Transcript مدل
از
ای
مجموعه
دانش،
مدیریت
های
مدل
ابزارهای
مستندات،
ها،
دستورالعمل
تحلیلی و تکنیک های پیشرفته مدیریت
ارزیابی،
برای
که
هستند
دانش
گیری
اندازه
و
اجرا
ریزی،
برنامه
شوند.
دانش استفاده می
های مدیریت
فعالیت
های مدیریت دانش طیف وسیعی از
مدل
هایی که در متون توصیف شده است
دیدگاه
ها
کند .توصیف این مدل
را بیان می
تواند در پژوهش های ساختاری و
می
کارکردهای سازمانی مدیریت دانش مورد
دانش
های مدیریت
استفاده قرار گیرد .مدل
باید با احتیاط مورد استفاده قرار
هایمدلهایدانشارائهشدهتوسط
درمرورردهبندی
"کاکابادسه" وهمکارانش،
چهارگروهازمدلهابهشرحزیراشارهدارد:
-1مدلهایشبکهای
درایننوعازمدلها،تمرکزبررویارتباطات،
کسب،تسهیموانتقالبهطریقتبادلاطالعاتافقی
است .دانشهایمهمدرشبکهایمتشکلازافرادکه
بهوسیلهابزارمختلفبههممیپیوندند،نهفته
استوآگاهیازاینبینشهاواطالعات،خارجاز
گروههاوتیمهایرسمی،عاملیکلیدیبهشمار
رود .درایننگرش،ساختنروابطاجتماعی،سرمایه
می
اجتماعیوقائلبودنروابطمتقابل،بهعنوانکار
وفعالیتاصلیدانش،موردتوجهقرارگرفتهاست.
هایشناختی
-2مدل
در مدلهاي شناختي ،دانش به مثابه دارایی
سازمانی است که نیاز به دستیابی دقیق،
بیان ،ذخیره ،اندازه گیری ،نگهداری و
انتشار کنترل شده دارد .ایجاد ارزش از
طریق کاربرد متوالی بهترین روشهای حاصل و
نیز پرهیز از خطاهای نا آشکار ،ریشه یابی
شده و نیز بهره بردن از درس های آموخته
شده به دست می آید .در این نگرش بر روی
استفاده دوباره ،تکثیر استانداردسازی و
حذف روشهای قدیمی که کارآیی خود را از
دست داده اند ،تمرکز میشود.
هایانجمنییاارتباطی
-3مدل
در این مدلها درباره ویژگیهای گروههای
کاری که باید دارای قابلیت هایی چون،
خودسازماندهی ،فراگیری مستمر و تبادالت
هایفلسفی
-4مدل
در این مدلها بازارها و فرایندهای داخلی
بر پایه گفتگوی دوطرفه در یک زمینه
استراتژیک ،پرسش در مورد فرضیات و
کندوکاو مداوم درباره رفتار رقبا ،مورد
توجه قرار می گیرد .این دیدگاه ،شخصی
سازی را مقدم بر کدکردن می داند و
تکنولوژی کمی را مورد استفاده قرا ر
میدهد .همچنین محرک های فرهنگی اصلی برای
این کار ،حفظ ارتباط آزاد (تبادل نظر )،
تشویق ،انعکاس نظرات ،کنکاش خالقانه و
اثبات عقیده و نظر است.
با توجه به تجربیات سازمانهای پیشرفته در
زمینه مدیریت دانش ،ترکیب مدلهای شبکه،
فلسفی و انجمنی به همراه استفاده از مدل
شناختی ،ترکیبی مناسب برای مدیریت دانش
مدلهایعمومیمدیریتدانش
• مدل"هیسیگ"
مدلهیسیگ( ) 2000ازچهارفرایندزیرتشکیل
شدهاست:
• خلقکن :اینامربهتوانایییادگیریوارتباط
گردد .توسعهاینقابلیت،تجربهتسهیم
برمی
دانش،ایجادارتباطبینایدههاوساختنارتباط
هایمتقاطعبادیگرموضوعات،ازایناهمیتکلیدی
برخورداراست.
