Transcript تحريم ها- اتاق بازرگانی استان خراسان

‫مدیریت بحران تحریم‬
‫محمدعلي شفیعا‪-‬استاد دانشکده مهندسي صنایع ومدیریت اجرایي‬
‫دانشگاه علم وصنعت ایران‬
‫‪[email protected]‬‬
‫‪www.iust.ac.ir‬‬
‫اندر حکایت‬
‫مي گویند مردي در كنار رودخانهاي ایستاده بود‪ .‬ناگهان‬
‫صداي فریادي را ميشنود و متوجه ميشود كه كسي در‬
‫حال غرق شدن است‪ .‬فورا به آب ميپرد و او را نجات‬
‫ميدهد‪ .‬اما پیش از آن كه نفسي تازه كند فریادهاي دیگري‬
‫را ميشنود و باز به آب ميپرد و دو نفر دیگر را نجات‬
‫ميدهد‪ .‬اما پیش از این كه حالش جا بیاید صداي چهار نفر‬
‫دیگر را كه كمك ميخواهند ميشنود‪ .‬او تمام روز را‬
‫صرف نجات افرادي ميكند كه در چنگال امواج خروشان‬
‫گرفتار شدهاند غافل از این كه چند قدمي باالتر دیوانهاي‬
‫مردم را یكي یكي به رودخانه ميانداخت‪.‬‬
‫ضرورت جدی‬
‫• باید با استفاده از دانش‪,‬عقل وخرد‪,‬ابتکارات مدیریتی جمع‬
‫نخبگان ومتخصصان‪,‬درکنارتجارب حاصله دردیگر جوامع‬
‫به حذف یا کاهش اثرات و مقابله با حوادث پرداخت‪.‬‬
‫چرخه‬
‫طبیعی‬
‫مسئله‪,‬تهدی‬
‫د‪ ,‬بحران‬
‫مطلع‬
‫ماهر‬
‫متخصص‬
‫حرفه ای‬
‫هر که سوادش کمتر درآمدش بیشتر !‬
‫معادله ‪1‬‬
‫گفته اند وقت طالست‪ ،‬یعنی زمان = پول‬
‫گفته اند توانا بود هرکه دانا بود‪ ،‬یعنی توان = علم معادله ‪2‬‬
‫معادله ‪3‬‬
‫ازسویی‪,‬زمان ‪ /‬کار = توان‬
‫باجایگذاری معادله‪ 1‬و ‪ 2‬درمعادله ‪, 3‬معادله ‪4‬حاصل می شود‬
‫معادله ‪4‬‬
‫پول ‪ /‬کار = علم‬
‫بازنویسی معادله به اینگونه‪ :‬علم‪ /‬کار = پول‬
‫بنابراین‪Lim :‬پول = ∞ ‪ →0‬علم‬
‫یعنی هرچه علم و سوادت کم تر باشد درآمدت بیشتر است‪ ،‬و‬
‫این هیچ ربطی به مقدار کار انجام شده ندارد !‬
‫• به دنبال بحران مالی دنیا‪ ،‬رشوهخواری‬
‫هم افزایش یافته و این پدیده‪ ،‬به ویژه بر‬
‫سرنوشت مردم فقیر و کم درآمد تأثیر‬
‫منفی گذاشته است‪.‬‬
‫• رشوه عبارت است از دادن مالی منقول و‬
‫غیر منقول و یا وجه نقد به کسی برای‬
‫انجام یا تسریع در انجام مقصود خود یا‬
‫ثابت کردن باطل و حق جلوه دادن آن‪.‬‬
‫در جهان ‪ ۱۳‬درصد‬
‫ی ‌‬
‫• میانگین رشوه‌خوار ‌‬
‫بحران‬
‫• حادثه اي كه به طور طبیعي و یا توسط بشر به طور‬
‫ناگهاني و یا به صورت فزاینده به وجود آید و سختي و‬
‫مشقتي به جامعه انساني به گونه اي تحمیل نماید كه جهت‬
‫برطرف كردن آن نیازبه اقدامات اساسي وفوق العاده باشد‪.‬‬
‫• بحران درحقیقت یك فشار زایي رواني – اجتماعي بزرگ‬
‫و ویژه است كه باعث در هم شكسته شدن انگاره هاي‬
‫متعارف زندگي و واكنش هاي اجتماعي مي شود و با‬
‫آسیب هاي جاني و مالي ‪ ،‬تهدیدها ‪ ،‬خطرها و نیازهاي‬
‫تازه اي كه به وجود مي آورد ‪.‬‬
‫رهبری‬
‫عملکرد‬
‫انسانی‬
‫مدیریت‬
‫بحران‬
‫بهبود‬
‫فرآیند‬
‫ارتباطات‬
‫• كسيييي كيييه تهدیيييد كننيييده هيييا را بشناسيييد و از فرصيييتها خيييوب‬
‫استفاده كند ‪.‬‬
‫• به دنبال راه كارهایي جهت كاسيتن ابعياد بحيران باشيد ‪ .‬آثيار‬
‫هيير عامييل را بييا پارامترهيياي دیگيير سيينجید و پ ي از تحلیييل‬
‫نسبت به رفع آن بكوشد‪.‬‬
‫• مدیر بحران باید تفكرراهبردی را یاد بگیيرد یعنيي بتوانيد بيه‬
‫آشفتگي ذهني خویش در كوتاهترین مدت نظم بخشد این امر‬
‫امكييان نييدارد مگيير بييا حمييور مييداوم در بحييران هييا نهایييت‬
‫پایداري مدیریت این سازمان را مي طلبد ‪.‬‬
‫چیستی و دسته بندی بحران‬
‫• حادثهاي طبیعي یاانسان ساز كه به طور ناگهاني رخ‬
‫ميدهد و اثرات آن در جامعه می تواندبه حدي شدیدباشدكه‬
‫الزم است با حسابگري خاص و استثنایي به آن پاسخ داده‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ .1‬ناشي از بالیاي طبیعي مانند زلزله ـ سیل‪,‬‬
‫‪ .2‬انسانساز مانند نشت مواد رادیواكتیو‪,‬تحریم های اقتصادی‬
‫‪ .3‬تند شونده مانند زلزله‪,‬‬
‫‪ .4‬كند شونده مانند بحران جمعیت و بحران آلودگي هواي‬
‫شهرها‬
‫طیفی ازبحرانها‬
‫عالوه بر حوادث طبیعي همچون سیل ‪،‬طوفان‪،‬زلزله‪،‬آتش سوزي‪,‬‬
‫جنگ‪,‬اختالفات‪,‬درگیري ها‪,‬ترور افراد‪,‬بحرانها مي توانند ناشي‬
‫ازاین شرایط هم باشند‪:‬‬
‫اقتصادي ‪:‬رفتن جامعه از یک ومعیت خوب به یک ومعیت‬
‫معیف تر‬
‫سیاسي ‪:‬فعالیت یک مجموعه‪،‬ایجادبه هم ریختگي درمجموعه‬
‫وایجاد مجموعه جدید‬
‫فرهنگي ‪:‬تفوق پیدا کردن یک قشر بر قشر دیگر‬
‫بحرانها مي توانند زیست محیطي هم باشند‬
‫درحال حامردر شهرهای صنعتی ایران‪ ،‬رفتن به وسط‬
‫شهرها به دلیل آلودگي محیطي و به دلیل برگشت پذیر بودن‬
‫شرایط هوا مشکل است‪ .‬آلودگي هاي دریاها ‪ ،‬کوهستان ها‬
‫و تپه ها‬
‫بحرانهاي سازماني ‪:‬وجود اختالفات بین دپارتماني‬
‫حوادث صنعتي ‪:‬مانند ‪ :‬بوپال در هند و چرنویل‬
‫اعتصابات کارگري‪:‬بحران براي مدیري که قصد دارد با‬
‫مسئله بحران دست و پنجه نرم کند و تدابیري بیندیشد که از‬
‫ورزیدگي هاي خودبراي رفع ورجوع بحران استفاده کند‬
‫این سئواالت زمینه ساز فهم مي شوند ‪:‬‬
‫چه کسي؟چه چیزي؟چه زماني؟ چگونه؟‬
‫مسئله‪،‬تهدید‪،‬بحران‬
‫• بحران به مثابه بروز «بیماری یک سیستم»تلقی می شود‪.‬‬
‫منفعت بازیگران عمده این است که‪،‬آنرا به حالت عادی‬
‫خود بازگردانند‪.‬‬
‫• درفرآیندآن‪ ،‬اطالعات مخدوش وکدر است‪.‬‬
