دانلود

Download Report

Transcript دانلود

‫نظام های سالمت تا چه حد عملکرد خوبی دارند؟‬
‫سطح کلی پاسخدهی‬
‫• البته ارزیابی پاسخدهی ارایه کنندگان خدمات غیر فردی یک چالش بوده‬
‫واصول کمترین اهمیت را دارد چون افراد در حالت طبیعی در تماس‬
‫شخص ی با چنین مداخالتی قرار نمی گیرند‪.‬‬
‫• برخی نظامها بسیار غیرپاسخده هستند‪.‬‬
‫– روسیه قبل از‪1990‬‬
‫– زمانهای انتظار طولنی برای اعمال جراحی غیر اورژانس در بسیاری از کشورهای‬
‫صنعتی و انتقادات از وزارت بهداشت‬
‫• پس پاسخدهی به عنوان هدف درونی نظامهای سالمت محسوب می‬
‫شود‪ .‬این نظامها برای خدمت به مردم تشکیل شده اند لذا وظیفه آنها‬
‫بیش از ارزیابی رضایت صرف از مراقبت پزشکی است که دریافت کرده‬
‫اند‪.‬‬
‫• تمایز‬
‫– مسائل مرتبط با فردیت انسانها(عمدتا ذهنی و غیر عینی که خود بیمار در‬
‫مورد آن قضاوت می کند‪).‬‬
‫– مسائل عینی تر‪ :‬نحوه برطرف ساختن نگرانی های معمول بیماران و‬
‫خانواده های آنان(مشتریان) توسط نظام سالمت‬
‫• تفکیک این دو دسته ‪ 7‬جنبه مجزا در مورد پا سخدهی مطرح می‬
‫کند‪.‬‬
‫• احترام به افراد شامل‬
‫– احترام به شان افراد‬
‫– محرمانه بودن(دسترس ی به اطالعات شخص ی)‬
‫– اختیار و خود مختاری فرد برای مشارکت در انتخابهای مربوط به سالمت خود‬
‫• مشتری مداری شامل‬
‫–‬
‫–‬
‫–‬
‫–‬
‫توجه صحیح(اورژانس و غیر اورژانس)‬
‫نشانه های کیفیت کافی مانند پاکیزگی‪ ،‬فضای کافی و غذای بیمارستانی‬
‫دسترس ی به شبکه های حمایت اجتماعی(خانواده و دوستان)‬
‫انتخاب ارایه کننده‬
‫• در کل پاسخدهی از طریق بهبود بهره مندی‪ ،‬در سالمت افراد مشارکت می‬
‫نماید‪ ،‬اما همیشه این طور نیست‪.‬‬
‫– عدم انتخاب یک مداخله به دلیل تصور فواید فردی کم و عدم توجه فواید‬
‫جمعی و جمعیتی آن برای مثال واکسیناسیون‪ :‬تعارض ترس از عوارض جانبی و‬
‫اهداف بهداشت عمومی‬
‫• (‪)MR mass campaign‬‬
‫• سیاه سرفه در انگلستان و سرخجه در یونان‬
‫• سایر خصوصیات نظام و یا پاسخ دهندگان هم مهم است‪.‬‬
‫– انتظارات کمتر افراد فقیر نسبت به غنی و راض ی بودن افراد فقیر با همین‬
‫خدمات غیر پاسخگو‬
‫– تفاوتهای فرهنگی بین کشورها‬
‫بررس ی ‪ WHO‬در ‪ 35‬کشور و تعمیم به سایر کشورها‬
‫توزیع پاسخدهی‬
‫• تمایز در احترام به افراد‬
‫• فقرا اصلی ترین گروه فاقد مزایا‬
‫– حق انتخاب کمتر‪ ،‬احترام کمتر‪ ،‬خدمات با کیفیت کمتر‬
‫• روستاها بدتر‬
‫– حق انتخاب کمتر‪ ،‬توجه کمتر‪ ،‬خدمات با کیفیت کمتر‬
‫• زنان‪ ،‬کودکان یا نوجوانان‪ ،‬تهیدستان یا عشایر در برخی کشورها‬
‫• در اجزای مشتری مداری نیز وضع روستاییان بدتر بود‪ .‬اجزای مشتری‬
‫مداری جنبه اقتصادی دارند‪.‬‬
‫• برعکس اجزای احترام می تواند بدون هزینه باشد(مگر نیاز به آموزش‬
‫ارائه کنندگان)‬
‫جدول ضمیمه ‪6‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫نمرات تعدیل شده پاسخدهی کلی و یک سنجه از عادلنه بودن‬
‫اکثر کشورهای با رتبه بال مبالغ بالیی در سالمت هزینه کرده اند‪.‬‬
‫در این کشورها ارائه خدمات عمدتا توسط بخش خصوص ی اگرچه‬
‫بخش عمده تامین مالی دولتی باشد‪.‬‬
‫کشورهای فقیر آسیایی و آفریقایی رتبه نسبتا بالیی در پاسخدهی‬
‫کشورهایی با عملکرد میانگین خوب در پاسخدهی اما رتبه پایین تر‬
