اصلاحات نظام سلامت
Download
Report
Transcript اصلاحات نظام سلامت
دکتر محمد شریعتی
نظام سالمت
نظام سالمت عبارت است از تمام سازمان ها ،موسسات
و منابعی که به ارائه یا تولید اقدامات سالمت اختصاص
دارند.
: health actionهرگونه تالش ی که خواه در
مراقبت سالمت فردی ،خدمات بهداشت عمومی و یا از
طریق برنامه های بین بخش ی انجام می گیرد و هدف
اصلی آن ارتقای سالمت است
کار کردها و اهداف اصلی نظام
سالمت
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
تولیت stewardship
افزایش و مدیریت منابع(تأمین مالی)
تولید منابع انسانی و فیزیکی
ارائه خدمات سالمت
پاسخگویی
عادالنه بودن
ارتقای سالمت
تولیت
stewardship
تعیین و تقویت قواعد بازی و ارائه جهت دهی
های راهبردی برای تمام بازیگران و عوامل
موثری است که در این میان دخیل هستند
تولیت نظام سالمت شامل تعیین چشم انداز و
جهت گیری سیاستگذاری سالمت ،تأثیر
گذاری از طریق قانونگذاری و پشتیبانی و
جمع آوری و استفاده از اطالعات است
چند نکته مهم
مسئولیت عملکرد نظام سالمت یک
کشور (تولیت) بر عهده دولت است
عوارض ناش ی از عملکرد نادرست
نظام سالمت ،بیشتر متوجه فقرا
است
چند نکته مهم
نظام سالمت نه تنها مسئول ارتقای
سالمت مردم است بلکه باید آنها را
در برابر هزینه های مالی بیماری
محافظت نماید (با کاهش out
) of pocket
چند نکته مهم
نادیده گرفتن اهمیت کنترل و به خدمت
گرفتن توان موجود در بخش خصوص ی و
خیریه جهت دستیابی به سطوح باالتر
عملکرد در نظام سالمت
سهم تأمین مالی خصوص ی در سالمت ،در
کشورهایی که درآمد پائین تری دارند چگونه
است؟
چند نکته مهم
توجه به تولیت با اتخاذ دیدگاه کالن
و جامع نسبت به همه نظام
اگر می خواهیم خدمات به همه
ارائه شود ،پس همه خدمات را نمی
توان ارائه نمود
جهت گیری های راهبردی WHO
کاهش مرگ و میر اضافی جوامع فقیر و حاشیه
نشینان
برخورد اثر بخش با عوامل خطر عمده
قراردادن سالمت در کانون برنامه های توسعه
ً
ارتقای عملکرد نظام سالمت(تقریبا همه کشورها
نارسایی های جدی در عملکرد نظام سالمت در
یک یا چند کارکرد دارند)
بحث در مورد سواالت زیر می
باشیم
عوامل ایجاد یک نظام سالمت خوب چیست؟
چه عواملی منجربه ایجاد نظام سالمت عادالنه می
شوند؟
نحوه سنجش توان و کارایی نظام سالمت چگونه
است؟
چگونه می توان کارایی نظام سالمت را ارتقاء
بخشید؟
کار کردهای اصلی و کلیدی نظام
سالمت
ارائه خدمات)service provision(،
تولید منابع انسانی و فیزیکیresource (،
)generation
تامین مالی افزایش ،انباشت و مدیریت
منابع()pooling & financing
تولیت)(stewardship
اهداف نظام سالمت
ارتقای سالمت با تامین:
بهترین سطح میانگینgoodness
و کمترین تفاوت میان افراد و گروه ها fairness
از طریق ارتقای عملکرد نظام سالمت به منظور:
کاهش مرگ و میر فقرا و حاشیه نشینان
برخورد اثر بخش با عوامل خطر عمده سالمتی
قرار دادن سالمتی در کانون برنامه های توسعه
اهداف نظام سالمت
مبارزه با بیماریها
کاهش مرگ ومیر نوزادان
بارداری و زایمان ایمن
و . . .
