******** ****** ******* **** * IHR
Download
Report
Transcript ******** ****** ******* **** * IHR
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
مركز مديريت بيماريهای واگیر
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي
2
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
•
چه كساني مديريت بخش سالمت را بعهده گیرند اصلح است؟
•
در حوادث و بالیا چه نوع تأملاتي را پرسنل بهداشتي و درماني تحمل مي نمايند؟
•
چگونگي آمادگي پرسنل بهداشتي درماني در زمان وقوع حادثه
•
آيا پرسنل بهداشتي درماني در زمان وقوع حادثه قادر به ارائه خدمت مي باشند؟
•
مديريت سطح مياني آيا قادر است پوشش كالن در شرایط بحران را عملياتي
سازد؟
•
آيا ضرورت دارد مديريت سطح ملي وارد عمل شود؟
3
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
4
آموخته ها ي قبل از بحران
•
توجه به اخطارهاي سازمان هواشناس ي و
•
پيش بيني چگونگي وقوع بحران و نحوه طراحي
•
يك مديريت جامع در بحث كنترل بيماري
•
آماده باش به كليه عناصر مؤثر در برنامه
•
مبارزه با بحران
•
استفاده از بسته خدمتي
•
طراحي سيستم فراخوان و اعزام بهنگام
•
نیروها به منطقه عملياتي
5
آموخته ها ي قبل از بحران (ادامه)
ارزيابي دپوي امكانات مورد نياز
آماده سازي امكانات آموزش ي و
اطالع رساني در سطح وسيع و استفاده از
كليه پتانسيل هاي موظف
ارزيابي ريسك در حوزه هاي بهداشت با
توجه به شرائط منطقه و پاتولوژي جغرافيائي
پيش بيني خطرات تخريبي تأثیرگذار
منجمله نابودي منابع و امكانات (بعنوان
مثال قطع برق و فاسد شدن مواد
بيولژيك منجمله واكسن)
هدف كلي مدیریت بیماریهای واگیر در بحران :
تامين سالمت و پيشگيري از بروز و گسترش بيماريها
و كاهش عوارض و مرگ و مير ناشي از آنها در
جمعيت آسيب ديده
7
فعاليتهاي اصلي :
-1ارزيابي وضعيت و نظام ثبت مشخصات
-2واكسيناسيون
-3بيماريابي
-4برقراري نظام مراقبت برای ثبت و گزارشدهي بيماریها
)(surveillanceو موارد مرگ و درمان بيماریها
و درنهایت :
-5اجراي مداخالت بهداشتي بر مبناي اطالعات حاصل از مراقبت
بيماریها
8
-1ارزيابي اوليه وبرقراري نظام ثبت مشخصات
تعيین جمعيت ساكن در منطقه (سرشماري)
• شناسايي گروه هاي جمعيتي آسيب پذير(كودكان زيـر يكسال ،زنان
باردار ،ساملندان و…)
• تعيین وضعيت سالمت و الگوي بيماریها در جمعيت ساكن در منطقه
• تعيین محدوده تحت پوشش تيم هاي بهداشتي
• ايجاد ارتباط و هماهنگي بین واحدهاي مختلف ارائه خدمات بهداشتي
درماني
• برآورد سريع نیروي انساني مورد نياز براي ارائه خدمات بهداشتي درماني
9
-2واكسيناسيون
•
•
•
•
•
•
•
برقراري زنجیره سرما براي نگهداري و جابجايي واكسنها
پيش بيني و تامین واكسن مورد نياز
در موارد خاص (آوارگان خارجي) واكسيناسيون كليه كودكان زير پنجسال
عليه پوليو و كليه كودكان 9ماه تا 12ساله عليه سرخك در جمعيت
آسيب ديده.
