Transcript HSE

‫تهیه کننده‪ :‬ذوالفقار اوج‬
‫استاد‪ :‬دک تر وحید بارانی‬
‫سابقه ‪ HSE‬در شهرداری تهران‬
‫‪‬شهرداری تهران بنابر ماموریت سازمانی خود با رویکرد دستیابی به توسعه پایدار شهری و در راستای تحقق سند چشم انداز بیست ساله‬
‫جمهوری اسالمی ایران در افق ‪ 1404‬هجری شمسی همگام با شهرهای توسعه یافته جهان‪ ،‬بعنوان اولین سازمان متولی ورود سیستم‬
‫مدیریت ‪ HSE‬در حوزه مدیریت شهری در سطح کشور بوده است‪.‬‬
‫‪‬شهرداری تهران سازمانی بسیار گسترده است که از حوزه فعالیتی بسیار وسیعی برخوردار است‪ .‬نگاهی اجمالی بر نمودار سازمانی ان نشان‬
‫میدهد که بخش اعظمی از فعالیتهای این سازمان مرتبط با مباحث بهداشت‪ ،‬ایمنی و بویژه محیط زیست است و به بیان بهتر میتوان‬
‫شهرداری را سازمان متولی ‪ HSE‬شهر نامید‪.‬‬
‫‪‬توسعه پایدار شهری یک هدف واالست که تحقق ان در شهری با شرایط کالنشهر تهران نیازمند بهرهگیری از روشهای کارامد مدیریتی و‬
‫برنامهریزیهای گسترده است‪ .‬در این راستا فعالیتهای بیشماری تاکنون در سطح شهرداری تهران انجام گرفته تا راه دستیابی به شهری پایدار را‬
‫هموار سازند اما همچنان نیاز به سیستمهای مدیریتی کارامد که بتوانند در دستیابی به یک روند و حرکت نظاممند از حالت واکنشی به پیشگیرانه‬
‫در راستای کنترل حجم وسیع فعالیتها‪ ،‬خطرات و ریسکهای موجود و در مسیر توسعه پایدار شهری سودمند واقع شوند به شدت احساس‬
‫میگردد‪.‬‬
‫مقصود و دامنه كاربرد‬
‫راهنماي نظام مديريت ايمني‪ ،‬بهداشت و محيط زيست تهيه گرديده تا‪:‬‬
‫‪ ‬تمامي موضوعات مرتبط با نظام مديريت بهداشت‪ ،‬ايمني و محيط زيست دريك سند‬
‫“مجموعه” واحد بيان گردد‪.‬‬
‫‪ ‬درتمامي فعاليتهاي مربوط به اك تشاف‪ ،‬توليد‪ ،‬فراورش وتوزيع نفت وگاز وهمچنين‬
‫توليد وتوزيع فراوردههاي انها (فعاليت شركتهاي نفت‪ ،‬گاز‪ ،‬پتروشيمي‪ ،‬پااليش و‬
‫پخش) صرفنظر از نوع عمليات جاري در انها مورد استفاده قرارگيرد‪.‬‬
‫‪ ‬ضمن غيراختصاصي بودن موضوعات‪ ،‬قابل انطباق با فعاليت شرك تها و فرهنگهاي‬
‫مختلف باشد‪.‬‬
‫رمز موفقيت در استقرار‪HSE-MS‬‬
‫‪ ‬اخذ سه سيستم اساسي زير در بدو استقرار‬
‫‪.1‬بنا نهادن يك خطمشي و فرهنگ سازماني مؤثر از سوي سازمان مادر‬
‫‪.2‬ايج اد نم ودن و ارووت ك ار توس ط م ديريت ارش د س ازمان (بطوريك ه خ ط مش ي ‪ HSE‬در‬
‫سرتاسر سازمان تداوم يابد)‬
‫‪.3‬قرار دادن موضوع ‪ HSE‬در ساختارهاي سازماني‪ ،‬ارمانها‪ ،‬اهداف‪ ،‬سيستمهاي پاداش و‬
‫ديگر فرايندهاي ضروري جهت استمرار كار‬
‫هدف نظام مديريت بهداشت‪ ،‬ايمني و محيط زيست‬
‫‪ ‬ارائه روشي هدفمند بر پايه استانداردهاي موجود براي حصول اطمينان از‬
‫اينكه مخاطرات بالقوه و بالفعل موجود در زمينههاي بهداشت‪ ،‬ايمني و‬
‫محيط زيست بطور دقيق و بطور مؤثر حذف و يا كنترل ميگردند ‪.‬‬
‫هدف نظام مديريت بهداشت‪ ،‬ايمني و محيط زيست‬
‫‪ ‬كاهش زيانهاي مستقيم و غير مستقيم ناشي از حوادث‬
‫‪ ‬ايجاد زمينههاي مناسب براي استفاده از توان فكري بالقوه كاركنان‬
‫‪ ‬امكان خودارزيابي سازمان براي تطبيق با يك سيستم مديريت ‪HSE‬‬
‫‪ ‬كاهش زيانهاي ناشي از حوادث‬
‫‪ ‬و ‪0000‬‬
‫تعاریف و اصطالحات‬
‫تعاريف و اصطالحات بر اساس استاندارد‬
 Hazard : source or situation with a potential
for harm in terms of injury or ill health, damage
to property, damage to the workplace
environment, or a combination
‫ تخريب محيط كار و‬،‫ تخريب اموال‬،‫موقعيت يا منبع بالقوة ايجاد خسارت و يا بيماري‬: ‫ خطر‬
‫يا تركيبي از انها‬
8
‫مثالهاي ي از خطرات‬
‫‪ ‬الك تريسيته‬
‫‪ ‬بارسنگين‬
‫‪ ‬داربست‬
‫‪ ‬زمين لغزنده‬
‫‪ ‬تشعشعات راديو اك تيو‬
‫‪9‬‬
‫‪ INCIDENT : event that gave to an accident or‬‬
‫‪had the potential to lead to an accident‬‬
‫‪ ‬رويداد‪ :‬اتفاقي كه منجر به يك حادثه شده و يا پتانسيل منجر شدن به يك حادثه را داشته باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬به رخداد يا زنجيره اي از رويدادها اطالق ميگردد كه سبب ميشود يا ميتواند سبب اسيب‪ ،‬بيماري ويا‬
‫صدمه به سرمايه‪ ،‬محيط زيست يا شخص ثالث گردد‪.‬‬
‫‪ ‬حادثه به رويدادي اطالق مي شود كه سبب اسيب‪ ،‬بيماري ويا صدمه گردد ودر اصطالح عامه به ”بدشانسي“‬
‫معروف شده‪ ،‬در اين راهنما از عبارت واقعه كه در برگيرنده حادثه نيز ميباشد استفاده شده است‪.‬‬
‫‪10‬‬
 Accident : undesired event giving rise to death,
ill health, injury, damage and other loss
. ‫ زيان و ساير خسارات گردد‬،‫ صدمه‬،‫ بيماري‬،‫ اتفاق ناخواسته اي كه منجر به مرگ‬:‫ حادثه‬
11
‫‪and‬‬
‫‪likelihood‬‬
‫‪of‬‬
‫‪Combination‬‬
‫‪ risk:‬‬
‫‪consequences of a specified hazardous event‬‬
‫‪occurring‬‬
‫‪ ‬ريسك ‪:‬‬
‫‪Risk‬‬
‫‪ ‬تركيب (يا تابعي ) از احتمال و پيامد(هاي) ناشي از وقوع يك اتفاق خطرناك مشخص‪.‬‬
‫احتمال وقوع يك پيامد است‬
‫محصول احتمال و شدت پيامد است‬
‫شانس اسيب ناشي از خطر است‬
‫‪12‬‬
‫شهر پایدار‬
‫تهران‬
‫سامانه مدیریت‬
‫‪HSE‬‬
‫‪ ‬طرحها و سیاستهای بهداشت‪ ،‬ایمنی و‬
‫محیط زیست چشم انداز ‪ 20‬ساله‬
‫‪ ‬سیستمهای بهداشت‪ ،‬ایمنی و محیط‬
‫زیست شهرداری تهران‬
‫‪ ‬استانداردها‪ ،‬الزامات و قوانین‬
‫سیستم‬
‫مدیریت‬
‫‪HSE‬‬
‫ادغام در فعالیت کنونی‬
‫قابل ادغام با اصول فعلی‬
‫انجام فعالیتها‬
‫مدل فعالیت‬
‫ارزیابی و مدیریت ریسک‬
‫شناسایی ارزیابی‬
‫کنترل ریسک اقدام اصالحی‬
‫مدیریت کیفیت‬
‫طرح ریزی اجرا‬
‫بازخورد‬
‫کنترل‬
‫‪ ‬بر اساس مدلهای موفق مدیریت ‪ HSE‬شهری‪:‬‬
