Transcript دانلود
By: Dr Mirzaei 1 بهداشت براي همه و مراقبتهاي بهداشتي ّاوليه مرجع: -1کلیات بهداشت عمومی جلد اول -2پارک جلد دوم 2 By: Dr Mirzaei بهداشت براي همه )(Health for all - HFA سال “ : 1977بيانيه آلماآتا “ در بیانیه رسمي سيّ امین مجمع جهاني بهداشت در سال 1977كه به بیانیه آلماآتا معروف است اعالم گردید كه در دهه هاي آینده هدف اجتماعي و اصلي دولتها و سازمان جهاني بهداشت باید دستیابي همه مردم جهان در سال 2000میالدي به سطحي از سالمتي (سالمتي جسمي، رواني و اجتماعي) باشد كه امكان برخورداري از یك زندگي مؤثر ومولد را براي آنان فراهم آورد. 3 By: Dr Mirzaei بهداشت براي همه )(Health for all - HFA سال :1978 كنفرانس مراقبتهاي اوّ لیه بهداشتي در آلماآتا (مركز جمهوري قزاقستان) تشكیل گردید و روش دستیابي به بهداشت براي همه مراقبتهاي بهداشتي اولیه )(Primary Health Care- PHC معرفي شد. 4 By: Dr Mirzaei بهداشت براي همه )(Health for all - HFA سال : 1979 استراتژي جهاني بهداشت براي همه توسط سي و دوّ مین اجالس سازمان جهاني بهداشت مورد تصویب قرار گرفت و نمایندگان كشورهاي عضو پذیرفتند كه استراتژيهاي كشوري بهداشت براي همه را بر اساس مراقبتهاي اوّ لیه بهداشتي تدوین و به مرحله عمل درآوردند. 5 By: Dr Mirzaei بهداشت براي همه )(Health for all - HFA سال : 1981 توسط سازمان جهاني بهداشت استراتژي جهاني HFA تكمیل شد ( استراتژي جهاني یك چارچوب جهاني فراهم نموده كه اجراي آن توسط همه كشورهاي عضو ،مناسب و براي تطابق با شرایط و نیازهاي گوناگون كشورها به اندازه كافي قابل انعطاف بوده است و به دنبال آن كشورهاي عضو، هریك استراتژي دستیابي به HFAرا براي خود تنظیم نمودند). 6 By: Dr Mirzaei در زمينه هدف ،اصول استراتژيك و شاخصهاي دستيابي به HFAبايد توجه داشت كه : 7 بهداشت براي همه یك هدف واحد و محدود نیست بلكه جریاني است كه به بهبود مداوم سالمت مردم منجر ميشود. بهداشت براي همه به این معني نیست كه در سالهاي آتي میالدي دیگر كسي بیمار و ناتوان نخواهد بود و گروه پزشكي مراقبتهاي پزشكي را براي یكایك مردم جهان و ناخوشيهاي آنان تامین خواهند كرد بلكه بدان معناست كه بهداشت پا ميگیرد و در هر كجا كه مردم زندگي و كار ميكنند خدمات بهداشتي در اختیار آنان خواهد بود و مردم امكانات بهتري براي رشد و رسیدن به كهنسالي سالم و فعال را خواهند داشت و افراد و خانواده ها به شیوه قابل قبول و متناسب با توان و مشاركت خود به مراقبتهاي اساسي بهداشت دسترسي خواهند یافت By: Dr Mirzaei زيربنای سياست “ بهداشت برای همه” -1بهداشت و تندرستي حق مسلم مردم است و تامین آن یك هدف اجتماعي در سراسر جهان است -2توزیع عادالنه امكانات بهداشتي در بین كشورها و در درون كشورها به ترتیبي كه به دسترسي عموم مردم به مراقبتهاي اوّ لیه بهداشتي و خدمات پشتیبان آن بیانجامد -3مشاركت فعال مردم در شكل دادن به آینده بهداشتي و اقتصادي جامعه -4تعهد سیاسي دولت در سطح كلّي براي تامین بهداشت براي همه 8 By: Dr Mirzaei زيربنای سياست “ بهداشت برای همه”... -5بهداشت و تندرستي باید به عنوان پایه و اساس توسعه اقتصادي و اجتماعي باشد بنابراین تنها تالش وزارت بهداشت در این زمینه كافي