همگی از اولویت برخوردارند ولی بدون اصالح و تقویت نظام
سالمت دستیابی به این اهداف مقدور نخواهد بود لذا
اصالح و تقویت نظام سالمت در اولویت کامل است
نظام سالمت از گذشته تا به
امروزر و امروز تا فردا
در گذشته های دو
در 100سال پیش
امروز()new universalism
فردا
ارتقای نظام سالمت برای جلوگیری و کاهش
مرگ و ناتوانی قابل پیشگیری
رنج ها و درد های غیر ضروری
بی عدالتی و بی احترامی به شان فقرا
فقر و جهل
مسئول نهایی عملکرد نظام
سالمت یک کشور به عهده
کیست؟
تولیت از وظایف دولت است
تعیین چشم انداز
سیاستگذاری سالمت از طریق قانونگذاری
ایجاد نظام سالمت خوب و عادالنه از وظایف دولت است
سالمت اولویتی ملی است
نظام سالمت را چگونه تحلیل و
کنیم؟
بررسی
رویکرد تحلیل سازمان بهداشت جهانی از عملکرد نظام های سالمت
با استفاده از مجموعه ای از شاخص های عملکرد و نتایج و کاربرد فرمولهای
پیچیده نظامهای سالمت را رتبه بندی کرد
رویکرد جامعه شناسان
با استفاده از شاخص capacityو شاخص پیامد
رویکرد جریان منابع resource flowsو روشهای پرداخت
ً
بعدا این روش به شکل national health accountsدرآمد
رویکرد (دانشگاه آکسفورد) اهرم های کنترل
برای درک رفتار نقش آفرینان کلیدی در پاسخ به پاداش ها و انگیزه ها
چگونه می توان نظام
سالمت را اصالح نمود؟
اهرم های کنترل نظام سالمت کدامند؟
اهرم کنترل( )control knobنظام سالمت چیست؟
تأمین مالی
پرداخت
سازماندهی
وضع مقررات و رفتار
چگونگی عملکرد اهرم های
کنترل
علی رغم اینکه هرکدام از این اهرم ها به تنهایی هم می تواند
نظام سالمت را تحت تأثیر قرار دهد اما برای اصالح نظام
سالمت بیش از یک اهرم کنترل مورد استفاده قرار می گیرد
این اهرم ها جز اثر مستقیم اثر غیر مستقیم نیز خواهند
داشت
دولت ها می توانند بطور مستقیم یا غیر مستقیم مقدمات
و شرایط هر یک از اهرم ها را تغییر دهند
عوامل فراتر از اهرم ها
فرهنگ
تاریخ
سنت
نگرش های سیاس ی و اجتماعی
نگرش نسبت به حکومت و توان آن
نگرش نسبت به نظام سالمت
نگرش نسبت به خدمات سالمت
آیا انجام اصالحات آسان
است؟
اصالحات آسان نیست ،اما غیر ممکن هم نیست
ابزار سیاس ی
موقع شناس ی
رهبری سیاس ی اجتماعی
ولی تضمینی هم نیست
آنچه مهم است هدف است اما روش و استراتژی رسیدن به
هدف به شرط رعایت ارزش ها قابل تغییر است
آیا انجام اصالحات آسان
است؟
عصر پذیرش بدون چون و چرای نظرات و اصالحات بسر
آمده است
باید نسبت به شفاف سازی اهداف و ارزشها اقدام نمود
همه ذینفعان باهوش و منفعت طلبند؟
تفاوت بین انجام کار خوب و انجام یک کار بخوبی!
