Transcript مورد مشکوک
دكتر محمد ناصر رهبر معاونت بهداشتي رئيس گروه پيشگيري و مبارزه با بيماريها MD & MPH مخاطرات در بيماريهاي غيرواگير مخاطرات در بيماريهاي واگير شهرنشيني و صنعتي شدن • شيوع بيماريهاي غيرواگير • قابليت بروز اپيدمي و همه گيري براي بروز بيماريهاي غيرواگير در سنين پايين افزايش عوامل خطر بيماري هاي غيرواگير در جامعه اولين علل مرگ از نظر بروز و ميزان باربيماري لزوم هماهنگي بين بخش ي براي كنترل بيماري بروز بيماريهاي نوپديد و بازپديد بسياري از بيماريها واگير • تغيير آنتي ژن ميکروارگانيسم ها و افزايش قدرت تطبيق • ظهور سوش هاي مقاوم به دارو • محدوديت داروهاي آنتي ميکروبيال • وجود كشورهاي همسايه با كانون هاي فعال بيماري واگير يک فرد حيوان گزيده به شما مراجعه مي نمايد. چه اقدامي مي کنيد ؟ يک بيمار مبتال به سالک به شما مراجعه مي نمايد. چه اقدامي مي کنيد ؟ يک زوج با فرزند مبتال به تاالسمي ماژور به شما مراجعه مي نمايند .چه اقدامي مي کنيد ؟ نظام مراقبت بيماريها Disease Surveillance System جمع آوري ،تجزيه و تحليل و انتشار اطالعات مربوط به يک رويداد بهداشتي براي طراحي ،اجرا و ارزيابي برنامه ها و مداخالت بهداشتي توسط مقامات و سياستگزاران بهداشتي اهداف مراقبت پايش ترند بيماري ها تعيين پراکندگي جغرافيايي بيماري کشف و کنترل بموقع همه گيري ها و رويدادهاي غيرمعمول تعيين گروههاي در معرض خطر ابتال به بيماري و يا مرگ ناش ي از بيماري ها ارزيابي اثربخش ي اقدامات پيشگيرانه و کنترلي و مداخالت تعيين اولويت هاي موجود در فعاليت هاي کنترل بيماريها کمک به طراحي برنامه هاي مداخله اي تقويت پژوهش هاي کاربردي از طريق توليد فرضيات راهکارهاي اجرايي • • • • • • • • • مشخص کردن اهداف تعريف اطالعاتي که مي بايست جمع آوري شود انتخاب روش ها و طرز عمل طراحي جمع آوري و راهکار هاي گزارشات جمع آوري و جدول بندي اطالعات معرفي و تجزيه و تحليل اطالعات پژوهش در مورد عمل اقدام به عمل تهيه و انتشار گزارش ها • تشخيص و تاييد بيماري • تعريف بيماري ها • آزمايشگاه هاي تشخيص طبي • ثبت • گزارش • اقدامات پيشگيرانه ،کنترلي و مداخله اي داده گردآوري شده آماده تجزيه و تحليل ثبت و گزارش دهي بيمار بيمار بيمار بيمار بيمار بيمار بيمار بيمار تشخيص در آزمايشگاه بيماريابي بيماريابي سل • نمونه گيري از هر فرد با خلط بيش از دو هفته بيماريابي التور • نمونه گيري از هر فرد با اسهال ساده يا شديد بيماريابي ماالريا • نمونه گيري از هر فرد با تب و لرز • نمونه گيري از هر فرد با سابقه سفربه مناطق آلوده • نمونه گيري از هر فرد مهاجر از مناطق آلوده تعريف مورد حيوان گزيدگي هر نوع گزيدگي و تماس بافت هاي مخاطي انسان (ملتحمه چشم ،دهان و بيني) و پوست زخمي با بزاق حيوان خونگرم پستاندار تعاريف مورد وبا ( بيوتيپ التور ) • مورد مشکوک : در مناطقي که وبا اندميک نمي باشد ،مورد مشکوک هر فرد 5سال به باالي دچاردهيدراتاسيون شديد است يا فرد باالي 5سال که از اسهال آبکي شديد بميرد. در مناطقي که همه گيري وبا وجود دارد ويا وبا اندميک مي باشد ،مورد مشکوک هر فرد 5سال به باالي دچار اسهال آبکي شديد است. • مورد تاييد شده : هر فرد