کارگاه اپیدمیولوژی بالینی مالاریا
Download
Report
Transcript کارگاه اپیدمیولوژی بالینی مالاریا
MAL AREA
(آب و هواي بد باتالقي)
دكتر سيد منصور رضوي
ماالريا
مهمترين بيماری انگلی در دنياست که به علت :
انواع پالسموديوم
M O
V
F
ايجاد می شود.
اين بيماری بوسيله ي :
آنوفل ماده (خونخوار)
منتقل مي گردد.
در اين بيماری گلبول های سرخ
تحت هجوم قرار می گيرند.
گلبول انگل زده
بيماري به صورت حمالت پريوديك ايجاد
مي شود و چهار مرحله دارد.
Hot Stage
Cold Stage
Chronic Stage
Sweating Stage
O
M
مورفولوژيک انواعV
ويژگی های F
پالسموديوم
Plasmodium
Knowlesi
چرا ماالريا مهم است؟
گستردگي و شيوع باالی بيماری
شيوع مقاومت عليه داروها و حشره کش ها
موربيديتی ومورتاليتي باال
تحميل هزينه های گزاف به جامعه
شيوع در جهان...
400ميليون نفر در
سال ( %90در آفريقا)
بيش از 90كشور دنيا ماالريا خيزند.
2.4ميليارد نفر در دنيا در معرض خطر ابتال به ماالريا هستند.
Plasmodium Vivax
شيوع ماالريا در ايران قديم...
دکتر ژيلمور در سال 1303در باره ی وضعيت
ماالريا در ايران می نويسد :
•
•
•
•
•
ماالريا شايعترين بيماری در ايران است.
هر سال حدود 5ميليون نفر از جمعيت 13ميليون نفری ايران به
ماالريا مبتال می شوند.
حداقل %75از جمعيت کشور در مناطق به شدت ماالرياخيز زندگی
می کنند.
حدود %41از کل مرگ ها ی ساالنه به علت ماالريا است.
مناطق شمال و جنوب ايران هيپرآندميک هستند.
بروزماالريا در ايران در سال
1386
بروز شديد :سيستان – بلوچستان -هرمزگان
بروز متوسط :کرمان – فارس – شيراز
سمنان – يزد – تهران – قـــم – قزوين
اصفهان – کاشان – بوشهر -مازندران
بروز پايين :آذرشرقی و غــــــربی – گلستان
گيالن – زنجان – کردستان – کرمانشاه ايالم
خوزستان – چهارمحال – مرکــــــزی اردبيل
استان هايی که بيشترين آلودگی را دارند
تا سال %93 ،1386مـوارد مــاالريا در
کشور از 3استـان کـــــرمان ،سيستان و
بلوچستان و هرمزگان گزارش شـده است
وبيشترين موارد نيز( 53درصد) مــربوط
به استان سيستان و بلوچستان بوده
است.
ايران:
17060مورد
پاك ترين همسايه:
آلوده ترين همسايه:افغانستان ()591441
ازبكستان()1
آلوده ترين در منطقه:
هندوستان()1781336
كل دنيا :مورد408388706
آلوده ترين در دنيا :تانزانيا()10712526
موربيديتی
آنمی ،خستگی ،از دست دادن آب و
الکتروليت های بدن و اتالف انرژی
کار – بروز عوارض حاد -بر وز
عوارض مزمن
ماالريا فالسي پاروم
ماالريا ماالريه
مورتاليتی
ساالنه 3ميليون نفر در دنيا.
در آفريقا سالي 800هزار كودك
زير 5سال.
بيشترين مرگ در كشور كنگو.
تحميل هـزينه؟
در 30سال گذشته ،بيش از 100بيليون دالر
به آفريقا ضرر وارد كرده.
سالي يك بيليون دالر براي كنترل بيماري نياز.
سالي حدود 84ميليون دالر خرج تحقيقات.
اتالف نيروی کار به علت کم خونی های مکرر
چرخه ي حياتي در
بدن پشه
گامتوسيت ماده
خونخواري آنوفل
اسپورزوئيت
زايگوت
گامتوسيت نر
ااسيست
ااكينت
چرخه ي حياتي انگل
ماالريا در بدن انسان
مرور نكات
اسپوروزوئيت ها چه مدت در خون مي مانند؟
آيا عليه آنها آنتي بادي تشكيل مي شود؟
عضو هدف آنها كجاست؟
از هيپنوزوئيت ها چه مي دانيد؟
چرا مروزوئيت ها گلبول قرمز را انتخاب مي كنند؟
شيزونت نسجي و گلبولي چيست؟
انگل ها کدام گلبول های سرخ را گرفتار می کنند؟
ويواکس و اواله :گلبول های جوان
ماالريه :گلبول های قرمز مسن تر
فالسی پاروم :تمام انواع گلبول های قرمز
انگل ها کدام گلبول های سرخ را گرفتار می کنند؟
ويواکس و اواله :گلبول های جوان
ماالريه :گلبول های قرمز مسن تر
فالسی پاروم :تمام انواع گلبول های قرمز
وقتي در هر سي سي خون سه
گامتوسيت وجود داشته باشد.