‫در شاخص توزیع‬
‫تامین عادلنه مالی‬
‫• مفهوم ‪ :‬خطراتی که خانوار به دلیل هزینه های مر بوط به نظام سالمت‬
‫با آن مواجه می شوند بر حسب توان پرداخت آنها توزیع شده است تا‬
‫خطر خود بیماری‪.‬‬
‫• یک نظام با تامین مالی عادلنه‪ :‬اطمینان از حفاظت همه افراد از نظر‬
‫مالی‬
‫• نظام سالمتی که در آن‪:‬‬
‫– خرید مراقبت مورد نیاز خانوار ها یا افراد منجر به سوق داده شدن به سوی‬
‫فقر مي شود یا‬
‫– باعث عدم خريد مراقبت به دلیل هزینه مي شود ( مشخصه اکثر کشور های‬
‫فقیر تر و یا بخش ی از جمعیت کشورهای با درامد متوسط یا بالتر )‬
‫• نا عادلنه است ‪.‬‬
‫• نا عادلنه بودن پرداخت برای مراقبت سالمت از دو جنبه نا عادلنه‬
‫است‪.‬‬
‫• ‪.1‬مواجه شدن خانوار ها با هزینه های بالی غیر قابل پیش بینی که‬
‫در لحظه مصرف خدمات مستقیما" باید از جیب پرداخت شود‪ (.‬در‬
‫عوض پوشش یافتن با پیش پرداخت)‬
‫• ‪.2‬موجب پرداخت های رگرسیو ( نزو لی ) مي شود بطوری که افرادی‬
‫که کمترین توان را جهت مشارکت مالی دارند بیشتر از افراد مرفه تر‬
‫پرداخت کنند‪.‬‬
‫• راه حل مشکل ‪ : 1‬تکیه بر پیش پرداخت هاي قابل پیش بینی تا حد‬
‫امکان که غیر مرتبط با بیماری یا مصرف خدمات هستند‪.‬‬
‫• راه حل مشکل ‪ : 2‬اطمینان از این که هر شکل از پیش پرداختها (‬
‫همه انواع مالیات ‪ ،‬بیمه تامین اجتماعی ‪ ،‬یا اختیاری ) در وابستگی‬
‫به درامد‪ ،‬صعودی( پروگرسیو) و یا حداقل خنثی است وبا ظرفیت‬
‫پرداخت ارتباط دارد تا خطر سالمت‪.‬‬
‫• پرداخت های مستقیم از جیب عموما" رگرسیو هستند اما می‬
‫توانند خنثی یا صعودی نیز باشند‪.‬‬
‫• خنثی یا صعودی بودن هزینه های مستقیم ( به شرطی که هزینه‬
‫های مستقیم خیلی سنگین نباشد ) از ایجاد دو مشکل یاد شده‬
‫برای افراد فقیر جلوگیری می کنند‪ .‬البته صعودی کردن این نو ع‬
‫پرداخت ( یعنی پرداخت مستقیم ) از همه انواع تامین مالی مشکل تر‬
‫است‪.‬‬
‫• معمول" در تسهیالت دولتی برای کاهش خطر ‪:OOP‬‬
‫• ‪ – 1‬ترتیباتی که با قصد معاف و مستثنی کردن افراد تهیدست از‬
‫پرداخت انجام می شود‪.‬‬
‫• ‪ - 2‬یک مقیاس متغیر (‪ )sliding scale‬بر مبنای ‪ SES‬ایجاد‬
‫می شود‪.‬‬
‫• اما اين دو روش ‪:‬‬
‫• الف‪ -‬در مورد ارائه کنندگان خصوص ی کمتر به چشم می خورد‬
‫(مگر اینکه مشتریان خود را آن قدر خوب می شناسند که از نظر‬
‫پرداخت بین آنها تمایز قائل شوند و افراد مرفه می پذیرند که‬
‫پرداخت های آنها یارانه افراد فقیر را بپردازد‪).‬‬
‫• ب‪ -‬معمول" سهم اندکی را در کشور های فقیر به خود اختصاص می‬
‫دهد‪ .‬بهر حال برای افتراق بین مصرف کنندگان هزینه های اجرايی‬
‫بالست و تاثیر آنها به میزان اندکی از کل پرداخت ها ی مر تبط با‬
‫خطر است‪.‬‬
‫• لذا تامین عادلنه منبع مالی در بهترین حالت با پیش پرداخت های‬
‫بیشتر و صعودی تر به جای ‪ OOP‬صورت میگیرد‪ .‬پس ‪OOP‬‬
‫باید حتی المکان در مجموع کم باشد و نسبت به توانايي پرداخت‬
‫خانوار هم كم باشد‪.‬‬
‫• حالت ایده ال ‪ :‬قطع ارتباط مشارکت مالی خانوار ها در نظام‬
‫سالمت با خطرات سالمت و مجزا شدن تقریبا" کامل مصرف‬
‫خدمات از این مشارکت‬
‫• ‪ .1‬پیش پرداخت های به اعتبار آینده )‪(ex ante‬نسبت به ‪OOP‬‬