دچار اسهال است که ويبريوکلرا O1يا O139از مدفوع جدا شده باشد. تعريف مورد عارضه واکسن )(AEFI هر پيامد نامطلوب متعاقب ايمنسازي كه عقيده بر آن است كه علت آن توسط ايمنسازي ايجاد شده است. عوارض ي كه فوري تلقي شده و بايد حداكثر تا 24ساعت پس از اطالع بررس ي و گزارش شوند : -1كليه موارد مرگ ناش ي از واكسيناسيون -2كليه موارد بستري شدن در بيمارستان ناش ي از واكسيناسيون -3كليه آبسه ها -4كليه پيامدهاي غيرمعمول شديد يا خوشه هاي بزرگ -5كليه پيامدهايي که موجب نگراني در کشور ،مسئولين بهداشتي و سياس ي – اجتماعي ،جامعه باشد. تعريف مورد فلج شل حاد هرگونه فلــج نــاگهاني ( از جمله گيلن باره ) در افراد زير 15سال هرگونه مورد مشكوك به پوليو در هر سني تعريف کزاز نوزادان مرگ نوزاد در سن 3-28روزگي كه علت مرگ مشخص نباشد. نوزادي كه دو روز اول بطور طبيعي قادر به مكيدن پستان و گريستن باشد و بين روزهاي -28 3روز دچار عدم توانايي در مكيدن شير شده و به دنبال آن دچار سفتي و اسپاسم عضالت شود. تعريف مورد مننژيت مننگوكوكي هر فردي در هر سني كه شروع ناگهاني تب بيش از 5/38ركتال يا 38درجه سانتيگراد زيربغل داشته باشد و يكي از عالئم سفتي گردن ،كاهش سطح هوشياري ،عالئم مننژيت ( سردرد ،استفراغ و هر نوع عارضه نورولوژيك ناگهاني ،فونتانل برجسته در اطفال ) در وي بروز كند. تعريف مورد سرخك هرفرد داراي تب و راش ماكولوپاپولر (غيروزيكولر) ]بدون يكي از اين عالئم :سرفه يا آبريزش از بيني و چشم (كوريزا) يا التهاب ملتحمه (كونژكتيويت)[ هر فردي كه توسط پزشك ،مشكوك به سرخك تشخيص داده شود. مورد مشكوك به CRS هر شيرخوار كمتر از يكسال كه كاركنان بهداشتي در او مشكوك به CRSشوند: .Iشيرخوار 0-11ماهه با بيماري قلبي و/يا شك به ناشنوايي و/يا يك يا بيشتر از عالئم چشمي :مردمك سفيد (كاتاراكت) ،كاهش بينايي ،حركت پاندولي چشمي (نيستاگموس) ،لوچي (استرابيسم) ، كوچكي كره چشم (ميكروفتاملي) ،بزرگي كره چشمي (گلوكوم مادرزادي) بدون توجه به سابقهي مادر .IIسرخجهمشكوك يا قطعي مادر در بارداري ( حتي بدون عالئم CRSو يا دريافت ايمون گلوبولين ) طغيان منتقله از غذا چنانچه دو نفر يا بيشتر از افرادي كه عالئم بيماري مشتركي دارند از يك غذا و يا آشاميدني مشترك استفاده كرده باشند و يا از غذاهاي مختلف اما از يك محل تهيه و استفاده كرده باشند طغيان بيماري منتقله از آب و غذا رخ داده است. تعريف مورد مشكوك سالك جلدي وجود پاپول يا زخم پوستي بويژه در نقاط باز بدن در منطقه آندميك كه بيش از 10روز طول كشيده باشد. مورد مشكوك ليشمانيوزاحشائي بروز عالئم كلينيكي بصورت بيماري تحت حاد با عالئمي نظير تب ،هپاتومگالي ، اسپلنومگالي ،كاهش وزن ،كم خوني ، تغيير رنگ پوست هر نوع اپيدمي هرگونه افزايش ناگهاني موارد بيماري يا يک رويداد بهداشتي فرم هاي ثبت و گزارش • ليست خطي بيماري (فرم گزارش) • فرم بررس ي بيماريها • فرم پيگيري • فرم هاي آماري (ماهانه يا فصلي) بيماري هاي مشمول گزارش فوري (تلفني) فلج شل حاد سرخک سندرم سرخجه مادرزادي ديفتري وبا (بيوتيپ التور) مننژيت طاعون عوارض متعاقب ايمن سازي تيفوس شپش تن فنيل كتونوري • • • • • • • • • • • ماالريا بوتوليسم سياه