‫• الزمه مدیریت آن‪،‬لبریزشدن مستمرومداوم اطالعات‬
‫پرورش یافته است‪.‬‬
‫روند شکل گیری بحران‬
‫• بروز یک مشکل یا مسئله‪ .‬غفلت در حل آن‪.‬‬
‫• ایجاد زمینه برای شکل گیری تهدید‪.‬‬
‫• بدل شدن به بحران که یک لحظه تعیین کننده ‪ ،‬مقطع حیاتی‬
‫‪ ،‬نقطه برگشتی برای بهتر یا بدترشدن ومعیت است ‪.‬‬
‫مديريت بحران عرصه تصمیم سازی ‪،‬کنش و واکنش های‬
‫حرفه ای وآزمون وخطاهای مکرراست ‪.‬هرتصمیم واقدامی‬
‫از سوی مدیران با تهدیدات وفرصت هایی قرین است ‪.‬‬
‫بحران امری پیچیده وچند چهره ای است ‪ ،‬نمی توان برای آن‬
‫هویتی شفاف وقابل پیش بینی ترسیم کرد‪.‬‬
‫درمواقع بحران چه کارباید کرد‬
‫‪ -1‬درآرامش وخونسردي كامل ومعیت دوباره ارزیابي شود‪.‬‬
‫‪ -2‬برنامه مقدماتي عملیات تهیه و گام به گام به اجرا در آید‪.‬‬
‫‪ -3‬ستاد مدیریت بحران براي رویاروئي با ومعیت تشکیل شود‪.‬‬
‫‪ -4‬یک نظام ارتباطي برقرارشود كه بتواند با شتاب و فوري‬
‫آخرین اطالعات بدست آمده در محلهاي بحراني رادریافت‪ ,‬و‬
‫پیامها را به اعماء تیم و دیگر افراد منتقل نماید ‪.‬‬
‫‪ -5‬آنچه در جریان است را بدقت زیر نظر گرفته ومطمئن بود‬
‫که اطالعات به سرعت دریافت می شود‪.‬‬
‫‪ -6‬كنش ها و واكنش ها را پیوسته ارزیابي نموده و با انجام‬
‫اصالحات الزم برنامه ها هماهنگ شوند‪.‬‬
‫خصوصیات فرآیند تصمیم گیري در بحران‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫پرهیز از جزئي نگري‬
‫انجام به موقع و درست كار‬
‫نظر خواهي براي انتخاب راه حل‬
‫انتخاب بهترین راه حل و تصویب و اجراي به موقع آن‬
‫اتخاذ تصمیمات مؤثر بر اسا اطالعات صحیح در جهت‬
‫كاهش خسارات و كنترل سریع بحران‬
‫راهبرد بازدارنده‬
‫راهبرد واكنش‬
‫بحران‬
‫دریافت و‬
‫مبط‬
‫آمادگي براي‬
‫جلوگیري‬
‫مقابله با بحران و‬
‫محدود كردن‬
‫دامنه خسارت‬
‫تجربه آموزي مستمر‬
‫از بحران‬
‫راهبرد تعامل‬
‫بازسازي و‬
‫مرمت‬
‫آثار ناشي از‬
‫بحران‬
‫بحران‬
‫فردی‬
‫بحران‬
‫گروهی‬
‫انواع‬
‫بحران‬
‫بحران‬
‫سازمانی‬
‫بحران‬
‫اجتماعی‬
‫تقسیم بندی بحران ها‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫بحران هاي اطالعاتي ( از دست دادن اطالعات شخصي و مخفي ‪،‬‬
‫زیان آمار و اطالعات رایانه اي ‪ ،‬شایعات بي اسا )‬
‫بحران هاي اقتصادي ( اعتصابات کارگري ‪،‬کاهش و تنزل بها یا‬
‫نوسان قیمت سهام )‬
‫بحران هاي مالي ( اختالل در کار ‪ ،‬از دست دادن ماشین آالت ‪ ،‬مواد‬
‫اولیه و کارگاه هاي مهم )‬
‫بحران هاي انساني ( از دست دادن مدیران و کارکنان مهم ‪ ،‬افزایش‬
‫غیبت کاري ‪ ،‬افزایش خشونت )‬
‫بحران هاي شهرتي ( بدنام کردن شرکت ‪ ،‬شایعات ‪ ،‬لطمه به شهرت‬
‫سازمان )‬
‫بحران هاي دیوانه واري ( خرابکاري در محصوالت سازمان ‪،‬‬
‫اسارت افراد ‪ ،‬خرابکاري در محل کار )‬
‫بحران هاي طبیعي ( زمین لرزه ‪ ،‬طوفان و سایر بالیاي طبیعي )‬
‫بحران را باید مدیریت کرد‬
‫یعنی‪,‬سوق دادن هدفمند جریان پیشرفت‬
‫امور به روالي قابل كنترل وانتظار‬
‫برگشت دراسرع وقت به شرایط قبل از‬
‫بحران‪.‬‬
‫«پیرسون» و «کالیر»‪ ،‬مدیریت بحران‬
‫را این گونه بیان می کنند‪:‬‬
‫تالش نظامیافته توسط اعمای سازمان‬
‫همراه با ذینفعان خارج از سازمان‪ ،‬در‬
‫جهت پیشگیری از بحرانها و یا مدیریت‬
‫اثربخش آن در زمان وقوع ‪.‬‬
‫اقدامات تاریخی ثبت شده درمهاربحران‬
‫‪-1‬یزید‪ ،‬عبید هللا را که در قاطعیت معروف بود به خوبی مردم‬
‫کوفه رامی شناخت وآنهاهم اوراخوب می شناختند به عنوان‬
‫حاکم کوفه انتخاب کرد‪.‬‬
‫‪-2‬عبید هللا در اولین اقدام منافع مردم رابه خطر انداخت‬
‫(کسی که حسین بن علی و فرستاده او را یاری کند ازجان و مال‬
‫و نامو در امان نخواهد بود)‬
‫‪-3‬عبید هللا بن زیادعواملی را که بحران را انتشار می دانند‬
‫شناسایی کرد وحتی اگر اعتبار حکومت هم کم می شدآن‬
‫هاراسرکوب کرد‪.‬‬
‫(دستگیری وسرکوب هانی‪،‬مسلم بن عقیل ‪ ،‬میثم تمار)‬
‫دیگراقدامات انجام شده‬
‫‪-4‬تبلیغات وسیع در جهت اهداف حکومت و خروج از بحران‬
‫مبتنی برروش وافرادمعتبری که در مردم تاثیر گذار بودند‪.‬‬
‫صورت مسئله را پاک می کند‪.‬‬
‫(حسین بن علی به عنوان خارجی معرفی شد‪،‬حکم حاکم شرع در‬
‫خروج از دین حسین(ع)‪،‬سخنان صحابه پیغمبر)‬
‫‪-5‬تطمیع و وعده های دلخواه به افراد مهم و تاثیر گذار در مردم‬
‫(وعده به بعمی از افراد‪،‬مثل حکومت ری به عمر بن سعد)‬
‫الگوگیری و ساخت مدل قابل کاربرد در سازمان‬
‫زمانی که بحران داخلی شدیدسازمان را تهدید می کند و بقای آن‬
‫بامخاطره همراه است‪،‬مثال(فروپاشی سازمان توسط اعترامات‬
‫شدید‪،‬اعتصابات گسترده)درحالیکه با روش های مسالمت‬
‫آمیزومذاکره بحران کم نشده وروبه فزونی نهاد‪ ،‬این مدل کارآیی‬
‫زیادی در فرونشاندن بحران دارد‪.‬‬
‫این روش‪،‬واکنشی سریع درکوتاه مدت است برای حفظ‬
‫موجودیت سازمان‪،‬ولی شایدبرای بلند مدت مناسب نباشد‪ .‬می‬
‫توان بابررسی و بحث های بیشترمدل اصالح شده بهتر ارائه‬
‫داد‪.‬‬
‫وجود یابه کارگیری افراد قاطع شناخته شده‬
‫درسازمان‬
‫مرحله اول‪:‬به خطر انداختن منافع عمده‪.‬عواملیکه برای افراد‬
‫ارزش داشته ومهم اند‪:‬‬
‫(پرداخت حقوق‪،‬تعلیق‪،‬اخراج وغیره)‬
