Transcript لینک دانلود
/ شیوۀ آزمون و خطا ،سرمایه های زیادی را فانی ساخته است. شکل گیری ایده :ایده معموال در هنگام تفکر ،مطالعه و با خواندن کتاب و یا مقاله علمی ،سر کالس درس و در بحث علمی در ذهن محقق شکل می گیرد. گام اول :تعیین موضوع استانداردهای انتخاب موضوع: الف) انتخاب واژگان تعریف شده ب) در نظر گرفتن امکانات محلی برای تحقیق ج) امکانات شخصی د) ضرورت گام دوم :مطالعات اولیه یا انبوه خوانی شناسایی کتب مرتبط ،آشنایی کلی با موضوع ،آشنایی کلی با نظریات ،کارهایی که در این مورد انجام شده . ثمرات مطالعه اولیه: آشنا شدن با موضوع( یافتن پاسخ سوال ،ایجاد سواالت دیگر، روشن شدن ابعاد مساله) بازنگری و تجدید نظر در عنوان تحقیق( عنوان مرتب مورد بازنگری قرار می گیرد) شکل گیری ایده نو دائره المعارف ها :مجموعه نوشتاری جامع وفشرده است که شامل اطالعاتی درباره همه شاخه های دانش و یا شاخه مشخصی از دانش است. همچنین بیانگر میزان تحقیقات و پژوهشهای انجام شده و نشانگر دانش ها و تجربه های بدست آمده در آن جامعه است. مجالت علمی :یکی از منابع مهم مطالعه اولیه است. اساتید :به عنوان کارشناس و متخصص آن حوزه علمی می توانند دانشجو را هدایت کنند. اینترنت :سایت های معتبر ،سایت های تخصصی ارجاعات موجود در تحقیقاتی مانند مقاله ،کتاب ،پایان نامه راهنماهای کتب شناختی :حاوی مشخصات کلی به همراه گزارشی خالصه منابع دست اول :کتاب ها و منابعی که اصل و سرچشمه هستند منابع دست دوم :متکی به نظر دیگران است. مثال :انسان کامل از دیدگاه قرآن کریم قرآن کریم :منبع دست اول کتاب انسان کامل شهید مطهری :منبع دست دوم موارد استفاده از منابع دست دوم: منبع دست اول موجود نباشد ،ترجمه نشده باشد ،دربردارنده نظریه قابل طرح و یا قابل نقدی باشد، ردیف مشکل ()difficulty مسئله()problem 1 سطحی ژرف 2 کلی و عام معین و مشخص 3 قابل رؤیت توسط عوام قابل رصد توسط متخصص 4 ذهنی عینی 5 مرکب واحد 6 مبهم روشمند 7 آشفته متمایز 8 فاقد روش بررسی دارای روش 9 غیر قابل حل قابل حل پژوهشگر باید مشکل را به مسائل مختلف تجزیه کند و با این آزمون می تواند مسائل احتمالی را احصا نماید: آزمون « من در اینجا با چه مسائل محتملی می توانم روبرو باشم » مثال :علل انحطاط مسلمین ،که به مسائل مختلفی تقسیم می شود. تجزیه مشکل به مسئله را می توان از فنون مختلف از جمله بارش فکری انجام داد مهارت اول = تجزیه به علت های مختلف گاهی مشکل را می توان از طریق رصد کردن عوامل محتمل آن به مسائل ،تجزیه کرد. مانند رشوه در اخالق حرفه ای که می توان آن را به مسائلی مانند امنیت معیشتی و رشوه حرص ورزی و ارتشاء تضاد طبقاتی و ارتشاء فقدان شایسته ساالری و ارتشاء فقدان نظام نظارتی و رشوه مهارت دوم = تجزیه مشکل به ابعاد گاهی پیچیدگی مشکل به ابعاد گوناگون آن برمی گردد .غالب پدیدارها و معضالت متعلق به حوزه علوم انسانی اضالع فراوانی دارند و در هم تنیدگی اضالع مختلف سبب ابهام در مسئله می شود. مانند معضل عملی سالمت و فساد در یک سازمان که ابعاد ذیل را دارد. ابعاد اداری ابعاد مالی ابعاد رفتاری ابعاد فرهنگی سیاس ی واقعه کربال بررس ی پدیده کودک آزاری از ابعاد حقوقی و ضرورت بازنگری ماهیت تدریس و ابعاد زیباشناختی آن ابعاد شخصیتی دانش آموزان تیزهوش و عادی ابعاد حج در قرآن نمادهای فرهنگ عربی در عصر پیش از اسالم (در ابعاد نظری و لغوی( ابعاد انسان شناختی مصرف مهارت سوم = تجزیه به مصادیق گاهی اوقات مصداق های گوناگون تفااوت سااختاری در مساائل را باه میاان ماای آورنااد .