Transcript تحلیل مقاله
تحلیل و تاحدودی توسعه یک مقاله
در زمینه استراتژی و سناریو نویس ی
درس :مدیریت استراتژیک
استاد :جناب آقای دکترحجاریان
دانشجو :بهنام فرهادزارع
سال تحصیلی 1392:
خالصه مقاله: بخش اول
شناسه مقاله
CONSTRUCTING A KNOWLEDGE-BASED SYSTEM TO AID SCENARIO-BASED
STRATEGIC PLANNING: AN APPLICATION TO THE EUROPEAN AIRLINE
INDUSTRY
استفاده در صنعت هوایی اروپا: ساخت یک سیستم برپایه دانش به کمک برنامه ریزی استراتژی مبتنی بر سناریو
FIONA DAVIES, a* LUIZ MOUTINHOb AND GRAEME HUTCHESONc
INTELLIGENT SYSTEMS IN AKCBCSO IUNN STCINENGA, FRIINOA-BNACSEE DA
NSDT RMAATNEGAIGCE MPLEANNTNING 61
Intel. Sys. Acc. Fin. Mgmt. 13, 61–79 (2005)
Published online in Wiley Inter Science (www.interscience.wiley.com). DOI: 10.1002/isaf.257
KNOWLEDGE BASED SYSTEM (KBS)- Scenario -Outsourcing -Strategic Management
مدیریت استراتژیک- برون سپاری- سناریو-سیستم مبتنی بر دانش
)عنوان مقاله (انگلیس ی
)عنوان مقاله (فارس ی
نویسندگان
اطالعات چاپ
)کلمات کلیدی (انگلیس ی
)کلمات کلیدی (فارس ی
موضوع مورد بررس ی و ادبیات آن
امروزه تغییرات سریع بازار و محیط تکنولوژی حاضـر ،چالشهای زیادی را
برای مدیران به همراه دارد که می تواند این تغییرات بر روش های مدیریت
استراتژیک موثر باشند .با این وجود هنوز مدیران تمایل دارند در شرایط
سخت و پیچیده از راه حل های قدیمی و تجربه شده ی خود استفاده کنند .در
این مقاله سعی شده بمنظور ایجاد استراتژی های نوآورانه و موثرتر ،
تکنیکهایی را به مدیران بیآموزند تا اعتماد به نفس الزم برای اخذ تصمیمات
جدید را پیدا کنند .بدین منظور از تکنیک برنامه ریزی سناریو استفاده شده
تا خروجی های بدست آمده با هم مقایسه شوند و ارزش آنها در قالب یک
سیستم مبتنی بر دانش ( )KBSسنجیده شود.
موضوع مورد بررس ی و ادبیات آن
در این مقاله پنج موضوع در مرور ادبیات بحث شده که برای آشنایی با فضای
بحث ،بطور اجمالی به آنها اشاره می شود.
الف) تغییر بازار و محیط ناپایدار
ب) برنامه ریزی سناریو
ج) کا بی اس ( )KBSدر بازاریابی و برنامه ریزی سناریو
د ) صنعت هواپیمایی اروپا
ه) کوچک سازی و برون سپاری
روش تحقیق مقاله (متدولوژی ) و تعریف مسئله
این مقاله کار را بر مبنای ESپیش می برد ES .متشکل از قواعدی بر مبنای قوانین تصمیم گیری است که با
استفاده از مجموعه ای از سناریوها ی مبتنی بر صنعت خطوط هواپیمایی اروپا بدست آمده است.
داده های مربوطه از طریق پرسشنامه های مختلف جمع آوری شده است .این دادهها در طی جلسه های
آموزش ی انجام شده ،در بین سالهای ۱۹۹۸تا ۲۰۰۱در مــدرسه تابستانی اروپایی برای مدیریت پیشرفت به
دست آمده است .همه ی شرکت کنندگان از نمایندگان و مدیران تمرینی در شرکتها ی بزرگ بودند.
