نقش کمیته حسابرسی شرکت ها درشفافیت اطلاعات
Download
Report
Transcript نقش کمیته حسابرسی شرکت ها درشفافیت اطلاعات
1
ارزش و نیاز به حسابرسان چه مستقل و چه داخلی امروزه بر
هیچکس پوشیده نیست.
قضاوت حرفه ای حسابرسان در عملیات تجاری و یا خدماتی شرکت
ها و یا ساختار های دیگر یک نوع اعتماد و اطمینان به
گزارشات مالی آنها در یک اقتصاد وسیع تر و یا حتی بین
المللی ایجاد کرده است.
مشاوره حرفه ای حسابرسان ،عملیات روزمره این شرکت ها را
بهبود بخشیده ،و ارزش های افزوده ای به آنها داده است.
همچنان همگی بر این عقیده هستند که حسابرسان ارزش ها و
مزایای نامشهود دیگری از جمله بهبود بخشیدن به سیستم های
مالی،
عملیاتی
و
جلوگیری
از
تقلبات
ایجاد
کرده
تا
نقطه
ولی ما باز هم بر این باور هستیم که حرفه حسابداری و حسابرسی
چه
مستقل
بهبودبخشی
و
چه
داخلی
نیازی
بیشتر
به
این خدمات و ارزش ها بخصوص
شناسایی،
ترویج
و
در این دوران عدم
اعتماد و اطمینان اقتصاد کنونی دارد.
شکی نیست ارزش های حرفه ای حسابرسان رابطه بسیار نزدیکی با
کیفیت حرفه ای و کاری آنها دارد.
اگر کیفیت کاری و حرفه ای آنها پائین آید ارزش حرفه ای آنان
نیز کاهش می یابد و بالعکس خدمات ارائه شده با کیفیت باالتر،
ارزش های حرفه ای بیشتری به این گروه به ارمغان می آورد.
نقش کمیته های حسابرسی در باال بردن ارزش ها و کیفیت کارائی
حسابرسان کلیدی است.
هیات مدیره و کمیته های حسابرسی در تدوین و طراحی یک سیاست
نظارتی
برای
اطمینان
در
اجرای
فعالیت
های
کلیدی
و
اصلی
سازمان و برقراری و تقویت خطوط شفاف و روشن مسئولیت ها و
پاسخگوئی در سراسر سازمان نیاز به داشتن حسابرسان مستقل و
داخلی و با کیفیت می باشند.
در ایران نیز همانند کشورهای پیشرفته نقش اینگونه کمیته های
حسابرسی را در مورد نظارت بر استقالل حرفه ای حسابرسان ،کار
5
کمیته های حسابرسی یک نقش کلیدی در تقاطع مدیریت ،حسابرسان
مستقل ،حسابرسان داخلی و دیگر اعضای هیات مدیره ایفا می
کنند.
گسترش رسوائی های مالی جدید ،قوانین و مقررات پی در پی ارکان
مختلف دولتی از جمله بورس و غیره ،مسئولیت های جدیدی را بر
عهده کمیته حسابرسی قرار داده است.
6
امروزه براحتی می توان اثرات منفی رسوائی های جدید را با
اعتماد سازی و اطمینان بخشی حسابرسان مستقل و یا داخلی را
احساس کرد.این عدم اعتماد را می توان در زیر خالصه کرد:
7
نظام راهبری به عنوان فرآیندی است که توسط هیات مدیره و به
منظور تفویض اختیارات ،هدایت در راستای دستیابی به هدف های
سازمان تدوین می شود.
نظام راهبری ،مسئولیت نهایی هیات مدیره است.این مسئولیت
همواره توسط کمیته های منتخب هیات مدیره مانند کمیته حسابرسی
انجام می شود.
نقش سنتی کمیته حسابرسی بیشتر در زمینه نظارت ،مشاوره و
توصیه به مدیران در انتخاب و تصویب حسابرسان مستقل بوده.
ولی امروزه این کمیته وظایف و مسئولیت های بیشتری را به عهده
8
امروزه
کمیته
های
حسابرسی
با
به
عهده
گرفتن
وظایف
و
مسئولیت های جدید سعی در ایفای این وظایف با ایجاد محیطی
با اطمینان و اعتماد ،در نقش مدیریت ،کارآمدی حسابرسان
داخلی ،استقالل و صالحیت حسابرسان مستقل دارند.
اطمینان یابی از مسئولیت کسانی که در ایجاد گزارش های مالی
و آنهایی که در طراحی ،بکاربری و نگاهداری کنترل های داخلی
بهره گرفته اند تا مطمئن شوند که به نقش اساسی خود واقف می
باشند.
بکارگیری و یا استفاده از نظرات حرفه ای حسابرسان مستقل و
یا داخلی و مشاورت کارشناسان برون و یا درون سازمانی.