بااه عنااوان مثااال وقتاای در باااب ساارقت مطالعااه ماای کناایم بااا مصادیق مختلف روبرو می شویم. سرقت علمی سرقت کاال سرقت اطالعات سرقت دانش فنی سرقت اسم هریک از موارد یادشده مسئله ای خاص است و حل آن منوط به اخذ روش معینی است .در چنین مواضعی باید مشاکل ماورد بحاث را باه مصاادیق آن تحلیل کرد. شیوه های گوناگون سرقت رایانه ای استفاده متقلبانه از الکتریسیته سرقت است یا نه؟ سرقت آب؟ سرقت ادبی و علمی افشا و سرقت عالمت تجاری :آثار حقوقی استفاده از یک عالمت ،قبل از ثبت آن سرقت علمی در سطح دانشگاهی مهارت چهارم = تجزیه به آثار گاهی اوقات در مواردی عالوه بر آنکه به تعداد علل محتمل و ابعاد گوناگون آن مسئله داریم به تعداد آثار آن مورد نیز می توان مسئله داشت. مانند اعتیاد و آثار روانی آن اعتیاد و آثار اجتماعی اعتیاد و آثار فرهنگی اثرات رفتاری اعتیاد به مواد مخدر اعتیاد سرچشمه انواع جنایات نقش اعتیاد در فروپاش ی خانواده مطالعات مواد مخدر و اعتیاد در نظام آموزش و پرورش ایران فنون تبدیل مشکل به مسایل 1 تجزیه مشکل به علل محتمل 2 تجزیه مشکل به ابعاد و اضالع 3 تجزیه به مصادیق 4 تحلیل به آثار محتمل طرح تحقیق عبارتست از گزارش جامعی از برنامه پژوهشی محقق و توصیف منظم و منطقی آن می باشد. به بیان دیگر طرح تحقیق بیانگر همه مراحلی ست که محقق برای رسیدن به هدف ،از انتخاب موضوع تا ارائه گزارش علمی می پیماید تا آنچه در ذهن دارد بیان کند. هویت علمی پژوهش طرح تحقیق اعتبار علمی پژوهشگر طرح تحقیق محدود باشد( زاویه ای مشخص ،مسأله ای مشخص ،زمان مشخص و)... روشن و شفاف باشد بکر و نو باشد مبتنی بر تعصبات و پیش داوری ها نباشد امکان تحقیق و دسترسی به منابع را داشته باشد. بهتر است موضوع رابطه بین دو متغیر داشته بپردازد. با رشته تحصیلی شما تناسب داشته باشد. طرح مساله همان تعریف و توضیح موضوع است. پژوهشگر بیان می کند چه چیزی می خواهد بگوید و دنبال چه چیزی است. برخی از ویژگی های بیان مساله : شکل توضیحی دارد و ممکن است بیش از یک پاراگراف باشد. ابعاد ،ویژگی ها ،صفات و حدود مسأله مورد مطالعه را شرح می دهیم. متغیرهای اصلی ،فرضیه و مفروضات را بیان می نمائیم. ادبیات و سوابق مسئله تحقیق را بیان می کنیم. سواالت اصلی تحقیق را می نویسیم. به اهداف تحقیق،ضرورت و فایده اشاره می کنیم. اصلی ترین دغدغه پژوهشگر پاسخ به سوال محسوب می شود. هر پژوهش دست کم یک سوال دارد. سوال به پژوهش جهت می دهد. سوال باید نو و بدیع باشد. سوال باید با جمله پرسشی مطرح شده و بصورت باز مطرح شود تا پاسخ های متعدد و گوناگون برای آن در نظر گرفت. پرسش باید ناظر به روابط علی و معلولی متغیرهای پژوهش باشد. ساده ،روان ،صریح ،بدون ابهام و فاقد پیچیده گی لفظی باشد. سوال فرعی از تجزیه سوال اصلی حاصل می شود. سوال فرعی باید از درون سوال اصلی بیرون بیاید. سواالت فرعی در پایان نامه ها با تعداد فصل های تحقیق منطبق است. چارچوب نظری به