کمک های اولیه حمله های قلبی اختالل ناگهانی در عمل عادی قلب پی آمدهای وخیمی بدنبال دارد . این حالت زمانی پیش.
Download
Report
Transcript کمک های اولیه حمله های قلبی اختالل ناگهانی در عمل عادی قلب پی آمدهای وخیمی بدنبال دارد . این حالت زمانی پیش.
کمک های اولیه
حمله های قلبی
اختالل ناگهانی در عمل عادی قلب پی آمدهای وخیمی بدنبال دارد .این حالت زمانی پیش می آید که
یک تکه لخته خون را شریان کرونر را مسدود کند و باعث شود که خون به ماهیچه قلب
نرسد(انسداد کرونر -ترمبوز) یا اینکه قلب به دلیل دیگری از کار بایستد( .ایست قلبی)
انسداد کرونر
عوارض و نشانه های
*فشار ناگهانی در مرکز سینه(که گاهی اوقات می توان آنرا به دل درد شدید ناش ی از عدم هضم غذا
ً
تشبیه نمود) این درد احتماال بسوی بازوها ،گلو ،آرواره یا پشت کشیده می شود.
*سرگیجه و منگی ناگهانی که باعث می شود مصدوم بنشیند یا به دیوار تکیه دهد .پوست ممکن
است خاکستری شود؛ لبها و دستها و پاها ممکن است کبود شوند(سیانوز)
*عرق فراوان که ممکن است به تدریج ببیشتر شود.
*تنگی نفس.
*ضربان سریع که ممکن است ضعیف و نامنظم شود.
*عوارض و نشانه های شوک.
*بیهوش ی ممکن است دست بدهد.
*تنفس و ضربان قلب ممکن است بایستد.
هدف
به حداقل رساندن فعالیت قلب بوسیله قراردادن مصدوم در حالت مناسب و راحت.رساندن سریع
ً
مصدوم به بیمارستان ،برای مسئول آمبوالنس این موضوع را روشن کنید که احتمال با یک
حمله قلبی روبرو هستید .برای بکارگیری روشهای نجات زندگی آماده باشید.
درمان
-1اگر مصدوم بهوش است ،او را با مالیمت نگه دارید و در یک وضعیت نیمه خوابیده قرار دهید.
سر و شانههایش را تکیه بدهید و زانوهایش را خم کنید.
نباید بگذارید که مصدم بیخودی حرکت کند چون اینکار باعث فشار اضافی به قلب خواهد شد.
-2پوششهای تنگ به دور گردن ،سینه و کمر را شل کنید.
-3اگر مصدوم بیهوش شد اما به صورت عادی نفس می کشید او را در وضعیت بهبود قرار دهید.
-4اگر تنفس و ضربان ایستاد ،روشهای نجات زندگی را بالفاصله شروع کنید.
-5میزان تنفس ،نبض و سطح هوشیاری را هر 10دقیقه یکبار آزمایش کنید.
-6مصدوم را به صورتی که وضعیت درمانی اش حفظ شود با برانکارد به بیمارستان برسانید.
ایست قلبی
این مورد بسیار وخیم است و در این حالت تپش قلب بطور کامل متوقف می شود .این حالت
ممکن است ناش ی از انسداد کامل کرونر باشد.
عوارض و نشانه ها
* مصدوم بیهوش می شود.
* هیچ نبض ی در گردن حس نمی شود.
* تنفس و ضربان قلب قطع خواهد شد.
* پوست خاکستری می شود.
هدف
نجات زندگی مصدوم بوسیله بکارگیری فوری روشهای نجات زندگی.
درمان
-1روشهای زندگی را بالفاصله بکار بندید
-2انتقال سریع مصدوم به بیمارستان و اگر الزم شد در راه بیمارستان هم روشهای نجات
زندگی را اعمال کنید.
آنژین صدری
هنگامیکه شریانهای کرونر که خون قلب را تامین می کنند آنقدر باریک شوند که نتوانند به
اندازه کافی خون به ماهیچه های قلب برسانند ،درد شدیدی در سینه ایجاد می شود که
اغلب با انسداد کرونر اشتباه می شود.
ً
ر
این حالت در میان پیرها شایع است و معموال بر اثر تقالی بیش از حد به هنام و زش و گاهی
ً
اوقات بر اثر هیجان هم بروز می کند .معموال این حمله تنها چند دقیقه طول می کشد .بر
اثر استراحت ،درد پس از چند دقیقه رفع می شود.
عوارض و نشانه ها
ً
* درد سینه که غالبا به سوی شانه چپ و بازوی چپ تا انگشتها کشیده می شود(،ممکن است
حتی درد بسوی گلو و آرواره ها و بسوی بازوی دیگر هم کشیده شود).
* پوست ممکن است خاکستری و لبها کبود شوند.
* مصدوم مممکن است دچار تنگی نفس شود.
* ضعف عمومی
سکته
این واژه برای توصیف حالتی بکار می رود که لخته شدن خون باعث می شود تامین خون قسمتی از
مغز بطور ناگهانی و بحرانی مختل شود(ترومبوز مغزی) یا حالتی که پاره شدن شریان باعث می
شود خون به داخل مغز چکه کند(خونریزی مغزی) .حالت اخیر بیشتر برای کسانی که فشار خون
باال دارند پیش می آید .در هر دو مورد سلولهای مورد سلولهای آسیب دیده مغز از انجام
وظایفشان بکلی باز می مانند.