‫ارجح هستند ( چون قابل پیش بینی تر بوده و متناسب با میزانی‬
‫است که خطرات تحت کنترل فرد باشند)‬
‫• ‪ .2‬بار تامین مالی سالمت بر روی یک خانوار خاص به اعتبار گذشته‬
‫(‪ :)ex post‬سهمی که هزینه های واقعی سالمت از ظرفیت پرداخت‬
‫خانوار به خود اختصاص می دهند‪.‬‬
‫• صورت کسر= تمام هزینه های قابل انتساب به خانوار از جمله‬
‫پرداختهای غیر آگاهانه(مالیات فروش‪ -‬مالیات بر ارزش افزوده که موقع‬
‫مصرف توسط خانوار پرداخت می شود و سپس دولت آنرا به امر‬
‫سالمت اختصاص می دهد و مشارکت در بیمه ای که توسط کار فرما‬
‫ارایه می شود‪).‬‬
‫• مخرج کسر(سنجه اي از ظرفيت پرداخت خانوار است)=کل هزینه غیر‬
‫غذایی‬
‫• توضیح ‪ :‬در خانوار های فقیر سهم عمده ای برای مایحتاج اولیه‬
‫(خصوصا" غذا) صرف می شود‪ .‬در حالی که خانوار های غنی تر‬
‫حاشیه اطمینان بیشتری برای صرف هزینه ها از جمله هزینه های‬
‫مراقبت سالمت دارند‪.‬‬
‫• کل هزینه های غیر غذایی بر آوردي از در امد احتیاطی و نسبتا"‬
‫ثابت خانوار است‪ .‬ونسبت به درامد ثبت شده کمتر فرار است و‬
‫نسخه بهتری از میزانی است که خانوار توان صرف آنرا در امر‬
‫سالمت و نیاز های غیر غذایی دارد‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در مجموع نحوه تامین مالی مراقبت زمانی کامال" عادلنه است که نسبت‬
‫‪:‬‬
‫شاخص ‪ :‬کل هزینه سالمت‬
‫کل هزینه غیر غذایی‬
‫میتقل از درامد‪ ،‬وضعیت سالمت ویا استفاده آنها از نظام سالمت ‪،‬‬
‫برای همه خانوار ها مشابه باشد‪.‬‬
‫این شاخص بیانگر دیدگاه ‪ Aneurin Bevan‬است که "شالوده يك‬
‫خدمت سالمت رضایت بخش آن است که فقیر و غنی مشابه یکدیگر آن‬
‫را دریافت می کنند ‪ .‬فقر ناتوانی نيست‪ .‬ثروت هم مزيت نیست‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫اگر فقرا سهم بیشتری نسبت به اغنیا در امر سالمت صرف کنند‬
‫پس تامین منابع مالی نا عادلنه است‬
‫به ‪2‬علت ‪ .1 :‬یا حمایت کمتر نظام هاي پرداخت از آنان‬
‫‪ .2‬یا نظام های پیش پر داخت نزو لی هستند‪.‬‬
‫اما ادغام عادلنه بودن(‪ )fairness‬با برابری(‪ )equity‬یعنی حتی‬
‫اگر خانوار های غنی هم سهم بیشتری نسبت به ظرفیت خود‬
‫پرداخت می کنند نا عادلنه است‪.‬‬
‫خیلی ساده است‪ .‬نسبت پرداختی فقیر و غنی مساوی است‪ .‬پس‬
‫افراد غنی یارانه کم توان تر ها را پرداخت کرده اند‪.‬‬
‫• البته مرفهین ممكن است از طریق ابتياع بیمه های بیشتر تمایل به‬
‫پرداخت های بیشتر داشته باشند اما این در صورتی برابر و عادلنه‬
‫است که ‪:‬‬
‫• ‪ . 1‬این صرف هزینه اضافه تر ‪ ،‬پیش پرداختی باشد‪.‬‬
‫• ‪ . 2‬این انتخاب کامال" داوطلبانه باشد( نه اجبار نظام مالیاتی یا‬
‫بیمه مشارکتی اجباری )‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫خانوارهایی که ‪ %50‬یا بیشتر از هزینه های صرف شده غیر‬
‫غذایی(ظرفیت پرداخت ماهانه) آنها مربوط به سالمت است احتمال‬
‫تهیدست خواهند شد‪( .‬شاخص ‪) ≤ %50‬‬
‫در برخی از کشور ها ‪ ≤ %1‬از کل خانوارها اینگونه است‪.‬‬
‫یعنی در کشورهای بزرگ میلیونها خانواده در معرض خطر تنگدستی قرار‬
‫دارند‪ .‬دلیل آن صرف هزینه بال به صورت مستقیم از جیب است ‪.‬‬
‫این احتمال بالی تامین مالی کمرشکن تاثیر بیشتری بر قضاوت درباره‬