نظام سالمت چیست؟
تمام افراد ارائه کننده مراقبتهای سالمتی
منابع مالی در گردش برای مراقبت سالمتی
تأمین کننده های دروندادهای تخصص ی فرآیند مراقبت
واسطه ها ،کنترل کننده ها و تأمین کننده های مالی
سازمانهای کمک کننده در پیشگیری
نیروهای محرکه اصالحات
بخش سالمت چیست؟
.1
.2
.3
.4
هزینه های فزاینده
انتظارات فزاینده مردم
محدودیت در ظرفیت پرداخت هزینه مراقبت
سالمت
Skepticismشک به مناسبت وضع موجود
هزینه های فزاینده
.1
تغییرات دموگرافیک
.1
.2
.2
بیماریهای جدید
.1
.2
.3
جمعیت مسن تر
جمعیت آگاه تر
بعلت بهبود وضع سالمتی
افزایش سرباری
فناوری های جدید
.1
.2
.3
ً
داروهای جدید و بعضا غیر ضروری
روشهای تشخیص ی
کاهش risk poolingو adverse selection
نیروهای محرکه اصالحات
بخش سالمت چیست؟
.1
.2
.3
.4
هزینه های فزاینده
انتظارات فزاینده مردم
محدودیت در ظرفیت پرداخت هزینه مراقبت
سالمت
Skepticismشک به مناسبت وضع موجود
انتظارات فزاینده مردم
اقتصادی
.1
.1
.2
تمایل و توان پرداخت مردم ،جبران گذشته
توقع حاصل از بهبود اقتصادی
اجتماعی
.2
.1
.2
دهکده جهانی ،مقایسه و تقلید
درخواست خدمات سالمتی برای بهبود QOL
سیاس ی
.3
.1
.2
دموکراس ی :افزایش فشار مردم بر دولت
نظام سالمت ابزار انتخاباتی
نیروهای محرکه اصالحات
بخش سالمت چیست؟
.1
.2
.3
.4
هزینه های فزاینده
انتظارات فزاینده مردم
محدودیت در ظرفیت پرداخت هزینه مراقبت
سالمت
Skepticismشک به مناسبت وضع موجود
پرداخت هزینه مراقبت
سالمت
.1
.2
.3
.4
.5
عدم تناسب تخصیص منابع به بخش سالمت با
انتظارات
بحرانهای اقتصادی و تأثیر برسالمت فقرا
کاهش درآمد برخی کشورها در بحرانهای اقتصادی
رکود اقتصادی منجر به کاهش درآمد مالیاتی می شود
کاهش social solidarity & social capital
نیروهای محرکه اصالحات
بخش سالمت چیست؟
.1
.2
.3
.4
هزینه های فزاینده
انتظارات فزاینده مردم
محدودیت در ظرفیت پرداخت هزینه مراقبت
سالمت
Skepticismشک به مناسبت وضع موجود
Skepticismشک به مناسبت
وضع موجود
.1تالش منفعت طلبان بخش غیر دولتی
.1عدم شفافیت در اهداف شرکت ها و NGOs
.2ناکارآمدی در برخی از نظامهای دولتی
.3مقایسه غیر معقول
چرخه
اصالحات
سالمت
دکتر محمد
شریعتی
چرخه
سیاستگذا
ری
اصالحات و سیاستگذاری را
از کجا شروع کنیم؟
از هرجا که می توانیم
به شباهت ها و تفاوتهای چرخه اصالح فرآیندها و چرخه سیاستگذاری توجه کنید
-1فرايندي را براي ارتقا پيدا كنيد.
-2تيمي ازصاحبان فرايند سازماندهي كنيد.
-3روشن كنيد فرايند چگونه عمل مي كند.
-4علل تغييرات عملكرد فرايند را درك كنيد.
-5مورد ارتقا را انتخاب كنيد.
find
organize
clarify
understand
select
اصالحات و سیاستگذاری را
از کجا شروع کنیم؟
از هرجا که می توانیم
به شباهت ها و تفاوتهای چرخه اصالح فرآیندها و چرخه سیاستگذاری توجه
کنید
نظام سالمت وسیله است نه هدف
ما نیازمند paradigm shiftدر نظام سالمت هستیم
ً
آیا صرفا با تکیه بر برخی داده ها می توان اولویت ها را تعیین کرد
برای تشخیص بیماریهای نظام سالمت می توان شبیه پزشکان عمل کرد ،می توان
با رسم شبکه علیت (با پنج مرحله ? ) whyبه علت رسید
مشکالت در شرایط کنونی
در ارائه خدمات
بهداشتی1
با اینکه اثربخش ی خدمات PHCثابت شده اما با گذشت س ی و چند سال از راه
اندازی شبکه های بهداشتی درمانی هنوز پوشش کامل نیست.