‫‪ ‬مدل هفت عنصری شهرداری ابوظبی‬
‫‪ ‬مدل هشت عنصری مدیریت ‪ HSE‬شهرداری البرتا‬
‫‪ ‬مدلهای مختلف دیگری از کشورهای امریکا‪ ،‬سوئد و کانادا)‬
‫‪ ‬مدل هفت عنصری مدیریت ‪ HSE‬انجمن تولید کنندگان نفت و گاز‬
‫‪ ‬مدل هفت عنصری اداره کل ‪ HSE‬وزارت نفت جمهوری اسالمی ایران‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بهبود مهتدسی‬
‫بهبود سخت افزاری‬
‫تاکید بر ایمنی‬
‫مطابقت با الزامات محیط زیست‬
‫تکنولوژی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫یکپارچه سازی ‪HSE‬‬
‫تضمین‬
‫صالحیت و شایستگی‬
‫ارزیابی ریسک‬
‫سیستم ها‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫رفتارها‬
‫رهبری‬
‫میزان پاسخگویی‬
‫نگرش ها‬
‫بهبود فرهنگ‬
‫براساس تعريف‪ ،‬شهر پایدار‪ ،‬شهري است كه به وند نياز‬
‫اساسي جامعه بشري شامل نيازهاي روحي‪ ،‬رواني و عاطفي و‬
‫همچنین برخورداري از شبكههاي وسيع ارتباطي به منظور‬
‫كنشهاي اجتماعي‪ ،‬اقتصادي‪ ،‬فرهنگي‪ ،‬زيستمحیطی‪،‬‬
‫ويژگيهاي اكولوژيكي و نيازهاي اقتصادي‪ ،‬اجتماعي و فرهنگي‬
‫شهرنشينان پاسخ بدهد‪.‬‬
‫شاخص ریشه ای ارزیابی شهرهای پایدار‬
‫شاخص اصلی‬
‫وضعیت اقتصادی‬
‫سطح رفاه جامعه‬
‫زیر ساختهای مناسب‬
‫ایمنی‬
‫سالمت شهری‬
‫تحصیالت و اموزش‬
‫بهداشت فردی و اجتماعی‬
‫انضباط اجتماعی‬
‫زیر شاخص‬
‫خود اتکای ی‬
‫تقویت کردن اقتصاد شهر‬
‫کار افرینی‬
‫پشتیبانی از اقتصاد خانواده‬
‫ارگان ها و مکانیزم های رفاهی‬
‫حفاظت حقوق شهروندی‬
‫خدمات اولیه و پایه ای‬
‫توسعه زیر ساختها‬
‫پیشگیری از خطرات‬
‫کاهش حوادث ترافیکی‬
‫امنیت جانی و مالی‬
‫حل شدن مساله مواد مخدر‬
‫مسکن قابل خرید‬
‫پشتیبانی از مدارس‬
‫پشتیبانی از سازمانهای مستقل‬
‫اگاهی عمومی و تکنولوژی‬
‫تحصیل برای محرومان و مستضعفان‬
‫بهداشت مناسب برای همه‬
‫حمایت از مصرف کننده‬
‫کنترل سازمان ها و موسسات‬
‫کنترل بیماری ها‬
‫خدمات بهداشتی‬
‫درمان بیماران‬
‫مسوئلیت برقراری نظم در شهر‬
‫تشویق برای پاکیزه نگاه داشتن شهر‬
‫نقشه شهر‬
‫اطالع رسانی و استفاده شفاف از نقشه شهر‬
‫مرتبط با فرهنگ‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫مرتبط با ‪HSE‬‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫●‬
‫جذت منابع ( سرمایه و استعداد ) برای کارکنان ‪،‬‬
‫سود اور برای سرمایه گزاران‬
‫افزایش اعتبار ‪ ،‬اعتماد ‪ ،‬وفاداری و انتخات به عنوان شریک برگزیده‬
‫ایجاد ارجحیت‬
‫ایجاد انتخات‬
‫‪‬افزایش تعهد به مارک تجاری‬
‫‪‬تولید محصوالت جدید‬
‫‪‬متمایز ساختن محصول بر مبنای‬
‫ویژگیهای اجتماعی و زیست محیطی‬
‫‪‬جستجوی بازارهای تازه‬
‫‪‬مطرح شدن به عنوان یک شرکت پیشرو‬
‫‪‬پاسخ اسان تر به شرایط در حال تغییر‬
‫‪‬حفظ مجوز اجرا و هدایت عملیات‬
‫پرهیز از ریسک‬
‫‪‬تغییرات غیر منتظره در رفتار دولت یا‬
‫قانونگذار‬
‫‪‬اختالل در مواد مورد نیازحوادث بزرگ‬
‫‪‬ریسک نابودی‬
‫‪‬تعهد مردم‬
‫کاهش هزینه ها‬
‫‪‬هزینه سازگاری‬
‫‪‬مواد خام و پسماند‬
‫‪‬مصرف انرژی‬
‫‪‬بازدهی عملیاتی‬
‫‪‬توقف دائمی عملیات با هزینه ای کمتر‬
‫تبدیل شیمیای ی‬
‫مواد قابل بازیافت‪ /‬استفاده مجدد‬
‫کود شیمیای ی‬
‫قابل بازیافت‬
‫زباله های‬
‫جامد‬
‫حرارت ‪/‬‬
‫الک تریسیته‬
‫‪RDF‬‬
‫سوخت حاصل از زباله‬
‫تصفیه فاضالت ها‬
‫سوزاندن‬
‫غیر قابل سوخت ‪/‬‬
‫غیر قابل تبدیل شیمیای ی‬
‫لند فیل ها‬
‫موارد مشابه در استانداردها‬
‫‪HSE-MS‬‬
‫‪OHSAS 18001‬‬
‫‪ISO 14001‬‬
‫‪1.0‬‬
‫تعهد و رهبری‬
‫‪4.6‬‬
‫‪4.6‬‬
‫‪2.0‬‬
‫خط مشی و اهداف استراتژیک‬
‫‪4.2, 4.3.3, 4.3.4‬‬
‫‪4.2,4.3.3, 4.3.3, 4.3.4‬‬
‫‪3.0‬‬
‫منابع ‪ ،‬سازمان و مستند سازی‬
‫‪4.3.2, 4.4.1, 4.4.2, 4.4.3, 4.4.4,‬‬
‫‪4.4.5‬‬
‫‪4.3.2, 4.4.1, 4.4.2, 4.4.3, 4.4.4,‬‬
‫‪4.4.5, 4.4.,6, 4.5.3‬‬
‫‪4.0‬‬
‫ارزیابی و مدیریت ریسک‬
‫‪4.3.1, 4.3.2‬‬
‫‪4.3.1, 4.3.2‬‬
‫‪5.0‬‬
‫طرح ریزی‬
‫‪4.3.4, 4.4.6, 4.4.7‬‬
‫‪4.3.4, 4.4.6, 4.4.7‬‬
‫‪6.0‬‬
‫اجرا و پایش‬
‫‪4.4.5, 4.5.1, 4.5.2, 4.5.3‬‬
‫‪4.4.5, 4.5.1, 4.5.2, 4.5..3‬‬
‫‪7.0‬‬
‫ممیزی‬
‫‪4.5.4‬‬
‫‪4.5.4‬‬
‫‪8.0‬‬
‫بازنگری‬
‫‪4.6‬‬
‫‪4.6‬‬
‫هزینه های بیمه شده‪:‬‬
‫ جراحات‬‫ بیماری‬‫‪-‬خسارات‬
‫هزینه های بیمه نشده‪:‬‬
‫ خسارت به اموال و تجهیزات‬‫ هزینه های حقوقی‬‫ نظافت سایت‬‫ تاخیرات‬‫ اضافه کاری‬‫ جرائم‬‫ از دست دادن نیروهای متخصص و تجربیات‬‫مرتبط‬
‫مدیران‬
‫خدمات اضطراری‬
‫کارکنان‬
‫گروههای فشار‬
‫روسا‬
‫بیمه گران‬
‫مشتریان‬
‫قانونگذاران‬
‫سهامداران‬
‫تامین کنندگان مواد‬
‫اولیه‬
‫‪ ‬فرهنگ و سیستم مدیریت ‪ HSE‬حدود ‪ 60‬درصد از شاخصهاي دستيابي به شهرهاي پايدار را مستقیما پوشش مي دهد‪.‬‬
‫‪ ‬با توجه به نقش ‪ 32‬درصدي پوشش شاخصهاي فرهنگ ‪ HSE‬در رسيدن به شهرهاي پايدار‪ ،‬همزماني ارتقاء برنامه ريزي شده فرهنگ‬
‫‪ HSE‬با استقرار اين سيستم الزامي بنظر ميرسد‪.‬‬
‫‪ ‬با استقرار سامانه مديريت ‪ HSE‬شاخص ريشه اي سالمت شهري حدودا ‪ 74‬درصد و شاخص ريشه اي محيط زيست ‪ 100‬درصد پوشش‬
‫داده ميشود‪.‬‬
‫‪‬با توجه عنصر سوم(سازمان‪،‬منابع‪ )...‬وعنصر ششم(اجرا وپايش) از عناصر هفتگانه سيستم مديريت ‪ HSE‬حدودا ‪ 50‬درصد از شاخص‬
‫ريشه اي ساختار اموزشي شهرهاي پايدار پوشش خواهد يافت‪.‬‬
‫‪ ‬نگاه ويژه سیستم مدیریت ‪ HSE‬به بهره وری اقتصادی ‪ ،‬کاهش هزینه های سازمانی ويكپارچه سازي فعاليتهاي موازي میتواند نقش بسزای ی‬
‫در بهبود شاخص ريشه اي سيستم هاي دولتي مطلوب در شهرهای پایدار داشته باشد‪.‬‬
