Transcript Slide 1

‫‪ ‬اصالحات در نظام سالمت‬
‫‪ ‬دکتر حميد رضا جمشيدي‬
‫‪ ‬عضو هييت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي‬
‫‪Email: [email protected] ‬‬
‫عناوين‬
‫‪ ‬موفقيتها در نظام سالمت‬
‫‪ ‬مشكالت‬
‫‪ ‬اصالحات در نظام سالمت‬
‫موفقيتها در نظام سالمت‬
Changing the pattern of Under 5 Mortality Rate
during the last 3 decades in Iran(1970-2000)
-
Months
In
Live Birth
Newborn
Year
‫نسبت پزشك به ‪ 1000‬نفر جمعيت‬
‫در سال ‪ 1363‬حدود‬
‫‪ %54‬پزشكان عمومي‪،‬‬
‫‪1.04‬‬
‫‪ %87‬متخصصين و‬
‫‪0.39‬‬
‫‪ %66‬دندانپزشكان‬
‫در تهران و ‪ 5‬شهر‬
‫بزرگ حضور داشتند‬
‫‪1379‬‬
‫‪1363‬‬
‫نسبت تخت ثابت به يكصد هزار نفر‬
‫‪164‬‬
‫‪154‬‬
‫‪1379‬‬
‫‪1363‬‬
‫دسترسي به آب آشاميدني سالم‬
‫(روستا)‬
‫‪87%‬‬
‫‪68.70%‬‬
‫‪1379‬‬
‫‪1363‬‬
‫ميزان اقالم دارويي‬
‫‪1200‬‬
‫‪220‬‬
‫‪1379‬‬
‫‪1363‬‬
‫اميد به زندگي‬
‫‪71‬‬
‫‪68‬‬
‫‪59.2‬‬
‫‪58.5‬‬
‫‪1363‬‬
‫‪1379‬‬
‫مرد‬
‫زن‬
‫• اميد به زندگي براي زنان در ژاپن ‪83‬سال (بهترين وضعيت دنيا)‬
‫• شاخص اميد به زندگي در ايران از ميانگين كشورهاي منطقه باالتر است‬
‫ميزان رشد جمعيت‬
‫‪3.2‬‬
‫‪1.3‬‬
‫‪1379‬‬
‫‪1363‬‬
‫جلو گيري از افزايش ده ميليون نفر جمعيت‬
‫مقايسه ميزان رشد جمعيت‬
‫‪3.3‬‬
‫‪3.3‬‬
‫‪3.5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2.4‬‬
‫‪1.9‬‬
‫‪1.6‬‬
‫‪1.3‬‬
‫‪1.3‬‬
‫عراق‬
‫لبنان‬
‫اردن‬
‫مراكش‬
‫مصر‬
‫يمن‬
‫عربستان‬
‫ليبي‬
‫ايران‬
‫مقايسه پوشش واكسيناسيون بر عليه بيماريهاي واگير‬
‫‪91%‬‬
‫‪92%‬‬
‫‪93%‬‬
‫‪95%‬‬
‫‪78%‬‬
‫‪EMRO‬‬
‫انگلستان‬
‫فرانسه‬
‫امريكا‬
‫ايران‬
‫مرگ كودكان زير يكسال‬
‫به ازاي هزار تولد زنده‬
‫‪51‬‬
‫‪26‬‬
‫‪1379‬‬
‫‪1363‬‬
‫جلوگيري از مرگ ‪ 000/400‬نفر كودك زير يكسال‬
‫مقايسه مرگ كودكان زير يكسال‬
‫به ازاي هزار تولد زنده‬
‫‪112‬‬
‫‪104‬‬
‫‪51‬‬
‫‪51‬‬
‫‪21‬‬
‫‪26‬‬
‫‪12‬‬
‫كويت‬
‫مراكش‬
‫عراق‬
‫عربستان‬
‫مصر‬
‫لبنان‬
‫ايران‬
‫شاخص ايران در بين كشورهاي منطقه مديترانه شرقي (به استثناء چند كشور حوزه خليج فارس)‬
‫و در مقايسه با كشورهاي مشابه به لحاظ درآمدي كمترين ميزان را داراست‬
‫مرگ مادران‬
‫به ازاي يكصد هزار تولد زنده‬
‫‪140‬‬
‫‪37.4‬‬
‫‪1379‬‬
‫‪1363‬‬
‫مقايسه مرگ مادران‬
‫به ازاي يكصد هزار تولد زنده‬
‫بدترين‬
‫شاخص دنيا‬
‫‪130 1100‬‬
‫‪191‬‬
‫‪174‬‬
‫‪140‬‬
‫‪130‬‬
‫‪140‬‬
‫‪40‬‬
‫بهترين‬
‫شاخص دنيا‬
‫‪13‬‬
‫‪37.4‬‬
‫‪18‬‬
‫‪9‬‬
‫كويت‬
‫عراق‬
‫لبنان‬
‫الجزاير‬
‫ليبي‬
‫عربستان‬
‫اردن‬
‫يمن‬
‫مصر‬
‫ايران‬
‫شاخص ايران در بين كشورهاي منطقه مديترانه شرقي (به استثناء كشورهاي حوزه خليج فارس)‬
‫و در مقايسه با كشورهاي مشابه به لحاظ درآمدي وضع خوبي دارد‬
‫ربشه كني‪ ،‬حذف و كنترل بيماريها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ريشه كني بيماري پيوك‪،‬‬
‫حذف بيماريهاي كزاز نوزادي و جذام‪،‬‬
‫كنترل بيماري سرخك ‪ ،‬ديفتري‪ ،‬ماالريا و سل‪.‬‬
‫فلج اطفال‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫در آستانه ريشه كني فلج اطفال قرار داريم‬
‫مدت سه سال است كه مورد جديد فلج اطفال نداشته ايم‪.‬‬
‫خدمات فوق تخصصي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫گسترش خدمات فوق تخصص ي در زمينه پيوند اعضاء از ‪6‬‬
‫مورد در سال ‪ 1363‬به ‪ 000/10‬مورد در سال ‪1378‬‬
‫كاهش اعزام بيماران به خارج از كشور (ارز تخصيص يافته‬
‫از ‪ 3.4‬ميليون دالر در سال ‪ 1376‬به ‪ 2.4‬ميليون دالر در سال‬
‫‪ 1379‬كاهش يافته است‬
‫جمع بندي موفقيتها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دسترس ي بهتر شده است‬
‫اميد به زندگي افزايش يافته‬
‫شاخصهاي سالمت ارتقاء پيدا كرده است‬
‫رشد جمعيت كنترل شده است‬
‫بيماريهاي عفوني كنترل شده است‬
‫نيروي انساني مورد نياز تربيت شده است‬
‫منابع فيزيكي مورد نياز توسعه يافته است‬
‫مشكالت‬
‫‪ -1‬عدالت در نظام ارائه خدمات‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نسبت هزينه های بهداشت و درمان از کل هزينه ها ی خانوار در‬
‫‪ 3/3‬در صد از خانوارها بيش از ‪ 40‬در صد است ‪(Catastrophic‬‬
‫)‪health expenditure‬‬
‫فاصله بين مرگ و مير کودکان زير پنج سال در دهکهاي مختلف در آمدي‬
‫غيرواقعي بودن تعرفه ها‪ ،‬سرانه و نحوه خريد خدمت بوسيله‬
‫دستگاههاي مختلف‬
‫عدم وجود نظام بيمه اي مبتني بر حمايت غني از فقير و سالم به‬
‫بيمار‬
‫‪‬‬
‫‪-1‬عدالت در نظام ارائه خدمات‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫عدم دسترس ي فيزيكي ‪ ،‬مالي و فرهنگي همگاني به نظام ارائه خدمات‬
‫‪‬‬
‫عدم توزيع عادالنه منابع بخش‬
‫‪‬‬