‫مرحله دوم‪ :‬شناسایی‪،‬اقدام‪،‬کنترل وجلوگیری‪ :‬شناسایی عوامل‬
‫بحران زا‪،‬کنترل و جلوگیری از فعالیت آنها‬
‫(شناسایی سران و افرادی که به انتشار بحران کمک می کنند‬
‫وکنترل یاسرکوب حتی باداشتن تبعات منفی )‬
‫ادامه اقدامات درمدیریت بحران‬
‫مرحله سوم تبلیغ‪ :‬تبلیغات وسیع در جهت اهداف سازمان و‬
‫خروج از بحران مبتنی بر روش موثر وافراد با نفوذ و‬
‫معتبری که در افراد سازمان تاثیر گذار هستند‪.‬‬
‫مرحله چهارم تقویت‪ :‬ایجاد انگیزاننده مناسب به افرادی که‬
‫می تواند اقدامات آنها باعث خروج از بحران شود البته بین‬
‫مرحله سوم و چهارم رابطه متقابل وجود دارد‪.‬‬
‫به خطر انداختن منافع عمده‬
‫پيش شرط‬
‫به کارگيری از افراد‬
‫قاطع که مورد شناخت‬
‫افراد سازمان هستند‬
‫مرحله‪1‬‬
‫شناسايی و اقدام و کنترل يا سرکوب‬
‫مرحله‪2‬‬
‫تبليغ با ابزار و افراد مناسب‬
‫مرحله‪3‬‬
‫تقويت‬
‫مرحله‪4‬‬
‫مدل مدیریت بحران‬
‫مراحل مدیریت بحران‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫كاهش اثرات‬
‫آمادگي‬
‫پاسخگویي‬
‫بازسازي‬
‫)‪(Mitigation‬‬
‫)‪(Preparedness‬‬
‫)‪(Response‬‬
‫)‪(Recovery‬‬
‫•‬
‫‪ -1‬ابزارهاي مؤثر در اجراي طرحهاي كاهش‬
‫اثرات‬
‫رشد جوامع شهري باید به گونهاي باشد كه خطرات بالقوه و بالفعل‬
‫را كم نماید‪ .‬برنامههاي دقیق و كاربردي مدیریت شهري كمك‬
‫ميكند تا توسعه شهرها در مناطق بيخطر و یا در مناطق حادثه‬
‫خیز به نحو ایمن صورت پذیرد‪.‬‬
‫• تحقیق مداوم و كسب آخرین اطالعات و تجارب در زمینه كاهش‬
‫اثرات و تطبیق آنها با شرایط موجود تا راههاي پیموده دوباره‬
‫پیموده نشود‪.‬‬
‫• باال بردن سطح آگاهي عمومي افراد هر جامعه در مورد‬
‫فعالیتهاي كاهش اثرات و مرورت و فواید آن و ایجاد بستر‬
‫فرهنگي مناسب براي اجراي پروژههاي كاهش اثرات‪.‬‬
‫• كاربرد ابزار ها و سیستمهاي اطالعاتي و عملیاتي مناسب از جمله‬
‫سیستم اطالعات جغرافیایي)‪(GIS‬‬
‫‪ -2‬آمادگي‬
‫• شامل ایجاد ساختارهاي مدیریتي و هماهنگي الزم براي‬
‫كاهش اثرات‪،‬‬
‫• پاسخگویي و بازسازي خسارات ناشي از مخاطرات از‬
‫طریق برنامهریزي‪ ،‬آموزش و تمرین ميشود‪.‬‬
‫• برنامههاي آمادگي در برابر ومعیت امطراري‪ ،‬سازمانها‬
‫و جوامع را قادر ميسازد تا با ومعیت امطراري بشكل‬
‫موثر و مناسب برخورد كنند‪ .‬آنها ظرفیتها و قابلیتهاي خود‬
‫را در فرآیند برنامهریزي درون بخشي و بین بخشي تقویت‬
‫ميكنند‪.‬‬
‫‪ -3‬پاسخگویي‬
‫• ارائه واقعي خدمات اورژان طي یك بحران است‪.‬‬
‫• شامل آگاهسازي‪ ،‬تخلیه‪ ،‬امداد و سایر عملیات مشابه‬
‫ميشود‪.‬‬
‫‪ -4‬بازسازي‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شامل دو فرآیند كوتاه مدت و بلندمدت ميشود‪.‬‬
‫اقدامات كوتاهمدت از سرگیري خدمات حیاتي مورد نیاز‬
‫جامعه و فراهم نمودن نیازهاي میسر جامعه را‬
‫دربرميگیرد و همزمان با فعالیتهاي پاسخگویي آغاز‬
‫ميگردد‪.‬‬
‫بازسازي درازمدت بربازگشت جامعه به حالت عادي و‬
‫بهتر از قبل تأكید دارد‪.‬‬
‫مرحله بازسازي فرصت مناسبي را براي اجراي طرحهاي‬
‫كاهش اثرات فراهم ميسازد‪.‬‬
‫مدل مدیریت بحران تیری و میتراف‬
‫شناسايی يا‬
‫ردگيری عالئم‬
‫آمادگی و‬
‫پيشگيری‬
‫مهار بحران‬
‫يادگيری‬
‫بهبود‬
‫مراحل مدیریت بحران‬
‫• دو مرحله اول‪ ،‬جزء مراحل قبل از بحران است و مدیریت‬
‫پیشفعال بحران را شامل میشود‪ .‬هر تالش یا فعالیتی در‬
‫طول این مراحل کمک زیادی به شناسایی‪ ،‬پیشگیری و یا‬
‫جلوگیری از بحرانهای بالقوه در مراحل اولیه میکند‪.‬‬
‫• مراحل سوم و چهارم به عنوان مراحل بعد از بحران هستند‬
‫که هر فعالیتی در طی آنها صورت میگیرد به عنوان‬
‫عملیات واکنشی یا منفعل هستند که تالشی است در جهت‬
‫مقاومت و یا کنترل شدید بر یک بحران ظاهر شده و یا‬
‫حداقل کردن تخریب های احتمالی آن‪.‬‬
‫ویژگي هاي عمومي بحران‬
‫نیاز به تصمیمگیري سریع دارد ‪,‬‬
‫غیر منتظره است ‪,‬‬
‫سرعت عمل در انجام واكنش درست و بموقع‪ ,‬مروري است‪,‬‬
‫راه حلهامحدود خواهند بود ‪,‬‬
‫فعالیت هاي عادي مختل مي گردد‪,‬‬
‫درگیري باالترین مقام را می طلبد ‪ ,‬زمان بسیار محدوداست ‪,‬‬
‫چون رسانه هاخبردارمي شوند‪,‬اطالعات خاصي مورد نیاز‬
‫خواهد بود ‪,‬احسا وحشت دست مي دهد ‪,‬‬
‫شایعات و گمانه هاشدت مي گیرد‪.‬‬
‫ویژگیهاي مثبت بحران‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تسریع در ایجاد تغییرات‬
‫ظهور راهبرد و تصمیمات جدید‬
‫توسعه و تعویض نقش ها و مسئولیت ها‬
‫بحران می تواند مثبت هم تلقی شود‬
‫گام ‪1‬در مدیریت بحران‬
‫مسئله این است که با مشکلي روبرو شده اید ؟قبل از هر عک‬
‫العملي چند لحظه اي به تفکر بپردازید تا‪:‬‬
‫الف ‪ :‬تحت تاثیر شخصیت متین و خونسرد شما قرار گیرند‬
‫ب ‪ :‬به توانایي شما در ساماندهي بحران اعتماد مي نمایند‬
‫◄ دربحران‪،‬فوری ترین کارها حتمامهمترین کارها نیست‬
‫◄ بایدتصمیم گرفت که کدام یک از مسائل حادتر است‬
‫◄ جلسه اي با شرکت اعماي گروه تشکیل داد و براي هر‬
‫بحران اولویت ها راتعیین و براي آنها طرح تهیه کرد‬
‫گام ‪:2‬صرف زمان برای تعریف مشکل‬
‫◄ تشکیل جلسه با اعماي گروه و طرح مسائل حاد‬
‫◄ گروه کنترل بحران‪ ،‬نزدیک ترین همکاران ویانزدیک ترین گروه‬
‫باشندکه با مسئله درگیرند‬