9
این اضافه گویی نیست که بحران های جدید مالی و اقتصادی،
رسوائی های کنونی و نوسانات اقتصادی متعاقب آن منجر به بی
ثباتی و عدم اطمینان به عملیات شرکتی شده است بار سنگین تری
بر روی شانه های اعضا کمیته حسابرسی گذاشته است.
امروزه سازمان ها و شرکت ها وقتی که با مسائل مختلف و پیچیده
ای مواجه می شوند ،روی به کمیته حسابرسی کرده و از آنها کمک
می خواهند.
10
به طور کلی وظایف کمیته حسابرسی عالوه بر نظارت بر یک سری
عملیات حسابرسی و تخمینی های حسابداری و در میان وظایف دیگر
می بایست.
11
از دیگر وظایف کمیته حسابرسی ،ارزیابی فرآیند و عملکرد
حسابرسان مستقل و داخلی می باشد و اینکه حسابرسان داخلی و
مستقل متمم یکدیگر باشند.البته در مواقعی و بسته به موقعیت
شرکت حسابرسان مستقل می توانند از حسابرسان داخلی برای
تسریع عملیات حسابرسی کمک بگیرند.
کمیته حسابرسی باید بر عملکرد حسابرسان داخلی نظارت داشته
و بتوانند تعیین نمایند که آیا عملیات حسابرسان داخلی بر
طبق استاندارد های مورد قبول انجمن حسابرسان داخلی بوده و
آیا کیفیت عملیات آنها هر چند مدتی توسط کارشناسان حرفه ای
12
ارزیابی شده است.
حسابرسی داخلی ،یک فعالیت مستقل و بی طرفانه اطمینان بخش و
مشاوره ایست که به منظور ایجاد ارزش افزوده و بهبود عملکرد
یک سازمان ،طراحی و اجرا می شود.حسابرسی داخلی ،سازمان را
در دستیابی به هدف هایش از طریق برقراری رویکردی سیستماتیک و
نظام مند برای ارزیابی و بهبود اثر بخشی فرآیند های مدیریت
ریسک ،کنترل و نظام راهبری یاری می دهد.
این استاندارد حسابرسی ،واحد حسابرسی داخلی را ملزم می سازد
تا ارزیابی ها و پیشنهاد های مناسب خود را در ارتباط با
بهبود و گسترش فرآیند نظام راهبری و در اجرای هدف های خود در
موارد زیر تهیه و گزارش نماید.
•
ارتقا و اعتالی مناسب فرهنگ اخالق و ارزش های درون سازمان
•
حصول اطمینان از عملکرد موثر و کارآمد سازمانی مدیریت و
پاسخگوئی
13
ارتباط و انتقال اطالعات مربوط به ریسک ها و کنترل به رده
•
چگونه کمیته حسابرسی می تواند مطمئن شود که تمامی قوانین و
مقررات و استاندارد های الزم را می داند و آنها را دنبال می
نماید؟
آیا بر این عقیده هستید که کیفیت واحد حسابرسی داخلی به صورت
برون سازمانی ارزیابی شود؟
آیا
بر این عقیده هستید که کمیته حسابرسی و دیگر اعضای هیات
مدیره باید دسترسی به مرجع مستقل حقوقی ،حسابداری و حسابرسی
مستقل را داشته باشند؟
14
طنین صدای مدیریت پیامی است که توسط مدیران ارشد سازمان به
صورتی داده می شود که حدود انتظارات خود از کارمندان را بیان
نموده ،تا آنها آئین رفتاری و اخالقی سازمان خود را به درستی
رعایت کنند.
15
عملیات حسابرسی داخلی باید طراحی ،پیاده سازی و اثر بخشی
اهداف اخالقی و عملیات مربوطه سازمان را ارزیابی نمایند.
16
17
•
شما چگونه می توانید این اطمینان را بدست آورید که کارکنان
سازمان قابل اعتماد می باشند؟
•
چگونه می توانید ارزیابی نمایید که سازمان شما در یک محیط
سالم و با فرهنگ اخالقی مناسب فعالیت می کند؟
•
معیارهای سازمانی در مورد تقلب و حوادث غیر اخالقی چگونه
عمل می نماید؟
•
آموزش های رفتاری حرفه چگونه انجام میگیرد و تا چه حد قوی
و مناسب است؟
• چگونه سیستم های گزارشگری شما فعالیت کرده و گزارشات
رسیدگی می شود؟
18
بعضی از عوامل مربوط به شفافیت را می توان به صورت زیر خالصه
کرد:
به صورتی نوشته شده باشد که در حد فهم خوانندگان و استفاده
کنندگان آن باشد.
قابل اعتماد بوده ،صحیح و بدرستی تدوین شده باشد.
