işçilere 6 aydan küçük çocuklarını emzirmeleri
için verilir
C)
Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır
D)
Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek
kullanılacağını işçi kendisi belirler
64
4857 SAYILI İŞ KANUNU
Madde 74 - Analık halinde çalışma ve süt izni
Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını
emzirmeleri için
günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir.
Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek
kulllanılacağını işçi kendisi belirler.
Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.
65
C
22)
Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen
çocukların çalışma saatleri günde….. ve haftada……saatten
fazla olamaz. Bu cümledeki boşluklara gelecek doğru cevaplar
hangi seçenekte verilmiştir? ?
A) 6 - 30
B) 4 - 20
C) 7 - 35
D) 8 - 40
66
ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILMA
USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
Madde 6 —
Çalışma Süreleri ve Ara Dinlenme Süreleri
Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların
çalışma saatleri günde yedi ve haftada otuzbeş
saatten fazla olamaz.
Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde
sekiz ve haftada kırk saate kadar arttırılabilir.
Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma süreleri, yirmidört
saatlik zaman diliminde, kesintisiz ondört saat dinlenme
süresi dikkate alınarak uygulanır.
67
C
23)
Hastalıklarda çevre faktörünü (Miasma Teorisi) ilk kez
dile getiren bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hipokrat
B) Platon
C) Galen
D) Aristo
68
İSG Kavram ve Kurallarının Gelişimi
•
Eski Mısırlılar (M.Ö. 1500)
döneminde; Piramitlerin inşaatı için yeterli iş
gücünün sağlanması için, tıbbi servisler
kurulmuştur.
•
Hipokrat (MÖ.460-370); Kurşun zehirlenmesini
tanımlamıştır.
•
Platon (Eflatun) (MÖ.428-348); Zanaatkârların
çalışma koşullarından kaynaklanan sorunları dile
getirmiştir.
•
Aristo (MÖ.384-322); Gladyatör diyetini
tanımlamıştır.
•
Galen (MS.II.Yüzyıl); Hastalıklarda çevre
faktörünü (Miasma Teorisi) dile getirmiştir.
Güvenlik Kültürü
• Pek çok işletme, güvenlik düzeyini yükseltmek amacıyla çaba sarf
etmekte, zaman ve para harcamaktadır. Sarf edilen çaba, temelde
işletmede iş güvenliği yönetimi sistemini kurmaya ve iş güvenliği
kültürünü oluşturmaya yöneliktir.
• İşletmede iş güvenliği yönetim sisteminin tesisi, kaynakların
korunmasına katkı sağlayacağı gibi, daha yüksek verimlilik ve kaliteyi
de beraberinde getirecektir.
D
24)
Aşağıdakilerden hangisi, işverenlerin “İş Sağlığı ve Güvenliği
Kültürü Oluşturulması ile ilgili rollerinden biri değildir?
A)
Çalışanlara risk değerlendirmesi ve risk yönetimi yaklaşımı
benimsetilmelidir.
B)
Çalışan işçi sayısına bakılmaksızın, her çalışanın İSİG
hizmetlerinden yararlanması sağlanmalıdır.
C)
İşletmeler, iş güvenliği konusunda harcama yapmaktan
kaçınmamalı, işyeri sağlık ve güvenlik birimlerini desteklemelidir.
D)
İşveren, ilk ve acil yardım hizmetlerinin organizasyonu hariç
olmak üzere diğer işyeri hekimliği faaliyetlerinin organizasyonundan
sorumludur.
71
Güvenlik Kültürü
• Güvenlik kültürünün çalışanlar tarafından işyerlerinde
yeterli düzeyde algılanmasının
ilk basamağı, birçok yönetim sisteminde görüldüğü gibi,
üst yönetimin taahhüdü olarak adlandırılan kısımdır.
• İşveren veya vekilleri tarafından işletmede güvenlik
kültürü oluşturulmasına yönelik yatırımlar yapılması,
gerekli eğitimlerin çalışanlara aldırılması ve en önemlisi
de güvenliği üretimden ve işten önde tutulması, üst
yönetimin taahhüdü basamağının gereklilikleridir.
Güvenlik Kültürü
• İşletmede güvenlik kültürü oluşturmanın ve
yerleştirmenin ikinci adımı, orta yönetim
olarak nitelendirilen baş mühendis,
mühendis, şef, usta ve eğitici gibi çalışanların,
verdikleri talimatlarda iş sağlığı ve güvenliği
gerekliliklerini gözetmesi ve çalışanların
yaptıkları işlere nezaret ederken iş sağlığı ve
güvenliği gerekliliklerine uygun şekilde
davranmalarını gözetmeleridir.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
MADDE 11 – (1) İşveren
a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre
şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumları
önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini
etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve
bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.
b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli
ölçüm ve değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlar.
76
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
MADDE 11 – (1) İşveren
c) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı
özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde
bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye,
yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun
donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişiyi
görevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak eğitim ve tatbikatları
yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlar.
ç) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla
mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı
sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.
77
A
25)
SGK istatistiklerine ülkemizde oluşan İş Kazası
Oranlarının Sektörlere Göre Dağılımı ( kaza sayısı/100.000
işçi) incelendiğinde oransal olarak en çok kaza oranı olan
sektörlerin sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Maden – Metal – Makine
B)
Maden- Metal – Tekstil
C)
Metal – Tekstil – İnşaat
D)
İnşaat – Makine – Nakliya
78
Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliğinde Mevcut
Durum (SGK)
İş kazası sayıları
Grafik 15’de görüleceği gibi, iş kazası sayılarının son 5 yıllık dağılımında en
çok iş kazası görülen sektör olarak metal birinci sırada, tekstil ikinci sırada,
inşaat ise üçüncü sırada gelmektedir. Grafik 16’ da ise iş kazaları 100bin
çalışana oranlandığında sıralama değişmekte ve ilk üç sırada maden, metal
ve makine sektörleri gelmektedir.
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
Maden
Metal
Makine
2004
Mobilya
2005
2006
Gıda
2007
Tekstil
Nakliyat
İnşaat
2008
Grafik 16. İş Kazası Oranlarının Sektörlere Göre Dağılımı/100.000 işçi (2004-2008)
C
26)
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun Ulusal İş Sağlığı ve
Güvenliği Konseyi ile hükümlerine göre aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A)
Konsey üyeleri, iki yıl için seçilir ve üst üste iki olağan toplantıya
katılmaz ise ilgili kurum veya kuruluşun üyeliği sona erer.
B)
Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir.
Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu kararı belirler. Çekimser oy
kullanılamaz.
C)
Konsey yılda bir defa olağan toplanır. Başkanın veya üyelerin
üçte birinin teklifi ile olağanüstü olarak da toplanabilir
D)
Konseyin sekretaryası, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel
Müdürlüğünce yürütülür.
81
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
MADDE 21 –Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi
(3) İkinci fıkranın (d) bendi kapsamında belirlenen Konsey üyeleri, iki yıl
için seçilir ve üst üste iki olağan toplantıya katılmaz ise ilgili kurum veya
kuruluşun üyeliği sona erer.
(4) Konseyin sekretaryası, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce
yürütülür.
(5) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların
eşitliği hâlinde başkanın oyu kararı belirler. Çekimser oy kullanılamaz.
yılda iki defa
(6) Konsey
olağan toplanır. Başkanın veya
üyelerin üçte birinin teklifi ile olağanüstü olarak da toplanabilir.
82
B
27)
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) için aşağıda ifade edilen
cümlelerden hangi/hangileri yanlıştır?
IBirleşmiş Milletler üyeleri içinde yalnızca ILO ve OSHA üçlü bir
yapıya sahip bulunmaktadır.
IIILO’nun genişletilmiş politikaları, her yıl toplanan Uluslararası
Çalışma Konferansı’nda belirlenmektedir.
IIIILO çalışmaları, 28 Hükümet temsilcisi ile 14 işçi ve 14 işveren
temsilcisinden oluşan Yönetim Kurulu tarafından sürdürülür
IVİşveren ve işçi temsilcileri ekonominin "sosyal tarafları" politika
ve programların şekillendirilmesinde, üçüncü tarafı oluşturan hükümet
temsilcileri ile eşit söz hakkına sahiptirler
A) I ve III
B) Yalnız I
C) I ve II
D) III ve IV
83
Uluslararası Çalışma Örgütü- ILO
• 1919 yılında kurulmuş olan Uluslararası Çalışma Örgütü, ILO, insan
haklarının, sosyal adaletin ve çalışma haklarının iyileştirilmesi için çalışan
bir Birleşmiş Milletler ihtisas kuruluşudur.
• Uluslararası Çalışma Örgütü, 1919’da imzalanan Versay Anlaşmasında
öngörülen Milletler Cemiyeti ile ortaya çıkmıştır. Amaç, Birinci Dünya
Savaşından sonra giderek büyüyen sorunlara yönelik sosyal reform
niteliğinde çözümler bulmak ve reformların uluslararası düzeyde
uygulanmasını sağlamaktı.
• Türkiye ILO’ya1932 yılında üye olmuştur.
Uluslararası Çalışma Örgütü- ILO
İkinci Dünya Savaşından sonra, Filadelfiya Bildirgesi (1944) ile birlikte,
ILO'nun temel amaç ve ilkeleri dinamik bir yeniden oluşum ve genişleme
sürecine girmiştir.
Birleşmiş Milletler üyeleri içinde yalnızca
ILO üçlü bir
yapıya sahip bulunmaktadır.
İşveren ve işçi temsilcileri ekonominin "sosyal tarafları" politika ve
programların şekillendirilmesinde, üçüncü tarafı oluşturan hükümet
temsilcileri ile eşit söz hakkına sahiptirler.
Uluslararası Çalışma Örgütü- ILO
Uluslararası asgari çalışma standartları ve ILO’nun genişletilmiş
politikaları, her yıl toplanan Uluslararası Çalışma Konferansı’nda
belirlenmektedir.
Her üye ülkenin, iki hükümet temsilcisi, bir işveren ve bir işçi ile
konferansa katılma hakkı vardır. Bu delegeler, bağımsız olarak söz
alabilirler ve oy verebilirler.
Konferansın yıllık oturumları arasındaki ILO çalışmaları ise, 28 Hükümet
temsilcisi ile 14 işçi ve 14 işveren temsilcisinden oluşan Yönetim Kurulu
tarafından sürdürülür.
Avrupa Komisyonu İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı OSHA
OSHA’nın kuruluş amacı: Avrupa Birliğinde işyerlerinin daha
sağlıklı, güvenli ve üretken olmalarına katkıda bulunmaktır.
Ajans, iş sağlığı ve güvenliği konusunda ülkelerin gelişimi
ve konuyla ilgili bilgi paylaşımını sağlamaktadır.
Ajans üçlü bir yapıda organize olup karar verici konumda
olan her bir üye devletin devlet, işçi ve işveren
temsilcilerini bir araya getirmektedir.
B
28)
“Her Üye, bütün ..............................................
ve tüm işletmelerde , kamu sektörü ve üretim kooperatifleri üyelerini de
kapsayan, bütün işçiler için, iş sağlığı hizmetlerini sürekli bir şekilde
geliştirmeyi üstlenir. Sağlanan hizmet, işletmelerin kendine has risklerini
karşılamaya yeterli ve uygun olmalıdır.”
İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin 161 Sayılı ILO sözleşmesine göre yukarıda
ifade edilen cümlede boşluk olan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A)
B)
C)
D)
Sanayi dallarında
Ekonomik faaliyet dallarında
Tarım dışı faaliyet dallarında
Tarımsal faaliyet dallarında
88
İŞ SAĞLIĞI HİZMETLERİNE İLİŞKİN 161
SAYILI ILO SÖZLEŞMESİ
Madde 3
Her Üye, bütün ekonomik faaliyet dallarında ve tüm işletmelerde ,
kamu sektörü ve üretim kooperatifleri üyelerini de kapsayan, bütün işçiler
için, iş sağlığı hizmetlerini sürekli bir şekilde geliştirmeyi üstlenir. Sağlanan
hizmet, işletmelerin kendine has risklerini karşılamaya yeterli ve uygun
olmalıdır.
Eğer, tüm işletmeler için iş sağlığı hizmetleri hemen oluşturulamıyorsa,
ilgili her üye, bulunmaları durumunda, en fazla temsil yetkisine sahip işçi
ve işveren kuruluşlarına danışarak bu hizmetlerin oluşturulması için
planlar hazırlayacaktır.
İlgili her Üye, Uluslararası Çalışma Örgütü Anayasası’nın 22 inci maddesi
uyarınca Sözleşmenin uygulanmasıyla ilgili olarak vermek durumunda
olduğu ilk uygulama raporunda, bu Maddenin 2 inci paragrafı gereği
hazırladığı planları belirtecek, daha sonraki raporlarında da, bunların
uygulanması konusundaki gelişmeleri gösterecektir.
89
C
29)
Bir işyeri hekiminin iş hijyeni ile ilgili yerine getirmekten sorumlu
olduğu görevler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) İşçilerin işe girişte yaptıracağı odyometri, akciğer grafisi vb
tamamlayıcı tetkikleri belirlemek
B) Yapılacak çalışma ortamı ölçümleri konusunda iş güvenliği uzmanına
ve işverene önerilerde bulunmak
C) İşçilerin tahlil sonuçlarını inceleyerek meslek hastalığı tanısı koymak
D) İşletmede çalışanlara periyodik olarak yapılacak tamamlayıcı tetkikleri
yapacak kuruluşlardan istenecek hizmet standartları konusunda işverene
rehberlik yapmak
90
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 9 – İşyeri hekimlerinin görevleri
1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında çalışanların
sağlık gözetimi ve çalışma ortamının gözetimi ile ilgili
işverene rehberlik yapmak
Sağlık gözetimi; 6) Sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık
durumları ile işyerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında
bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek, gerektiğinde
çalışma ortamı ile ilgili ölçümler yapılmasını planlayarak
işverenin onayına sunmak ve alınan sonuçların çalışanların
sağlığı yönünden değerlendirmesini yapmak.
91
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 9 – İşyeri hekimlerinin görevleri
d) İlgili birimlerle işbirliği;
1) Sağlık gözetimi sonuçlarına göre, iş güvenliği uzmanı ile
işbirliği içinde çalışma ortamının gözetimi kapsamında
gerekli ölçümlerin yapılmasını önermek, ölçüm sonuçlarını
değerlendirmek.
5) Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı
Yönetmeliğine göre meslek hastalığı ile ilgili sağlık kurulu
raporlarını düzenlemeye yetkili hastaneler ile işbirliği içinde
çalışmak, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına
yakalanan çalışanların rehabilitasyonu konusunda ilgili
birimlerle işbirliği yapmak.
92
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 11 - İşyeri hekiminin yükümlülükleri
(5) İşyeri hekimi, meslek hastalığı ön tanısı koyduğu
vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen
sağlık hizmeti sunucularına sevk eder.
93
D
30)
Gürültülü bir işyerinde yıllık işitme kaybının 20 db’den
fazla olduğu belirlenen bir işçi, gürültüye neden olan makinalardan
uzak bir bölüme görevlendirilmiştir. Bu işlem aşağıdaki seçenekler
açısından hangi tür önlemdir / önlemlerdendir?
1- Kaynakta koruma önlemi
2- İdari önlem
3- Mühendislik önlemi
4- Kişiye yönelik önlem
A) 1
C) 4
B) 2
D) 2 ve 4
94
Gürültüyü, Gürültüye Maruz Kalan Kişide
Engellemek
• Gürültüye maruz kalan kişiyi ayırmak,
• Gürültüye maruziyet süresini azaltmak veya
gürültülü yerlerde rotasyonla çalışmak,
• İş programını değiştirmek,
• Kişisel koruyucu kullanmak
95
• Kişisel işitme korumaları, 85 dB’den yüksek
gürültüde mutlaka kullanılmalıdır
• İlk şikayet geçmeyen çınlama olabilir
• Hasar öncelikle 4000 Hz frekansta
• Yıllık işitme testleri 10 dB’den fazla işitme
kaybını gösterirse çalışan bilgilendirilmeli
• İşitmede daha fazla kayıp ve/veya kulak
hastalığı ihtimali KBB uzmanı muayenesini
gerektirir.
96
A
31)
Aşağıda belirtilenlerden hangisi iş hijyenini bozan ve
işçiden kaynaklanan tehlikeli yöntem ya da işlemlerden birisi
değildir?
A)
gazları
B)
C)
D)
Ortama yayılan toksik gazlar, ergimiş haldeki metal
Düşey yaşam hattı kullanmadan yüksekte çalışma
Makine koruyucularının devre dışı bırakılması
İş ortamında işçilerin yemek yemesi ve içmesi
97
C
32)
İşyerinde işçilerin veya makinaların düşmesine neden
olabilecek kaygan zemin, çukurlar ve çıkıntıları araştırmak,
istiflemelerin devrilmelere neden olacak şekilde yapılıp
yapılmadığını gözlemek gibi çalışmalar aşağıda sayılan iş
hijyeni etkinlikleri içinde hangi tür kontrol önlemi kabul
edilir?
A) Mühendislik Önlemi
C) Çalışma Ortam Kontrolü
B) Teknik Önlem
D) İdari Önlem
98
B
33)
Pestisid üretim ve kullanımında ve yarı iletkenlerin
üretimi gibi işkollarında çalışanlarda ağızdan veya hasarlı
ciltten alınarak ağız çevresinde herpes benzeri lezyonlar, el
ayası ve tabanlarda hiperkeratoz yanısıra periferik arteriyal
oklüzyon ve myokard hasarı gibi dolaşım sistemi
hastalıklarına yol açan kimyasal aşağıdakilerden hangisidir?
A) Civa
B) Arsenik
C) CO
D) Kurşun
99
Arsenik
•
•
•
•
•
•
•
Besin ve su,
Deniz ürünleri,
Pestisit,
Pigment, pas giderici boya,
Elektrokaplama,
Maden eritme işlemi,
Yarı iletken madde üretimi
• Kardiyak aritmi
• Miyokardiyal injüri - kardiyomyopati
• Periferal arteriyal oklüzyon
100
B
34)
İş müfettişlerinin görevlerini yaparlarken uymaları gereken etik
ilkeler açısından aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Açıklanması gerekmedikçe, işverenin ve işyerinin meslek sırları ve
şartlar hakkında gördükleri ve öğrendikleri hususları tamamen gizli
tutmalıdırlar
B) İnceledikleri konunun niteliğine göre, işin normal gidişini ve işyerinin
işlemesini hemen durdurmalıdırlar
C) İşverenin ve işyerinin ekonomik ve ticari hal ve durumları hakkında
gördükleri ve öğrendikleri hususları tamamen gizli tutmalıdırlar
D) Kendileri tarafından bilgileri ve ifadeleri alınan yahut kendilerine
başvuran veya ihbarda bulunan işçilerin ve başka kişilerin isimlerini ve
kimliklerini açıklamalıdırlar
101
4857 SAYILI İŞ KANUNU
Madde 93 - Yetkili memurların ödevi
İş hayatını izleme, denetleme ve teftiş yetkisi olan iş
müfettişleri görevlerini yaparlarken işin normal gidişini ve
işyerinin işlemesini, inceledikleri konunun niteliğine göre
mümkün olduğu kadar aksatmamak, durdurmamak ve
güçleştirmemekle ve resmi işlemlerin yürütülüp
sonuçlandırılması için, açıklanması gerekmedikçe, işverenin
ve işyerinin meslek sırları ve şartları, ekonomik ve ticari hal ve
durumları hakkında gördükleri ve öğrendikleri hususları
tamamen gizli tutmak ve kendileri tarafından bilgileri ve
ifadeleri alınan yahut kendilerine başvuran veya ihbarda
bulunan işçilerin ve başka kişilerin isimlerini ve kimliklerini
açıklamamakla yükümlüdürler.
102
B
35)
Ofis çalışanları için mesleki kas iskelet sistemi
hastalıklarından korunmada kullanılacak sandalye için
aşağıdakilerden hangisi geçerli değildir?
A)İstendiğinde çalışana uygun bir ayak desteği sağlanmalıdır
B) Sandalye çalışanın rahat bir pozisyonda oturabilmesi için
mutlaka sabit durmalıdır
C) Sandalyenin sırt dayama yeri öne-arkaya ve yukarı-aşağı
ayarlanabilir olmalıdır
D) Sandalyenin oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilir
olmalıdır
103
EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK
ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Ek– 1 : EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA ARANACAK
ASGARİ GEREKLER
d) Çalışma sandalyesi
Sandalye dengeli ve operatörün/çalışanın rahat bir
pozisyonda oturabileceği ve kolaylıkla hareket edebileceği
şekilde olmalıdır.
Oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilir olmalıdır.
Sırt dayama yeri öne-arkaya ve yukarı-aşağı ayarlanabilir, sırt
desteği bele uygun ve esnek olmalıdır.
İstendiğinde operatöre/çalışana uygun bir ayak desteği
sağlanmalıdır.
104
A
36)
İş hijyeni çalışmalarında fabrikada oluşabilecek
tehlikeli durumları ve işçilerin tehlikeli hareketlerini en çabuk
farkedebilecek; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara
katılıp, çalışmaları izleyebilecek ve tedbir alınmasını yasal
görevi olarak isteyebilecek grup aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çalışan temsilcileri B) İlkyardımcı işçiler
C) Destek elemanları D) Tüm işçiler
105
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
MADDE 3 – Tanımlar
c) Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını
isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları
temsil etmeye yetkili çalışanı,
106
A
37)
Mesleki irritan kontakt dermatitlerin tedavisinde
aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi önerilmez?
A)
İrritan etkisi başlamışsa, hemen cilt üzerine koruyucu
krem veya eldiven uygulanması
B)
Aşırı soğuk ve çatlak oluşumundan korunma
C)
Zararlı kimyasalın yerine daha az zararlısının
konulması
D)
Maruziyet süresinin kısaltılması
107
Mesleki İrritan Kontak Dermatit Tedavisi
• İrritan maruziyeti azaltılmalıdır:
• Maruziyet süresi ve sıklığının azaltılması,
• Zararlı kimyasalın yerine daha az zararlısının
konulması,
• Kapatmaktan kaçınma. İrritan etki başlamışsa,
kapatmak kapatmamaktan daha zararlıdır
108
Mesleki İrritan Kontak Dermatit Tedavisi
• Kontamine cilt üzerine koruyucu krem veya
eldiven uygulanmaz
• Travmadan korunma
• Aşırı nem ve ısıdan korunma
• Aşırı soğuk ve çatlak oluşumundan korunma
109
C
38)
İşinin gereği çok ağır olan ve sosyal destek alamayan
kişilerde aşırı çalışmaya bağlı olarak görülen ölüm vakalarında
tanımlanan hastalık aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Tükenmişlik sendromu
B)
Post-travmatik stress bozukluğu
C)
Karoshi
D)
Mobbing
110
PSİKOSOSYAL STRES KAYNAKLARI
• Mobbing: İşyerinde bir veya birkaç kişi
tarafından diğer bir kişiye veya kişilere yönelik
olarak, düşmanca ve ahlakdışı yöntemlerle
sistematik bir biçimde uygulanan psikolojik
terör
• Karoshi: İşinin gereği çok ağır olan ve sosyal
destek alamayan kişilerde aşırı çalışmaya bağlı
olarak görülen ölüm vakaları
111
Posttravmatik stres bozukluğu (PTSB)
Olağan insan yaşamında görülmeyen ve hemen herkeste
önemli bir sıkıntıya yol açabilecek korkutucu, yaşamı
kısıtlayıcı veya tehlikeli bir olayla karşılaşma sonrasında
gelişen bir duygudurum bozukluğudur.