‫◄ به اعمای گروه القاء شودکه وجودآنها بسیار مهم است‬
‫◄ بایدبحران پیش آمده را به صورت خالصه بیان کرد‬
‫◄ همه ترغیب شوندتاآنچه به نظرآنها مي رسد براي مقابله با مسئله‬
‫اصلي بیان کنند ‪.‬‬
‫◄ جلسه باید دو ویژگي داشته باشد ‪ :1:‬ایجاد لزوم تعجیل ( بدون‬
‫دستپاچگي) در فماي جلسه ‪ :2‬باید فمایي بر جلسه حاکم شود که وقت‬
‫براي شنیدن نظریات با ارزش همه باشد‬
‫◄ در جلسه تصمیم غیر الزم اتخاذ نشود‬
‫◄ بایدمطمئن شد که همه اعما از مسئله و مشکل و تصمیماتي که در‬
‫جلسه گرفته شده و وظایفي که به عهده آنهاست کامال آگاهند‬
‫گام ‪ : 3‬تعیین مدیر بحران‬
‫◄ جوهر و ماحصل فعالیتها‪،‬کنترل و فائق آمدن بر بحران است‬
‫◄ ممکن است بحران به گونه اي باشد که شما (بعنوان ریی )‬
‫بهترین کسي نباشید که عملیات ساماندهي را به عهده بگیرید‬
‫◄ مهمترین کار شما در این حالت این است که چه کسي را‬
‫مسئول بحران نمائید‬
‫◄ سپ اختیارات خود را به او واگذار کنید‬
‫◄ از جلو راه او کنار بروید و بگذارید کارخودرا انجام بدهد‬
‫◄ از مسئولیت خود شانه خالي نکنید و با حمور خود در‬
‫صورت نیاز به مدیر بحـــران کمک کنید‬
‫برخی ازافرادمورد استفاده در حل بحران‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫افراد بله گو‬
‫افراد خونسرد‬
‫افراد تصمیم گیر‬
‫افراد ممطرب و وحشت زده‬
‫افرادي که با دیگران روابط اجتماعي خوبي دارند‬
‫افراد مستعد و کم نظیر از نظر توجه به ریزه کاري‬
‫افراد حالل مشکالت‬
‫افرادي که همدردي مي کنند‬
‫گام ‪4‬فما سازی‬
‫مدیر بحران باید فماي مناسب براي همکاري را به‬
‫وجود آورد تا استعدادهاي پنهان در بحران شکوفا شود‬
‫اصول اساسي امیـدوارکننده برحل بحران‬
‫◄ همه را آگاه نگهدارید‬
‫◄ همه اعما گروه را جمع کنید تا اطالعات و دستورات‬
‫مهم را به آگاهي آنها برسانید‬
‫◄ اعماي گروه را ترغیب کنید که اگر سئوالي است ‪ ،‬حتما‬
‫بپرسند‬
‫◄ افراد گروه را در تصمیمات مهم و کلیدي دخالت دهید‬
‫◄ همیشه در دستر باشید‬
‫◄ به همکاران خود نشان دهید که شما مدافع آنها هستید‬
‫◄ هرگز خلق و خوي خوش خود را از دست ندهید (مدیران‬
‫خوب در موقع بحــران خوب عمل مي کنند)‪.‬‬
‫گام ‪ 5‬تدابیر احتیاطی‬
‫‪‬تنهاباید یک نقطه ارتباطی یا یک سخنگو داشت‬
‫‪‬در بحران هرگز حد عالمانه نزد‬
‫‪‬اطالعات زیادی در اختیار مطبوعات نگذاشت‬
‫‪‬از عبارت مطلبی برای گفتن ندارم استفاده نکرد‬
‫‪‬هرگز کالم ناخوشایند بر زبان نیاورد‬
‫اجزاء تشکیل دهنده مدیریت بحران‬
‫‪ .1‬مکانیزم ها ‪ :‬بروز بحران را ح‬
‫مي کنند و براي روبرو شدن با آنها‬
‫واکنش نشان داده‪،‬رویه ها را طوري تغییر مي دهند تا سازمان بتواند به‬
‫طور موثر با بحران مواجه شود ‪.‬‬
‫‪ .2‬سیستم ها ‪ :‬نیازمند تجزیه و تحلیل و دقیق اند ‪.‬‬
‫‪ .3‬ذینفعان ‪ :‬شناخت و ایجاد روابط خوب با آنان در مدیریت بحران بسیار‬
‫موثر است ‪.‬‬
‫‪ .4‬نوع ‪ :‬در ‪ 7‬گروه جای می گیرند‪.‬‬
‫‪ .5‬سناریو ها ‪ :‬مدل هاي فرمي و طرح کلي رویداد هایي که انتظار مي‬
‫رود روي دهند و نشاگر تاثیر آنها بر سازمان اند ‪.‬‬
‫استانداردبراي حذر از بحران ها‬
‫‪ BS7799‬که معموال ویژه سازمان خدماتي است چه ابعادي از‬
‫ميگیرد ؟‬
‫بروز احتمالي بحران ها را در بر ‬
‫امنیت اطالعات ‪:‬اطالعات به عنوان سرمایه اي نظیر سایر‬
‫دارایي هاي مهم تجاري که براي سازمان داراي ارزش بوده‬
‫و نهاﻳﺘا باید به نحو ﻣﺆثري ار آن مراقبت نمود ‪.‬‬
‫این استاندارد از سال ‪ 2000‬میالدي جاري شده است ‪.‬‬
‫در این استاندارد معموالسه زاویه کلیدي‬
‫رازداري‪ ،‬یکپارچگي‪ ،‬در دستر بودن‪ ،‬را مد نظر قرار‬
‫ميدهد‪.‬‬
‫‬
‫چشم انداز ‪ 1404‬جمهوری اسالمی‬
‫سه گروه اهدافي که در چشم انداز تعریف‬
‫شده اند‬
‫‪ -1‬اهداف اقتصادي‬
‫حداقل در میان کشورهاي آسیاي غربي(حدود‪ 30‬کشور)‬
‫داراي رتبه اول باشد‪.‬‬
‫‪ -2‬اهداف سیاسي‬
‫تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل‬
‫‪ -3‬اهداف فرهنگي‬
‫الهام بخش بودن در جهان اسالم(صدور انقالب و مردم‬
‫ساالري دیني)‪.‬‬
‫شاخص های سنجش ومعیت پیشرفت ایران‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪ = KEI‬شاخص دانش اقتصادي‬
‫‪ =KI‬شاخص دانش‬
‫انگیزش های اقتصادی‬
‫نوآوری‬
‫آموزش‬
‫فناوری اطالعات و ارتباطات‬
‫‪ KEI‬شاخص دانش اقتصادي‬
‫شاخص چنین نكته ای را مورد توجه قرارکه آیا محیط‬
‫براي اطالعات مناسب است وازآن به طور موثر در جهت‬
‫توسعه اقتصادي استفاده مي شود‪.‬‬
‫‪ KEI‬بر مبناي میانگین نمره نرمال شده یك كشور ویا منطقه‬
‫بر اسا چهار ركن مربوط به دانش اقتصادي محاسبه‬
‫مي شود‪.‬این چهار ركن عبارتند از‪:‬‬
‫‪ .1‬انگیزه هاي اقتصادي ونهادي جوامع‬
‫‪ .2‬آموزش‬
‫‪ .3‬نوآوري‬
‫‪ .4‬فناوري ارتباطات واطالعات‬
‫‪KI‬شاخص دانش‬
‫• این شاخص‪,‬توانایي هاي یك كشور در تولید‪ ،‬قبول ومنتشر‬
‫كردن دانش را بیان مي كند‪.‬میانگین ساده ای از امتیازات‬
‫نرمال شده یك كشور یا ناحیه در متغیرهاي كلیدي آموزش‬
‫نوآوري وفناوری ارتباطات واطالعات است‪.‬‬
‫میانگین ساده اي ازامتیازات نرمال شده درباب‪:‬‬
‫• موانع تعرفه اي وغیر تعرفه اي‬
‫• كیفیت نظارتي‬
‫• حاكمیت قانون‬
‫انگیزه نوآوری‬