19
با کاملیت و تمامیت کافی و قابل مقایسه با اطالعات مشابه
•
چگونه می توانید مطمئن شوید که گزارشات مالی سازمان تحت
نظارت شما از شفافیت کامل برخوردار بوده؟
•
آیا این گزارشات چه درون و
یا برون سازمانی به صورت کامل،
مناسب ،مرتبط و قابل استفاده ذی نفعان تدوین و انتشار
یافته است؟
•
آیا ذی نفعان شناخته شده و یا نشده سازمان شناسایی شده و
مسئولیت آنها به شخص و یا اداره ای واگذار گردیده است؟
20
استاندارد
2120
انجمن
حسابرسان
داخلی
با
عنوان
مدیریت ریسک مقرر می دارد که عملیات حسابرسی داخلی
باید شامل ارزیابی اثربخشی فرآیند های مدیریت ریسک
و کمک به بهبود و گسترش آن باشد.
از جمله نقش های کلیدی حسابرسی داخلی حصول اطمینان
از کارکرد فرآیند های مدیریت ریسک ،ارزیابی صحیح و
گزارشگری شفاف از ریسک های کلیدی می باشد.
21
"استاندارد 2010انجمن حسابرسان داخلی با عنوان برنامه ریزی
وضعیت ها مقرر می دارد که حسابرسی داخلی باید برنامه های
مبتنی بر ریسک را به منظور تعیین اولویت های فعالیت های
حسابرسی داخلی مناسب ،سازگار با هدف های سازمان تعیین
نماید".
22
oشما چگونه و بر چه ضوابطی می توانید اطمینان حاصل کنید که
ریسک های موجود در سازمان را به درستی شناسایی و مدیریت
کرده اید؟
oآیا ریسک های موجود و مربوط به برنامه ریزی ،عملیاتی و
گزارشگری به درستی ارزیابی ،تطابق و مدیریت شده است و
فرآیندهای مدیریت ریسک اثربخشی می باشد؟
oآیا مسئولیت مدیریت ریسک در سازمان شما به عهده اشخاصی است
که دارای مهارت حرفه ای الزم را دارا می باشند؟
23
هدف از یک نظام صحیح راهبری فناوری اطالعات به این معنا است
که فناوری اطالعات سازمان با فعالیت ها و تحقق منابع بیشتر
پیش بینی شده سازمان همسو و هم جهت باشد.
24
هیات مدیره و مدیریت ارشد سازمان صاحبان اصلی راهبری
چگونه می توانید اطمینان حاصل کنید که ریسک های موجود در
سیستم های فناوری اطالعات سازمان شناسایی ،ارزیابی و مدیریت
شده است.
در صورت عدم اطمینان از تخصص حسابرسان داخلی ،آیا شما
25
در هر نظام راهبری قوی و کارآمد می بایست یک برنامه موثر
مدیریت ریسک تقلب وجود داشته باشد.در مقابله با ریسک های
تقلب برنامه های موثر اخالقی ،تجاری و ایجاد کنترل های صحیح
به عنوان مبنایی برای پیشگیری،یابندگی و بازدارندگی تقلب و
فعالیت های محرمانه عمل نماید.
هیات مدیره در تعیین و تنظیم ،لحن و آهنگ سطح باالی سازمان
نقش عمده ای را دارد و بسیاری از مسئولیت های نظارت بر
عملیات متقلبانه ممکن است توسط کمیته حسابرسی انجام گردد.
26
•
آیا شناخت شما از سیاست های سازمان در روش های مرتبط با
یابندگی ،پیشگیری و بازدارندگی تقلب و سایر فعالیت های
محرمانه سازمان کافی می باشد.
•
آیا ریسک های مربوط به تقلب به درستی مدیریت شده و کنترل
های کافی و موثر در پیشگیری و باز دارندگی آن وجود دارد.
27
•
آیا
گزارشات
اطالعات
مربوط
به
رویدادهای
تقلب
و
وضعیت
رسیدگی به آن و اقدامات انضباطی به درستی و با شفافیت کامل
در اختیار کمیته حسابرسی قرار گرفته است.
•
آیا واحد حسابرسی داخلی توانایی کامل برای کشف ،بازدارندگی
و پیشگیری تقلب و سایر عملیات محرمانه را دارا می باشد.
•
آیا مدیریت به کارکنان سازمان آموزش های الزم در شناخت صحیح
و بموقع از اعمال متقلبانه و نشانه های قرمز تقلب در
پیشگیری و بازدارندگی آن را داده است.
28
کمیته حسابرسی عالوه بر نقش نظارتی خود در مورد تمامیت و
درستی گزارشات مالی و یادداشت های توضیحی همراه صورتهای
مالی و دیگر عملیات مالی شرکت و دیگر گزارشات داخلی به
خصوص گزارشات حسابرسان داخلی نقش ارزیابی حسابرسان داخلی و
مستقل را نیز به عهده دارند.