زخم تنفس ي کزاز نوزادي تب زرد حيوان گزيدگي تب هاي خونريزي دهنده هيپوتيروييدي نوزادي بروزهرنوع همه گيري ( طغيان) سياه سرفه آنفلوانزا با زير گروه جديد بيماري هاي مشمول گزارش غيرفوري • سل • سالک • جذام • کاالآزار • عوارض متعاقب ايمن سازي • سياه زخم جلدي • کزازبالغين • تب راجعه • تيفوئيد • شيگلوز • هپاتيت هاي ويروس ي • لپتوسپيروز • ايدز و HIV • فاسيوالزيس • تب مالت • شپش • شيستوزوميازيس بيماري هاي مشمول گزارش بين املللي • • • • • تب زرد فلج اطفال آنفوالنزاي انساني با زير گروه جديد تب هاي خونريزي دهنده آبله • سارس SARS برنامه حذف سرخک • • • • تاييدتشخيص ،ثبت در فرم و گزارش بيماريابي اطرافيان تهيه نمونه خون و ادرار و حلق واکسيناسيون اطرافيان (مطابق دستورالعمل) در صورت مورد مثبت برنامه پيشگيري و کنترل بيماري سل • تاييدتشخيص ،ثبت در فرم و گزارش • بيماريابي اطرافيان (بررس ي کودکان) • اجراي پروفيالکس ي دارويي براي کودکان • درمان بر اساس DOTS • شناسايي موارد مشکوک • پايش طي درمان – پايش عاليم بيمار – پايش نمونه خلط – پايش وزن • اعالم بهبودي برنامه کنترل و پيشگيري از هاري • • • • • • • تاييدتشخيص و تطبيق با تعريف ” مورد حيوان گزيده “ ثبت در دفتر بيماري ها گزارش تلفني به آنکال هاري شستشوي زخم پيگيري فرد حيوان گزيده پيگيري حيوان مظنون درمان -پيشگيري مورد حيوان گزيده مطابق دستورالعمل – – – – – – ثبت در دفتر هاري شستشوي زخم عدم پانسمان ،عدم بخيه واکسيناسيون هاري و کزاز تزريق سرم هاري پيگيري حيوان برنامه پيشگيري و کنترل تب مالت • • • • تاييدتشخيص ،ثبت در فرم و گزارش بيماريابي اطرافيان شناسايي منبع بيماري مکاتبه با دامپزشکي – واکسيناسيون دام ها – انجام تست شناسايي در دام – معدوم کردن دام آلوده برنامه ريشه کني فلج اطفال (پوليو) • • • • • • تاييدتشخيص ،ثبت در فرم و گزارش بيماريابي اطرافيان تهيه نمونه مدفوع از بيمار (يا اطرافيان) واکسيناسيون اطرافيان در صورت مورد مثبت دريافت اطالعات بيمارستاني بيمار مراقبت روز شصت برنامه پيشگيري از تاالسمي ماژور • • • • • • • غربالگري تمامي زوج ها شناسايي زوج مينورها و زوج مشکوک ها ارتباط تيم مشاوره با فوکال پوينت برنامه در صورت لزوم تاييدتشخيص ،ثبت در فرم و گزارش کتبي به واحد بهداشتي آموزش و مشاوره ويژه تاالسمي (توسط تيم مشاوره) انصراف از ازدواج مراقبت زوج مينور /زوج مشکوک – تکميل آزمايشات زوج مشکوک ها – استفاده از روش مطمئن پيشگيري از بارداري – انجام ( PNDمرحله اول براي زوجين و مرحله دوم براي جنين) برنامه غربالگري نوزادان از نظرهيپوتيروييدي • • • • غربالگري TSHاز تمام نوزادان در سن 3-5روزگي از پاشنه پا شناسايي موارد مشکوک /نوزادان بيمار تاييدتشخيص ،ثبت در فرم و گزارش تلفني موارد مراقبت موارد مشکوک /نوزادان بيمار – نمونه گيري مجدد از موارد مشکوک (و موارد قيد شده در دستورالعمل) – شروع درمان در اولين فرصت ممکن – پيگيري (آزمايشات) بيماران تحت درمان – ارتباط با فوکال پوينت برنامه درصورت لزوم منابع -1دستورالعمل ها و بخشنامه هاي وزارت بهداشت (مركز مديريت بيماريهاي واگير و غيرواگير) -2كتاب اصول پيشگيري و مراقبت از بيماريها