Transcript دانلود فایل pptx - حافظان محیط زیست ایران

‫بحران آب‬
‫در ایران‬
‫‪Water Crisis in Iran‬‬
‫ه و تنظیم ‪ :‬مبین لطفی‬
‫زاده دهکردی‬
‫اول ‪1‬‬
‫مقدمه‬
‫آب مایه حیات است و زندگی تمام جانداران به آن‬
‫بستگی دارد؛ با اینحال ارزش واقعی آن شاید برای برخی‬
‫افراد و حتی مسئوالن هنوز مشخص نیسخت‪ 75 .‬درصخد سخط‬
‫زمین را آب فراگرفته است اما ‪ 98‬درصد این آبهخا شخور‬
‫است و بیشتر آبهای شیرین روی زمین یخ زده است‪ .‬انسان‬
‫و بسیاری از موجودات زنده تنها توانخایی اسختفاده از‬
‫کمتر از یک درصد این آبهخا را دارنخد‪ .‬از سخوی دیگخر‬
‫ً ثابخت اسخت امخا‬
‫میزان آب تولید شده در طبیعت تقریبا‬
‫جمعیت مصرف کننده آب روز به روز افزایش مییابخد‪ .‬بخا‬
‫این وضعیت بیشخک یکخی از بزرگتخرین مشخکنت انسخان در‬
‫آینده مشکل آب خواهد بود‪.‬‬
‫به گفته کارشناسان با وجود قابل اسختفاده بخودن‬
‫تنها یک درصد از کل آبهای زمین مشکل کمآبی در بسیاری‬
‫از مواقع به مقدار آب مربوط نمیشود‪ ،‬بلکه سخوممدیریت‬
‫سیاسخخت گخخناران‪ ،‬برنامخخهریزان و موریخخان و هم نخخین‬
‫تبقیقات نشان میدهد که انسان از دو راه باعث‬
‫کاهش منابع آب طبیعی میشود؛ یکخی از طریخ نخابود‬
‫کردن جنگلها و پوشش گیاهی زمین که از ذخیره سازان‬
‫آبهای زیر زمینی به شمار میآیند و دیگخر از طریخ‬
‫برداشت بیاندازه آب همراه با آلوده کردن منابع آبی‬
‫که افزایش جمعیت میتواند در هر دو مورد اثر تشدید‬
‫کننده داشته باشد‪.‬‬
‫از این رو این وظیفه دولت و سازمانهای مسئول‬
‫است که در برنامهریزیهای کوتاه و بلند مدت خود به‬
‫حفاظت آب و بهره برداری صبی از آن توجه داشخته و‬
‫تصمیمات خود را بر این مبنا اتصاذ کننخد‪ .‬در غیخر‬
‫اینصورت تشدید ببران آب در سالهای آینده‪ ،‬با توجه‬
‫به افزایش جمعیت‪ ،‬افزایش آلودگیها‪ ،‬تصریب جنگلها و‬
‫پوشش گیاهی و خشکسالی اجتناب ناپنیر خواهخد بخود‪.‬‬
‫ً تنها در چنین شرایطی درخواهیم یافت کخه‬
‫آیا واقعا‬
‫ارزش واقعی آب برای کشوری که در منطقهای خشک قرار‬
‫‪ 30‬سال دیگر ایران به کشور‬
‫شوددر ‪ 50‬سال‬
‫استان‪،‬‬
‫ذخایر آب‬
‫ارواح‪12‬بدل می‬
‫رسیدجانب‬
‫خطری که از‬
‫پایان حاضر‬
‫نوشت‪ :‬در حال‬
‫خواهد‬
‫آمریکا» به‬
‫مؤسسه «صلآینده‬
‫ببران قریبالوقوع زیستمبیطی ایران احساس میشود‪ ،‬به مراتب بیش‬
‫از خطر دشمنان خارجی و منازعات سیاسی داخلی است‪.‬‬
‫طب گزارش «سازمان جنگلها‪ ،‬مراتع‪ ،‬و آبصیخزداری ایخران»‬
‫که در اواسط سال ‪ 2013‬منتشخر شخده بخود‪ ،‬بیش از او اوی خاکی ا‬
‫زیرزن‪ -‬وراحد وا‪ 118‬مشلش ناهکت ر‪ -‬بهاورعتاوراح لاتبیدی ادیدنا‬
‫بییییییییییییییییهابش بیییییییییییییییی نازوییییییییییییییییت‪.‬‬
