Transcript مدیریت بلایا - شبکه بهداشت و درمان نجف آباد

‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫سر فصل ها‬
‫اپیدمیولوژی بالیا‬
‫مفاهیم و اصطالحات در بالیا‬
‫برنامه های معاونت بهداشت برای بالیا‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫اپیدمیولوژی بالیا‬
http://home.sums.ac.ir/~mora
dij/wp
- ‫مدیریت بحران دکتر‬
‫مرادیان‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫ایران دارای سطح خطر ‪ 8‬از ‪( 10‬بر اساس مرگ ناش ی از بالیا) است‪.‬‬
‫‪Iran‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫‪Source: GAR on Disaster Risk Reduction - 2009‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫نابرابری در اثرات سوء بالیا بر سالمتی‬
‫آسیب بیشتر به گروه های آسیب پذیر (مادران باردار‪ ،‬کودکان‪ ،‬ساملندان‪،‬‬
‫معلولین‪ ،‬بیماران مبتال به بیماری های خاص)‬
‫آسیب بیشتر به مناطق محروم و ‪ SES‬پایین‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫مقاومت پایین ‪ 97‬درصد ساختمان های روستایی کشور در برابر زلزله‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫تجمع جمعیت و توسعه نامتوازن شهری‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
Lebanon: They waking on the 8th floor!
‫چرا مدیریت و کاهش خطر بالیا در حوزه بهداشت عمومی‬
‫نیاز به تقویت و توسعه دارد؟‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫اثرات سوء بالیا بر سالمتی ایرانیان در یک سال‬
‫پیامد‬
‫تعداد‬
‫وقوع مخاطرات طبیعی در سال‬
‫مرگ‬
‫مصدوم‬
‫بار اقتصادی ”فقط مصدومین فیزیکی“‬
‫متوسط ‪ 4‬مورد درسال‬
‫‪ 3000‬نفر‬
‫‪ 9000‬نفر‬
‫حداقل ‪ 8‬میلیارد تومان‬
‫‪ 1.5‬میلیون نفر‬
‫نسبت پناهندگان به کل جمعیت‬
‫‪ 14‬در ‪1000‬‬
‫جمعیت تحت تاثیر‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫شاخص های مدیریت و کاهش خطر بالیا در سطح کشور‬
‫‪%8‬‬
‫آمادگی خانوار برای بالیا‪:‬‬
‫‪%22‬‬
‫ایمنی کلی واحدهای بهداشتی در برابر بالیا‪:‬‬
‫– آمادگی عملکردی واحدهای بهداشتی در برابر بالیا‪:‬‬
‫‪%21‬‬
‫– ایمنی غیرسازه ای واحدهای بهداشتی در برابر بالیا‪:‬‬
‫‪%31‬‬
‫– ایمنی سازه ای واحدهای بهداشتی در برابر بالیا‪:‬‬
‫‪%14‬‬
‫سطح ایمنی واحدهای بهداشتی در برابر بالیا‪:‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫‪ 3‬از ‪10‬‬
‫فراوانی وقوع مخاطرات طبیعی که منجر به آسیب به مراکز بهداشتی‬
‫طی سال ‪ 1380‬تا ‪1390‬شده اند‬
‫‪25‬‬
‫‪20‬‬
‫‪y = 1.1545x + 3.8909‬‬
‫‪15‬‬
‫‪10‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪2011‬‬
‫‪2010‬‬
‫‪2009‬‬
‫‪2008‬‬
‫‪2007‬‬
‫‪2006‬‬
‫‪2005‬‬
‫‪2004‬‬
‫‪2003‬‬
‫‪2002‬‬
‫‪Ardalan A, Yusefi H, Roohi N, et al. A survey on natural hazards impacts on PHC facilities.‬‬
‫‪Deputy of Public Health, MOH&ME‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫‪2001‬‬
‫نمودار مقایسه ای واحدهای بهداشتی آسیب دیده از بالیا به تفکیک نوع واحد‬
‫‪600‬‬
‫‪500‬‬
‫‪400‬‬
‫‪300‬‬
‫‪200‬‬
‫‪100‬‬
‫‪0‬‬
‫شبكه بهداشت‬
‫مركز بهداشت‬
‫شهرستان‬
‫مركز بهداشتي درماني‬
‫شهري‬
‫پايگاه بهداشت‬
‫مركز بهداشتي درماني‬
‫روستايي‬
‫خانه بهداشت‬
‫‪6‬‬
‫‪0‬‬
‫‪61‬‬
‫‪48‬‬
‫‪93‬‬
‫‪485‬‬
‫سال ‪( 1391‬تعداد)‬
‫‪7‬‬