Özgeçmişinde psikopatolojik sorunlar ya da çocukluk dönemi
travması olanlarda gelişme olasılığı daha yüksektir. Ancak
predispozan bir faktör ya da kalıtsal yatkınlık şart değildir.
Hasta aşırı telaşlı, kaygılı, huzursuz, aşırı duyarlıdır. Uykuda
rüya ve kabuslarla olay defalarca tekrar yaşanır ya da
uyanıkken hatırlanır. Hastalar korku ve panik içerisindedirler,
olayı hatırlatan her durumda geri dönüşler yaşarlar, bu
durumlardan kaçınmaya çalışırlar.
112
Tükenmişlik Sendromu Belirtileri
• Psikolojik ve fiziksel olarak uzun süreli yoğun iş
stresi ve aşırı iş yükü sonucunda gelişen
tükenme halidir. Yani stresle baş
edilememesinin sonucudur.
• Enerji Kaybı
• Motivasyon Eksikliği
• Diğerlerine Karşı Negatif Tutum
• Aktif Olarak Diğerlerinden Geri Çekilme
113
B
39)
İşyerinde bir veya birkaç kişi tarafından diğer bir kişiye
veya kişilere yönelik olarak, düşmanca ve ahlak dışı
yöntemlerle sistematik bir biçimde uygulanan psikolojik
terör” tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gerginlik
B) Mobbing
C) Anksiyete
D) Depresyon
114
C
40)
İş stresi konusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğru değildir?
A)
Her işçi aynı stres faktöründen aynı şekilde
etkilenmez.
B) İş hayatında strese neden olan faktörleri tümüyle ortadan
kaldırabilmek mümkün değildir
C)
Stres işçiler üzerinde kesinlikle olumsuz etki yapan bir
etkendir.
D)
İş stresini önlemek için asıl yapılması gereken işçi ile
işin uyumunu sağlamak olmalıdı
115
İŞ STRESİ
• İşin her yönü strese yol açabilir.
• Fiziksel risk etmenleri
• Sıcak, gürültü, ışık insanlarda strese neden olabilir.
• İşin organizasyonuna
• çok az sorumluluk, çok fazla ya da az iş, aşırı veya az denetim
• İş stresi bireyden bireye farklılıklar gösterebilir.
• Yüksek başarı güdüsü olan biri için işle ilgili gerilimler onun başarı
güdüsünü kamçılarken,
• Başka biri bu durumla başa çıkabilme yetersizliğinden stres duyabilir
• Stresin birey üzerinde bütünüyle olumsuz
etkisi olduğunu söylenemez!!!
116
İŞ STRESİ
• İş hayatında strese neden olan faktörler tümüyle ortadan kaldırabilmek
mümkün değildir.
• Bireyin kendisi,
• Strese karşı direnci,
Stresin eliminasyonunu imkansız kılar.
• Herkesin aynı stres faktöründen aynı şekilde etkilenmesi söz konusu
olamamaktadır.
• Bu nedenle tümüyle ortadan kaldırmak yerine stresin azaltılması için örgüt
yönetimlerine büyük görevler düşmektedir.
117
C
41)
Aşağıdakilerden hangisi kas iskelet sisteminden
korunma için yasal dayanak oluşturacak düzenlemeler içeren
mevzuatlardan biri sayılmaz?
A) Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Hakkında Yönetmelik
B) Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği
C) Gürültü Yönetmeliği
D) Titreşim Yönetmeliği
118
A
42)
Aşağıdakilerden hangisi işyeri hekimlerinin sağlık
gözetimi kapsamındaki görevlerinden birisi değildir?
A) İş yerindeki işçi servislerinin uygunluğunu kontrol etmek
B) İşyerinde kreş ve çocuk bakım yerlerinde bakılan bebek ve
çocukları muayene etmek
C) İşe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler ile ilgili olarak
çalışanları bilgilendirmek ve onların rızasını almak
D) Meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı almış bir çalışanın
olması durumunda kişinin çalıştığı ortamdaki diğer
çalışanların sağlık muayenelerini tekrarlamak
119
B
43)
Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Meslek hastalıkları iş yeri hekimliğinde en sık görülen
hastalık grubudur
B)
İşle ilgili hastalıkların görülme sıklığı meslek
hastalıklarına göre daha fazladır
C)
İşle ilgili hastalıklar için işçiye tazminat ödenir
D)
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı işle ilgili
hastalıkları Çalışma Bakanlığı’na bildirmekle yükümlüdür
120
D
44)
121
Meslek Hastalıklarının Özellikleri ve Sınıflandırılması
• Meslek hastalıkları önlenebilir hastalıklardır .
• Meslek hastalıklarının kendine özgü bir klinik tablosu
vardır.
• Meslek hastalıklarında iyi belirlenmiş hastalık etkeni ( kimyasal ,
fiziksel veya biyolojik ) mutlaka bulunmaktadır .
• Meslek hastalıklarında , hastalık etkeni vücutta ( kan , idrar v.b. )
bulunur.
122
MESLEKİ ALÜMİNYUM İNTOKSİKASYONLARI
 VÜCUDA GİRİŞİ VE TOKSİSİTESİ
• Vücuda solunum ve sindirim yolundan girer .
• -Normalde kanda üst sınır 10mcg/litredir.
• -İdrarda üst sınır 30mcg/litredir.
• Alüminyumun neden olduğu tek endüstriyel
hastalık Shaver hastalığıdır (Alüminozis).
• Fazla miktarda ağızdan alınınca hastalık yapabilir.
• Alüminyum kapları kullanmakla zehirlenme
olmadığı bildirilmektedir.
123
MESLEKİ ALÜMİNYUM İNTOKSİKASYONLARI
 ZEHİRLENME BELİRTİLERİ
• Alüminyum akciğerlerde fibroz doku artışına ve
akciğerlerde hava kistlerinin oluşmasına neden olur.
• Bazı araştırmacılar aluminyumla beraber bulunan
silisyumu (silikatları) suçlamaktadır.
• Ancak alüminyumun tek başına da, akciğerlerde
fibröz doku artışına ve akciğerlerde hava kistlerinin
oluşumuna neden olduğu kabul edilmektedir .
124
MESLEKİ ALÜMİNYUM İNTOKSİKASYONLARI
• Başlangıçta hafif halsizlik, kesik öksürük, zayıflama
görülür. Nefes darlığı en sık görülen semptomdur .
• Hastalık ilerledikçe şikayetleri artar.
• İleri safhalarda KOAH gelişir .
• Akciğerlerde fibrozis ve kistik görünüm daha çok üst ve
orta bölümlerde ortaya çıkar .
• Solunum fonksiyon testlerinde restriktif ve obstrüktif tip
solunum bozuklukları tespit edilir .
• Hava kistlerinin açılmasıyla spontan pnömotorakslar
olur. Çoğunlukla hasta spontan pnömotoraks tablosuyla
hekime müracaat eder. Bu nedenle alüminyum meslek
hastalığı yönünden eşittir Spontan Pnömotoraks
125
denilmektedir,
C
44)
Shaver hastalığı aşağıdakilerden hangisine maruziyet
sonucu gelişen bir meslek hastalığıdır?
A) Kurşun
B) Demir
C) Alüminyum
D) Nikel
126
B
45)
Aşağıdakilerden hangisi Pandemik Influenzadan
korunma önlemlerinden değildir?
A) Hastaya 1 metre mesafe içinde mutlaka koruyucu gözlük
kullanılmalıdır
B) Hastalar için mümkünse aynı tıbbi cihazlar (steteskop,
termometre vs) kullanılmalıdır
C) Hasta veya hastalar ayrı odalara alınarak damlacık ve
temas izolasyonu yapılmalıdır
D) Odaya girenler SARS ve tüberkülozda da kullanılan N-95
maskesi kullanmalıdır.
127
Nozokomiyal Bulaşın Önlenmesi
Ve Kontrolü
• Tanı alan ya da şüphelenilen hastalar izole
edilmeli, temas ve damlacık izolasyon
önlemleri alınmalı
• Tanı amacıyla kan ve doku örnekleri alınırken
ve laboratuvara yollanırken korunma
önlemleri alınmalı
• Biyogüvenlik-4 düzeyindeki laboratuvar
özelliklerine sahip laboratuvarlarda yapılmalı
128
Standart Önlemle İlgili Personel
Koruyucu Ekipman Kullanımı
Kan ve vücut sıvıları ile
maruziyetle ilgili risk
değerlendirilmesi yapılır
Riske göre önlem alınır
129
• Multidisipliner yaklaşım gerektirir
• Bakım veren sağlık çalışanı asgari olmalı
• Uygun giysi ve N95 maske ile odaya girilmeli
• Hastalar için mümkünse aynı tıbbi cihazlar (steteskop, termometre vs)
kullanılmalıdır
130
B
46)
Vidalama, küçük parçaların montajı, çekiçle dövme
gibi işlerde çalışanlarda daha sık görülen dirsek bükülmüşken
el bileğinin dışa döndürülmesi, el bileğinin arkaya bükülmesi
ve elle silkme tarzında çarpma gibi vücut hareketlerinin
sürekli yapılması sonucu ortaya çıkan kas iskelet sistemi
hastalığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ulnar oluk sendromu
B) Tenisçi dirseği
C) Tetik parmak
D) Rotator kaf sendromu
131
B
46)
Vidalama, küçük parçaların montajı, çekiçle dövme
gibi işlerde çalışanlarda daha sık görülen dirsek bükülmüşken
el bileğinin dışa döndürülmesi, el bileğinin arkaya bükülmesi
ve elle silkme tarzında çarpma gibi vücut hareketlerinin
sürekli yapılması sonucu ortaya çıkan kas iskelet sistemi
hastalığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ulnar oluk sendromu
B) Tenisçi dirseği
C) Tetik parmak
D) Rotator kaf sendromu
132
“Birikimsel zedelenmeler”
Hastalık
Vücut hareketi
Tipik işler, meslekler
Epikondilit,
tenisçi dirseği
Dirsek bükülmüşken
el bileğinin dışa
döndürülmesi,
el bileğinin arkaya
bükülmesi,
silkme tarzında
atma ya da çarpma
hareketi
Vidalama,
küçük parçaların
montajı
Çekiçle dövme
Tenis ve bowling
oynama
Müzisyenler
133
133
C
47)
Korunma politikası “Katılım ve Uzlaşma” düzeyine
gelmiş işletme tipi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Taylorcu işletme
B) Aile tipi işletme
C) Erişkin işletme
D) İnsancıllaştırılmış işletme
134
İşletme Tipi ile Koruma Politikası
İşletme Tipi
1. Aile İşletmesi
2. Taylorcu İşletme
3. İnsancıllaşmış İşletme
4. Erişkin İşletme
135
Koruma Politikası
Onarma
Uygun hale getirme
Bilgilendirme, eğitim
Katılım, uzlaşma
TAYLORCU İŞLETME
SORUMLU KİŞİ / KURULUŞ:
İşveren + işletme yöneticileri•
Sendikalar, sendika
•
temsilcileri
•
İşçi sağlığı ve iş güvenliği
kurulu
•
İşyeri hekimi (İH)
İş müfettişi (İM)
•
Sosyal güvenlik (SG)
•
GÖSTERGELER :
İş kazaları genellikle bildirilir
Yalnız ölümcül iş kazaları araştırılır
İş kazaları tek etmenle(teknik, insani)
açıklanır
Meslek hastalıkları genellikle
bildirilmez
Çalışan temsilcilerinin bildirimleri var
İşçi sağlığı iş güvenliği kurulu
denetimleri
• Dış kuruluş (İH,İM,SG) denetimleri
• * İş kazası istatistikleri
136
YETİŞKİN İŞLETME
GÖSTERGELER :
SORUMLU KİŞİ /
KURULUŞ:
• Tüm iş kazaları araştırılır ve
• III. Bölümdeki
çözümlenir
kişiler
• Epidomiyolojik araştırmalar
+
yürütülür
• Çalışanlar: çalışma • İş çözümlemesi yapılır
koşulları ile ilgili
(ergonomik yaklaşım)
görüşlerini
doğrudan ve toplu • Grup tartışmalarının
olarak ifade ederler sonuçları çözümlenir.