‫نحوه تامین مالی نظام سالمت دارد تا فقط سطح کلی صرف هزینه یا‬
‫درآمد کشور‪.‬‬
‫جدول ضمیمه‪7‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شاخص عادلنه بودن مشارکت در تامین مالی نظام سالمت ارتباط‬
‫معكوس با نا برابري توزيع دارد‪:‬‬
‫صفر =حداکثر نابرابری‬
‫یک = حداکثر برابری‬
‫اکثر کشور های پردرآمد فاصله کمی از یک دارند‪.‬‬
‫چین‪ ،‬نپال‪ ،‬ویتنام خیلی به صفر نزدیکند چون اکثر هزینه ‪OOP‬است‪.‬‬
‫به طور کلی در نظام های پیش پرداختی درجات باليی از برابری است‪.‬‬
‫استثناء‬
‫• ‪ .1‬بنگالدش و هند اگر چه اکثر هزینه ها ‪ OOP‬است نابرابری کم‬
‫است چون صرف هزینه ها صعودی است‪.‬‬
‫• ‪ .2‬برزیل علیرغم سهم بالی پیش پرداخت درجات باليی از نابرابری‬
‫دارد چون درآمد ها نابرابر است و بسياري از خانواده ها در معرض‬
‫تنگدستی هستند‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫اين سنجه خالصه عادلنه بودن ‪ ،‬تمایزی بین فقیر و غنی قائل نمی‬
‫شود ‪(.‬شکل ‪)2-5‬‬
‫مکزیک‪ ،‬تانزانیا‪ ،‬بنگالدش وکلمبیا‪ :‬پيش پرداخت پروگرسیو است‬
‫(ثروتمندان مشارکت مالی بیشتری دارند‪).‬‬
‫هند‪ ،‬پاکستان ‪ ،‬قرقیزستان ‪ ،‬فدراسیون روسیه رگرسیو است‪.‬‬
‫‪ OOP‬گوناگونی بیشتری را نشان می دهد‪.‬‬
‫کشور‬
‫پیش پرداخت‬
‫‪OOP‬‬
‫هند‬
‫ویتنام‬
‫‪no‬‬
‫پاکستان‬
‫‪rare‬‬
‫مکزیک‬
‫تانزانیا‬
‫برزیل‬
‫متغیر‬
‫متغیر‬
‫بلغارستان‬
‫متغیر‬
‫متغیر‬
‫زامبیا‬
‫متغیر‬
‫متغیر‬
‫• هزینه کلی غیر غذایی شامل هزینه های مستقیمي که صرف مراقبت‬
‫از سالمت می شود نیز هست‪.‬‬
‫• چنین مخارجی غیر قابل پیش بینی یا گذرا هستند و محسوب کردن‬
‫آن ممکن است ظرفیت پرداخت خانوار را بیش از حد بر آورد‬
‫نماید‪.‬‬
‫• اگر ‪ OOP‬کم باشد خیلی مهم نیست اما اگر خیلی زیاد باشد‬
‫منجر به فروش سایر دارايیها‪ ،‬مقروض شدن‪ ،‬نیاز به کار کردن‬
‫سایر اعضای خانواده یا در ساعات بیشتر یا مشاغل دیگر و یا‬
‫کاهش موقت مصرف مایحتاج دیگر مي شود‪.‬‬
‫• اگر مخرج کسر را منهای ‪ OOP‬کنیم خانواده هايی که ‪ OOP‬بالیی‬
‫دارند به جای پخش شدن در سر تا سر جمعیت در دسته فقیر تر ها قرار‬
‫می گیرند و نحوه تامین مالی نظام سالمت در اکثر کشور ها به صورتی‬
‫نظام مند نا عادلنه تر بنظر می رسد‪ (.‬متهم اصلی ‪ OOP‬بالست )‬
‫• در کشور های کم درامد ‪ :‬پیش پرداخت به طور شایع سهم کمی از کل را‬
‫تشکیل می دهد و نمی تواند تاثیر نزو لی و نابرابرانه ‪OOP‬را متوازی و‬
‫جبران کند‪.‬‬
‫• در بسیاری از کشورها آنچه بدتر از این حالت دیده می شود آن است که‬
‫به دلیل رگرسیو بودن پیش پرداخت های مالیاتی هیچ تاثیر جبرانی و‬
‫توازن دیده نمی شود‪.‬‬
‫• پس فقرا از دو چیز رنج می برند ‪:‬‬
‫• پرداخت سهمی نا عادلنه بدون توجه به استفاده یا عدم استفاده‬
‫از خدمات سالمت‬
‫• پرداخت سهم نا عادلنه تر بصورت ‪OOP‬‬
‫‪ 4‬خصوصیت دیگر سنجش مشارکت عادلنه در تامین مالی نظام سالمت‬
‫• ‪ 4‬خصوصیت دیگر سنجش مشارکت عادلنه در تامین مالی نظام‬
‫سالمت ‪:‬‬
‫• مبتنی ساختن سنجش بر آنچه واقعا" صرف می شود ( که ما فعال"‬
‫امکان سنجش آن را داریم ) در جه دستاورد نظام را بیش از حد‬
‫خوب جلوه می دهد چون اگر فرد به دلیل امکان پرداخت ‪OOP‬‬
‫مراقبت مورد نیازش را در یافت نکند و کمتر از حد نیاز خود خرج‬