سناریوهای ساخته شده شامل تعدادی از ابعاد زیست محیطی و رقابتی است .لیستی از ۳۷عامل در سال
۱۹۹۸شناسایی شد که بعدها به دنبال پیشنهادات عامالن به ۴۰عدد افزایش یافت .هر عمل تعریف شد و
توضیحی برای آن در نظر گرفته شد.
برخی از از این عاملها شامل موارد زیر بودند:
-1هزینههای ثابت -2هزینههای متغیر -3کیفیت تامین کنندگان -4موافقت نامههای هم کاری با تامین
کنندگان
گروهها به تمام عوامل معرفی شدند .در سناریوها این عامالن اجازه داشتند تا به عنوان سه ارزش مختلف
فرض شوند .آنها ممکن است افزایش یابند ،به همان اندازه باقی بمانند و یا کاهش پیدا کنند.
روش تحقیق مقاله (متدولوژی ) و تعریف مسئله
سناریوها به عنوان مجموعه ای از شرایط تعریف شده برای تصمیم گی ری در
عملیاتها میباشند .هر سناریو براساس پنج عامل طراحی شده است که
باعث بهبود برخی کنترل ها بر عوامل خاص ESمی شود.
نمونه ای از سناریوها در پائین آورده شده است که پیش بینی میکند چگونه ۵
عامل در آینده تغییر میکند:
اهمیت فن آوری اطالعات به احتمال زیاد رو به افزایش است.
اهمیت سرعت ریسک به احتمال زیاد رو به افزایش است.
منابع موجود و در دسترس به احتمال زیاد رو به کاهش خواهد بود.
اهمیت مکانیزمهای ارتباطی به احتمال زیاد رو به افزایش است.
اهمیت به حد اکثر رساندن ارزش زنجیرهها رو به افزایش است.
روش تحقیق مقاله (متدولوژی ) و تعریف مسئله
عامالن موظف اند توصیه ها و پاسخهایی مبتنی بر این شرایط ،تهیه و ارائه
دهند.
برای مثال توصیههای ارائه شده ،در مورد سناریو باال ممکن است این گونه
باشد:
استفاده از استراتژی برون سپاری مبتنی بر فنآوری اطالعات
سرمایه گذاری در فنآوری و اتوماسیون
با دالیلی برای این اقدام که :
احتماال در آینده تاکید برروی تکنولوژی و نیز افزایش ریسک برای به حد اکثر
رساندن زنـجیره ارزش هاست .عامالن به گروهایی تقسیم می شوند و با دستور
العملهای زیر در مورد چگونگی تکمیل سناریو مهیا می گردند.
تحلیل و تفسیر نتایج
در این مقاله تحلیل نهایی برای ۹۹قانون مربوط به ESدر نظر گرفته شده
است .این قوانین شامل توصیه برای کوچک سازی یا برون سپاری به منظور
آشکار ساختن شرایط بازار و مقایسه با شرایطی که به طور سنتی منجر به
کوچک سازی است ،می شوند .همچنین در ادامه ،ارزیابی راه حلهای
پیشنهاد شده تحت این شرایط ،نشان خواهد داد که تا چه اندازه روش
برنامه ریزی سناریو در تشویق خالقانه موثر بوده است.
پیوست 1جزئیات فاکتورهایی که اغلب در سناریو سازی مورد استفاده قرار
می گیرد را نشان می دهد که از ۹۹قانون ،به طور کلی یا به شکل خـاص ۴۵
توصیه ی آن کوچک سازی یا برون سپاری است .پیوست 2نشان دهنده ی
عوامل اصلی مسبب چنین توصیه هایی است.