ارائه خدمات درمان پيشگیري هاري در موارد حيوان گزيدگي
واكسيناسيون روتین كودكان زير پنج سال
توأم زنان باردار
واكسيناسيون مننژيت افراد در تماس با بيمار مننژيتي
10
-3بيماريابي
• بيماريابي فعال در خصوص بيماريهاي سل ،ماالريا ،التور ،اسهال خوني ،
سرخك ،فلج اطفال ،سياه زخم
• بيماريابي فعال در اطرافيان افراد مبتال
•
برقراري هر چه سريعتر آزمايشگاه
• آزمايشهاي تشخيص ي الزم در افراد مشكوك در صورت لزوم با صالحديد پزشك
11
-4برقرارينظام مراقبت وثبت مواردمرگ ومیر
• تهيه ليست بيماريهاي قابل گزارش (برحسب بيماريهاي بومي منطقه)
در نظام مراقبت
• آموزش تعاريف بيماريهاي مورد نظر براي گزارشدهي و چگونگي
تكميل فرم گزارشدهي
• برقراري جريان منظم داده ها از تيم عملياتي تا ستاد مركزي در
وزارت متبوع
12
-4مراقبت و درمان بيماريها
• فراهم نمودن امكان مراقبت و درمان سرپايي بيماريهاي واگیر و غیر واگیر متناسب
با تشخيص پزشك
• پيگیري و مراقبت بيماران جهت تعيین سیر بيماري و نتايج درمان
• ارجاع بيماران به سطوح تخصص ي در صورت لزوم(درمان بستري و)..
13
اجراي مداخالت بهداشتي بر مبناي اطالعات حاصل
از مراقبت بيماریها
• تجزيه و تحليل داده ها و انتشار منظم نتايج آنها
• ثبت وگزارش كليه بيماريهاي مشمول گزارشدهي بصورت روزانه به
ستاد
مبارزه با بيماريهاي شهرستان مربوطه
• گزارش روزانه بيماريهاي مشمول گزارش فوري و يا ساير بيماريها
كه دچارافزايش بروز شده اند از ستاد شهرستان به ستاد استان
و گزارش هفتگي بيماريهاي مشمول گزارش كتبي از ستاد شهرستان
به ستاد استان
14
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
•
اجرائي نمودن آمارگيري نفوس در سطح شهرستانهاي آسيب ديده و نحوه اسكان آسيب ديدگان
•
هدف بند يك :ارائه خدمات بيماريابي صحيح و سريع وپيشگيري از گسترش بيماري هاي مشمول
مراقبت
15
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
• ايجاد تعامل سازنده ميان تيمهاي مبارزه با بيماريها و
بهداشت محيط
• بمنظور جلوگيري از شيوع بيماريهاي منتقله از آب و مواد
غذائي در ابعاد كنترل آب -مواد غذائي – زباله -بهداشت
محيط و بهداشت فردي
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
• ضرورت استقرار يك نظام گزارش گيري فعال و مدنظر
قرار دادن وضعيت سير بيماري ( (Trendبصورت
روزانه.
• ضرورت طراحي يك نظامPHCدر شرائط بحران و اصالح
بخشهائي از سيستم تخريب شده يا غير قابل استفاده
شبكه
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
بهره مندي از فرمهاي جمع آوري اطالعات روزانه و
هفتگي و ماهيانه و انجام آزمايشات مورد نياز
بخصوص آزمايش مدفوع -الم خون محيطي -نمونه
خلط جهت كشف
.aموارد جديد بيماري
.bموارد تزايدي بيماري
18
نظام مراقبت سندرومیک
•
-
این نظام مراقبت در
موارد زیر کاربرد دارد :
حوادث و بالیا
حوادث بیوتروریستی
مراقبت مرزی
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
در جمع آوري اطالعات بيماري هاي ذيل مشمول مراقبت تلقي مي
شوند:
Watery diarrheaبجای وبا
اسهال آبكي
Bloody diarrheaبجای شيگلوز
اسهال خوني
بجای بيماريهای CCHFو ....