عملیات حسابرسان مستقل ،باید تحت قوانین و بیانه های موجود
سازمان حسابرسی و یا دیگر سازمان های مشابه انجام گردد ،در
صورتی که عملیات حسابرسان داخلی دارای چنین محدودیت هایی
نبوده است .رعایت بیانیه های سازمان حسابرسی داوطلبانه
بوده و به ندرت سازمان و یا شرکتی دارای دستورالعمل و خط
مشی به خصوص خارجی از آن چه که در دایره حسابرسی داخلی
تدوین
29
شده
باشد
بود
مگر
منشور
حسابرسی
که
توسط
کمیته
در ارزیابی حسابرسان مستقل کمیته حسابرسی باید از صالحیت حرفه
ای ،استقالل و بی طرفی اطمینان حاصل کرده و تعیین نمایند که
حسابرسان در انجام عملیات حسابرسی خود از مراقبت های حرفه ای
الزم برخوردار بوده و طبق
بیانه های مورد قبول حسابرسان
عملیات حسابرسی را انجام داده باشند.
در ارزیابی حسابرسان داخلی ،کمیته حسابرسی باید تعیین نماید
که آیاعملیات حسابرسی در سازمان موثر بوده و محدود به اهداف
سازمانی قرار گرفته باشد و دیگر این که آیا عملیات آن
ها در
چهارچوب توصیه های انجمن بین المللی حسابرسان داخلی و دیگر
30
آیا گزارشات حسابرسان مستقل در مورد اطمینان بخشی عملیات و
گزارشات سازمان در حد حرفه ای برای شما قابل درک می باشد؟
چگونه می توانید عملیات حسابرسی خود را ارزیابی نموده و
بتوانید نظریات خود را در مورد موثر بودن این عملیات به
هیات مدیره ابالغ نمایید؟
31
آیا کیفیت حرفه ای حسابرسان داخلی شما هرچند مدت توسط
نهادهای حرفه ای بی طرف و یا توسط حسابرسان داخلی دیگر
ارزیابی می شوند؟
32
یکی دیگر از وظایف کمیته حسابرسی دادن دستورات شفاف در مورد
برنامه ریزی حسابرسان داخلی بر مبنای ریسک سازمان بوده و از
حسابرسان داخلی بخواهند که به صورت سیستماتیک عملیات حسابرسی
خود را در برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت طراحی و برای
تصویب به کمیته حسابرسی ارسال نمایند.
کمیته حسابرسی باید از محدودیت ها و مشکالت حسابرسان داخلی
باخبر بوده و شرایطی به وجود آورد که مدیران از مسئولیت
مشاوره ای حسابرسان داخلی منتفع شوند و بتوانند با یکدیگر به
راحتی در مشکالت سازمانی تبادل نظر کرده و در رفع شکاف های
33
شما چگونه می توانید ارتباط رئیس حسابرسی داخلی با دیگر
اعضای مدیریت سازمان را بهبود ببخشید.
چگونه می توانید اطمینان یابید که عملیات حسابرسی داخلی به
صورت حرفه ای انجام می شود و آن ها دارای استقالل کامل ذهنی و
عملی می باشند.
شما چگونه می توانید کمک نمایید تا مدیران سازمان به اهمیت
وجود حسابرسی مستقل پی برده و بتوانند به راحتی و بدون ترسی
از حسابرسان توصیه های مشورتی در بهبود اهداف شرکت دریافت
نمایند.
34
در اثر قوانین و مقررات بین المللی و یا کشوری از جمله
سازمان بورس و یا بانک مرکزی مقرر شده که حداقل ،یک عضو
کمیته
حسابرسی
داخلی
تخصص
کافی
در
مورد
مالی
مسائل
و
حسابداری داشته باشد.
قوانین مختلف جزئیات این تخصص را به صورتهای گوناگون تعریف و
ضوابط آن را بیان کرده اند.
در حالی که دانش مالی و حسابداری حداقل یکی از اعضا کمیته
حسابرسی بسیار مهم است ولی البته این به این معنا نیست که
اعضا این کمیته باید حسابرس و یا حسابدار بوده باشند.
داشتن
35
دانش
مالی
و
حسابداری
بیشتر
بر
این
است
که
کمیته
آیا با بیانیه های مختلف سازمان حسابرسی و یا ارکان حرفه
ای دیگر آشنایی دارند؟
آیا
واقف
هستند
که
حسابداران
و
مدیران
مالی
چگونه
می
توانند با تغییر و درستکاری در اصل تطابق درامد و هزینه ها
و دیگر رویدادهای مالی تغییراتی در سودآوری شرکت و گزارش
36
های مالی بدهند؟
آیا به این گونه قوانین و قواعد مورد قبول و روشهای تخمینی
حسابداری آشنا هستید؟
37
38
39