Transcript 3267KB - merisgud

Click to add subtitle
FİRMA ADI
OHSAS
18001
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Elemanları
SÜREKLİ
İYİLEŞTİRME
ÖN GÖZDEN
GEÇİRME
YÖNETİMİN
YÖNETİMİN
GÖZDEN
GÖZDEN
GEÇİRMESİ
GEÇİRMESİ
KONTROL VE
KONTROL VE
DÜZELTİCİ
DÜZELTİCİ
FAALİYETLER
FAALİYETLER
İSİG
İSİG
POLİTİKASI
POLİTİKASI
PLANLAMA
PLANLAMA
UYGULAMA VE
UYGULAMA VE
İŞLETME
İŞLETME
2
OHSAS
18001
Genel Şartlar
Kuruluş 4. maddede belirlenen şartları sağlayan
bir İSG yönetim sistemi kuracak ve sürdürecektir.
 Kuruluş,
sistemin
sınırlarını
serbestliğine ve esnekliğine sahiptir.
tanımlama
 Tüm kuruluşa uygulanabileceği gibi belirli birim
veya faaliyetlere de uygulanabilir.
 Yönetim sisteminin
sınırları ve
tanımlarken dikkatli davranılmalıdır.
kapsamı
OHSAS
18001
İSG Politikası
Yönetimin Gözden Geçirmesi
Tetkik
Performans
POLİTİKA
Ölçümünden Gelen
Geri Besleme
Planlama
OHSAS
18001
İSG POLİTİKASI
Kuruluşun üst yönetimi tarafından onaylanmış,tüm sağlık ve
güvenlik hedeflerini, sağlık ve güvenlik performansını geliştirme
taahhüdünü açıkça ortaya koyan bir iş sağlığı ve güvenliği politikası
olmalıdır.
Politika:
a) Kuruluşun ISG risklerinin büyüklüğünü ve kuruluşun
yapısına (özelliğine) uygun olmalı.
b) Sürekli iyileştirme için bir taahhüt içermeli.
c) En azından yürürlükte uygulanabilir İSG mevzuatına ve
üyesi olduğu kuruluşların şartlarına uyulacağı taahhüdünü
içermeli:
d) Dokümante edilmeli, uygulanmalı ve sürdürülmeli:
e) Çalışanların kendi bireyse, İSG sorumluluklarının farkında
olmaları amacı ile tüm çalışanlara duyurulmalı.
f) İlgili taraflar için ulaşılabilir olmalı.
Kuruluşun kendisine uygun ve ilgili olarak kalmasını
sağlamak için periyodik olarak gözden geçirilmelidir.
OHSAS
18001
İSG POLİTİKASI
Kuruluş yönetimi İSG politikasını oluştururken aşağıdaki
hususları dikkate almalıdır; Bir bütün olarak kuruluşun iş
alanıyla bağlantılı politika ve amaçları,
 Kuruluşun İS&G teknikleri,
 Kanuni ve diğer gerekler,
 Kuruluşun geçmiş ve şimdiki İS&G performansı,
 Diğer ilgili tarafların ihtiyaçları,
 Sürekli iyileştirme için fırsatlar ve ihtiyaçlar,
 İhtiyaç duyulan kaynaklar,
 Çalışanların katkıları,
 Müteahhitlerin, alt İşverenlerin ve diğer harici personelin
katkıları,
OHSAS
18001
POLİTİKA BİLGİ KAYNAKLARI
 Tetkik sonuçları
 Yönetimin gözden geçirmesi
 Performans ölçümü geri beslemesi
 Diğer yönetim sistemi politikaları
 Çalışanların görüşleri ve anlayışları
 Organizasyon yapısı ve büyüklüğü
 Risk değerlendirme sonuçları
 İlgili tarafların görüşleri
OHSAS
18001








POLİTİKADA İŞLENEBİLECEK KONULAR
Kazaların azaltılması
Güvenli çalışma ortamı
Risklerin azaltılması
Çalışanların eğitimi, katılımı
Sağlık
Çalışanlara verilen önem
Yasalara uyum
Sürekli gelişme
OHSAS
18001
İSG POLİTİKASININ ROLÜ
 İSG politikası, kuruluşun tüm İSG performansı ile ilgili niyet ve
İSG yönetim sisteminin yönünü gösterir.
 Faaliyetler ve daha spesifik İSG amaç ve hedeflerinin gelişmesi
için çerçeve görevi görür.
OHSAS
18001
 Taahhütlerin
edilmesi,
İSG POLİTİKASI;
ilgili
taraflara
beyan
 Üst yönetim desteğinin açık delili olması,
 Geniş kapsamlı çalışmaları içermesi,
 Genellikle uzun süreli bir döküman
olmasından dolayı önemlidir.
OHSAS
18001
İSG POLİTİKASININ YAYINLANMASI
 Üst yönetim tarafından politikanın bir kopyasının tüm çalışanlara
gönderilmesi
 Kuruluşun İSG yönetimine yaklaşımını konu alan bir makale ile
birlikte İSG politikasının kuruluş bülteninde yayınlanması
OHSAS
18001
İSG POLİTİKASININ YAYINLANMASI
 Poster
şeklinde
hazırlanmış
politikanın haber panolarında, kantin
gibi genel kullanıma açık yerlerde
asılması
 Politika ve uygulamalarına ait
tartışmaların yönetim ve çalışanların
toplantı gündemine alınması
OHSAS
18001
İSG POLİTİKASININ YAYINLANMASI
 Yeni işe başlayanların oryantasyon
eğitimine İSG politikasının dahil edilmesi
 İlgili taraflarca, İSG yetkilileri ve yerel
dernek üyelerini içermek üzere broşür
dağıtımı
 Yıllık İSG raporunda İSG politikasına yer
verilmesi
OHSAS
18001
Planlama
Politika
Tetkik
Planlama
Uygulama ve İşletme
Performans
Ölçümünden Gelen
Geri Besleme
OHSAS
18001
Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi ve Risk Kontrolü
için Planlama
Kuruluş; devam eden tehlikelerin belirlenmesi,
risklerin değerlendirilmesi ve gerekli kontrol
altına alınması için prosedürler oluşturmalı ve
sürdürmelidir. Bu prosedürler aşağıdakiIeri
içermelidir;
Rutin veya rutin olmayan faaliyetler,
İş yerine erişebilme
personelin
faaliyetleri
ziyaretçiler dahil),
imkanına sahip
(taşeronlar
ve
Kuruluş veya diğerIeri tarafından sağIanan
işyerindeki olanaklar.