‫‪15‬‬
‫‪69‬‬
‫‪62‬‬
‫‪76‬‬
‫‪563‬‬
‫سال ‪(1392‬تعداد)‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫خانه بهداشت‪ -‬زلزله آذربایجان ‪1391‬‬
‫واحد بیماری های واگیر شنبه‪ :‬زلزله بوشهر‪1392 -‬‬
‫سطح خطر تسهیالت بهداشتی در برابر بالیا‬
Component
Score
Hazard probability
0.70
Functional readiness
33.6
Nonstructural vulnerability
70.8
Structural vulnerability
88.0
Risk score
0.3
Risk class
7
Risk score
(minimum)
Risk score
(maximum)
10
0/80
1/00
9
0/60
0/79
8
0/40
0/59
7
0/20
0/39
6
0/00
0/19
5
-0/20
-0/01
4
-0/40
-0/21
3
-0/60
-0/41
2
-0/80
-0/61
1
-1/00
-0/81
Risk class

‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫آمادگی عملکردی تسهیالت بهداشتی در برابر بالیا‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫آسیب پذیری غیرسازه ای تسهیالت بهداشتی در برابر بالیا‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫اثربخش ی مداخالت مبتنی بر نظام شبکه بر آمادگی خانوارها در برابر بالیا‬
Source: Ardalan A, Mowafi H, Malekafzali H, et al. Effectiveness of a primary health care program on urban and rural
‫کاهش خطر بالیا‬
‫دفتر مدیریت و‬
community disaster preparedness, I.R.Iran: A Community intervention trial. DMPHP
[Accepted]
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫چارچوب قانونی‬
‫آیین نامه کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه و کمیته های تخصص ی آن (کمیته‬
‫بهداشت)‬
‫نقشه راه نظام سالمت در حوزه مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫نقشه تحول نظام سالمت‬
‫برنامه پنجم توسعه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫زمینه آموزش و پیشرفت تحصیلی نیروی انسانی‬
‫مدیریت و کاهش خطر بالیا در کشور‬
‫سطح ‪3‬‬
‫سطح ‪2‬‬
‫سطح ‪1‬‬
‫• ‪ PhD‬سالمت در حوادث‬
‫و بالیا‬
‫• کارشناس ی ارشد سالمت‬
‫در حوادث و بالیا‬
‫• دوره های آموزش ی کوتاه‬
‫مدت مانند ‪ DHMR‬و‬
‫غیره‬
‫• ‪ MPH‬بالیا‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫مفاهیم و اصطالحات در بالیا‬
‫‪Disaster‬‬
‫ا‬
‫بال حادثهای است که معمول به شکل ناگهانی رخ میدهد و‬
‫عملکرد جامعه را مختل کرد و صدمه و آسیب وارد می‬
‫نماید‪ .‬بعالوه تطابق یا پاسخ مناسب به آن فراتر از‬
‫ظرفیتهای جامعه است‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫فوریت )‪ :(Emergency‬رویدادی است که مدیریت آن‪ ،‬فرآیند یا امکاناتی غیر از مدیریت‬
‫جاری را میطلبد‪.‬‬
‫بال (‪ :)Disaster‬از هم گسیختگی عملکرد یک جامعه یا اجتماع که منجر به آسیب گسترده‬
‫انسانی‪ ،‬مواد‪ ،‬اقتصادی یا محیطی می شود و پاسخ به آن فراتر از طرفیت آن جامعه است‪.‬‬
‫فاجعه )‪ :(Catastrophe‬بالترین سطح فوریت نسبت به تحمل جامعه است‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫نمای شماتیک ارتباط فوریت‪ ،‬بال و فاجعه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫مخاطره )‪(Hazard‬‬
‫رویدادی فیزیکی‪ ،‬پدیده یا فعالیت انسانی بالقوه خسارت زا (نه‬
‫بالفعل) که ممکن است سبب تلفات جانی‪ ،‬ایجاد صدمات‪ ،‬خسارت‬
‫به دارایی‪ ،‬از هم گسیختگی اجتماعی و اقتصادی یا تخریب محیط‬
‫زیست شود‪.‬‬
‫هر مخاطره با توجه به شدت و یا بزرگی‪ ،‬فراوانی و طول مدت‬