نبوده، هماهنگي و همكاري سایر بخشها كه با توسعه اقتصادي كشور ارتباط دارند چون بخشهاي كشاورزي ،دامپروري، صنعت ،مسكن ،آموزش و پرورش ،ارتباطات ،كار و امور اجتماعي و رسانه هاي گروهي نیز ضرورت كامل دارد 9 By: Dr Mirzaei زيربنای سياست “ بهداشت برای همه”... -6همكاري فني و اقتصادي بین كشورها در توسعه و اجراي استراتژي بهداشت براي همه -7دولتها برای فراهم آوردن “بهداشت براي همه “ باید در مسایل بهداشتي ،متكي به خود بارآیند ولي این به معناي لزوم خودكفایي در بهداشت نیست زیرا براي تامین و توسعه استراتژيهاي بهداشتي و فایق آمدن بر مشكالت ،همكاري و مسئولیت بین المللي امري ضروري است 10 By: Dr Mirzaei شاخصهاي جهاني به منظور پايش و ارزشيابي بهداشت براي همه در كشورها 1ـ سیاست بهداشت براي همه باید در باالترین سطح اداري در كشورها مورد تایید باشد 2ـ صرف حداقل %5تولید ناخالص ملي (Gross ) National Products - GNPبراي بهداشت توليد ناخالص ملی :ارزش بازاری هم ٔه کاالها و خدمات تولیدی توسط نیروی کار و داراییهای عرضهشده توسط ساکنان یک کشور است .تولید ناخالص ملی مجموع ارزش کاالها و خدمات ساالن ٔه تولیدی یک کشور است .از آن به عنوان میانگین درآمد شهروندان یک ملت یاد میشود. -3اتخاذ تدابیر الزم به منظور جلب مشاركت مردم در اجراي استراتژي بهداشت براي همه 11 By: Dr Mirzaei شاخصهاي جهاني به منظور پايش و ارزشيابي بهداشت براي همه در كشورها... -4اختصاص درصد منطقی از بودجه بهداشتی کشور به مراقبتهای بهداشتی سطح اول در هر منطقه (خانه بهداشت ،مراكز بهداشت شهرستان ،مراكز بهداشتي درماني روستایي و شهري) -5توزیع عادالنه منابع و امكانات بهداشتي براي مناطق شهري و روستایي -6تدوین استراتژی دقیق برای دستیابی به HFAو تخصیص مقدار کافی منابع و تعیین میزان نیاز به کمکهای خارجی 12 By: Dr Mirzaei شاخصهاي جهاني به منظور پايش و ارزشيابي بهداشت براي همه در كشورها... -7برخورداری تمام جمعیت از مراقبتهای اولیه بهداشتی یا حداقل: دسترسی به آب سالم در منزل یا در فاصله اي با 15دقیقه پیاده روی ایمن سازي كودكان برعلیه شش بیماري واگیر دوران كودكي مراقبت بهداشتي درماني در محل شامل دسترسي به حداقل 20قلم داروي اساسي با یك ساعت پیاده روي یا استفاده از وسیله نقلیه دسترسی كاركنان تعلیم دیده براي مراقبت زنان باردار و کودکان 13 By: Dr Mirzaei شاخصهاي جهاني به منظور پايش و ارزشيابي بهداشت براي همه در كشورها... -8وضعیت مناسب تغذیه كودكان : حداقل 90درصد نوزادان وزني باالي 2500گرم در هنگام تولد داشته باشند حداقل 90درصد كودكان از وزن مناسب براي سن برخوردار باشند -9كاهش مرگ و میر كودكان زیر یكسال به كمتر از 50در هزار 14 By: Dr Mirzaei شاخصهاي جهاني به منظور پايش و ارزشيابي بهداشت براي همه در كشورها... 