‫کند ‪ ،‬تخمین میزان هزینه آن ‪ ،‬اگر می توانست پرداخت میکرد ‪،‬‬
‫توزیع متفاوتی از سهم مشارکت آنها و قطعا" درجه توزیع نا عادلنه‬
‫تری را نشان می داد‪.‬‬
‫‪ 4‬خصوصیت دیگر سنجش مشارکت عادلنه در تامین‬
‫مالی نظام سالمت‬
‫• نحوه سنجش مشارکت عادلنه در تامین مالی به اعتبار گذشته است ( اشاره به سهمی که واقعا"‬
‫خانوار مشارکت می کند ) نه به اعتبار آینده ( مرتبط با خطرات سالمت مورد نیاز )تخمین پوشش‬
‫در معنای مالی آن نه در معنای لغوی ( چه تعداد افراد واقعا تحت حفاظت قرار گرفته اند نه اینکه‬
‫فقط چه تعداد بیمه دارند یا در تامین اجتماعی شرکت کرده اند)‬
‫• این سنجه درباره نحوه دستیابی خانواده به پول نقد جهت پرداخت مستقیم برای مراقبت سالمت‬
‫خود توضیحی نمی دهد‪ .‬خانواده هایی که بخش عمده درآمدشان غیر نقد است تا پول نقد‪ ،‬ممکن‬
‫است مراقبت سالمت مورد نیازشان را از قبل پیش بینی کنند چون در هنگام نیاز نمی توانند پول‬
‫نقد صرف کنند اما ظاهر امر و داده ها این طور نشان می دهند که این خانوار ها هزینه ای صرف‬
‫نکرده اند‪.‬‬
‫• از همه مهمتر تامین مالی عادلنه تنها به معنای عادلنه بودن نحوه تسهیم بار مالی حمایت کننده از‬
‫یک نظام سالمت است و صحبتی از عادلنه بودن مصرف و استفاده از خدمات سالمت نمی کند‪.‬‬
‫در حالی که این موضوع به اندازه عادلنه بودن کلی نظام مهم است‪.‬‬
‫‪ 4‬خصوصیت دیگر سنجش مشارکت عادلنه در تامین‬
‫مالی نظام سالمت‬
‫• این سنجه درباره نحوه دستیابی خانواده به پول نقد جهت پرداخت‬
‫مستقیم برای مراقبت سالمت خود توضیحی نمی دهد‪ .‬خانواده هایی که‬
‫بخش عمده درآمدشان غیر نقد است تا پول نقد‪ ،‬ممکن است مراقبت‬
‫سالمت مورد نیازشان را از قبل پیش بینی کنند چون در هنگام نیاز نمی‬
‫توانند پول نقد صرف کنند اما ظاهر امر و داده ها این طور نشان می‬
‫دهند که این خانوار ها هزینه ای صرف نکرده اند‪.‬‬
‫• از همه مهمتر تامین مالی عادلنه تنها به معنای عادلنه بودن نحوه‬
‫تسهیم بار مالی حمایت کننده از یک نظام سالمت است و صحبتی از‬
‫عادلنه بودن مصرف و استفاده از خدمات سالمت نمی کند‪ .‬در حالی‬
‫که این موضوع به اندازه عادلنه بودن کلی نظام مهم است‪.‬‬
‫• اصل اساس ی تامین مالی عادلنه ‪:‬‬
‫• از هر فرد طبق توان خودش نه به هر فرد طبق نیاز خودش‬
‫• به هر حال ناعادلنه بودن در استفاده از خدمات نسبت به نیاز‬
‫افراد منجر به نابرابری در وضعیت سالمت می شود چون استفاده‬
‫از این خدمات نابرابری را کم می کند‪.‬‬
‫جدول ضمیمه ‪8‬‬
‫• مخارج کل سالمت‬
‫– دولتی‬
‫• مالیات‬
‫• تامین اجتماعی‬
‫– خصوص ی‬
‫• بیمه‬
‫• ‪OOP‬‬
‫– پیش پرداخت‬
‫– ‪oop‬‬
‫که در تعیین عادلنه بودن پرداخت برای نظام سالمت کمک زیادی می کند‪.‬‬
‫• به هر حال سطح منابع اختصاص یافته به سالمت یک ورودی به‬
‫نظام است نه یک پیامد ( با هر مقدار منابع مالی و توزیع تامین مالی‬
‫) یعنی چیزی که دستیابی به پیامد را ممکن می سازد‪.‬‬
‫دستیابی کلی ‪( Overall attainment‬جدول ضمیمه‬
‫‪)9‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫برای مقایسه کشور ها یا مقایسه طی زمان نیاز به یک سنجه کلی است که هر ‪5‬‬
‫هدف ذکر شده قبلی در آن خالصه شوند ( از وزن دهی استفاده می کنیم )‬