‫مخاطره‪ ،‬وسعت منطقه تحت تاثیر‪ ،‬سرعت شروع مخاطره‪،‬‬
‫پراکندگی و فواصل زمانی وقوع آن مشخص می شود‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫انواع مخاطره‬
‫طبیعی‪ :‬الف) با منشأ زمینی مانند زلزله‪ ،‬آتشفشان‪ ،‬سونامی ب) با منشا آب و هوایی‬
‫مانند طوفان‪ ،‬سیل‪ ،‬رانش زمین‪ ،‬خشکسالی‪ ،‬و ‪ ..‬ج) با منشا زیستی مانند حمله جوندگان‬
‫و اپیدمی‬
‫انسان ساخت‪ :‬مخاطراتی هستند که بدلیل خطای عمدی یا غیرعمدی انسان ایجاد می‪-‬‬
‫شوند‪ ،‬مانند آتش سوزی‪ ،‬نشت مواد مخاطرهزا‪ ،‬آلودگی آزمایشگاهی و صنعتی‪ ،‬فعالیت‬
‫های هسته ای و رادیواکتیو‪ ،‬زباله های سمی‪ ،‬حوادث حمل و نقل‪ ،‬انفجار‪ ،‬آتش سوزی‪،‬‬
‫بمب گذاری‪ ،‬ترور و غیره‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫آسیب پذیری )‪(Vulnerability‬‬
‫آسیب پذیری شرایطی است که باعث می شود یک جامعه در برابر اثرات سوء یک مخاطره‬
‫تاثیرپذیر شده و آسیب ببیند‪ .‬این شرایط می توانند فیزیکی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬محیطی و یا‬
‫مربوط به فرآیندهای مدیریتی باشند‪.‬‬
‫آسیب پذیری سازه ای‪ :‬مثل مقاوم نبودن دیوارها و ترک داشتن سقف ها‬
‫آسیب پذیری غیرسازه ای‪ :‬اجزا غیرسازه ای در یک ساختمان شامل تاسیسات‪ ،‬تجهیزات و‬
‫دکوراسیون است‪ .‬سیاست ها‪ ،‬برنامه ها‪ ،‬دستورالعمل ها و سامانه هشدار اولیه را نیز گاهی در‬
‫این گروه تقسیم بندی می کنند‪ .‬آسیب پذیری در این بخش مثل محکم نبودن کمد به دیوار‪،‬‬
‫فرسوده بودن سیم های برق‪ ،‬بسته بودن مسیرهای خروج اضطراری و غیره‬
‫آسیب پذیری فردی‪ :‬مثل ساملند بودن‪ ،‬باردار بودن‪ ،‬کودک بودن‪ ،‬معلول بودن و بیمار بودن‬
‫آسیب پذیری عملکردی‪ :‬مثل نداشتن برنامه تخلیه‪ ،‬نداشتن کیف اضطراری و غیره‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫ظرفیت )‪(Capacity‬‬
‫ظرفیت عبارت است از ویژگی هایی که پس از وقوع یک بالیا به ما‬
‫امکان پاسخ بهتر و سریعتر را می دهند‪ .‬به عبارت دیگر تركيبي از تمامی‬
‫نقاط قوت و منابع در دسترس يك جامعه‪ ،‬اجتماع يا سازمان كه‬
‫بتواند سطح خطر يا اثرات سوء یک مخاطره را كاهش دهد‪.‬‬
‫مثال‪ :‬تمرین قبلی‪ ،‬ذخیره مواد و ملزومات‪ ،‬داشتن وسایل ارتباطی‬
‫مناسب‪ ،‬تیم های پاسخ سریع و ‪...‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫تاب آوری ‪Resilience‬‬
‫اين واژه به توانايى مقاومت‪ ،‬پذيرش‪ ،‬انطباق و بازيابى به موقع و موثر يك‬
‫سامانه‪ ،‬جامعه يا اجتماع مواجهه يافته با اثرات سوء يك مخاطره‪ ،‬از‬
‫طريق حفظ و ترميم ساختارها و عملكردهاى پايه و اساس ی اطالق مى‬
‫شود‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫خطر (‪)Risk‬‬
‫‪ ‬عبارت است از احتمال آسیب دیدن در صورت وقوع یک "مخاطره" در سطح‬
‫مشخص ی از "آسیبپذیری" و "ظرفیت"‪ .‬انواع آسیب عبارتند از‪ :‬جانی‪ ،‬مالی و‬
‫عملکردی‪ .‬خطر بر اساس معادله زیر در تعامل است با مواجهه با مخاطره‪،‬‬
‫سطح آسیب پذیری و ظرفیت‪:‬‬
‫ظرفیت ‪ /‬مخاطره * آسیب پذیری = خطر‬
‫آسیب پذیری باال و ظرفیت کم‪ ،‬یک فوریت را به بال تبدیل می کند‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫تعریف مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫"مدیریت و کاهش خطر بالیا در نظام سالمت فرآیندی است منظم‬