10ـ افزایش امید به زندگي در بدو تولد به بیش از 60سال 11ـ رسانیدن میزان باسوادي براي زنان و مردان به بیش از 70درصد كل افراد جامعه 12ـ افزایش سرانه افراد جامعه از تولید ناخالص ملي به بیش از 500دالر در سال 15 By: Dr Mirzaei مراقبتهاي بهداشتي اوليه )(PHC تعریف: مراقبتهاي بهداشتي اولیه ،مراقبتهاي بهداشتي اساسي ميباشد كه توسط نظام بهداشتي با یك روش عملي و علمي قابل قبول از نظرروشها و تكنولوژي قابل تحمل از نظر هزینه ها (براي جامعه و كشور) با مشاركت كامل مردم و روحیه خود اتكایي بهافراد و خانواده ها در سطح جامعه ارائه ميگردد 16 By: Dr Mirzaei تعريف سازمان جهاني بهداشت ازمراقبتهاي بهداشتي اوليه 17 مراقبتهاي بهداشتي اولیه مراقبتهاي اصلي در زمینه بهداشت است كه باید براي همه افراد و خانواده هاي جامعه قابل دسترس باشد. این خدمات بخش اساسي نظام بهداشتي و توسعه اقتصادي اجتماعي كشور است. مراقبتهاي بهداشتي اولیه اولین سطح تماس فرد ،خانواده و جامعه با نظام بهداشتي كشور بوده و خدمات را تا حد ممكن به جایي كه مردم در آن كار و زندگي ميكنند ميبرد. By: Dr Mirzaei وجه فلسفي PHC 18 بهداشت در تعریف ،جامعیتي را در بر ميگیرد كه عالوه بر مراقبتهاي بهداشتي درماني ،آمیختگي و هماهنگي بخش اعظم اقتصادي ـ اجتماعي جامعه یعني كشاورزي و دامپروري، نیرو ،مسكن ،كار ،آموزش ،ارتباطات و … را شامل ميشود. متكي بر مشاركت مردم است و ميخواهد نیازهاي اساسي بهداشت را به تقاضا و طلب جامعه تبدیل كند. متضمن توزیع عادالنه منابع اجتماعي بین طبقات مردم بویژه طبقات محروم جامعه است ،چون ميخواهد امكانات بهداشتي را تا حد ممكن به محل كار و زندگي مردم نزدیك كند. By: Dr Mirzaei وجه استراتژيك PHC 19 سالمتي را به عنوان محور توسعه شناخته كه همواره باید از اولویت در سرمایه گذاريهاي توسعه كلي جامعه برخوردار باشد عرضه مراقبتهاي اولیه بهداشتي در اولین سطح تماس جامعه با نظام بهداشتي كشور به صورت خدماتي هماهنگ و تلفیق یافته آغاز ميشود و جامعیت خود را در سطوح بعدي تكامل ميبخشد مشاركت مردم را در كلیه مراحل برنامه ریزي ،اجرا و نظارت طلب ميكند By: Dr Mirzaei وجه استراتژيك... PHC با سطح بندي خدمات و از طریق نظام ارجاع و همچنین بكارگیري تكنولوژي مناسب و متناسب با سنتها و امكانات محلي باعث ميشود كه این خدمات با كمترین بهایي كه جوامع و دولتها قادر به پرداخت آن هستند در دسترس همگان قرار گیرد براي وصول به هدفهاي خود نیازمند نظام بهداشتي مناسبي است كه تامین این هدفها را ممكن سازد. چنین نظامي باید با انجام پژوهشهاي كاربردي به اصالح خویش بپردازد و تغییرات ضروري را براي هر مرحله پذیرا باشد. 20 By: Dr Mirzaei اصول مراقبتهاي بهداشتي اوليه )(Principles of Primary Health Care -1اصل هماهنگي بخشهاي توسعه اقتصادي ـ اجتماعي )(inter-sectoral Approach -2مشاركت مردم واتكاء به خود )(Community Participation -3روشهاي مناسب )(Appropriate Methods -4عدالت (برابري) )(Equity -5جامعیت خدمات 21 By: Dr Mirzaei اصل هماهنگي بخشهاي توسعه اقتصادي ـ اجتماعي )(inter-sectoral Approach بهداشت به صورت مجرد وجود ندارد و تحت تاثیر تركیبي از عوامل محیطي ،اجتماعي و اقتصادي است كه به صورت تنگاتنگ با یكدیگر در ارتباطند. بنابراین بخشهاي مختلف جامعه كه بر سالمت افراد تاثیر دارند باید تالشي هماهنگ داشته باشند. 