استراتژی های گذشته که برای مبارزه با بیماریهای عفونی کاربرد داشت ،در
مبارزه با بیماریهای غیر واگیر و مولتی فاکتور موثر نخواهد بود.
بجای توجه به سالمت به نظام سالمت توجه کردیم
بجای خرید سالمت ،گاهی خدمات سالمت را خریدیم
که منجر به گسترش خدمات موازي ،اضافي و پرعارضه شده
و اکثر مواقع بخصوص در بخش بهداشت ،وقت افراد را خریدیم
36
مشکالت در شرایط کنونی
در ارائه خدمات
بهداشتی2
بی عدالتی در سالمت (میانگین خوب توزیع نا متقارن سالمت)
فاصله بین مرگ و میر کودکان زير پنج سال در دهک هاي مختلف در آمدي
و شهرنشینی (شهرهای پنهان در دل شهرهای بزرگ و حاشیه نشینی)
بیمارستان محوری و تخصص گرایی
ارائه خدمات مبتنی بر ویژگی های ارائه کننده بجای توجه به نیاز مردم
ساملندی
کم توجهی به SDH
37
مشکالت در شرایط کنونی
در ارائه خدمات
بهداشتی3
عدم وجود نظام بيمه اي مبتني بر حمايت غني از فقیر و سالم از بيمار
عدم مشاركت پزشك در ريسك تحميلي و هزينه هاي اضافي بر بخش
ّ
کمبود کارآيي در تخصيص منابع ملي )(allocative efficiency
بیمه ها ی درمان نگر بجای سالمت نگر
حتی روش ارائه خدمات در روستاها هم نیاز به بازنگری دارد
در الگو برداری دقت کنیم
38
الزامات
تعیین تکلیف تأمین مالی برای خدمات سطح اول
اصالح نظام پرداخت
به طور عمده به صورت سرانه ()Capitation
با اعمال ضریب اصالح
تصمیم گیری مبتنی بر شواهد برای سازماندهی
خرید سالمت در قالب خدمات ادغام یافته (با محوریت فرد ،خانواده ،جامعه و
محیط)
پرهیز از ایجاد دیوان ساالری جدید
با توجه به ماهیت بیماری های غیر واگیر
وضع و تصویب مقررات مورد نیاز
جدا کردن سیاست گذار ،ناظر و خریدار خدمت از ارائه دهنده خدمت
39
الزامات2
اراده سیاس ی و اعتماد سازی
تعریف و استقرار نظام پایش و ارزشیابی
Medical quality
Non-medical quality
فناوری اطالعات
توانمند با انگیزه دارای اختیار
واحد
ِ
مدیریت ِ
40
Control Knobs
Financing
Payment system
Organization
Regulation
Behavior
41
نظام سالمت
System
Health
بررس ی سازمان جهانی بهداشت بر روی 191کشور عضو
نشان داده است:
میان هزینه های سالمت و پیامدهای سالمت کشورهای
مختلف ارتباط مستقیمی وجود ندارد.
چه عاملی سبب می شود تا یک کشور بتواند با هزینه
سالمت کمتر پیامدهای سالمت بهتری را کسب نماید؟
43
www.shariati.ir
44
نظام سالمت
System
Health
مطالعاتی که در طی دهه آخر قرن بیستم صورت گرفت
نشان داد:
که اختالف در عملکرد نظام های سالمت می تواند تا حد
زیادی این تفاوت را توجیه نماید.
نظام سالمت:
به زیر مجموعه ای از بخش سالمت اطالق می گردد که
بطور هماهنگ در جهت نیل به اهداف از پیش تعیین شده
عمل می کند.