‫به منظور بهره مندی حداکثری از ظرفیت های سازمانی‪ ،‬اجرایی و‬
‫مهارتی با هدف به حداقل رساندن پیامدهای سوء سالمتی‬
‫مخاطرات طبیعی و انسان ساخت در سطح جامعه و تسهیالت و‬
‫منابع سالمت از طریق پیشگیری از مخاطرات و کاهش آسیب‪ ،‬ارتقاء‬
‫آمادگی‪ ،‬پاسخ به موقع و بازیابی با رویکرد توسعه پایدار"‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫فازهای مدیریت بالیا‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫پیشگیری‬
‫عبارت است از فعالیت هایی که برای اجتناب کامل از وقوع آثار ناگوار مخاطرات‬
‫انجام می گیرند و روش هایی که برای به حداقل رسیدن بالیای محیطی ‪ ،‬فناورزاد و‬
‫زیستی مرتبط به کار گرفته می شوند‪ .‬بسته به قابلیت اجرای فنی و اجتماعی و‬
‫مالحظات هزینه‪ /‬فایده‪ ،‬سرمایه گذاری بر اقدامات پیشگیرانه‪ ،‬در مناطقی که‬
‫ا‬
‫مکررا تحت تأثیر بالیا هستند‪ ،‬توجیه مناسب خواهد داشت‪ .‬در زمینه اگاهی و‬
‫آموزش های عمومی مرتبط با کاهش خطر بال‪ ،‬تغییر نگرش و رفتار منجر به توسعه‬
‫"فرهنگ پیشگیری" می شود‪.‬‬
‫پیشگیری یعنی جلوگیری از عدم وقوع مخاطره یا عدم مواجهه با آن‬
‫پیشگیری و کاهش آسیب را گاها در یک فاز تقسیم بندی می کنند‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫کاهش خسارت‬
‫اقدامات سازه ای و غیرسازه ای که برای محدودسازی آثار ناگوار‬
‫مخاطره های طبیعی ‪ ،‬تخریب زیست محیطی و مخاطره های‬
‫فناورزاد اجرا می شوند‪.‬‬
‫چنانچه نتوانیم از وقوع یک مخاطره جلوگیری کنیم و یا مواجهه با‬
‫آن غیرقابل اجتناب باشد‪ ،‬مجبور به انجام اقدامات کاهش آسیب‬
‫هستیم‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫آمادگی‬
‫عبارتست از فعالیت ها و اقداماتی که پیشاپیش برای اطمینان از‬
‫پاسخ موثر به آثار سوء مخاطره ها انجام می گیرند‪ .‬در این فاز دو‬
‫اقدام مهم انجام می گیرد‪:‬‬
‫‪ )1‬استقرار سامانه هشدار اولیه‬
‫‪ )2‬تدوین برنامه آمادگی‪ .‬آموزش و تمرین اجزای اصلی برنامه آمادگی‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫پاسخ ‪ /‬امداد‬
‫عبارت است از تأمین کمک رسانی یا انجام مداخالت حین یا‬
‫بالفاصله بعد از یک بال به منظور حفظ جان و تامین نیازهای‬
‫حداقل و پایه مردم آسیب دیده‪ .‬پاسخ‪/‬امداد می تواند فوری‪،‬‬
‫کوتاه مدت یا طولنی مدت باشد‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫بازیابی‬
‫شامل بازسازی و توانبخش ی (جسمی‪ ،‬روانی و اجتماعی) بوده و‬
‫عبارت از تصمیم ها و اقداماتی است که پس از وقوع بال برای‬
‫بازگرداندن جامعه آسیب دیده به وضعیت قبل یا وضعیت ارتقا‬
‫یافته انجام می گیرند‪ ،‬ضمن اینکه اقدامات لزم برای کاهش خطر‬
‫بال را نیز تشویق و تسهیل می کنند‪ .‬بازیابی‪ ،‬فرصتی برای توسعه‬
‫پایدار و به کارگیری اقدامات کاهش خطر بالیا را فراهم می کند‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫برنامه های معاونت بهداشت برای بالیا‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫وزرات بهداشت درمان و آموزش پزشکی‬
‫دبیرخانه کارگروه بهداشت و درمان در حوادث غیرمترقبه‬
‫کمیته درمان‬
‫کمیته بهداشت‬
‫کمیته دارو و تجهیزات‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫واحد مديريت و كاهش خطر باليا‬
‫شروع فعالیت‪ :‬سال ‪1389‬‬
‫مسئولیت کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه در ساختار مدیریت بحران‬