تحلیل و تفسیر نتایج
کوچک سازی یا برون سپاری می تواند بعنوان یک پاسخ به یک محیط
ناپایدار و رقابتی بعنوان اقدام برای بهبود ساختار هزینه و در نتیجه سودآوری
شرکت و یا بعنوان راه حل مقابله با کمبود کارکنان ماهر و یا منابع م ورد نیاز
باشد .بررس یدالیل داده شده درمورد کوچک سازی یا برونسپاری نشان دهنده
ی برخیتمایالت به قبول تفکرسنتی است که این تمایالت ،ساختا رهزینه ی
خطوط هوایی را بهبود می بخشید .برای مثال نیاز به کوچک سازی برای
بهبودخالقیت و بهره وری ،به دسـت آوردن مزیتهای رقابتی ،کاهش
هزینههای ثابت ،هزینههای متغیر ،هزینههای پایه وجود دارد.
یافتههای تحقیق و جمع بندی
یافته های بدست آمده شامل چهار قسمت می شود :
الف) پیاده سازی برای صنعت خطوط هواپیمایی
ب) پیامدها برای شرکتها با توجه به استفاده از برنامه ریزی سناریو
ج) قابلیت اطمینان و اعتبار
د) مفاهیم مدیریتی
بخش دوم :تحلیل مقاله
در بحث هایی که مطرح شد ،شاخص های مختلفی برای ایجاد انگیزه و جسارت در گرفتن تصمیم گیری های
خالقانه مطرح گردید.
در چنین شرایطی ،گاه تجربیات گذشته اثرات مثبت ولی کوتاه مدت را به همراه دارد ،اما بطور مستمر و
دائمی نمی توان به آنها تکیه کرد .لذا بدنیال راهی برای تغییر این تفکر غلط در بین مدیران هستیم.
یکی از موثرترین راه های پیش رو ،استفاده از تکنیک سناریو نویس ی است .درواقع سناریوهای مختلف ،
استراتژی کلی را مشخص می کند .برای طراحی سناریو مناسب الزم است به چند سوال پاسخ دهیم :
نیروهای پیشران کدامند؟
احساس شما نسبت به عدم قطعیت چیست؟
چه چیزی اجتناب ناپذیر است؟
کدام سناریو ها محتمل است؟
این سواالت به تفکرات مدیر جهت می دهد .پس از طراحی سناریوهای مختلف ،می توان آینده پیش رو را
پیش بینی کنیم و چالش های محتمل را بسنجیم.
تحلیل مقاله
در این حالت مدیر تفکرات گذشته خود را بر سازمان تحمیل نمی کند و درصورت مواجه با مشکل
،از سریعترین راه استفاده نمی کند .وی اعتماد به نفس کافی را با تکیه بر سناریوهای طراحی شده
بدست آورده است .مدیری که بحث سناریو نویس ی را بطور جدی دنبال کرده باشد ،در چنین
شرایطی به سناریوهای مختلف خود رجوع می کند و با فراغ بال راه حل مناسب را بر می گزیند.
سازمانی که روحیه ی سناریو نویس ی در آن جاری باشد طبیعتا ،گرایش مناسبی به سمت برنامه
ریزی استراتژیک دارد .در این مقاله تحقیق را برروی صنایع هوایی اروپا متمرکز کرده بود .طبیعتا با
گستردگی روابط در دنیای امروز ،صنعت حمل و نقل هوایی از مهمترین صنایع روز دنیا محسوب می
شود .از طرف دیگر ناامنی های داخلی و بین املللی که بصورت یک فاکتورجدا ناپذیر از اینگونه
صنایع درآمده است ،همواره اینگونه حمل و نقل ها را با چالش روبرو کرده است.
درواقع سناریو نویس ی و برنامه ریزی استراتژیک کمک می کند چالش های پیش روی صنعت حمل و
نقل هوایی و سایر صنایع ،به ورشکستکی و نابودی این صنایع منجر نشود.