مجموعه ای از گزاره ها اطالق می شود که به لحاظ نظری قادر به تبیین یا طبقه بندی متغیر وابسته یا اصلی تحقیق هستند. این گزاره ها ممکن است از یک نظریه خاص گرفته شده باشند یا تلفیقی از نظریات باشند که همگرایی آنها به لحاظ نظری توسط محقق ثابت شده است. مانند تبیین مراحل انقالب با نظریه مارکس پژوهشگر در روند تحقیق ،اصل یا اصولی را مسلم می انگارد. این اصول پذیرفته شده را مفروض گویند. پس مفروض آن اصل و قاعده ایست که ما درستی آن را فرض می گیریم. متغیر یک مفهوم است که بیش از دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داده می شود. به عبارت دیگر متغیر به ویژگی هایی اطالق می شود که می توان آنها را مشاهده و اندازه گیری کرد. متغیر دو نوع است: متغیر مستقل :آن متغیری ست که محقق اثر آن را بر سایر متغیرها مورد سنجش قرار می دهد .به بیان دیگر متغیری که تعیین کننده و اثر گذار است و نقش علت را ایفا می کند. متغیر وابسته :متغیری که متغیر مستقل بر روی آن اثر می کند. مفهوم ساده ترین و مختصرترین تعریف و یا استنباط از یک شیء ، واقعه و ...می باشد. مفاهیم کلماتی هستند که بار معنایی گسترده ای دارند و محقق باید برای سایرین به طور مشخص آنرا تعریف کند تا دیگران منظور و مقصود محقق را از آن واژه یا مفهوم درک نمایند .و ابعاد موضوع بیشتر روشن شود. شاخص سازی به مجموعه اقداماتی که سبب تجزیه مفاهیم به مولفه ها و شناسایی اجزاء و ابعاد شکل دهنده مفاهیم شود ،شاخص سازی گویند. مثال مفهوم موفقیت آموزشی ................با شاخص معدل درسی قابل عینی کردن است تحقیق به لحاظ هدف بنیادی :در جستجوی کشف حقایق و واقعیت ها و شناخت پدیده ها و اشیاء بوده و مرزهای دانش عمومی بشر را توسعه می دهند. کاربردی :با استفاده از تحقیقات بنیادی و برای رفع نیازمندی های بشر و بهبود ابزارها ،روشها و اشیاء در جهت توسعه رفاه و آسایش انسان به کار برده می شود. فنی و عملی :این نوع تحقیقات نوعا خصلت موضعی و عملی دارند و معموال خاصیت تعمیم پذیری زیادی ندارند. تحقیق به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی :محقق بدنبال توصیفی بودن موضوع است و می خواهد بداند پدیده ،متغیر،شیء و یا این مطلب چگونه است.در تحقیق توصیفی محقق به وضع موجود را بررسی می کند و به توصیف منظم و نظامدار وضعیت فعلی آن می پردازد. تحقیق تحلیلی(تبینی) :این از تحقیق در صدد پیدا کردن روابط علی و معلولی بین متغیرهای مختلف است .در این روش دغدغه اصلی پژوهشگر پاسخ به چراهاست نه چگونگی ها. تحقیق توصیفی تحلیلی :محقق عالوه بر تصویر سازی آنچه هستبه تشریح و تبیین دالیل چگونه بودن و چرایی مساله و ابعادش می پردازد. تحقیق به لحاظ گرد آوری اطالعات روش کتابخانه ای :روش کتابخانه ای معموال در تحقیقات علمی است که از ابتدا تا پایان از منابع کتابخانه ای مورد استفاده قرار می گیرد. پژوهش اسنادی :مبتنی بر شواهد بر گرفته از مطالعه اسناد ،مانند آرشیوها یا آمار رسمی است. روش میدانی :روشی است که محقق برای گرد آوری اطالعات باید به میان جامعه مورد تحقیق خود رفته و به تحقیق در موضوع خاصی بپردازد. فایده پژوهش :یعنی سودی که در عمل برای ما دارد .یعنی اینکه دستاوردهای پژوهش در کدام قسمت از جامعه مورد استفاده قرار می گیرد .