هر ناحیه از مغز سیستم یا قسمت خاص ی از بدن را کنترل می کند و هر نوع از کار افتادگی اعضاء
بدن که از سکته ناش ی می شود بستگی دارد به اینکه کدام قسمت از مغز ،و تا چه حد تحت
ً
تاثیر سکته قرار گرفته است .سکته های عمده غالبا خطر مرگ دربر دارند اما بسیاری از مردم
که دچار سکته های جزئی می شوند جان سالم بدر می برند .سکته بیشتر در افراد 55سال به
باال ،افرادی که دچار بیماری بیهوش ی آنی ،یا دچار اختالل در گردش خون هستند یا کسانی که
سابقه سکته داشته اند ،شابع است.
عوارض و نشانه های سکته ممکن است با مستی اشتباده شود.
عوارض و نشانه ها
*سردرد شدید ناگهانی
* نبض کامل و پر است
* مصدوم جهت را گم می کند ،دچار تیرگی شعور می شود و ممکن است مضطرب شود و گریه کند.
ٌ
* سرگیجه و احتماال بیهوش ی
بسته به شدت سکته ممکن است یک یا چند عارضه زیر بروز نماید:
* فلج شدن دهان ،گوشه دهان کج می شود ،آب دهان از گوشه دهان بیرون می ریزد و صحبت های
بیمار مبهم می شود.
* ضعف و بی حس ی در یک یا هر دو دست و ÷ا و در یک سمت بدن
* صورت برافروخته با پوست گرم و خشک
* مردمکهای چشم به صورت نامساوی گشاد می شوند
* بی اختیاری در دفع مدفوع و ادار
هدف
بطور کلی کمکهای اولیه در مورد مصدومی که دچار سکته شده نقش حمایتی دارد .مصدوم ممکن
است هر آن بیهوش شود .یا بیهوش ی او عمیق تر شود .برای مقابله با آن آماده باشید .راه تنفس او
را باز نگهدارید و اگر الزم شد روشهای نجات زندگی را بکار گیرید .به سرعت ترتیب انتقال
مصدوم را به بیمارستان بدهید.
درمان
-1اگر مصدوم بهوش است او را بخوابانید ،سر و شانه هایش کمی باال قرار گیرد .سر مصدوم را به
یک سو خم کنید تا آب دهان از گوشه دهان بیرون بریزد.
-2پوشش های تنگ به دور گردن ،سینه و کمر را شل کنید تا به گردش خون و تنفس کمک شود.
-3برای برطرف کردن حالت شوک او را به ترتیبی که در ص 90گفته شده درمان کنید.
نباید به مصدوم از راه دهان چیزی بدهید.
-4اگر مصدوم بیهوش شد او را در وضعیت بهبود قرار دهید(ص)24
-5اگر تنفس و ضربان ایستاد روشهای نجات زندگی را بالفاصله شروع کنید(صفحات 18تا )21
-6مصدوم را بالفاصله با برانکارد بصورتیکه وضعیت درمانی اش حفظ شود به بیمارستان برسانید.
آسیب دیدگی های سر
ضربه های .ارده بر سر مکی تواند سبب آسیب به مغز یا اختالل در کار آن بشود .اگر جراحت عمیقی
به سر وارد شود این جراحت ممکن است تیرگی در هوشیاری(بیهوش ی نسبی) یا بیهوش ی ،ضربه
مغزی یا فشار مغزی ایجاد کند .در این حالت ممکن است سایر جراحتها یا ناراحتی ها پنهان
بمانند .بنابراین یک معاینه کامل از مصدوم اجباری است(صفحات 36تا )39
ضربه مستقیم به مغز اگر به اندازه کافی سنگین باشد ممکن است سبب زخمی شدن فرق سر با
ٌ
ٌ
ضرب دیدگی احتماال همراه با شکستگی جمجمه باشد .بنابراین باید به این گونه جراحتها کامال
توجه کرد(به مبحث شکستگی جمجمه ص 111و جراحت فرق سر ص 73مراجعه کنید).
ٌ
این گونه جراحتها معموال بر اثر زمین خوردن(که بیشتر در میان پیرها ،بیماریها یا الیعقل ها شایع
است) ،یا بر اثر تصادفهای جاده ای ،حوادث ورزش ی یا مشاغل پرخطری مانند کارهای
ساختمانی یا معدنی اتفاق می افتد.
تکان مغزی
تکان مغزی عبارتست از اختالل وسیع اما موقت در کار مغز .این حالت ممکن است ناش ی از ضربه
مستقیم به سر ،افتادن از ارتفاع با پا روی زمین یا ضربه مستقیم به چانه باشد .در این حالت
ٌ
ممکن است شخص ظاهرا بیهوش نشود در بعض ی موارد ممکن است بیهوش ی آنقدر کوتاه باشد
که شخص متوجه آن نشود یا ابتدای حادثه را فراموش کند.
بهرحال از آنجا که تکان مغزی ممکن است فشار مغزی (ص بعد) به همراه داشته باشد باید
بالفاصله پس از هر حادثه ای که منجر به جراحت سر شده ،مصدوم را به دقت تحت مراقبت
قرار داده و اگر عوارض باقی ماندند یا حال مصدوم بدتر شد بدون معطلی او را نزد پزشک برد.
عوارض و نشانه ها
* بیهوش ی کوتاه مدت یا نسبی
اگر مصدوم بیهوش باشد:
* تنفس ممکن است سطحی شود.
* رنگ صورت می پرد.
* پوست ممکن است سرد و مرطوب شود.
* ضربان ممکن است سریع و ضعیف شود.
در خالل بهبودی:
* مصدوم ممکن است حالت تهوع داشته باشد یا اینکه استفراغ کرده باشد.
پس از بهوش آمدن:
* مصدوم ممکن است لحظات قبل و پس از حادثه را نتواند بخاطر بیاورد .از مصدوم بپرسید که
ساعت چند است ،امروز چه روزی است و او کجاست؟
اگر نتوانست به این سواالت به درستی جواب بدهد به احتمال زیاد دچار تکان مغزی شده است.