‫‪‬نظر به چهار ركن ارماني پرهیز از ریسک ها ‪،‬كاهش هزينه ها‪ ،‬ایجاد ارجحیت و ایجاد انتخاب هر سازماني جهت افزايش اعتبار‪،‬اعتماد وجذب‬
‫منابع واز همه مهمتر براوده كردن توقعات شهروندان عزيز‪ ،‬استقرار این سيستم درمديريت شهري تاثیر چشم گیری در بهبود وضعیت در پایداری‬
‫شهرها و سایر حوزه های مدیریت شهری خواهد داشت‪.‬‬
‫سند وشم انداز ‪20‬‬
‫ساله‬
‫مدل سیستم مدیریت ‪HSE‬‬
‫شهرداری تهران‬
‫خط مشی شهردار محترم‬
‫تهران‬
‫سطح یک ‪:‬‬
‫ک تب جامع استقرار سیستم مدیریت‬
‫‪HSE‬‬
‫سطح دو ‪:‬‬
‫خطوط راهنمای سیستم مدیریت‬
‫‪HSE‬‬
‫سطح سه ‪:‬‬
‫روش ها و ابزارهای مدیریت ‪HSE‬‬
‫دستورالعمل های اجرای ی‬
‫مجموعه ک تب راهنمای ‪ HSE‬به منظور راهنمای ی و و ارائه ابزارهای مورد نیاز جهت استقرار و توسعه سامانه مدیریت ‪ HSE‬در سازمان ها‪ ،‬شرکت ها و مناطق‬
‫شهرداری تهران در ‪ 32‬عنوان تدوین شده است ‪ .‬این مجموعه ک تب در سه سطح به همراه استانداردها و قوانین مربوطه‪ ،‬مجموعه منسجم و یکپارچه ای را برای‬
‫مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری تهران فراهم مینماید که به شرح ذیل می باشد‪:‬‬
‫•سطح یک‪ :‬ک تب جامع استقرار نظام مدیریت ‪HSE‬‬
‫سری ک تب سطح یک به تشریح ساختار کلی نظام مدیریت ‪ HSE‬شهرداری تهران میپردازد که شامل موارد زیر میباشد ‪:‬‬
‫‪‬نظامنامه ساختار سامانه مدیریت ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای استقرار و توسعه سامانه مدیریت ‪HSE‬‬
‫قوانین ‪ HSE‬شهرداری برگرفته از ک تابچه قوانین و مقررات شهرداری تهران‬
‫‪‬ک تاچه ِ‬
‫‪‬راهنمای تشریح و استفاده از مجموعه ک تب راهنما‬
‫سطح دو‪ :‬خطوط راهنمای سیستم مدیریت ‪HSE‬‬
‫سری کتب سطح دو با هدف ارائه سیستمهایی برای توسعه عناصر هفتگانه و زیر عنصرهای سیستم مدیریت ‪ HSE‬تهیه شدهاند‪ .‬در هر یک از این‬
‫خطوط راهنما به تشریح یکی از سیستمهای مورد نیاز نظام مدیریت ‪ HSE‬در چارچوب راهنمای استقرار و توسعه نظام مدیریت ‪ HSE‬شهرداری‬
‫تهران و مطابق با الزامات آن پرداخته شده است‪.‬‬
‫‪‬راهنمای سیستم مدیریت ‪ HSE‬پیمانکاران‬
‫‪‬راهنمای مدیریت تغییر‬
‫‪‬راهنمای ارتباطات و مشاوره ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای سیستم تعمیر و نگهداری‬
‫‪‬راهنمای ارتقاء سطح فرهنگ ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای سیستم مدیریت صالحیت ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای ثبت و گزارش دهی حوادث‬
‫‪‬راهنمای ارزیابی و مدیریت ریسک‬
‫‪‬راهنمای گزارش دهی و پایش عملکرد ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای طرح واکنش در شرایط اضطراری‬
‫‪‬راهنمای ممیزی ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای طرح و برنامه ‪HSE‬‬
‫‪ ‬راهنمای بازرسی ‪ HSE‬از تاسیسات‪ ،‬اماکن و محیط های کار ‪‬راهنمای بازنگری مدیریت ‪HSE‬‬
‫سطح سه‪ :‬روش ها و ابزارهای مدیریت ‪HSE‬‬
‫سری کتب سطح سه شامل روشها و ابزارهای مورد نیاز برای استقرار و عملیاتی نمودن خطوط راهنمای معرفی شده در‬
‫سطح دو میباشد‪ .‬بطوریکه با بکاربردن این روشها و ابزارها میتوان به طور سیستماتیک به مدیریت خطرات و اثرات‬
‫آنها در سطح شهرداری پرداخت‪.‬‬
‫‪‬راهنمای کنترل مستندات ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای ارزیابی ریسک های بهداشتی‬
‫‪‬راهنمای شناسایی و ارزیابی جنبه های زیست محیطی‬
‫‪‬راهنمای استفاده از وسایل استحفاظی فردی‬
‫‪‬راهنمای سیستم مجوز کار‬
‫‪‬راهنمای تضمین صالحیت ‪HSE‬‬
‫‪‬ابزار ارزیابی سطح فرهنگ ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای ارزیابی و توسعه پایدار ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای سیستم آموزش مبتنی بر صالحیت ‪HSE‬‬
‫‪‬راهنمای خود ارزیابی سامانه مدیریت ‪HSE‬‬
‫‪ ‬راهنمای شناسایی خطرات تاسیسات شهرداری به روش‬
‫‪HAZID‬‬
‫هدف فاز شناخت‪:‬‬
‫• فاز اول‪ :‬شناخت وضعیت موجود و تعیین فاصله تا وضعیت ایده ال‪.‬‬
‫‪‬شناسای ی سیستم ها‪ ،‬منابع و خدمات موجود و قابلیت های منطقه برای‬
‫استقرار اثربخش سیستم مدیریت ‪HSE‬‬
‫زمانبندی پروژه‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫منطقه‬
‫شهردار‬
‫فاز دوم‪ :‬طراحی سیستم مدیریت بهداشت‪ ،‬ایمنی و محیط زیست متناسب‬
‫تیرماه‪13889‬‬
‫پروژه‪:‬ی ‪20‬‬
‫‪ ‬باشروع‬
‫‪ ‬خاتمه فاز اول‪ 20 :‬شهریور ماه ‪1388‬‬
‫‪ ‬میزان فعالیت‪ 5000 :‬نفر ساعت‬
‫فاز سوم‪ :‬پیاده سازی و اجرای سیستم طراحی شده‬
‫• فاز وهارم‪ :‬تثبیت و ممیزی سیستم مدیریت ‪ HSE‬مستقر شده در منطقه ‪9‬‬
‫‪ -3‬شناساي ي و جمع اوري اطالعات‬
‫در مورد هر زير شاخص‬
‫‪ -2‬تهيه جداول رتبه بندي عملکرد‬
‫براي هر زير شاخص از ضعيف ترين تا‬
‫قوي ترين عملکرد ‪HSE‬‬
‫‪-1‬تعيين شاخص هاي و زير شاخص ها بر‬
‫اساس الزامات سيستم مديريت ‪HSE‬‬
‫‪ -4‬امتيازدهي به سيستم‬
‫مديريت ‪ HSE‬سازمان براساس‬
‫جدول امتیازدهی‬
‫‪ -5‬محاسبه امتيازات‬
‫عناصر هفتگانه سيستم مديريت‬
‫‪HSE‬‬
‫‪ -6‬مشخص نمودن فاصله تا وضعيت ايده‬
‫ال توسط نمودارهاي گرافيکي‬
‫‪ -7‬تجزيه و تحليل وضعيت هر عنصر بر اساس‬
‫نمودارها‪ ،‬بيان وضعيت مديريت ‪ HSE‬کل‬
‫سازمان و گزارش به مديريت‬
‫سطح‬
‫شرح وضعیت موجود عناصر‬
‫سطح ‪4‬‬
‫عنصر در وضعیت ایده ال طراحی قرار گرفته و تمامی زیرعنصرهای ان به طور مناسب مستقر گردیده اند‪.‬‬
‫سطح ‪3‬‬
‫عنصر در وضعیت مناسبی قرار گرفته و فاصله وندانی تا وضعیت ایده ال طراحی ندارد ولی باید بر روی برخی از‬
‫زیرعنصرها‪ ،‬تمرکز بیشتری صورت گیرد‪.‬‬
‫سطح ‪2‬‬