تب و خونريزی
Thyphoid
تيفوئيد
Brucellosis
بروسلوز
عفونت حاد تنفسي Acute Respiratory Diseaseبجای آنفلوآنزا
بجای سرخك
Measles
تب و بثورات
Meningitis
مننژيت
Tubeculosis
سل
Malaria
ماالريا
بجای هپاتيت
Sudden jaundice
زردي ناگهاني
20
مشکالت رایج بهداشتی در بحران
مشکالت رایج بهداشتی که در بحران ها برای مردم ایجاد می شود عبارتند
از:
– 1اسکان صدمه دیدگان
– 2بهداشت محیط اردوگاهها
– 3بهداشت مواد غذایی ( تهیه و توزیع و).....
– 4بهداشت آب ( آب های بسته بندی ,یخ و).....
- 5آموزش بهداشت
– 6تجهیزات مورد نیاز برای تجهیزات خواب و پخت غذا
– 7مدیریت پسماندها و مشکالت بهداشتی آن ( نخاله های ساختمانی )
-8دفع غیر بهداشتی مدفوع
– 9مشکالت بهداشتی الشه های حیوانات
– 10مشکالت بهداشتی حیوانات ولگرد
مشکالت رایج بهداشتی در بحران
•
•
•
•
•
•
•
•
•
– مشکالت بهداشتی حشرات و جوندگان
– 12بهداشت خانواده
– 13کنترل عفونت های بیمارستانی
– 14مشکالت بهداشتی جمع آوری فاضالب و دفع آن
– 15ایمنی محل اسکان موقت و .....
– 16آسیب های روانی و مشکالت بهداشت روان آسیب دیدگان
– 17بروز و انتشار انواع بیماری های واگیر ( درمان مبتالیان
بهداشت مصدومین ,واکسیناسیون افراد و ).....
– 18مشکالت واحدهای بهداشت مستقر در مناطق آسیب دیده و ........
– 19بهداشت اماکن عمومی واستفاده از ضد عفونی کننده ها و پاک
کننده ها
فراوان ترين بيماريهايي كه بعد از بروز باليا رخ مي
دهند
• بيماريهاي گوارش ي
• بيمارهاي منتقله توسط حشرات
• بيماريهاي قابل پيشگیري با واكسن در كودكان
• بيماريهاي تنفس ي حاد
23
چه عواملي باعث بروز اين بيماريها در پي وقوع حوادث و بالیا
مي شوند؟
•
•
•
•
•
عدم دسترس ي به آب و مواد غذايي سالم
تراكم جمعيت
جابجايي ناگهاني جمعيت
انهدام سرويس هاي بهداشتي
فقدان برنامه هاي بهداشت عمومي
• نداشتن پوشاك و سرپناه مناسب
24
اصول پيشگیري و مبارزه با بيماريهاي واگیر در پي وقوع
حوادث و بالیا
• توجه به رعايت كليه معيارهاي اوليه بهداشت عمومي
• برقراري سيستم مراقبتي توام با گزارش دهي بموقع و
مناسب و اقدامات كنترلي صحيح
• بررس ي و تحقيق در مورد گزارش موارد مشكوك ,محتمل
و قطعي بيماريها
25
اصول پيشگیري و مبارزه با بيماريهاي واگیر در پي وقوع
حوادث و بالیا
مهمترين بخش تشكيل تيم مراقبت و وجود
برنامه استراتژيك واحد است
26
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
.6اطالع رساني با برنامه هاي آموزشي در رسانه هاي محلي
.7هماهنگي هاي سريع
درون بخشي و فرابخشي بمنظور
رفع مشكالت ذيل:
.a
.b
.c
.d
تخريب راههاي مواصالتي
محدوديت انرژي(قطع برق)
مشكل تأمين آب آشاميدني سالم و كافي
عدم دسترسي به توالتهاي كافي بهداشتي و پراكندگي فراوان هرزآبها
كليه موارد پتانسيل بروز بيماريهاي عفوني منتقله از آب و غذا و قابل انتقال توسط ناقلين را
افزايش ميدهند
27
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
.6توجه ويژه به هرزآبها بدليل خطر شيوع ماالريا و ليشمانيوز در فيلد
بحران
.7آماده سازي يك برنامه فعال مراقبت از بيماريها با ويژگيهاي زير:
.aحداقل شش ماهه
.bداراي Field Assesmentمتوالی توسط سطوح ملي و مياني
.cتداوم برنامه مراقبت تا رسيدن به شرائط قابل قبول از نظر اپيدميولوژي
28
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
•
مراقبت دقيق جهت جلوگيري از همه گيري وبا در كشور و پاسخگوئي در مواقع بروز يك اورژانس
بهداشتي بين المللي طبق مقررات بهداشتي بين المللي IHR
•
توجه به پرديس بزرگ حادثه و ظرفيت سازي مجدد جهت پوشش كامل مراقبت از بيماريها
•
پيش بيني احتمال تكرار حادثه و بستر سازي بمنظور كنترل بيماريها و هماهنگي هاي پيشاپيش و وسيع
فرابخشي و درون بخشي
29
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
• براساس بررسي ها خطر بروز
وبا – ماالريا – تتيفوثيد -
اسهال خوني – ليشمانيوزيس
هپاتيت Aو Eافزايش وتعميق برنامه مراقبت فوق
العاده كارساز خواهد بود.
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
• در كليه حوزه هاي منطقه بحران مديريت سيستم مراقبت از
بيماريها الزم است:
–
ترغيب عوامل بهداشت محيط براي توزيع كلر مادر و اموزش نحوه استفاده از آن در ميان روستائيان
–
گند زدائي محيط و نظارت بر دفع بهداشتي فضوالت انساني
–
اعزام تيمهاي بيماريابي فعال و درمان و استقرار آنها در مناطق حساس بهنگام بروز بيماري هاي دوره اي
(اسهال)
–
توزيع پشه بند آغشته به سم و آموزش نحوه استفاده از آن
–
تقويت بيماريابي ماالريا
31
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
•
تيمهاي عملياتي اعزامي از ساير استانها در مبارزه با بيماريها اثر گذار
هستند به شرط آنكه
–
–
–
•
با يك مديريت طراحي شده وارد فيلد گردند
آرمان مشترك و رهبري واحد را كامالا پذيرا باشند
بيماريهاي بومي و مبارزه با اينگونه بيماريها را بدانند
تيمهاي اعزامي از ديگر مناطق به هيچ عنوان نبايد جايگزين تيمهاي
بومي گرديده و بايستي بشكلي ادغام يافته عمل نمايد
32
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
• .بمنظور اجراي يك برنامه بيماريابي فعال و كنترل
بيماري و ساير ابعاد فعاليت نظام PHCدر منطقه
بحران تأمين امكانات زير فوريت دارد:
• ترابري
• سوخت كا في
• نيروي قوي پوشش دهنده عمليات صحرائي
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
•
•
آب آشاميدني سالم از چالش هاي عمده در روزهاي اول جهت كنترل بيماريهاي
منتقله از آب است كه بهترين گزينه بطري هاي يكبار مصرف آب است
عوامل بروز طغيان بيماريها و گسترش اپيدمي در صورت عدم جبران عبارتند از:
–
–
–
–
–
–
–
–
وسعت تخريب و گستردگي عوارض
قطع راههاي ارتباطي
تأخير در امداد رساني
تخريب وسيع توالتهاي خانگي و پرآكنش هرزآبهاي فراوان در منطقه
ضعف آگاهي افراد
ضعف امكانات انتقال پيام هاي آموزشي
ناكافي بودن نيروي انساني ورزيده
عدم آگاهي به نحوه مديريت بحران
34
مدیریت بیماریهای واگیر در بحران
•
انجام پيشاپيش اقدامات ذيل نتايج
عالي ببار خواهد آورد:
–
–
تعيين اهداف برنامه كنترل و مبارزه با
بيماريها براي بخش سالمت و فرا
بخشي
تقسيم كار و قبول مسئوليتها
•با تشکر