توجه اگر بیهوش ی همچنان ادامه پیدا کرد به احتمال زیاد مصدوم دچار فشار مغزی شده
است(.صفحه بعد)
هدف
درمان بیهوش ی را که در ص قبل گفته شد بکار بندید و جراحت های قابل مشاهده روی بدن مصدوم
را درمان و اورژانس را خبر کنید.
درمان
-1اگر مصدوم سست و بیحال بود ،او را تحت مراقبت یک شخص مسئول قرار دهید و به مصدوم
توصیه کنید که با یک پزشک مشورت کند.
ٌ
-2اگر بیهوش شده بود متناسب با وضعیت مصدوم درمان عمومی بیهوش ی را که قبال گفته شد در
مورد او بکار ببرید.
-3برای برطرف ساختن حالت شوک به ترتیبی که در ص 90گفته شده عمل کنید.
تنفس(ص ،)11نبض(ص ،)89و سطح هوشیاری را چک کنید:
-4در موارد حاد میزان ٌ
حتی اگر مصدوم ظاهرا بهبود پیدا کرده باشد بازهم به دقت او را زیر نظر قرار
دهید که ببینید آیا نشانه ای از فشار مغزی (ص بعد) در او به چشم می خورد یا
نه.
-5اگر مصدوم حتی برای مدت کوتاهی بیهوش شده بود یا آنکه در مورد وخامت حال
او تردید داشتید ترتیب انتقال او را به بیمارستان بدهید.
وارد آمدن فشار به مغز
حالت وخیمی است که از فشار وارد بر مغز بوسیله جمع شدن خون در زیر جمجمه یا
فشار استخوان شکسته
مغز ناش ی می شود(ص .)111فشار مغزی ٌ
جمجمه بر ٌ
ممکن است بدنبال تکان مغزی و احتماال تا 48ساعت پس از آنکه مصدوم ظاهرا
بهبود یافته بروز نماید.
عوارض و نشانه ها
* تنفس صدادار می شود.
* حرارت بدن باال می رود ،صورت برافروخته می شود اما خشک است.
* نبض کامل و پر است ولی آهسته
* مردمکهای چشم اندازه هایشان متفاوت می شود.
* ممکن است ضعف یا فلج در یک سوی بدن بروز کند.
توجه همراه با زیاد شدن فشار مغزی سطح هوشیاری مصدوم پایین می ایند.
هدف
بالفاصله ترتیب انتقال مصدوم به بیمارستان را بدهید چون این حالت به درمان پزشکی اضطراری
نیاز دارد.
درمان
-1درمان عمومی بیهوش ی را که گفته شد در مورد مصدوم بکار بندید.
-2بالفاصله مصدوم را به بیمارستان برسانید.
صرع
عبارتست از گرایش به وقف کوتاه در فعالیت عادی الکتریکی مغز .حمله های صرع ممکن است از
ناهشیاری لحظه ای بدون بیهوش ی (صرع جزئی) تا اسپاسم ماهیچه ای و تشنج(صرع و خیم) فرق
ٌ
کند .کسانیکه مستعد حمالت صرع هستند معموال یک کارت نارنجی رنگ یا یک پالک که نشان
دهنده ابتالء به این بیماری است به همراه دارند.
صرع جزئی
ٌ
این صرع از کودکی شروع و ممکن است تا بزرگسالی باقی بماند .به این نوع صرع معموال توجهی نمی
شود چون تنها چیزی که مشاهده می شود اینست که اغلب مصدوم خیالپرداز به نظر می رسد.
عوارض و نشانه ها
* مصدوم ممکن است خیالپرداز به نظر برسد و اغلب به نقطه ای بیهوده خیره می شود.
* مصدوم ممکن است شروع به رفتار عجیب و غریب بنماید ،این حالت ممکن است شامل جویدن
و خوردن لبها ،پرت و پال گفتن یا بیخودی با لباس ور رفتن باشد.
* مصدوم ممکن است حافظ خود را از دست داده باشد.
هدف
ٌ
مصدوم را آرام نگه دارید و تا زمانیکه هشیاری او مختل شده است از او حمایت کنید مثال از رفتن
او به خیابان شلوغ یا به میان جمعیت جلوگیری کنید.
درمان
-1هیچ کاری نکنید بجز:
* نگذارید مصدوم به خیابان پر رفت و آمد برود.
* مردم را از کنار او دور کنید.
* با مصدوم آرام صحبت کنید.
-2آنقدر کنار مصدوم بمانید تا مطمئن شود که حال مصدوم خوب شده و می تواند به خانه برود.
توجه بروز حمله صرع بزرگ پس از صرع کوچک غیر عادی نیست .
-3به مصدوم توصیه کنید که به پزشک مراجعه کند.
صرع بزرگ
ٌ
اکثرا حمالت صرع بزرگ غیر منتظره رخ می دهند .اما گاهی اوقات فرد مبتال(نشانه آغاز) حمله را
احساس می کند .و این به او می فهماند که حمله در شرف آغاز است .احساس نشانه آغاز ممکن
است در اشخاص مختلف فرق کند .برای مثال در شخص ی ممکن است بصورت حس کردن یک
حالت عجیب در بدن باشد یا آنکه فرد بو یا مزه خاص ی را احساس نماید .در خالل تجربه این
ٌ
احساس غیر عادی شخص ممکن است دگرکون شود ولی معموال این حالت زیاد طول نمی کشد.
عوارض و نشانه ها
در تمام موارد ،صرع بزرگ دارای دو مرحله است که به دنبال هم می آیند .سفت و سخت شدن
عضالت(چوب شدن بدن) همراه با بیهوش ی ،و پس از آن لرزه.