*Olası risk etmenleri listesi
137
D
48)
Tozlu bir çalışmada, tozun çıktığı yerde havalandırma sistemi
kurulmuştur. Yapılan ortam ölçümleri sonucu ortamda hala toz olduğu
satanmış ve ortam için de ayrı bir havalandırma sistemi yapılmıştır. Bu
durumda takip edilecek yol ne olmalıdır?
A)
Hem kaynağa, hem de ortama yönelik koruma yapılmış olduğu
için sağlıklı bir çalışma ortamı oluşmuştur. Başka riskler varsa oraya
yönelinmelidir
B) Ne olur ne olmaz, çalışanlara uygun toz maskesi dağıtılmalı ve
kullandırılmalıdır
C) İlave olarak tozu tutması için duvarlar nemlendirilmelidir
D) Tekrar ölçüm yaptırılmalı, sağlığa zararlı bir durum varsa toz maskesi
kullandırılmalıdır
138
C
49)
Aşağıdakilerden hangisi parenteral bulaşan
hepatitlerden korunma için alınacak önlemler arasında
sayılamaz?
A) Kan ve vücut sıvıları ile temas eden cildi hemen su ve
sabunla yıkamalı
B) Kan ve vücut sıvılarının sıçrama riski varsa maske, gözlük
ve önlük kullanmalı
C)Hastadan kan alındıktan sonra iğneler kılıfına takılmalı
D) Tüm hastaların kanları potansiyel olarak infeksiyöz kabul
edilerek, kan almada ve kanlı sıvılarla temasta eldiven giymeli
139
 Sağlık çalışanları cerrahi prosedürler esnasında oluşabilecek
kesici yaralanmalar
 Enfekte kan ve doku ile temas eden
ve semptomlar yönünden günlük
olarak izlenmeli
 Kesici ve delici aletler, vücut atıkları
güvenli bir şekilde atılmalı veya
dekontamine edilmeli
140
Enfekte Materyal İle Temas
Durumunda
• İğne battı ise %70’lik alkolle 20-30
sn temizlenir, su ve sabun ile
yıkanır
• Cilt ve mukoza teması durumunda
bulaş bölgesi su ve sabun ile yıkanır
• Göze sıçrama olması durumunda
bol su ile göz yıkanır
141
C
50)
Bir işçide saptanmış olan bulaşıcı hastalığın meslek hastalıkları
listesinde yer almaması halinde bu hastalığın meslek hastalığı
sayılabilmesi hususunda aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
A)
İşçinin bu hastalığı, yaptığı iş ve görev icabı olarak aldığı kesin
olarak tespit edilmişse, bu enfeksiyon hastalığı da meslek hastalığı sayılır.
B) Bu husustaki teşhisin laboratuvar deneyleriyle teyit edilmesi gereklidir.
C) Bu durumda, hastalığın azami kuluçka süresi maruziyet süresi olarak
kabul edilir.
D)
Bu hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmayacağı konusunda
çıkacak uyuşmazlıklar Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tarafından
karara bağlanabilir
142
B
51)
Meslek hastalıkları ile mücadelede aşağıdaki
yaklaşımlardan hangisi yeni iş sağlığı güvenliği anlayışına ait
değildir?
A) Risk değerlendirmesi
B) Meydana gelmiş hastalıklar ve sonuçları ile ilgilenme
C) Eğitim ve işçi katılımı
D) Çalışanlara yönelik toplu korunma önlemleri
143
D
52)
Birden fazla iş kazası veya meslek hastalığı sonucu
sürekli iş göremezlik dereceleri veya birden fazla özürlülük
derecelerinin birleştirilmesinde kullanılan hesaplama şekline
ne denir?
A) İş kazası ve meslek hastalığı cetveli
B) Ramazzini Formülü
C) Harrington Formülü
D) Balthazard Formülü
144
D
53)
İşle ilgili hastalıklara ilişkin olarak aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A)
İşyeri ortam faktörleri hastalığın ilerleyişini
değiştirebilir
B) Meslek hastalıklarından farklı olarak hastalık için riskli işi
yapmayanlarda da ortaya çıkabilir
C) İşyeri ortam faktörleri hastalığın ortaya çıkmasını
kolaylaştırabilir
D)
İşle ilgili hastalıklarda işyerinde bulunan etkenlerle
hastalık arasında zorunlu bir nedensellik ilişkisi vardır.
145
A
54)
Bir kimyasal maddenin tüm yaşam boyunca
alındığında toksik etki göstermeyip bir risk taşımayan
besinlerle günlük alım düzeyi aşağıdaki tanımlardan
hangisine uymaktadır?
A) Kabul Edilebilir Günlük Alım Düzeyi
B) Müsaade Edilen Maruziyet Sınır Değeri
C) Önerilen Maruziyet Sınır Değeri
D) Medyan Toksik Doz
146
Subakut/Kronik Toksisite Belirteçleri
• ADI (Acceptable Daily Intake):
• Kabul Edilebilir Günlük Alım Düzeyi
• Bir kimyasal maddenin tüm yaşam boyunca alındığında toksik etki
göstermeyip bir risk taşımayan besinlerle GÜNLÜK alım düzeyi
(mg/kg/gün).
• Güvenlik faktörü kullanılır.
• NOAEL/NOEL’in bir diğer kullanım şeklidir.
147
Subakut/Kronik Toksisite Belirteçleri
• TLV değeriyle eşdeğer belirteçler;
• PEL (Permissible Exposure Limit):
• Müsaade Edilen Maruziyet Sınırı
• OSHA tarafından saptanan değerlerdir.
• PEL değeri Birleşik Devletler için yasal yaptırım özelliğini taşımaktadır.
• REL (Recommended Exposure Level):
• Önerilen Maruziyet Seviyesi
• NIOSH tarafından önerilen değerlerdir.
148
B
55)
Karbondioksit, Karbon monoksit, LPG’nin özellikleri
için aşağıdakilerden hangi sıralama doğrudur?
A) Boğucu – Boğucu - Boğucu
B) Boğucu - Zehirli – Boğucu
C) Zehirli - Zehirli - Boğucu
D) Boğucu - Zehirli - Zehirli
149
A
56)
Nörolojik yakınmalara yol açan birikimli zorlanmaların
sebep olduğu işle ilgili kas iskelet sistemi hastalıklarında
aşağıdaki etkenlerden hangisi rahatsızlıkları arttırıcı yönde
etki etmez?
A) Ortam sıcaklığının yüksek olması
B) Vibrasyonlu aletler kullanımı
C) Sapı hatalı el aletleri kullanımı
D) İşçinin diyabet hastası olması
150
“Birikimsel Zedelenmeler”
• Üst ekstremitelerle ilgili birikimsel
zedelenmede;
• Kişisel risk faktörleri;
•
•
•
•
•
•
•
Yaralanma ya da hastalıklar (DM, Romatoid artrit)
Hormonal faktörler
Yaş
Vitamin eksiklikleri
Cinsiyet (kadınlar)
Bileğin şekli ve kalınlığı
Psikososyal faktörler
151
151
“Birikimsel Zedelenmeler”
• Üst ekstremitelerle ilgili birikimsel
zedelenmede;
• İşle ilgili risk faktörleri;
•
•
•
•
•
•
•
Tekrarlayan ve sürekli zorlamalar
Sürekli el-kol postürü
Hızlı yinelenen hareketler
Mekanik baskı uygulanması
Vibrasyon
Soğuk ortamda çalışmak
İşin organizasyonu
152
152
“Birikimsel Zedelenmeler”
• Üst ekstremite birikimsel zedelenmelerinde
mekanik süreçler açısından risk faktörleri;
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ulnar deviasyon
Ulnar deviasyon ve supinasyon
Palmar fleksiyon
Dorsifleksiyon ve pronasyon
Kolun fleksiyonu, el iç rotasyonu
Radyal deviasyon, pronasyon ve dorsifleksiyon
Elin alet gibi kullanımı
Tekrarlı parmak hareketleri
Tekrarlı vibrasyonlar 153
153
B
57)
Testisler, plevra, periton, perikard gibi dokulardaki
mezotel hücrelerinde kontrolsüz çoğalma ile kansere neden
olan etken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nikel
B) Asbest
C) Benzen
D) Kamiyum
154
Mezotelyoma
• Mezotel hücrelerinden kaynaklanan malign
kanserlerdir
• plevra, periton, perikard
• testislerin etrafındaki tunica vaginalis
• En sık neden çevresel-mesleksel asbest maruziyeti
• Diğer risk faktörleri
• Sigara, simian virüs 40, radyasyon, aile öyküsü
155
A
58)
Aşağıdakilerden hangisi mesleki cilt hastalıklarının
tanısında kullanılmaz?
A) Kan kurşun düzeyi
B)Mesleki anamnez
C) Mantar kültürü
D) Patch (yama) testi
156
Mesleki Deri Hastalıkları
c)Deri Tüberkülozu
Bu tabloya Tuberculosis Cutis Verrucosa denir. Etken
Bovinus (sığır) tipidir. Sığırlardan temas ile veya
sütleri ile geçer. Veterinerler, çiftçiler, kasaplar, süt
sağanlar risk altındadırlar.
d)Brucellosis
Etken keçi, koyun ve deveden bulaşır. Ayrıca domuz
ve köpekten de bulaşan tipleri vardır. Deri belirtileri
non-spesifik ve çok çeşitlidir. Çiftçiler, veterinerler,
laboratuar çalışanları, hayvan yetiştiricileri risk
altındadır.
157
Mesleki Deri Hastalıkları
a)Herpes Simplex (Uçuk)
Virüs enfekte sekresyonun ağız veya solunum yoluyla alınması
sonucu görülür.Dişçiler,dişçi yardımcıları,hemşireler,solunum
teknisyenleri ve benzerleri risk altındadır.
b)Orf
Virüs koyun ve keçiden bulaşır.
c)Milkers Nodules(İnek sağanların nodülü)
İnek sağanlarda görülür.Ayrıca veteriner ve bu hayvanlarla
uğraşanlarda olur.
158
A
59)
Bir gıda işletmesinde hangi işçi /işçilerde yapılacak
olan portör muayenesi, asıl hedefi işletmedeki işçilerin
biyolojik risklerden korunması olan bir etkinlik sayılmaz?