و یا از نتایج آن کدام مجمع علمی بهره مند می شود. اهمیت و ضرورت :محقق از طریق بیان ضرورت پژوهش باید بتواند ارزش های اساسی تحقیق را به دیگران منتقل کند. سازماندهی تحقیق در عمل همان بخش بندی و فصول تحقیق می باشد. تهیه شناسنامه منابع: برگه ای تهیه کنید. در باالی آن مشخصات منبع می نویسیم(.نام کتاب،نویسنده، ناشر)... در پائین صفحه بخشی را که ناظر به مساله ما است را اشاره می کنیم. سپس پیش اساتید و متخصصین جهت اظهار نظر می بریم. موضوع کلی: موضوع عام: موضوع خاص: موضوع اخص: اوصاف و ویژگی های اطالعات شایسته: مرتبط کافی و کامل صادق واضح و متمایز جدید و به روز مستند بی ربط نباشد ناقص نباشد کاذب نباشد مبهم و آشفته نباشد قدیمی نباشد بی اساس نباشد .1قابل اتکا بودن :قابل فهم ،فهم و تصویر روشن ،کامل بودن ،بی طرفی ،صادق بودن .2مربوط بودن :تأثیر و نقش ی که اطالعات در پژوهش دارد. در این قسمت شما با استفاده از اطالعاتی که کسب کرده اید می توانید مسئله را حل کرده و فرضیه تحقیق را نفی و یا اثبات کنید .حال باید دستاورد خود را به سایرین نیز اعالم کنید و به گزارش این حل مسئله بپردازید. یکی از تفاوتهای عمده میان روزنامه نگاری و کارعلمی ،در نوع پاراگراف نویس ی است در روزنامه نویس ی به دلیل ماهیت خبری ،جمالت کوتاه و پاراگراف های دو یا سه جلمه ای رایج است اما در پاراگراف علمی: در یک پاراگراف یک جمله مقدمه و جمالت دیگر پردازش آن جمله را می کنند . مجموعۀ یک پاراگراف به حدود 12تا 15جمله پیوسته نیاز دارد. جمله اول هر پاراگراف بیانگر ایده است و جمالت بعدی آنرا پردازش می کنند. جمله آخر پاراگراف هم جمع بندی آن ایده خواهد بود. جمله آخر پاراگراف در واقع در جمله اول پاراگراف بعدی ادامه پیدا می کند. مجموعه پاراگراف ها بایدبه صورت بلوک بلوک باشد و هر کدام برای معرفی یک ایده یا بخش ی از یک ایده نقش ی داشته باشند. معرفی ایده اول پردازش ایده اول جمع بندی ایده اول ارتباط پایان پاراگراف A با شروع پاراگراف B پردازش ایده دوم جمع بندی ایده دوم رابطه جمله آخر ایده دوم با جمله اول ایده سوم پردازش ایده سوم جمع بندی ایده سوم ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ... ............................................... ............................................... ............................................... .......... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ... ............................................... ............................................... ............................................... .......... ............................................... ............................................... ............................................... پاراگراف A پاراگراف B پاراگراف C منابع: دکتر احد فرامرز قراملکی روش شناس ی مطالعات دینی اصول و فنون پژوهش در گستره دین پژوهی دکتر احد فرامرز قرا ملکی روش های تحقیق در علوم اجتماعی دکتر باقر ساروخانی دکتر مهدی ساده روش تحقیق مجید طرقی درسنامه روش تحقیق یارول مانهایم ،ریچارد ریچ روش تحقیق در علوم سیاس ی ارل ببی روش تحقیق در علوم اجتماعی