* مصدوم ناگهان بیهوش می شود و به زمین می افتد گاهی اوقات جیغ های عجیبی می کشد.
* مصدوم برای جند لحظه بدنش سفت و سخت می شود(سیانوز) و خون بطور غیرعادی در اطراف
صورت و گردن جمع می شود(احتقان صورت و گردن).
* سپس ماهیچه ها شل شده و حرکات تشنجی آغاز می شود .حرکات تشنجی عبارتند از انقباض و
انبساط اندامهای ماهیچه ای بدن بدنبال یکدیگر :این تشنج ها ممکن است خیلی قوی باشد.
در خالل این مرحله تنفس ممکن است مشکل یا صدادار بشود که صدا از میان فکهای قفا شده
بیرون می آید :کف در اطراف دهان ظاهر می شود .اگر زبان یا لپها گاز گرفته شده باشند این
ٌ
کف آغشته به خون است ،بی اختیاری در دفع ادرار و گاها مدفوع.
* سرانجام ماهیچه ها شل می شوند و مصدوم حالت آرامش نسبی پیدا می کند .اگر چه ممکن
ٌ
است برای چند دقیقه یا بیشتر همچنان بیهوش بماند .پس از پایان حمله که معموال حداکثر 5
دقیقه طول می کشد تنفس به حالت عادی بر می گردد و مصدوم به هوش می آید اما همچنان
احساس سرگیجه می کند و ممکن است اعمال عجیبی از او سر بزند .این حالت ممکن است از
چند دقیقه تا یک ساعت طول بکشد و ممکن است بخواهد همانجا که هست بی حرکت
بخوابد.
مسمویت
سم ماده ای است کهاگر به مقدار کافی وارد بدن شود می تواند باعث آسیب دائم با موقت بشود.
اگرچه بعض ی از مسمویتها عمدی و از اقدام به خودکش ی ناش ی می شود اما بقیه بر اثر مصرف
موادی است که مار روزانه از آنها استفاده می کنیم .صرفنظر از علت ،موارد مسومیت همیشه به
مراقبتهای فوری پزشکی یا بیمارستانی نیاز دارند.
هیچوقت کوشش نکنید که شخص مسموم را وادار به استفراق کنید؛ این کار نه تنها مفید نیست
بلکه ممکن است حال مصدوم را بدتر کند.
سیستم گوارش
غذا در دهان و معده و روده ها بر اثر شیره هایی که از غده های مختلف ترشح می شود و پس از
عبور از مری به معده می رسد؛ پس از یک هضم نسبی در معده غذا به مقدار کمک وارد روده
کوچک می شود .در اینجا مولکولهای غذا شکسته شده و تبدیل به مواد ساده ای می شود که
ً
خون می تواند آنها را جذب کند .باقیمانده که معموال شامل مقدار زیادی رشته های سبزیجات
است وارد روده بزرگ می شود ،در آنجا آب و مواد معدنی غذا جذب می شود و آنچه باقی می
ماند فضوالت نهائی است که از راه مقعد از بدن دفع می شود.
کبر بعنوان یک کارخانه شیمیایی عمل می کند که به همراه سایر فعالیتها بعض ی از سمها را غیرفعال
و خنثی می کند .کلیه ها خون را از وجود بسیاری از ناخالصیها تصفیه می کنند.
چگونه سم وارد بدن می شود
سمها چه تصادفی و چه عمدی از راه های مختلفی وراد بدن می شوند.
* از طریق دهان بوسیله خوردن یا نوشیدن مواد سمی.
* از طریق ششمها به وسیله استنشاق گازهای خانگی یا صنعتی ،بخارهای شیمیائی یا دود ناش ی از
آتش ،بخاری یا اگزوز موتورهای بنزینی.
* از راه تزریق در نتیجه گاز گرفتن بعض ی از حیوانات ،حشرات ،ماهیهای سمی یا خزندگان یا بوسیله
سرنگهای تزریق زیر پوستی.
* از راه جذب بوسیله پوست ،در نتیجه تماس پوست با بعض ی از اسپری های سمی مانند حشره
کشها.
چگونه سم عمل می کند
سم از راههای گوناگون در بدن عمل می کند .بعض ی وارد جریان خون می شوند،
بعض ی از سمها روی سلسله مرکزی اعصاب اثر می گذارند و باعث قطع تنفس،
ضزبان قلب و سایر فرآیندهای حیاتی زندگی می شوند .بعض ی از سمها جایگزین
اکسیژن موجود در خون شده و مانع از رسیدن اکسیژن به بافتها می شوند.
ً
بلعیدن سم ًمستقیما روی مجراهای غذا تاثیر می گذارد ودر نتییجه ایجاد استفراغ،
درد و غالبا اسهال می کند .حاللهای سمی ممکن است باعث سوختگی شدیدلبها،
دهان و مری و معده و ایجاددرد شدید در این اندامها هم بشوند.
عوارض و نشانه های عمومی
عوارض و نشانه های مسمویت بسته به ماهیت سم و راه ورود به بدن فرق می کند.
*با گرفتن اطالعات از مصدوم یا یکی از حاضرین کوشش کنید که به درستی نوع سم
را مشخص کنید و اگر بلعیده شده ،کی و چقدر.
*اطراف مصدوم را بگردید شاید یک ظرف شامل ماده سمی که خالی شده یا هنوز
هم مقداری ماده سمی دارد پیدا کنید.
ادامه عوارض و نشانه های عمومی
*مصدوم ممکن است هذیان بگوید و حالت تشنج داشته باشد بدون اینکه سابقه این حالت در او
موجود باشد.
