Transcript فایل1
سيستمهاي اطالعات مديريت Management Information System ّ تهيـه و ارائه :اصلی زاده ترم اول 89- 90 بخش اول – مقدمه ،تعاريف و مفاهيم كلي بخش دوم –پردازش تراکنش ،برنامه هاي کارکردي و يکپارچه سازي بخش سوم –سيستمهاي سازماني :از زنجيره تأمين تا برنامه ريزي منابع سازمان و مديريت ارتباط با مشتري بخش چهارم -سيستمهاي اطالعات بين سازماني و جهاني/مديريت دانش/ مديريت سيستمهاي هوشمند و تصميم يار 2 بخش اول – مقدمه ،تعاريف و مفاهيم كلي 3 (SYSTEM APPROCHرويكرد سيستمي): .1رويكرد سيستمي چگونه ايجاد شد و ضرورت وجودي آن چيست؟ .2ماهيت رويكرد سيستمي چيست؟ .1ماهيت شناخت شناسانه،يا EPISTEMOLOGICدارد كه در مقابل وجود شناسانه يا ONTOLOGICALاست.تمامي رشته هاي علمي يا SCIENTIFIC DICIPLINESماهيت وجود شناسي دارند.مثال فيزيك مي خواهد قوانين مادون انرژي را بشناسد.در حالي كه رويكرد سيستمي ميخواهد شناخت آنها را بشناسد. -3رويكرد سيستمي شامل چه مباحثي است؟P.M.S.T.E.M. SYSTEM PHILOSOPHYفلسفه سیستم SYSTEM METHODO روش یا متدولوژی سیستم SYSTEM SCIENCEعلوم سیستم SYSTEM THINKING تفکر سیستمی SYSTEM ENGINEERINGمهندس ی سیستم SYSTEM MODELINGمدل سازی سیستم 5 مباحث رویکرد سیستمی SYSTEM APPROCH (SYSTEM PHYLOSOPHYفلسفه سيستم):وجوه كلي مباحث سيستمي را مورد بحث قرار مي دهد (SYSTEM METHODOLOGYمتودول‍‍ژي سيستم):انواع روش ها و روش شناختي ها را كنار هم قرار مي دهد وباهم مرتبط ميكند. (SYSTEM SCIENCEعلوم سيستم):به مباحث شناخت مي پردازد. (SYSTEM THINKINGتفكر سيستمي):به شيوه انديشيدن مي پردازد. (SYSTEM ENGENEERINGمهندس ي سيستم):مباحث شناخت و طراحي كاربردي (SYSTEM MODELINGمدل سازي سيستم):مخفف سازي از واقعيت ها يا مخفف سازي از مباحث مجازي يا VIRTUALها كه مبحث گسترده اي است و شامل تمامي موارد باال مي شود. تاريخچه سيستم کل گرايی اوليه جزيی گرايی ثانويه کل گرايی ثانويه کل گرایی اولیه(پارادایم ارسطویی) ویژگی های این دوران که تا حدود سال 1400ادامه داشته است. -1وجود عالمه ها -2موضوع های کوچک -3سرعت کم -4ارجحیت کیفیت بر کمیت -5تسلط ذهن بر عین و معنی برماده -6اندازه گیری در درجه دوم اهمیت است -7دوران ابزار جزیی گرایی ثانویه (پارادایم نیوتونی) ویژگی های بارز این دوران که حدود سال های 1450تا 1600میالدی طول کشیده است. تجربه جایگزین پندار میشود تردیدونوآوری به جای باور عین به جای ذهن رشته های علمی از فلسفه جدا میشوند روی کار آمدن متخصصین و حذف عالمه ها افزایش سرعت وتوجه به کمیت موضوع ها بزرگتر هستند دوران ماشین گرایی است کل گرایی ثانویه(پارادایم انیشتینی) حدود سالهای 1600تا 1900میالدی سرعت بسیارزیاد ساخت ریزپردازنده ها بین رشته ای بودن ومیان بخش ی شدن رشته های علمی ذهن وعین ،کمیت و کیفیت در کنار هم دوران نمودهای بسیاربزرگ مثال کل زمین یک درجه گرمتر میشود نقاط عطف رویکرد سیستمی -1احساس کاستی در آزمایشگاه های زیست شناس ی(سال 1932برتالنفی اعالم کرد نگرش مکانیکی به کارکرد موجودات زنده دارای خلل است). -2نیازمندی برای اداره جنگ(سال 1940برای مدیریت جنگ جای خالی عالمه ها احساس شد). -3غیر سری شدن مسائل جنگ()1952 -4کامپیوتر -5مسائل خیلی بزرگ فناوري در گذر زمان 12 COMPUTERS SPACE TRAVEL TV AIRPLANES TELEPHONE STEAM ENGIN INDUSTRIAL REVOLUTION ELECTRICITY PAPER MAKING AGRICULTURE BEGINS Fire, Stone Tools 1m BC THE BRONZE AGE THE IRON AGE 8000 BC 1200 BC 1281 A.D. 1800 A.D. NOW درصد نیروي كار 13 عصر اطالعات عصر صنعت 100 عصر كشاورزي 50 2000 1900 1750 8000 B.C. دگرگونی در مفهوم اطالعات و نظام های اطالع رسانی 14 -1950اطالعات – بادبادک کاغذی TPS- 1960تا – 1970اطالعات – پشتیبانی عملیات MIS - 1970تا – 1980اطالعات -بازوی مدیریت – DSS ,ESS از میانه – 1980اطالعات منبعی راهبردی تحول سيستم هاي اطالعاتي مبتني بر رايانه 15 اواخر دهه 1950و رشد