• ذخیرهکن :بهعنواندومینعنصرموردنیاز
مدیریتدانشاستکهازطریقآن،قابلیتذخیره
ایکهامکانجستجویسریعاطالعات،
سازمانیافته
دسترسیبهاطالعاتبرایکارمنداندیگروتسهیم
شود،بهوجودمیآید.دراین
موثردانشفراهممی
سامانهباید،دانشهایالزمبهآسانیبرای
استفادههمگانذخیرهشود.
• نشرکن :اینفرایندبهتوسعهیکروحجمعیکهدر
آمافرادبهعنوانهمکاراندرجهتدنبالکردن
• مدلمارک"م.مکالروی"
المللیمدیریت
ویباهمکاریدیگراعضایکنسرسیومبین
دانش( ) 2002برایایننوعازمدیریت،چهارچوبفکری
بانام"دورهعمردانش"تعریفينمودکهدرآن،عالوهبر
نظریهنوناکاوتاکوچی
برنکتهمهمدیگرینیزتاکیدشدهاست:
• "دانشتنهاپسازاینکهتولیدشد،وجودداردوبعد
توانآنرامهار،کدگذارییاتسهیمنمود".
ازآنمی
بنابراین"مکالروی" فرایندایجاددانشرابهدو
فرایندبزرگیعنیتولیددانشوپیوستهکردندانشتقسیم
کند:
می
• تولیددانش :فرایندخلقدانش،سازمانیجدیداستکه
بهوسیلهیادگیریگروهی،کسبدانشواطالعاتو
ارزیابیدانشانجاممیگیرد .اینفرایندمترادف
یادگیریسازمانیاست.
هاکهپخشو
• پیوستهکردندانش :ازطریقبرخیفعالیت
کنند،انجاممیگیرد.اینعمل
تسهیمدانشراتجویزمی
کارهاییازقبیلپخشدانش) ازطریقبرنامهوغیره
هایاجتماعی_که
(جستجو،تدریس،تسهیمودیگرفعالیت
شود.
موجببرقراریارتباطمیگردد_ راشاملمی
مکالرویهمچنینبهدوموضوع"عرضه" و"تقاضا" نیز
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
مدل"بکمن"
"بکمن"( )1999هشتمرحلهزیررابرایفرایند
مدیریتدانشپیشنهاددادهاست:
شناساییکردن :تعیینصالحیتهایدرونی،منبع
استراتژی،قلمرودانش.
تسخیرکردن :رسمیکردندانشموجود.
انتخابکردن :تعیینارتباطدانش،ارزشودقت،
رفعدانشهایناسازگار.
ذخیرهکردن :معرفیحافظهیکیشدهدرمخزندانش
باانواعالگوهايدانش.
پخشکردن :توزیعدانشبرایاستفادهکنندگانبه
طورخودکاربرپایهعالقهوکاروتشریکمساعی
دانشدرمیانگروهها.
بهکاربردن :بازیافتنواستفادهدانشدر
گیریها،حلمسایل،خودکارکردنو
تصمیم
پشتییبانیکارومددکاریشغلوآموزش.
ایجادکردن :تولیددانشجدیددرحینتحقیقات،
تجربهکردنکاروفکرخالق.
تجارتکردن :فروشومعامله،توسعهوعرضهکردن
• مدل((هفتسي))
• اینمدلبرمبنايهفتواژهكهحرفاولآنها(()) C
است،بناشدهوازاینرو،مدل((هفتسي)) لقب
گرفتهاست .اجزاياینمدلبههمراهشرحهریكدرزیر
آمدهاست.