*عوارض و نشانه های خانگی
*بیهوش ی ممکن است دست بدهد.
*اگر سم بلعیده شده باشد مصدوم ممکن است شروع کند به اوغ زدن و استفراغ کند یا دچار
اسهال شود.
*سوختگی اطراف دهان در صورتیکه با حاللهای شیمیایی تماس پیدا کرده باشد.
هدف
باز نگهداشتن راه تنفس و رساندن مصدوم به بیمارستان.
درمان عمومی
-1خیلی سریع از مصدوم بپرسید که چه اتفاقی افتاده؛ بخاطر داشته باشید که مصدوم هر آن
ممکن است بیهوش شود.
نباید سعی کنید که مصدوم را وادار به استفراغ کنید.
اگر در اطراف لبها یا دهان نشانه هایی از سوختگی مشاهده کردید به مصدوم آب یا شیر بدهید تا
این سوختگی خنک شود.
-2اگر مصدوم بیهوش بود ولی تنفس او حالت عادی داشت او را در وضعیت بهبود قرار دهید.
-3اگر تنفس و ضربان قلب ایستاد بالفاصله روشهای نجات زندگی را شروع کنید.
توجه دقت کنید که خدتان به سمی که ممکن است در اطراف دهان مصدوم وجوداشته باشد
آلوده نشوید.
-4مصدوم را بالفاصله به بیمارستان برسانید و به همراه او نمونه ای از جعبه محتوی قرص یا
بطری یا هر چه چه که سم در آن بوده را به بیمارستان بفرستید.
مسمویت داروئی
ً
و
این حالت معموال از استعمال دار یامواد مخدر به شکل غلط یا به مقدار زیاد ناش ی می شود.
ً
استعمال غلط دارو معموال اینطور توصیف می شود :مصرف خودسرانه دارو به طرز غیر
بهداشتی .دارو یا مواد مخدر ممکن است استنشاق ،خورده یا نوشیده یا به بدن تزریق شود.
ً
ً
کسانیکه به طرز غلط دائما دارو یا مواد مخدر به خود تزریق می کنند احتماال نشانه هایی از
ً
تزریق زیرپوستی روی بدنشان مشاهده می شود.این نشانه معموال در قسمت جلوی ساعد نزدیک
آرنج دیده می شود .اگرچه ممکن است در سایر نقاط بدن هم این نشانه ها مشاهده شود.
ً
رگهای این ناحیه برجسته و عفونی هستند .داروهایی که معموال خودسرانه مصرف می شوند
عبارتند از :آرام بخشها(مثل مسکنها و خواب آورها) و محرک ها(مثل آمفتامینها) .مواد مخدری که
ً
معموال منجر به مسمومیت می شوند :مخدرها(مثل هروئین) و مواد توهم زا(مثل ال.اس .دی)
عوارض و نشانه ها
عوارض و نشانه های مسومیت ناش ی از استعمال خودسرانه دارو و مواد مخدر بر حسب نوع دارو و
مقدار مصرف فرق می کند .همیشه استفراغ بالفاصله پس از مصرف صورت نمی گیرد .اما باید
مراقب آن باشید .مردمک چشم ها بصورت غیرعادی گشاد یا تنگ می شود.
مواد مخدر
این مواد ممکن است بصورت تزریق ،خوردن قرص یا استنشاق وارد بدن شود.
*تنفس ابتدا مشکل شده و سرانجام قطع می شود.
*مصدوم ممکن است نشانه هائی از تزریق روی یک یا دو بازو داشته باشد.
آرام بخش ها
*تنفس کم عوق می شود.
*پوست مصدوم سرد و مرطوب می شود.
*شربان سریع و ضعیف.
ً
*احتماال بیهوش ی.
محرکها
*مصدوم هیجان زده می شود و به فراوانی عرق می کند.
*مصدوم ممکن است دچار توهم و رعشه شود.
مواد توهم زا
* مصدوم مضطرب شده و عرق می کند.
* مصدوم ممکن است دست به رفتار عجیب و غریب بزند.
مصرف بیش از اندازه آسپرین
* مصدوم ممکن است دچار دل درد شود و استفراغ کند ،و استفراغ ممکن است
خون آلود باشد.
* مصدوم احساس می کند که گوشش زنگ می شود.
* اشکال در تنفس
* مصدوم ممکن است به فراوانی عرق کند.
* ضربان پر
درمان
آنچه را که تحت عنوان درمانعمومی مسمویت گفته شد دنبال کنید .مصدوم را
بصورت اورژانس به بیمارستان برسانید و برای شروع روشهای نجات زندگی آماده
باشید.
الکل
الکل ماده است که وضعیت جسمی و ذهنی را تغییر داده می تواند موجب از دست رفتن کنترل بر
رفتار شود و در دراز مدت مشکالت اجتماعی ،جسمی و روانی به وجود آورد.
آثار مصرف الکل
مصرف الکل موجب مشکالت وخیمی برای سالمت شخص می شود .الکل پس از مصرف از طریق
معده و روده کوچک جذب خون می شود و 35تا 45دقیقه بعد به حداکثر میزان سطح خود در
خون می رسد .سطح الکل در خون به عواملی چون وزن شخص و نیز اینکه آیا شخص الکل را با
غذا خورده است یا با معده خالی ،بستگی دارد .اگر الکل را با غذا خورده باشید ،بدن آن را
کندتر جذب خواهد کرد .کبد الکل را با سرعتی در حدود یک واحد در ساعت تجزیه می کند و
قادر به تغییر این مقدار نیست .بنابراین ،هرچه بیشتر الکل بنوشید ،بدن وقت بیشتری صرف می
کند تا آن را تجزیه کند .در کوتاه مدت ،نوشیدن زیاد الکل موجب مستی و خماری می شود و در
دراز مدت به اکثر دستگاههای بدن صدمه می زند .مصرف دایم الکل می تواند موجب وابستگی به
الکل و مشکالت اجتماعی از جمله خشونت خانوادگی و ولگردی شود.