‫عیسی کننتری ‪ ،‬مشاور رئیس جمهور در گفتوگویی هشدار داده‬
‫بود که مشکل اصلیای که مخا را تهدیخد میکنخد و از اسخرائیل‪ ،‬و‬
‫آمریکا و دعواهای سیاسی و‪ ...‬خطرناکتر است‪ ،‬این اسخت کخه فخنت‬
‫کلی‬
‫ایرانک دارد غیرقابل سکونت میشود‪ .‬اگر وضعیت اصنح نشود‪ ،‬ایخران‬
‫‪ 30‬سخخخخخخخخال دیگخخخخخخخخر کشخخخخخخخخور ارواح میشخخخخخخخخود‪.‬‬
‫وی در این مصاحبه به شخرح آینخده هشخدارآمیز دریاچخههای‬
‫خشکشده و سفرههای خالی آبهای زیرزمینی میپخردازد‪ ،‬کخه احتمخاالً‬
‫میلیونها ایرانی را وادار به ترک مبل سکونت خخود خواهخد کخرد‪.‬‬
‫منابع آب شیرین ایران تبت فشخار برداشختهای‬
‫غیرقابل تبملی قرار دارند‪ ۹۰ .‬درصد خاک ایران ‪-‬که‬
‫منطقهای اندکی کوچکتر از ایالت آالسکا [در آمریکا]‬
‫را دربرمیگیرد‪ -‬سرزمینهای خشک یا نیمه خشک تشخکیل‬
‫ً دو سوم حوم بارندگی کشور پخیش از‬
‫میدهند و تقریبا‬
‫آنکه بتواند رودها را پر آب کند‪ ،‬تبصیر میشود‪ .‬در‬
‫نتیوه‪ ،‬ایران بیش از نیمی از آب مورد نیاز خود را‬
‫با برداشت از آبصوانها تأمین میکند‪ ،‬و مصرف عمومی‬
‫به سرعت در حال تبلیل بردن منابع زیرزمینی است‪ .‬با‬
‫نرخ کنونی مصرف بیرویه آب در ایران‪ ۱۲ ،‬اسختان از‬
‫‪ ۳۱‬استان این کشور‪ ،‬ظرف ‪ 50‬سال آینده ذخخایر آبخی‬
‫خخخخخود را بخخخخه پایخخخخان خواهنخخخخد رسخخخخاند‪.‬‬
‫سیاستهای اقتصادی ایران بر وخامت این مشخکل‬
‫افزودهاند‪ .‬بهرهبرداری از آبهخای زیرزمینخی بخرای‬
‫مالکان چاهها آزاد است و به علت وجخود یارانخههای‬
‫دولتی‪ ،‬مصرفکنندگان تنها بصشی از هزینههای واقعخی‬
‫مصخخرف انخخرزی الزم بخخرای پم خخاز آب بخخه سخخط را‬
‫میپردازند‪ .‬سخاالنه ‪ 4‬میلیخارد مترمکعخب از آبهخای‬
‫مصرف نادرست آب در نزدیکی سرچشمهها‪ ،‬بر امکان‬
‫تأمین نیازهای آبی نواحی دوردستتر تخأثیر نخامطلوبی‬
‫میگنارد‪ .‬برای مثال در شمال غربی ایران‪ ،‬احداث سدها‬
‫(مانند کارون ‪ ، )3‬سیستم نادرست آبیاری‪ ،‬و خشکسخالی‬
‫منور به کاهش حوم ‪ 13‬رودی شده است که دریاچه ارومیه‬
‫را سیراب میکردند‪ ،‬و اکنون این دریاچه‪ ،‬که بزرگترین‬
‫دریاچه خاورمیانه مبسوب میشود بیش از ‪ 60‬درصخد حوخم‬
‫خود را نسبت به سال ‪ 1995‬از دست داده است‪ .‬در منطقه‬
‫جنوب غرب نیز دریاچه بصتگان که زمانی دومین دریاچخه‬
‫بزرگ ایخران بخود‪ ،‬تبخت تخأثیر تو مخان خشکسخالیهای‬
‫طوالنیمدت و احداث سد بر روی رود کر‪ ،‬اکنون کامنً خشک‬
‫شده است‪.‬‬
‫ً گامهای مثبت مهمی در جهت رفع این‬
‫ایران اخیرا‬
‫مشکنت برداشته است‪ .‬طرح توزیع هدفمند یارانخهها کخه‬
‫از سال ‪ 2010‬آغخاز شخد‪ ،‬بخه تخدریر مصخرفکنندگان را‬
‫وادار به پرداخت هزینههای واقعخی آبرسخانی کخرده‪ ،‬و‬
‫انگیزه آنان را برای صخرفهجویی در مصخرف‪ ،‬و افخزایش‬