‫فقدان پوشش كامل صد در صد جامعه از نظر بيمه همگاني درابعاد‬
‫پوشش در سطح (حدود ‪15‬ميليون نفر فاقد پوشش بيمه مي باشند) و‬
‫پوشش در عمق خدمات‬
‫‪-2‬كارآئي و كيفيت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عدم بهره داري كامل از نظام ارائه خدمات بنحو كارآمد (درصد اشغال‬
‫تخت در بيمارستانهاي دولتي ‪ 53‬درصد مي باشد)‬
‫ارائه خدمات موازي وتكراري بويژه درتجويز دارو و خدمات پاراكلينيك‬
‫تمركز بر داده هاي بخش سالمت و بي توجهي به ستاده ها‬
‫فقدان نظام اولويت بندي نيازها براساس بار بيماريها‬
‫وجود نظام چندگانه بيمه دولتي با سياستهاي متفاوت و نظام اداري مالي‬
‫هزينه بر‬
‫تمركز نظام ارائه كننده خدمات‪ ،‬خريدار خدمات و ناظر خدمات در يك‬
‫سازمان‬
‫‪-2‬كارآئي و كيفيت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عدم ارائه خدمات در زمينه ارتقاء سالمت براي جامعه‬
‫عدم وجود نظام پايش و ارزشيابي بويژه در بخش درمان‬
‫براساس استانداردهاي علمي‬
‫فقدان نظام محاسبه هزينه‪ -‬اثربخش ي درنظام سالمت‬
‫مشتري محور نبودن و کاهش پاسخگوئي نظام سالمت به‬
‫مردم‬
‫فقدان ارائه خدمات بر اساس راهکارها و استانداردهاي علمي‬
‫‪-3‬ساختار‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ساختار متمركز و عدم شفافيت در مسئوليتها در سطوح ستادي ومحيطي‬
‫كندي نظام تصميم گيري بدليل گستردگي سازمان و تمركز در نظام تصميم‬
‫گيري‬
‫عدم مشاركت سازماندهي شده ساير بخشها در تامين سالمت‬
‫فقدان نظام جامع تعريف شده در بخش سالمت بويژه در ابعاد سطح‬
‫بندي منابع و ارجاع بيماران‬
‫عدم تبيين جايگاه بخش غيردولتي همانند خصوص ي و خيريه‬
‫ناكارآمدي ساختار موجود در مقابل نيازهاي جديد مانند بيماريهاي قلب‬
‫وعروق‪ ،‬سرطانها و حوادث‬
‫‪-4‬نظام اطالعات سالمت‬
‫‪-‬‬
‫استفاده از تكنولوژي سنتي و عدم استفاده از تكنولوژي مكانيزه منسجم(عدم‬
‫بكارگيري سيستمهاي‪،DSS ، MIS‬تبادل الكترونيكي اطالعات و‪)…..‬‬
‫‪-‬‬
‫فقدان اطالعات در زمينه هائي همانندحسابهاي ملي سالمت ‪ ،‬بهره برداري از‬
‫منابع مانند ميزان اشغال تخت‪ ،‬متوسط اقامت بيمار‪ ،‬ميزان پذيرش‪ ،‬سرانه‬
‫روزهاي مراقبت بستري و سرانه ويزيت هاي سرپائي ‪ ،‬اطالعات تفصيلي بيماري‬
‫در كشور‬
‫‪-‬‬
‫اطالعات مربوط به بخش خصوص ي‬
‫عدم ثبت فعاليتها‪ ،‬برنامه ها و تجربه ها (ضعف شديد مستندسازي در نظام )‬
‫‪-‬‬
‫‪...........‬‬
‫‪-‬‬
‫‪-5‬نيروي انساني ارائه دهنده خدمت‬
‫‪‬‬
‫افزايش رشد نرخ بيكاري فارغ التحصيالن گروه پزشكي‬
‫كه از نخبگان كشور هستند‬
‫‪‬‬
‫ترجيح منابع فيزيكي و تجهيزاتي بر نيروي انساني‬
‫عدم كفايت و توانمندي حرفه اي الزم در برخي از رده ها‬
‫زير خط فقر بودن كاركنان بخش دولتي‬
‫عدم تناسب در نسبت نيروي انساني پشتيباني به نيروهاي تخصص ي وفني‬
‫عدم مشاركت نيروهاي بخش در سود و زيان سازمان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪-6‬مديريت‬
‫‪-‬‬
‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‪-‬‬
‫ناپايداري عمر مديريت و گردش سريع نخبگان ‪ ،‬فقدان نظام انتخاب مديران بر‬
‫اساس شايستگي‬
‫عدم وجود ابزارهاي انگيزش ي در جذب و حفظ نيروهاي کارشناس و توانمند‬
‫كمبود آموزش هاي الزم به منظور كسب دانش ‪ ،‬مهارت و تكنيكهاي مديريت‬
‫نوين‬
‫تمركز و عدم واگذاري اختيارات و مسئوليتها به مديران سطوح محيطي‬
‫عدم تأمين مالي مديران‬
‫عدم رضايت و انگيزه الزم‬
‫عدم وجود نظام ارزشيابي عملكرد مديران‬
‫عدم مشاركت مديران در سود و زيان سازمان‬
‫فقدان طرح‪ ،‬برنامه و مديريت استراتژيك در سازمان‬
‫‪ -7‬تامين منابع مالي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سهم مردم از هزينه هاي بخش بهداشت و درمان ‪ 58‬درصد و سهم‬
‫دولت ‪ 42‬درصد مي باشد‬
‫ اعتبارات عمومي فصل بهداشت و درمان و تغذيه در دهه ‪-1380‬‬‫‪ 1370‬حدود ‪ 9‬برابر افزايش يافته ولي درآمدهاي اختصاص ي‬
‫فصل ‪ 37‬برابر افزايش نشان ميدهد به اين معني كه تركيب‬
‫اعتبارات از محل بخش عمومي و خصوص ي بسيار غير عادالنه‬
‫است‪.‬‬
‫‪ -8‬نظام پرداختها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بي عدالتي گسترده در پرداختها‬
‫عدم مشاركت پزشك در ريسك تحميلي هزينه هاي اضافي بر‬
‫بخش‬
‫نظام پرداخت بازا خدمات به بيمار که منجر به گسترش‬
‫خدمات موازي‪ ،‬اضافي و پرعارضه بجاي نظام پرداخت در‬
‫جهت ارتقاء سالمت جامعه مي شود‬
‫‪-9‬قوانين و مقررات‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫قانون و مقررات ابزار تبديل سياست به عمل است‬
‫تناقض بسياري از قوانين با سياستها‬
‫وجود قوانين متناقض‬
‫فقدان مقررات‪ ،‬روشها و استانداردهاي مستند بويژه در‬
‫بخشهاي تخصص ي و عدم رعايت مقررات موجود‬
‫‪......‬‬
‫مشکالت‬