تحلیل مقاله
در ایران هنوز استفاده از برنامه ریزی استراتژی جایگاه خود را پیدا نکرده و اغلب مدیران این
برنامه ریزی را هدر دادن منابع و تشریفاتی می دانند .البته نباید این حقیقت را انکار کرد که هنوز
مراکز معتبر و متخصص که بتوانند برنامه ای دقیق و منطبق با نیازهای هر سازمان طراحی کنند
بسیار کم است .لذا برخی سازمانهای دولتی با واگذاری کار به افراد بی تجربه و غیر متخصص ،
برنامه ای ناکارآ و غیر مفید را دریافت می کنند که عمال برای رفع رجوع کردن بخشنامه های
باالسری در زمینه ی اجرای اینگونه برنامه ها کاربرد دارد .از طرفی بسیار از سازمان ها و شرکت های
خصوص ی با واگذاری کار به افراد غیرمتخصص ،برنامه های غیرکاربردی دریافت کرده اند که
همین امر موجب دلزدگی سازمان ها نسبت به استراتژی شده است.
این تفکر منفی در بدنه ی صنعتی کشور ،موجب شده بسیاری از سازمان ها در مواجه با چالش
های گوناگون که برخی از آنها باتوجه به شرایط کشور ایران شدت نیز یافته است ،به راحتی از
صحنه رقابت حذف شوند و دچار رکود شدید گردند .اما سازمان ها و شرکت هایی که بدرستی نیاز
خود به وجود یک برنامه ریزی استراتژیک را دریافته اند ،این عنصر حیاتی را اجرا کرده و از فواید
آن بهره مند شده اند.
بخش سوم :چند پیشنهاد توسعه و تا حدودی توسعه مقاله
این مقاله دامنه ی گسترده ای از موارد کاربردی را شامل می شود ،اما پیشنهادات من در
مورد توسعه این طرح در کشور ایران است .
الف) بررس ی جامع در مورد جزئیاتی که در سناریو نویس ی برای کشور ایران مورد استفاده
است.
ب) سناریو نویس ی برای صنعت هوایی کشور ایران با توجه به تحریم های پیش رو و اجرای
یک طرح استراتژی جامع برای خروج از چالش های مختلف و اعتمادسازی داخلی
ج) مهمترین وکاربردی ترین پیشنهادی که بنظر می رسد ،بحث سناریوهای آینده انرژی
درجهان است .این موضوع ابعاد گسترده ای به خود گرفته و تحقیقات مختلفی روی آن
در این
انجام شده ( مانند کمپانی شل ) .باتوجه به اینکه در ایران نیز کوشش های کمی
زمینه صورت گرفته لذا بررس ی این سناریوها در ایران موضوع جدید و کاربردی ای می
باشد .در ادامه تا حدودی به توسعه و گسترش این موضوع پرداخته می شود.
هنوز اقدام سیستماتیکی در این جهت نشده است!
واحد های درسی با عنوان تحلیل سناریو های انرژی در دانشکده انرژی
شریف تعریف شده است.
پژوهشکده مطالعات آینده 2پروپژال در این زمینه با موسسه مطالعات بین
المللی انرژی تعریف کرده است.
بقیه سناریو های مطرح شده در حد سخنرانی افراد مطرح در این حوزه
بوده است.
جايگاه انرژي هاي نو و تجديدپذير در سبد انرژي كشور در افق چشم انداز 1404
رشد اقتصادي ،توسعه و پيشرفت اجتماعي و افزايش سطح رفاه نيازمند منابع كافي از حاملهاي
انرژي ميباشد .از طرف ديگر با مالحظه آمار ارائه شده توسط سازمان مديريت و برنامه ريزي
مشاهده ميشود كه در چشمانداز 20سال آينده كشور بخش عمدهاي از توليد ناخالص داخلي كشور
از صادرات حاملهاي انرژي اوليه تامين ميشود .لذا بخش انرژي در چشمانداز 20سال آينده
داراي جايگاه وااليي است و عدم تحقق پيشبينيهاي انجام شده در مورد بخش انرژي در چشمانداز
ميتواند تحقق آرمانهاي تعيين شده در چشمانداز كشور را دچار مشكل و حتي غيرقابل حصول
نمايد.