‫سیستم نوآوري‪ ،‬میانگین ساده اي از امتیازات نرمال شده بر‬
‫اسا سه متغیر كلیدي اشاره شده در زیر است‪:‬‬
‫‪ .1‬مجموع حق االختراع پرداخت شده و وصول شده براي ثبت‬
‫اختراع‬
‫‪ .2‬اعطا فرم درخواست حق اختراع توسط دفتر ثبت اختراعات‬
‫وعالمات تجاري ثبت شده امریكا‬
‫‪ .3‬ژورنالها ومقاالت فني وعلمي‬
‫این متغییر ها به دو صورت در دستر هستند ‪:‬‬
‫‪ .1‬وزن دهي با مقیا جمعیت‬
‫‪ .2‬مقدار مطلق بدون در نظر گرفتن وزن‬
‫آموزش‬
‫آموزش ومنابع انساني میانگین ساده اي از امتیازات نرمال‬
‫شده روي سه متغییر كلیدي زیر است‪:‬‬
‫‪ .1‬میزان افراد بالغ با سواد ابتدایي ‪.‬‬
‫‪ .2‬میزان افراد بالغ فارغ التحصیل متوسطه ‪.‬‬
‫‪ .3‬میزان افراد بالغ دارنده تحصیالت عالیه‪.‬‬
‫فناوري ارتباطات واطالعات‬
‫میانگین ساده اي از امتیازات منطبق شده بر اصول جامعه‬
‫نرمال شده از سه متغیر كلیدي‪:‬‬
‫‪ .1‬مریب نفوذ تلفن در گروه ‪ 1000‬نفره‪.‬‬
‫‪ .2‬مریب نفوذ رایانه در گروه ‪ 1000‬نفره‪.‬‬
‫‪ .3‬مریب نفوذ اینترنت در گروه ‪ 1000‬نفره‪.‬‬
‫وضعیت جاری ایران‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر‪،‬‬
‫تحریم بریتانیا علیه ایران بمنظور واکنش در برابر انتخاب دکتر‬
‫محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملی سازی صنعت نفت را‬
‫دنبال میکرد‪.‬‬
‫اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری‬
‫محمد مصدق و بمنزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران‬
‫صادر شد‪.‬‬
‫آمریکا نیز در سال ‪ ۱۹۸۰‬تحریمات اقتصادی را در واکنش به‬
‫تصرف سفارت آمریکا در تهران علیه ایران ومع نمود‪.‬‬
‫اطالعات بیشتر‪ :‬قطعنامههای ‪ ،۱۷۴۷ ،۱۷۳۷‬و ‪ ۱۸۰۳‬شورای‬
‫امنیت پ از به قدرت رسیدن محمود احمدینژاد و بهدنبال‬
‫ش ّدتگرفتن اختالفات بین ایران و کشورهای عمو دائم شورای‬
‫امنیت سازمان ملل‪ ،‬دو قطعنامه تحریمی علیه ایران ومع گردید‪.‬‬
‫تحریم علیه ایران را از چند جهت همانند تحریم اقتصادی‪ ،‬تحریم‬
‫علمی‪ ،‬تحریم سیاسی‪ ،‬و تحریم فروش اسلحه میتوان بررسی کرد‪.‬‬
‫• در سالهای جنگ برای اولین بار ایران با عدم فروش‬
‫لوازم یدكی و سالحهای آمریكایی مواجه شد اما در عین‬
‫حال توانست از طرق دیگر بخش قابل توجهی از نیازهای‬
‫خود را تامین كند و بخشی از نیازهای خود را نیز با كمك‬
‫متخصصان ایرانی مونتاژ و تولید كند‪ .‬در واقع ایران از‬
‫همان زمان در برابر تحریمها قوی میشد و به نوعی‬
‫«دور زدن تحریمها» را میآموخت‪.‬‬
‫• اما نمیتوان انکار کرد که این تحریمها باعث شد كه روند‬
‫پیشرفت علمی و صنعتی ایران بسیار كند شود و در‬
‫زمینههایی مانند توسعه صنعت نفت و گاز و پتروشیمی یا‬
‫ساخت نیروگاه هستهای فعالیتها كامال متوقف شود‪.‬‬
‫• در سالهای ابتدایی انقالب‪ ،‬ایران توانست بخشی از نیازهای‬
‫خود را از كشورهای دیگر به عنوان «فناوری دست دوم»‬
‫تامین كند؛‬
‫• نوع شرقی بخشی از فناوریها را از كشورهای چین و شوروی‬
‫بخرد و بخشی را نیز با مهندسی معكو خود تولید كند‪ .‬این‬
‫تحریمها به طور اصولی تاثیرات محدودی بر توسعه و پیشرفت‬
‫متعارف ایران داشته‪ ،‬اما هزینههای صنایع دفاعی ایران را‬
‫افزایش داده است‪.‬‬
‫• مجموعه صنعت نفت کشور نیز توانسته است به خوبی تحریم‬
‫ها را به فرصت هایی برای بروز خالقیت و توانمندی‬
‫متخصصان داخلی تبدیل کند و نشانه آن ساخت بخش عمده ای‬
‫از کاالهای مورد نیاز خود در صنعت نفت است‪.‬‬
‫رشدشاخص بور وعدم تأثیر تحریم بر‬
‫اقتصاد ایران‬
‫• بلومبرگ در گزارشي با اشاره به رتبه اول سوددهي بور‬
‫ایران در خاورمیانه‪ ،‬رشد شاخص بور را نمادي از آسیب‬
‫ناپذیري اقتصاد ایران دربرابر تحریمها دانست‪.‬‬
‫• این در حالي است كه ایران زیر بار دور چهارم تحریمها بر‬
‫علیه خود است كه در پي برنامه هستهاي از سمت اروپا و‬
‫آمریكا اعمال شده است‪ .‬رشد بازار سرمایه ایران نشان‬
‫ميدهد كه ایران خود اتكایي خود را بدون خللي ادامه ميدهد‪.‬‬
‫• رشد بازار سرمایه ایران دلیلي است كه اثبات ميكند كه‬
‫تحریمها نتوانتسهاند اثر خود را بر ایران بگذارند‪.‬‬
‫تأثیر تحریم ها بر تصمیم گیری اخیر وزارت‬
‫نفت‬
‫• این خبرگزاری دلیل این تصمیم را این گونه بیان کرد که‬
‫شماری از شرکت های بزرگ جهانی یا از همکاری با‬
‫ایران دست کشیده اند و یا خواهان قطع همکاری های خود‬
‫با این کشور هستند‪ .‬ایران‪ ،‬دومین دارنده بزرگ ذخایر گاز‬
‫طبیعی در جهان است که سازمان ملل در ماه ژوئن سال‬
‫جاری‪ ،‬قطعنامه جدیدی علیه برنامه جنجال برانگیز این‬
‫کشور به تصویب رساند‪.‬‬
‫• به دنبال تصویب تازه ترین دور تحریم های سازمان‬
‫ملل‪ ،‬آمریکا و اتحادیه اروپا با اعمال تحریم های‬
‫یکجانبه و با هدف قرار دادن بخش انرژی ایران‪ ،‬این‬
‫کشور را تحت فشارهای بیشتری گذاشتند‪ .‬توسعه پروژه‬
‫پار جنوبی که نزدیک به ‪ 8‬درصد از ذخایر گاز‬
‫جهان را در خود جای داده‪ ،‬مدتی است به تأخیر افتاده‬
‫است که عدم امکان دستیابی به فناوری ها و سرمایه‬
‫گذاری های الزم از عمده دالیل آن عنوان شده است‪.‬این‬
‫در حالی است که مقامات ایرانی ادعا می کنند شرکت‬
‫های داخلی می توانند جایگزین شرکت های خارجی‬
‫شوند‪.‬‬
‫• باتوجه به اینکه تمام کشورها رو به جهانی شدن می روند و‬