‫با توجه به بهره مندی کشورهای غنی تر از سالمت خوب و درآمدهای بالتر این‬
‫کشورها که اجازه صرف هزینه های بیشتر در امر سالمت را می دهد (عمدتا به‬
‫صورت پیش پرداخت و دولتی) این رتبه بندی ارتباط نزدیکی با درآمد و صرف‬
‫هزینه در امر سالمت دارد‪.‬‬
‫ژاپن رتبه بهتر از آمریکا ( بعلت وزن بالتر برخی اهداف )‬
‫شیلی ‪ ،‬کوبا ‪ ،‬کلمبیا بالتر از سایر کشور های آمریکای لتین ‪.‬‬
‫به جز ‪ 3‬استثناء در کشورهای آسیایی بقیه ‪ 30‬کشور غیر مرفه همه آفریقایی‬
‫هستند‪.‬‬
‫عملکرد ‪ :‬نتیجه گرفتن از منابع‬
‫• شاخص کلی دستیابی مطرح نمی کند که پیامد حاصله در مقایسه‬
‫با آنچه با منابع موجود درکشور قابل دستیابی بود چگونه است‪.‬‬
‫یک سنجه مطلق است که بیان می کند یک کشور در رسیدن به‬
‫اهداف مختلف چقدر خوب عمل کرده است‪.‬‬
‫• سنجه حیاتی از عملکرد یک نظام سالمت‪ ،‬دستاورد نسبت به منابع‬
‫است‪.‬‬
‫پس اگر سوئد نسبت به اوگاندا سالمت بهتری دارد‪ (.‬امید به‬
‫•‬
‫زندگی ‪ 2‬برابر) تا حد زیادی بدلیل این است که سرانه صرف شده‬
‫برای نظام سالمت در سوئد ‪ 35‬برابر است‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫اما سرانه پاکستان و اوگاندا تقریبا مشابه است اما امید زندگی پاکستان‬
‫‪ 25‬سال بالتر از اوگاندا است‪.‬‬
‫پس چرا پیامد های سالمت پاکستان به ازای همان مقدار صرف هزینه‬
‫بهتر است ؟‬
‫درآمد کل کشور مهم نیست بلکه هزینه مصرف شده در امر سالمت‬
‫مهم است( کشور های با درامد یکسان اما صرف هزینه متفاوت در امر‬
‫سالمت )‬
‫هر نظام سالمت را باید بر مبنای منابعی که واقعا" در حال مصرف‬
‫شدن هستند قضاوت کرد نه بر حسب منابعی که اصول" به سالمت‬
‫اختصاص می یابد اما ممکن است صرف امور دیگر شود‪.‬‬
‫• سنجش پیامد های سالمت غالبا با ورودی هایی مانند تعداد پزشک‬
‫یا تختهای بیمارستانی به ازای جمعیت مورد بررس ی قرار گرفته اند‬
‫اما در مورد توان بالقوه نظام سالمت چیزی نمی گویند‪ .‬سنجه‬
‫صحیح برای منابع در این مقایسه ها پول است چون برای خرید‬
‫تمام ورودی های واقعی استفاده می شود‪.‬‬
‫• کمترین چیزی که می توان از یک نظام سالمت تقاضا کرد = مرز حداقل‬
‫• بیشترین چیزی که می توان از نظام سالمت انتظار داشت = مرز فوقانی‬
‫– یک رقم خاص برای هر کشور است ‪ .‬سطحی از دستیابی است که یک نظام سالمت‬
‫ممکن است به آن برسد اما هیچ کشوری (عمال" ) به آن نمی رسد‪.‬‬
‫• یک مقیاس را می سازد برای ارزیابی عملکرد نسبی‪.‬‬
‫• این مقیاس نشان می دهد چه میزان از توان بالقوه حاصل شده است‪ (.‬مقایسه‬
‫میزان دستیابی واقعی با میزان بالقوه نشان می دهد نظام سالمت هر کشور‬
‫چقدر با مرز حداکثر عملکرد خودش فاصله دارد‪).‬‬
‫• در تخمین حد فوقانی فقط از هزینه صرف شده و سر مایه انسانی‬
‫استفاده میکنیم‪ .‬و شاخصهای دیگر مثل تنوع نژادی ‪ ،‬اب و هوای‬
‫استوایی و‪ ......‬را دخیل نمی کنیم چون بدین صورت برای هر‬
‫عملکرد بدتری یک توجیه اضافی خواهیم داشت ‪.‬مثال" کشور های‬
‫افریقایی بدلیل اب و هوا و شرایط محیطی با ایدز و مالریا مواجهند‬
‫و قضاوت ما فقط در مورد مبارزه با سایر بیماری ها خواهد بود‪.‬‬
‫• برای تخمین حداقل ‪ who‬از اطالعات معدودی از کشور ها در حوالی‬