16
17
جهت بررسي نقش انرژي هاي نو و تجديدپذير در بخش انرژي
كشور در افق سال ،۱۴۰۴ابتدا بر اساس برنامهريزيهاي
سازمان مديريت و برنامهريزي كشور ،دو سناريوي ادامه روند
موجود و رشد سريع براي دوره بيست ساله آينده (-1404
)1384تدوين شده است .سپس ميزان عرضه ،تقاضا ،واردات
و صادرات حامل هاي انرژي در طول دامنه زماني مذكور بر
اساس مطالعات انجام شده در وزارت نيرو تعيين شده است.
سپس با تحليل وضعيت انرژي كشور به تفكيك حامل هاي
انرژي ،جايگاه انرژي هاي نو و تجديدپذير در دو سناريوي
"ادامه روند موجود" و "رشد سريع" مورد تحليل و بررسي
قرار گرفته و راهكارهاي مناسب در خصوص بهره گيري از
انرژي هاي نو و تجديدپذير با هدف تامين انرژي مورد نياز
كشور از راه هاي مناسب ارائه شده است.
سناریوی ادامه روند موجود
پيش بيني میزان توليد ،تقاضا ،صادرات و واردات انرژي كشور تا سال 1404در
سناريوي ادامه روند موجود
18
میزان تقاضاي انرژي كشور در بخشهاي مختلف به تفكيك
حاملهاي انرژي (نمودار تجمعي)
سناریوی ادامه روند موجود
19
سناريوي رشد سريع
در اين سناريو با در نظر گرفتن متغيرهاي موثر بر سيستم
انرژي كشور ،ميزان تقاضا ،توليد ،واردات و صادرات
حاملهاي انرژي كشور در سناريوي رشد سريع تعيين شده
است .مفروضات اين سناريو در جدول ۴ارايه شده است.
20
سناريوي رشد سريع
سناریوی رشد سریع
رشد تقاضای سالیانه تقاضای حامل انرژی در سال 1404در
سناریوی رشد سریع
22
سهم هر یک از حامل های انرژی در سال 1404در سناریوی
رشد سریع
حامل انرژی
رشد سالیانه
حامل انرژی
سهم ( درصد)
گازوئیل
1/81
گازوئیل
9/2
نفت سفید
0/61
نفت سفید
2/5
بنزین
4/5
بنزین
10/82
گاز مایع
2/9
گاز مایع
1/46
نفت کوره
3/8
نفت کوره
5/69
گاز طبیعی
5/8
گاز طبیعی
62/19
ق
بر
5/2
ق
بر
8/1
چالش های به کارگیری انرژی های تجدید پذیر در ایران
مشكالت ورود بخش خصوصي به عرصه توسعه انرژيهاي
تجديدپذير
وجود سوخت ارزان و يارانهاي
نبود يك برنامه جامع و مدون ملي
وجود مشكالت ساختاري
كمبود اعتبارات مورد نياز براي انجام طرحها و پروژهها و تخصيص نداشتن كامل و به
محدود بودن مشاوران و پيمانكاران و ناظران ذيصالح در اين حوزه
23
موانع موجود در جهت عقد قراردادهاي جديد به علت روابط
خاص بينالمللي و نبود دانش و تكنولوژي روز به دليل
تحريمهاي مختلف جهاني
و ...
راهكارها ،راهبردها ،قوانین و سياستهاي الزم براي توسعه انرژيهاي تجديدپذير
حوزهاستراتژيكمطرحدرتوسعهانرژيهايتجديدپذيربراي
تسهيلتدوينيكچارچوبعبارتنداز:
ابزارهاي مالي
ابزارهاي قانوني
توسعه تكنولوژي و باال بردن آگاهي
ظرفيتسازي و آموزش.
24
ابزارهاي مالي
ابزارهای قانونی
توسعه تكنولوژي
افزايش آگاهي ،ظرفيتسازي و آموزش
ابعاد اقتصادي و اجتماعي توسعه انرژيهاي تجديدپذير در كشور
با
تشکر