‫مرزهای فیزیکی تأثیری در ارتباط ملل ندارد‪ ،‬کشورها به‬
‫راحتی به علوم و فنون یکدیگر دست می یابندو این به‬
‫توسعه آنها و گسترش فناوری کمک می کند‪.‬‬
‫• بطور مثال نشر یک مقاله یا ابداع و اختراع یک فناوری‬
‫در جهان گسترده شده و اجازه می دهد که با استفاده و‬
‫توسعه آن‪ ،‬دسترسی به مرحله بعدی و پیشرفت فناوری‬
‫آسان شود‪.‬‬
‫• حذف شدن از این دایره به سبب تحریم موجب عدم‬
‫دسترسی آسان به فناوری های روز دنیا و به تعبیری عقب‬
‫ماندن از جهانی شدن می باشد‪.‬‬
‫• باتوجه به ابعاد و زمینه های تحریم‪ ،‬این روند تأثیرات‬
‫مختلفی در هر حوزه دارد‪.‬‬
‫بطور مثال حذف امکان دسترسی به برخی سایتهای علمی‬
‫موجب به تأخیر افتادن ویا عدم دسترسی به این حوزه می‬
‫شود که ممکن است عک العمل های مختلفی ایجاد کند‪:‬‬
‫• تالش برای دسترسی به آن از طریقی دیگر‬
‫• تالش برای خوداکتفایی در دسترسی به آن‬
‫• منصرف شدن از دستیابی به آن‬
‫تحقق یا عدم تحقق چشم انداز‬
‫کنسرسیومی از شرکت های بیمه برای ارایه خدمتی تحت‬
‫عنوان بیمه "پی اند آی" شکل گرفته است‪.‬‬
‫مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسالمی ایران گزارش داده که‬
‫بسیاری از کشورها انجام این خدمت بیمه ای از سوی‬
‫ایران را پذیرفته اند و مشکل کشتیرانی از بابت تحریم رفع‬
‫شده است‪.‬‬
‫بر این اسا ‪ ،‬ایران چهاردهمین کشور در دنیا است که دارای‬
‫خدمات بیمه ای "پی اند آی" را دارد و به شرکتهایی که می‬
‫خواهند از این تسهیالت استفاده کنند‪ ،‬خوشامد می گوید‪.‬‬
‫تحریم تهدید به سمت بحران‬
‫ادبیات تحریم همواره از بحث انگیزترین و غیرقطعي ترین سوژه‬
‫های حسا در روابط بین الملل بوده است‪.‬‬
‫امروزه تحریم به ویژه گونه هاي اقتصادي به شكلي گسترش پیدا‬
‫كرده كه كارشناسان ومحققان عرصه روابط بین الملل از‬
‫اپیدمي تحریمها )‪ (Sanction Epidemic‬و جنون تحریم ها‬
‫)‪(Sanction Frenzy‬صحبت مي كنند‪.‬‬
‫تحریم ها در مورد ایران‪ ،‬به تدریج به فرصت استثنایی برای‬
‫اصالح مقررات تجارت خارجی تبدیل خواهد شد‪.‬‬
‫وزیر بازرگانی در تشریح آخرین اقدامات دولت برای دور زدن‬
‫تحریم ها گفت‪:‬مقررات تجاری کشور اصالح و ساده سازی می‬
‫شود‪.‬‬
‫لزوم ساماندهی دادگاه و نمایشگاه‬
‫• دادگاههای ویژه ای در کشور باید تشکیل شود که در آن‪،‬‬
‫تمامی افرادی که به خاطر تحریم دچار مشکل شده اند‪ ،‬در‬
‫این دادگاه ها شکایت کنند تا در آینده نیز بتوان به خسارات‬
‫آنها رسیدگی کرد‪.‬‬
‫• بعد از تحریم باید نمایشگاه های متفاوتی برگزار شود‬
‫تاشرکت های خارجی در نمایشگاه ها حمور پیدا کنند و‬
‫مشتاق به همکاری با ایران بشوند‪.‬‬
‫• در ‪ 6‬ماه نخست امسال ‪ 1875‬شرکت خارجی در نمایشگاه‬
‫های ایران حمور داشتند که اغلب شرکتها نیز از‬
‫کشورهای تحریم کننده بودند‪.‬‬
‫جلوگیری از انزوا‬
‫رفت و آمدهای سیاسی متعدد در کشور نشان از محبوبیت ایران‬
‫دارد‪ ،‬و باید به این رفت وآمدها توجه کرد تا ازهدف تحریم‪،‬‬
‫که همان انزوای کشور بوده جلوگیری شود‪.‬‬
‫دولت به هیچ وجه نباید اجازه دهد که تجار و صادرکنندگان‬
‫احسا تنهایی کنند یا به دلیل بروز مشکالت دچار خسارت‬
‫شوند‪.‬‬
‫پیشنهادات مصوبه ای که خسارت صادرکنندگان را جبران کند‬
‫باید ارایه شود تا نگرانی تجاراز بین برود ‪.‬‬
‫ما می توانیم‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫از اقتصاد متکی به نفت و توسعه صادرات غیرنفتی با تکیه‬
‫بر اصل "ما می توانیم ” باید از توان خدادادی کشور‬
‫استفاده کرد‪,‬‬
‫ابتکارات جدیدداشت که در حوزه تجارت خارجی جواب‬
‫دهد‪,‬‬
‫باور به عدالت گستری در تمامی بخش های اقتصادی‪،‬‬
‫باور دولت به تعامل دو سویه با بخش خصوصی‪،‬‬
‫واگذاری و پذیرش رقابت مداری به جای یارانه مداری و‬
‫خروج از بحران نیزباید سرلوحه کار قرار داده شود ‪.‬‬
‫ترکیب ذخایر ملی با ریسک کلی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ایجاد نهادهای شبه بانکی و‬
‫تاسی بانکهای جدید و نیز‬
‫عرمه اوراق مشارکت ارزی از دیگر اقدامات صحیح‬
‫دولت در این زمینه بوده است‪.‬‬
‫دولت باید تا جایی که ممکن بوده است تولیدات داخل را‬
‫افزایش دهد‪.‬‬
‫آثار تحریم بر هدفمندی یارانهها‬
‫• ریی شورای رقابت‪ :‬این قطعنامه امنیت اقتصادی حمل و نقل‬
‫و صنعت ایران را به شدت با مشکل مواجه میکند و هزینه‬
‫مبادالت در تمام سطوح برای کشورمان به شدت رشد پیدا‬
‫میکند و این مبادالت با مشکل روبهرو میشود‪ .‬گشایش اعتبار‬
‫ایران در کشورهای دیگر به شدت دچار اختالل خواهد شد و‬
‫صنعت و انرژی ایران هم از این تحریمها بینصیب نخواهد‬
‫ماند‪ .‬بدون شک این قطعنامه آثار منفی بزرگی بر روند اجرای‬
‫آزادسازی قیمتها میگذارد‪ .‬شاید اثر این تحریمها آن گونه‬
‫نباشد که ایران ناچار به تن دادن به خواستههای آنها شود‪ ،‬اما‬
‫این نوع برخوردها ارتباط کمی با مسایل اتمی ایران دارد و‬
‫این فقط بهانه است‪.‬‬
‫شاید تحریمها به داد تولید برسند‬
‫• حسین راغفر‪ ،‬استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا‪:‬‬
‫این قطعنامه ریسک سرمایهگذاری را برای اقتصاد ایران‬
‫سنگینتر میکند‪ .‬رکود بیشتر‪ ،‬تورم باالتر و نرخ رشد‬