A) Üretim alanında görevli işçiler
B) Yemekhane personeli
C) Çay ocağında görevli personel
D) İşyeri hemşiresi
159
B
60)
Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan
sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için
çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan
önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye ………… süre
eklenir.
4857 Sayılı İş Kanunu’na göre yukarıdaki ifadedeki boşluk
olan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) 3 hafta
B) 2 hafta
C) 4 hafta
D) 6 hafta
160
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
Madde 74 - Analık halinde çalışma ve süt izni
Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan
sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık
süre için çalıştırılmamaları esastır.
Çoğul gebelik halinde doğumdan önce
çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre
eklenir.
161
C
61)
6331 Sayılı Kanun’a göre İşverenin yükümlülüklerini
yerine getirmesinde göz önünde bulundurulması gereken
ilkelerden yukarıda ifade edilenlerden hangisi yanlıştır?
A)
Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek
B)
Risklerle kaynağında mücadele etmek
C)
Kişisel korunma tedbirlerine, toplu korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek.
D)
Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla
değiştirmek
162
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
MADDE 5 – Risklerden korunma ilkeleri
(1) İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde
aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:
a) Risklerden kaçınmak.
b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.
ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı
ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim
metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze
çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz
etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.
163
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
MADDE 5 – c) Risklerle kaynağında mücadele etmek.
d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak.
e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli
olanla değiştirmek
f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal
ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin
etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme
politikası geliştirmek.
g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel
korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.
ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.
164
A
62)
“Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı
konulduğunda, bunun süresi en çok………ay olabilir. Ancak
deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle …………aya kadar
uzatılabilir.”
4857 Sayılı İş Kanunu’n iş sözleşmeleri ile ilgili hükümlerine
göre yukarıdaki ifadedeki boşluk olan yerler sırasıyla
aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) 2 – 4
C) 1 – 2
B) 2 – 6
D) 4 – 6
165
4857 SAYILI İŞ KANUNU
Deneme süreli iş sözleşmesi
Madde 15 - Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme
kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay
olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş
sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.
Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini
bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız
feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer
hakları saklıdır.
166
B
63)
“Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve ………..
aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren,
iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere
kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına
uygun kurul kararlarını uygular.”
6331 Sayılı Kanun’un İş sağlığı ve güvenliği kurulları ile ilgili
hükümlerine göre yukarıda ifade edilen paragraftaki boşluk
olan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) 4
C) 12
B) 6
D) 18
167
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
İş sağlığı ve güvenliği kurulu
MADDE 22 – (1) Elli ve daha fazla çalışanın
bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin
yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği
ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur.
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun
kurul kararlarını uygular.
168
C
64)
“İş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili
……….iş müfettişinden oluşan heyet, iş sağlığı ve güvenliği
bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine
gerekli incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren ……
gün içerisinde işin durdurulmasına karar verebilir”
6331 Sayılı Kanun’un İşin durdurulması ile ilgili hükümlerine
göre yukarıda ifade edilen paragraftaki boşluk olan yerlere
aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?
A) 2 - 3
C) 3 - 2
B) 2 - 4
D) 3 - 3
169
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
MADDE 25 – İşin durdurulması
(2) İş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili üç
iş müfettişinden oluşan heyet, iş sağlığı ve güvenliği
bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti
üzerine gerekli incelemeleri yaparak, tespit
tarihinden itibaren iki gün içerisinde işin
durdurulmasına karar verebilir. Ancak tespit edilen
hususun acil müdahaleyi gerektirmesi hâlinde;
tespiti yapan iş müfettişi, heyet tarafından karar
alınıncaya kadar geçerli olmak kaydıyla işi durdurur.
170
C
65)
Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip
tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibinde
aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A)
B)
C)
D)
İnsan Kaynakları Müdürü
İşveren veya işveren vekili
İşyerindeki destek elemanları
İşyeri Hekimi
171
D
66)
‘Çalışmaktan kaçınma hakkı’ çerçevesinde yanlış olan ifade hangisidir?
A)
Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde çalışan,
gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı
dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.
B)
Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci
fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek
belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.
C)
İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı
durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir. Toplu
sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeye göre çalışmadığı
dönemde fiilen çalışmış sayılır.
D)
Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı
işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin
alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl
kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine sözlü
olarak bildirilir.
172
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
MADDE 13 – Çalışmaktan kaçınma hakkı
(1) Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar
kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene
başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin
alınmasına karar verilmesini talep edebilir.
Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve
durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan
temsilcisine yazılı olarak bildirilir.
(2) Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar
vermesi hâlinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya
kadar çalışmaktan kaçınabilir.
173
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
MADDE 13 –
Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile
kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları
saklıdır.
(3) Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu
durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda
olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek
belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden
dolayı hakları kısıtlanamaz.
174
A
67)
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi
amacıyla sağlanacak şartlar bakımından 50’den fazla işçi
çalıştıran işveren, işyeri hekimi ile diğer sağlık personeline ve
iş güvenliği uzmanına…….. metrekareden az olmamak üzere
toplam …… oda temin eder.
Boşluklara denk düşen rakamlar hangi seçenektedir?
A) 8 - 2
B) 12 - 2
C) 8 - 3
D) 10 - 2
175
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ
YÖNETMELİĞİ
MADDE 10 – İşyeri sağlık ve güvenlik birimi
(2) b) Bu birimlerde sekizer metrekareden az
olmamak üzere bir iş güvenliği uzmanı odası ile işyeri
hekimi tarafından kullanılmak üzere bir muayene
odası ve 12 metrekareden az olmamak üzere bir
ilkyardım ve acil müdahale odası bulunur. Tam
zamanlı görevlendirilecek her işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanı için aynı şartlarda ayrı birer oda
tahsis edilir.
176
C
68)
Aşağıdaki hangi hekim grubu, eğitim almaksızın
Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavlara girebilir ve
başarılı olması durumunda işyeri hekimliği sertifikası almaya
hak kazanır?
A)
En az 8 yıl teftiş yapmış hekim iş müfettişleri
B)
Genel Müdürlükte en az 8 yıl İSG alanında çalışmış
hekimler
C)
İş sağlığı bilim uzmanı hekimler
D)
İş sağlığı bilim doktoru hekimler
177
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
İşyeri hekimliği belgesi
MADDE 8 – (1) İşyeri hekimliği belgesi;
a) İşyeri hekimliği eğitim programını tamamlayan ve
eğitim sonunda Bakanlıkça yapılacak veya
yaptırılacak işyeri hekimliği sınavında başarılı olan
hekimlere,
b) İş sağlığı veya iş sağlığı ve güvenliği
bilim uzmanı unvanına sahip olan Bakanlıkça
yapılacak veya yaptırılacak işyeri hekimliği sınavında
başarılı olan hekimlere,
178
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
İşyeri hekimliği belgesi
MADDE 8 – (1) İşyeri hekimliği belgesi;
c) Hekimlik diplomasına sahip iş sağlığı, iş sağlığı ve
güvenliği bilim doktorlarına, iş sağlığı ve güvenliği
alanında yardımcılık süresi dahil en az sekiz yıl teftiş
yapmış olan hekim iş müfettişlerine, Genel
Müdürlük ve bağlı birimlerinde iş sağlığı ve güvenliği
alanında en az sekiz yıl fiilen çalışmış hekimlere
istekleri halinde,
EK-1’deki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe
verilir.
179
B
69)
Aşağıdakilerden hangisi işyeri hekiminin rehberlik
görevi kapsamında değildir?
A)
İşyerinde çalışanların sağlığının geliştirilmesi amacıyla
gerekli aktiviteler konusunda işverene tavsiyelerde bulunmak
B)
Gece postaları da dâhil olmak üzere çalışanların sağlık
gözetimini yapmak
C)
İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken
tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek
D)
İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında
çalışanların sağlık gözetimi ve çalışma ortamının gözetimi ile
ilgili işverene rehberlik yapmak
180
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV,
YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 9 – İşyeri hekimlerinin görevleri
a) Rehberlik;
1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında çalışanların
sağlık gözetimi ve çalışma ortamının gözetimi ile ilgili işverene
rehberlik yapmak.
2) İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili
olarak işyerinin tasarımı, kullanılan maddeler de dâhil olmak
üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel
koruyucu donanımların seçimi konularının iş sağlığı ve
güvenliği mevzuatına ve genel iş sağlığı kurallarına uygun
olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde
bulunmak.
181
MADDE 9 – İşyeri hekimlerinin görevleri
3) İşyerinde çalışanların sağlığının geliştirilmesi amacıyla
gerekli aktiviteler konusunda işverene tavsiyelerde
bulunmak.
4) İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araştırmalara
katılmak, ayrıca işin yürütümünde ergonomik ve psikososyal
riskler açısından çalışanların fiziksel ve zihinsel kapasitelerini
dikkate alarak iş ile çalışanın uyumunun sağlanması ve
çalışma ortamındaki stres faktörlerinden korunmaları için
araştırmalar yapmak ve bu araştırma sonuçlarını rehberlik
faaliyetlerinde dikkate almak.
182
MADDE 9 – İşyeri hekimlerinin görevleri
5) Kantin, yemekhane, yatakhane, kreş ve emzirme odaları ile
soyunma odaları, duş ve tuvaletler dahil olmak üzere işyeri
bina ve eklentilerinin genel hijyen şartlarını sürekli izleyip
denetleyerek, çalışanlara yürütülen işin gerektirdiği beslenme
ihtiyacının ve uygun içme suyunun sağlanması konularında
tavsiyelerde bulunmak.
6) İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının
nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak
önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde
bulunmak.
183
MADDE 9 – İşyeri hekimlerinin görevleri
7) İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da
yaralanmaya neden olmadığı halde çalışana,
ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan
olayların nedenlerinin araştırılması konusunda
çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak.
8) İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken
tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek.
c) Sağlık gözetimi;
2) Gece postaları da dâhil olmak üzere çalışanların
sağlık gözetimini yapmak.
184
B
70)
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu toplantılarında gündem
ile ilgili görev ve sorumluluklar hangi kurul üyesinin
yetkisindedir?
A) Kurul Başkanı
B) Kurul Sekreteri
C) İşçi Temsilcisi
D) İnsan Kaynakları Müdürü
185
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI
HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 6. (2) Kurulun başkanı işveren veya işveren
vekili, kurulun sekreteri ise iş güvenliği uzmanıdır
MADDE 9 (2) b) Toplantının gündemi, yeri, günü ve
saati toplantıdan en az kırk sekiz saat önce kurul
üyelerine bildirilir.
Gündem, sorunların ve varsa iş sağlığı ve güvenliğine
ilişkin projelerin önem sırasına göre belirlenir.
Kurul üyeleri gündemde değişiklik isteyebilirler.
186
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI
HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 9 (2) c) Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş
kazası halleri veya özel bir tedbiri gerektiren önemli
hallerde kurul üyelerinden herhangi biri kurulu
olağanüstü toplantıya çağırabilir. Bu konudaki
tekliflerin kurul başkanına veya sekreterine
yapılması gerekir. Toplantı zamanı, konunun ivedilik
ve önemine göre tespit olunur.
187
D
71)
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları’nın olağan
toplantılarının süresi ayda kaç saati geçemez?