45
مدلهای نظام مراقبت های سالمت
نگاه به
مالکیت جایگاه
خدمات
تسهیالت تشکیالت
سالمت
مدل بازار
آزاد
کاالی شخصی
مدل بازار
متکثر و
مدیریت شده
بر بیمه
تامین
46
اجتماعی
و
خصوصی
بطور
کاالی شخصی
مدل مبتنی
سالمت
عمده
خصوصی
صنفی
تضمین شده
از سوی
پرداخت
نقش
به
دولت
پزشکان
بسیار
پرداخت
قوی
مستقیم
حداقل
مستقیم،
بسیار
یا حق
کم و غیر
قوی
بیمه
مستقیم
خصوصی
بطور عمده
کاالی
مصرفی
شیوه
غیر
خصوصی و
دولتی
قوی
مستقیم از
طریق حق
بیمه
محوری
ولی غیر
مستقیم
47
اصول مراقبتهاي
بهداشتي اولیه
اصل هماهنگي بخشهاي توسعه اقتصادي ـ
اجتماعي
مشاركت مردم واتكاء به خود
روشهاي مناسب
عدالت
جامعيت خدمات
تأمین مالی
نامناسب و ناکافی
عدم وجود شش كليد
عملكرد سازماندهي
فقدان مقررات جامع
و مانع
فقدان سازماندهی
مطلوب
وضعیت نامناسب
نظام سالمت
تشویق تقاضای
القایی
وضعیت نامناسب
نظام پرداخت
ارتباط مالی پزشک
و بیمار
49
فقدان پوشش
بیمه ای کامل و
مناسب
پرداخت FFS
The Six Keys to
Organizational Performance
1. Incentives on organizations
2. Incentives on managers
3. Managers’ attitudes, values, skills,
and beliefs
4. Managers’ authority
5. Incentives on workers
6. Works’ attitudes, values, skills, and
beliefs
50
The Regulatory Cycle
Decide to
Regulate
Evaluate System
Performance
Secure Legal
Authority
Impose Penalties for
Violators
Write Rules
Monitor
Compliance
51
Policy Maker/Manager’s View of the Impact of
Different Provider Payment Mechanisms on
Performance Criteria
PPMs for
Doctors
Contains Costs
by Featuring
Cost-Effective Service
Services
Quality Equity
Attention
To
Prevention
Shifts
Financial
Risk to
Provider
Overall
Rating
Fee for Service
-
+
-
-
-
1
Salary
-
-
+
+/-
-
1.5
Salary & Bonus
-
+/-
+
+/-
+/-
2.5
Capitation
+
+
-
+
+
4
Desirable effect = + Undesirable effect = - Mixed effect +/52
Iran
“How to Pay”: Payment Systems
Dx: “Expenditures Out of Control”
Rx:
End Fee For Service
Eliminate Line Item Budgets
New Payment Models ??
PHC: HI models can lead the way
Levels
Packaged incentives
Hospitals: Bigger Problem
وضع
مطلوب
نقشه راه
وضع
موجود
54
اجرا و پایش
مفهوم سازی و
طراحی
نیاز سنجی
تقویت
تمایل
توانایی
آگاهی
دانش
مراحل نيروی
انسانی
55
مراحل تغیيرپروژه
ارزشیابی و
اصالح
خالصه
باید در بخش سالمت و بهداشت کاری
کنیم که مراجعه به بیمارستان را
کاهش دهیم
تصمیم برای اصالح نظام سالمت در کشور
تصمیمی در خور تقدیر و مدیریتی جهادی
است
نیت خیر
خدمت به مردم
مبتنی بر اصول علمی
56
مشکالت حوزه سالمت با توجه به عدم قطعیت
و عدم توافق روی راه حل ،جزء مشکالت
پیچیده بوده و مشکالت پیچیده راه حل
ساده ندارند!
هر نوع مداخله با توجه به big picture
باید باشد
هر نوع تصمیم نیازمند تحلیل و مشارکت
با تشکر از
توجه شما
57