‫عنصر در جایگاه متوسطی برای دستیابی به وضعیت ایده ال استقرار قرار گرفته و می بایست تالشهای قابل قبولی بر‬
‫روی تمامی زیرعنصرهای مربوطه انجام گیرد‪.‬‬
‫سطح ‪1‬‬
‫عنصر در این سطح تا وضعیت ایده ال استقرار دارای فاصله زیادی بوده و در نتیجه بیشترین زمان و تالش در فاز‬
‫طراحی به این عنصر تعلق می گیرد‪.‬‬
‫وضعیت موجود سیستم مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری منطقه ‪9‬‬
‫سطح ‪ 0 :1‬تا ‪ 25‬درصد‬
‫سطح ‪ 26 :2‬تا ‪ 50‬درصد‬
‫سطح ‪ 51 :3‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫سطح ‪ 76 :4‬تا ‪ 100‬درصد‬
‫عنصر ‪ :1‬تعهد و رهبری‬
‫‪100%‬‬
‫‪75%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪0%‬‬
‫‪50%‬‬
‫عنصر ‪ :1‬تعهد و رهبری‬
‫‪50%‬‬
‫حضور مدیریت‬
‫‪50%‬‬
‫منابع مالی و تجهیزاتی‬
‫يافته ها‪:‬‬
‫حضور مديريت‪:‬‬
‫• واحد محيط زيست به صورت غير رسمي و مداوم به شهردار گزارش مي دهد‪.‬‬
‫• ستاد بحران و گزارش بازرسي ايمني و بهداشت به صورت مستمر به شهردار ارائه مي شود‪.‬‬
‫• شهردار گزارش عملکرد ستاد فوریتهای ‪ 137‬و سامانه نظارت همگانی ‪ 1888‬را به طور منظم و از طریق شبکه دریافت می کند‬
‫منابع مالی و تجهيزاتي ‪:‬‬
‫•پس از ارائه فهرست پروژه ها در ابتدای هر سال‪ ،‬توسط معاونت هماهنگی و برنامه ریزی پیگیری ها و روند اداری مربوطه انجام شده و سقف بودجه درخواستی‬
‫تخصیص داده می شود‪.‬‬
‫•تامین تجهیزات اندازه گیری توسط شرک تهای پیمانکار که برای اندازه گیری در منطقه حضور مییابند انجام مییرد‪ .‬تجهیزات پایش هوا هم توسط شرکت کنترل‬
‫کیفیت هوا تعمیرات و نگهداری می شود ‪.‬‬
‫•تامين تجهيزات ستاد بحران توسط سازمان مديريت و پيشگيري از بحران شهر تهران انجام مي شود‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫رويه اي جهت برگزاري جلسات به صورت منظم وجود ندارد‪.‬بازديد از رويه اي جهت تشكيل جلسات شهردار بصورت مستمر و ارتباطات‬
‫برون و درون سازماني تدوين گردد‪.‬‬
‫عملكرد پيمانكاران نيز به صورت نامنظم است‪.‬‬
‫بجز گزارشات مديريت بحران و سامانه ‪ ،137‬سامانه نظارت همگاني رويه ارسال گزارشات ‪ HSE‬به صورت رسمي و منظم ايجاد شود‪.‬‬
‫‪ 1888‬و شركت شهر سالم ساير گزارشها به جز موارد عدم انطباق در‬
‫گزارش عملكرد پيمانكاران ‪ ،‬به صورت مستمر دريافت نمي شود‪.‬‬
‫یک سیستم منسجم برای تخصیص منابع ‪HSE‬وجود ندارد‪.‬‬
‫رويه اي جهت ارائه درخواست تامين منابع مالي و تجهيزاتي بر اساس‬
‫‪ HSE Plan‬و در زمانهاي مشخص تدوين گردد‪.‬‬
‫وضعیت موجود سیستم مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری منطقه ‪9‬‬
‫سطح ‪ 0 :1‬تا ‪ 25‬درصد‬
‫سطح ‪ 26 :2‬تا ‪ 50‬درصد‬
‫سطح ‪ 51 :3‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫سطح ‪ 76 :4‬تا ‪ 100‬درصد‬
‫عنصر‪ :2‬خط مشی و اهداف استراتژیک‬
‫‪100%‬‬
‫‪75%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪67%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪0%‬‬
‫عنصر ‪ :2‬خط مشی و اهداف استراتژیک‬
‫خط مشی‬
‫‪75%‬‬
‫هدف گذاری و اولویت بندی اهداف استراتژیک‬
‫‪75%‬‬
‫برنامه ریزی تحقق اهداف استراتژیک‬
‫•يافته ها‪:‬‬
‫•خط مشي‪:‬‬
‫•هيچ خط مشي مدوني در زمينه ‪HSE‬وجود ندارد‪.‬صرفا در خصوص موارد محيط زيست و استاندارد ايزو موجود است‪..‬‬
‫•هدف گذاري و اولويت بندي اهداف استراتژيك‪:‬‬
‫•اهداف سازمان مديريت بحران به صورت ساالنه به ستاد بحران ارائه و برنامه هاي اجراي ي بر اساس ان تدوين مي گردد‪..‬‬
‫•كميته راهبري فهرست اهداف كالن را تدوين مي نمايد و اهداف خرد توسط كميته راهبري به برنامه هاي اجراي ي تبديل مي كند‪.‬‬
‫•طرحهای ستاد کل محیط زیست در قالب ارزیابی عملکرد و پیاده سازی استاندارد ‪ ISO14000‬و اجرای ‪ EIA‬است‪.‬‬
‫•واحدهای محیط زیست مستقر در مناطق تعداد پروژه برای سال کاری اینده تعریف کرده و به معاونت هماهنگی و برنامه ریزی ارائه می کنند تا در فهرست اهداف و‬
‫برنامه های سال اتی شهرداری قرار گیرند و سقف مالی برای ان تعریف شود‪.‬‬
‫•برنامه ریزی تحقق اهداف استراتژیک‪:‬‬
‫•اهداف خرد و كالن در فرم ثبت برنامه ها درج و براي واحدها ارسال مي گردد‪ .‬در نهايت معاونت هماهنگي و برنامه ريزي ان را اصالح و نهاي ي مي نمايد‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫خط مشی ‪ HSE-MS‬مدونی در منطقه وجود ندارد‪.‬‬
‫خط مشی ‪ HSE‬منطقه در راستای خط مشی ابالغ شهردار تهران تهیه گردد‪ ،‬در غیر اینصورت خط‬
‫گردد‪ ،‬در غیر اینصورت خط مشی شهردار تهران توسط شهردار منطقه امضاء و مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬
‫هدفگذاریها بر اساس نتایج حاصل از شناسای ی نقاط قوت و ضعف‪ ،‬تهدیدها و فرصتهای سیستم و‬
‫تدوین روش اجرای ی اهداف استراتژیک منطقه که در ان بازخورد پایشها و ارزیابی ریسکهای انجام شده‬
‫ارزیابی ریسکهای انجام شده در منطقه باید مد نظر قرار گیرد‪.‬‬
‫خط مشی ‪ HSE‬به شهرداریهای مناطق ابالغ شده است ؛ اما هنوز هیچ هدف دراز مدت و کوتاه مدت‬
‫هدف دراز مدت و کوتاه مدت ‪HSE‬تعریف نشده است‪.‬‬
‫روش اجرای ی یکپارچه ای برای هدفگذاری های خرد و کالن ‪ HSE‬و نیز تعیین برنامه های اصالحی الزم‬
‫برنامه ریزی برای اهداف ً‬
‫صرفا در بخش محیط زیست و بحران وجود دارد ولي به صورت یکپارچه‬
‫دارد ولي به صورت یکپارچه دیده نشده است‪.‬‬
‫تهیه روش اجرای ی اهداف و برنامه سیستم مدیریت ‪ HSE‬بهمراه فرم برنامه ریزی برای اهداف سیستم‬
‫ریزی برای اهداف سیستم مدیریت ‪ HSE‬که از طریق ان بتوان برای اهداف تعیین شده ‪ HSE‬در هر‬