‫وزارت بهداشت و کشور‬
‫همکاری با مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی و ‪ EOC‬وزارت بهداشت‬
‫همکاری با مراکز و دفاتر معاونت یهداشت‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫حیطه کاری مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫در معاونت بهداشت‬
‫ارتقای آمادگی و کاهش آسیب پذیری در برابر بالیا در‪:‬‬
‫‪ 24000‬مرکز بهداشتی درمانی کشور‬
‫‪ 78‬میلیون جمعیت عمومی کشور‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫گروه های هدف برنامه‬
‫• بر اساس این تعریف مفهومی‪ ،‬نظام سالمت دارای چهار گروه هدف‬
‫یا بهره مند )‪ (Target or Beneficiary‬می باشد‪:‬‬
‫‪)1‬جمعیت عمومی‬
‫‪ )2‬کارکنان بهداشتی درمانی‬
‫‪ )3‬تسهیالت بهداشتی درمانی (سازه ای وغیرسازه ای)‬
‫‪ )4‬برنامه های بهداشتی درمانی‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫ابعاد مدیریت و کاهش خطر بالیا در حوزه‬
‫بهداشت‪ ،‬جمعیت و خانواده‬
‫نظام سالمت‬
‫– آسیب پذیری تسهیالت ارائه خدمت‬
‫– آمادگی عملکردی پرسنل‬
‫جمعیت عمومی‬
‫– آسیب پذیری جمعیت عمومی‬
‫– آمادگی عملکردی جمعیت عمومی‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫رویکردهای روزآمد نظام سالمت‬
‫رویکرد مشارکت بین بخش ی در برگیرنده تمام مخاطرات و تمام جنبه های سالمت‬
‫)‪(Inter-disciplinary, All-hazards whole-health approach‬در‬
‫تمام فازهای مدیریت بالیا و فوریتها اعم از پیشگیری و کاهش آسیب‪ ،‬آمادگی‪،‬‬
‫پاسخ و بازیابی‬
‫رویکرد پیش فعال نظام سالمت به مدیریت و کاهش خطر بالیا ‪(Proactive‬‬
‫)‪approach of health system to Disaster risk management‬‬
‫توجه به مخاطرات با تواتر بال و شدت کم یا ‪ .Extensive‬این واژه در مقابل‬
‫مخاطرات با تواتر کم و شدت بال یا ‪( Intensive‬مانند زلزله بم) مطرح است‪.‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫الف) قبل از وقوع بالیا )‪(Mitigation and Preparedness‬‬
‫ارزیابی آسیب پذیری و آمادگی تسهیالت و منابع بهداشتی‬
‫اجرای اقدامات کاهش آسیب پذیری و ارتقای آمادگی تسهیالت و منابع بهداشتی‬
‫جلب مشارکت عمومی برای اجرای برنامه های سالمت‪-‬محور کاهش خطر بالیا‬
‫آگاه سازی عمومی درباره راهکارهای ارزیابی و کاهش خطر بالیا‬
‫تدوین برنامه پاسخ هماهنگ و موثر با مشارکت سایر بخش ها‬
‫ذخیره سازی لوازم و ملزومات ارایه خدمت بهداشتی اولیه در فاز پاسخ‬
‫استقرار فرآیند سامانه هشدار اولیه مخاطرات در تسهیالت بهداشتی‬
‫اجرای برنامه های آموزش تخصص ی برای مدیران و کارکنان بهداشتی‬
‫اجرای تمرین های آمادگی بالیا در تسهیالت بهداشتی و جامعه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫ب) در زمان وقوع بالیا )‪(Response‬‬
‫ارزیابی سریع آسیب ها و نیازهای تسهیالت بهداشتی و جامعه‬
‫ارزیابی مستمر نیازهای بهداشتی جمعیت آسیب دیده‬
‫ارایه مراقبت های بهداشتی اولیه هماهنگ‪ ،‬به موقع و موثر‬
‫پایش و ارزشیابی اثربخش ی ارایه مراقبت های بهداشتی اولیه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫ج) پس از وقوع بالیا )‪(Recovery‬‬
‫تدوین برنامه بازیابی تسهیالت بهداشتی با رویکرد توسعه پایدار‬
‫بازسازی تسهیالت و بازتوانی برنامه های بهداشتی آسیب دیده‬
‫مشارکت در تدوین و اجرای بازتوانی روانی‪-‬اجتماعی جامعه‬