: Create -1خلق– ایجاد .ایجادوتفاهمجدیدكاربا
همكارانمشتریان– ومؤسساتبیروني
هاي
: Capture -2دردامانداختن -مقیدكردن.تعیینایده
بهترومستندنمودنآنان
هايخودبرايكمك
: Contribute -3بسط– تسهیم.تسهیمایده
بهدیگران
: Collaborate -4همکاری-تبادلدانشدرسطحعمومي
: Consume -5صرفكردن.استفادهتماميدانشجمعيبراي
آنچهكهبایدانجامدهیم
: Communicate -6مبادله– ارتباط.كمكبهدیگرانجهت
توجهبهدانشوفایدهدانشخارجيوبیرونيكهارزش
فراگیريدارد
: Culture -7فرهنگ.بسطفرهنگتسهیمدانشدرتمامي
•
مدلبکوویتزوویلیامز
اجزایفرآیندمدیریتدانشارائهشدهازسویبکوویتزو
باشد:
ویلیامزشاملهفتعاملمي
•
•
•
•
•
•
الف :یافتن :یافتناطالعاتدرست،درزمانمناسب
ب :بکارگیری :بهاینمعناکهبتوانخالقانهومشتری
گرایانه،راهحلهایمناسبرابهدستآورد.
پ :یادگیری :بررسیدرخصوصیافتندالیلموفقیتیاعدم
هایانجامشدهبهمنظورلحاظکردننتایج
موفقیتپروژه
هایانجامشدهبهمنظورلحاظکردننتایج
آندرپروژه
هایآتیبرایانجاماثربخشآنها.
آندرپروژه
هایخودرابه
آیند،همکاراندانش
ت :تسهیم :دراینفر
دهندواینامر،موجبگسترشپایه
دیگرانانتقالمی
شود.
هایدانشسازمانیمی
ث :ارزیابی :دراینفرآیندبایددانشهایموجودو
نیازهایفعلیوآتیدانشارزیابیشوند .برایاینکار
الزمست،میزانرشدپایههایدانشونیزدستاوردهای
گذاریمرتبطباآناندازهگیریشود.
سرمایه
ج :ایجاد /نگهداری :بایددانشهایمهمواستراتژیکی
هایدانشی،نیز
دراینفرآیندتوسعهیابندودارایی
بندیدانش
• مدلهایطبقه
اینمدلهادانشرابهعنوانعنصریمجزامیپندارند .برای
مثالمدلنوناکاوتاکایوچیمفهومیسطحباالازمدیریتدانش
رانشانمیدهدومدیریتدانشرابهعنوانفرآیندخلقدانش
تلقیمیکند.
اینمدلمفهومیدارایششمرحلهاست:
•
خلقمعنایادیدگاهمشترکدررابطهباهدفتوسعهدانش
•
تهیهاطالعات
•
ایجادفرآینددرونیسازیبرایخلقدانشفردی
•
تبدیلدانشفردیبهیادگیریگروهی
•
اشاعهدانشبهدیگرسطوحسازمانی
هایسرمایهفکری
• مدل
هایمدیریتدانشدراینمقولهدستهبندی
تعدادیازمدل
میشوند .ازمعروفتریناینمدلهامدلارائهشدهدر
شرکتاسکاندیامیباشد.
هایساختاراجتماعی
• مدل
اینمدلهادارایپیوندذاتیبافرآیندهایاجتماعیو
یادگیریدرسازمانهامیباشند .اینمدلهاباوجود
شباهتهایزیاد،سعیدرجستجویبیانمفهومسازمان
یادگیرندهیایادگیریسازمانیدارند .مدلدامرستاز
ایننوعمدلهامیباشد.
مدلنوناکاوتاکوچی
محققان مدیریت ژاپني نوناكا و تاكوچي
تاثیر بسیاري بر مباحث مدیریت دانش
داشتهاند .مفهوم ((دانش پنهان )) و
((دانش آشكار )) توسط نوناكا براي طرح
ریزي نظریه یادگیري سازماني طبقهبندي شده
است .در این تقسیمبندي ،با توجه به
همگرایي بین شكل پنهان و آشكار دانش،
مدلي را پایهگذاري كرده اند كه به نام
خودشان ،معروف شده است .این مدل برخالف
مدلهاي پیشین ،تمركز خود را بر دو نوع
دانش (( آشكار )) و ((پنهان)) مبذول
داشته ،به نحوه تبدیل آنها به یكدیگر و
نیز چگونگي ایجاد آن درتمامي سطوح
آشكار
سازي
دانش آشكار
فرد
تبدیل
كردن
دانش آشكار
جمع
دانش پنهان
فرد
دانش پنهان
جمعي
دروني
كردن
اجتماعي
كردن
• مدلپایهساختماندانش
این مدل توسط پروبست ،روب و رمهاردت ( ) ٢٠٠٢به
نام ((مدل پایه اي (سنگ بناي ) ساختمان مدیریت
دانش )) نامگذاري شده است .طراحان مدل یاد شده ،
مدیریت دانش را به صورت سیكل دینامیكي مي بینند
كه در چرخش دایم است .مراحل این مدل ،شامل هشت
بازخو
هدفهاي است.