OHSAS
18001
Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi ve Risk Kontrolü
için Planlama
Bu prosedürler aşağıdaki başlıkları içerecek şekilde
hazırlanmalıdır:
 Rutin ve rutin olmayan faaliyetleri içermeli,
 Organizasyonun yerine getirmekle yükümlü olduğu yasal
şartları nasıl karşılayacağı bir prosedürde açıklanmalı,
 Her düzey ve faaliyet için iş sağlığı ve güvenliği hedefleri
belirlenmelidir. Hedefleri yakalamak için bir iş sağlığı ve
güvenliği yönetim programı hazırlanmalı,
 Planlama, taşeronlar ve ziyaretçiler de dahil olmak üzere
işyerindeki tüm personelin faaliyetlerini ve görev tanımlarını
içermeli,
 Organizasyonun
tehlikeleri
tanımlama
ve
risk
değerlendirme konusundaki metodolojisi; kapsamı, yapısı
ve zamanlamasına göre reaktif değil, proaktif (ölçülebilen,
önleyici faaliyet içeren) olarak tanımlanmalı,
OHSAS
18001
Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi ve Risk Kontrolü
için Planlama
 Risklerin sınıflandırılmasını ve tanımlanan ölçümlerle
kontrol edilebilecek ya da ortadan kaldırılabilecek olan
risklerin belirlenmesini sağlamalı,
 İşletme pratikleri ve uygulanan risk kontrol yöntemlerinin
yeterliliği baz alındığında tutarlı olmalı,
 İşyerindeki
gereksinimlerin
belirlenmesi,
eğitim
ihtiyaçlarının tanımlanması ve/veya işletme kontrollerinin
geliştirilmesi için girdi sağlamalı,
 Gerekli
faaliyetlerin
etkili
ve
de
uygulandığının izlenmesini sağlamalıdır.
zamanında
 İşletme; tehlike analizlerini, risk değerlendirmesini ve
kontrol ölçütlerini, dokümante etmeli ve sürekli güncel
tutmalıdır.
OHSAS
18001
RİSK DEĞERLENDİRMESİ DÜZELTİCİ OLMAKTAN ÇOK,
ÖNLEYİCİ OLMALI
Kaza
(tehlike)
tanımlaması
ve
risk
değerlendirmesi için kuruIuşun metodolojisi;
karşıt (reactive) olmaktan çok,
(proactive)
olmayı sağlamalıdır.
 Düzeltici, tepkisel (Reactive);
Faaliyetler ve prosedürler oluşturulduktan
değişiklikler
uygulandıktan
sonra
Risk
değerlendirmesinin
yapılması
ve
kontrol
önlemlerinin başlatılması.
 Önleyici (Proactive);
Değişiklikler ve faaliyetler uygulanmadan önce
risk değerlendirmesinin yapılması ve önlemlerin
alınması.
OHSAS
18001
RİSK YÖNETİM PROSESİ
Risklerin Belirlenmesi
İletişim ve
Danışma
Risklerin
Risklerin Analizi
Değerlendirmesi
Risklerin Değerlendirilmesi
Kontrol Önlemlerinin Belirlenmesi
Kontrol Önlemlerinin Yerine
Getirilmesi
İzleme ve
Gözden
Geçirme
OHSAS
18001
RİSK YÖNETİM PROSESİ AŞAĞIDAKİLERİN
TANIMLAMASINI İÇERMELİ
 Risk değerlendirme metodu, kapsamı, zamanlaması
ve doğası.
 Uygulanabilir yasal ve diğer zorunluluklar.
 Yetki ve sorumluluklar.
 Personel yetkinlikleri ve eğitim ihtiyaçları.
 Gözden geçirme, geliştirme ve çalışanların görüşleri.
 İncelenen proseste insan hatası riskinin nasıl dikkate
alındığı.
 Fazla çalışma zamanını azaltan malzeme, tesis ve
ekipman tanımlaması.
OHSAS
18001
RİSK YÖNETİM PROSESİ SONRASI FAALİYETLER
 Sonraki risk değerlendirilmesi için kullanılmak
üzere, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin izlenmesi.
 Risk değerlendirmesi sonucu
faaliyetlerin
zamanında
uygulanmadığının takibi.
kararlaştırılan
uygulanıp
 Tehlikeli görevleri yapanların yetkinliklerinin risk
tanımlama prosesinde tanımlananla tutarlı olup
olmadığının değerlendirilmesi.
 Temel alınan proseslerin ıslahı için
tecrübesinin bilgisinin oluşturulması.
işletme
OHSAS
18001
a)
FAALİYET PLANININ YETERLİLİĞİNİN GÖZDEN
GEÇİRİLMESİ
Revize edilen kontroller risk seviyelerinin tolere
edilmesini sağlar mı?
b) Yeni tehlikeler oluşur mu?
c) Mali olarak en etkin çözüm seçildi mi?
d) Revize edilen önleyici kontrollerle ilgili ihtiyaçlar ve bu
kontrollerin uygulanabilirliği hakkında etkilenen kişiler
neler düşünüyorlar?
e) Revize edilen kontroller pratikte uygulanabilecek mi?
