Transcript Ko`r va zaif ko`ruvchi bolalarning ruhiy rivojlanish xususiyatlari Reja

Mavzu:
Ko’r va zaif ko’ruvchi
bolalarning ruhiy rivojlanish
xususiyatlari
Reja:
1.Ko’r va zaif ko’ruvchi bolalarning ruhiy rivojlanish xususiyatlari.
2.Ko’zi ojiz bolalar tavsifnomasi.
3. Ko’rlik va zaif ko’rishning kompensatsiyasi
Elektron ta'lim resurslari
• 1 ru.wikipedia.org/wiki/Logopsixologiya
• 2.tempus.novsu.ru/file.php/1/Vitebsk/lautkina_2.pdf
• 3.nashaucheba.ru/.../seliverstov_v.i._doshkolnaya_logopsixologiya
• 4.uchebnikionline.ru/.../logopsihologiY.../logopsihologiya__konoplyasta
• 5.htt’://ingn’ublishing.com/journal/9/2012/7_20/
• 6. htt’://www.dslib.net/’redstojawie-zawity-dissertacij.html
• Ko’r yoki zaif ko’ruvchilarning 90% tug’ma yoki ilk yoshlarda
orttirilgan bo’ladi. Ko’rish a’zosining chuqur zararlanishi natijasida
insonning atrofni qabul qilish faoliyatida qator nuqsonlar,
qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Bu nuqsonlar asosida inson
faolligi keskin pasayadi.
Bu faollik N.A.Bernshteyning ta’kidlashicha, biologik mohiyat
kasb etib, shaxsning muhitga moslashishini qiyinlashtiradi. Shaxs
faolligining dastlabki ko’rinishlari ontogenetik taraqqiyotida yuz
berib qator shartsiz reflekslar tarzida namoyon bo’ladi.
Ko’r bolalar sezgilar va idrok qilishda haddan
tashqari chegaralangandir. Ular juda faol emas va
kam harakatdir. Ko’rish sezgilarining kamligi
natijasida ushlash harakatlari juda kamdir. Bola
intilmaydi, qo’l uzatmaydi, sudralmaydi, tik
turmaydi, qo’llari bilan biror narsani
ushmalaydilar. Bog’chagacha va bog’cha yoshlarida
sudralib yurishlari bir necha yilga orqaga suriladi.
Ba’zan boshlarini ehtiyot qilish uchun oyoqlari
bilan oldinga sudraladilar. Tik turish va yurishlari 23 yilga orqaga suriladi. Muloqotga bo’lgan
ehtiyojining yetarli emasligi oqibatida ular
nutqining rivojlanishi 3-4 yilga kechikadi
Maxsus maktab-internatlarga maxsus
tiflopedagogik ta’limga muhtoj o’quvchilar jalb
qilinadi.
a) Ko’zi ojizlar uchun maxsus maktab-internatiga 0-dan - 0,4 gacha
ko’z o’tkirligi (nuriga) ega bo’lgan bolalar qabul qilinadilar.
b) Tuzatish (korrektsiya) bilan ko’z nuri 0,05 - 0,08 bo’lgan, gloukoma,
yaqindan ko’rish, xoreoretinit, gidroftalm, qorachiqlarda qoplanishkatarakta, ko’z olmasining zararlanishi kasalliklari bilan kasallangan
bolalar qabul qilinadilar.
Quyidagi ko’zi ojiz bolalar maxsus maktabinternatiga qabul qilinmaydilar:
• a) imbetsil, idiot darajasida bo’lgan aqli zaif bolalar;
• b) organik xususiyatlarga ega, xulqida chuqur buzilishlarga ega
bo’lgan bolalar (his-tuyg’ulari buzilgan).
• v) harakat-tayanch a’zolarining chuqur buzilishi. Mustaqil ravishda
harakatlana olmaydigan, o’z-o’ziga xizmat qila olmaydigan bolalar.
• g) ko’r va kar-soqov bo’lgan bolalar qabul qilinmaydilar.
Ko’rish nuqsonini korrektsiyalash
turli asbob-uskunalar yordamida
qoldiq ko’rish imkonlarini
ko’paytirish, kuchaytirish.
Adaptatsiya
• tashqi sharoitlarga moslashish bo’lib, buning o’zi
analizatorlarning o’zgarishlarni sezish bilan
bog’liq fiziologik adaptatsiya va yangi
guruhlardagi yangi faoliyat turiga moslashishdagi
psixologik adaptatsiyalarga ajratiladi.
Kompensatsiya
• zararlangan, ishdan chiqqan bir a’zo
funktsiyasini boshqa a’zoning qisman
boshqarishi, to’ldirish tushuniladi.
Психологик ташхисни амалга оширишда
қуйдагилар эътиборга олинади:
• 1. Берилаётган топшириқлар боланинг ёши, индивидуал
хусусиятлари, яшаш муҳитига мос бўлиши керак;
• 2. Тадқиқот давомида болани рағбатлантириш;
• 3. Текширувга боланинг ота- онасини жалб қилиш;
• 4. 4- 6 ёшли болаларда тадқиқот 30 дақиқадан ошмаслиги;
• 5. Агар диагностик маълумотлар етарли бўлмаса, қайта тадқиқот
ўтказиш;
• 6. Тадқиқот ижобий муҳитда тугалланиши;
• 7. тадқиқот натижаларини ота- она, бошқа мутаҳассислар билан
муҳокама қилиш.
“Venn diagrammasi”
DIQQAT
XOTIRA