A) 3 B) 6
C) 12
D) 24
188
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI
HAKKINDA YÖNETMELİK
Madde 8 — Çalışma Usulleri
d) Kurulun olağan toplantılarının süresi toplam
olarak ayda yirmi dört saati geçemez. Bu
toplantıların günlük çalışma saatleri içinde yapılması
asıldır. Kurulun toplantılarında geçecek süreler
günlük çalışma süresinden sayılır. Kurul üyeleri
yaptıkları görev dolayısıyla maddi-manevi zarara
uğratılamaz.
189
A
72)
Sağlık kuralları bakımından günde ancak yedi buçuk
saat veya daha az çalışılması gereken işler hakkında
yönetmelik hükümlerine göre 17 metre derinlikte çalışan
dalgıcın günlük azami çalışma süresi kaç saattir?
A) 3 saat
B) 3.5 saat
C) 4 saat
D) 4.5 saa
190
SAĞLIK KURALLARI BAKIMINDAN GÜNDE AZAMİ
YEDİ BUÇUK SAAT VEYA DAHA AZ ÇALIŞILMASI
GEREKEN İŞLER HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 5 – Günde yedi buçuk saatten daha az
çalışılması gereken işler
(1) Bir çalışanın günde yedi buçuk saatten daha az
çalıştırılması gereken işlerle bunların her birinde en
çok kaçar saat çalıştırılacağı aşağıda belirtilmiştir.
5) Dalgıçlar için bu süreler, 18 metreye kadar 3 saat,
40 metreye kadar olan derinliklerde 1/2 saattir.
191
D
73)
Diğer sağlık personeli, ilgili yönetmelik hükümlerine
göre, İSG hizmetlerindeki ihmalleri nedeni ile yasal olarak
kime karşı sorumludur?
A) İşyeri hekimine
B) İnsan Kaynaklarına
C) İdari işlere
D) İşverene
192
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
20 Temmuz 2013 CUMARTESİ
MADDE 18 – Diğer sağlık personelinin yükümlülükleri
(2) İşyerinde görevli diğer sağlık personeli, iş sağlığı ve
güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
193
C
74)
Çalışan sayısı 10’dan az olan “Az Tehlikeli” sınıfta yer
alan bir işyerinde, İşyeri hekimi senede çalışan başına en az
………… dakika, diğer sağlık personeli ise…………. dakika görev
yaparlar.
Boşluklara denk gelen rakamlar hangi seçenektedir?
A) 25 - 30
B) 30 - 35
C) 25 - 35
D) 30 - 40
194
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
20 Temmuz 2013 CUMARTESİ
İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri-MADDE 12
a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde çalışan başına yılda en az 25 dakika.
b) Diğer işyerlerinden:
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
en az 4 dakika.
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en
az 6 dakika.
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
en az 8 dakika.
195
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
20 Temmuz 2013 CUMARTESİ
Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri–MADDE 19
a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli veya tehlikeli
sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az
35 dakika.
b) Diğer işyerlerinden:
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
en az 6 dakika.
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en
az 9 dakika.
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda
196
en az 12 dakika.
A
75)
Ses kaynaklarının olağan ses şiddeti açısından hangi
seçenekteki eşleşme yanlıştır?
A) Konuşma sesi: 80-90 dB
B) Jet motoru: 140 dB
C) Fısıltı sesi: 30 dB
D) Elektrikli testere: 100 dB
197
Sesin Şiddeti
•
•
•
•
•
•
•
Birimi desibel → dB
İşitebildiğimiz en küçük ses → 0 dB
Fısıltı sesi → 30 dB
Konuşma sesi, daktilo → 60 dB
Bağırma sesi, ağır vasıta → 80-90 dB
Elektrikli testere, asfalt delme mak. → 100 dB
Jet motoru, silah sesi → 140 dB
198
C
76)
Günlük konuşma bölgesi yaklaşık olarak kaç Hertz
arasında yer alır?
A) 30-50 Hertz
B) 100-120 Hertz
C) 250-2000 Hertz
D) 50-100 Hertz
199
Günlük Konuşma Sesleri
Günlük konuşma sesleri 250 – 2000 Hz arasındadır.
Erkek sesleri genellikle 200- 500 Hz arasında (pes) kalın iken
Kadın sesleri 2000 Hz düzeyine (tiz) ince kadar çıkabilir.
200
B
77)
Darbeli matkap, elektrikli testere gibi el aletleri ile
yoğun biçimde çalışılan işyerlerinde el aletlerinin olumsuz
etkileri için hangi çalışma ortamı ölçümü yapılmalıdır?
A) Toz-gaz ölçümü
B) Titreşim-gürültü ölçümü
C) Aydınlatma-sıcaklık ölçümü
D) Hava akım hızı-nem ölçümü
201
B
78)
İş yerinde hedeflenen hava akımı hızı değerleri kaç
m/s arasında olmalıdır?
A) 0,3 – 0,6
B) 0,3 – 0,5
C) 1,5 – 2,5
D) 1 – 2
202
İşyerlerinde Sağlığı Olumsuz Etkileyebilecek
Fiziksel Risk Etmenleri
1.3.3. Hava Akım Hızı
• İşyerinde oluşan kirli havanın dışarı atılması,
yerine temiz havanın alınması için, ortamda,
uygun bir havalandırmanın olması, dolayısıyla
uygun bir hava akımının olması zorunludur.
• Ancak bu hava akımı 0,5 metre/saniyeyi aşması
durumunda rahatsız edici esintiler meydana gelir.
• Bu esintiler sebebiyle işyerlerinde, özellikle kaynak
atölyelerinde, ortamın havası kirli olduğu halde,
havalandırma tesisatlarının çalıştırılmadığına çok
sık rastlamaktayız.
203
İşyerlerinde Sağlığı Olumsuz Etkileyebilecek
Fiziksel Risk Etmenleri
• Bu tür
1.3.3.1. Hafif işlerde rahat çalışmak için sıcaklık,
hava akım hızı ve bağıl nem değerleri
Isı
Hava Akım Hızı(m/S) Bağıl Nem
19-21 oC
0,5
19,5-21,5 oC
0,2
21,5-23,5 oC
0,5
%30-60
23,5-25 oC
1.0
Daha yüksek sıcaklık daha fazla hava akımı
204
C
79)
Hangisi atmosfer basıncından daha yüksek basınçlı
yerlerde ve dalgıç odalarında yapılan çalışmalardaki
tedbirlerden değildir?
A) Dalgıç odalarında şahıs başına, saatte en az 40 metreküp
hava sağlanacak
B) Bu gibi işlerde çalışacak işçiler, işe alınırken, klinik ve
laboratuar usulleri ile genel sağlık muayeneleri yapılacak
C) Bir dalgıç, 30 metreden fazla derinliğe, bir günde 2
defadan fazla dalmayacak
D) Çok derine dalmalarda 2 dalma arasında, en az 5 saat
geçecektir
205
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde:81 1) Dalgıç odalarında şahıs başına,
saatte en az 40 metreküp hava sağlanacak ve bu
havadaki karbondioksit miktarı (%0.1)’i
geçmeyecektir.
3) Bir dalgıç, 22 metreden fazla derinliğe, bir
günde 2 defadan fazla dalmayacak ve bu 2 dalma
arasında, en az 5 saat geçecektir. Dekompresyon
zamanı, dalma derinliklerine ve basınca göre,
iyice ayarlanacak ve durum, iyi işleyen kontrollü
ve hassas yazıcı bir manometre ile izlenecektir.
206
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde:81 4) Bu gibi işlerde çalışacak işçiler, işe
alınırken, klinik ve laboratuar usulleri ile genel
sağlık muayeneleri yapılacak ve özellikle E.K.G. ve
akciğer fonksiyon testleri ile birlikte kalp
dolaşım, solunum ve kemik sistemleri üzerinde
gerekli incelemeler yapılacak ve sağlık yönünden
sakınca görülenler, bu işlere alınmayacaklardır.
207
SAĞLIK KURALLARI BAKIMINDAN GÜNDE AZAMİ YEDİ BUÇUK SAAT
VEYA DAHA AZ ÇALIŞILMASI GEREKEN İŞLER HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 5 – Günde yedi buçuk saatten daha az çalışılması gereken
işler
(1) Bir çalışanın günde yedi buçuk saatten daha az çalıştırılması
gereken işlerle bunların her birinde en çok kaçar saat çalıştırılacağı
aşağıda belirtilmiştir.
a)Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler (iniş,
çıkış, geçiş dâhil):
208
SAĞLIK KURALLARI BAKIMINDAN GÜNDE AZAMİ YEDİ BUÇUK SAAT
VEYA DAHA AZ ÇALIŞILMASI GEREKEN İŞLER HAKKINDA YÖNETMELİK
a) Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler (iniş,
çıkış, geçiş dâhil):
1) 20-25 (20 hariç) m. derinlik veya 2-2,5 (2 hariç) kg/cm2 basınçta
7 saat.
2) 25-30 (25 hariç) m. derinlik veya 2,5-3 (2,5 hariç) kg/cm2
basınçta 6 saat.
3) 30-35 (30 hariç) m. derinlik veya 3-3,5 (3 hariç) kg/cm2 basınçta
5 saat.
4) 35-40 (40 hariç) m. derinlik veya 3,5-4 (3,5 hariç) kg/cm2
basınçta 4 saat
209
A
80)
Aşağıdakilerden hangisi tabii veya suni radyoaktif
çalışmalardaki tedbirler arasında yer almaz?
A) İşçilerin ne miktarda radyasyon aldıkları, özel cihazlarla
ölçülecek ve bunlar 6 ayda bir defa değerlendirilecektir.
B) Kaynak ile işçiler arasında, uygun bir aralık bulunacaktır.
C) İşçilerin, kaynak yakınında mümkün olduğu kadar kısa
süre kalmaları sağlanacaktır.
D) Her çalışma için gerekli radyoaktif maddenin, zararlı en az
miktarı kullanılacaktır.
210
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde:82) RADYASYONLU ÇALIŞMALARDA ÖNLEM:
Tabii veya suni radyoaktif ve radyoinizan maddeler veya diğer
korpüsküler emanasyon kaynakları ile yapılan çalışmalarda aşağıdaki
tedbirler alınacaktır:
1) Her çalışma için gerekli radyoaktif maddenin, zararlı en az miktarı
kullanılacaktır.
2) Kaynak ile işçiler arasında, uygun bir aralık bulunacaktır.
3) İşçilerin, kaynak yakınında mümkün olduğu kadar kısa süre
kalmaları sağlanacaktır.
211
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde:82) RADYASYONLU ÇALIŞMALARDA ÖNLEM:
4) Kaynak ile işçiler arasına,uygun koruyucu bir paravana (ekran)
konulacaktır. Bu paravanalar,gama ve (x) ışınları için,kurşun,beton ve
benzeri beta ışınları ve nötronlar için plastik ve benzeri malzemeden
yapılmış olacaktır.
5) İşçilerin ne miktarda radyasyon aldıkları, özel cihazlarla ölçülecek
ve bunlar en geç, ayda bir defa değerlendirilecektir. Alınan
radyasyon,izin verilen dozun üstünde bulunduğu hallerde, işçi bir süre
için,bu işten uzaklaştırılacak, yıllık total doz korunacaktır.
212
D
81)
Enfraruj ışınlar saçan işler ile çalışanlar, bu ışınların
zararlı etkilerinden korunmak için hangi tedbiri alacaktır?
A) Enfraruj ışınlar saçan kaynaklar, bu ışınları geçirmeyen
ekranlarla tecrit veya otomatik kapaklarla teçhiz edilecektir
B) İşçilere bu ışınları geçirmeyen gözlükler ile diğer uygun
kişisel korunma araçları verilecektir
C) Gözle ilgili bir hastalığı olanlar, bu işlere alınmayacak
D) Hepsi
213
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 79: ENFRARUJ IŞINLARA KARŞI ÖNLEM
1) Enfraruj ışınlar saçan kaynaklar, bu ışınları geçirmeyen ekranlarla
tecrit veya otomatik kapaklarla teçhiz edilecektir.