‫بازده شیوههای مصرف خود سوق خواهخد داد‪ .‬قخرار بخود‬
‫درآمدهای ذخیرهشده حاصل از کاهش یارانخههای انخرزی‪،‬‬
‫ببران آب )‪(Water Crisis‬‬
‫جهان در حال توربة ببران آب مي باشد‪ .‬بیش از یك میلیخارد‬
‫از مردم جهان به آب سالم آشامیدني و نیمي‬
‫از مردم جهان به بهداشت مناسب دسترسي ندارند‪ .‬بدون تغییرات‬
‫اساسي‪ ،‬بسیاري از مناط جهان آب كافي‬
‫براي تولید غنا و رشد جمعیت علي رغم اعمال سیاست هاي كنترل‬
‫جمعیت ندارند ‪.‬‬
‫مصرف روزافزون آب و مبدود شدن منابع آب تودیخد شخونده ‪،‬‬
‫افزایش هزینه هاي تأمین و توزیع آب و لزوم‬
‫سرمایه گناري هاي بیشتر و نگراني هاي ناشي از كمبود و نبود‬
‫آب در مناط خشك و نیمه خشك كه پیامد آن‬
‫تهدیدي علیه بهداشت جهاني مبسوب مخي شخد‪ ،‬آب را بخه عنخوان‬
‫كاالیي ارزشمند و حیاتي در كانون توجه جهاني‬
‫قرارداد ‪ .‬زنگ خطر این پدیخده اولخین بخار در سخال ‪ ۱۹۹۲‬در‬
‫كنفرانس دوبلین به صدا درآمد و آب از حیطة اموال‬
‫بحران آب‪ ،‬بحراني مديريتي‬
‫نزوالت آسماني در ایران از متوسط بارندگي در‬
‫كل جهان كمتر است و انفوار جمعیتي كه نسل سوم بعد‬
‫از انقنب ایواد خواهد كرد‪ ،‬معضل آب را اگر برنامه‬
‫ریزي اساسي در مورد آن انوام نشود‪ ،‬تا مرز یك ببران‬
‫تمام عیار پیش خواهد برد‪.‬‬
‫اكنون مقدار بارندگي ساالنه در كشور ‪٤۱٧‬‬
‫میلیارد مترمكعب برآورد مي شود كه تنها ‪ ۱۱٧‬میلیارد‬
‫مترمكعب از آبهاي سطبي و زیرسطبي آن قابل استبصال‬
‫است‪ .‬با این وصف‪ ،‬سرانة آبي در ایران در حال حاضر‬
‫حدود ‪ ۲۱۰۰‬مترمكعب است كه با رشد سریع جمعیت این‬
‫رقم هم به سرعت كاهش پیدا خواهد كرد‪.‬‬
‫در چنین شرایطي باید نسبت به توجیه افكار‬
‫عمومي اقدام كرد و نگاه به مقولة آب را متناسب با‬
‫وضعیت روز تغییر داد‪ .‬اگر مسئوالن و مردم تصوري عیني‬
‫افزایش جمعیت و‬
‫شهرنشینی‬
‫عوامل‬
‫مؤثر بر‬
‫تشدید‬
‫ببران‬
‫مدیریت‬
‫منابع‬
‫آب‬
‫ارتقای سط‬
‫زندگی‬
‫توسعهی‬
‫کشاورزی‬
‫توسعهی‬
‫صنایع‬
‫آلودگی منابع آب و‬
‫مبیط زیست‬
‫چالش ها و‬
‫مبدودیتهای‬
‫مدیریت‬
‫منابع آب‬
‫حال‬
‫مبدودیت‬
‫مبدودیت آب‬
‫منابع‬
‫های‬
‫عمومی و ویژهی‬
‫اجتماعی‪-‬فرهنگی‬
‫ساختار بصش‬
‫کشاورزی‬
‫زیرساختهای‬
‫ضعیف مدیریت‬
‫منابع آب‬
‫بندی‬
‫عدم پای‬
‫به طرحها و‬
‫برنامههای‬
‫تصویبی‬
‫آیند‬
‫ه‬
‫افزایش آلودگی‬
‫منابع آب‬
‫مدیریت‬
‫آبهای‬
‫مرزی و‬
‫ببرانهای طبیعی‬
‫مشترک‬
‫تشدید اجتماعی‬
‫و‬
‫رقابت‬
‫بین‬
‫مشکنت‬
‫متقاضیا‬
‫تأمین‬
‫ن‬
‫منابع‬
‫مالی‬
‫اما چه باید کرد ؟! ؟! ؟!‬
‫برای مبارزه با كم آبی و مشكنت ناشی ازآن از روش های زیر‬
‫پیشنهاد می شود ‪:‬‬
‫الف) اولویت بندی مصرف‪:‬‬
‫همزمان با كمبخود بارنخدگی ‪ ،‬شخرایط اقلیمخی و آب‬