İhmal edilmeyecek mi? (Örn: İşin yapılması baskısı
olduğunda)
OHSAS
18001
GÖZDEN GEÇİRME
Kim
sorumlu?
Yönetimce ve dokümanlarla önceden
belirlenen sürede, risk tayini prosesi
gözden geçirilmelidir.
Bu süre;
Tüm kontrol
gerektiren sahalar
kapsandı mı?
 Tehlikenin yapısına.
 Riskin büyüklüğü
 Normal işlerde değişikliğe
 Hammadde
değişime bağlıdır.
ve
kimyasallarda
OHSAS
18001
Yasal ve Diğer Şartlar
 KuruIuş, kendisine uygulanabilir olan
yasal ve diğer İSG şartIarını tanımlamak
ve uIaşmak için bir prosedür oIuşturmalı
ve sürdürmelidir.
 KuruIuş bu
tutmalıdır.
bilgileri
günceIleştirerek
 KuruIuş, çalışanlarına ve iIgiIi olan diğer
taraflara yasal ve diğer şartlar hakkındaki
iIgiIi bilgileri iletmelidir.
OHSAS
18001
Yasal ve Diğer Şartlar
Organizasyonun tabi olduğu yasal ve diğer şartlar
belirlenirken;
 Kuruluşun üretim veya servis gerçekleştirme proseslerinin
detayları
 Tehlike belirleme, risk değerlendirme ve risk kontrol
sonuçları
 En iyi uygulamalar
 Kanuni şartlar/yönetmelikler
 Bilgi kaynaklarının listesi
 Ulusal, bölgesel, uluslararası standartlar
 Kuruluşun mensubu olduğu iş koluna tatbik edilenler
 Kamu kuruluşlarının görüşleri ve yayınları
 Ticari veri tabanları
 Hukuk alanında hizmet veren meslek mensupları
 İlgili tarafların şartları, dikkate alınmalıdır.
OHSAS
18001
Hedefler (Amaçlar)
 Kuruluş, içerisindeki her bir ilgili fonksiyon ve seviyede
dokümante ediImiş iş sağlığı ve güvenliği hedelerini
oIuşturmaIı ve sürdürmelidir.
 Not: Hedefler pratik olduğu yerlerde uygulanabildiğinde
sayısal olmalıdır.
 Kuruluş, hedeflerini (amaçlarını) oIuştururken ve gözden
geçirirken yasal ve diğer şartları, İSG tehlikelerini,
risklerini, teknolojik seçeneklerini, finansal çaIıştırma ve
işletme şartlarını ve iIgiIi tarafların görüşlerini dikkate
almalıdır.
 Hedefler sürekli iyileştirme taahhüdünü de içeren İSG
politikası ile tutarlı olmalıdır.
OHSAS
18001
Hedefler
 Ölçülebilir İS&G hedefleri oluşturulmalı,
 Uygun yönetim kademeleri önceliklerini tayin etmeli
ve kendi İS&G hedeflerini belirlemeli,
 Her İS&G hedefi için uygun göstergeler tanımlanmalı,
 Hedefler mantıksal ve erişilebilir olmalı,
OHSAS
18001
HEDEF
Etkiler ve
Şartlar
Etkiler ve
Şartlar
MEVCUT
DURUM
OLMASI
İSTENEN
DURUM
OHSAS
18001
Hedefler “Sürekli İyileştirme” Sağlayacak Şekilde
Belirlenmelidir.
OHSAS
18001
İSG Yönetimi Program(lar)ı
Kuruluş, hedeflerine ulaşmak için İSG yönetim program(lar)ı
oIuşturmalı ve sürdürmelidir. Bu program(Iar) aşağıdaki
dokümantasyonu içermeIidir;
1. Kuruluşun ilgili fonksiyon ve seviyelerinde hedeflerinin
başarıIması için atanan sorumluluk ve yetki.
2. Amaçlara (hedeflere) ulaşırken kullanılacak araçlar ve
zaman çizelgesi.
İSG Yönetim Program(lar)ı düzenli ve planlı
gözden geçirilmelidir.
aralıklarla
Gerektiğinde
İSG
yönetim
program(lar)ı
kuruluşun
faaliyetlerinde, ürünlerinde, servislerinde veya işletme
koşullarındaki değişikIiklerde ona atıf yapacak şekilde
düzenlenmelidir.
OHSAS
18001
Yönetim Programlarında Neler Olmalı?
Yapılması Gereken
Faaliyet
Başarılı İSG
çalışmalarının onursal
ödüllerle ve sistematik
olarak desteklenmesi
yöntemiyle katılımının
arttırılması,
Ödüllendirme iş
talimatı
hazırlanması.
Uygulama
Sorumlusu /
Sorumluları
Genel Müdür
Yardımcısı,
Müdür,
İSİG Komitesi
Dokümantasyon
ve İletişim
Takımları
Performans Ölçütleri
ve Hedeflenen Değerler
 Ödüllendirme İş
Talimatında
belirlenen kriterleri
sağlayan tüm
ödüllendirmelerin
yapılması.