پردازش اطالعات به بعد ازدهه در ظهو ر سيستم اطالعات مديريت حاضر پردازش اطالعات به يک فعاليت عمده اجتماعي تبديل شده در حال 1960بر مي گردد . است. آغاز هزاره سوم ،به جرات ميتوان گفت هيچ فرآيندي نيست كه مبتني بر سيستمهاي در امروزه اطالعاتي نباشد. در كسري از ثانيه خود سيستمهاي اطالعاتي آن گونه متحول شده اند كه افراد تصميم گير ، در همه طو ل عمرشان به آن دسترس ي پيدا در پيش روي دارند كه تا چند دهه قبل شايد اطالعاتي نمي كردند. تعریف سیستم: مجموعه منظمي از اجزاء و عناصر (انسان ،تجهيزات ،دستورالعمل ها ،آئين نامه ها ،نرم افزار ها و ) ...مي باشد كه اين اجزاء جهت رسيدن به يك هدف مشترك با هم در تعاملند . تعریف سیستم سیستم یعنی مجموعه مرتب SYSTEM = ORDER SET سازمان : مجموعه اي از سيستم ها سيستم : مجموعه اي از فرايندها فرايند : مجموعه اي از فعاليت فعاليت مفاهيم اوليه 19 داده توصيف ابتدايي از اشياء ٬رويدادها ٬فعاليتها و تراكنش هايي كه ثبت ٬دسته بندي و ذخیره شده ٬ولي براي هدف خاص ي سازماندهي نگرديده اند پايگاه داده شامل دادهايي است كه با هدف بازيابي ،سازماندهي شده اند اطالعات داده اي است كه به گونه اي پردازش و سازماندهي شده كه براي گیرنده مفهوم و ارزش دارد دانش متشكل از داده يا اطالعاتي است كه به منظور مفاهمه انتقال تجربه آموخته ها و مهارت سازماندهي شده و براي حل مشكل جاري يا انجام يك فعاليت ٬به كار گرفته ميشوند سیستم اطالعاتی: يك سيستم اطالعاتي وظيفه گردآوري داده ،پردازش ،ذخیره ،تحليل و انتشار اطالعات براي هدفي خاص را دارد چه اطالعاتي مورد نياز مدير است؟ عالوه براطالعات درون سازماني ،به اطالعات برون سازماني (اطالعات بازار و رقبا) محتاج است. ویژگی های اطالعات: )1 دقیق بودن اطالعات )2 صحت اطالعات )3 مرتبط بودن با نیاز )4 کافی بودن )5 به هنگام بودن )6 اقتصادی بودن 20 ارزش اطالعات به عوامل زیر بستگی دارد: )1 منابع :منابعی که در دسترس ماست )2 مکان :در مکانی باشد که بتوان عکس العمل نشان داد )3 در زمان مناسب بدست بیاید :فرصت کافی برای نشان دادن عکس العمل داشته باشیم گيري و ايجاد مدير باعث بهبود تصميم نياز با شرايط گفته شده به ارائه اطالعات مورد در بنگاه ا و خواهد شد مزيت و توان رقابتي 21 سيستم اطالعات چيست؟ يك سيستم اطالعات ) Information System (ISبه جمع آوري ،پردازش، ذخيره ،تحليل و انتشار اطالعات براي يك هدف خاص ،ميپردازد. 22 هر سيستم ديگري داراي ورودي ( داده يا دستورالعمل) و خروجي ( يك سيستم اطالعات مانند كامپيوتر شخص ي ،ورودي‍ها نظير گزارش‍ها يا محاسبات ) است .اين سيستم با استفاده از فناوريهايي را پردازش كرده و خروجي‍ها را از طريق شبكههاي الكترونيكي به كاربران يا سيستمهاي ديگ ر نيز براي كنترل عمليات ،به سيستم پيوست ميشود. مي‍فرستد .يك مكانيزم بازخورد 22 سيستم اطالعاتي سيستمي است كه همانند هر سيستم ديگري ،داراي افراد ،رويه‍ها و تسهي الت فيزيكي است كه در يك محيط به فعاليت ميپردازد .با اين كه اكثر سيستمهاي اطالعات ،كامپيوتري شدهاند، الزامي براي اين موضوع وجود ندارد. 23 ویژگی های یک سیستم اطالعاتی: )1رایانه محوری ( داشتن رابطه تنگاتنگ با تکنولوژی ،امکان و سرعت پاسخگویی، انتقال سریع اطالعات ،انعطاف پذیری ،افزایش بهره وری) )2یکپارچه گی ( سیستم ها از امکاناتی برخوردار باشند که بتوانند پاسخگ وی نیازهای اطالعاتی بوده و در نهایت از گروههای مختلف کاربران پشتیبانی نمایند). )3کاربر آشنا (هرکس با هر معلوماتی بتواند از سیستم استفاده کند). )4استفاده در شبکه (در هر کجا که باشیم بتوانیم با سیستم ارتباط برقرار کنیم). 24 سيستم اطالعات كامپيوتري چيست؟ 25 سيستم اطالعاتي است كه از فناوري كامپيوتر براي انجام همه يا بخش ي از فعاليتهاي كاري خود استفاده ميكند .چنین سيستمي ميتواند شامل يك كامپيوتر شخص ي كوچك و نرم افزارهاي آن يا دربرگیرنده هزاران كامپيوتر با اندازههاي مختلف ،صدها چاپگر ،رسام ،ابزارهاي ديگر ،شبكههاي مخابراتي ( سيمي و بي سيم) و پايگاههاي داده باشد .