‫وهوایی كشور دچار تغییر و جابوایی شده اسخت‪ .‬مخثنً‬
‫گرمای بعضی شهرهای سردسیر در اولخین روزهخای سخال‬
‫جدید به ‪ 28‬تا‪ 30‬درجه رسخید ‪ .‬گرمخایی كخه معمخوالً‬
‫شهرها در تابستان شاهد آن بودند یا به عنوان مثال‬
‫همدان همیشه شاهد برف های حویم در كخوه هخای خخود‬
‫بوده است درحالی كه در دو سال اخیر در كوه های شهر‬
‫همدان برف چندانی نیامده است‪.‬‬
‫ب) جیره بندی ‪:‬‬
‫در پی كاهش بارندگی ‪ ،‬مسئوالن وزارت نیرو از احتمال‬
‫خور در‬
‫خای كشخ‬
‫ختان هخ‬
‫خی از اسخ‬
‫خدی آب در برخخ‬
‫خره بنخ‬
‫جیخ‬
‫تابستان خبر دادند ‪ .‬به گخزارش خبرگخزاری اقتصخاد‬
‫ج) اصنح ساختارمصرف‪:‬‬
‫براساس آمارهای موجود در وزارت نیرو و میانگین سی‬
‫ساله ‪ ،‬بارندگی ساالنه ایران ‪ 250‬میلیمتر بوده است‬
‫كه همین آمار نشان دهنده این است كه بخارش سخاالنه‬
‫ٌ كشورهای اروپخایی كخه‬
‫كشورمان نسبت به جهان خصوصا‬
‫بیشتر از‪700‬تا‪ 800‬میلی متر درسال است بسخار كمتخر‬
‫ازحد متوسط بارندگی است ‪ .‬در عخین حخال بخا رونخد‬
‫صنعتی شدن كشورها ‪ ،‬به طور طبیعی پساب های صخنعتی‬
‫(شیمیایی ) هم افزایش چمشگیری می یابند و فاضنب ها‬
‫به چاه ها و سفره های زیرزمینی نشت مخی كننخد كخه‬
‫پیامد آن افزایش شیوع بیماری ها است‪.‬‬
‫موارد زیر نیز درحل ببران آب كارگشا می باشد ‪:‬‬
‫‪ -1‬حفاظت و بازیافت در برنامه های بصش های مصرف‬
‫‪ -2‬آگاه سازی عمومی و مشاركت مردم دربرنامه ریزی و‬
‫مدیریت آب‬
‫‪ -3‬برآورد ارزش اقتصادی آب درهریك از حوزه های‬
‫آبی‬
‫‪ -4‬توجه به برنامه های اجرایی مدیریت خشكسالی‬
‫‪ -5‬استفاده از روش های نوین آبیاری و كم آبیاری‬
‫(آبیاری قطره ای)‬
‫‪ -6‬ارتقای سط فرهنگ مردم و جامعه در استفاده از‬
‫آب‬
‫‪ -7‬به كارگیری توربه های كشورهای موف در زمینه ی‬
‫كشاورزی‬
‫‪ -8‬بررسی شكستگی های شبكه ها برای جلوگیری از اتنف‬
‫آب‬
‫‪ -9‬پم از ‪ ،‬حفر چاه های موقت و استفاده از‬
‫تانكرهای آبرسانی‬
‫ما آب را از پدرانمان به‬
‫ارث نبرده ایم‬
‫بلک‬
‫ه‬
‫از فرزندانمان به امانت‬
‫گرفته ایم‪. . .‬‬
www.entekhab.ir
‫خبری تبلیلی انتصاب‬
www.aftabnews.ir
‫منابع و‬
‫سایت‬
.1
:‫مراجع‬
‫پایگاه خبری آفتاب‬
.2
‫؛ مدیریت منابع آب راهكاري‬. ‫ك‬. ‫مدني الریواني‬
.3
، ‫ نشریه سامانه‬،‫براي ببران موجود در ایران‬
.)1381(،۲ ‫شماره‬
‫سامانه جامع الکترونیک صنعت آب و فاضنب‬
.4
www.aabb.ir
‫ترین ها به روایت آمار‬
.5
www.bijanzadmehr.blogfa.com
6. Sinéad Lehane ; The Iranian water crisis (Global Food and Water
Crises Research Programme ), Future directions international
7. Environmental Performance Index
www.epi.yale.edu