‫پایش و ارزشیابی اقدامات فاز بازیابی بالیا‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫اقدامات واحد مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫در حوزه معاونت بهداشت‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫پیشرفت ایجاد زیر ساخت عملیاتی‬
‫در دانشگاه های علوم پزشکی کشور‬
100
Appointment of DRR
coordinator
100
Inter-sectoral
activities
80
80
Unit establishment
60
60
40
Intra-sectoral
activities
Appointment of unit
head
20
0
42
40
20
Training of unit staff
Physical space
0
Human resource
Equipment
0
2010
2012
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫ادغام مدیریت و کاهش خطر بالیا در نظام شبکه‬
91 ‫ دانشگاه علوم پزشکی کشور در سال‬10 ‫ابالغ پایلوت برنامه در‬
PHC facilities and resources
• Facility HVA
• Training and exercise
• Vulnerability reduction
• EOP development and
implementation
General population
• Household disaster
readiness and education
Finance
Logistic
Human resource
Disaster Management Cycle:
Mitigation, Preparedness, Response, Recovery
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫تعریف شاخص های مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫در سامانه اطالعات نظام سالمت‬
‫میزان مرگ و صدمات‬
‫میزان آمادگی خانوار‬
‫میران آمادگی تسهیالت بهداشتی درمانی‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫برنامه ثبت پیامدهای بالیا بر تسهیالت و برنامه های بهداشتی اولیه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫لطفا این پرسشنامه را پر کنید و امتیاز‬
‫آن را ببینید !!!‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫نقشه خطر منزل خود را به ترتیب‬
‫شکل مقابل رسم کنید‪.‬‬
‫محتویات‬
‫کیف اضطراری‬
‫محتویات‬
‫کارت اضطراری‬
‫‪....‬‬
‫‪....‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫نقشه خانه‬
‫به ترتیب رسم کنید (تصور کنید خانه را از بال بدون سقف می‬
‫بینید)‪:‬‬
‫‪ -1‬دیوار دور خانه‬
‫‪ -2‬درب ورودی‬
‫‪ -3‬دیوارهای آشپزخانه‪ ،‬اطاق ها‪ ،‬هال‪ ،‬سرویس و ‪...‬‬
‫‪ -4‬نقاط خطر با ضربدر )×( قرمز‬
‫‪ -5‬نقاط امن برای پناه گرفتن با بعالوه )‪ (+‬سبز‬
‫‪ -6‬سعی کنید نقاط خطر را بر طرف کنید و آنرا تبدیل به بعالوه‬
‫)‪ (+‬آبی کنید‪.‬‬
‫تاریخ های‬
‫مانور خانواده‬
‫‪....‬‬
‫‪....‬‬
‫افراد آسیب پذیر خانوار‬
‫‪....‬‬
‫‪....‬‬
‫تلفن های ضروری‬
‫‪....‬‬
‫‪....‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫برنامه های اصلی مدیریت و کاهش خطر بالیا در حوزه‬
‫بهداشت‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫الف) فاز قبل از وقوع بالیا‪:‬‬
‫اجرای برنامه ارزیابی خطر و ایمنی مرکز در برابر بالیا )‪(SARA‬‬
‫اجرای برنامه کاهش آسیب پذیری فیزیکی مرکز در برابر بالیا )‪(SNS‬‬
‫ارزیابی و آموزش خانوارها برای بالیا )‪(DART‬‬
‫تدوین و اجرای برنامه آمادگی مرکز برای بالیا )‪(EOP‬‬
‫ب)فاز بعد از وقوع بالیا‪:‬‬
‫اجرای برنامه نظام مراقبت بالیا(‪)DSS‬‬
‫اجرای عملیات پاسخ بهداشتی به بالیا بر اساس ‪ EOP‬تدوین شده در فاز "الف"‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬
‫‪79‬‬
‫دفتر مدیریت و کاهش خطر بالیا‬
‫کمیته بهداشت کارگروه سالمت در حوادث غیرمترقبه‬