‫سال ‪ 1900‬استفاده کرده است ‪ :‬زمانی که هیچ نظام سالمتی به معنای‬
‫پیشرفته آن وجود نداشت‪ .‬تولد‪-‬زندگی‪-‬مرگ‬
‫• امید به زندگی بسیار کمتر از الن اما صفر نمی شد‪ .‬هیچ هزینه ای برای‬
‫سالمت صرف نمی شد پس توزیع عادلنه بار مالی مفهومی نداشت‪ .‬پس‬
‫پاسخ دهی هم مطرح نمی شد‪ .‬پس حداقل میزان سالمت فقط شامل‬
‫وضعیت یک شاخص(میانگین سطح سالمت) بود (از ‪ 5‬هدف ) و مقدار‬
‫‪ 4‬هدف دیگر صفر تعیین می شد‪.‬‬
‫سوالی که امروزه از هر نظام سالمتی پرسیده می شود‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫با درنظر گرفتن سرمایه انسانی کشور و منابع اختصاص داده شده به‬
‫نظام سالمت این نظام تا چه حد به بیشترین چیزی که از آن انتظار می‬
‫رود نزدیک شده است‪.‬‬
‫شاخص کلی عملکرد نظام ‪ :‬ارتباط دادن پیامد ها با حداقل و حداکثر‬
‫دستیابی تخمینی وهمچنین مصرف منابع اقتصادی‪.‬‬
‫عملکرد خوب ‪:‬دور شدن از حداقل دستیابی و نزدیک شدن به حداکثر‬
‫آن‪ .‬از نظر اقتصادی عملکرد سنجه ای از کارایی است‪.‬‬
‫یک نظام کارامد ‪ :‬دستاوردهای زیادی به نسبت منابع مصرف شده‬
‫یک نظام نا کارامد ‪:‬هدر دادن منابع علیرغم دستاورد های بال در‬
‫پاسخدهی و عادلنه بودن‪ .‬یعنی کماکان انتظار می رود عملکرد بهتری‬
‫داشته باشد‪.‬‬
‫جدول ضمیمه‪ 10‬دو شاخص عملکرد نظام سالمت‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شاخص اول مبتنی بر میانگین وضعیت سالمت بر حسب ‪ DALE‬است ‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2 – 6‬توزیع تخمینی عملکرد برای همه کشورها با در نظر گرفتن ‪DALE‬‬
‫صرف هزینه بالتر در امر سالمت‪ :‬پیامد های سالمت بهتر‬
‫کشورهای بسیار فقیر ‪ :‬صرف هزینه پایین‪ ،‬دستاورد های آموزش ی اندک‬
‫امید به زندگیبه ندرت به ‪ %75‬مقدار ممکن می رسد( هزینه کمتر از ‪ 10‬دلر در سال‬
‫به ازای هر نفر )‬
‫در کشور های با بیش از‪ 1000‬دلر سرانه در سال‪ ،‬حداقل ‪ %75‬امید به زندگی قابل‬
‫دستیابی است‪ .‬در کشورهای با صرف هزینه بال گوناگونی عملکرد کمتر است ‪ .‬در‬
‫سطوح پایین تر یا متوسط صرف هزینه‪ ،‬گوناگونی های بیشتری درامید به زندگی نسبت‬
‫به هزینه صرف شده و اموزش دیده می شود ‪.‬‬
‫یک علت عمده ‪ HIV‬است ( ‪ 25‬کشور فقیر آفریقایی ) در حالی که بیشترین نیاز به‬
‫درک و کاهش تفاوت در دستاورد در همین کشور هاست‪.‬‬
‫• دومین شاخص مبتنی بر سنجه دستیابی کلی است و به ارزیابی‬
‫عملکرد نسبت به مرز تعریف شده برای هر ‪ 5‬جزء دستیابی می‬
‫پردازد‪ CI .‬بزرگتر از مورد قبلی است‪ .‬معمو ل" کشور های بال در‬
‫قبلی در این شاخص هم بال هستند و تعداد کمی کشور ها هستند‬
‫که در قبلی ضعیف اما بخاطر بهتر بودن در پاسخدهی یا تامین مالی‬
‫یا برخورد با نابرابری بال این قضیه را جبران می کنند‪.‬‬
‫ارتقای عملکرد ‪ :‬چهار کار کرد کلیدی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪ 4‬کارکرد اصلی نظام سالمت کمک می کند تا کلی به نظام بنگریم‬
‫به جای نگاه کردن به اجزایی مثل زیر نظام ها ‪ ،‬سازمانها و برنامه‬
‫ها (کارکردی که در بسیاری از ارز یابی های عملکرد شایع است)‬
‫کارکرد ارایه خدمات‬
‫کارکرد تامین مالی‬
‫کارکرد مشارکت مالی عادلنه‬
‫کارکرد تولیت‬
‫کارکرد ارایه خدمات‬