مسمومیت ناش ی از از الکل
الکل ماده ای است که سلسله مرکزی اعصاب را کرخت می کند .تاثیر الکل بر افراد مختلف فرق می
کند .نوشیدن الکل به مقدار کم تنها یک تغییر کوچک در حال عادی انسان ایجاد می کند ولی اگر
نوشیدن ادامه یابد الکل روی ناحیه عالی استداللی مغز -قسمتی که مسئول کنترل شکیبائی و
قضاوت انسان است اثر می گذارد .همچمانکه میزان الکل در خون افزایش پیدا می کند رفتار فرد
ً
مبالغه آمیز و هماهنگی در رفتار مختل می شود .سرانجام توانائی ذهنی و جسمی عمیقا مختل شده و
ممکن است بیهوش ی دست بدهد.
عوارض و نشانه ها
*از تنفس مصدوم بوی الکل به مشام می رسد.
ً
*مصدوم ممکن است نسبتا هشیار باشد یا بیهوش شده باشد.
*اگر مصدوم بیهوش باشد ممکن است بتوانید اور ا بیدار کنید اما دوباره خیلی سریع بیهوش می شود.
در مراحل اولیه بیهوش ی
* مصدوم نفس عمیق می کشد.
* صورت مرطوب و برافروخته است.
* نبض پر و کامل است.
در مراحل بعدی بیهوش ی
* ضربان سریع ولی ضعیف می شود.
* نفس کم عمق می شود.
* صورت مصدوم خشک و پف کرده به نظر می آید.
* چشمها سرخ و مردمک چشم ها ممکنا ست گشاد ود.
توجه اگر مصدوم زمین خور ًده و جراتی به سرش وارد شده باشد عوارض و نشانه
هائی که گفته شوداحتماال تغییر پیدا می کند.
هدف
باز نگهداشتن راه تنفس؛ رساندن مصدوم به بیمارستان در صورتیکه بیهوش باشد.
درمان
-1راه تنفس مصدوم را باز نگهدارید.
-2اگر مصدوم بیهوش شد یا احتمال استفراغ وجود داشت مصدوم را در وضعیت
بهبود قرار دهید.
-3اگر در مورد وخامت حال مصدوم ترید دارید او را به بیمارستان برسانید.
سیگار
اگر سیگار نکشید یا اگر قبل از پیدایش بیماریها آن را ترک کنید می توانید مانع از بیماریهای قلب یا
ریه شوید .مهم نیست که چه مدت سیگاری بوده اید؛ اگر در ترک سیگار نیازمند کمک هستید؛
برای مشاوره به پزشک خود مراجعه کنید .اگر می خواهید خودتان به این کار مبادرت کنید،
فهرستی از دالیل عالقه مندی خود به ترک سیگار فراهم کنید و فهرستی هم از دالیل عالقه مندی
خود به کشیدن تهیه نمایید .راه هایی برای مقابله با وسوسه سیگار کشیدن پیدا کنید و از
ً
خانواده و دوستانتان هم بخواهید شما را یاری برای ترک سیگار ،روزی را انتخاب کنید که تقریبا
استرس نداشته باشید و سپس همه سیگارها ،کبریتها ،فندکها و جاسیگاریها را دور بریزید .ممکن
است عالیم ترک سیگار مثل تحریک پذیری -یا میل بسیار به نیکوتین در شما ایجاد شود .چیزهایی
ً
و
مثل چسب پوستی یا آدامس تیکوتینی مانع چنین تمایلی می شوند .اگر مجددا شر ع به سیگار
کشیدن کردید ،بررس ی کنید که این امر چرا روی داده است و به دلیل ترک خود رجوع کرده از
نوع شروع کنید.
مواد مخدر و داروهای محرک
دارو نوعی ماده شیمیایی است که عملکرد یک عضو یا یک فرآیند زیستی و شیمیایی را در بدن تغییر
می دهد .در پزشکی از داروها برای بهبود عملکرد بدن یا درمان بیماریها و اختالالت استفاده می
شود .بعض ی از داروها هم مصرف پزشکی دارند و هم مورد سوء استفاده قرار می گیرند .داروهای
دیگری هم وجود دارند که ارزش پزشکی ندارند و فقط برای مقاصد تفریحی مور استفاده قرار می
گیرند .سوء مصرف مواد مخدر و داروها ممکن است موجب مشکالت وخیم جسمی و روانی شود-
به ویژه در صورتی که فرد به دارو معتاد شود یا مقدار زیادی از آن را مصرف کند که حتی ممکن
است موجب مرگ هم بشود .عالوه بر همه این مسایل ،مصرف داروهای محرک ،غیرقانونی هم
است.