Lack of coordination between PHC and
secondary/tertiary care delivery systems
There is substantial over-capacity in public and
private delivery systems; yet, both are
expanding irrespective to underlying needs
The multiple insurance systems lead to high
administrative costs, complex management,
inefficient risk pooling, and …..
Fee-for-service payment systems lead to cost
escalation and provision of unnecessary
services
‫اصالحات در نظام سالمت‬
‫هدف كلي اصالحات‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫انجام تعييرات مثبت‬
‫هدفمند (مبتني بر شواهد علمي‪-‬منطق‪-‬برنامه)‬
‫پايدار (موقت نيست)‬
‫و بنيادي (تغيير در ابعاد استراتژيک نظام سالمت)‬
‫در نظام سالمت در جهت ارتقاء سالمت ‪ ،‬پاسخگويي و ارائه‬
‫عادالنه خدمات به افراد و جامعه‬
‫بهره مندي بر اساس نياز و پرداخت بر‬
‫اساس توان‬
‫عدالت‬
‫اهداف‬
‫اصالحات‬
‫استانداردهاي علمي همراه با‬
‫پاسخگوئي به كليه افراد‬
‫كيفيت‬
‫كارآئي‬
‫توليد خدمات با ارزش با بكارگيري‬
‫حد اقل منابع‬
‫راهبردها‬
‫راهبردها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1‬سطح بندي و طراحي نظام شبكه سالمت (اعم از شبكه دولتي‪ ،‬خصوص ي‪،‬‬
‫خيريه…)‬
‫‪ -2‬طراحي بسته خدمت‬
‫‪ -3‬طراحي روش هاي پرداخت مطلوب‬
‫‪ -4‬محوريت پزشك خانواده در جمعيت تعريف شده‬
‫‪ -5‬توسعه منابع‬
‫‪ -6‬استراتژي تعيين ‪ Guide line‬يا خطوط راهنما‬
‫‪ -7‬راه اندازي نظام ارجاع‬
‫‪ -8‬عدم تمرکز‬
‫‪ -9‬راه اندازي نظام ارتباطات و اطالعات‬
‫‪-10‬توانمند سازي و مشارکت مردم و همکاري بين بخش ي‬
‫‪-1‬راهبرد سطح بندي‬
‫سطح بندي يعني استقرار منابع(نيروي انساني‪ ،‬فضاي فيريكي‪،‬‬
‫تجهيزات‪ ،‬مالي) دولتي و غير دولتي در محلي كه امكان دسترس ي را با‬
‫حداكثر كيفيت و كارآيي تأمين نمايد‬
‫وضع موجود سطح بندي‬
‫عدم دسترس ي فيزيكي همگاني به نظام ارائه خدمات‬
‫عدم توزيع عادالنه منابع بخش ‪-‬توزيع منابع محدود بدون منطق‬
‫وضع مطلوب سطح بندي در کشور‬
‫دسترس ي فيزيكي همگاني به نظام ارائه خدمات‬
‫توزيع عادالنه منابع بخش‬
‫توزيع منابع محدود بر اساس تراکم جمعيت‪-‬بيمار پذيري‪-‬دسترس ي زماني‪-‬مسير حرکت مردم‬
‫توزيع منابع بر اساس‬
‫وضع موجود سطح بندي در شهرستان‬
‫پزشک‪-‬آزمايشگاه‪-‬‬
‫داروخانه‬
‫وضع مطلوب سطح بندي‬
‫تراکم جمعيت‪-‬بيمار پذيري‪-‬دسترس ي زماني‪-‬مسير حرکت مردم‬
‫پزشک‬
‫‪-2‬راهبرد ارجاع‬
‫‪-3‬پزشک خانواده‬
Iranian Definition of
Family Physician