در اغلب موارد ،يك سيستم اطالعات شامل مردم نیز ميشود .اجزاي اساس ي يك سيستم اطالعات در زير فهرست شدهاند .توجه كنيد كه هر سيستمي لزوما شامل تمامي اين اجزاء نيست. اجزا سيستمهاي اطالعاتي بر پايه كامپيوتر )Computer Based Information System (CBIS 26 سخت افزار نرم افزار داده ها شبكه رويه ها افراد نرم افزار سخت افزار شبکه افراد داده ها اهميت عمده رويكرد سيستمي در ميدان نظري رواج درك "ربطيت" در مقابل "شيئيت" ارتباط بين رشتههاي علمي و كاربردي -رواج گسترده مدلسازي روشمند در ميدان عملي سادهسازي موضوعهاي پيچيده در وجوه چهارگانه(شناخت -اداره -اجراء -كنترل) به كمك رويكرد روشمند براي .1تعيين سطح .2تعيين مؤلفه /عنصر .3تعيين كاركرد .4تعيين تعامل ( :اندركنش /ارتباطات) .5استخراج رويه .6خودكارسازي 27 طبقه بندي و سیر تكامل سيستم هاي اطالعات انواع متفاوتي از سيستمهاي اطالعات موجود است .ما خانه‍ها را به خانه هاي 28 نقلي آپارتمان‍ها ،خانه هاي وياليي و كلبه ها تقسيم ميكنيم .به طو ر مشابه تقسيم سيستم هاي اطالعات به گروه هايي كه ويژگي ها و خواص مشتركي دارند ،مفيد است .به همين ترتيب طبقه بندي سيستم هاي اطالعاتي به گروه هايي كه مشخصات مشـابهي دارند،بـراي شنـاسـايي و تحليل سيـستم هـا برنامه ريزي سيستم هاي جديد ،برنامه ريزي يكپارچه سازي سيستم ها و تصميم گيري مفيدوموثر است. نظير برون سپاري سيستم ها، هايي دستهبندي سيستمها بر حسب پيچيدگي سيستمهاي ساده -سازمانيافته(كوچك -كم تغيير /تحول -با روابط معلوم بين اجزا -رويهمند -به آساني دركپذير) سيستمهاي پيچيده -سازمانيافته(بزرگ -كم تغيير /تحول -با روابط معلوم بين اجزا -رويهمند -با دركپذيري نسبي) سيستمهاي پيچيده -سازمان نيافته(بزرگ -كم يا پرتغيير /تحول -با روابط نامعلوم بين اجزا -بيرويه- دركناپذير) 29 طبقه بندي بر مبناي سطوح سازماني سيستم هاي اطالعات كه از ساختار سازماني پیروي مي كنند عبارتند از: سيستمهاي كاركردي(بخش ي) سازماني بین سازماني اين سيستمها به صورت سلسله مراتبي هستند كه در آنها هر سيستم موجود در مرتبه باالتر شامل چندين سيستم متنوع در سطوح پايین تر است .يك سيستم بخش ي (دپارتماني) حوزههاي كاركردي سازمان را مورد پشتيباني قرار ميدهد .در يك سطح باالتر ،يك سيستم سازماني ،تمام بخش هاي يك سازمان را پشتيباني ميكند .سيستمهاي بین سازماني سازمانهاي مختلف را به هم ارتباط ميدهند . 30 طبقه بندي بر مبناي سطوح سازماني در ي تشكيل شده اند كه سازمان ها از اجزايي مانند بخش‍ها ،ادارات و واحدهاي كار قالب سلسله مراتب ،سازماندهي گشته اند .براي مثال اغلب سازمانها داراي بخش مدير كارخانه گزارش ي هستند كه به هاي اجرايي مانند بخش توليد و حسابدار دفتر مركزي گزارش ميدهد .اگرچه بعض ي سازمان ها از ميدهند و ا و هم به نظير تيم هاي چند منظوره بهره مي برند ،اما اكثريت ساختارهاي نوين و مبتكرانه ساختار سلسله مراتبي سنتي برخوردارند .بنابراين ميتوان سيستم سازمانها هنوز از هاي اطالعاتي يافت كه براي ادارات مركزي ،بخش‍ها ،ادارات ،واحدهاي عملياتي و حتي هريك از كاركنان طراحي شده باشند .اين گونه سيستم ها مي توانند به تنهايي ا يكديگر متصل هستند. معموال به كاركنند ولي 31 طبقه بندي بر مبناي سطوح سازماني 32 :انواع سيستم های اطالعاتی (TPS) Transaction processing system Management reporting system (MRS) Management information system (MIS) Decision support system (DSS) Expert system (ES) 33 سيستم پردازش تعامالت سيستم گزارشات مديريت سيستم اطالعات مديريت سيستم پشتيبانی از تصميمات سيستم خبره يا هوشمند Office automation system (OAS) سيستم اتوماسيون اداری knowledge worker system (KWS) سيستم کارکنان دانشی Executive support system (ESS) سيستم اطالعاتی مديران اجرايی تعريف مديريت تعريف علمي يا در برنامه ريزي سازماندهي بسيج منابع هدايت و نظارت است . اداره