خطرات مواد مخدر و داروهای محرک
مواد مخدر و داروهای محرک خطرات زیادی برای سالمتی دارندو مصرف بیش از حد مواد مخدری
مثل هروئین و کوکائین ممکن است مرگبار باشد .داروهای دیگری مثل اکستازی هم مکن است
موجب مرگ شوند .بعض ی از مواد مخدر و داروها کارکردهای حیاتی بدن را تغییر می دهند؛ برای
مثال هروئین قادر است تداخالت سوئی با موادی مثل الکل ایجاد کند .یکی دیگر از آثار شایع مواد
مخدر و داروها ،وابستگی است که در این حالت وقتی مصرف کننده به دارو دسترس ی ندارد میل
جسمی و روانی شدیدی به سمت ن پیدا می کند .بعض ی از مشکالت ممکن است بالفاصله پس از
مصرف مواد مخدر روی دهند(حتی بعد از اولین بار مصرف) ،ولی مشکالت دیگری هم هستند که
پس از استفاده درازمدت ایجاد می شوند .این داروها و مواد اگر به صورت تزریقی استفاده
شوند خطرات دیگری هم دارند که مرتبط با استفاده لز سوزنهای غیراستریل است ،از جمله:
یا مسمومیت خونی .اگر Cیا Bعفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی(بیماری ایدز) ،هپاتیت
خودتان یا یکی از نزدیکانتان دچار سوء مصرف مواد مخدر شده است از پزشک خود درباره
خطرات ن برای سالمت اطالعاتی کسب کنید و درباره مشاوره و درمان هم راهنمایی بخواهید.
سمهای صنعتی
بعض ی از افراد ممکن است در محل کارشان در تماس با مواد یا گازهای شیمیایی خطرناک قرار گیرند
برای مثال بعلت نشت گاز در یک کارخانه مواد شیمیایی.
ً
معمولترین سمهای صنعتی گازها هستند .معموال گازها را به این صورت طبقه بندی می کنند :گازهای
سوزش آور(مثل بخار آمونیاک یا نیتروژن)؛ خفه کننده(مثل دی اکسیدکربن)؛ گازهای سمی(مثل
منواکسیدکربن و سیانید هیدروژن)؛ و بخارهای سمی(مانند موادشیمیایی فرار از قبیل کربن
تتراکلراید).
کارخانه هایی که از مواد یا گازهای شیمبایی بالقوه خطرناک استفاده می کنند باید اطالعیه ای که
شامل دستورعملهای خاص در هنگام وقوع حادثه است تهیه ودر معرض دید افراد بگذارند .اگر
شما بعنوان امدادگر برای یک حادثه صنعتی که در آن مواد خطرناک شیمیایی در کار بوده است
ً
فراخوانده شدید از دستورعملهای ایمنی کامال اطاعات کنید.
بخاطر داشته باشید مصدومی که به دلیل تاثیر گاز یا بخارهای سمی آسیب دیده احتیاج به هوای
تازه دارد .کامال دقت کنید که خودتان در معرض بخارهای باقیمانده در محل حادثه قرار ندهید.
هیچوقت کوشش نکنید مصدومی از این نوع را که در یک فضای سر بسته گرفتار شده نجات
دهید مگر آنکه به وسایل ویژه مثل ماسک مجهز باشید.
واکنش های شدید حساسیتی(آلرژیک)
شوک آنافیالکتیک یک واکنش حساسیتی گسترده است که چند ثانیه یا چند دقیقه
پس از تزریق یک دارو یا نیش حشره ای که مصدوم به آن حساسیت دارد ،روی
می دهد .به ندرت ممکن است بر اثر خوردن یک ماده آلرژی زا مانند پنی سیلین
این حالت اتفاق بیفتد اما اگر هم پیش بیاید واکنش بدن آرام تر خواهد بود.
عوارض و نشانه ها
* عوارض و نشانه های شوک (ص)90
* مصدوم دچار حالت تهوع شده و ممکن است استفراغ کند.
* مصدوم ممکن است احساس ی کند که سینه اش تنگ شده.
* اشکال در تنفس :مصدوم با دهان باز نفس نفس می زند.
* مصدوم ممکن است پشت سر هم عطسه کند.
* صورت و بخصوص دور چشمها ممکن است ورم کند.
* نبض سریع می شود.
* بیهوش ی دست می دهد.
هدف
مصدوم را به بیمارستان رسانده و آماده انجام روشهای نجات زندگی باشید.
درمان
به درمان شوک صفحه 90مراجعه کنید.
-1راه تنفس مصدوم را باز نگه دارید .اگر تنفس مشکل شد مصدوم را در وضعیت بهبود قرار
دهید(.ص)24
-2اگر تنفس و ضربان استاد بالفاصله روشهای نجات زندگی را شروع کنید(صفحات 18تا .)21
-3مصدوم را بالفاصله به بیمارستان برسانید.
ش ی ء خارجی در چشم
تمامی جراحت های چشم بالقوه وخیم هستند زیرا خرده ریزهایی که وارد چشم می شوند ممکن
ٌ
است حدقه را سوراخ کرده و باعث صدمه به بافت های داخل چشم شده و احتماال ایجاد
عفونت نمایند.
ذرات غبار یا سنگ ریزه یا مژه های کنده شده معمول ترین اشیاء خارجی ای هستند مه وارد چشم
ٌ
می شوند .این اشیاء ممکن است به سطح بیرونی حدقه بچسبند یا بصورت تقریبا آزاد زیر پلک
ٌ
جای بگیرند(معموال پلک باال) و باعث ناراحتی و التهاب چشم بشوند .در اکثر موارد می شود آنها را
به راحتی از چشم بیرون آورد .اما اگر جسم خارجی در ناحیه رنگی چشم (مردمک و عنبیه) قرار
گرفته یا در حدقه فرو رفته باشد به هیچ وجه کوشش نکنید که آنها را خارج کنید .در اینگونه
موارد مصدوم را بالفاصله به پزشک برسانید.
عوارض و نشانه ها
* چشم مصدوم دردناک و دچار خارش می شود.
* دید مصدوم ممکن است مختل شود.
* چشم آسیب دیده دچار آبریزش می شود.
* چشم مصدوم قرمز می شود.
درمان
ٌ
-1به مصدوم توصیه کنید که چشمان خود را نمالد(تقریبا با اطمینان می توان گفت که مصدوم
دست به اینکار خواد زد)
-2از مصدوم بخواهید که روی یک صندلی رو به نور بنشیند و به عقب تکیه دهد.