Family Physician's role in health system includes
The Family Physician is a licensed medical graduate
Responsible for the first contact of community with health
system
providing integrative, comprehensive and continuing care
for community
management of the health team
Coordination with other sectors.
Takes care of individuals in society, irrespective of the
patient's type of disease or other personal and social
characteristics or risk of illness.
Maintaining & promoting health
Refer of patient to specialty levels
responsible for health of individual & community
‫وضع موجود بدون سيستم ارجاع و پزشک خانواده‬
‫پزشک‬
‫متخصص‬
‫عدم پاسخگويي بدليل عدم شناخت بيمار و پزشک از يکديگر‬
‫خدمات موازي و تکراري‬
‫عدم ثبت اطالعات و سوابق بيماري‬
‫پزشک‬
‫بکارگيري امکانات پيچيده و گران براي بيماريهاي ساده و‬
‫بالعکس‬
‫عدم امكان پيگيري خدمات ارائه شده‬
‫پزشک‬
‫پزشک‬
‫متخصص‬
‫مصرف بي رويه دارو و خدمات پاراکلينيک و تحميل هزينه و‬
‫عوارض‬
‫وضع مطلوب با سيستم ارجاع و پزشک خانواده‬
‫پزشک‬
‫خانواده‬
‫پزشک‬
‫متخصص‬
‫بيمارستان‬
‫وضع مطلوب با سيستم ارجاع و پزشک خانواده‬
‫سالمت جامعه ‪ 2000‬نفري‬
‫بهداشت‪-‬درمان‪-‬توانبخش ي خانوار‬
‫سالمت جسمي ‪ ،‬روحي و اجتماعي‬
‫پزشک خانواده‬
‫مسوول سالمت‬
‫‪ 2000‬نفر‬
‫احترام به حقوق بيمار و پاسخگوئي‬
‫ثبت اطالعات كاملي از ژنوگرام خانواده‪ ،‬تاريخچه‬
‫سالمت و بيماري خانواده‬
‫عدم وجود خدمات موازي و تکراري‬
‫کنترل مصرف بي رويه دارو و عدم تحميل‬
‫هزينه و عوارض‬
‫اشتغا ل و توزيع مناسب بيمار‬
‫خريد خدمات از بخش خصوص ي بر اساس‬
‫ارزشيابي‬
‫‪-4‬راهبرد تغييرروش هاي پرداخت‬
‫روش هاي پرداخت موجود‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عدم مشاركت پزشك در ريسك تحميلي هزينه هاي اضافي بر بخش‬
‫نظام پرداخت بازا خدمات به بيمار که منجر به گسترش خدمات موازي‪،‬‬
‫اضافي و پرعارضه بجاي نظام پرداخت در جهت ارتقاء سالمت جامعه مي‬
‫شود‬
‫بي عدالتي گسترده در پرداختها‬
‫عدم مشاركت نيروهاي بخش در سود و زيان سازمان‬
‫نظام پرداخت بر اساس حقوق انگيزه ها را کاهش ميدهد‬
‫روش هاي پرداخت مطلوب‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫باعث افزايش پاسخگوئي پزشك شود‪.‬‬
‫باعث تقسيم ريسك(طول مدت بستري‪ ،‬هزينه دارو و پاراكلينيك‪ ،‬تعداد بيماران ارجاعي……)‬
‫بين خريدار خدمت (فرد و يا سازمان بيمه) و ارائه كننده خدمت(پزشك و بيمارستان) شود‬
‫باعث ارائه خدمات بيشتر و يا كمتر از حد مورد نياز نگردد‪.‬‬
‫تصدي دولت را كاهش دهد و نظام اداري و مالي بسيار ساده و كم هزينه اي را نياز داشته باشد‪.‬‬
‫باعث ارتفا کيفيت خدمات گردد‬
‫باعث افزايش انگيزه در ارايه خدمات جامع گردد‬
‫پرداخت بازاء واحد خدمت براي مواردي كه نياز به خدمات بيشتر است مثل واكسيناسيون‪ ،‬و‬
‫يا درمان سل‪.‬‬
‫پرداخت بازاء سرانه براي كنترل برخي از خدمات مثل كنترل هزينههاي دارو و پاراكلينيك و ارجاع‬
‫بي دليل به متخصص‬
‫‪‬‬
‫پرداخت تشويقي براي افزايش رضايتمندي و كنترل كيفيت‬
‫‪-5‬راهبرد توسعه منابع‬
‫وضع موجود‬