‫نظامنامه‬
‫وارتساختار‬
‫سازمانی‬
‫خطوط‬
‫اهنما‬
‫روش ر‬
‫اجرای ی‬
‫دستورالعمل کاری‬
‫طرح های ‪HSE‬‬
‫سطح ‪ 0 :1‬تا ‪ 25‬درصد‬
‫سطح ‪ 26 :2‬تا ‪ 50‬درصد‬
‫سطح ‪ 51 :3‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫سطح ‪ 76 :4‬تا ‪ 100‬درصد‬
‫وضعیت موجود سیستم مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری منطقه ‪9‬‬
‫‪100%‬‬
‫‪75%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪72%‬‬
‫‪0%‬‬
‫‪51%‬‬
‫عنصر ‪ :3‬سازمان‪ ،‬منابع و مستندسازی‬
‫‪50%‬‬
‫‪ -1-3‬مسوئليت ها و ساختار سازماني‬
‫‪50%‬‬
‫‪ -2-3‬نماینده مدیریت‬
‫‪50%‬‬
‫‪ 3-3‬منابع‬
‫‪50%‬‬
‫‪ -4-3‬شایستگی و صالحیت و اموزش‬
‫‪44%‬‬
‫‪ -5-3‬پیمانکاران‬
‫‪42%‬‬
‫‪ -6-3‬ارتباطات‬
‫‪ -7-3‬مستندسازی و کنترل مستندات‬
‫•هیچ ساختار تدوین شده ای برای فعالیتهای ‪ HSE‬در منطقه ‪ 9‬موجود نیست ً‬
‫صرفا در خصوص محیط زیست و ستاد بحران چارت سازمانی‬
‫وجود دارد که اخیرا" بخش محیط زیست ان از نظارت مستقیم شهردار خارج شده است‪.‬‬
‫•نماینده مدیریت در بخش ‪ HSE‬به صورت غیر رسمی مشخص شده است ‪ .‬محیط زیست بطور جداگانه فعالیت می نماید و جایگاه نماینده‬
‫مدیریت بحران و ارتباط ان با ‪ HSE‬مشخص نیست‪ .‬در انتخاب افراد‪ ،‬نفرات ارشد ‪ HSE‬دخالتی نداشته و نفرات توسط امور اداری انتخاب می‬
‫شوند‪.‬‬
‫•خط مشی سیستم مدیریت محیط زیست ‪ ،ISO 14001‬اهداف کالن و خرد‪ ،‬نظامنامه‪ ،‬کلیه روشهای اجرای ی و دستورالعملهای زیست‬
‫محیطی و سایر مستندات مربوط به سیستم مدیریت محیط زیست در منطقه وجود دارد ولی برای فعالیتهای ایمنی و بهداشتی هیچ گونه مستنداتی‬
‫وجود ندارد‪.‬‬
‫•برای کنترل مستندات و سوابق محیط زیستی‪ ،‬از یک روش اجرای ی (روش اجرای ی کنترل مستندات) استفاده می شود ولی سایر مدارک مربوط به‬
‫مسائل بهداشتی و ایمنی منطقه از سیستم کنترل مستندات و سوابق پیروی نمی کنند‪.‬‬
‫• از متقاضیان‪ ،‬قبل از استخدام‪ ،‬پرونده اي از تواناییهای انها درخواست می شود‪ .‬بررسی و ارزیابی نیازهای اموزشی‬
‫های زیر مجموعه شهرداری منطقه از شرح وظایف معاونت هماهنگی و برنامه ریزی منطقه می باشد‪.‬‬
‫• تحقیق و بررسی های مداوم در زمینه شناخت نیاز های اموزشی در کلیه سطوح شغلی از وظایف اداره کل تشکیالت و اموزش می باشد‪.‬‬
‫• نيازهاي اموزشي پرسنل منطقه ‪ 9‬بر اساس رسته هاي شغلي است‪ .‬دفترچه اموزش اداره كل تشكيالت داراي ‪ 28‬اموزش مرتبط با ‪ HSE‬است‪.‬‬
‫• دوره هاي اموزش هر ‪ 6‬ماه يكبار از طريق مناطق به اداره كل تشكيالت و اموزش ارائه مي گردد‪.‬‬
‫• ک تابچه ای مدون برای اجرای اموزش در حین کار وجود دارد‪ ،‬ولی سطوح نیازهای اموزشی برای مشاغل مختلف ‪ HSE‬تعیین نشده و اجرای‬
‫اموزش های قید شده در این ک تابچه به صورت سیستماتیک اجرا نمی گردد‪.‬‬
‫• اموزش پيمانكاران و كارگران معاونت امور شهري با شركت شهر سالم است‪.‬‬
‫• ارزيابي عملكرد اموزش صورت مي گيرد و در فرم ارزيابي اثر بخشي اموزش زيست محيطي ديده شده است‪.‬‬
‫اعالم شده از سوی واحد‬
‫• صالحيت پيمانكاران از نقطه نظر ‪ HSE‬بررسي نمي شود و در اسناد مناقصه صرفا“ موارد به صورت كلي بيان مي شود‪.‬‬
‫• پس از انعقاد قرارداد گزارشهاي مرتبط با اعمال و شرايط نا ايمن از طريق نامه به صورت موردي به یک پيمانكار ابالغ مي شود‪.‬‬
‫• روش اجراي ي مدوني جهت مديريت پيمانكاران موجود نيست ‪.‬‬
‫• در بخش معاونت فني و عمراني مواردي به پيمانكار به صورت ك تبي تذكر داده مي شود‪.‬‬
‫• سيستم بازرسيهاي دوره اي توسط شركت شهر سالم انجام مي شود‪ .‬معاونت ترافيك و فضاي سبز چك ليست عملكرد محيط زيست پيمانكاران وجود دارد‪.‬‬
‫• در قراردادها بخشي از مبلغ براي امور ‪ HSE‬در نظر گرفته نشده است‪.‬‬
‫• موضوع ارتباطات در سازمان در سه حوزه داخلی در دو سطح و ارتباط با ذینفعان مورد بررسی قرار گرفته است ‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫شرح وظايف مك توب براي بخشهاي مرتبط با ‪ HSE‬وجود ندارد‪.‬‬
‫الزم است شرح وظايف متناسب با موارد مندرج در نظام نامه تدوين و در اختيار افراد و‬
‫كاركنان مرتبط قرار گيرد‪.‬‬
‫ساختار يكپارچه ‪ HSE‬وجود ندارد و بخش محيط زيست نيز تنزل جايگاه داشته‬
‫است و جايگاه و ارتباط مديريت بحران با ‪ HSE‬مشخص نيست‪.‬‬
‫ايجاد ساختار يكپارچه ‪ HSE‬بر اساس نمودار سازماني مندرج در نظام نامه انجام شود‪.‬‬
‫و نحوه تعامل و ارتباط مشخص گردد‪.‬‬
‫نظارت مستقيم بر انتخاب نيروي انساني مناسب بر اساس صالحيت وجود ندارد‪.‬‬
‫انتخاب نيروي انساني بر اساس شرايط صالحيت و احراز پست سازماني مندرج در نظام‬
‫نامه و با راي باالترين مقام مسئول در ‪ HSE‬صورت پذيرد‪.‬‬
‫با توجه به عدم وجود ساختار ‪ HSE‬معيار براي تعيين صالحيت كاركنان ‪HSE‬‬
‫وجود ندارد و تعيين صالحيت پيمانكاران نيز صورت نمي گيرد‪.‬‬
‫معيارهاي عمومي و تخصصي استخدامي و تعيين صالحيت كاركنان و پيمانكاران ‪HSE‬‬
‫مشخص گردد‪ .‬افراد متناسب با شغل از مسئوليتهاي خود اگاه باشند‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫نياز سنجي اموزشها بر اساس سمت انجام نشده است‪ .‬و نياز هاي اموزشي بر اساس‬
‫سمت ها انجام نشده است‪.‬‬
‫كليه سمتها و فعاليتهاي بحراني جهت تحت اموزش قرار گرفتن شناساي ي شوند‪.‬‬
‫اموزش مقدماتي ‪ HSE‬و خطرات براي كاركنان جديد االستخدام موجود نيست‪.‬‬
‫متناسب با خطرات موجود در منطقه و مشاغل نسبت به اموزش و اشناي ي با ‪HSE‬‬
‫براي كاركنان رسمي و پيمانكار و مالقات كنندگان اقدام شود‪.‬‬