سازمان به نحوي بهره ور مديريت فرايند كسب ،به كارگیري و استفاده از منابع حياتي و ضروري گوناگون در حمايت از اهداف سازمان است. مديريت ،فرايند به كار گیري مؤثر وكارآمد منابع (مادي وانساني) كه براي دستيابي به اهداف سازماني و براساس نظام ارزش ي مورد قبول ،صورت مي گیرد م ددديريت فراين ددد ب دده ک ددارگیري م ددؤثر و کارآم ددد من ددابع م ددادي و انس دداني برمبن دداي ي ددک نظ ددام ارزش د د ي پذيرفتد دده شد ددده اسد ددت کد دده از طريد ددب برنامد دده ريد ددزي ،سد ددازماندهي ،بسد دديج مند ددابع و امکانات هدايت ،کنترل عمليات براي دستيابي به اهدداف تعيدین شدده ،صدورت مدي گیدرد . اين تعريف ،پنج نکته اساس ي ذيل را که مبناي مفاهيم کلي مديريت در حوزه هاي نظريه پردازي و کاربرد هستند ،در بر دارد : پنج نکته اساس ي مديريت يک فراينداست . مديريت بر هدايت تشکيالت انساني داللت دارد . مديريت مؤثر مبتني بر تصميم گيري مناسب و دستيابي به نتايج مطلوب است. مديريت کارا ،متضمن تخصيص و مصرف مدبرانه منابع است. مديريت بر فعاليتهاي هدفدار ،تمرکز دارد . سطح عملياتي ا معموال مديران عملياتي افرادي پرمشغله هستند و مراجعه مکرر افراد موجب انقطاع کارشان مي شود . اغلب مجبورند که براي نظارت در رفت و آمد باشند .اين مديران کارکنان خود را براي انجام کارهاي خاص ،مأمور مي کنند .هر چند برنامه هاي عملياتي تفضيلي و کوتاه مدت واحد خود را تنظيم مي کنند ،ولي در مجموع وقت کمي را صرف برنامه ريزي ، گزارش نويس ي ،و مطالعه مي کنند . مديران سطوح عملياتي بيشتر وقت خود را با کارکنان ،مقداري از آن را با همکاران ،و زمان اندکي را با افراد مافوق يا افراد خارج از سازمان مي گذرانند . خالصه اينکه مديران سطح عملياتي ،دوره کاري فعالي را سپري مي کنند و بيشتر وقتشان صرف حل و فصل مسائل آتي مي شود . سطح مياني مديران مياني مانند حلقه واسطه اي ميان مديران عملياتي و مديران عالي عمل مي کنند . اين مديران به طور مستقيم به مديريت عالي گزارش مي دهند و کارشان مديريت و نظارت بر سرپرستان است . بيشتر وقت مديران مياني به تحليل داده ها ،آماده سازي اطالعات براي تصميم گيري ،تنظيم برنامه و طرحهاي عملي بر مبناي تصميمهاي مديريت عالي و برنامه ريزي فعاليتهاي سرپرستان و هدايت آنها براي نيل به اهداف سازماني است . مديران مياني ،تنظيم برنامه هاي ميان مدت را بر عهده دارد و برنامه هاي جامع بلند مدت را براي اظهار نظر مديريت عالي تنظيم مي کنند در نتيجه وظايف مديران مياني مشتمل بر فعاليت عملي کمتر و فعاليت فکري بيشتري است ؛ به طوري که گاهي وظايف مديران مياني کسل کننده به نظر مي رسد . سطح عالي بر اساس مطالعات انجام شده ،بخش عمده کار مديران عالي از حيث پويايي و ميزان مشغله ،با کار مديران عملياتي شباهت دارد .با اين تفاوت که مديران عالي در سطح گسترده تري درگير برنامه ريزي هاي جامع و بلندمدت مي شوند و با مقتضيات و متغيرهاي متنوعتري سروکار دارند . مديران عالي ،عملکرد کلي واحدهاي عمده سازمان را ارزيابي مي کنند . درباره موضوعات و مسائل کالن سازمان با مديران سطوح پائين تر تبادل نظر مي کنند و بيشتر وقت خود را با مديران هم سطح يا افراد خارج از سازمان ،و زمان اندکي را نيز با کارکنان مي گذرانند . مهارتهاي مديران مهارتهاي سه گانه مديران مهارت اداركي (مفهومي) مهارت فني (تخصص ي) مهارت انساني (ارتباطي) Conecptual Skill توانايي فهميدن پيچيده گيهاوموقعيت سازمان در محيط دروني وبیروني (نگرش سيستمي) Technical Skill توانايي به كار بردن دانش،فنون ،روش وابزاركه انجام وظايف خاص است وازطريب تجربه، تحصيل وكارآموزي كسب مي شود. Interpersonal Skill توانايي وقدرت تشخيص در كار كردن با مردم (كاركنان)وشامل درك و فهم انگیزش وبه كار بردن رهبري مؤثراست رده شغلي مديران وسطوح مهارت مهارتهاي مورد نياز سطوح مديريت ادراكي مديران ارشد مديران مياني انساني فني مديران عملياتي شاخص مشتركي كه در همه سطوح اهميت دارد ”مهارت