سیكل؛ دروني و بیرونی
جزء ،متشكل از دو
ارزیاب
رد
دانشی
ي
استفاد
ه
شناساي
ي
نگهداری
كسب
دانش
تسهیم
توسعه
• مدلبوتز
مدلبوتزازجملهمدلهایياستكهروابطمیانداده،
اطالعاتودانشرابهخوبيترسیمكردهاست .مدلازسه
قسمتتشكیلشدهاست.
دادههانقشموادخامویاوروديهاياینمدلراایفا
ميكنند .دراینمدل،اطالعاتالگوهایيهستندكهما
آنهاراازدلدادههابیرونميكشیمونهایتادانش،
ً
ساختاراصليچرخهدانش
مدلذهنيرادربردارد.
چه چیزي؟
براي چه؟
تولید
كردن
بروز
كردن
تعمیم
دادن
بازنگ
ري
استفا
ده
تسهیم
چه كسي؟
چگونه؟
عمومي نمودن
)( Boetz,2000مدل بوتز
•
•
مدلششبعديمدیریتدانش
نیلپريوایلكاتومي( )٢٠٠١براینباورندكههرگونه
جزئينگري،موفقیتمدیریتدانشرابامشكالتجدي
روبروخواهدساخت .آنهابراساسایننگرش،مدليشش
بعديرابرايبكارگیريمدیریتدانشارائهكردهاند.
پویایيازطریق
توزیعوظایف
سیستم
عملي
ایج
اد
اجتماع
ي
انگیز
ه
ارا
ئه
فعالي
ت
هدفها
منظور
معني
دانش
اختصاص
داشتن
تفسیر
كردن
اقدام
فرموله
كردن
شرایط
عملیا
سیگنا
ل
پذیر
ش
• مدلاودلوگرایسون
ادلوگرایسون( ،)١٩٩٨مدليرابرايمدیریتدانش
ارائهدادهاند.اینمدلمبتنيبردوركناساسي
است.
•
مدلمرجعمدیریتدانشKMRM
( مدلابوزید)
ابوزیددریككارجدیدمدلمرجعمدیریتدانش
( )KMRMراارائهدادهاست.
مدلمرجعابوزیدشاملسهبعدساختاري،وظیفهايو
منابعتكنولوژیكيميباشد.
الف -تعریفساختار :ميتوانساختارسازمانيرا
بعنوانراهيدرنظرگرفتكهبدانوسیلهفعالیتهاي
سازمانيتقسیم،سازماندهيوهماهنگميشوندویك
چارچوبپایداروباثباتارائهميكنند
ب -تعریفگروههايكاري( وظیفهاي) :گاهي
همكارانيكهدانستنيهایيمكملیكدیگردارند،
گروهودستهايواحدراتشكیلميدهند .این
گروههايخودجوشكهگروههايكارينامیدهميشوند،
برمبنايهدفها،عالئقوكارهايمشتركباهم
ارتباطبرقرارميكنند.
ج -تعریفمنابعتكنولوژیكي :براياینكهفعالیت
منابع:
• مدلهای مدیریت دانش :دکتر عباس افرازه
• استراتژي هاي مدیریت دانش :دكتر علي
ربیعي ،دكتر محمد مهدي پرهیزگار
• مروري بر مدلهاي پیادهسازي مدیریت دانش
در سازمانها :زهره عباسي
با تشکر از صبر و شکیبایی شما