Termin /
Gözden
Geçirme Sor.
ve Periyodu
Haziran 2001
Komite Başkanı
Ayda bir
raporlama
İSG PROGRAMLARI
SORUMLULUKLAR
HEDEFLER
ARAÇLAR
ZAMAN
PROGRAMLAR
OHSAS
18001
OHSAS
18001
UYGULAMA VE ÇALIŞTIRMA (İŞLETİM)
PLANLAMA
TETKİK
UYGULAMA
VE ÇALIŞTIRMA (İŞLETME)
DÜZELTİCİ VE
ÖNLEYİCİ
FAALİYETLER
PERFORMANS
ÖLÇÜMÜ
GERİ
BESLEMESİ
OHSAS
18001
Yapı ve Sorumluluklar
Tüm İS&G görevleri, rolleri, sorumlulukları ve
yetkileri;
 Tanımlanmalı
 Dökümante edilmeli
 Duyurulmalıdır.
İS&G yönetim sisteminin uygulanması için üst
yönetim
tarafından
bir yönetim üyesi
atanmalıdır.
OHSAS
18001
YETKİ VE SORUMLULUKLAR
Üst yönetim, yönetim temsilcisi ve organizasyonun diğer
yönetim kademelerinin görev ve sorumlulukları
tanımlanmalı ve dokümante edilmelidir.
Bu tanımlamalar aşağıdaki personel için de yapılmalıdır;
 Organizasyon içerisindeki tüm kademe yöneticileri,
 Proses operatörleri ve genel işgücü,
 Alt işveren ve personeli,
 İSG eğitimlerinden sorumlu olanlar,
 İSG için kritik teçhizattan sorumlu olanlar,
 Organizasyon içerisinde İSG niteliklerine
çalışanlar veya diğer İSG uzmanları,
 Danışma toplantılarında yer alan İSG temsilcileri.
sahip
OHSAS
18001
YETKİ VE SORUMLULUKLAR
Yetki ve sorumluluklar tanımlanırken;
 Yönetim
Hiyerarşisi:
Kargaşaya
neden
olunmaması ve sorumlulukların tam olarak
anlaşılabilmesi için yönetim hiyerarşisini gösteren
Akım Şemasının çizilmesi,
 Liste Yapımı: Tüm makinelerin, aletlerin,
materyallerin, koşulların, alanların ve pratiklerin
listesinin ilgili personel tarafından vazife olarak
düzenlenmesi,
 Çalışma Alanları: Personelin hangi çalışma
alanlarında bulunması gerektiğinin belirlenmesi,
OHSAS
18001
YETKİ VE SORUMLULUKLAR
 Bakım Personeli: Bakım personellerinin hangi alet,
ekipman veya proseste bakım yaptığının ve hangi tür
durumlarda dışarıdan teknik servise başvurulması
gerekliliğinin tanımlanmasının yapılması,
 Denetim Sorumlulukları: Sağlık, emniyet ve iş
yürütümü açısından yöneticilerin sorumluluklarının
tanımlanması ve iş sağlığı ve güvenliği açısından
yapılacak denetimlerin programının belirlenmesi,
 Eğitim
ve
Bilgilendirme:
Personeli
eğitecek,
bilgilendirmeyi yapacak ve çalışanların katılımını
sağlayacak personelin belirlenerek sorumluluklarının
tanımlanması,
OHSAS
18001
SORUMLULUKLAR
ÜST YÖNETİM:
Üst yönetim veya yönetim direktörü
kuruluşun İSG başarısında nihai sorumluluğa
sahip olacaktır.
Sorumlulukları:
 Felsefe ve politikanın geliştirilmesi ve
dağıtımı,
 Kuruluşun performansının izlenmesi,
 Çıktı ve performans değerlerinin kabulü,
 Stratejik planın kabulü.
OHSAS
18001
ÜST YÖNETİCİ
Üst
yönetim
İSG
yönetim
sisteminin
koordinasyonundan ve uygulanmasından
direkt bir sorumluluğa ve yetkiye sahip bir
Yönetim Temsilcisi atamalıdır.
 Politikayı onaylamalı,
 Kaynakları sağlamalıdır.
OHSAS
18001
İSG YÖNETİM TEMSİLCİSİ
Yönetim ve çalışanlara tavsiyelerde bulunurken
bağımsız, yetkili ve yeterli olmalıdır.
TEMEL FAALİYETLERİ:
 Üst yönetime İSG politikası, İSG programı,
yönetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesi;
amaçların
önceliklerin
ve
performans
hedeflerinin belirlenmesi; yasal ve uzman teknik
hususların güncellenmesi konularında tavsiyede
bulunur.
 İSG problemlerinin ve uygunsuzlukların temel
nedenlerini belirler ve rapor eder.
OHSAS
18001
İSG YÖNETİM TEMSİLCİSİ
 Uygun çalışma metodlarının ve prosedürlerinin
oluşturulmasının ve bunların gerektiğinde gözden
geçirilmesinin, dağıtılması ve güncellenmesi için
düzenlemelerin yapılmasını sağlar.
 İSG politikasının, İSG programının, prosedürlerin ve
çalışma talimatlarının uygulanıp uygulanmadığını tetkik
ve gözden geçirme ile doğrular.
 İSG politikası, programı ve yönetim sisteminin,
organizasyondaki değişiklik, kanunlardaki gelişmeler,
İSG hususlarının ve anlayışla ilgili bilgilerdeki
değişiklikler
ve
iyileşmeler
ışığında
kuruluşa
uygunluğunun devamını sağlar.
OHSAS
18001
İSG YÖNETİM TEMSİLCİSİ
 İSG politikasının, İSG programının, prosedürlerin ve
çalışma talimatlarının uygulanıp uygulanmadığını
tetkik ve gözden geçirme ile doğrular.
 İSG politikası, programı ve yönetim sisteminin,
organizasyondaki değişiklik, kanunlardaki gelişmeler,
İSG hususlarının ve anlayışla ilgili bilgilerdeki
değişiklikler ve iyileşmeler ışığında kuruluşa
uygunluğunun devamını sağlar.