انساني“ است نقش هاي مديران الف ) نقش هاي متقابل شخص ي : رئيس تشريفات (انجام وظايف اجتماعي و تشريفاتي به منزله نماينده سازمان) رهبر (مسئول ایجاد انگيزه در زیردستان) رابط (بويژه در مواجهه با افراد خارج از سازمان) ب) نقش هاي اطالعاتي : -1گيرنده یاناظر (اخذ اطالعات مربوط به يک عمليات يک واحد سازماني) -2نشر دهنده (ارائه اطاعات به کارکنان) -3سخنگو (انتقال اطالعات به خارج از سازمان) ج) نقش هاي تصميم گیري : -1کارآفرینی ؛ (مدير با ميل و رغبت منشأ تغيير مانند نوآوريها و استراتژيها در سازمان مي باشد) -2رسیدگی به مشکالت؛ ( به عنوان حالل مشکالت ،به برطرف شدن برخوردهاي موجود بين گروههاي مختلف کمک مي کند) -3مذاکره کننده (نماینده سازمان در مذاکره های مهم است) -4تخصيص دهنده منابع (تخصیص منابع سازمان از هر نوع بویژه اخذ تصمیم های مهم سازمان) ☻تصمیم گیری چیست؟تصمیم گیری فرآیندی است به منظور حل یک مشکل ☻سیستم اطالعات :سیستمی است به منظور پشتیبانی از تصمیمات مدیریت. انواع تصمیمات به سه دسته تقسیم می شوند: تصمیمات برنامه ریزی شده شبه برنامه ریزی شده تصمیمات برنامه ریزی نشده تصمیمات تاکتیکی تصمیمات عملیاتی تصمیمات استراتژیک تصمیمات کوتاه مدت تصمیمات میان مدت تصمیمات بلند مدت تصمیمات در شرایط اطمینان تصمیمات شرایط ریسک تصمیمات شرایط عدم اطمینان تصمیمات ساختاری تصمیمات شبه ساختاری تصمیمات غیرساختاری تصمیمات شبه ساختاری غیر ساختاری ساختاری سطوح مدیریت عالی ▓ ▒ ▒ مدیریت میانی ▒ ▓ ▒ مدیریت عملیاتی ▒ ▒ ▓ داليل نياز مديران به مديريت اطالعات 42 -1افزايش پيچيدگي فعاليتهاي کسب وکار مديريتي کسب و کار هر روز پيچيده تر وچارچوب زماني براي اقدامهاي کوتاهتر ميشود -2رقابتي تر شدن فضاي كسب و كار -3كوتاه شدن فاصله هاي دانش ي و اطالعاتي در بسياري از زمينه ها -4نزديكتر شدن فرهنگ ها و نيازهاي انسان ها سيستمهاي اطالعات كاركردي (بخش ي ) Functional (Departmental) Information System 43 در يك شركت ،اصلي ترين سيستمهداي اطدالعداتي كداربردي ،پيدرامون ادارات و بخش هداي سنتي نظدیر بخش تدوليد ( عمليات/توليد )، حسابداري ،مالي ،بازاريابي و منابع انساني سازماندهي ميشوند. سيستدم ويژه اي كه دپارتمان هاي متعددي را در بر ميگیرد ،سيستم پردازش تراكنش (Transaction Processing System )) (TPSنام دارد .سيستم پردازش تراكنش ،وظايف معمول و تكراري مانند آماده نمودن فيشهاي حقوقي يا ارائه صورت حساب به مشتريان را كه براي عمليات سازماني بسيار مهم هستند ،خودكار مي نمايد. سيستم هاي اطالعات سازماني )Enterprise Information System (EIS 44 در حالي كه يك سيستم اطالعات بخش ي به يك حوزه اجرايي مربوط است ،ساير سيستم هاي اطالعاتي تمام سازمان و يا چندين اداره را سرويس دهي مي كنند .اين سيستم هاي اطالعات به همراه برنامه هاي كاربردي بخش ي ،سيستمهداي اطالعدات سازماني را تشكيل ميدهند.يكي از رايج ترين برنامه كاربردي ،برنامه ريزي منابع سازمان (Enterprise )) Resource Planning(ERPنام دارد كه شركتها را قادر به برنامه ريزي و مديريت كل منابع يك سدازمان مي كند .سيستم هاي ERP مدل جديدي از پردازش سدازماني را عدرضه مي كنند. سيستم هاي اطالعات بین سازماني Inter-Organizational Information System برخي سيستم هاي اطالعات ،دو يا چند سازمان را به هم مرتبط ميكنند .اين سيستم ها ،سيستمهاي بین سازماني ناميده ميشوند .براي مثال،سيستم رزرو خطدوط هوايي جهاني از چندين سيستم متعلب به خطوط هوايي مختلف ،تشكيل شده اند 45 طبقه بندي بر مبناي نوع پشتيباني 46 راه ديگر براي طبقه بندي سيستم هاي اطالعات ،بر اساس نوع پشتيباني و بدون در نظر گرفتن حوزه كاري است .براي مثال ،يك سيستم اطالعات ميتواند كارمندان اداري را تقريبا در تمام زمينه هاي كاربردي پشتيباني كند .