‫اقتصادی تا حد صفر از عواقب این قطعنامه خواهد بود‪.‬‬
‫البته شاید این تحریمها به داد تولید ایران برسند! شاید‬
‫بتوانیم از این جهت خوشحال باشیم که گرچه مسئوالن‬
‫داخلی به فکر تولید داخلی نبودند و به واردات بیش از حد‬
‫روی آوردند‪ ،‬اما با وجود این تحریمها واردات به ایران‬
‫کاهش پیدا میکند و ایران باید به فکر تولید داخلی باشد‪.‬‬
‫ومعیت ایران در جدول شاخص هاي وزني‬
‫شاخص‬
‫رتبه در‬
‫خاورمیانه‬
‫تغییر رشد در‬
‫خاورمیانه‬
‫رتبه در جهان‬
‫تغییر رشد در‬
‫جهان‬
‫‪KEI‬‬
‫‪13‬‬
‫‪+2‬‬
‫‪98‬‬
‫‪-1‬‬
‫‪KI‬‬
‫‪11‬‬
‫‪+3‬‬
‫‪82‬‬
‫‪+14‬‬
‫انگیزش های‬
‫اقتصادی‬
‫نوآوری‬
‫‪18‬‬
‫‪-3‬‬
‫‪141‬‬
‫‪-19‬‬
‫‪9‬‬
‫‪+8‬‬
‫‪76‬‬
‫‪+38‬‬
‫آموزش‬
‫‪13‬‬
‫‪-4‬‬
‫‪98‬‬
‫‪-8‬‬
‫‪ICT‬‬
‫‪8‬‬
‫‪+4‬‬
‫‪63‬‬
‫‪+12‬‬
‫ومعیت ایران در جدول شاخص ها بدون‬
‫اعمال وزن‬
‫شاخص‬
‫رتبه در خاورمیانه‬
‫میزان رشد در‬
‫خاورمیانه‬
‫رتبه در جهان‬
‫میزان رشد‬
‫درجهان‬
‫‪KEI‬‬
‫‪KI‬‬
‫‪13‬‬
‫‪9‬‬
‫‪+2‬‬
‫‪+3‬‬
‫‪88‬‬
‫‪70‬‬
‫‪+9‬‬
‫‪+17‬‬
‫انگیزش های‬
‫اقتصادی‬
‫‪18‬‬
‫‪-3‬‬
‫‪141‬‬
‫‪-19‬‬
‫نوآوری‬
‫‪3‬‬
‫‪+8‬‬
‫‪50‬‬
‫‪+35‬‬
‫آموزش‬
‫‪13‬‬
‫‪-4‬‬
‫‪98‬‬
‫‪-8‬‬
‫‪ICT‬‬
‫‪8‬‬
‫‪+4‬‬
‫‪63‬‬
‫‪+12‬‬
‫کشورهای تحریم کننده واثرات تحریم‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در رأ آنها ایاالت متحده‬
‫فرانسه‪ ،‬انگلی و آلمان‬
‫بدلیل عمده ی حفاظت از منافع اسرائیل‬
‫سرمایه های منجمد شده برخی سازمانهای ایرانی‬
‫سازمان انرژی اتمی ایران‬
‫کارخانه انرژی مصباح‬
‫کارخانه پار تراش‬
‫فرایند تکنیک‬
‫برخی از ویژگی های مدیران شایسته‬
‫مديريت‬
‫تعارض‬
‫نوآوری‬
‫همکاری‬
‫سرپرستی‬
‫تفويض‬
‫مسئوليت‬
‫يادگيری‬
‫کاربردی‬
‫تطبيق‬
‫پذيری‬
‫عملگرا‬
‫بودن‬
‫گفت و گو با سفیر كوبا در تهران‬
‫● كوبا نزدیك به نیم قرن است كه در تحریم به سر ميبرد‪ .‬چطور‬
‫این تحریمها مانع از پیشرفت كوبا نشده؟‬
‫یك ح وطن دوستي و آزاديخواهي در ملت كوبا وجود دارد‬
‫كه به هیچ ك اجازه گرفتن این استقالل را نميدهد‪ .‬همین ح‬
‫بوده كه بر مشكالت موجود غلبه كرده‪ .‬یكي از فواید تحریم‬
‫كوبا این بوده كه خودمان مجبور به تحقیق شدهایم‪ .‬این به‬
‫پیشرفت كوبا كمك بسیاري كرده است‪ .‬در كوبا كارخانههاي‬
‫بسیاري وجود دارد كه جوانان شاغل در آن نوآوري ميكنند و‬
‫علیرغم تحریمهاي مختلف همچنان به پیشرفت خودشان ادامه‬
‫ميدهند‪ .‬جوهره اصلي كوبا‪ ،‬مردم كوبا‬
‫یک نگاه جدی دراز مدت‬
‫غرب باید بداند که دست یابی به چرخه ی کامل هسته ای نتیجه ی همین‬
‫تحریم هاست‪.‬خودکفایی در صنایع نفت و پتروشیمی نتیجه ی این‬
‫تحریمهاست‪ .‬حرکت ایران در علوم فمایی نتیجه ی این تحریم هاست‪.‬‬
‫البته مسئولین نباید از تحریمها استقبال کنند چون شاید نتیجه ی آن‬
‫خودکفایی باشد ولی حرکت را کند می کند‪ .‬برای کم اثرتر کردن این‬
‫داشت‪.‬‬
‫ریزی‬
‫برنامه‬
‫باید‬
‫ها‬
‫تحریم‬
‫عوامل نارمایتی مردم را باید شناخت و موجبات رمایتشان را فراهم‬
‫کرد‪.‬ناکارامدی سیستم های اداری را باید بهبود داد‪.‬‬
‫قوه ی قمائیه باید ساختاری چابکتر و شفافتر داشته باشد‪.‬‬
‫مبارزه با فساد را علنی و بی رودربایستی و با قدرت پیش برد‪.‬‬
‫فرهنگ مدیریتی پشت میز را به فرهنگ مدیر پاسخگو و نوکر و‬
‫خدمتگزار تبدیل کرد‪.‬‬
‫ارزیابي میزان اثر گذاري تحریم ها‬
‫‪ ‬تحریم هاي ذکر شده در قطعنامه بیشتر مربوط به فعالیت‬
‫هاي دفاعي‪ ،‬موشکي و هسته اي ایران است‪ .‬این موارد بیشتر‬
‫مربوط به توسعه علمي و فناورانه ایران مي شود و بخش‬
‫زیادي از آن به مسائل اقتصادي و معیشتي مردم برنمي گردد‪.‬‬
‫‪ ‬تحریم هاي جدید ( اعم از موارد اعالم شده در قطعنامه و‬
‫موارد فراتر از آن) به حوزه نفت و انرژي برمي گردد‪.‬‬
‫شرکت هاي اروپایي و ژاپني در صورت عملیاتي نمودن‬
‫تحریم در قبال ایران‪ ،‬مي توان از کشورهاي جایگزین براي‬
‫فعالیت در حوزه انرژي ایران بهره برد‪.‬‬
‫ارزیابي میزان اثر گذاري تحریم ها‬
‫‪ ‬تحریم واردات بنزین یکي از موارد حسا تحریم هاي‬
‫جدید است‪ .‬جمهوري اسالمي چند راهکار براي مقابله با این‬
‫مورد دارد‪.‬‬
‫‪ ‬افزایش توان بومي در تولید بنزین ‪ ،‬واردات بنزین از‬
‫کشورهاي غیر اروپایي و ‪...‬‬
‫‪‬خنثي کردن تحریم در مورد کشتیراني ایران با اقداماتي‬
‫نظیر تغییر نام کشتيها‪ ،‬استفاده از پرچم کشورهاي مختلف‪،‬‬
‫تغییر مالکان کشتي و مدیران آنها‪ ،‬تحریمهاي ومع شده را‬
‫بياثر یا کم اثر کرده است‬
‫تطبیق پذیری‬
‫مدیر تطبیق پذیر خود را با تغییرات جدید به خوبی وقف داده و‬
‫رفتار و روش های کاری خود را با توجه به اطالعات جدید ‪،‬‬
‫شرایط متغیر و موانع غیر قابل پیش بینی تغییر می دهد‪.‬‬
‫یک مدیر تطبیق پذیر نگرشی مثبت به تغییر دارد و رفتارهای‬
‫خود را مطابق با تغییرات تنظیم می کند ‪.‬‬
‫تولید ناخالص داخلی سرانه در سال ‪2009‬‬
‫‪30000‬‬
‫‪25000‬‬
‫‪20000‬‬
‫‪15000‬‬
‫‪10000‬‬
‫‪5000‬‬
‫‪0‬‬
‫( بر اساس نرخ دالر سال ‪)2000‬‬
‫‪World Bank, WDI, 2010‬‬
‫ارزش صادرات فناوری رده باال بر اسا‬
‫یکصدهزار دالر در سال ‪2007‬‬
‫ایران‬
‫عراق‬
‫اسرائیل‬
‫اردون‬
‫کویت‬
‫مصر‬
‫امارت‬
‫عربستان‬
‫سوریه‬
‫ترکیه‬