OHSAS
18001
YÖNETİCİLER
GÖREVLERİ:
 Operasyon planları, performans standartları, yönetim
ve kontrol sistemleri, prosedürler ve etkin bir
uygulama için mevcut kaynakların yönetimi,
 İSG politikası ve prosedürleri gibi benzer hususların
etkili
iletiminin;
operasyonel
prosedürlerle
uygunluğunun ve İSG programlarına katılımın
sağlanması; çalışanlardan geri beslemenin alınması
ve rapor edilmesi.
OHSAS
18001
TÜM ÇALIŞANLAR
Çalışanlara, yaptıkları iş veya mevkiileri ne olursa olsun,
kendi katılımları olmadan başarının sağlanamayacağı,
Bundan dolayı İSG aksiyon planında aktif bir rol alma
sorumluluğuna sahip oldukları açıkça anlatılmalı ve
benimsetilmelidir.
OHSAS
18001
Eğitim Bilinci ve Ehliyet
 Her kademe ve fonksiyonda gerekli İS&G
ehliyeti sistematik olarak belirlenmeli,
bilinci
ve
 Eğitimler zamanlı ve sistematik sağlanmalı,
 Eğitim ve ehliyetle ilgili kayıtlar muhafaza edilmeli,
 Kişilerin ehliyet derecesi değerlendirilmeli,
 Bir İS&G bilinçlenme ve eğitim programı oluşturulmalı ve
muhafaza edilmelidir.
OHSAS
18001
EĞİTİMLER
Yeni Eğitim
İlave Eğitim
İleri Eğitim
OHSAS
18001
Sağlık ve
Güvenlik
EĞİTİMLER
 Genel iş sağlığı ve güvenliği kuralları,
 İş kazaları ve meslek hastalıklarının sebepleri ve işyerindeki
riskler,
 Kaza, yaralanma ve hastalıktan korunma prensipleri ve
korunma tekniklerinin uygulanması,
 İş ekipmanlarının güvenli kullanımı,
 Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları,
 Yasal mevzuat ile ilgili bilgiler,











İşyerinde güvenli ortamı ve sistemleri kurma,
Kişisel koruyucu alet kullanımı,
Ekranlı ekipmanlarla çalışma,
Uyarı işaretleri,
Kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddelerle ortaya çıkan
riskler,
Temizlik ve düzen,
Yangın olayı ve yangından korunma,
Termal konfor şartları,
Ergonomi,
Elektriğin, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri,
İlkyardım, kurtarma.
OHSAS
18001
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURUL ÜYELERİNE VERİLECEK
EĞİTİMLER
Kurul üyelerinin ve yedeklerinin eğitimleri asgari
aşağıdaki konuları kapsayacaktır:
 Kurulun görev ve yetkileri,
 İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve
standartlar,
 Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların
nedenleri,
 Endüstriyel hijyenin temel ilkeleri,
 Etkili iletişim teknikleri,
 Acil durum önlemleri,
 Meslek hastalıkları,
 İşyerlerine ait özel riskler.
OHSAS
18001
EĞİTİMLER
Ayrıca eğitimler;
 İSG politikasının ve prosedürlerinin, İSG yönetim
sisteminin gereklerine uygunluğunun önemi,
 Kuruluşun İSG politikası, programları ve riskleri,
 Belirlenmiş
işletme
potansiyel sonuçları,
prosedürlerinden
sapmanın
 İSG
yönetim
sisteminin
uygulanmasına,
İSG
hedeflerinin
başarılmasına
ve
kuruluşun
İSG
performansının arttırılmasına nasıl katılabilecekleri
hakkında olmalıdır.
OHSAS
18001
YILLIK EĞİTİM PLANI
 Yıllık Eğitim Planında;
 Verilecek eğitimlerin hedefi,
 Konusu,
 Süresi,
 Amacı,
 Tarihi,
 Eğitim vereceklerin adı, soyadı ve unvanı,
 Eğitime katılanların sayısı,
hakkında bilgiler yer alacaktır.
OHSAS
18001
İstişare ve Haberleşme
 İS&G uygulamalarına
edilmeli,
 İS&G
politika
sağlanmalı,
ve
herkesin katılımı teşvik
hedeflerinin
desteklenmesi
 Tehlike belirleme, risk değerlendirme ve risk kontrolü
ile ilgili kararlar konusunda istişarede bulunulmalı.
 Çalışanlar, İS&G konularında temsil edilmeli.
 İS&G çalışan temsilcisi ve yönetimce atanan kişi
çalışanlar tarafından bilinmelidir.
OHSAS
18001
Dokümantasyon
Kuruluş yazılı, elektronik vb. uygun ortamlarda
 Yönetim sisteminin ana unsurları ve bunların
birbirleriyle etkileşimlerini açıklayan ve
 İlgili dokümanlara yön veren
bilgi oluşturmalı ve sürekliliği sağlamalıdır.
OHSAS
18001
Dokümantasyon
 Dokümantasyon ve bilgi ihtiyaçları gözden geçirilmeli
 Doküman ve bilgi kullanıcılarına ilişkin sorumluluk ve
yetkiler belirlenmeli.
 İS&G yönetim sistemi genel bakış dökümanı ve el
kitabı geliştirilmeli,
 Doküman tescilleri, master listeler veya endeksler
oluşturulmalı,
 Prosedürler veya iş talimatları hazırlanmalıdır.