‫اثر بخشي اموزش هاي ‪ HSE‬بررسي نمي شود‪.‬‬
‫يك روش اجراي ي مدون براي اجراي سيستماتيك تعيين اثر بخشي ‪ HSE‬ايجاد گردد‪.‬‬
‫شاخصهاي ي براي تعيين ميزان اثر بخشي در منطقه ‪ 8‬موجود نيست‪.‬‬
‫تدوين فرم نياز سنجي اموزش و تدوين شاخص هاي اثر بخشي انجام شود‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫پيمانكاران ملزم به تهيه اسناد و مدارك مرتبط با ‪ HSE‬نيستند‪ .‬و نيازمنديهاي ‪HSE‬‬
‫پيمانكاران به طور كامل مطرح نمي گردد‪.‬‬
‫ك تابچه جزئيات نيازمنديهاي ‪ HSE‬تدون گرددو پيمانكار ملزم به تهيه مدارك و‬
‫مستندات مرتبط با ‪ HSE‬فعاليت خود باشد‪.‬‬
‫سوابق پيمانكار و امار مرتبط با شاخصهاي ‪ HSE‬در قراردادهاي قبلي بررسي نمي‬
‫گردد‪.‬‬
‫نظام ارزيابي عملكرد پيمانكاران تدوين گردد ‪.‬‬
‫سيستم مديريت ‪ HSE‬پيمانكاران وجود ندارد و كاركنان فعال در ‪ HSE‬براي‬
‫نظارت بر عملكرد انها وجود ندارد‪.‬‬
‫يك ساختار سازماني مدون جهت ناظران ‪ HSE‬زير نظر باالترين مقام مسئول ‪HSE‬‬
‫در منطقه ايجاد گردد‪.‬‬
‫مميزي پيمانكاران به صورت دوره اي انجام نمي شود‪.‬‬
‫عملكرد انها در حين فعاليت به طور مستمر مورد مميزي قرار گيرد‪.‬‬
‫وضعیت موجود سیستم مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری منطقه ‪9‬‬
‫سطح ‪ 0 :1‬تا ‪ 25‬درصد‬
‫سطح ‪ 26 :2‬تا ‪ 50‬درصد‬
‫سطح ‪ 51 :3‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫سطح ‪ 76 :4‬تا ‪ 100‬درصد‬
‫‪100%‬‬
‫‪75%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪58%‬‬
‫‪0%‬‬
‫عنصر ‪ :4‬ارزيابي و مديريت ريسک‬
‫‪63%‬‬
‫‪ 1-4‬شناسای ی خطر‬
‫‪63%‬‬
‫‪ 2-4‬ارزيابي ريسک‬
‫‪50%‬‬
‫‪63%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪ 3-4‬ثبت خطرات و اثرات‬
‫‪ 4-4‬اهداف و معيارهاي عملکرد‬
‫‪ 4-5‬اقدامات کاهش ريسک‬
‫• یافته ها ‪:‬‬
‫• قوانین کار به عنوان مرجع در گزارشات ارسالی به مناطق و دیگر سازمانهای وابسته به شهرداری تهران توسط مرکز بهداشت‬
‫شرکت شهر سالم بکار گرفته می شود‪.‬‬
‫• استانداردهای معاینات شغلی سری ( ‪W‬و ‪ )B‬به منظور تعیین نوع ازمایشات برای گروه های شغلی کارگران در مرکز بهداشت‬
‫شرکت شهر سالم موجود می باشد‬
‫• پیمانکاران طرف قرارداد معاونت ها منطقه بر انجام معاینات شغلی ملزم شدهاند‪.‬‬
‫• ک تابچه ضوابط و استانداردهای زیست محیطی بر گرفته از استاندارد زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست ایران در‬
‫واحد محیط زیست موجود است‪.‬‬
‫• در واحد اورژانس شرکت شهر سالم ک تابچه استاندارد وجود دارد که با توجه به ان وسایل داخل امبوالنسها تجهیز میشوند‬
‫• شناساي ي خطرات انجام شده است‪ ،‬ولي هيچ روش كاري سيستمي وجود ندارد‪.‬‬
‫يافته ها‪:‬‬
‫• مشاغل پر خطر تحت عنوان ‪ 28‬صنف مشمول طرح انتقال توسط شرکت ساماندهی مشاغل و صنایع شهر شناسای ی و مستند شده‬
‫است‪.‬‬
‫• تمامی حوادث و بیماریها در واحد اورژانس ثبت شده است ‪.‬‬
‫• اولویت بندی ریسک بصورت سیستمی تنها برای جنبه های زیست محیطی صورت می پذیرد‪.‬‬
‫• خطرات ثبت شده است ولی روش اجرای ی خاصی در این خصوص وجود ندارد‪.‬‬
‫• ريسكهاي زیست محیطی در منطقه تعیین و مستند شده و مبنای تصمیم گیری برای قابل تحمل بودن و یا نبودن ریسکهای‬
‫شناسای ی شده می باشد‪.‬‬
‫• اقدامات پیشگیرانه الزم به منظور کنترل خطرات ‪ HSE‬انجام شده ولی روش اجرای ی و یا الگوی خاصی بدین منظور تهیه و طراحی‬
‫نشده است‪.‬‬
‫يافته ها‪:‬‬
‫• مناطق شهرداری خود‪ ،‬ر ً‬
‫اسا اقدام به عقد قرارداد با پیمانکارانی مینمایند که وظیفه انجام تحقیقات در خصوص بافتهای فرسوده را‬
‫دارند که این اقدام مثبت و پیشگیرانه ای در زمینه اقدامات کنترلی مانند اتش سوزی و زلزله است‬
‫• اقدامات واکنشی از قبیل فعالیتهای سازمان اتش نشانی‪ ،‬مدیریت بحران‪ ،‬اورژانس و غیره به منظور کاهش پیامدهای ناشی از وقوع‬
‫حوادث‪ ،‬انجام شده است ولی روش اجرای ی و یا الگوی خاصی بدین منظور موجود نمی باشد‬
‫• نياز استفاده از وسايل حفاظت فردي برای برخی از مشاغل و پیمانکاران مشخص شده و به کار برده ميشود ‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫عدم وجود یک ک تابخانه الک ترونیکی درخصوص استانداردها‪ ،‬قوانین و روش اجرای ی به منظور شناسای ی و حصول اطمینان از دسترسی به اخرین‬
‫الزامات مرتبط با ‪ HSE‬و یا معمولی در شهرداری تهران بصورت منسجم در ویرایش نیازهای قانونی و الزامات مرتبط با موضوعات بهداشت ‪ ،‬ایمنی و‬
‫محیط زیست‪ ،‬تهیه شود‪.‬‬
‫نمی باشد‪.‬‬
‫شهرداری تهران موجود‬
‫ک تابخانه ‪ HSE‬با هدف جمع اوری و به روز رسانی و در دسترس قرار دادن‬
‫استانداردها‪ ،‬قوانین و الزامات ‪HSE‬ایجاد گردد‪.‬‬
‫لیستی از کلیه خطرات بهداشت‪ ،‬ایمنی و محیط زیست در منطقه موجود لیستی از خطرات موجود در سازمان شهرداری شامل کد خطر‪ ،‬نوع خطر‪،‬‬
‫شدت پیامد تهیه و به عنوان مرجع در منطقه استفاده و در فواصل مناسب‬
‫نمی باشد‪.‬‬
‫بازنگري گردد‪.‬‬
‫هر منطقه بایستی خطرات خود را شناسای ی و بر اساس لیست مورد اشاره در‬
‫باال کد گذاری نماید‪.‬‬
‫ماتریس ارزیابی ریسک برای تعیین میزان ریسکهای بهداشتی‪ ،‬ایمنی و‬
‫ماتریس ارزیابی ریسک در منطقه موجود نمی باشد‪.‬‬
‫از انجائی که روشی سیستماتیک برای ارزیابی ریسکهای بهداشتی و ایمنی در زیست محیطی میبایستی تهیه و به معاونت مناطق جهت اجراء ابالغ گردد‪.‬‬