Madde:80/1)
2) Enfraruj ışınlar saçan işlerde çalışan işçilere,bu ışınları geçirmeyen
gözlükler ile diğer uygun kişisel korunma araçları verilecektir.
Madde:80/2)
3) Enfraruj ışınlar saçan işlerde çalışacak işçilerin, işe alınırken genel
sağlık muayeneleri yapılacak,özellikle görme durumu ve derecesi
tayin olunacak ve gözle ilgili bir hastalığı olanlar, bu işlere
alınmayacaklardır.
214
B
82)
Yeraltında yapılan çalışmalarda nem, hava cereyanı
ve yetersiz ışığın zararlı etkilerinden korunmak için aşağıdaki
tedbirlerden hangisi alınmaz?
A) Yeterli suni aydınlatma sağlanır
B) Floresan lamba takılır
C) Kişisel koruma araçları verilir
D) İşçilerin genel sağlık muayeneleri yapılır
215
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde80/4: YERALTINDAKİ ÇALIŞMALARDA ÖNLEM
1) Bu gibi işyerlerinde, yeterli suni aydınlatma sağlanacaktır.
2) İşçilere, işin özelliğine göre, kişisel korunma araçları verilecektir.
3) Yeraltında, nemli hava cereyanlı ve yetersiz ışıklı işyerlerinde
çalışacak işçilerin,işe alınırken genel sağlık muayeneleri yapılacak ve
özellikle kaslar, eklemler ve göz üzerinde durulacak ve sedimantasyon
yapılacak ve klinik usullerle romatizma hastalığı aranacaktır.
Romatizma ve göz hastalığı olanlar, bu işlere alınmayacaklardır.
216
C
83)
Kanserojen veya Mutajen Maddelerle Çalışmalarda
Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik’te
kanserojen maddeler olarak tarif edilen maddeler arasında
aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Sert odun tozları
B) Bakır-nikel cevherinin kavrulması sırasında çıkan toz,
serpinti ve duman
C) Akü üretiminde kullanılan kurşun
D) Kömür kurumu, kömür katranı ve ziftinde bulunan
polisiklik aromatik hidrokarbonlar
217
KANSEROJEN VEYA MUTAJEN MADDELERLE ÇALIŞMALARDA
SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 4 – Tanımlar: b) Kanserojen madde;
1) Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kanser
oluşumuna neden olabilecek veya kanser oluşumunu hızlandırabilecek madde
veya müstahzarları,
2) Ek-1’de belirtilen maddeler, işlemler ve bu işlemler sırasında ortaya çıkan
madde veya müstahzarı,
EK-1
1. Üreamin üretimi
2. Kömür kurumu, kömür katranı ve ziftinde bulunan polisiklik aromatik
hidrokarbonlara maruziyete neden olan işler
3. Bakır-nikel cevherinin kavrulması ve elektro rafinasyonu işleminde açığa
çıkan toz, serpinti ve dumana maruziyete neden olan işler
4. Kuvvetli asit işlemi ile isopropil alkol üretimi.
5. Sert odun tozuna maruziyete neden olan işler
218
D
84)
Aşağıdaki mesleki solunum sistemi hastalıklarından
hangisi akciğer parankiminde hasara yol açarak zarar verir?
A) Mesleki astım
B) Mesleki KOAH
C) Bisinozis
D) Hipersensitivite pnömonisi
219
Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları
1. Mesleksel havayolu hastalıkları
• Mesleksel astım
• Mesleksel KOAH
• Bisinozis
2. Mesleksel parankimal akciğer hastalıkları
• Hipersensitivite pnömonileri
• Pnömokonyozlar
220
C
85)
Aşağıdakilerden hangisi yavaş yanmaya bir örnektir?
A) Pamuğun için için yanması
B) Kömür yığınının kendiliğinden tutuşması
C) Demirin paslanması
D) Biriken gazın parlaması
221
B
86)
Tehlikeli maddeler ve müstahzarlara ilişkin güvenlik
bilgi formlarının hazırlanması ve dağıtılması hakkında
yönetmeliğe göre; malzeme güvenlik bilgi formlarında
aşağıdaki bilgilerden hangisinin bulunması gerekmez?
A) Kimyasalın tanımı
B) Kimyasalın demiryolu, karayolu, deniz yolu veya
havayoluyla taşınması ile ilgili bilgiler
C) İlk yardım bilgileri
D) Kimyasalın fiziksel ve kimyasal özellikleri
222
TEHLİKELİ MADDELER VE MÜSTAHZARLARA İLİŞKİN GÜVENLİK BİLGİ
FORMLARININ HAZIRLANMASI VE DAĞITILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
26 Aralık 2008 CUMA Sayı : 27092 (Mükerrer) R.G.
MADDE 7 – Güvenlik bilgi formlarında yer alması
gereken bilgiler : (1) Güvenlik bilgi formunda yer
alması gereken bilgiler aşağıdadır:
a) Madde/Müstahzar ve Şirket/İş Sahibinin Tanıtımı,
b) Bileşimi/İçeriği Hakkında Bilgi,
c) Tehlikelerin Tanıtımı,
ç) İlk Yardım Tedbirleri,
d) Yangınla Mücadele Tedbirleri,
e) Kaza Sonucu Yayılmaya Karşı Tedbirler,
223
f) Elleçleme ve Depolama,
g) Maruziyet Kontrolleri/Kişisel Korunma,
ğ) Fiziksel ve Kimyasal Özellikler,
h) Kararlılık ve Tepkime,
ı) Toksikolojik Bilgi,
i) Ekolojik Bilgi,
j) Bertaraf Bilgileri,
k) Taşımacılık Bilgileri,
l) Mevzuat Bilgileri,
m) Diğer Bilgiler.
(2) Birinci fıkrada yer alan bilgileri sağlama yükümlülüğü,
tehlikeli maddeleri veya müstahzarları piyasaya arz etmekle
sorumlu kişiye aittir.
224
C
87)
İşyerinin en sağlıklı kişilerinde huzursuzluk,
güvensizlik, korku, alınganlık, dikkat azalması ve çabuk
sinirlenme gibi bulgular ortaya çıktığında işyeri hekimi
aşağıdakilerden hangisini düşünmelidir?
A)
Kurşun intoksikasyonu
B)
Benzen intoksikasyonu
C)
Civa intoksikasyonu
D)
N-Hegzan intoksikasyonu
225
CIVA
• Termometre, akü yapımında çalışanlarda
inhalasyon ile
• Santral disfonksiyona bağlı olarak duyusal
bozukluklar, görme alanında daralma, ataksi,
tremor, kognitif yıkım, kişilik değişiklikleri ve
bilinç değişiklikleri
• İdrarda yüksek düzeylerin bulunması ile tanı
doğrulanır.
226
226
B
88)
Diz altında kırık yaşayan bir hastada bacak dış yüzeyi
1/3 alt kısımda ve ayak sırtında hipoestezi, ayak baş parmak
ve bilek dorsal fleksiyonda zaaf varsa, işyeri hekimi öncelikle
aşağıdaki hastalıklardan hangisini düşünmelidir?
A) Kübital Tünel Sendromu
B) Fibula başı nöropatisi
C) Ulnar oluk sendromu
D) Karpal tünel sendromu
227
228
228
Fibula Başı Nöropatisi (FBN)
• Bacak dış yüzeyi 1/3 alt kısım, Ayak sırtında
hipoestezi
• Ayak baş parmak ve bilek dorsal fleksiyonda
zaaf
• Fibula başında tinnel +
229
229
C
89)
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre
İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi’nde …. m2den az olmamak
üzere, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi’nde ise …….. m2den az
olmamak üzere bir ilkyardım ve acil müdahale odası bulunur.
Boşluklara sırayla gelmesi gereken doğru cevaplar hangi
seçenekte verilmiştir?
A) 10 – 12
B) 10 - 15
C) 12 – 15
D) 12 – 12
230
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ
MADDE 10 – İşyeri sağlık ve güvenlik birimi
b) Bu birimlerde ……………………….odası ve 12
metrekareden az olmamak üzere bir ilkyardım ve acil
müdahale odası bulunur.
MADDE 12 – Ortak sağlık ve güvenlik birimi
(3) OSGB’ler, ………….büyüklükte; ……………..15
metrekarelik ilkyardım ve acil müdahale,
……………….ve en az bir tuvalet ve lavabodan oluşur.
231
A
90)
İşyeri hekiminin işyerinde verdiği planlanmış eğitimler
hangi tür eğitimdir?
A) Yaygın eğitim
B) Örgün eğitim
C) İşbaşı eğitimi
D) Algın eğitim
232
Eğitim Tipleri
b) Yaygın eğitim;
Planlı programlı ve sistemli olarak
yürütülen, örgün eğitimin dışında ve örgün
eğitimin boşluklarını, eksikliklerini ve kaybedilen
şansları gidermeyi ya da yeni gelişmeleri
aktarmayı, böylece insanları geliştirmeyi
amaçlayan eğitim türüdür. Kısa süreli kurslar,
kongre, konferans ve toplantılar şeklinde
yürütülür.
234
D
91)
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul
ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe göre “Çok Tehlikeli” sınıfta
yer alan iş yerlerinde işçi başına …….saat eğitim verilmesi ve
bu eğitimlerin en fazla ………….. kez tekrarlanması gereklidir.
Boşluklara gelmesi gereken doğru cevaplar hangi seçenekte
verilmiştir?
A)
8 - 2 yılda bir
B)
10 - 2 yılda bir
C)
12 - yılda bir
D)
16 - yılda bir
236
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİNİN
USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 6 - İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri
(4) Birinci fıkraya göre verilen eğitimler, değişen ve ortaya
çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli
aralıklarla tekrarlanır:
a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en
az bir
defa.
b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.
c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir
defa.
237
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİNİN
USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 11 – Eğitim süreleri ve konuları
(1) Çalışanlara verilecek eğitimler, çalışanların işe girişlerinde
ve işin devamı süresince belirlenen periyotlar içinde;
a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on
altı saat
olarak her çalışan için düzenlenir.
238
B
92)
İş Kanuna göre nitelikleri bakımından kaç iş gününden
fazla devam eden işlere “sürekli iş” denir?
A) 20
B) 30
C) 60
D) 90
239
4857 SAYILI İŞ KANUNU
Madde 10 - Sürekli ve süreksiz işlerdeki iş
sözleşmeleri
Nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren
işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere
sürekli iş denir.
240
A
93)
Geçici iş ilişkisi konusunda aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
A) Geçici iş ilişkisi gerektiğinde en fazla dört defa
yenilenebilir.
B) İşverenin, işçinin yazılı rızasını alması ve yapmakta olduğu
işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla işçisini başka bir
işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak
devretmesi halinde geçici iş ilişkisi gerçekleşir.
C) Geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılır.
D) İşverenin, işçisini aynı şirketler topluluğundaki başka bir
işyerinde görevlendirmesi için işçinin yazılı rızasını alması
zorunludur.
241
4857 SAYILI İŞ KANUNU
Madde 7 - Geçici iş ilişkisi
İşveren, devir sırasında yazılı rızasını almak
suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı
şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya
yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması
koşuluyla başka bir işverene iş görme edimini
yerine getirmek üzere geçici olarak devrettiğinde
geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olur.