‫افزايش هزينه هاي بهد اشت و درمان بدليل افزايش سن‪-‬تغيير الگوي بيماريها‪-‬افزايش‬‫انتظارات و پيشرفت تکنولوژي‬
‫فقدان پوشش كامل صد در صد جامعه از نظر بيمه‬‫عدم وجود نظام بيمه اي مبتني بر حمايت غني از فقير و سالم به بيمار‬‫نسبت هزينه های بهداشت و درمان از کل هزينه ها ی خانوار در ‪ 3/3‬در صد از‬‫خانوارها بيش از ‪ 40‬در صد است)‪(Catastrophic health expenditure‬‬
‫سهم مردم از هزينه هاي بخش بهداشت و درمان ‪ 58‬درصد و سهم دولت ‪ 42‬درصد مي‬‫باشد‬
‫وضع مطلوب توسعه منابع‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫افزايش سهم اعتبارات بخش سالمت از‪GDP‬‬
‫تغيير نحوه توزيع بار مالي ايجاد شده بر جامعه به منظور تامين‬
‫منابع مالي نظام سالمت بر اساس روش‪Progressive‬‬
‫افزايش ماليات از منابع توليد كننده خطر براي سالمت و‬
‫تخصيص آن به نظام سالمت‬
‫اجرا پوشش كامل صد در صد جامعه از نظر بيمه‬
‫پرداخت سرانه و تعرفه واقعي‬
‫‪-6‬راهبرد اصالح بسته خدمت(بهداشت‪-‬درمان سرپايي و بستري‪-‬‬
‫توانبخش ي)‬
‫وضع موجود‬
‫اجزا بسته خدمت بدون توجه به منابع تدوين شده است‬‫اجزا بسته خدمت بدون توجه به نيازها تدوين شده است‬‫‪-‬اجزا بسته خدمت بدون توجه به اولويتها تدوين شده است‬
‫وضع مطلوب‬
‫ارتقاء سالمت‬‫پيشگيری اوليه‬‫غربالگری‬‫تشخيص و درمان‬‫عمومی‬
‫تشخيص و درمان‬‫تخصص ي‬
‫خدمات بستری‬‫عمومی‬
‫خدمات بستری‬‫تخصص ي‬
‫بسته‬
‫خدمت‬
‫منابع‬
‫نياز و‬
‫تقاضا‬
‫اولويتها‬
‫ماليات‬‫منابع طبيعی‬‫بيمه خصوص ی‬‫بيمه دولتی‬‫خيريه‬‫از جيب خانوار‬‫استقراض‬‫‪-‬کمکهای خارجی‬
‫تغييرات‬‫دموگرافيک‬
‫تغييرات‬‫اپيدميولوژيک‬
‫بهره مندی و‬‫انتظارات جامعه‬
‫از خدمات‬
‫پيشرفت‬‫تکنولوژيک‬
‫تدوين ليست‬‫مداخالت‬
‫تعيين مداخالت‬‫هزينه‪-‬اثر بخش‬
‫‪-7‬راهبرد تعيين ‪ Guide line‬يا خطوط راهنما‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫محدوده ارائه خدمات بويژه در بعد تشخيص و درمان از بسيار‬
‫بد تا بسيار خوب گسترده است‪.‬‬
‫علت عدم انتخاب بهترين تصميم مي تواند ناش ي از فقدان‬
‫آموزش مناسب‪،‬بي تجربگي‪ ،‬فقدان وقت كافي‪ ،‬يا فقدان انگيزه‬
‫بهر دليل باشد‪.‬‬
‫براي حل اين مشكالت تدوين و نظارت بر اجراء خطوط راهنما در‬
‫ارتقاء كيفيت و كنترل هزينه ها رهگشا ست‪.‬‬
‫‪-8‬راهبرد توانمند سازي و مشارکت مردم و همکاري بين‬
‫بخش ي‬
‫نفر در سال‬
‫متوسط سن هنگام مرگ‬
‫علل مرگ و مير‬
‫نفر در‬
‫روز‬
‫‪68‬‬
‫قلب و عروق‬
‫‪300‬‬
‫‪110000‬‬
‫حوادث‬
‫‪102‬‬
‫‪37000‬‬
‫‪3/35‬‬
‫سرطان‬
‫‪80‬‬
‫‪29000‬‬
‫‪7/59‬‬
‫بيماريهاي دوره‬
‫پري ناتال‬
‫‪3/3‬‬
‫‪1200‬‬
‫‪/1‬‬
‫راهبرد توانمند سازي و مشارکت مردم و همکاري بين بخش ي‬
‫گسترش مشارکت مردم از طريق گسترش طرح داوطلبين‬‫سالمت(‪ 74000‬داوطلب)‬
‫توانمند سازي مردم(راه اندازي مراکز توانمند سازي)‬‫ همکاري بين بخش ي(تشکيل شوراي سالمت کشور به رياست رئيس‬‫جمهور محترم)‬
‫‪-9‬راهبرد طراحي نظام ارتباطات و اطالعات‬
‫اطالعات ابزار اولويت بندي در بكار گيري منابع است‬
‫لذا داشتن نظام اطالعاتي از وروديها‪ ،‬فرايندها و خروجيها در نظام‬
‫ارائه خدمات الزم است وبكارگيري سيستمهاي ‪ DSS, MIS,‬و‬
‫تبادل الكترونيكي اطالعات يكي از راهبردهاي اساس ي است‪.‬‬
9-HMIS