‫منطقه موجود نمی باشد‪ ،‬این ریسکها مورد ارزیابی قرار نمی گیرد‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫ک ارگران فن ی عمران ی و کنت رل ترافی ک فاق د دس تورالعملی ب رای وس ایل حفاظ ت ف ردی و فاق د ف رم بازرس ی‬
‫پیشنهاد می گردد "راهنمای استفاده از وسایل حفاظت فردی" برای سازمان شهرداری تهران توسط‬
‫شهرداری تهران توسط شرکت شهر سالم تهیه گردیده و توسط مقام محترم شهردار به کلیه سازمانها‪،‬‬
‫شهردار به کلیه سازمانها‪ ،‬ادارات و معاونتهای سازمان شهرداری جهت اجراء ابالغ گردد‪ .‬بدیهی است‬
‫اجراء ابالغ گردد‪ .‬بدیهی است معاونت های فنی و عمرانی و کنترل ترافیک نیز میبایستی از راهنمای‬
‫ترافیک نیز میبایستی از راهنمای مربوطه استفاده نمایند‪.‬‬
‫راهنمای مورد اشاره می بایستی شامل تعیین نیازهای وسایل حفاظت فردی برای مشاغل بحرانی‬
‫برای مشاغل بحرانی ‪ ،HSE‬طراحی فرمها و چک لیستهای مربوطه برای بازدید و نیز تعیین وظایف‬
‫برای بازدید و نیز تعیین وظایف و مسئولیتهای شرکتها و سازمانهای ی مانند شرکت شهر سالم‪،‬‬
‫مانند شرکت شهر سالم‪ ،‬ادارات ‪ HSE‬و نیز پیمانکاران طرف قرارداد باشد‪.‬‬
‫رانن دگی امب والنس ب ه عن وان ی ک ش غل تخصص ی دی ده نش ده اس ت‪ .‬ب دین معن ی ک ه در برخ ی مواق ع از‬
‫معنی که در برخی مواقع از پرستاران بعنوان راننده استفاده م ی ش ود‪ .‬ازم ایشه ای پزش کی ب رای رانن دگان‬
‫ازمایشهای پزشکی برای رانندگان امبوالنس انجام نمی شود‪.‬‬
‫نیازسنجیهای اموزشی برای رانندگان امبوالنس نیز میبایستی انجام شود‪ً .‬‬
‫ضمنا "رانندگی به روش‬
‫ً‬
‫ضمنا "رانندگی به روش تدافعی" حتما در این نیاز سنجی در نظر گرفته شود‪ .‬بدیهی است کلیه سوابق‬
‫شود‪ .‬بدیهی است کلیه سوابق باید ثبت شود‪.‬‬
‫پیمانکاران طرف قرارداد سازمان شهرداری که پروژه های بزرگی در دست دارند مجهز به‬
‫کلینیک و اورژانس نیستند‪.‬‬
‫پیشنهاد می شود این نوع پیمانکاران کارگاههای خود را به درمانگاه و امبوالنس مطابق‬
‫استانداردها و الزامات مرکز اورژانس شرکت شهر سالم مجهز نمایند‪( .‬قید در قرارداد )‬
‫وضعیت موجود سیستم مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری منطقه ‪9‬‬
‫سطح ‪ 0 :1‬تا ‪ 25‬درصد‬
‫سطح ‪ 26 :2‬تا ‪ 50‬درصد‬
‫سطح ‪ 51 :3‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫سطح ‪ 76 :4‬تا ‪ 100‬درصد‬
‫عنصر ‪ :5‬طرح ريزي‬
‫‪100%‬‬
‫‪75%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪0%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪49%‬‬
‫عنصر ‪ :5‬طرح ريزي‬
‫‪50%‬‬
‫‪ -1-5‬کليات طرح ريزي‬
‫‪50%‬‬
‫‪ -2-5‬يکپاروگي سرمايه‬
‫‪ -3-5‬روشهای اجرای ی و دستورالعمل های کاری‬
‫‪69%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪ -4-5‬مديريت تغيير‬
‫‪ -5-5‬طرحریزی شرایط اضطراری‬
‫• یافته ها ‪:‬‬
‫ً‬
‫• طرح و برنامه ‪ HSE‬مک توب صرفا در بخش محیط زیست موجود است‪ ،‬و در بخش های ایمنی و بهداشت به طور غیر رسمی و پراکنده برنامه‪-‬‬
‫های ی در مورد موارد مهم وجود دارد‪.‬‬
‫• هيچ روش اجراي ي در محل براي شناساي ي نيازها براي سيستمهاي تعمير و نگهداري و قابليت اطمينان وجود ندارد‪ .‬بازرسي هاي دوره اي انجام‬
‫مي گيرد و موارد مشکل دار تعمير مي گردند‪.‬‬
‫• هیچ روش اجرای ی برای مدیریت تغییر وجود ندارد‪ ،‬اما مدیریت تغییر در برخی بخشها به صورت غیر رسمی انجام میشود‪.‬‬
‫• مدیریت تغییر در عناصر استاندارد ‪ ISO14001‬و ‪ISO9001‬وجود ندارد لذا روش اجرای ی مک توب و اجرای ی در این رابطه در هیچ یک‬
‫از بخشها وجود ندارد اما به صورت غیر رسمی فعالیتهای ی در این زمینه انجام می گیرد‪.‬‬
‫• در بحث واکنش در شرایط اضطراری‪ ،‬تنها برای برخی شرایط خاص‪ ،‬سازمان اتش نشانی و ستادهای وابسته مسئول انجام اقدامات الزم هستند‬
‫و بیشتر فعالیت های منطقه در حوزه مدیریت بحران متمرکز شده و توسط ستادهای مدیریت بحران انجام میگیرد‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫طرح ‪ HSE‬مک توب و یکپارچه برای سیستم مدیریت ‪ HSE‬وجود ندارد و امور منطقه باید طرح ‪ HSE‬خود را بصورت سالیانه و بر مبنای مدیریت ریسک و‬
‫بهداشت و ایمنی و سیستم مدیریت زیست محیطی به طور پراکنده و ناقص فعالیتهای ی بودجه تهیه نماید‪.‬‬
‫را در بخشهای مختلف برای کارکنان و پیمانکاران و در قالب وظایف اصلی شهرداری‬
‫منطقه برای مردم به انجام می رسانند‪.‬‬
‫در شهرداری منطقه ‪ 9‬برای بخشهای مختلف شهرداری که دارای تجهیزات و ماشین سیستم تعمیرات و نگهداری و قابلیت اطمینان زيرمجموعه سیستم مدیریت ‪HSE‬‬
‫االت خاص هستند یک روش اجرای ی و رویه مشخص تعمیرات و نگهداری و قابلیت ایجاد شده که بر روی بحث یکپارچگی سرمایه‪ ،‬تجهیزات و ماشین االت شهرداری‬
‫(یعنی سرمایههای شهرداری) نظارت داشته باشد‪.‬‬
‫اطمینان وجود ندارد‪.‬‬
‫در شهرداری منطقه ‪ 9‬هیچ روش مک توبی برای مدیریت تغییر وجود ندارد‪.‬‬
‫روش اجرای ی مدیریت تغییرات برای شهرداری منطقه ‪ 9‬تدوین و جهت اجرا به کلیه‬
‫معاونت ها‪ ،‬اداره ها و نواحی ابالغ گردد‪.‬‬
‫کلیه روشهای اجرای ی و دستورالعملهای زیست محیطی در منطقه موجود است‪ ،‬اما کلیه روشهای اجرا و دستورالعملهای ‪ HSE‬باید متناسب با سیستمها و فعالیتهای‬
‫‪ HSE‬تعریف شده تهیه‪ ،‬تدوین و مستند گردند‪.‬‬
‫روشهای اجرای ی و دستورالعملهای بهداشتی و ایمنی وجود ندارد‪.‬‬
‫وضعیت موجود سیستم مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری منطقه ‪9‬‬
‫سطح ‪ 0 :1‬تا ‪ 25‬درصد‬
‫سطح ‪ 26 :2‬تا ‪ 50‬درصد‬
‫سطح ‪ 51 :3‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫سطح ‪ 76 :4‬تا ‪ 100‬درصد‬
‫عنصر ‪ :6‬اجرا و پایش‬