به همین ترتيب ،مديراني كه در موقعيت هاي جغرافيايي متفاوتي كار ميكنند ،ميتوانند توسط سيستمهاي تصميم سازي كامپيوتري پشتيباني شوند. طبقه بندي بر مبناي نوع پشتيباني •5-year sales trend •Profit Planning •5-year budget forecasting •Product development 47 Executive Support System Management Information System Decision Support System Intelligent Support Systems Knowledge Management System Office Automation System Transaction Processing System Senior Mgr Middle Managers Data Workers Operational Managers •Sales Management •Inventory Control •Annual budget •Production Scheduling •Cost Analysis •Pricing Analysis •Simulation •Pgm coding •System support •Word Processing •Desktop Publishing •Order Processing •Fulfillment •Material Moveme •A/R, 47 A/P, GL •Payroll انواع اصلي سيستمهاي پشتيباني مبتني بر فناوري اطالعات سيستم كاركنان مورد پشتيباني توضيحات سيستم پردازش تراكنش )(TPS كليه كاركنان تراكنشهاي اصلي كسب و كار ( مانندخريد ،صدور فاكتور و پرداخت دستمزد) را پردازش ميكند. سيستم اطالعات مديريت )(MIS كليه كاركنان اطالعات روزمره را براي برنامهريزي ،سازماندهي و كنترل عمليات در حوزههاي كاركردي فراهم ميكند. سيستمهاي خودكارسازي اداري )(OAS كاركنان اداري بهرهوري كاركنان اداري را افزايش ميدهد. سيستم واژهپرداز )(WPS كاركنان اداري به ايجاد ،ويرايش ،قالب بندي ،توزيع و چاپ اسناد كمك ميكند. طراحي /توليد به كمك كامپيوتر )(CAD/CAM مهندسان ،طراحان به مهندسان اجازه ميدهد نمونههاي اوليه را طراحي و آزمايش كنند و مشخصات را به سايتهاي توليد منتقل ميكند. 48 انواع اصلي سيستمهاي پشتيباني مبتني بر فناوري اطالعات سيستم سيستمهاي ارتباطات و همكاري (مانندپست ـ كاركنان مورد پشتيباني توضيحات كليه كاركنان كاركنان و مشتريان را قادر ميسازد به صورتي كاراتر با يكديگر همكاري كنند. سيستم نشر كامپيوتري رومیزي كاركنان اداري متنها ،عكسها و اشكال گرافيكي را براي ايجاد اسناد با كيفيت حرفهاي تركيب ميكند. سيستم مديريت اسناد )(DMS سيستم تصميم يار)(DSS كاركنان اداري جريان اسناد الكترونيكي را خودكار ميكند. الكترونيكي ،پست صوتي ،مراكز تلفن و غيره) سيستم پشتيبان مديران ارشد )(EIS سيستم پشتيبان گروه)(GSS تصميم گیرندگان،مديران مدلها و دادهها را براي حل مسائل نيمه ساختار يافته با میزان دخالت باالي كاربر ،تركيب ميكند. مديرعامل ،مديران ارشد از تصميمات مديران عالي پشتيباني ميكند. افرادي كه در گروه كار ميكنند از فرايندهاي كاري گروه (شامل آنهايي كه در مناطب مختلف كار ميكنند) پشتيباني ميكند. 49 انواع اصلي سيستمهاي پشتيباني مبتني بر فناوري اطالعات سيستم سيستمهاي خبره )(ES سيستم دانشوري )(KWS شبكههاي عصبي، استدالل مبتني بر نمونه )(ISS انبار داده )(DW هوش تجاري )(BI سيستمهاي پردازش سيار كاركنان مورد پشتيباني توضيحات دانشوران ،افراد غیر متخصص دانش انباشته متخصصان را در اختيار غیر متخصصان قرار ميدهد و بر اساس تخصص در ،توصيههايي براي تصميم ارائه ميهد. از جمع آوري ،سازماندهي و استفاده از دانش سازمان پشتيباني ميكند. مديران ،دانشوران دانشوران ،متخصصان حرفهاي مديران ،دانشوران تصميم گیران ،مديران كاركنان سيار از نمونههاي گذشته ،حتي با وجود اطالعات مبهم يا ناقص ميآموزد. مقادير بسيار زيادي از دادهها را ذخیره ميكند و براي پشتيباني از تصميم ،دادهها را به سادگي در دسترس و مورد تغيیر قرار ميدهد. مقادير زيادي از دادهها را براي تحليل به وسيله ESS ، DSSو سيستمهاي هوشمند ،جمع آوري ميكند. از كاركناني كه با مشتريان و شركاي كاري در خارج از مرزهاي فیزيكي سازمان كار ميكنند ،پشتيباني ميكند. 50 تكامل سيستمهاي پشتيبان اولین نرم افزارهاي كاربردي ،وظايف تكراري ،پرحجم و پردازش تراكنشها و دادههاي مربوط به بخشهاي حسابدار51ي، امور مالي و منابع انساني را خالصه و سازماندهي مينمودند. همگام با كاهش هزينه پردازش و افزايش قابليت كامپيوترها ،نسل جديدي از سيستمهاي اطالعات مديريت ،توسعه يافتند .