OHSAS
18001
Doküman ve Veri Kontrolü
İSG yönetim sistemi dokümantasyonunda ;
 Belgeler anlaşılabilir olmalı,
 İS&G dokümantasyonunun onayı, yayını ve yürürlükten
kaldırılmasıyla ilgili kontroller tanımlanmalı,
 Periyodik olarak gözden geçirilmeli, güncelleştirilmeli ve
organizasyondaki ilgili kişiler tarafından kolayca elde
edilmesi sağlanmalı,
 Geçersiz hale gelmiş dokümanlar kullanıldığı yerden
uzaklaştırılmalı veya istenmeyen kullanımlar engellenmeli,
 Tanımlanabilir ve izlenebilir olmalı, ayrıca yasalara uygun
muhafaza zamanları belirlenmeli,
 İşletme kontrolü olmalıdır.
OHSAS
18001
İşletme Kontrolü
 Kuruluş, kontrol önlemlerinin uygulanması gerektiği
yerlerdeki tanımlanmış riskler ile ilgili faaliyet ve
işlemlerini tanımlamalıdır.
 Kuruluş, aşağıdakiler ile belirli koşullar altında
yürütülmesini sağlamak için bakım dahil, bu
faaliyetleri planlamalıdır;
OHSAS
18001
İşletme Kontrolü
a) Yoklukları, İSG politika ve hedeflerinden sapmalara yol
açabilecek durumları kapsayan, dokümante edilmiş
prosedürlerin oluşturulması ve sürdürülmesi,
b) Prosedürlerdeki çalıştırma kriterlerinin şart koşulması,
c) Malların tanımlanmış İSG riskleri, donanım ve kuruluş
tarafından kullanılmış veya satın alınmış hizmetler ile ilgili
prosedürler oIuşturulması, sürdürülmesi, ilgili prosedür ve
şartların tedarikçi ve müteahhidlere iletilmesi,
d) İSG risklerini kaynaklarında ortadan kaldırmak veya
azaltmak için işyerinin tasarım, proses, tesis, makina
aksamı, çaIıştırma prosedürleri ve iş organizasyonu ve
bunların insan yetenekleri ile adaptasyonunu da içerecek
şekilde
prosedürler
oluşturulmasından
ve
sürdürülmesinden emin olunmalıdır.
OHSAS
18001
Acil Durum Hazırlığı ve Bu Hallerde
Yapılması Gerekenler
 Kuruluş, potansiyel olayları ve acil durumları, bu
durumlarda yapılacakları belirleyen ve bunlardan
kaynaklanabilecek
muhtemel
hastalık
ve
yaralanmaları, önlemek ve azaltmak için plan ve
prosedürler oluşturmalı ve bunları sürdürmelidir.
 Kuruluş, özellikle olayların ve acil durumların ortaya
çıkmasından sonra acil durum hazırlıklarını, bu
durumlarda kullanılacak planları ve prosedürleri
gözden geçirmelidir.
 Kuruluş, pratik olan yerlerde, bu gibi prosedürleri
periyodik olarak da denemelidir.
OHSAS
18001
Acil Duruma Hazırlıklı Olma ve Tepki
Acil durum planları hazırlanmalıdır.
Bu planlarda;
Her bölüm için yangın ekibi belirlenmeli,
Olası kaza ve acil durumlar,
Acil çıkış yerleri, işaretlemeler,
İşyerini acil boşaltma prosedürleri,
Acil görevlendirilecek çalışanlar ve bölümleri,
Taşeronlar ve ziyaretçiler de dahil olmak üzere,
tüm personelin yapacakları,
Organizasyon dışı kurumlarla iletişim yöntemleri,
Yasal
kuruluşlarla
ve
yöntemleri, tanımlanmalıdır.
toplumla
iletişim
OHSAS
18001












ACİL DURUM PLANLARI
FELAKET SENARYOSU
Tanımlanan durumların kontrol yöntemleri,
Kabul edilebilir riskler,
Değerlendirme metodolojisi (Neden sonuç analizi, olay ağacı
metodolojisi, vb.)
Riskleri kabul edilebilir seviyeye çekmekte tanımlanmış olan
kontrol sisteminin çalışmaması durumunda yapılacaklar,
Görev alacak personelin tanımı
Görev alacak personelin sorumluluk ve yetkileri
Acil durumlarda tehlikeli malzemelere ne olacağı
İç ve dış iletişim
Hayati ekipmanların korunması
Acil durum ekipmanları
Acil durum dokümanları
Acil hal mahalinin tahliyesi
OHSAS
18001
Kontrol ve Düzeltici Faaliyet
Uygulama ve Çalıştırma (İşletme)
Tetkik
Kontrol ve Düzeltici
Faaliyet
Yönetimin Gözden Geçirmesi
Performans
Ölçümünden
Gelen Geri
Besleme
OHSAS
18001
Performans Ölçümü ve İzleme
Kuruluş, İSG performansını düzenli bir şekilde izlemek
ve ölçmek için prosedürler oIuşturmalı ve
sürdürmelidir.
Bu prosedürler aşağıdakiIerin yapılmasını sağIar;
 KuruIuşun ihtiyaçlarına uygun hem nitel hem de nicel
ölçümler,
 KuruIuşun, İSG hedeflerinin karşıIanma derecesinin
izlenmesi,
 İSG yönetim program(Iar)ı, çaIıştırma kriterleri ve
uygulanabilir yasal ve mevzuat şartlarına uygunluğunu
izleyen performansın önleyici olan (proactive)
ölçümleri,
OHSAS
18001
Performans Ölçümü ve İzleme
 Kazaları, meslek hastalıklarını, olayları (olmak üzere
olanlar dahil) ve yetersiz İSG performansının diğer
tarihi delillerini izlemek için tepkisel (reactive)
performans ölçümleri,
 Müteakip düzeltici ve önleyici faaliyetlerin analizini
sağlamak için yeterli izleme ve ölçme sonuçlarının ve
verilerin kaydedilmesi.