‫‪100%‬‬
‫‪75%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪58%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪63%‬‬
‫‪69%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪0%‬‬
‫عنصر ‪ :6‬اجرا و پایش‬
‫‪ -1-6‬فعاليت ها و وظايف‬
‫‪ -2-6‬پایش‬
‫‪ -4-6‬عدم انطباق و اقدام اصالحي‬
‫‪ -5-6‬گزارش رویدادها و ‪ 6-6‬پیگیری رویدادها‬
‫• يافته ها‪:‬‬
‫• معاونت های خدمات شهری و فضای سبز و حمل و نقل و ترافیک منطقه‪ ،‬عملکرد زیست محیطی پیمانکاران بطور مرتب ارزیابی می شود‪.‬‬
‫• سامانه فوریت های ‪ 137‬و نظارت همگانی ‪ 1888‬وظیفه دریافت‪ ،‬ثبت و گزارش دهی پیام های شهروندان به منطقه را دارد‪ .‬گزارش ماهانه ای که از‬
‫این واحدها به مسئولین منطقه می رسد‪ ،‬بعنوان مرجعی برای ارزیابی عملکرد و شناسای ی مشکالت حاد در منطقه استفاده می شود‪.‬‬
‫• اطالعات اماری در زمینه ‪ HSE‬تا حدی که نیازهای قانونی یا الزامات شهرداری تحقق یابد‪ ،‬جمع اوری و گزارش می گردد‪.‬‬
‫• دستگاه های اندازه گیری و پایش مربوط به محیط زیست‪ ،‬بر اساس دستورالعمل و در دوره زمانی مشخصی کالیبره می شوند‪ ،‬ولی در خصوص‬
‫بهداشت و ایمنی‪ ،‬برنامه زمانبندی در دستورالعملهای مربوطه در نظر گرفته نشده است‪.‬‬
‫• در خصوص گزارش دهی‪ ،‬تجزیه و تحلیل و پیگیری حوادث در منطقه‪ ،‬خسارت کلی و رویدادهای مهم گزارش و بررسی می شود‪ .‬ابزارهای گزارش‬
‫دهی نظیر فرم های گزارش‪ ،‬فرم ثبت شبه حوادث و غیره در محل موجود است‪.‬‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫روش اجرای ی مدونی برای بررسی عملکرد فردی مدیران‪ ،‬سرپرستان و کارکنان بطور ساالنه‬
‫در مناطق وجود ندارد‪.‬‬
‫ً‬
‫خصوصا در‬
‫سیستمی برای بررسی عملکرد کارکنان و پایش میزان بهبود در رفتار انان‬
‫زمینه امور ‪ HSE‬ایجاد و اجرا گردد‪ .‬این سیستم بایستی شامل تعیین اهداف کاری‬
‫‪ HSE‬برای هر یک از کارکنان شهرداری اعم از مدیران‪ ،‬سرپرستان‪ ،‬کارکنان و بررسی‬
‫میزان دستیابی به انها در پایان سال باشد‪.‬‬
‫وضعیت ایمنی‪ ،‬بهداشت و محیط زیست در عملکرد هر یک از معاونت ها بطور‬
‫یکپارچه بررسی نمی شود‪.‬‬
‫تدوین روش اجرای ی بازرسی و گزارش دهی ‪ HSE‬برای بهبود وضعیت بارزسی محیط‬
‫کار و تجهیزات حساس از نظر ‪ HSE‬در معاونت های مختلف‬
‫ اقدامات اصالحی انجام شده در سطح منطقه در بیشتر موارد حاصل از تجزیه و تحلیل‬‫علل ریشه ای‪ ،‬بمنظور بهبود مستمر موضوعات به‬
‫داشت‪ ،‬ایمنی و محیط زیست نمی باشد‪.‬‬
‫‪ -‬حوادث تحت یک سیستم یکپارچه ثبت نمی شوند‪.‬‬
‫ تدوین راهنمای تجزیه و تحلیل حوادث بمنظور جمع اوری امار‪ ،‬ثبت و گزارش دهی و‬‫تجزیه و تحلیل علل ریشه ای‪ ،‬گزارش رویدادهای ‪HSE‬‬
‫ سیستم گزارش دهی حوادث تحت وب بمنظور یکپارچه نمودن بانک اطالعاتی حوادث‬‫به منظور اطالع رسانی به کارکنان‬
‫سیستمی برای پایش و گزارش دهی عملکرد ‪ HSE‬با استفاده از شاخص های عملکرد‬
‫‪ HSE‬در مقوله های بهداشت‪ ،‬ایمنی و محیط زیست وجود ندارد‪.‬‬
‫به منظور پایش و ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ‪ HSE‬بایستی" راهنمای گزارش دهی‬
‫و پایش عملکرد ‪ " HSE‬تدوین شود‪.‬‬
‫وضعیت موجود سیستم مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری منطقه ‪9‬‬
‫سطح ‪ 0 :1‬تا ‪ 25‬درصد‬
‫سطح ‪ 26 :2‬تا ‪ 50‬درصد‬
‫سطح ‪ 51 :3‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫سطح ‪ 76 :4‬تا ‪ 100‬درصد‬
‫عنصر ‪ :7‬مميزي و بازنگری‬
‫‪100%‬‬
‫‪75%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪0%‬‬
‫‪63%‬‬
‫عنصر ‪ :7‬مميزي و بازنگری‬
‫‪63%‬‬
‫‪ -1-7‬مميزي‬
‫‪63%‬‬
‫‪ -2-7‬بازنگری‬
‫فرصتهاي بهبود‬
‫پيشنهاد‬
‫ممیزی برای ایمنی و بهداشت انجام نمی شود‪ .‬روش اجرای ی یکپارچه تدوین راهنمای ممیزی سیستم مدیریت بهداشت‪ ،‬ایمنی و محیط‬
‫زیست‪ ،‬به منظور یکپارچه نمودن بررسی سیستمایتک ساالنه این‬
‫برای ممیزی ‪ HSE‬وجود ندارد‪.‬‬
‫سه مقوله در سطح منطقه ایجاد و مستقر شود‪.‬‬
‫بازنگری مدیریت برای ایمنی و بهداشت انجام نمی شود‪ .‬روش اجرای ی راهنمای ی برای بازنگری مدیریت سیستم مدیریت ‪ HSE‬ایجاد‬
‫شود‪ .‬همچنین ابزاری برای خودارزیابی سیستم مدیریت ‪ HSE‬تهیه‬
‫یکپارچه برای ممیزی ‪ HSE‬وجود ندارد‪.‬‬
‫و قبل از برگزاری جلسه برای شناسای ی نقاط ضعف و قوت بکار برده‬
‫می شود‪.‬‬
‫سطح ‪ 0 :1‬تا ‪ 25‬درصد‬
‫سطح ‪ 26 :2‬تا ‪ 50‬درصد‬
‫سطح ‪ 51 :3‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫سطح ‪ 76 :4‬تا ‪ 100‬درصد‬
‫وضعیت عناصر سیستم مدیریت ‪ HSE‬در شهرداری منطقه ‪9‬‬
‫‪100%‬‬
‫‪75%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪50%‬‬
‫‪0%‬‬
‫عنصر یک‪ :‬تعهد و رهبری‬
‫عنصر دوم‪ :‬خط مشی و اهداف استراتژیک‬
‫‪67%‬‬
‫‪51%‬‬
‫‪58%‬‬
‫‪49%‬‬
‫‪58%‬‬
‫‪63%‬‬
‫عنصر سوم‪ :‬سازمان‪ ،‬منابع و مستندسازی‬
‫عنصر وهارم‪ :‬ارزيابي و مديريت ريسک‬
‫عنصر پنجم‪ :‬طرح ريزي‬
‫عنصر ششم‪ :‬اجرا و پایش‬
‫عنصر هفتم‪ :‬مميزي و بازنگری‬
‫شهرداری منطقه ‪ ،9‬پنجاه درصد نمره کل (‪ 2‬از ‪ )4‬را در استقرار سیستم مدیریت ‪ HSE‬کسب نموده است‪.‬‬
‫نتيجه‬
‫در شهرداری منطقه ‪ 9‬فعالیتهای ی بصورت پراکنده و بعضا سیستماتیک در بخشهای بهداشت‪ ،‬ایمنی و محیط زیست انجام گرفته‬
‫است اما در مجموع در برخی بخشها و عناصر سیستم مدیریت ‪ HSE‬فاصله تا وضعیت ایده ال قابل توجه بوده و نیاز به برنامه‬
‫ریزی مناسب بمنظور توسعه و استقرار یک سیستم مدیریت ‪ HSE‬ایده ال احساس میگردد‪.‬‬