‫• شناخته شده ترین کارکرد‬
‫• کل نظام سالمت با آن تعریف و مشخص می شود‪ ( .‬فقط) ارائه‬
‫خدمات آنچه هست که نظام سالمت انجام می دهد نه ان چیزی‬
‫که نظام سالمت هست‪.‬‬
‫کارکرد تامین مالی‬
‫• فرایندی جهت جمع آوری درامد ها و قرار دادن آن در اختیار نظام‬
‫که معمول" خارج از نظام سالمت روی می دهد‪.‬‬
‫کارکرد مشارکت مالی عادلنه‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫باید یکی از وظایفی که نظام انجام می دهد در نظر گرفته شود نه اینکه‬
‫منفعالنه گفته شود در یافت پول از جای دیگر است‪.‬‬
‫این خود نظام است که برخی وجوه را مستقیما" جمع آوری‪ ،‬انباشت و خرید‬
‫کال و خدمات را انجام می دهد‪ .‬پس نظام سالمت حداقل تا حدی پاسخگو به‬
‫جامعه در ارتبا ط با نحوه جمع آوری‪ ،‬افزایش و ترکیب منابع است نه تنها اینکه‬
‫این منابع نهایتا" چگونه مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬
‫در طولنی مدت سرمایه گذاری امری است که نظام سالمت آ ن را انجام‬
‫میدهد و اصو ل" مسئو لیت سرمایه گذاری عادلنه بعهده نظام سالمت است ‪.‬‬
‫آنچه با منابع امروزی می توان بدست آرود ضرورتا" با نحوه سرمایه گذاری بر‬
‫روی منابع در روزها و گذشته های قبل محدود میشود‪.‬‬
‫کارکرد تولیت‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تعریف تولیت ‪ :‬مدیریت دقیق و مسئولنه چیزی که به مراقبت از یک نفر‬
‫اختصاص داده شده است‪.‬‬
‫افراد هم بدن خود و هم پول خود را در اختیار نظام سالمت می گذارند‪.‬‬
‫بخصوص دولتها نقش متولی را بازی میکنند چون صرف مخارج و درامد های‬
‫بدست امده از مالیات ها و بیمه اجتماعی که مردم آن را می پردازند به عهده‬
‫انهاست و بسیاری از قوانین که در معامالت خصوص ی و داوطلبانه باید رعایت‬
‫شوند توسط دولت تعیین می شوند‪.‬‬
‫وظیفه دیگر تولیت ‪ :‬آیا سازمانها و نقش آفرینان خصوص ی نیز کار خود را با دقت‬
‫و مسئولنه انجام می دهند یا خیر؟‬
‫بخش عمده ای از تولیت شامل قانون گذاری و و ضع مقررات است‪ .‬اما این‬
‫مفهوم فراتر از قانونگذاری صرف است و هدایت صحیح آن تاثیر عمیقی بر کل‬
‫کارکرد نظام خواهد داشت‪.‬‬
‫مشخص کردن کارکردها در نظامهای ملی سالمت با‬
‫ساختارهای بسیار گوناگون‬
‫• ‪ -1‬در یک سوی طیف‪ :‬یک سازمان منفرد که وجوه را جمع آوری‪،‬‬
‫انباشت و به گروه نسبتا تک قطبی از ارایه کنندگان خدمات که غالبا‬
‫کارکنان خود آن هستند ارایه می دهد‪.‬‬
‫– نظام سالمت نروژ و انگلستان قبل از سال ‪ ،1990‬کلمبیا‬
‫• ‪ -2‬در سوی دیگر طیف یک نظام با درجه بالیی از تقسیم ساختار‬
‫عمودی‪ .‬سازمانهای مجزا از یکدیگر به جمعیتهایی بدون همپوشانی‬
‫• ‪ -3‬یک نظام ممکن است یکپارچگی افقی برای هر کارکرد داشته باشد‪،‬‬
‫یعنی یک سازمان آن کارکرد را انجام میدهد اما سازمانی مجزا برای هر‬
‫کارکرد وجود دارد‪.‬‬
‫• واضح است که کارکرد تامین مالی بیشترین اهمیت را در ارتباط با‬
‫عادلنه بودن پرداخت برای نظام دارد اما نحوه انجام آن نیز بر‬
‫پیامدهای سالمت و تا حدی بر میزان پاسخدهی موثر است‪.‬‬
‫• کارکرد ارایه خدمات بیشترین ارتباط را با پیامد های سالمت دارد‪،‬‬
‫اما در میزان پاسخدهی نیز تاثیر بالیی دارد‬
‫• و در نهایت تولیت بر همه چیز اثر می گذارد‪.‬‬