‫یمن‬
‫لبنان‬
‫‬‫‪49871‬‬
‫‪3088348000‬‬
‫‪38158261‬‬
‫‪9329901‬‬
‫‪4882908‬‬
‫‪44528099‬‬
‫‪120915765‬‬
‫‪50856888‬‬
‫‪1772532065‬‬
‫‪709025‬‬
‫‪3769000‬‬
‫‪35000000‬‬
‫‪30000000‬‬
‫‪25000000‬‬
‫‪20000000‬‬
‫‪15000000‬‬
‫‪10000000‬‬
‫‪5000000‬‬
‫‪0‬‬
‫‪World Bank, WDI, 2010‬‬
‫تعداد مقاالت مجالت علمی و فنی در سال‬
‫‪2007‬‬
‫یکصد هزار‬
‫‪10000‬‬
‫‪8637.7‬‬
‫‪9000‬‬
‫‪8000‬‬
‫‪6622.5‬‬
‫‪7000‬‬
‫‪6000‬‬
‫‪5000‬‬
‫‪4366.2‬‬
‫‪4000‬‬
‫‪3000‬‬
‫‪1934.4‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪1000‬‬
‫‪73.3‬‬
‫‪344.1‬‬
‫‪242‬‬
‫‪214‬‬
‫‪589.2‬‬
‫‪79.6‬‬
‫‪18.2‬‬
‫‪238.1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪World Bank, WDI, 2010‬‬
‫شاخص اقتصاد‬
‫دانش‬
‫شاخص دانش‬
‫مشوقهاي‬
‫اقتصادی و رژيم‬
‫سازمانی‬
‫‪9.52‬‬
‫‪9.49‬‬
‫‪9.61‬‬
‫‪9.49‬‬
‫‪9.78‬‬
‫‪9.21‬‬
‫‪9.51‬‬
‫‪9.57‬‬
‫‪9.33‬‬
‫‪9.76‬‬
‫‪9.29‬‬
‫‪9.66‬‬
‫‪9.37‬‬
‫‪9.39‬‬
‫‪9.31‬‬
‫‪9.67‬‬
‫‪9.77‬‬
‫‪8.73‬‬
‫‪9.35‬‬
‫‪9.39‬‬
‫‪9.22‬‬
‫‪9.45‬‬
‫‪9.21‬‬
‫‪9.52‬‬
‫‪9.31‬‬
‫‪9.25‬‬
‫‪9.47‬‬
‫‪9.06‬‬
‫‪9.6‬‬
‫‪9.1‬‬
‫‪9.17‬‬
‫‪9.08‬‬
‫‪9.45‬‬
‫‪9.44‬‬
‫‪9.26‬‬
‫‪8.54‬‬
‫‪ 7‬بريتانيا‬
‫‪ 8‬ايرلند‬
‫‪ 9‬آمريكا‬
‫‪9.1‬‬
‫‪9.06‬‬
‫‪9.24‬‬
‫‪9.24‬‬
‫‪8.49‬‬
‫‪9.45‬‬
‫‪9.05‬‬
‫‪9.02‬‬
‫‪8.98‬‬
‫‪9.02‬‬
‫‪9.26‬‬
‫‪9.04‬‬
‫‪9.08‬‬
‫‪9.47‬‬
‫‪9.14‬‬
‫‪8.74‬‬
‫‪8.71‬‬
‫‪8.83‬‬
‫‪ 10‬سويس‬
‫‪9.01‬‬
‫‪9.09‬‬
‫‪8.79‬‬
‫‪9.9‬‬
‫‪7.68‬‬
‫‪9.68‬‬
‫‪ 98‬ايران‬
‫‪3.75‬‬
‫‪4.67‬‬
‫‪0.99‬‬
‫‪4.56‬‬
‫‪3.8‬‬
‫‪5.65‬‬
‫نام كشور‬
‫رتبه‬
‫‪ 1‬دانمارك‬
‫‪ 2‬سوئد‬
‫‪ 3‬فنالند‬
‫‪ 4‬هلند‬
‫‪ 5‬نروژ‬
‫‪ 6‬كانادا‬
‫آموزش و منابع‬
‫انساني‬
‫سيستم نوآوري‬
‫فناوري اطالعات‬
‫و ارتباطات‬
‫جایگاه ایران در شاخصهاي دانش‬
‫(‪ 10‬كشور برتر)‬
‫‪World Bank, KAM 2009‬‬
‫جایگاه ایران در شاخصهاي دانش در منطقه‬
‫شاخص اقتصاد‬
‫دانش‬
‫شاخص دانش‬
‫مشوقهاي‬
‫اقتصادی و‬
‫رژيم سازمانی‬
‫سيستم نوآوري‬
‫آموزش و منابع‬
‫انساني‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪9‬‬
‫‪10‬‬
‫‪11‬‬
‫‪12‬‬
‫‪13‬‬
‫‪14‬‬
‫‪15‬‬
‫‪16‬‬
‫‪17‬‬
‫فناوري‬
‫اطالعات و‬
‫ارتباطات‬
‫رتبه‬
‫نام كشور‬
‫اسرائيل‬
‫مالتا‬
‫قطر‬
‫امارات‬
‫بحرين‬
‫كويت‬
‫اردن‬
‫عمان‬
‫عربستان‬
‫لبنان‬
‫تونس‬
‫مصر‬
‫ايران‬
‫مراكش‬
‫الجزاير‬
‫سوريه‬
‫يمن‬
‫‪8.01‬‬
‫‪7.58‬‬
‫‪6.73‬‬
‫‪6.73‬‬
‫‪6.04‬‬
‫‪5.85‬‬
‫‪5.54‬‬
‫‪5.36‬‬
‫‪5.31‬‬
‫‪4.81‬‬
‫‪4.42‬‬
‫‪4.08‬‬
‫‪3.75‬‬
‫‪3.54‬‬
‫‪3.22‬‬
‫‪3.09‬‬
‫‪2.2‬‬
‫‪7.93‬‬
‫‪7.18‬‬
‫‪6.63‬‬
‫‪6.72‬‬
‫‪5.8‬‬
‫‪5.63‬‬
‫‪5.39‬‬
‫‪4.77‬‬
‫‪5.1‬‬
‫‪4.93‬‬
‫‪4.54‬‬
‫‪4.24‬‬
‫‪4.67‬‬
‫‪3.35‬‬
‫‪3.57‬‬
‫‪3.57‬‬
‫‪2.04‬‬
‫‪8.24‬‬
‫‪8.78‬‬
‫‪7.05‬‬
‫‪6.75‬‬
‫‪6.75‬‬
‫‪6.5‬‬
‫‪5.99‬‬
‫‪7.15‬‬
‫‪5.94‬‬
‫‪4.42‬‬
‫‪4.04‬‬
‫‪3.59‬‬
‫‪0.99‬‬
‫‪4.12‬‬
‫‪2.18‬‬
‫‪1.65‬‬
‫‪2.66‬‬
‫‪9.4‬‬
‫‪7.95‬‬
‫‪6.45‬‬
‫‪6.69‬‬
‫‪4.29‬‬
‫‪4.98‬‬
‫‪5.59‬‬
‫‪4.94‬‬
‫‪3.97‬‬
‫‪4.53‬‬
‫‪4.65‬‬
‫‪4.44‬‬
‫‪4.56‬‬
‫‪3.72‬‬
‫‪3.59‬‬
‫‪3.17‬‬
‫‪2.67‬‬
‫‪6.86‬‬
‫‪5.86‬‬
‫‪5.37‬‬
‫‪4.9‬‬
‫‪5.82‬‬
‫‪4.93‬‬
‫‪5.62‬‬
‫‪4.47‬‬
‫‪4.89‬‬
‫‪4.92‬‬
‫‪4.08‬‬
‫‪4.35‬‬
‫‪3.8‬‬
‫‪1.95‬‬
‫‪3.66‬‬
‫‪3.1‬‬
‫‪1.79‬‬
‫‪7.54‬‬
‫‪7.74‬‬
‫‪8.06‬‬
‫‪8.59‬‬
‫‪7.3‬‬
‫‪6.96‬‬
‫‪4.95‬‬
‫‪4.9‬‬
‫‪6.43‬‬
‫‪5.35‬‬
‫‪4.88‬‬
‫‪3.92‬‬
‫‪5.65‬‬
‫‪4.37‬‬
‫‪3.46‬‬
‫‪4.43‬‬
‫‪1.67‬‬
‫‪World Bank, KAM 2009‬‬
‫ومعیت ایران از منظر آمار توسعه فاوا‬
‫جایگاه ایران در شاخصهاي‬
‫توسعه فناوري اطالعات و‬
‫ارتباطات در منطقه‬
‫‪ITU 2009‬‬
‫اسرائیل‬
‫جایگاه ایران در شاخصهاي‬
‫آمادگي الكترونیكي در منطقه‬
‫‪EIU 2009‬‬
‫نقش جامعه علمی و صنعتی کشور در مقابله‬
‫با تحریم ها‬
‫• وقتی یکی کشور همه منابع طبیعی مورد نیاز را‬
‫داراست‪،‬ساکنین اودارای هوش فوق العاده هستند و جهان نیز‬
‫جهان ارتباطات است و می توان مطالب علمی را به راحتی در‬
‫اختیار داشت‪،‬تقریبا اساسی ترین کاری که برای عقب ماندگی‬
‫این کشور می توان انجام داد حمله ایست به فرهنگ‪،‬باور ها و‬
‫در را همه آنها امید جوانان آن کشور‪.‬‬
‫• مشکلی که دانشجویان کشورخود باید در خود حل کنندعدم اعتقاد‬
‫به توانایی های کشوراست‪.‬اگر نظام ایران هر نظامی باشد آنها‬
‫برای پیشرفت خود و کشورخویش باید تالش کنند نه اینکه‬
‫بنشینند و با اینهمه تمدن و فزهنگ و منابع و هوش سرشار‬
‫بگویند ‪:‬آنها پیشرفته اند ما عقب مانده‬
‫آنها پيشرفته اند ما عقب مانده‬
‫• این جمله در دو انسان می تواند دو تاثیر متفاوت بگذارد‪،‬کدام‬
‫بهتر است؟‬
‫‪.1‬ما عقب مانده ایم‪،‬سیستم علمی پژوهشی کشورمان عقب افتاده‬
‫است‪،‬پ برویم خارج هم کار کینم هم تحصیل که آنجا بهتر‬
‫است‬
‫‪.2‬کشورمان عقب مانده است چون ما ‪ 200‬سال خواب‬
‫بودیم!غربی ها که االن داد پیشرفت میزدند تا ‪ 200‬سال پیش‬
‫به گرد پای ماهم نمیرسیدند‪،‬بنابرین باید سختی این عقب‬
‫افتادگی را جبران کنیم و خودمان کاری کنیم که هر چه‬
‫زودتر از آنها پیش بیافتیم و به جایگاه خودمان بازگردیم‬