The Seven areas of HMIS
1.Patient Care Management
2.Population Management
3.Disease State Management
4.Resource Management
5.Utilization Management
6.Financial Management
7.Quality Management
Activities have been done






All the strategies in HSR has been approved
in fourth five year plan by the parliament
Increasing health expenditure from 5.6 percent of
GDP to 7 percent in five years (public share) by
imposing new taxes on risk factor producers…….
Decrease the O.O.P from 54 percent to 30 percent
in five years plan
Increase the FFCI from 0.83 to 0.9
Other strategies ……
A five year action plan for these approvals has been
prepared and will be finalized by the cabinet .
Activities have been done




Stratification :
Allocation of the resources (manpower, equipment,
finance) in public and private parts, in a geographic
locations to achieve the maximum of accessibility , quality
and efficiency in curative care
Hospital stratification (beds, human resources,
equipments, buliding) has finalized .
Ambulatory care stratification will be started in next
couple of month.
‫عدم تمرکز(جامعه‪-‬دولت‪-‬خصوص ی‪-‬خيريه –تعاوني‪)......‬‬
‫‪‬‬
‫اجرا ماده ‪ 192‬برنامه پنجساله سوم با ويژگيهاي‪:‬‬
‫‪‬‬
‫مسؤوليت دولت در طراحي ساختار نظام ارائه خدمات (شبكه) و تعيين استانداردهاي‬
‫منابع و خدمات‬
‫‪‬‬
‫اولويت بخش غير دولتي در راه اندازي و اداره واحدهاي تشكيل دهنده شبكه‬
‫‪‬‬
‫خريد خدمات از بخش غير دولتي در مورد خدماتي كه بايد رايگان ارائه شود‬
‫‪‬‬
‫واگذاري واحدهاي موجود به بخش غير دولتي‬
‫‪‬‬
‫اصالح نظام پرداخت‬
‫تدوين پروپوزال براي هر پروژه در تمام استانها به شرح زير براي ‪27‬‬
‫پروژه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مقدمه‬
‫هدف كلي‬
‫اهداف اختصاص ي‬
‫استراتژي‬
‫بيان مسئله‬
‫بررس ي وضعيت موجود‬
‫استاندارد ‪:‬‬
‫نيروي انساني‬‫فضاي فيزيكي‬‫تجهيزات‬‫خدمات‬‫نظام جمع آوري اطالعات‬
‫شاخصهاي ارزيابي و ارزشيابي‬
‫چك ليست ارزشيابي‬
‫نظام پرداخت‬
‫جدول فعاليتها‬
‫جدول ميزان تمركز زدايي‬
Activities have been done






Decentralization
Transferring the management of 600 health care facilities
from public to private system.
This strategy has been stopped and we will evaluate the
results in next six month for future decisions.
Intersectoral collaboration
Establishing of National Health Council under the
cabinet and president
Approval of some rules and regulations regarding
the accident problems, nutrition, smoking, etc.
Human resource development








Implementation of the Flagship course on Health Sector Reform and
Sustainable Financing for Iran by Harward Univ for expertise and two
days course for top policy makers( Parliament, MPO, all top Managers
in MOH, NGOs, etc).
Implementation of health economics course for ministry expertise
Around 30 students at the level of PhD are studying health policy and
management in European and U.S universities
Some change in the curriculum of student based on HSR ideas
Designing fellowships, post Doc, programs for more than 60 people in
health policy, economics, etc.
Designing and developing a short course of health policy and
management by Nuffield institute and it will be started in next couple
of months
……………………
Changing the language of most of Iranian expertise and mangers in to
the HSR terms
Improving HMIS in Iran

In Past
Household survey
DHS
Vital Registration (about 50 information items “vital horoscope”) For child and
maternal health indicators, malaria and tuberculosis, death rates,
Surveillance system for Polio-Aids-Malaria, Tuberculosis..