اين سيستمها ،اطالعات مورد نياز براي پشتيباني از تصميم گیريهاي روزمره در زمينههاي گوناگون كاري را جمع آوري ،سازماندهي و خالصهكرده ونمايش ميدهند. رشد تواناييهاي پردازش و كاهش هزينهها ،پشتيباني كامپيوتري از برخي برنامههاي غیر معمول را نیز توجيه كرد و سيستمهاي تصميم يار را با هدف ايجاد يك پشتيباني كامپيوتري براي تصميم گیريهاي نامتعارف و پيچيده ،توسعه بخشيد. انقالبي كه در حدود 1980و با ظهور ميكرو كامپيوتر ايجاد شد ،دوره پردازش كاربران نهايي را آغاز نمود .در اين دوره، تحليل گران ،مديران و بسياري ديگر از متخصصان ،قادر به توسعه و استفاده از سيستمها از طريب كامپيوترهاي روي میزيشان شدند. عالقه به برنامه نويس ي كامپيوتري با هدف حل كردن هوشمند مشكالت منجر به ايجاد برنامههاي تجاري با سيستمهاي پشتيبان هوشمند گرديد .اين سيستمها شامل سيستمهاي خبره ميشوند كه مجموعه دانش افراد ماهر و متخصص را در اختيار افراد غیر متخصص قرار ميدهند. تكامل سيستمهاي پشتيبان -ادامه 52 ابداع مهمي كه در زمينه تكامل سيستمهاي پشتيبان صورت پذيرفت ،توسعه انبارسازي دادهها بوده است .انبار داده ،پايگاه دادهاي است كه با هدف پشتيباني از ، ESS ، DSSو ساير فعاليتهاي تحليلي كاربر نهايي طراحي شده است. پردازش سيار ،كارمندان سيار توسط دستگاه هاي قابل حمل نظیر PDAاطالعات راجمع آوري و ارسال مي كنند. سيستم تبادل الكترونيكي داده از اوايل دهه 1980براي تبادل اطالعات برون سازماني شكل گرفت و مبناي تجارت الكترونيك ) (E-Commerceشد .موج بعدي بوجود آمدن CRMو SCMبود. پيشرفتهاي قابل مالحظهاي كه در زمينه پشتيباني خارجي ( برون سازماني ) حاصل شد، منجر به شكل گیري سيستمهاي سيار و مبتني بر وب گرديد .سيستمهاي مبتني بر وب دراواسط دهه 90توسعه يافتند و از سال 2000پيشرفت آنان سرعتي بيشتر يافت .اين سيستمها ،همانطور كه از اسمشان برميآيد ،به درخواستهاي تجاري از طريب اينترنت پاسخ مي گويند. ارتباط ميان انواع مختلف سيستمهاي پشتيبان 53 سيستمهاي پردازش تراكنش همه سازمان هايي كه فعاليت مالي ،حسابداري و يا ديگر فعاليتهاي كاري مداوم را انجام ميهند ،با فعاليتهاي تكراري پردازش اطالعات مواجه هستند .براي مثال ،در زمانهاي مشخص ي حقوق كارمندان پرداخت ميشود ،مشتريان سفارش خريد ميدهند ،براي آنها صورت حساب صادر ميشود و هزينهها كنترل و با میزان بودجه مقايسه ميشوند .اساليد بعد فهرستي از تراكنش هاي معمول و تكراري سازماني را در يك موسسه توليدي نشان مي دهد .سيستم اطالعاتي كه چنین فرايندي را پشتيباني ميكند، سيستم پردازش تراكنش ناميده مي شود. 54 تراكنشهاي سازماني معمول و تكراري در يك شركت توليدي ليست حقوق كارتهاي حضور و غياب كاركنان حقوق و كسورات كاركنان بررس ي و كنترل ليست حقوق خ دريد سفارشات خريد محمولهها پرداختها ( حسابهاي پرداختي) مالي و حسابداري صورتهاي مالي گزارشات ماليات حسابهاي مخارج فروش گزارشات فروش صورتحسابها و فاكتورها حسابهاي دريافتي برگشتيهاي فروش حمل و نقل توليد گزارشات توليد گزارشات كنترل كيفيت مديريت موجودي كاربرد مواد سطوح موجودي در خرده فروش يها ،دادهها از نقطه فروش به سمت يك پايگاه داده ( جايي كه دادهها گردآوري ميشوند) جريان دارند .فروش باعث كاهش سطح موجودي شده و وضعيت نقدينگي شركت را بهبود ميبخشد. در حوزه بانكداري TPS ،ها شامل حوزههاي مربوط به سپردهها و برداشتها ميشوند ( كه مشابه سطوح موجودي است) .آنها انتقال پول از حسابي به حساب ديگر در همان بانك يا ساير بانكها را ،در بر ميگیرند. 55 چگونگي پشتيباني فناوري اطالعات از فعاليتهاي سازماني 56 فعاليتهاي عملياتي شامل فعاليتهاي روزمره يك سازمان مانند تقسيم وظايف بين كارمندان، ا طبيعتا كوتاه مدت ي يا سفارش و دستور خريد است .فعاليتهاي عملياتي، ثبت ساعات كار هستند .سيستمهاي اطالعاتي كه آنها را تحت پوشش قر ار ميدهندTPS ،ها MIS ،ها و سيار هستند .