دوره ي كمون؟
12d
F
14d
V
17d
O
28d
M
لرز شديد
به علت آزاد شدن مروزوئيت ها و رنگدانه ها در خون
تب باال
به علت واکنش بدن در مقابل لرز
تعريق شديد
طول دوره بيماری
• فالسی پاروم 2 :تا 3سال
• ويواکس و اواله 3 :تا 4سال
• ماالريا :چند سال
ماالرياي مغزي
عواملی که در وخامت ماالريای فالسی پاروم دخالت دارند :
• سرکوب ايمنی
• اسپلنکتومی
• بارداری
• شدت پارازيتمی
عواملی که در پيش آگهی ماالريای مغزی دخالت دارند :
هيپوگليسمی – نارســايی کليــه – همــوگلوبينــوری
اسيـــدوز متابوليک -ادم ريه – خونـريـزی شبکيـه
سه ماهه سوم بارداری شکم اول – لکوسيتوز بيش
از – 12000افزايش الکتات سی اس اف – کاهش
قند سی اس اف – افــزايش شــديد اوره و کراتينين
کاهش شديد هماتوکريت – افزايش ترانس آميناز ها
پارگي طحال
عود :
ظهور مجدد :رشد انگل های
فعال شدن هيپنوزوئيت ها
داخل گلبولی که از تاثير دارو مخفی
مانده اند.
فيبروز طحال :ماالريا ماالريه
ميزبان اصلی
انگل آنوفل
ماده است و
دوره جنسی
در اين ميزبان
طی می شود.
آنوفل از الرو تا پشه ي بالغ (ماده-خونخوار)
تعداد گونه هاي آنوفل ناقل و غير ناقل در جهان و ايران؟
در جهان:
#450
درايران:
19
#65
7
درجه ي حرارت مناسب براي رشد پشه؟
بين 16و 30درجه ي سانتي گراد
رطوبت مناسب براي رشد پشه؟
رطوبت %60
ارتفاع مناسب براي
رشد پشه؟
زير 2000متر
زمان مناسب براي گزش پشه؟
سپيده ي صبح
غروب آفتاب
آب هاي جاري
A.Fluviatilis
آب هاي شور
A.Sandaicus
چاه قنات چشمه
مخازن آب
A.Stephensi
بارندگي
يك فرصت مناسب براي
تشديد زاد و ولد پشه.
طول عمر آنوفل؟
پشه ای که به خواب زمستانی می رود 9 :ماه
گامبياسه ( ناقل مهم در آفريقا ) 3 :ماه
ماکولی پنيس 1 :ماه
آنوفل نر 2 :هفته
پشه پس از 10تا 12
روز پس از خون خواري
عفوني مي شود.
استراتژي مبارزه با ماالريا كم
كردن اين 10روز است.
خون خواري
اگزوفيل
آندوفيل
اگزوفاژ
آندوفاژ
آنتروپوفيل زئوفيل
ماده خون خوار
نر گياه خوار
ارتباط بروز بيماري با تراكم پشه؟
تعداد زياد نياز
تعداد كم نياز
Culicifacies:
Flaviatilis:
بيماران مبتالبه ويژه كودكان2تا 9ساله
شمپانزه ي آفريقايي
فالكون ها نيز به يك نوع ماالريا مبتال مي شوند.
منبع:
خون آلوده
رونالد راس كاشف راه اصلي انتقال ماالريا
نيش پشه ي آنوفل
ترانس فيوژن خون
انتقال از مادر به جنين
موارد
بيماری در
گروه خونی
ا ُ کمتر است.
نوزادان مبتاليان به
هموگلوبينوپاتي ها
دافي منفي ها
مقاومت به ماالريا
حمله ثانويه
ماالريا در حالت طبيعی و از راه
های متعارف ،از انسانی به
انسان ديگر منتقل نمی شود ،لذا
حمله ثانويه ندارد.
آندميسيتی
اگر در منطقه ای موارد ماالريا در
طی 3سال متوالی انتقال يابد و
قابل سنجش باشد آن منطقه را
آندميک می گويند.
درجات آندميسيتی
هيپوآندميک :بزرگی طحال در کودکان 2تا 9سال
صفر تا 5درصد
مزوآندميک :بزرگی طحال در کودکان 2تا 9سال
11تا 50درصد
هيپرآندميک :بزرگی طحال در کودکان 2تا 9
سال
50تا 75درصد
هولوآندميک :بزرگی طحال در کودکان 2تا 9سال
حذف ماالريا
مرحله قبل از حذف
موارد اسمير مثبت در کمتر از %5موارد مشکوک
مرحله حذف
يک مورد در هزار نفر از افراد در معرض خطر
بهسازي
اماكن مستعد براي زاد و ولد آنوفل
توسعه ي شبكه ي آبياري و زهكشي
استفاده از
الروكش Temephos
استفاده از ماهي گامبوزيا براي مبارزه با
الرو هاي آنو فل
استفاده از:
پشه بند كه مي توان آنرا آغشته به پرمترين كرد.
اثر ابقايی 6 :تا 12ماه
خيساندن پشه بند در 20ليتر
پرمترين1تا 2درصد به مدت 1دقيقه
در يک مطالعه در چين ،دو ميليون پشه بند
آغشته به سم در چند استان توزيع شد و بروز
ماالريا در بين استفاده کنندگان پشه بند تا
%87کاهش يافت.
همين برنامه در ويتنام برای 4هزار نفر اجرا
شد و بروز تا %80کاهش يافت.
استفاده از مواد دافع حشرات
)(Replants
پااليش خون
روش های ژنتيکی
•
•
•
•
به کارگيری ژن های مخرب
بر هم زدن نسبت جمعيتی پشه ها
عقيم کردن پشه ها
و....
شيميوپروفيالكسي با
كلروكين
استفاده از مفلوكين در موارد مقاوم
Spf66 vaccine
Or:Pfs 25 Vaccine
واكسيناسيون ماالريا
شبکه بهداشت ودرمان شهرستان
خوروبيابانک