Household folder


Most of these, are the information for action
Areas that information are available in Iran:
NHA
DALY
Utilization
FFCI
Catastrophic health expenditure
Responsiveness
Resources information (Human-equipment-building-PHC clinics-Hospitals (Publicprivate-charity-……)
Unit-cost study for 150 services
Death registry

Future plan is to integrate all these in GIS system













‫پروژه تدوين راهكارهاي طبابت و شكايت شايع باليني‬
‫‪ Guidelines‬براي ‪ 20‬مورد بيماري براي پزشكان عمومي‬
‫بيماريهاي به شرح ذيل‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عفونت هاي دستگاه تنفس فوقاني‬
‫هيپرليپدمي‬
‫هيپرتانسيون‬
‫چاقي‬
‫كمردرد‬
‫درد زانو‬
‫آسم‬
‫يبوست‬
‫گواتر‬
‫ديابت تيپ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نشانگان پيش قاعدگي‬
‫اسهال حاد‬
‫آزمايشات و معاينات دورهاي‬
‫عفونت ادراري‬
‫رفالكس معدي – مروي‬
‫استئوپروز‬
‫تروما به سر‬
‫اعتياد و سوء مصرف مواد مخدر‬
‫آنژين صدري‬
‫سوء هاضمه‬
‫حسابهاي سالمت به چه سواالتي پاسخ مي دهند‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫چه منابعي و به چه ميزان جهت سالمتي پرداخت مي كنند؟ ( ‪) Sources‬‬
‫عاملين مهم تامين مالي سالمتي در استان كدامند و در هزينه ها چه نقش ي‬
‫دارند؟‬
‫چگونه وجوه سالمتي بين خدمات مختلف و فعاليتهاي نظام بهداشتي‬
‫درماني توزيع ميشوند ؟ ( ‪) Functions‬‬
‫ارائه دهندگان خدمات سالمتي در استان كدامند و هر يك به چه ميزان در‬
‫ارائه خدمات نقش دارند؟ ( ‪) Providers‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫حسابهاي ملي سالمت دراي نه جدول مي با شد که در اينجا با چهار جدول‬
‫کار مي کنيم هر جدول دو بعدي است و گردش پول را نشان ميدهد‬
‫‪-1‬جدول منابع‬
‫‪-2‬جدول عوامل تامين کننده مالي(واسطه ها)‬
‫‪-3‬جدول ارايه کنندگان خدمات‬
‫‪-4‬جدول عملکردها و خدمات‬
‫ساير جداول شامل خدمات گيرندگان (شامل شرايط سني‪-‬جنس ي‪-‬‬
‫جغرافيايي‪-)-‬مداخالت (بيماريها مثل ايدز‪-‬کننرل جمعيت‪)-‬منابع ورودي‬
‫(نيروي انساني‪-‬تجهيزات‪........)....‬‬
‫تعيين بار بيماريها‪ ،‬سطح سالمتي‪ ،‬عوامل خطر و اولويتهاي بهداشتي درماني به تفكيك درسه‬
‫استان ؛ بوشهر‪،‬آذربايجان شرقي‪،‬چهارمحال و بختياري‬
‫هدف كلي‪:‬‬
‫تعيين بار هريك از بيماريها‪ ،‬عوامل خطر ده گانه اصلي‪ ،‬تعيين سطح سالمتي‬
‫با استفاده از شاخص اميد به زندگي توام با سالمتي‪ ،‬اولويتبندي مداخلهها‬
‫به تفكيك استان‬
‫بار بيماريها عبارتست از‬
‫باناتواني‬
‫شده‬
‫تعديل‬
‫سالهاي‬
‫‪Disability Adjusted‬‬
‫‪DALY =Life‬‬
‫‪YLL +Years‬‬
‫‪YLD‬‬
‫‪ =YLL‬سالهاي ازدست رفته عمر‬
‫‪ =YLD‬سالهاي سپري شده با ناتواني‬
‫زمان بعنوان يك واحد مشترك اندازه گيري براي‬
‫مرگ ومير وبيماري وسالمت بكار رفته است‬
‫تدوين آيين نامه نظام ارجاع در سه استان پايلوت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬فعاليتها‪:‬‬
‫تعريف پزشك خانواده و نظام ارجاع‬
‫تعريف سطوح مختلف ارائه خدمات‬
‫تدوين ضوابط ارجاع‬
‫طراحي فرمهاي مورد نياز ارجاع‬
‫طراحي پرونده خانوار‬
‫طراحي فرم مسافرت و اورژانس و نحوه ارائه خدمات به اينگونه بيماران‬
‫طراحي فرم پاسخهاي ارجاع‬
‫ارائه پيشنهادات مشوق هاي مالي براي بيماران و پزشكان در نظام ارجاع‬
‫تدوين آيين نامه نظام ارجاع در سه استان پايلوت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نحوه تشكيل كميته هاي شهرستاني و استاني نظام ارجاع‬
‫آيين نامه نحوه پرداخت ها در نظام ارجاع‬
‫تدوين نحوه ارائه خدمات تخصص ي در سيستم ارجاع‬
‫تدوين نحوه ارائه خدمات به بيماران در داروخانه و پاراكلينيك‬
‫تدوين شرح وظايف پزشك خانواده‬
‫آيين نامه نحوه انتخاب پزشك‬
‫نحوه تغيير پزشك خانواده‬
‫تعيين ميزان بهره مندي جامعه از خدمات سالمت‬
‫هدف كلي‪:‬‬
‫تعيين رفتارهاي جامعه بمنظور دريافت خدمات تندرستي و‬
‫رفتارهاي نظام سالمت در قبال آنان هنگام ارائه خدمت‬
‫اهداف اختصاص ي‪:‬‬
‫الف – خدمات سرپايي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تعيين بروز تقاضا براي خدمات تندرستي براساس گفته خود فرد به‬
‫تفكيك اورژانس‪ ،‬جديد يا قديمي بودن مشكل تندرستي و برحسب سن و‬
‫جنس‬