-3کنار مصدوم بایستید .با یک دست چانه مصدوم را بگیرید و با استفاده از شست و انگشت اشاره
پلکهای مصدوم را از هم جدا کنید .از مصدوم بخواهید که به راست ،چپ ،باال و پایین نگاه
کند تا شما بتوانید تمام قسمتهای چشم را بخوبی معاینه کنید.
-4اگر توانستید ش یء را ببینید سعی کنید با ریختن آب ضدعفونی شده و قطره چکان آنرا بشوئید تا
بیرون بیاید .اگر این چیزها در دسترس نبود سر مصدوم را به سمت قسمت آسیب دیده خم
کنید بطوریکه وقتی از باال آب می ریزید آب از چشم روی گوه و از آنجا به کف زمین بریزد و
تماس ی با چشم سالم پیدا نکند ،می توانید به استفاده از یک تنگ آب این کار را انجام دهید یا
سر را زیر شیر آب بگیرید(ص)141
-5اگر اینکار موفقیت آمیز نبود و مطمئن هستید که ش یء به چشم نچسبیده با استفاده از یک پنبه
تر یا گوشه یک دستمال تمیز مرطوب ش یء را به طرف بیرون برانید.
-6اگر ش یء خارجی زیر پلک باالئی قرار گرفته بود از مصدوم بخواهید که به پائین نگاه کند .مژه های
پلک باالیی را بگیرید و آن را به سمت پایین و بیرون روی پلک پایینی بکشید .اگر مژه های پلک
پایین نتاونست ش یء خارجی را جارو کند از مصدوم بخواهید که در زیر آب چشم خود را باز و
بسته کند ،به این امید که ش یء در آب شناور شده و بیرون بیاید.
-7اگر با همه این ها نتوانستید ش یء را از چشم مصدوم خارج کنید با استفاده از چشم بند با
پیچیدن گاز دور یک تکه پنبه چشم را بپوشانید و آنرا بصورت شل باندپیچی کنید و او را روانه
بیمارستان کنید.
اگر ش یء خارجی در ناحیه رنگی چشم قرار داشت یا در حدقه چشم فرو رفته بود یا به آن چسبیده
بود کوشش نکنید که آنرا خارج نمائید .از مصدوم بخواهید که چشم خود را حرکت ندهد.
چشم را با یک چشم بند بپوشانید و اگر الزم شد برای جلوگیری از حرکت ،هر دو چشم را
بپوشانید و مصدوم را به بیمارستان برسانید .برای درمان مواد شیمیائی در چشم به ص 141
مراجعه کنید.
قالب ماهیگیری در پوست
گاهی اوقات تنها نوک قالب ماهیگیری در پوست فرو می رود که در این حالت به آسانی
می توان آنرا از پوست خارج نمود .اما اگر نوک قالب محکم در پوست یا بافت زیر
پوست گیر کرده باشد کوشش نکنید که آنرا خارج نمائید .اینکار را به پزشک واگذار
کنید ٌ .تنها زمانی سعی در بیرون آوردن قالب از پوست و(یا) گوشت نمائید که پزشک
سریعا در دسترس نباشد.
پوست بیرون بیاورید و آنرا مثل جراحتهای جزئی
هدف با مالیمت نوک قالب را از ٌ
درمان کنید .اگر نوک قالب کامال داخل گوشت بدن گیر کرده بود به پزشک
مراجعه کنید.
درمان
-1نخ قالب را پاره کنید.
ٌ
-2اگر نوک قالب کامال در پوست گیر نکرده بود قالب را خارج کنید و مانند جراحتهای
جزئی درمان کنید(ص.)67
ٌ
-3اگر نوک قالب کامال در پوست کیر کرده باشد عضو آسیب دیده را مانند اشیاء فرو
رفته در بدن (ص )66درمان و بعد به پزشک مراجعه کنید.
ٌ
اگر پزشک سریعا در دسترس نباشد
-1نخ قالب را پاره کنید.
-2تا آنجا که خطر آسیب رسیدن به بافتهای زیر پوست وجود نداشته باشد ،قالب را داخل پوست
فشار دهید تا نوک آن بیرون بزند ،سپس نوک قالب را ببرید.
-3با مالیمت قالب را بیرون بکشید ،زخم را تمیز و سپس پانسمان نمائید.
-4از آنجا که ممکن است خطر عفونت زخم را تهدید کند ،به پزشک مراجعه کنید.
بلعیدن اشیاء خارجی
ٌ
کودکان غالبا اشیاء ریز مثل سنجاق یا سکه یا دگمه را داخل دهان می کنند و گاهی آنها را فرو می
برند .کمتر پیش می آید اشیاء نرم یا هموار بلعیده شده به روده ها صدمه بزنند یا ایجاد شوک
کنند اما اشیاء تیز مانند سنجاق یا سوزن ممکن است به روده ها آسیب برسانند .در هر صورت
باید مصدوم را نزد پزشک یا به بیمارستان ببرید.
عوارض و نشانه ها
* چگونگی وقوع حادثه نشان می دهد که ش یء بلعیده شده است.
هدف
به مصدوم اطمینان خاطر بدهید و او را به بیمارستان برسانید.
درمان
-1به مصدوم و پدر و مادر او در صورتیکه مصدوم کودک است اطمینان خاطر بدهید.
-2مصدوم را به بیمارستان برسانید.
نباید از راه دهان چیزی به مصدوم بدهید.
خفگي در كودكان بيهوش
خفگي در شير خواران
وضعيت بهبودي
تنفس مصنوعي
تنفس مصنوعي در كودكان
احياي قلبي -ريوي
احياي قلبي – ريوي در كودكان