 Performans ölçmesi ve izlemesi için izleme donanımı
gerekiyorsa, kuruluş bu tür ekipmanların bakım ve
kalibrasyonu
için
prosedürler
oluşturmaIı
ve
sürdürmelidir. Kalibrasyon ve bakım faaliyetlerinin
kayıtları ve sonuçları muhafaza edilmelidir.
OHSAS
18001
Performans Ölçümü ve İzlenmesi
 İS&G performansı için parametreler belirlenmeli,
 Proaktif ve reaktif izleme yaklaşımları uygulanmalı,
 İS&G performansını ölçmek için ölçüm teknikleri ve
metodları belirlenmeli ve kullanılmalı,
 İncelemeler yürütülmeli (teçhizat, çalışma şartları
gerçekleşme incelemeleri, kayıtları v.b).
 Ölçüm teçhizatı belirlenmeli, kontrol edilmeli,
Tedarikçi cihazları da aynı kontrole tabi tutulmalıdır.
OHSAS
18001
İZLEME ÇEŞİTLERİ
 PROACTİVE İZLEME:
Kuruluşun İSG faaliyetlerinin uygunluğunun
izlenmesi (Örn: Kontrollerin sıklığı ve etkinliği)
 REACTİVE İZLEME:
Sistemde meydana gelen hataların izlenmesi,
analizi, araştırılması, kaydı. (Örn: Kazalar, mal
hasarı, hastalık)
OHSAS
18001










PROACTİVE İZLEME
Risk değerlendirme sonuçları,
Check list kullanımı,
Fabrika ziyaretleri (Safety audit)
Gözlemleme yoluyla yapılan genel kontroller,
Ön değerlendirmeler,
Güvenlik ekipmanın kontrolu,
Davranış örneklemesi,
Ekipmanların periyodik kontrolleri
Bencmarking (kıyaslama),
Çalışan yaklaşımının ölçümü (anket) vb.
OHSAS
18001
REACTİVE İZLEME
KAZA/OLAY/MESLEK HASTALIĞI KAYITLARININ
TUTULMA AMACI
 Kıl payı olaylardan en ciddisine kadar kaza
kaynaklarının ve kaza oluş nedenlerinin
belirlenmesi,
 İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatına uygunluğu
sağlamak,
 İstatistiksel ve sayısal verilerin derlenebilmesini
sağlamak,
 İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yapılan
çalışmaların etkinliğini değerlendirebilmek,
 Olası meslek hastalığı durumunda ölçme ve
izleme yapabilmektir.
OHSAS
18001
KAYITLARIN İNCELENMESİ
 İşyerinde bir iş kazası veya meslek hastalığı oluşması
durumunda olayın incelemesi yapılmalı ve detaylı
kayıt tutulmalıdır. Böylece kazaya veya etkilenmeye
neden olan tehlikeli durum ya da kaza kaynağı
belirlenebilir.
 İşyerinde meydana gelen tüm kazaya ramak kalmalar
ile tehlikeli durum bildirimleri mutlaka incelenmelidir.
OHSAS
18001
KAYITLARIN İÇERİĞİ
 Hangi bölümde
 Kaza tipi (çarpma, düşme vb.)
 Yaralanma çeşidi (kesilme, yarılma, kırık vb.)
 Vücudun hangi kısmı (baş parmak, el, ayak vb.)
 Kaza kaynağı; ne çarpmış veya hastalığa neden olmuş? (Vinç,
zemin, makine, kimyasallar vb.)
 Neden olmuş? (bakım-onarım eksikliği, kişisel koruyucuyu
kullanmama vb.)
OHSAS
18001
Kazalar, Olaylar, Uygunsuzluklar,
Düzeltici ve Önleyici Faaliyet
Kuruluş, aşağıdakiIer için sorumluluk ve yetkiyi
belirlemek amacı ile prosedürler oluşturmalı ve
sürdürmelidir.
a) Aşağıdakilerin ele alınması ve incelenmesi için;
 Kazalar,
 Vakalar (olaylar),
 Uygunsuzluklar,
b) Vak’alardan (olaylardan), kazalardan ve
uygunsuzluklardan gelen sonuçları hafifletmek için
tedbir alınması,
c) Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin başlatılması ve
tamamlanması,
d) Yapılan düzeltici ve önleyici faaliyetlerin etkinliğinin
teyidi,
OHSAS
18001
Kazalar, Olaylar, Uygunsuzluklar,
Düzeltici ve Önleyici Faaliyet
 Bu prosedürler, önerilen bütün düzeltici ve önleyici
faaliyetlerin uygulamadan önce risk değerlendirmesi
prosesi süresince (vasıtası ile), gözden geçirilmesini
gerektirir.
 Potansiyel ve gerçek uygunsuzlukların nedenlerini ortadan
kaldırmak için alınan herhangi bir düzeltici ve önleyici
tedbir, problemlerin büyükIüğüne ve karşılaşılan İSG
risklerinr uygun olmalıdır.
 Kuruluş, düzeltici ve önleyici faaliyetlerden kaynaklanan
dokümante edilmiş prosedürlerdeki değişiklikleri uygulamalı
ve kaydetmelidir.
OHSAS
18001
Kayıtlar ve Kayıtların Yönetimi
Kuruluş, tetkik ve gözden geçirme sonuçlarında olduğu gibi,
İSG kayıtlarının tanımlanması, muhafazası ve ortadan
kaldırılması için prosedürler oluşturmalı ve sürdürmelidir.
İSG kayıtları, kapsadığı faaliyet
tanımlanabilir ve izlenebilir olmalıdır.
bakımdan
okunabilir,
İSG kayıtları yeniden elde edilmeye hazır olacak; zarara,
tahribata veya kaybolmaya karşı korunacak şekilde
saklanmalı ve korunmalıdır.