سيستمهاي عملياتي توسط سرپرستان ( مديران خط توليد) ،اپراتورها سيستمهاي و كارمندان اداري استفاده ميشوند. نيز ناميده ميشوند ،به طور كلي به فعاليتهاي مديريتي كه فعاليتها يا تصميمات تاكتيكي فعاليتهاي مديريت مياني مانند برنامهريزي كوتاه مدت ،سازماندهي و كنترل مي‍پردازند. فعاليتهاي استراتژيك تصميماتي هستند كه به شرايطي كه ميتوانند تغييرات مهمي ايجاد ا كنند ،مي‍پردازند .پيش از اين ،تصميمات استراتژيك صرفا برنامه‍ريزيهاي بلند مدت را شامل مي‍شدند .معرفي يك خط توليد جديد ،توسعه سازمان با فراهم آوردن كسب و كارهاي پشتيبان و انتقال عمليات به يك كشور خارجي ،از جمله نمونههاي عمده برنامههاي بلند مدت هستند. پشتيبانيهاي MISاز فعاليتهاي مديريتي پشتيباني MIS نوع فعاليت خالصه آماري خالصه دادههاي جديد ( مانند توليد روزانه به تفكيك اقالم و مصرف برق ماهانه) گزارش موارد استثناء ته ــاي مقايس ــه عملك ــرد واقعـ ــي ب ــا اسـ ــتاندارد‍ها ( ي ــا اه ــداف ) .مش ــخص ك ــردن تفاو ا موجود با حد آستانه ( مثال بيشتر يا كمتر از 5درصد) گزارشات دورهاي گزارشات موردي در دوره‍هاي از پيش تعيين شده ،تهيه ميشوند. در موقع لزوم تهيه مي‍شـوند كـه مي‍توانـد گزارشـات معمـولي يـا گزارشـاتي خـاص و ويـژه باشند. مقايســه عملكــرد بــا معيارهــا و اســتانداردها؛ شــامل تحليل‍هــايي ماننــد جهــت گي ري‍هــا و تحليل‍هـاي مقايسـه‍اي و رديـابي اوليـه عيـوب و رديابي اوليه تغييرات ميشود. مشكالت برآورد ميزان فروش آينده ،جريان نقدينگي ،سهم بازار و ... برآوردها ( پيش بيني‍ها ) كهـ ــا و روش‍ه ـ ــاي م ـ ــدل س ـ ــازي اسـ ــتانداردي كـ ــه بـ ــه منظـ ــور تصـ ــميم گيري‍هـ ــاي تكني خودكاري سازي تصميمات معمو ل يكنواخ ــت و ع ــادي مانن ــد اينك ــه چ ــه وق ــت و چ ــه مق ــدار س ــفارش ده ــيم و ي ــا ك ــار را چگون ــه زمان‍بندي كنيم ،به كار گرفته ميشوند. ارتباط و همكاري سيستمهاي پيغام رساني داخلي و خارجي تحت وب ،پست الكترونيكـي ،پسـت صـوتي و گروه افزار چه كس ي چه فعاليتهايي را در سازمان انجام ميدهد؟ 58 زير ساخت اطالعات 59 زير ساخت اطالعات شامل تسهيالت فیزيكي ،خدمات و مديريت است كه از تمامي منابع پردازش مشترك در سازمان پشتيباني ميكند .پنج جزء اصلي زير ساخت عبارتند از: )(1سخت افزار، )(2نرم افزار، )(3شبكهها و امكانات ارتباطي )(4پايگاههاي داده )(5كاركنان مديريت اطالعات Information Systems Function معماري فناوري اطالعات 60 معماري فناوري اطالعات يك نقشه يا طرح از نمای باال از داراييهاي اطالعاتي در سازمان است كه شامل طرح فیزيكي بنايي است كه سخت افزار در آن قرار دارد. ساخت و ايجاد معماري فناوري اطالعات ،فرايندي دورهاي است كه از معماري سازمان برگرفته ميشود .معماري فناوري اطالعات مبتني بر معماري سازمان است كه به تشريح برنامهها، چشم اندازها ،اهداف و مشكالت سازمان و اطالعات مورد نياز براي تحقب و پشتيباني از آنها ميپردازد. معماري اطالعات براساس الگوهاي پردازش محيط يك روش معمول براي طبقه بندي معماري اطالعات ،با توجه به الگوهاي پردازش است، كه در مركز معماري هستند .نمونههاي اصلي الگوها عبارتند از: محيط مينفريم محيط كامپيوتر شخص ي محيط كامپيوتر شخص ي/شبكه Mainframe Environment Personal Computer Environment PC-LAN Environmen محيط پردازش توزيع شده Distributed Computing Environment محيط سرويس دهنده /سرويس گیرنده Client/Server Environment Enterprise-wide Computing Environment محيط شبكه جامع Legacy System قديمي سيستمهاي محيط Environment 61 سيستم هاي مبتني بر وب 62 از نظر فني به آن دسته از برنامه ها و خدماتي اطالق مي شود كه بر روي سرويس دهنده اي كه با استفاده از مرورگر وب همواره در دسترس قرار دارد ،جاي گرفته و در هر نقطه از دنيا مي توان به آنها دسترس ي داشت: اينترنت اينترانت (شبكه داخلي) درگاه هاي سازماني اكسترانت (شبكه خارجي) سيستمهاي تجارت الكترونيك مبتني بر وب بازارهاي الكترونيك مبادالت الكترونيك پردازش و تجارت سيار