242
4857 SAYILI İŞ KANUNU
Madde 7 - Geçici iş ilişkisi
Bu halde iş sözleşmesi devam etmekle beraber, işçi
bu sözleşmeye göre üstlendiği işin görülmesini, iş
sözleşmesine geçici iş ilişkisi kurulan işverene karşı
yerine getirmekle yükümlü olur.(Değişik son cümle:
20/6/2012-6331/32 md.) Geçici iş ilişkisi kurulan
işveren işçiye talimat verme hakkına sahiptir.
Geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere yazılı olarak
yapılır,
gerektiğinde en fazla iki defa yenilenebilir.
243
C
94)
4857 sayılı İş Kanunu 21. Maddesine göre işçinin açtığı dava
sonucunda iş sözleşmesi feshinde gösterilen sebebin geçerli olmadığı
mahkemece tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verilmişse
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) İşveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır.
B) İşçi başvurduğu halde, işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en
az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle
yükümlü olur.
C) İşçi kesinleşen mahkeme kararının tebliğinden itibaren otuz gün içinde
işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorundadır.
D) İşçi kesinleşen mahkeme kararının tebliğinden sonra işe başlamak için
işverene hiç başvuruda bulunmazsa, işverence yapılmış olan fesih geçerli
bir fesih sayılır.
244
4857 SAYILI İŞ KANUNU
Madde 21 - Geçersiz sebeple yapılan feshin
sonuçları
İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya
gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya
özel hakem tarafından tespit edilerek feshin
geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay
içinde işe başlatmak zorundadır. İşçiyi başvurusu
üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise,
işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti
tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
245
4857 SAYILI İŞ KANUNU
Madde 21 - Geçersiz sebeple yapılan feshin
sonuçları
İşçi kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının
tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe
başlamak için işverene başvuruda bulunmak
zorundadır. İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmaz
ise, işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih
sayılır ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile
sorumlu olur.
246
C
95)
Aşağıdakilerden hangisi iş kazalarına neden olabilecek
tehlikeli hareketlerden değildir?
A) Kişisel korucuların kullanımı ve önemi yönünde bilgi sahibi
olmamak
B) Makine koruyucuları yönünde bilgi sahibi olmamak
C) Mesleki deneyime sahip olmak
D) Heyecanlı veya aceleci olmak
247
Tehlikeli Hareketler









Emniyetsiz çalışma,
Gereksiz hızlı çalışma,
Emniyet donanımı kullanılmaz duruma sokma,
Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma,
Emniyetsiz yükleme, taşıma, istifleme,
Emniyetsiz vaziyet alma,
Tehlikeli yerlerde çalışma,
Şaşırma, kızgınlık, üzgünlük, telaş, şakalaşma vb.
Kişisel koruyucuları kullanmamak
Tehlikeli Durumlar








Uygun olmayan koruyucular
Koruyucusuz çalışma
Kusurlu alet, makine, teçhizat kullanma
Emniyetsiz yapılmış alet ve makineler
Yetersiz- bakımsız bina, alet ve makineler
Yetersiz ya da fazla aydınlatma
Yetersiz havalandırma
Emniyetsiz yöntem ve şartlar
B
96)
Üst yönetim birimlerince, özellikle yasal
düzenlemelerin nasıl yorumlanması ve uygulanması gerektiği
hususlarında alt yönetim kademelerine ve bütün ilgilere
gönderilen ayrıntılı düzenlemelere ne denir?
A) Tüzük
B) Genelge
C) Yönetmelik
D) Yönerge
250
Pozitif Hukuk Bağlamında Normlar
Hiyerarşisi
ANAYASA
YASA
YASA HÜKMÜNDE
KARARNAME
TÜZÜK
YÖNETMELİK
GENELGE
YÖNERGE
251
Tüzük
Bakanlar kurulu yasaların uygulamasını göstermek ya da kanunla
emredilen işleri belirtmek üzere kanuna aykırı olmamak ve
Danıştay’ın incelemesinden geçirilmek koşuluyla tüzükler çıkarabilir.
Bir hükümet tasarrufu olan tüzük Cumhurbaşkanınca imzalanır ve
Resmi Gazetede yayınlanır.
252
Yönetmelik
Anayasamızın 124. maddesi uyarınca yönetmelik Başbakanlık,
bakanlıklar ve diğer kamu tüzel kişileri tarafından görev alanlarıyla
ilgili kanunların ve tüzüklerin uygulamasını sağlamak maksadıyla
çıkarılan hukuksal düzenlemelerdir.
Yönetmelikler kanun ve tüzüklere aykırı olamazlar, hangi
yönetmeliklerin Resmi Gazete’de yayımlanacağı kanunla belirtilir.
253
Genelge (Tamim, Sirküler)
Genelge, üst yönetim birimlerince, özellikle
yasal düzenlemelerin nasıl yorumlanması ve
uygulanması gerektiği hususlarında alt
yönetim kademelerine ve bütün ilgilere
gönderilen ayrıntılı düzenlemelerdir.Bazen
genelge, ”tamim” veya “sirküler” olarak da
anılır.
254
Yönerge
Herhangi bir konuda takip edilecek yol ve yöntem için üst
makamlardakiler tarafından astlara verilen buyruğa (yönerge) denir.
Bazen bu hukuksal kavram “talimat” ya da “direktif” olarak
adlandırılır. Üstün asta vereceği talimatın yasalara uygun olması
gerekir. Yasaya uygun olmayan talimatı ya da direktifi astın yerine
getirmesi istenemez. Üstün ısrarı halinde bunun asta yazılı yapması
icap eder.
255
C
97)
Asbestle çalışmalarda işçilerin sağlık gözetimleri ve kayıtları ile
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)
Asbestle çalışacak her işçinin çalışmaya başlamadan önce genel
sağlık durumu değerlendirilecek ve özellikle solunum sistemi muayeneleri
ile akciğer grafisi, solunum fonksiyon testi gibi diğer tetkik ve kontrolleri
yapılacaktır.
B)
İşçilerin sağlık durumlarının değerlendirmesi ve akciğer grafileri
en az 2 yılda bir tekrarlanacak ve her işçi için sağlık kaydı tutulacaktır.
C) Sağlık gözetiminden sorumlu hekim; işçinin asbeste maruz kalacağı
işlerde çalıştırılıp çalıştırılamayacağına karar veremez. Bu kararı ancak
meslek hastalıkları hastanesi verir.
D)
İşçilere, asbeste maruziyetin sona ermesinden sonra da
yapılması gereken sağlık değerlendirmeleri ile ilgili bilgi verilecektir.
256
ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK
ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 16 – Sağlık gözetimi
(1) Çalışanlar aşağıdaki hususlar göz önünde
bulundurularak sağlık gözetimine tabi tutulur.
a) Bu Yönetmelik kapsamındaki işleri ilk defa yapacak
kişinin, önce işyeri hekimi tarafından genel sağlık durumu
değerlendirilir ve Ek-I’de belirtildiği şekilde, özellikle
solunum sistemi muayeneleri başta olmak üzere genel
sistemik fizik muayene ile diğer tetkik ve kontrolleri yapılır.
İşyeri hekimi, risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarını
dikkate alarak çalışanların sağlık durumlarını değerlendirir
ve değerlendirme sonucuna göre akciğer radyografilerini
uygun sürelerle tekrarlar, bu süre 2 yılı aşamaz.
257
ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK
ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 16 – Sağlık gözetimi
(1) Çalışanlar aşağıdaki hususlar göz önünde
bulundurularak sağlık gözetimine tabi tutulur.
b) Sağlık gözetiminden sorumlu işyeri hekimi; muayene ve
tetkiklerin sonucuna göre, çalışanın asbeste maruz
kalacağı işlerde çalıştırılmaması da dahil her
türlü koruyucu ve önleyici tedbirleri belirleyerek işverene
önerilerde bulunur.
258
ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK
ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 16 – Sağlık gözetimi
(1) Çalışanlar aşağıdaki hususlar göz önünde
bulundurularak sağlık gözetimine tabi tutulur.
c) Çalışanlara maruziyetin sona ermesinden sonra da
yapılması gereken sağlık değerlendirmeleri ile ilgili bilgi
verilir. Hekim, maruziyetin bitmesinden sonra sağlık
gözetiminin devam etmesi gereken süreyi belirleyebilir.
259
A
98)
Kimyasal maddenin, metabolitinin veya etkilenmeyi
belirleyecek bir maddenin uygun biyolojik ortamdaki
konsantrasyonunun üst sınır değeri aşağıdakilerden
hangisiyle ifade edilir?
A)
Biyolojik sınır değer
B)
LD50
C)
Mesleki maruziyet sınır değer
D)
LC50
260
KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK
VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 4 – Tanımlar
d) Biyolojik sınır değeri: Kimyasal maddenin ve
metabolitinin uygun biyolojik ortamdaki
konsantrasyonunun ve etki göstergesinin üst sınırı
j) Mesleki maruziyet sınır değeri: Başka şekilde
belirtilmedikçe, 8 saatlik sürede, çalışanların solunum
bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde
konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırı
261
KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK
VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 4 – Tanımlar
Medyan Letal Konsantrasyon (LC50) : Belirli koşullarda
solunum yolu ile verildiğinde hayvanların %50’sini öldüren
kimyasal maddenin solunan havadaki konsantrasyonu
Medyan Letal Doz : Solunum yolu dışı bir yolla (LD50)
organizmaya verilen, katı veya sıvı ya da gaz kimyasalların
bir kez belirli koşullarda verildiğinde bir hayvan
popülasyonunun %50’sini öldüren doz
262
C
99)
A)
B)
C)
D)
Aşağıdakilerden hangisi düzeltici faaliyettir?
İletkenlere koruma topraklama yapılması
Makine koruyucuları kullanımı
Yangından sonra alınacak tedbirler
İşe giriş muayenesi
263
4-İSG Yönetim Sistemleri Unsurları
Sürekli iyileştirme
Yönetimin Gözden
Geçirilmesi
Kontrol ve
Düzeltici
Faaliyetler
İSG Politikası
Planlama
Uygulama ve
İşletme
4-İSG Yönetim Sistemleri Unsurları
4.5.2-Kazalar, olaylar,
uygunsuzluklar, düzeltici ve önleyici
faaliyetler.
Kuruluş, aşağıdakiler için sorumluluk ve yetkiyi
belirleyen prosedürleri oluşturmalı ve
sürdürmelidir.
a) Aşağıdakilerin ele alınması ve incelenmesi;
- Kazalar,
- Olaylar,
- Uygunsuzluklar
4-İSG Yönetim Sistemleri Unsurları
4.5.2-Kazalar, olaylar, uygunsuzluklar,
düzeltici ve önleyici faaliyetler.
b) Olaylardan, kazalardan ve uygunsuzluklardan
gelen sonuçları hafifletmek için tedbir alınması,
c) Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin başlatılması
ve tamamlanması,
d) Yapılan düzeltici ve önleyici faaliyetlerin
etkinliğin doğrulanması.
C
100) Yetişkin eğitiminde en uygun öğrenme yolu
hangisidir?
A) Okuyarak
B) Araştırarak
C) Yaparak
D) Yazarak
267
Yaşantı Konisinin dayandığı bilimsel ilkeler...
1. Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı
ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir ve geç unuturuz.
2. En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize
yaparak öğrendiğimiz şeylerdir.
3. Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile
öğrenebiliriz.
4. En iyi öğretim, somuttan soyuta ve basitten karmaşığa
doğru giden öğretimdir.
268
268