Bunların tutulma zamanları belirlenmeli ve kaydedilmelidir.
Kayıtlar, sisteme ve kuruluşa uygun olmalı ve bu standarda
uygunluğunu göstermek için sürdürülmelidir.
OHSAS
18001
Tetkik
 Kuruluşun İS&G prosedürlerine ve
uygulamalarına uygunluğu konusunda kapsamlı
ve resmi bir değerlendirme yapmasını sağlar.
 Planlanan düzenlemelere göre yürütülmeli,
 Durum gerektiğinde, ilave tetkikler yürütülmeli,
 İS&G yönetim sistemi tetkikleri yalnızca ehil
bağımsız personel tarafından yürütülmeli,
 Kaydedilmeli,
 Zamanında yönetime rapor edilmeli,
 Yönetim sonuçları gözden geçirilmeli,
 Etkili düzeltici faaliyet başlatılmalıdır.
OHSAS
18001
Tetkik
 İS&G yönetim sistemi tetkikleri (zorunluluk arz
eden durumlar) değerlendirilmeli,
 Yıllık plan hazırlanmalı,
 Tetkik heyeti bir veya daha çok kişiden oluşmalı,
 Tetkikçi bağımsız olmalı,
 Tetkikçi ehil olmalı,
 Tetkikçiler mevzuatlara aşina olmalı,
 Tetkik raporunun içeriği açık, net ve tam olmalı,
 Tetkikçi tarihi atıp imzalamalı,
 Tetkik sonuçları ilgili tüm taraflara en kısa
zamanda iletilmeli,
 Takip ve izleme düzenlemeleri yapılmalı,
 Gizliliğe dikkat edilmeli.
OHSAS
18001
İSG YÖNETİM SİSTEMİ TETKİNİN
AMACI
 Kuruluşun İSG yönetim sisteminin İSG yönetim sistem
şartlarına, uygun olup olmadığının,
 Kuruluşun İSG yönetim sisteminin gerektiği şekilde
uygulanıp uygulanmadığının,
 Kuruluşun İSG yönetim sisteminde iyileştirmeye müsait
alanların var olup olmadığının,
 Kuruluşun, yönetimin gözden geçirmesi faaliyetini İSG
yönetim sisteminin şartlarına uygun ve etkin olarak yapıp
yapmadığının, belirlenmesidir.
OHSAS
18001
ETKİN BİR TETKİK YAPMAK İÇİN TEMEL ŞARTLAR
 İSG yönetim sisteminin yeterliliğinin araştırılmasında
kontrol edilecekler aşağıdaki gibidir:
 İSG politikası
 İSG programı
 Organizasyonel yapı, talimatlar, sorumluluklar ve
yetkiler
 İç ve dış haberleşme
OHSAS
18001
ETKİN BİR TETKİK YAPMAK İÇİN TEMEL ŞARTLAR
 Prosedürler, talimatlar
 Eğitim ve yeterlilik
 Ölçme ve kayıt
 Düzeltici mekanizmalar
 İSG tetkiki ve yönetimin gözden geçirme
işlemleri
 Acil hal prosedürleri ve planları
OHSAS
18001
Yönetimin Gözden Geçirmesi
Kontrol ve Düzeltici Faaliyet
İç Faktörler
Yönetimin Gözden
Geçirmesi
Politika
Dış Faktörler
OHSAS
18001
Yönetimin Gözden Geçirilmesi
 Üst yönetimce yürütülmeli
 Düzenli bir esasa göre yürütülmeli,
 İS&G yönetim sisteminin bütün olarak performansı
üzerine odaklanılmalı,
Şu konular ele alınmalı;
 Mevcut İS&G politikasının uygunluğu
 İS&G hedeflerinin belirlenmesi güncellenmesi
 Mevcut tehlike belirleme, risk değerlendirme ve risk
kontrol proseslerinin yeterliliği
OHSAS
18001
Yönetimin Gözden Geçirilmesi
Risklerin şimdiki seviyeleri mevcut kontrol önlemlerinin
etkililik durumu
Kaynakların yeterliliği
İS&G inceleme prosesinin etkililik durumu
Tehlike raporlama prosesinin etkililik durumu
Kazalar ve olaylara ilişkin veriler
Acil duruma hazırlıklı olma durumu
İS&G yönetim sistemi iyileştirmeleri
Mevzuat veya teknolojide öngörülen değişikliklerin etkilerinin
(sonuçlarının) bir değerlendirmesi
Yönetimce atanan kişi İS&G yönetim sisteminin bütün olarak
performansı konusunda toplantıya rapor vermeli
OHSAS
18001
Yönetimin Gözden Geçirilmesi
Kuruluş yönetimi İSG yönetim sisteminin uygunluk ve etkinliğini
sürdürebilmesi için sistemi belirlenmiş aralıklarla gözden
geçirmelidir.
OHSAS
18001
Yönetimin Gözden Geçirilmesi
 Yönetimin gözden geçirilmesi, tetkik sonuçlarını,
 Amaç ve hedeflere ne ölçüde ulaşıldığını,
 İSG yönetim sisteminin değişen koşulların ışığı altında
uygunluğunun korunup korunmadığını,
 İlgili taraflarının görüşlerini kapsamalıdır.
OHSAS
18001
Yönetimin Gözden Geçirilmesi
KURULUŞUN GELİŞEN İSG PERFORMANSININ
RAPOR EDİLMESİ;
 Kuruluşun güncel İSG taahhüdünü gösterir.
 Sürekli gelişme ve taahhüt için itici rol oynar.
 Faaliyet, ürün ve hizmetlerin İSG boyutlarıyla
ilgilenilmesi için etkin bir yöntemdir.
OHSAS
18001