‫تعيين فراواني نسبي زمينههاي ايجاد تقاضا براي خدمات‬
‫تعيين درصدي از تقاضاها كه منجر به اقدام براي دريافت خدمت نشده‬
‫است به تفكيك علت‬
‫تعيين فراواني نسبي مراجعه به انواع ارائهكنندگان خدمات تندرستي‬
‫تعيين درصدي از مراجعات كه منجر به بهرهمندي از خدمت نشده است‬
‫به تفكيك علت‬
‫تعيين فراواني نسبي انواع خدمات ارائه شده به افراد مراجعه كننده‬
‫(پيشگيري‪ ،‬درماني‪ ،‬مراقبتي‪ ،‬و ‪)...‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تعيين ميانگين زمان انتظار براي دريافت خدمت به تفكيك مراحل مختلف اقدام‬
‫براي دريافت خدمت (وقت گرفتن‪ ،‬زمان سپري شده در راه‪ ،‬سالن انتظار‪ ،‬دريافت‬
‫جواب)‬
‫تعيين ميانگين مبلغي كه بصورت مستقيم توسط گيرنده خدمت براي دريافت‬
‫خدمت صرف شده است به تفكيك مراحل مختلف اقدام براي دريافت خدمت‬
‫(رفت و آمد‪ ،‬دريافت خدمت‪ ،‬نسخه)‬
‫تعيين شدت بار مالي تحميل شده به خانوار به دليل خدمات سرپايي بر حسب‬
‫تعريف و گفته فرد‬
‫تعيين ميزان رعايت حقوق گيرندگان خدمت در هنگام مراجعه براي دريافت خدمت‬
‫به تفكيك نوع حق (برحسب تعريف)‬
‫تعيين فراواني نسبي استفاده از بررسيهاي پاراكلينيك به تفكيك نوع بررس ي‬
‫تعيين فراواني ارجاع به ارائه كننده ديگر (به جز پاراكلينيك) به تفكيك نوع ارائه‬
‫كننده‬
‫تعيين فراواني نسبي اخذ نتيجه مطلوب از مراجعات‬
‫مشارکت مالي عادالنه در تامين هزينه هاي بخش سالمت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نتايج مطالعه‬
‫شاخص مشارکت مالي عادالنه در تامين هزينه هاي بخش سالمت برابر ‪/83‬‬
‫‪ .‬از ‪ 1‬مي باشد‬
‫بيش از ‪ 50‬در صد هزينه ها از جيب خانوار پرداخت مي شود‬
‫‪ 3/3‬در صد از خانوارها بيش از ‪ 40‬در صد از درآمدشان را صرف سالمت‬
‫مي کنند(‪Catastrophic health expenditure‬‬
‫‪ 35‬در صد از اين گروه بيمه هستند‬
Major determinants of Catastrophic
helath expenditure
Households:
 Living in Rural areas.
 Having illiterate head.
 Having more children (under 12 years).
 Having more senior members(over 60 years).
 Having less employed members.
 Whose head does not work in public sector.
 Having less per capita expenditures (Squared).
‫روند تغييرات شاخص عدالت طي سالهاي ‪1379 - 1374‬‬
‫‪0.832‬‬
‫‪0.83‬‬
‫‪0.828‬‬
‫‪0.826‬‬
‫‪0.824‬‬
‫‪0.822‬‬
‫‪0.82‬‬
‫‪0.818‬‬
‫‪0.816‬‬
‫‪0.814‬‬
‫‪`1379‬‬
‫‪`1378‬‬
‫‪`1377‬‬
‫‪`1376‬‬
‫‪`1375‬‬
‫‪`1374‬‬
‫‪0.831‬‬
‫‪0.828‬‬
‫‪0.823‬‬
‫‪0.826‬‬
‫‪0.819‬‬
‫‪0.822‬‬
‫‪0.812‬‬
‫‪FFC‬‬
‫روند تغييرات نسبت خانوارهاي با وضع هزينه هاي بهداشتي اسف بار طي سالهاي ‪1379 - 1374‬‬
‫‪0.042‬‬
‫‪0.040‬‬
‫‪0.038‬‬
‫‪0.036‬‬
‫‪0.034‬‬
‫‪0.032‬‬
‫‪`1379‬‬
‫‪`1378‬‬
‫‪`1377‬‬
‫‪`1376‬‬
‫‪`1375‬‬
‫‪`1374‬‬
‫‪0.033‬‬
‫‪0.035‬‬
‫‪0.038‬‬
‫‪0.041‬‬
‫‪0.038‬‬
‫‪0.037‬‬
‫‪0.030‬‬
‫‪CatRatio‬‬
Intersectoral collaboration


Establishing of National Health Council
under the cabinet and president
Approval of some rules and regulations
regarding the accident problems, nutrition,
smoking,etc.
‫سطح بندي و تعيين خصوصيات ساختاري و پراكندگي جغرافيايي كليه مراكز ارائه دهنده خدمات‬
‫اعم از خصوص ي‪ ،‬دولتي‪ ،‬خيريه و انتقال اين اطالعات بر روي نقشههاي جغرافيايي كليه‬
‫شهرستانهاي استان‬
Activities have been done






Designing a mix Payment System for GPs
Use of national and international
consultants
Preparation of the political and cultural
environment
Revising basic package for F.P
Selection of 4 pilot provinces and setting an
organogram for implementation of referral
system
Bam
Final thought
Four key resources





Political resources: how legitimate is the regime, how
autonomous is the government, and how best is the
consensus among key stakeholders.
Financial resources: how much resources are available
for implementation the plan.
Managerial resources: how skilled are the managers
available to improve the plan
Technical resources: how much knowledge the
managers and expertise have about what they are asked
to plan and implement.
Finally we have long way to go
‫موفق باشيد‬