22 By: Dr Mirzaei مشاركت مردم واتكاء به خود )(Community Participation 23 بدون همكاري و عالقه مردم به تامین و توسعه خدمات هیچگونه موفقیتي براي آن پیش بیني نميشود جوامع باید در موارد زیر مشاركت داشته باشند : ایجاد و نگهداري محیط بهداشتي ابقاء فعالیتهاي بهداشتي پیشگیري و ارتقایي ارائه اطالعات مربوط به خواستها و نیازها بهمسئولین سطح باال به انجام رسانیدن اولویتهاي مراقبتهاي بهداشتيو اداره بیمارستانها و كلینیكها. By: Dr Mirzaei روشهاي مناسب )(Appropriate Methods در ارائه خدمات به مردم باید از روشهایي استفاده شود كه با فرهنگ جامعه مطابقت داشته و از ابزار و پرسنلي استفاده گردد كه با شرایط كار همآهنگ هستند با درنظر گرفتن مالحظات زیر: هزینه (هم هزینه هاي سرمایه اي و هم هزینه هاي جاري) كارآیي و كارسازي فنآوري براي مقابله با مشكالتبهداشتي قابل پذیرش بودن رویكرد هم براي جامعه هدف و هم ازنظر ارائه كنندگان خدمات بهداشتي قابل تحمل بودن رویكرد از جمله ظرفیت نگهداريتجهیزات 24 By: Dr Mirzaei عدالت -برابري )(Equity 25 منابع بهداشتي و خدمات مربوط به آن باید به صورت برابر در اختیار همه افراد جامعه قرار گیرد و مردم با نیازهاي یكسان باید دسترسي برابر به مراقبتهاي بهداشتي داشته باشند By: Dr Mirzaei جامعيت خدمات مراقبتهاي بهداشتي اولیه یك رویكرد جامع براساس مداخالت زیر است : -1مداخالت ارتقایي : برخورد مراقبتهاي بهداشتي اولیه در سطح جامعه با علل اساسي است كه بر سالمت تاثیر ميگذارد -2مداخالت پیشگیري كننده : این مداخالت كاهش دهنده بروز بیماريها یا برخورد سریع با عللي است كه براي فرد ایجاد مشكل نموده است 26 By: Dr Mirzaei جامعيت خدمات ... -3مداخالت درماني : این مداخالت سبب كاهش شیوع بیماري بوسیله توقف پیشرفت بیماري در بیمار است -4مداخالت بازتواني : این مداخالت سبب كوتاه نمودن پي آمد یا عوارض مربوط به مشكل سالمتي افراد ميشود. 27 By: Dr Mirzaei اجزاي مراقبتهاي بهداشتي اوليه -1آموزش بهداشت (آموزش در خصوص مشكالت معمول بهداشتي ،پیشگیري و روشهاي كنترل بیماریها) -2بهبود تغذیه -3دسترسي به آب آشامیدني سالم و بهسازي محیط -4بهداشت مادر وكودك و فاصله گذاري بین موالید -5واكسیناسیون برعلیه بیماريهاي عفوني قابل انتقال در دوران كودكي 28 By: Dr Mirzaei اجزاي مراقبتهاي بهداشتي اوليه... -6پیشگیري و كنترل بیماريهاي عفوني ( بیماریهاي عفوني آندمیك محلي) -7درمان بیماريهاي معمول و جراحتها -8دسترسي به داروهاي اساسي -9مراقبتهاي بهداشت دهان و دندان (ایران) -10مراقبتهاي بهداشت رواني (ایران) 29 By: Dr Mirzaei سطوح مراقبتهاي بهداشتي سطح اول : در این سطح مراقبتهای اولیه بهداشتی ضروری ارائه می شود بخش بزرگی از مشکالت موجود بهداشتی را می توان در این سطح بنحو مطلوبی برطرف کرد اکثر نیازهای بهداشتی جامعه توسط پرسنلی که آموزش مقدماتی و کوتاه مدت دیده اند ،رفع می گردد 30 By: Dr Mirzaei سطوح مراقبتهاي بهداشتي... سطح دوم: مراقبتهای پیچیده تر شامل خدمات درمانی ضروری ارائه می شود این مراقبتها توسط مراکز بهداشت شهرستان و بیمارستان های شهرستان تامین می شود این سطح بعنوان اولین سطح ارجاع تلقی می شود 31 By: Dr Mirzaei سطوح مراقبتهاي بهداشتي... سطح سوم: ارائه خدمات فوق تخصصی مهارتهای برنامه ریزی ،مدیریت و آموزش کارکنان تخصصی در این سطح ارائه می شود پشتیبانی اقدامات اجرایی مراقبتهای سطح اول در این سطح انجام می شود 32 By: Dr Mirzaei By: Dr Mirzaei 33 By: Dr Mirzaei 34 By: Dr Mirzaei 35